TERUG NAAR
JAREN '30
Geen vrijheidsstrijders maar terroristen
Carel Uriels: ..Ik voel
me nog als een paria
Jubilarissen huldigen
grote baasVerolme
„In de steek gelaten"
Israël bombardeert
buitenwijk Kairo
Driemaal per dag verkleden
Volks Inspraak
Partij hekelt
va kbondstient j e
Trein grijpt
auto1 dode
Andere visie
op Zambia-
Zuid-Afrika
JUARI II
DONDERDAG 29 JANUARI 1970
Voor hel eerst na „Slag bij
Waterloo" neer in het openbaar
55
(Van een onzer redacteuren)
BUNNIK Carel Briels, ze
iven jaar terug de man achter de
nislukte „Slag bij Waterloo"
na jarenlang de publiciteit
(gemeden te hebben, weer in het
(openbaar voor het voetlicht ge-
den. Ditmaal om alleen maar
[uit te roepen, „dat hij er alle
maal genoeg van heeft, dat hij
ïin zijn zakelijk en privé-leven
[nog steeds de kater voelt, die
Waterloo bij hem achterliet en
[dat hij het nou wel eens tijd
Vindt gerehabiliteerd te wor
sen".
Hij luchtte zijn hart gistermiddag
fop een persconferentie, in Bunnik,
iwaar hij samen met zijn zoon en
zijn raadsman begrip probeerde te
I vinden voor zijn toestand, die na ze-
Iven jaar, naar hij zegt, nog steeds
«eilijk is.
Het was dan ook een volslagen
Iandere Carel Briels, dan die van ze-
■ven jaar geleden. Niet de druk geba
rende, vaak hard uitvallende organi
sator van massa-manifestaties, die
gewend is bevelen te geven en on
middellijk te worden gehoorzaamd,
■i Veeleer een verslagen man, die
als hij zegt zich nog steeds ellendig
I te voelen wanneer hij over de affai
re praat zijn ontroering nauwe
lijks de baas kan en schielijk een
sigaret opsteekt.
Surséance
Waarom nu ineens opnieuw in de
openbaarheid? Directe aanleiding
daarvoor vormt de faillissements
aanvrage door de Amsterdamse
mevrouw Bussel, die van Carel
Briels nog een dikke vijf mille moet
ontvangen: de rente over het geld,
dat zij hem indertijd leende om een
film over de Slag bij Waterloo te
laten maken.
„Van die faillissementsaanvrage
werd ik op de avond voor Kerst op
de hoogte gesteld. Voor de hele fa
milie was het een klap en een be
wijs, dat Waterloo nog steeds na
werkt."
„Waarom was het nodig om deze
klap toe te dienen juist op de Kerst
avond Ik beschouw het als chanta
ge."
De raadsman heeft inmiddels sur
séance van betaling aangevraagd bij
de rechtbank van Den Bosch, waar
Carel Briels thans woont, en volgens
deze zal voorlopig uitstel dezer da
gen worden verleend.
Maar hoewel Carel Briels waar
schijnlijk niet failliet zal worden
verklaard („ik kan de lopende schul
den van mijn normale inkomen af
betalen") was deze gebeurtenis toch
wel de druppel, die de emmer deed
overlopen. „Ik had me voorgenomen
niet meer over „Waterloo" te praten,
maar nu kan ik niet anders."
Geweerd
Hij vertelt over de moeilijkheden,
die hij door het Nijmeegse debacle
heeft gehad. „Door deze mislukking
ben ik overal geweerd. Ik had graag
de Rotterdamse manifestatie C'70
georganiseerd, ik had graag meege
holpen aan de actie om Tilburg een
imago te geven (één miljoen was er
voor uitgetrokken) en ik had graag
meegedaan aan de organisatie van
een groots feest ter herdenking van
de bevrijding van Den Bosch. Maar
overal weerde men mij. Waarom?
I
ve
den
141
De nieuwste manier om een
sjaal te dragen
(Van onze moderedactrice)
PARIJS In het huis Nina
Ricci heeft ontwerper Gèrard
Jipart de jaren dertig doen her
leven. Soms leek het alsof een
oude film voor ons werd afge
draaid, waarin de vrouwen wat
sliertig en sloom tevoorschijn
kwamen.
