MARIHUANA - WAAROM NIET? WEGWIJS IN LITERATUUR Gezegd ZATERDAG 31'JANUARI 1970 |3 De kwaliteit van de marihua- na-sigaret varieert sterk. Om te beginnen hangt de sterkte van de actieve component af van de herkomst: marihuana ver bouwd in de VS is zwakker dan het Mexicaanse produkt en dit is op zijn beurt weer veel mil der dan de in India verbouwde cannabis. Maar ook brengt de grote vraag naar marihuana de handelaars in verleiding de ma rihuana aan te lengen met an der spul (van vaak onzekere herkomst), zodat de uiteinde lijke sterkte van een sigaret (de concentratie van de actieve component) onmogelijk te schatten is. Marihuana is ook bekend on der andere namen, o.a. „gras(s)", ,,pot"„ „hasjiesj" of „thee". Via Beiroet en Tanger wordt de meeste marihuana, de groene Congolese, de witte turkse, de zwarte nepal, etc., voor West-Europa aangevoerd. Ze wordt ons land binnen gesmokkeld en vindt zijn weg naar de gebruikers vaak langs een aantal detailhandelaren. Uiteraard is de handel het sterkst in de grote steden, maar ook in sommige provinciesteden neemt de omzet toe. Het effect van een marihua- na-sigaret is niet te voorspellen. Dat hangt niet alleen af van de individuele roker, maar ook van de (onbekende) sterkte van de sigaret. En hoe langer de rook in de longen gehouden wordt, hoe intenser de uitwerking. Meestal beginnen de eerste effecten al na een paar minuten op te treden. De ademhaling wordt langzamer, de hartslag sneller, de oogpupillen verwij den zich, de spieren reageren langzamer. Een behaaglijk ge voel van_ vrijheid van ongekend zorgenvrij zijn komt over je. Je raakt los van de werkelijk heid, „buiten" jezelf, je voelt je niet meer geremd of beperkt, je zintuigen schijnen verder te reiken dan normaal, je schijnt méér en verder te zien, je fan tasie lijkt grenzeloos, je emoties worden feller en je beleving van muziek en kunst is onge kend intens. Je krijgt het ge voel dat je alles kunt, dat je capaciteiten geweldig zijn. Je gedraagt je dan soms ook uit bundig, soms droom je voor je zelf weg, vèr van de werkelijk heid. ke neiging tot handtastelijkhe den of gebruik van geweld. Op langere termijn kunnen de gevolgen en gevaren voor de regelmatige gebruiker ernstig worden, omdat de mentale vlucht die hij in het roken van marihuana zoekt, ook beslag gaat leggen op zijn levenspa troon in de rest van zijn leven. Je kunt langzamerhand een minderwaardigheidsgevoel krij gen, het gevoel een mislukte te zijn, omdat je dromen over je geweldige capaciteiten in de werkelijkheid een doorgeprikte ballon blijken te zijn. Je kunt het contact met je omgeving, de belangstelling en Maatstaf 7 (17e jrg., Uitgeverij De Ar beiderspers, Amsterdam) besteedt zijn ruim honderd bladzijden aan André Gide 1869—1951. Een dozijn kenners van zijn werk, onder wie vier vrouwen, belichten hem als voorloper van de nouveau roman, als kennis van Oscar Wilde, als de man van vernieuwing en vernieling, als afrekenaar met het verleden, als bezeten door haatliefde ten opzichte van het evangelie, als bevriend met Léautaud en Roger Martin du Gard, als een menselijk soort klimop enz. Aan het eind van het boekje vindt men een beknopte bibliografie inzake werk van en over Gide in het Nederlands, jaartallen over zijn leven en werk in tijdvolgorde en een bladzijde meningen over Gide van bekende auteurs. De samenstellers noemen Gide „de meest spontane egocentrist" (blz. 402), „volkomen verliteratuurd'' (442). „ascetisch en sensueel tegelijk" (407), vertegenwoordiger van het 'autobiografische' schrijverschap (450) en vol aandacht voor technische kwesties (373, 379). Gide toont „gebrek aan consideratie met Afhankelijk van de sterkte en de dosis van