Slechts bij uitzondering
ingrijpen in de cao's
mijn volgende
pakje is weer
lero
AOW-verlioging boven
andere verlangens
GPV: Openheid in
plaatselijk bestuur
Q
rijj'
Nationale expositie
over 25 jaar vrijheid
Minister Roolvink geeft toe:
Ei j sink blijft in
bestuur PvdA
want
die smaakt
nu eenmaal
anders dan
andere
Trein schept
schoolbus: 32
kinderen dood
Probleem voor NS: al
3 spoorboekjes klaar
DONDERDAG 29 JANUARI 1970
en ui
:g all
Verklaring loonwet
Op verzoek van het Tweede-Kamerlid
C. J. van der Ploeg (kath.) heeft mi
nister Roolvink gisteren een verklaring
afgelegd over de loonwet. Hij beloofde
slechts bij hoge uitzondering gebruik te
maken van het omstreden artikel 8.
Belofte minister Roolvink
Boersma: sank overdreven
Debat t*edA-h a nier loden
ROOLVINK
)U>
(Van onze parlementsredaktie)
DEN HAAG Waar het om gaat is, dat de overheid de bevoegd
heid behoudt op te treden öf al bij voorbaat afstand doet van het
recht in te grijpen in cao's, verklaarde gisteravond minister B. Rool
vink in de Tweede Kamer.
Zich nogmaal uitsprekend over de loonwet, die 11 en 12 februari
in de Eerste Kamer wordt behandeld, beloofde de bewindsman
slechts bij hoge uitzondering gebruik te maken van het fel omstre
den artikel 8.
Tiiddi
ïaf hi
e mi
in no
bura
•stra
ag. do
dinsd
.00 UI
feest
dl or
agelU
loten
urg
f-nlnf
io ftf
3: e
6 fet
nstee
Een maquette van de tentoonstelling Mooie Vrijheid", die op 23 april
in Amsterdam wordt geopend.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De schut
tingen die al zo lang om de Nieu
we Kerk in Amsterdam staan
gaan hun eentonigheid verliezen.
Kunstenaars zullen er kleurrijke
verwijzingen van maken naar de
tentoonstelling die twee maan
den lang in die Nieuwe Kerk
gehouden wordt.
Dat is dan de nationale ten
toonstelling „Mooie Vrijheid",
waarmee de bezetting en bevrij
ding van Nederland voor de vijf
entwintigste maal zal worden
herdacht, de expositie gaat open
op 23 april. Zij sluit op 20 juni.
De tentoonstelling „Mooie vrij
heid", ontworpen door Dick Elffers
(die ook de Erasmus- en de Rem-
brandt-tentoonstelling op zijn naam
heeft staan) krijgt drie, in elkaar
overlopende onderdelen.
In het eerste gedeelte zal de perio
de tot het uitbreken van de oorlog
worden behandeld, hetgeen onder
meer inhoudt uitbeelding van de op
komst van het nationaal-socialisme
en de reacties daarop. In het tweede
deel komt de oorlog aan de orde. met
als centraal element de bezetting en
met beelden van de deportaties en
het verzet.
Met het derde onderdeel wil men
een indruk gaan geven van de wereld
na 1945. met als centraal punt de
vraag wat men heeft gedaan met de
herwonnen vrijheid.
Geen sentiment
Uitgangspunt van de organisatoren,
verenigd in de ..Stichting Nationale
Tentoonstelling 5 mei 1970" is ge
weest de opvatting, dat steeds grote
re delen van de bevolking, vooral die
weike de oorlogsperiode en de tijd
daarvoor niét hebben meegemaakt, j
bij herdenkingen niet alleen maar de
nadruk gelegd willen zien op de be
zettingsperiode.
„Wanneer men wil duidelijk ma
ken". aldus die organisatoren. ..dat
deze herdenkingen niet geschieden
uit een soort sentimentaliteit, wan
neer men de wérkelijke zin van deze
herdenkingen wil aantonen, en wan
neer men degenen, die het niet mee
maakten. ervan wil doordringen dat
het terugblikken op ..toen" noodzake
lijk is om de gebeurtenissen van nu
en later beter op hun waarde te kun
nen schatten, dan dan men de jaren
'40 - '45 niet langer isoleren, maar is
het zaak. die zowel te zien in het
licht van hetgeen ervóór als van het
geen erna geschiedde."
Volgens de organisatoren zullen
door deze opzet vragen worden be
antwoord als „Hoe kon de oorlog uit
breken? Heeft de bevrijding gebracht
wat men hoopte? Wat betekent het te
leven zonder onze vertrouwde vrijhe
den?"