Er waren weer safaripakken: de
rok tot over de knie en de mantel
driekwart met brede ceintuur, lange
schoot en vier grote opgezette zakken.
Voor ons zat er geen heerlijkheid
aan.
De japonnen hebben veelal een V-
-hals en vallen heel soepel, om niet te
zeggen sloom. Bijna steeds is de stof
schuin geknipt. Een prettige afwisse
ling waren de chemisiers, ditmaal
met korte mouwtjes. Het is opmerke
lijk zolang als deze modellen nu al
meelopen in de mode. Wel een teken,
dat de klant, dat is de vrouw, gemak
kelijke flatteuze kleding toch prefe
reert boven menige modegril.
Voor de avond gooit Pipart het op
de romantiek, wat dan betekent, dat
er veel stroken en fladders aan te pas
komen. Geplisseerde en klokkende
stroken, soms als een spiraal draai
end, luistern de avondtoiletten op.
Verbazing
De jumpsuit, de luxe overall werd
ook nog getoond, gecompleteerd met
witte blouses met lange mouwen. Tot
stomme verbazing van de toeschouw
sters verschenen er breedgerande
hoeden met.... een voile....
In alle collecties, en ook hier, komt
veel marineblauw en wit, verder
nuances beige en bijna geen zwart.
De ruiten zijn beslist aan trek, zowel
ln zachte tinten als felgekleurd. In de
Ricci-collectie werden ze nogal eens
gecombineerd met een garnering van
strepen.
Wanneer we de Parijse couturiers
willen volgen, zal de vrouw zich in
het komend seizoen zeker drie keer
per dag moeten verkleden om mo
dieus te zijn. Hoe later op de dag des
te langer worden de rokken!
Patou
Jean Patou heeft het in de
zwierigheid gezocht. Zijn rokken,
steeds schuingeknipt, waren de wijd-
«W die we tot nu toe zagen. Ook zijn
Zomertas van touwkleurig lin
nen met leerbeleg van Hermes.
mantels waren beslist apart. De show
opende met een serie beige exempla
ren van gabardine met een verwer
king van bruin leer in de zijnaden.
Er worden heel brede leren ceintuurs
op gedragen. Die ceintuurs hebben
een grote zware gesp die, doordat
de ceintuur nogal losjes zit, omkan
telt en dus dwars uitsteekt. Het is net
of er een klein buideltje aan de jurk
bun-geit.
De rokken van de tailleurs waren
dikwijls afgebiesd met een band in
contrasterende kleur: rood bij don
kerblauw, wit bij grijs bijvoorbeeld.
Een tip voor de vrouwen, die de rok
ken willen verlengen....
De japonnen hadden meestal korte
mouwen, die met een kop zijn inge
zet. Voor feestelijke kledij komt er
veel lange kralen franje aan te pas,
soms ook franje van struisveren, die
dan van décolleté tot taille valt of de
lange rok bedekt. De modellen zonder
franje waren voorzien van veel plis-
see.
Kleuren: veel marineblauw, wit,
rose, rood, geel, zachtblauw en grijs.
Ook hier veel ruiten en daarnaast
noppen. Voor de avondkleding reu
sachtige bloemdessins.
Hermes
Tegelijkertijd met de haute couture
brengt het huis Hermes een schitte
rende collectie zijden sjaals en tassen.
Nu de V-hals is teruggekeerd, wordt
een mooie sjaal onontbeerlijk, maar
Hermes toont, dat men er toch wel
meer mee kan doen dan om de hals
dragen.
Zo bracht hij ceintuurs, die aan de
voorkant opzij twee grote lussen heb-
ben. waar oen sjaal doorgehaald kan
worden, die dan losjes middenvoor
i geknoopt wordt. De dessins van de
sjaals zijn prachtige staaltjes van de-
I coratieve kunst.
Er was een vierkante sjaal met een
I groot rond medaillon, waarin een cir
kel van fiere paarden. De sjaal kreeg
de toepasselijke naam Ascot.