de THC zijn de hallucinaties intenser. Kleuren en vormen lijken verwrongen en veranderd, je gevoel voor tijd en ruimte wordt onwezen lijk, afstanden kun je niet meer schatten. Het kan gebeuren dat je allerlei met jezelf ziet gebeu ren, als „buitenstaander": „Ik zweef hoger en hoger, tot ik kilometers boven de aarde ben. En dan begin ik uit elkaar te vallen. Mijn vingers raken los van mijn handen, mijn handen los van mijn polsen, mijn li chaam laat mijn armen en be nen los en ik zweef overal, door het hele heelal." Dat alles kun je met marihu ana beleven. Je beeldt je een droomwereld in die bij je terugkeer in de werkelijkheid met een daveren de klap in elkaar valt. Want je kunt met marihuana echt niet méér, je bent echt niet creatie ver met marihuana en je krijgt er echt niet meer inzicht of wijsheid mee. Wel gooit het je levensrem- men (bewust of onbewust) los, het maakt je incapabel tot een goed oordeel. Marihuana kan promiscuïteit stimuleren, losse seksuele om gang, omdat het je morele reserves breekt. Marihuana kan ook agressi viteit of misdaad stimuleren omdat het je je zelfbeheersing en zelfcontrole doet verliezen. Marihuana schept condities voor bv. auto-ongelukken, om dat het je goede schatting van afstand en tijd onmogelijk maakt. Het grootste risico van het roken van marihuana is de on voorspelbaarheid van de indivi duele reactie. De een zal er heel anders op reageren dan de an der. Meestal veroorzaakt het geen kater, maar wel zul je je na het roken hongerig voelen en vooral naar zoet snoepgoed verlangen. Die lichamelijke re actie is dus geen probleem, de mentale reacties kunnen veel Enige dagen geleden hebben de Romeinse autoriteiten zich bezorgd gebogen over het pro bleem van toenemend narcotica- gebruik door jongeren die zich, zo als op de foto, zelf injecteren. ingrijpender zijn, met een ster- lust voor je werk kwijt raken. Je kunt je langzamerhand a-sociaal gaan gedragen, soms zelfs anti-sociaal, met alle risi co's van oncontroleerbare woe de-uitbarsting, geweldpleging of misdaad. Regelmatig roken brengt je vaak in kringen van handelaren en van gebruikers van andere, zwaardere drugs (LSD, he roïne) met alle risico's van drug-escalatie. Chronisch gebruik kan tenslotte hersenbeschadiging veroorzaken, kan tot psychose en krankzinnigheid leiden en is in een aantal gevallen dodelijk Als je (tijdelijk) verstoken blijft van marihuana kunnen je mentale reacties volledig on voorspelbaar worden en kan zich de neiging tot zelfvernieti ging ontwikkelen. Marihuana veroorzaakt geen physieke verslaving, m.a.w. het lichaam went zich niet zo aan marihuana dat er in een perio de van niet roken een niet te beheersen lichamelijke behoefte aan marihuana ontstaat (zoals bv. bij heroïne). Als men dan ook van de marihuana-rookge- woonte af wil, krijgt men niet de pijnlijke lichamelijke ont wenningsverschijnselen die bij b.v. heroïne zo gevreesd zijn. Het is echter ondubbelzinnig bewezen, dat regelmatig mari- huana-gebruik wèl een meer of minder sterke psychische af hankelijkheid, d.w.z. een men tale verslaving veroorzaakt; de vlucht uit de werkelijkheid, het geestelijk „vrij" zijn wil steeds opnieuw, steeds vaker beleefd worden. Is er dus reden voor ernstige bezorgdheid bij ouders die mer ken dat hun zoon of dochter wel eens een keer marihuana heeft gerookt? Nog niet. Er is wel alle aanleiding om rustig, aan de hand van de feiten, de situatie door te praten. Het zou dan onverwacht wel eens kun nen blijken dat de ouders zelf onbewust en ongewild die situ atie hebben geschapen die de jongelui met marihuana wilden ontvluchten. Wanneer echter van regelma tig of van overmatig marihua- na-gebruik kan worden gespro