Minister Roolvink wilde niet op
het debat in de Eerste Kamer voor
uitgrijpen. Hij legde evenwel deze
verklaring af, omdat de heer C. J.
van der Ploeg (kath.v.) hierom uit
drukkelijk had gevraagd.
Overdreven
Drs. J. Boersma van de ARP merk
te op dat de hele affaire van artikel 8
schromelijk wordt overdreven. Hij
kreeg het door deze opmerking hevig
aan de stok met enkele socialistische
Kamerleden. Het lijkt wel, merkte
drs. Boersma op. dat de PvdA in de
overheid het beest uit Openbaringen
13 ziet als ide grote belager van de
belangen van de werknemers.
Merkwaardig, vervolgde drs.
.Boersma. dat vroeger die vrees voor
het ingrijpen van de overheid niet
aanwezig was.
Dat komt door de ervaring met mi
nister Roolvink opgedaan, antwoord
de mr. Van Lier van de PvdA
Drs. Boersma sprak zich uit voor
een algemene programmering en glo
bale afspraken. De overheid moet als
~een partner wonden gezien in de soci
aal-economische driehoek met de
werkgevers en werknemers.
De afgevaardigde van de ARP
schetste voor minister Roolvink de
komende sociaal-economische proble
men. Het kan voor de minister van
sociale zaken een moeilijke tijd wor
den met meer bedrijfssluitingen en
meer sociale onrust.
De heer H. Kikkert (c.h.), merkte
op, dat bij een vrije loonpolitiek de
overheid niet zonder een aantal be
voegdheden kan. De loonindexering
wilde hij buiten de invloed van het
voorgestelde artikel 8 brengen.
(Van onze correspondent)
GRONINGEN Drs. H. J. Ejjsink
zal niet aftreden als vice-voorzitter
van de (landelijke) PvdA. De heer
EMsink had zijn functie ter beschik
king gesteld omdat hij zich volledig
wilde inzetten voor Meppel. van wel
ke gemeente hij burgemeester wordt.
Hij is nu burgemeester van Bclling-
Weddc.
Nu het bestuur zijn aftreden niet
heeft geaccepteerd, zegt de heer
Eijsink dat zijn vice-voorzitterschap
een formeel karakter zal moeten krij
gen. omdat hij er niet voldoende tijd
aan kan geven.
(Vervolg van pagina 1)
'DEN HAAG „We hebben de
zaak nu voor twee jaar geregeld",
zei minister Roolvink gisteren in
de Tweede Kamer over de ver
hoging van de AOW/AWW-pre-
mie met 0,8 procent.
Met dit besluit wordt afgeweken van
het SER-advies, maar neemt het ka
binet wel het standpunt in van de
Stichting van de arbeid. „Wij hebben
het bedrijfsleven achter ons staan",
zei minister Roolvink.
Daarom zag hij in de premieverho
ging geen doorkruising van het loon-
en prijsbeleid.
De minister van sociale zaken ge
loofde, dat door deze structurele ver
betering van de AOW en AWW de
oplossing van het algemeen pensioen-
probleem wordt vergemakkelijkt. Ge
leidelijk moeten de uitkerihgen beter
worden en het peil bereiken van bij
voorbeeld het netto-minimumloon.
Mr. Van Lier van de PvdA vraagt
j in een motie in een periode van ten
hoogste vijf jaar deze verbetering
1 door te voeren.
I „Dat zal misschien wel lukken", zei
de minister. „Maar een uitspraak
j hierover is toch wel prematuur".
Daarom ontraadde hij de motie.
Minister Roolvink gaf toe. dat door
deze verbetering van de levenspositie
van de bejaarden en de weduwen an
dere belangrijke prioriteiten op so
ciaal terrein worden teruggeschoven.
Mejuffrouw J. van Leeuwen had
als voorbeeld genomen de uitbreiding
van de wet op de arbeidsongeschikt
heid tot de niet-loontrekkenden. ..De
ze voorziening", aldus de minister, „is
in de programmering opgenomen"
Hij stelde mejuffrouw Van Leeuwen
gerust, dat verder wordt gewerkt aan
de uitbreiding van het wetsontwerp
en het plan zeker niet in de ijskast
terecht komt.
Dringend
Over de metaal-cao (de reden van
aftreden van minister De Block) liet
minister Roolvink zich zeer positief
uit. Het voordeel van het tweejarig
contract is, dat het rust brengt in een
bepaalde branche Verder start men
met een geringere loonstijging.