De tassen lijken voor de zomer ta
melijk fors te worden. Voor de jonge
ren buidels van gefronst leer, ver-
j sierd met lange franje, passend bij de
i franjemode die ook bij de couture
doorzet. Verder veel tassen met brede
klep en tamelijk zware versieringen.
Daar tassen- en schoenenmode altijd
I in eikaars verlengde liggen, li dit een
I logische ontwikkeling.
CAREL BRIELS
Alleen omdat de manifestatie Wa
terloo is afgegaan; overigens buiten
mijn schuld, door de regen, door de
hetze in verscheidene dagbladen te
gen mij én door het feit, dat de toen
malige minister Visser op het laat
ste moment militairen, die zouden
meewerken, terugtrok."
In 1965 kwam daar nog een klap
bij, toen hem op het laatste momerif
bekend werd gemaakt, dat hij toch
niet in aanmerking kwam voor de
post van cultureel attaché m Mexi
co. „De officiële uitlatingen over die
benoeming waren zo positief ge
weest, dat ik er min of meer op had
gerekend."
Monarchist
Hoewel Carel Briels zegt niet te
willen vervallen in zelfbeklag, zegt
hij zich wel een paria te voelen.
„Zelfs het Koningshuis wil niet van
me horen, ook prinses Beatrix niet
(voorzitster van de stichting, die
Waterloo organiseerde). Zij heeft de
slotbrug van haar kasteeltje voor
mij opgetrokken."
Toch zegt Briels monarchist te
blijven („ik heb Willem Duys nog
het Wilhelmus laten zingen.")
De regering staat bij hem even
eens niet goed aangeschreven. „Ik
meen nog zo'n 140.000 gulden te
kunnen vorderen om mijn mede
werkers te kunnen betalen. Die
mensen hebben tot nu toe geen cent
gezien. Maar men heeft mij al ver
scheidene malen laten weten, dat
daar geen kans op is.'
Briels bleef na Waterloo slechts
met schulden achter. Hoevéél wil hij
niet loslaten; wél, dat zijn ver
meende vorderingen het tienvoudige
bedragen.
Een groot deel van die schul
den heeft hij inmiddels afgelost
uit zijn inkomen als public-
relations-officer van een paar
bedrijven en uit de opbrengst
van de film over de manifesta
tie, die door verscheidene Euro
pese tv-stations is uitgezonden.
Hij is er ook van overtuigd, dat
tenslotte alle schulden worden
betaald.
Maar belangrijker dan het
geld is voor hem de rehabilita
tie. Hoe? „Nou, zo'n post als die
in Mexico had ik beschouwd als
een duidelijk eerherstel".
Nieuwe partij opgericht
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Nederland heeft er
weer een politieke partij bij: de
Volks Inspraak Partij. De leden wor
den VTP's genoemd (very important
person). De partij wordt voorlopig'ge
leid door de heer W. J. de Koek uit
Voorburg en in een oproep aan het
volk vraagt de VIP vergader- en
kantoorruimten, typemachines en
adresseermachines.
De VIP heeft zich in het korte be
staan aan het politieke firmament al
heftig verzet tegen de werkgevers- en
i werknemersorganisaties en hun hou
ding ten aanzien van het „vakbonds
tientje". VIP meent dat het allemaal
doorgestoken kaart is.
Er blijkt volgens VIP namelijk een
overeenkomst te bestaan tussen
werknemers- en werkgeversorganisa
ties. Afgesproken is dat de werkge
vers een tijdje moeten vechten voor
dat tientje, dat ze toch zullen 'krijgen.
Er wordt een staaltje toneel ten
beste gegeven, want als de werkge
vers voor het oog door de knieën zul
len zijn gegaan, betekent dat een gro
te „overwinning" voor de vakbonden
en die zullen hun verdere eisen dan
matigen. En dan is iedereen tevreden,
aldus VIP.
Wat VIP voorstaat is reële inspraak
op regeringsniveau los van de oude,
ondoorzichtige en bureaucratische pa-
pierverslindende wanorde. Elke VIP
moet zelf denken en structurele
ideeën inbrengen, en wat de finan
ciën betreft: het geld moet rollen.