ken, is verstandig ingrijpen noodzakelijk. De hulp van een deskundige drugadviseur kan daarbij onmisbaar blijken. Kan marihuana voorloper van zwaardere drugs zijn? He laas staat hier overvloedig fei tenmateriaal ter beschikking. Vele onderzoekingen onder jon ge verslaafden aan zwaardere verdovende middelen (LSD, morphine, heroïne) bewijzen ondubbelzinnig dat de meerder heid van hen via marihuana de weg naar deze verslaving is ge gaan. Het zo nu en dan roken van een „ongevaarlijke" mari- huana-sigaret, misschien op de middelbare school, was vaak het onschuldig lijkende begin. Officiële instanties (Commis sion on Narotics, van de Vere nigde Naties, de' FBI etc.) heb ben hierover uitgesproken me ningen. Waarschijnlijk is de meest aannemelijke verklaring voor deze samenhang dat diege nen die lichamelijk en mentaal geconditioneerd zijn voor het regelmatig roken van marihua na, dit ook zijn voor regelmatig gebruik van bijv. heroïne. Laten we het duidelijk stel len: Niet iedereen die regelma tig marihuana rookt, raakt t.z.t. aan de zwaardere drugs. Wel is het overgrote deel van de aan zwaardere drugs verslaafden via marihuana zover gekomen. David Wilkerson, de directeur van het New Yorkse Teen Challenge werk onder verslaaf den (schrijver van het bekende „Het kruis in de Asfaltjungle"), windt er geen doekjes om: 90 pet. van alle verslaafden die we mochten behandelen begon met marihuana en ging daarna op zwaardere drugs over"„hij is met marihuana begonnen om dat hij ontevreden was met zijn leven en hij zal die weg hele maal ten einde lopen". En als we deze onderzoekin gen aan grote groepen verslaaf den niet hadden, zijn er persoonlijke getuigenissen in overvloed. Enkele zijn elders op deze pagina afgedrukt. Is de gebruiker van marihua na te herkennen? Men zal zich afvragen of er verschijnselen zijn waaruit men kan afleiden of iemand marihu ana gebruikt. Over het alge meen is dit moeilijk. Een aantal te noemen verschijnselen kun nen ook andere, zeer natuur lijke oorzaken hebben. Meestal heeft de gebruiker rood aangelopen ogen met sterk verwijde pupillen. Hij zal daar om vaak een zonnebril dragen. Ook blijft de karakteristieke zoetige geur van marihua- na-rook soms urenlang aan adem of kleren hangen. Een duidelijke aanwijzing kan soms zijn een opvallende wijzi ging in het gedragspatroon van iemand die begint met marihu ana te roken. Hiervoor werd al aangegeven, dat rokers sterk wisselende stemmingen hebben, beginnend in een geanimeerde, spraakzame soms zelfs uitbun dige bui, worden ze later vaak doezelig en slaperig. Er zijn nog geen bloed- of uri- ne-tests die indicatief zijn voor marihuana-gebruik. Waarom lijkt marihuana zo aantrekkelijk voor vele jonge lui? Onderzoekingen hebben als -$■ Een hallucinerend tafereel uit een film waarmee de wereld gezondheidsorganisatie in oosterse landen wijst op de gevaren van verslaving. de drie belangrijkste redenen aangegeven: Met marihuana ben je „in". Was marihuana enkele jaren alleen nog maar een „must" om bij enkele beatnik- of hippie- groepen te kunnen horen, het is thans overrompelend snel in al le lagen der maatschappij een instituut aan het worden, het teken van „bij de tijd" te zijn. Duizenden jongeren worden door „vriendjes" overgehaald méé te doen. Marihuana biedt je de vlucht uit de werkelijkheid. Wèg van je zorgen en spannin gen, van je leegheid en je ver- veling, van je ontevredenheid, met de „gang van zaken waar aan je toch niets kunt doen", van de zinloosheid van je leven en van al die vragen waarop je geen antwoord weet of krijgt. Marihuana wordt door de jeugd als „ongevaarlijk" beschouwd. Hierboven is al aangegeven hoe fataal deze misleidende gedachte