De minister zag wel in, dat nu be
paalde groepen zich via hun cao's
indekken tegen de nadelen van de
inflatie. Vandaar dat aan de SER
over deze problemen advies wordt
gevraagd. Het verzoek hierom moet
echter nog verzonden worden. De
lasten mogen niet afgewenteld wor
den op de zwakkere groepen.
Minister Roolvink deelde mee, dat
na het goedkeuren van de metaal-cao
ook andere cao's van gelijke strek
king moeten worden toegestaan. Op
het ogenblik is de loonstijging in de
afgesloten cao's zeven procent, ex
clusief de arbeidstijdverkorting. Ex
clusief de indexering bedraagt de
verhoging zes procent.
Dit jaar zal de loongrens voor het
ziekenfonds 14.850) niet worden op
getrokken. Sociaal gezien vond mi
nister Roolvink dit juist. Volgend
jaar gaat deze loongrens wel omhoog.
„Iedereen kan nu weer adressen naar
de Kamer sturen", zo voegde de be
windsman aan deze mededeling toe.
Voor de werkers in de beschutte
werkplaatsen ha<j de bewindsman
goed nieuws.
De honorering is gelijkgesteld met
het minimumloon (vroeger 95 pet.) en
de werktijd wordt een kwartier per
dag korter. Bovendien komt er een
dag vakantie bij.
Zondagsrust
De heer P. Jongeling van het GPV
vroeg met name de aandacht voor de
zondagsrust. Hii legde, na gewezen te
hebben op het religieus motief, vooral
de aandacht op de sociale wenselijk
heid. Het is een kwestie van welzijn
zei de heer Jongeling. Minister Rool
vink stemde met deze gedachtengang
Ir. C. N. van Dis (st.ger.) plaatste
de positie van de kleine zelfstandigen
in het raam van de sociale problema
tiek. Zij zijn achtergebleven bij het
stijgen van het inkomen. De heer
Van Dis waarschuwde tegen de dic
tatuur van de vakbonden en het stel
len van looneisen, waarvan de kleine
bedrijven de dupe worden.
Drs. A. M. de Boo van de CHU had
zich zeer positief uitgesproken over
deze structurele verhoging als onder
deel van de totale sociale verbeterin
gen die nodig zijn. „Het gaat hier om
een gerechtvaardigd verlangen van
de bejaarden", zei hij. „Door de pu
blicaties zijn reeds verwachtingen ge
wekt."
Hij voegde er aan toe: „Het is een
uiterst dringende zaak."
De heer P. Jongeling van het GPV
had zich in de eerste plaats uitge
sproken voor een verbetering van de
bedrijfspensioenfondsen. Hij waar
schuwde ernstig tegen het misbruiken
van de sociale uitkeringen en noemde
hiervan als voorbeeld de uitkeringen
aan buitenlandse artiesten in nacht
clubs.
Motie
Aan het slot van het lange sociale
debat dieriie mr. Th. J. A. M. van
Lier van de PvdA een motie in.
waarin hij vroeg om een mini
mum-inkomen voor iedereen en het
waardevast maken van het mini
mumloon. De moties over het optrek
ken van de AOW en AWW binnen
vijf jaar tot het netto-minimumloon
en over uitkeringen aan invaliden
alsof zij niet gedupeerd waren hand
haafde hij.
Met de structurele verhoging van
de AOW en AWW (Zie elders deze
krant) stemde hij in. evenals mr. J.
G. Rietkerk (lib.) dat deed. Wel wilde
de liberale woordvoerder een duide
lijke programmering van de priori
teiten.
Veel aandacht voor zondagsrust
(Van onze parlementsredaktie)
DEN HAAG Gods Woord
en Geboden lopen als een rode
draad door de „Leidraad voor
een Nationaal Gemeentepro
gram", dat vandaag is gepresen
teerd. Een van de opvallendste
zaken in dit program van het
Gereformeerd politiek verbond
is het pleidooi voor een grotere
openheid van het plaatselijke be
stuur.
Burgemeester en Wethouders moe
ten de grootst mogelijke bereidheid
tonen de raad in te lichten over het
door hen gevoerde bestuur. De wette
lijke bepalingen ten aanzien van
openbaarheid van vergaderingen en
het afleggen van verantwoording aan
de raad moeten zo volledig mogelijk
worden uitgevoerd.
Gezag handhaven
De zondagsrust krijgt in het ge
meenteprogram veel aandacht. Dat is
logisch als men weet dat de „overheid
in dienst moet staan van God." Bij de
exploitatie van gemeentelijke bedrij
ven moet daar zoveel mogelijk reke
ning mee worden gehouden. Boven
dien moet de overheid zorg dragen
voor handhaving van rust en orde in
de buurt van plaatsen waar kerke
lijke samenkomsten worden gehou
den.