Militair onmisbare
koffieschenher
mag niet naar
zijn school terug.
ROTTERDAM Hoe ondoorgron
delijk de wegen van het mi
litaire denken voor een niet-mili-
tair zijn, ondervond de gemeente Rot
terdam een dezer dagen.
Want de afdeling onderwijs van de
Rotterdamse gemeentesecretarie
slaagde er niet in, een leraar yan de
gemeentelijke school voor de detail
handel waar een groot aantal va
catures is met vervroegd klein
verlof uit militaire dienst te krijgen.
De man was in het militaire appa
raat „onmisbaar", luidde de afwijzing
van dit verzoek.
Met welke uiterst belangrijke mili
taire taak deze over hoofdacte en te
lexdiploma beschikkende leraar dan
welwas belast?
Sedert mei 1969 schenkit hij koffie
en verstrekt hij koeken in een der
militaire kantines. In verband met
komend groot verlof is hij nu een
opvolger-kantinebaas aan het inwer
ken en eerst als deze opvolger zijn
functie kan overnemen, mag de le
raar de militaire dienst uit.
Het Tweede Kamerlid C. Laban
(soc) heeft de ministers Den Toom
(defensie) en Veringa (onderwijs)
daar nu schriftelijk vragen over ge
steld.
Nog geen verbod op
kwikhoudende
bestrij dingsniiddelen
DEN HAAG „Het gebruik van
kwikhoudende bestrijdingsmiddelen
kan niet worden verboden, zolang
nog geen voldoende alternatieve mid
delen beschikbaar zijn, zonder dat
daardoor bepaalde delen van de
land- en tuinbouw ernstige schade
zouden lijden".
Dit deelde staatssecretaris van so
ciale zaken en volksgezondheid dr. R.
J. H. Kruisinga mee in antwoord op
vragen van het Tweede-Kamerlid dr.
ir. A. P. Oele (soc).
Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Scheepsbouwer Cornells Verolme
is begonnen met het schrijven van zijn memoires. De
bedoeling is dat die in september zullen verschijnen
bij uitgever Ad. Donker in Rotterdam. Dat kondigt
perschef G. v. d. Hoest aan in het laatste nummer van
het maandblad „Verolme-nieuws"De werknemers van
de diverse Verolme-bedrijven krijgen er ook weer een
grote inlegfoto bij. Deze meet zestig bij tachtig cen
timeter.
Deze foto is eigenlijk een stunt van v. d. Hoest. Hij
heeft voor die foto een grote groep personeelsleden
zover gekregen dat zij op het plein voor het hoofd
kantoor in de Botlek de naam „Verolme" vormden.
Dat gebeurde tijdens een huldiging van jubilarissen
die allen 12,5 jaar in dienst waren bij het concern. De
foto werd genomen op 31 december. Tevoren hadden
enkele jubilarissen in de kantine tijdens de huldiging
hun „grote baas" op de schouders genomen.
In een begeleidend schrijven stelt de heer v. d. Hoeét
dat er „behoefte was aan een waardige manifestatie".
Het hoe en waarom schrijft hij ook. „De buitenstaan
der moet proberen te begrijpen, dat het personeel van
het Verolme-concern dat vijf maanden lang en opop-
houdelijk is bestookt met ondermijnende, sombere, felle,
onheilspellende en onware krantenartikelen onder
andere de maandelijks terugkerende voorspelling dat
hen geen salaris meer zou kunnen worden uitbetaald
rustig aan het werk bleef en niet alleen figuurlijk maar
ook letterlijk bleef staan achter hun grote baas, die uit
niets een bedrijf opstuwde tot het een wereldconcern
werd."
De poserende werknemers (met als men goed kijkt
onderaan de „O" Verolme zelf) brachten, aldus v. d.
Hoest, op deze manier het gezegde „in nood leert men
zijn werknemers kennen" in beeld.