kan zijn. „Marihuana is voor mij de ge vaarlijkste drug van deze tijd" (David Wilkerson). Terugziend op het vooraf gaande, vraag je je af wanneer er voldoende aanleiding kan zijn toch „mee" te doen met marihuana. Wanneer loop je daarvoor het grootste risico? Het antwoord op die vraag wordt bepaald door de inhoud: de richting van je eigen leven. We hebben gezien hoe leegheid van het leven, ontevredenheid met een bestaande situatie, een behoefte om te vluchten uit de verantwoording en de werke lijkheid, vaak de aanleiding konden zijn tot het (regelmatig) gebruik van marihuana. Diegenen die het leven met al zijn teleurstellingen toch be wust aanvaarden, verantwoor ding durven nemen er iets van proberen te maken met een duidelijk doel voor ogen, diege nen met een concreet ideaal en een nuchter engagement met hun eigen omgeving lopen hier duidelijk de minste risico's. Ze hebben geen tijd voor, noch be hoefte aan, een vlucht uit hun bestaan. En evenmin behoefte om „in" te zijn in een kring die duidelijk een ander ideaal heeft. Met andere woorden: Hét antwoord luidt: geef inhoud aan je leven, wees een jong mens met een zinvol ideaal. collega's of in het algemeen met anderen" (4Ó3); „om krachtiger zichzelf te zijn komt hij er niet voor uit wie hij Is" (400). Hij leert zijn lezers schijnbaar-edele motieven te wantrou wen (427) en proclameert wantrouwen als een van de hoogste deugden (441). Het geheel heeft de strekking Gide's oeuvre te actualise ren: de vertaling van Les faux-monnayeurs van J. A. Sandfort uit 1948 Is herdrukt als co-pro- duktie van Atheneum - Polak Van Gennep en de Bezige Bij, onder de titel De valsemun ters. José de Ceulaer. Belg uiteraard, is al eerder te gast geweest bij Nederlandse auteurs. Hij heeft nu een boekje gemaakt van twaalf inter views met Vlaamse schrijvers en dichters. Het zijn Ernest Claes, Raymond Brulez, Gerard Wal schap, Maurice Gilliams, Marnix Gijsen, Karei Jonckheere, Louis Paul Boon, Johan Dalsne, Bert Decorte, Frans van Isacker, Hubert Lampo en Hugo Claus. Het werkje. Dat zei Claes, dit zegt Claus, is uitgegeven bij Nijgh Van Ditmar, 's-Graven- hage/Rotterdam (114 blz. f 8,50). Men vindt ef gegevens in over de auteurs en over hun belangrijkste werken. Behalve de foto's in het boek treft men achterin twaalf uitneembare fo to's aan. voor de bewonderaars. Het is een aardig, informatief werkje dat men in een paar uurtjes gemakkelijk uitleest Enkele uitspraken schrijf ik voor U over. Marnix Gijsen: „Iedere godsdienst wordt een fanatisme" (bl. 37). „Ik mag zeggen dat ik iets van de wereld heb gezien" (38) Hugo Claus: „Bij ons is de houding van de literatoren over dreven pseudo-serieus" (108). Raymond Brulez: „Ik heb mij altijd onbehaaglijk gevoeld in een grote massa" (14). Maurice Gilliams: „Ik heb een goed hart, maar een slecht karakter" (42). Karei Jonckheere: „Ik heb geen volstrekt standpunt in niets" (50). Alles te nemen met of zonder zout. naar verkiezing. Literaire verkenningen, een uitgave van Sijt- hoff te Leiden, is een nieuwe en modern op gezette reeks voor het onderwijs in de Neder landse letterkunde In de hoogste klassen van Door Dr. C. Rijnsdorp het VWO en HAVO en op Paedagogische Aca demies (kweekscholen en M. O. Nederlands opleidingen), onder redactie van Prof. Dr. Mar- tien J. G. de Jong. Ik ontving ter aankondiging, onder het hoofd Eerste tijdvak, van prof. dr. G. Degroote Oude klanken en nieuwe accenten, De kunst van de rederijkers (139 blz., f9,45). Prof. Degroote geldt vooral als kenner van de periode der Bourgondisch-Nederlandse letter kunde, van de rederijkers en van Erasmus en diens invloed op het Nederlandse geestesle ven. Martien de Jong meent dat