Het program gaat uitvoerig in op
de openbare orde. Het beleid van het
gemeentebestuur moet er op gericht
JOHANNESBURG Op een onbe
waakte spoorovergang in de nabij-
beid van Johannesburg, Zuid-Afrika.
heeft gisteren een trein in volle vaart
een schoolbus geschept met 72 kinde
ren.
Volgens de laatste berichten zijn 32
kinderen omgekomen. De chauffeur
van de bus en zeker 16 scholieren
moesten ernstig gewond in een zie- j
1 kenhuis worden opgenomen. J
Het restaurant van het Congresge
bouw is zo'n uurtje vóór een concert
begint, stampvol. Dat wil zeggen, dat
de met blank damast gedekte tafel
tjes in de zaal rechts van de ingang
slechts enkele gasten tellen, maar
links in de lange strakke pijpenla van
de counter-service, daar vindt muzi
kaal Den Haag elkaar.
Bezadigd muzikaal Den Haag.
Veel heren met een lintje in het
knoopsgat en veel en veel meer da
mes met altijd wel iets van nerts,
een diamantfonkeling en wel ver
zorgde coiffures. Overal in Den
Haag ziet men altijd veel en veel
meer vrouwen zodra het om de mid
delbare leeftijdtijdsgroep gaat
Den Haag is de stad van de al
leenstaande vrouwen, weduwen en
ongehuwden. Men kent elkaar, zo
niet van je en jij dan toch door co
mité of werkkring want de Haagse
vrouwen zijn actief.
De counter-service is juist daar
door een succes geworden. Niet duur.
snel geserveerd, praktisch, maar
toch net met dat tikkeltje "extra" in
de keuze van de schotels en de op
maak van de borden, waardoor het
„uit" zijn geaccentueerd wordt.
Feestelijke fase tussen werkdag en
luisteravond.
Bezadigd Den Haag heeft het alles
ontdekt. Terwijl in de stad menig
restaurant slechts lege tafels ziet, is
het hier een bijna mondain trefpunt,
geworden.
Mondain met waardigheid. Hoffe
lijke groeten en de complimenten.
Actie
Ouderwetse egards van heren, die
opstaan wanneer een dame zich van
haar stoel verheft; die een mantel
reiken en een lucifer, al naar zij
nodig heeft..
En als ik dat zo aankijk, moet ik
opeens aan de Dolle Mina's van Am
sterdam denken, die het mann-»nge-
drag zo kostelijk gehekeld hebber.
Zouden ze het hier een oase vinden?
Of misschien juist niet. omdat de
schone fagade der hoffelijkheid juist
de discriminatie van het vrouwdom
camoufleert?
Want wanneer wij vrouwen net
als de mannen vrij kunnen zijn om
te gaan en te staan en te werken
waar en zoals we willen, dan moeten
we de pluspunten van de discrimi
natie ook laten vallen. Niet voorgaan
bij de tram en geen meneer met
priemende blik van zijn plaats kij
ken. Zelf lucifers of een aansteker in
de hand nemen en de eigen rekening
betalen.
Het zal nog een vraag zijn. wat de
mannen liever verliezen: hun alleen
recht om de leden van de andere
sekse na te fluiten of die kleine
plichten der wellevendheid, die hun
juist zo'n heerlijk superioriteitsge
voel geven.
De Dolle Mina's zouden het bij
een volgende actie eens kunnen pro
beren.
Geen touw om een toilet spannen,
maar in een tram allemaal opstaan
voor de mannen.
Misschien dat zo'n geweldloze ac
he het in Den Haag best zou do m'
zijn dat verstoring van die orde
wordt voorkomen. Het moet iedere
burger duidelijk zijn dat het gezag
niet kan worden genegeerd.
Voor demonstraties en betogingen
betekent dat. dat groepen van de be
volking andere bevolkingsgroepen
niet mag verhinderen vrij gebruik
van de openbare weg te maken. Bij
het geven van toestemming voor be
togingen moeten waarborgen worden
toegezegd de orde niet te verstoren.
Geeu speelautomaten
Speelautomaten zijn bij het GPV
uit den boze, evenals verdovende en
geestverruimende middelen. Open
bare dronkenschap moet met alle
doeltreffende middelen worden be
streden. Van groot belang daarbij is
het uitoefenen van preventief toezicht
op cafés en dergelijke. Andere punten
in het program:
het cremeren niet bevorderen.
meer aandacht voor de krotop
ruiming
financieel urgentieplan.
geen sexuele voorlichting op de
scholen.
geen gebruik van schoolradio en
-televisie zolang de gemeentelijke
overheid niet verantwoordelijk kan
worden gesteld voor wat deze media
bieden.
geen aktieve cultuurpolitiek en
beperking van de subsidies.