KAIRO Israëlische vlieg
tuigen zijn gisteren voor het
eerst sinds de juni-oorlog de
Egyptische hoofdstad tot op en
kele kilometers genaderd en
hebben in een half uur durende
actie de welvarende buitenwijk
Ma'adi gebombbardeerd. Vol
gens een militair communiqué
zijn drie burgers om het leven
gekomen, raakten twaalf men
sen gewond, terwijl drie huizen
werden verwoest.
De doelen van de Israëliërs waren
kennelijk de militaire installaties die
ongeveer twee kilometer buiten
Ma'adi liggen, aldus een militaire
woordvoerder.
Tijdens de luchtaanval viel in gro
te delen van Kairo de stroom uit De
aanval was te snel om er met een
luchtalarm op te reageren, zei de
woordvoerder.
De Isralëische minister van de
fensie, Dayan, ontkende dat de lucht
aanvallen op Kairo bedoeld waren
om het regiem van president Nasser
omver te werpen.
„Onze strategie is er op gericht de
Israëlische troepen aan het Egyp
tische front in stand te houden, aldus
Dayan. Verder zou Israël door middel
van de bombardementen het Egyp
tische volk duidelijk willen maken,
dat het niet in staat is een grote
oorlog te voeren en dat het niet
(Van onze correspondent)
SOEST De 41-jarige mevrouw T.
M. Kerkvliet, moeder van twee kin
deren, is gisteravond om het leven
gekomen, toen haar auto op een met
knipperlichten beveiligde spoorwego
vergang door een trein werd gegre
pen.
Zij is vermoedelijk uit de wagen
geslingerd en vele meters meege
sleurd. De auto werd tegen een bij de
spoorweg staande schakelkast in el
kaar gedrukt en totaal vernield.
Op de overweg, die in een vrij
drukke en hellende straat ligt, zijn al
vaker ongelukken gebeurd.
wordt .geholpen' door het Nasser-re-
giem.
Minister Dayan hield vol, dat de
Israëlische vliegtuigen het bevel heb
ben burgerdoelen te vermijden. „Ver
der zijn er geen restricties. Wij zul
len zo ver mogelijk gaan."
Dr. W. van der Mast te Haren
(Gr.) schrijft ons:
JN de krant van 23 januari las
ik een interview met dr. B. de
Gaay Fortman, die enkele jaren in
Zambia heeft vertoefd. Het zij mij
toegestaan van een andere visie
blijk te geven, waarmee de objecti
viteit vermoedelijk gediend kan zijn.
Het viel mij op, dat dr. De Gaay
Fortman zijn uitsvraken baseert op
..gesprekken die hij heeft gevoerd
met zwarte mensen die Zuid-Afrika
zijn ontvlucht". Verder merkt hij op,
dat „actieve vrijheidsstrijders bezig
zijn om de oorlog voor te bereiden
en ook Zuid-Afrika bewapent zich".
In de literatuur die over Zuid-Afri
ka op de markt verschijnt, valt te
constateren, dat meer mensen min of
meer in gelijke richting denken.
De bron die dr. De Gaay Fortman
heeft gebruikt, is nogal eenzijdig.
Voorts acht ik het bedenkelijk om
over „vrijheidsstrijders" te spreken.
De situatie is aldus, dat er in cen
traal Afrika een veertigtal kampen
is ingericht waar terroristen worden
opgeleid, hetgeen plaatsvindt met
Russische en Chinese (Peking) me
dewerking, zowel wat de terbeschik
kingstelling van instructeurs als het
leveren van wapens betreft. Ook
landen als Cuba en Tsjecho-Slowa-
kije worden in dit verband genoemd,
terwijl op het communistische eiland
Zanzibar vele ambtenaren van de
DDR zijn gedetacheerd.
Chinees kapitaal is verder ter be
schikking gesteld om een spoorlijn
aan te leggen tussen Dar es Salaam
en Loesaka in Zambia, dicht bij de
noordgrens van Rhodesië. Het stra
tegische doel van deze spoorlijn
min of meer parallel lopend met een
reeds gereed gekomen asfaltweg
is duidelijk eericht op de Republiek
van Zuid-Afrika en uiteraard niet ln
vóórhaar gunstige zin.