dit boek ieder onbevooroordeeld lezer zal doen ervaren, „dat de veelomstreden rijmende burgers uit de gil- dentijd in hun gelukkigste momenten poëzie hebben geschreven die een tijdsafstand ^an ruim vier eeuwen moeiteloos overbrugt". Als ter zake niet deskundig moet Ik mij tot deze aankondiging beperken. Met meer recht kan ik meepraten over het in het „Vierde tijdvak" geplaatste boek van prof. dr. M. Janssens uit dezelfde serie, getiteld Tachtig jaar na Tachtig, met de ondertitel; „De evolutie van het personage in de Nederlandse verhaalkunst van Couperus tot Mlchiels". (140 blz., 9,70). Het gaat over werk van de auteurs Louis Couperus, Arthur van Schendel, Maurice Roe- lants, F. Bordewijk, Willem Elsschot en Ivo Mlchiels. De Inleiding, „Van personage naar persona" maakt de bedoeling van de samen steller volkomen duidelijk. De traditionele romanheld is (althans in de modernistische literatuur) dood. Het „diepe personage" heeft afgedaan. De hedendaagse vooruitstrevende romancier tekent geen perso nages meer, maar biedt de lezer een compacte dwarsdoorsnee van een bewustzijnsleven aan. Dit nieuwe, post-psychologische personage noemt de auteur „persona" (masker, rol). Prof. Janssens tekent deze evolutie (mis schien te verkiezen boven 'afgang', maar beide termen houden een waarde-oordeel in) aan da hand van de volgende rGmans: Couperus (De stille kracht, 1900), Van Schendel (Angiolino en de lente, 1922), Maurice Roelants (De jazz speler, 1928), Bordewijk (Karakter, 1938), Wil lem Elsschot (Het dwaallicht, 1946) en Michiels (Het boek alfa, 1963). Na blz. 86 volgen leesstukken met fragmenten uit de behandelde romans. Ook als men de geschetste ontwikkeling een afgang zou vinden, verandert men niets aan het feit dat de getekende lijn parallel loopt met een gewijzigd levensgevoel, dat men nu een maal als feit heeft te aanvaarden. Ik heb voor dit boek grote waardering; het is deskundig, leerzaam en boeiend. Bart Mesotten, De overkant van het gedicht. (Uitgeverij De Roerdomp, Brecht/Antwerpen, 243 blz., Belg. frs. 160.-), is een boek voor leraars, Intelligente leerlingen en voorts voor belangstellenden in poëzie. Het handelt over poëzie-techniek en bespreekt op verdienste lijke wijze een behoorlijk aantal verzen, waar onder Zuid-Afrikaanse. Ik heb de indruk dat dit boek goed is afgestemd op de praktijk van het lesgeven, maar zoals gezegd: uit ervaring kan ikhrer niet spreken. liebh plaat ALS HET WAAR IS wat sa logen beweren, dat de hoogte de rokken met de welvaart st gaan we slechte tijden tegemi berel want Parijs schrijft weer lenj op-de-kult voor. hoev derw afwe vers* Yo naar het levei Deze voetbaloverwinning Nederland tafel raël, het Amerikaanse succes de Haagse Shocking Blue, i daag op de verjaardag van o kroonprinses, het Europese k pioenschap schaatsen dames i Heerenveen en natuurlijk nog vergeten het Europese kampl! schap van Ard Schenk, op nipper bevochten op Dag naess. Zo eindigt de eerste maand 1970 op dezelfde manier veel andere maanden: veel drijvigheid om welvaart en zijn, en hier en daar een spet noot: de mode, de (povere) ren l In pet wati een brei plaa kige Di plaa voorspoedige geboorte te NpIJss: gen van koningin Juliana's rssriis l kleinzoon: Carlos Xavler fcerr^!