Roeping Oranjevorst
Ten slotte wijst het GPV het subsi
diëren van godsdienstonderwijs aan
gemeentelijk scholen af. Als ouders
dat onderwijs op die scholen wensen,
moeten ze daar ook maar voor beta
len. „Het onderwijs moet worden ge
geven in overeenstemming met de
hoge roeping van de regerende Oran
jevorst en in eerbiediging van de Bij
bel", aldus het nieuwe gemeentepro
gram van het GPV.
Wereld geeft veel
meer aan bewapening
dan aan ouderwijs
DEN HAAG Dc wereld geeft per
jaar 360 gulden uit om een kind te
Ier enlezen en 28.000 gulden om een
soldaat te leren schieten. Volgens het j
januarinummer van de „Unesco Cou
rier' komen deze cijfers overeen met i
do bedragen, die jaarlijks aan de ge- j
middelde scholier en de gemiddelde
soldaat besteed worden.
Predikan te (2)
Met verbazing las ik dat de eerste
gereformeerde predikante in het ambt
is bevestigd. Wat een wendingen de
laatste tijd in de Geref. Kerken. Alles
moet veranderen, er deugt, niets meer
van de oude normen. Als oudere kan je
het allemaal niet meer bijhouden.
Zolang de Geref. Kerken bestaan is
het altijd als onschriftuurlijk be
schouwd dat een vrouw in het bijzon
dere ambt werd geplaatst. Terecht,
want er zijn vele teksten die dit af
wijzen. Bovendien: Jezus koos twaalf
discipelen en het is toch wel opmerke
lijk dat er geen vrouw bij was.
Is men eenmaal begonnen met
schrappen in de bijbel (ik denk aan
Genesis 1 tot 3) dan wordt Paulus ook
al gauw als verouderd beschouwd met
zijn enge zienswijze over het ambt.
Leerdam, J. Steketee
Predikante (3
Een jonge vrouw zet zich met liefde
in voor de studie voor predikante.
Haar wens is Gods Woord te verkon
digen. Er wordt steeds geklaagd dat er
een tekort is aan predikanten en zij
wil helpen dat tekort kleiner te ma
ken. Nu zij in het ambt bevestigd is
wordt er enigszins vijandig gerea
geerd. De heer C. J. van Mastrigt
haalt de woorden van Paulus uit 1
Timotheus 2 vs 12 aan: ..Ik laat niet
toe. dat een vrouw onderricht geeft".
Over onderricht gesproken: hoeveel
vrouwen geven al geen onderricht op
de christelijke scholen in dienst van
God? Ook de Samaritaanse vrouw
voelde zich geroepen om van Jezus te
getuigen (Johannes 4 vs 29). Ik wens
mej. Van Egmond veel zegen op haar
werk.
Spijkenisse. G. D. van Bueren
Predikante (4)
De heer C. J. van Mastrigt is geen
voorstander van de vrouw als predi
kante en hij is niet alleen. Ik ben Go-
de dankbaar dat de Geref. Kerken de
ze achterstelling der vrouw heeft
goedgemaakt.
Misschien waren er in Paulus' dagen
wel van die zwijgende vrouwen, maar
die bestaan er thans gelukkig niet
meer. De laatste tijd was ik vele ma
len bij de prediking van enkele vrou
welijke theologen aanwezig. Welk een
voorrecht en grote zegen Is het dat nu
ook de vrouw op de kansel mag getui
gen en ons in de waarheid onderrich
ten. De vrouw behoeft niet meer te
zwijgen, de vrouw mag niet zwijgen.
Ondanks alle tegenwerking en te
genspraak hoop ik dat veel jonge
vrouwen theologie gaan studeren.
Den Haag, D. Knoester
DEN HAAG De Nederlandse Spoorwegen moeten zo langzamerhand
weten waar zij aan toe zijn. Drie versies van het spoorboekje z(jn nu voor
bereid: in de eerste zijn alle zes onrendabele lijnen weggelaten in de
tweede zijn de lijnen Zutphen—Winterswijk en Sneek—Staveren geschrapt
en in het derde ontwerp zijn alle lijnen, die momenteel in het geding zijn
wel opgenomen.
Per 1 juni gaat de nieuwe dienstregeling van de Spoorwegen in Eind
april moeten de nieuwe spoorboekjes reeds in de handel komen. De tijd
dringt voor de vaderlandse spoorwegen. Intussen overlegt de minister nog
met de Kamer.