Dit beeld overziend, kan ik moei
lijk spreken van „vrijheidsstrijders",
aangezien zij dienen als pionnen op
het communistische wereldschaak
bord om zuidelijk Afrika communis
tisch te maken, de hier wonende
volken alle geestelijke en economi
sche vrijheid te ontnemen en de
verbinding tussen de Atlantische en
Indische Oceaan rondom Kaap de
Goede Hoop, resp. tussen West en
Oost, te beheersen,
We moeten bij het waarnemen
van deze situatie spreken van terro
risten, hoewel de waarschijnlijkheid
groot is, dat deze strijders te goeder
trouw en onder bedrieglijke voor
wendsels langs bepaalde geheime
kanalen naar deze „trainingskam
pen" zijn gevoerd om daar naast een
guerrilla-opleiding ook een geeste-
like brain-washing te ondergaan.
LANGS DE GRENZEN
Bij mijn recent bezoek aan Zuid-
west-Afrika sprak ik met de com
mandant van het bewakingsdetache
ment langs de grens van Angola en
de commissaris van Oshikango
(Ovamboland). die een paar honderd
meter van de grens van Angola
woonde. Ook had ik het genoegen
met enkele Ovambo-hoofdmannen te
spreken.
Wat mij opviel was de bijzonder
kleine bezetting van de verscheidene
duizenden kilometers tellende noor
delijke grenslijn van Zuidwest-Afri-
ka, Een paar honderd! Dit is moge
lijk. doordat de plaatselijke bevol
king, zoals overal in Zuid-Afrika,
regeringsgetrouw is. Vreemde ele
menten worden direct gesignaleerd
en aan de konstabels (politie) ge
meld.
Zonder hulp van de lokale bevol
king kunnen binnenkomende terro
risten zich niet handhaven. De com
missaris deed mij het verhaal van
de terroristen-overval die hij in 1968
op zijn woning en omliggende hui
zen had meegemaakt. Een hondje
wekte hem 's nachts. Hij constateer
de dat een van de omliggende wo
ningen in brand stond.
Toen hij zich daarop gereed
maakte snel hulp te verlenen, zag
hij, dat alle woningen rondom zijn
woning begonnen te branden. Hij
snelde terug naar zijn huis en loste
met zijn geweer enkele schoten in
een kleine donkere opening van de
brandende cirkel die zijn huis om
spande, waarna de terroristen ver
dwenen. Enkele dagen later waren
(op één na) alle terroristen onge
veer 15 gearresteerd.... met be
hulp van de bevolking.
De verhoren van de gearresteer
den maakten duidelijk, dat zij onder
schone voorwendsels uit hun omge
ving waren weggelokt. „Als je met
ons meegaat, ontvang je een goede
opleiding.... en dan kun je net als de
witman naar de bank gaan om geld
te halen". Onder deze terroristen
waren er die zelfs in Moskou en Pe
king waren geweest.
Een andere relatie bevestigde mij
een en ander met zijn ervaringen
aan de noordgrens van Rhodesië.
Ook daar ligt maar een bescheiden
aantal konstabéls om eventueel bin
nenkomende terroristen op te van
gen. En ook hier is sprak van me
dewerking van de plaatselijke be
volking.
Deze relatie vertelde mij verder,
dat binnenkomende terroristen veel
al gebruik maken van dagga (een
soort LSD), waardoor zij een bepaal
de geur verspreiden, hetgeen hen
verraadt. Dit neemt niet weg, dat nu
en dan een actie moet worden ge
voerd, waarb'j helr.as wel eens en
kele doden en gewonden vallen.
HOOPVOL
In groot verband gezien moet ver
der worden opgemerkt, dat tiendui
zenden Bantoes, o.a. uit Mozambi
que, in Zuid-Afrika werken om op
deze wijze het tekort aan werkgele
genheid in Mozambique te kunnen
opvangen (en dat gaat heus wel
vrijwillig), en dat in het noorden
van Mozambique met Zuidafrikaan-
se kapitaaldeelneming enorme wa-
terkrachtwerken en stuwdammen
worden gebouwd, waaruit vertrou
wen in de toekomst spreekt.