£ do, zoon van prinses Irene kus| haar man Charles Hugo. Vertedering deze week om Vraagtekens om de positie dr. Jonckkeer: moet zijn be ming tot goeverneur van de tillen worden ingetrokken or hij daar niet zo geliefd zou Minister Bakker gaat het plaatse peilen. Twee a.r. ministers in de sti der kritiek: Roolvink wint zijn tijgenoten in de Kamer niet twee-drie als het om de ve: ging van AOW-uitkerlng en -f mie gaat. Hij doet een beroep de Eerste Kamer, zijn loonwet aanvaarden en belooft het streden artikel 8 zeer zuinig te passen. De ander is bouwminister Sd 'ev' maar het rumoer bedaart nu t en een PvdA-poging om hem wippen, strandt al gauw; ook I doet daar niet aan mee. belooft trouwens meer woni j® bouw en allerlei andere maa ®j gelen, en individuele huursubs per 1 juli. Minister Nelissen is gi klaargekomen met het lijstje sen die Verolme in betrouwtn der vaarwater moeten leiden: Shellman Scheffer als direct Verolme zelf als president-ci missaris, enkele regeringscomf sarissen, CNV-oud-voorzltter Eibergen namens de arbeiders, een stel andere knappe kop! als adviseurs. Het voortgezet onderwijs ki mondelinge eindexamens zor> gecommitteerden, de ex-kwe scholen krijgen een vrijer colle systeem. De met opheffing dreigde onrendabele spoorlij worden voorlopig niet opgehei Autogordels worden in nia auto's verplicht. De opbrengst de BTW over 1969 valt tegen, lonen in het streekbusven worden met die van de stf chauffeurs gelijkgesteld. De K lijdt over het derde kwartaal nngal verlies. In het buitenland gaat de dqcht, behalve naar het orf doxer communistische bewind Praag, het overleg tussen Bc en Moskou en de hernieu» Amerikaanse luchtaanvallen Noord-Vietnam, vooral naar raël, dat niet ophoudt Egypte bestoken. Europanen hebben geen voor rechtvaardigheid, geen m« selijke gevoelens en geen chr bl telijk geweten. En als ze die hebben, blijkt daar niets van fl - zij met Afrikanen in aanraking bl men. (Radio Nigeria). Marihuana is „in". Het gebruik van dit verdovende middel verbreidt zich de laatste jaren onverwacht snel. In de VS bijvoorbeeld schat men dat reeds 300.000 tot 400.000 studenten regelmatige gebruikers zijn. En ook in de West- europese landen neemt het gebruik in allerlei maatschappelijke kringen hand over hand toe, vooral onder de jeugd. Terecht leidt dit laatste tot bezorgdheid bij vele ouders, leraren en anderen die nauw bij de volksgezondheid betrok ken zijn. In zo'n gespannen situatie kan een gebrek aan feitelijke kennis van zaken leiden tot onnodig wanbegrip, meningsverschil of misverstand. Met dit artikel, waarin feiten-materiaal bijeen is gebracht, hopen wij bij te dragen tot de individuele oordeelvorming door dr. ir. J. Ph. Poley de schrijver verbonden aan een researchlaboratorlum van de Shell is in zijn vrije tijd medewerker van Teen Challenge. De werkers In di internationale organisatie (zelf geen druggebruikers), zien het als opdra I verslaafden aan verdovende middelen bij te staan, er op hopende dat c deze mensen gegeven zal zijn in de plaats van de zgn. geestverruimen middelen het evangelie van Jezus als levensvervulling te leren aanvaard In ons land is Teen Challenge gevestigd te Den Haag, Korte Hoj; straat 18, telefoon 070-11.73.42. Marihuana wordt vervaardigd uit de bloeiende top en de bovenste bladeren van de vrouwelijke Indiaanse hennep-plant (Cannabis Sativa L.). In warme vochtige gebieden over de hele wereld werd deze plant meestal geteeld om uit de meterlange holle stengel henneptouw te kunnen maken. Maar sinds enkele tientallen jaren gaat het voornamelijk om de bloemen en de langwerpig getande bladeren, die een component (THC, tetra hydrocannabinol) bevatten die fantasieën en hallucinaties kan veroorzaken. Bloemen en bladeren worden gedroogd en, net als tabaksbladeren, in reepjes gesneden, klaar voor gebruik in, bijvoorbeeld, een sigaret. De kleinhandel in deze marihuana gaat meestal in lucifersdoosjes. Met een normaal vloeitje wordt er een sigaret van gerold die aan twee kanten wordt dicht gedraaid. Tekening van de Cannabis plant, die de marihuana levert.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 14