En als wij de situatie in Neder
land met zijn grote spanningen op
kerkelijk, politiek en maatschappe
lijk terrein in het oog houden, kan
werkelijk worden gezegd, dat on
danks de complexe situatie aldaar in
de Republiek van Zuid-Afrika de
verhouding tussen blank en niet-
blank als zeer bevredigend en voor
de toekomst als hoopvol mag worden
gezien.
ZAMBIA
Voorts zou volgens dr. De Gaay
Fortman de Republiek van Zuid-
Afrika zich aan het bewapenen zijn.
Vanzelfsprekend kent dit land een
leger, een lucht- en een zeemacht
Dat herinnert ons aan de geallieerde
strijdvoering uit de jongste wereld
oorlog. Dat Ethiopië van de Italiaan
se overheersing bevrijd is, is voor
namelijk te danken aan de Zuidafri-
kaanse luchtmacht, die bovendien
overal rondom de Middellandse zee
zeer actief is geweest.
Niet bekend is dat de plaatsen van
vele gesneuvelde officieren in de
Engelse expeditie-macht die Euro
pa moest bevrijden werden voorzien
van Zuidafrikaanse officieren die de
Engelse taal meester waren. En wat
de Zuidafrikaanse zeemacht betreft,
zij was het die de toegang naar Tri
polis vrijmaakte.
Toch is het militaire apparaat van
Zuid-Afrika vergeleken met landen
in West-Europa ook met Neder
land verhoudingsgewijs klein. Ik
heb echter wel de indruk, vooral
door de gesprekken die ik heb gehad
met de generale staf te Pretoria, dat
Zuid-Afrika's krijgsmacht zeer goed
is en dat men de in het buitenland
circulerende berichten m.b.t. een
eventuele „terroristen-interventie"
vanuit centraal-Afrika naar waarde
weet te schatten.
Een Tswana-stamhoofd zei mij in
een persoonlijk gesprek, zonder dat
ik in een bepaalde richting een
vraag stelde. „Ik ga erover praten,
dat ook mijn volk in de gelegenheid
wordt gesteld deel te nemen aan de
militaire verdediging van Zuid-Afri
ka, want het is ook ons belang, dat
de regering van de Republiek van
Zuid-Afrika haar politieke onaf
hankelijkheid ongehinderd kan vol
voeren".
Dit stamhoofd behoorde tot de
Pinkstergemeente en was in zijn
spreken over de verhoudingen in
Zuid-Afrika volkomen open. Hij had
kritiek, maar zei tevens, dat het al
ternatief niet aanwezig was. De
Bantoevolken in Zuid-Afrika weten
wat ze hebben; geen enkele staat in
overig Afrika (ook het blanke
Noord-Afrika niet) kent de welvaart,
de goede medische voorzieningen, de
orde en rust. het goed uitgebouwde
onderwijs op alle niveaus, waarover
zij in Zuid-Afrika beschikken. En
dit vooral wettigt de veronderstel
ling, dat dr. De Gaay Fortman, die
een tweede Noord-Vietnam ver
wacht, later spijt zal hebben dat hij
dit gezegd heeft.
In Zuid-Afrika wonen verscheide
ne Bantoe-volken en stammen die
elkaar onderling het zelfstandig be
staan betwisten. Dit zal anders wor
den wanneer aan al deze volken het
evangelie zal zijn gebracht en daar
voor worden in> het bijzonder door
de Afrikaanse kerken grote offers
gebracht. We hebben de ellende
van Biafra beleefd. Er is maar wei
nig voor nodig om nieuwe Biafra's
Ic doen ontstaan, maar als de ellen
de er is, blijkt dat de blanke wereld
verstek laat gaan. Laat vooral de
jeugd toch begrijpen, dat men niet
emotioneel naar één kant moet luis
teren, waar zonder meer een nieuwe
agressie-oorlog wordt verdedigd of
verwacht en dat een situatie alleen
kan worden beoordeeld als men een
maximum aan voorlichting heeH
van verschillende zijden.
