Eens zo trotse Ibo's staan
als bedelaars langs de weg
f
Commentaar
Onderwijsstorm loeit door
Pedagogische Academie
Beverwijk en Rotterdam „aanvalspunten"?
MINDER GERUSTSTELLEND
och
Poolse minister
bezoekt Bonn
Spanningen
tussen wet
en groei
Uit de Haagse hof geplukt
Vragen over de
brand in het
be] a ar den tehuis
Esso weigert
Hagenaar
maanprijzen
DON DERDAG 22 JAWAM
EERSTE BEZOEK JOURNALISTEN
GEEN MELDINGEN MASSAMOORD
Uitgelaten Nigeriaanse soldaten in overwinningsroes.
OWERRI De eens zo trotse
leden van de Ibostam staan
thans als bedelaars met uitge
strekte handen langs de weg. Zij
vechten letterlijk om voedsel dat
van vrachtwagens valt. Vluchte
lingen komen nu met tiendui
zenden tegelijk uit het oerwoud.
Nigeriaanse soldaten plunderen
de bezittingen van de overwon
nen Biafranen en lopen soms
wel met twee of drie polshorlo
ges om. Overal komen meldin
gen binnen, dat vrouwen ver
kracht worden.
Dit is het beeld van het voormalige
Phfra. zoals de eerste verslaggevers,
die het land mochten bezoeken, het
aantroffen. Een beeld van chaos en
ontreddering.
In Owerri negen dagen na de
val van de laatste hoofdstad van de
afeescheiden staat zijn nog kinde
ren die liiden aan hongeroedeem en
die hulpeloos in het stof zitten te
huilen, terwiil hun ouders vechten
om wat maïsmeel.
Waardeloos
De mensen trachten wanhopig met
Biafraans geld. dat thans officieel j
waardeloos is, de kleine hoeveelhe- j
den voedsel te kopen die er nog zijn.
Duizenden verdringen zich op de
markt van Owerri, waar 'alleen nog
rode pepers te koop zijn. Er is niet
ems cassave meer, het hoofdvoedsel.
De Ibo's eten riu de bladeren van
ötm plant om in leven te blijven.
In de dorpen is de toestand nog
/«fcchter, zo vertelde de Ierse missio-
aris Eammon McMahon. „Daar is
lelemaal geen eten meer."
Telkens als er vrachtwagens met
vliegveldje wordt versperd door het
wrak van een DC-6, die te ver over
de landingsbaan heenrolde en veron
gelukte.
Perfect
In tegenstelling tot de geruststellende woorden van officiële autori
teiten, dat de toestand in Biafra wel meevalt, maken de eerste journa
listen die het land bezoeken, melding van chaotische toestanden. Zij
signaleren, dat de honger er nog heerst, dat de distributie van voedsel
ontoereikend is. Zij berichten ook van plundering en verkrachting.
In de gehele wereldpers zijn vandaag hun verhalen verschenen, tot
woede van de Nigeriaanse autoriteiten, die de groep journalisten in een
hotel gevangen hebben gezet. Onderstaand verhaal is een samenvatting
van hun reportages.
'OG STEEDS is niet bekend, hoe
het in werkelijkheid gesteld is
met de miljoenen mensen die opge
goten zitten in een klein deel van
wat vroeger Biafra was.
Geruststellende verklaringen deden
vorige week de vraag rijzen, of als
gevolg van een al te emotionele be
nadering dc toestand niet ernstiger
werd geacht dan nodig was.,
In dat geval zou moeten worden ge
twijfeld aan de betrouwbaarheid van
informaties van allerlei mensen die'
ook in Nederland op hun
woord werden geloofd.
Het ziet er echter naar uit, dat er
steeds minder reden is waarde te
hechten aan de bevindingen van in
ternationale waarnemers en hoge be-
wekers.
Zjj hebben zich niet aan bewuste
misleiding schuldig gemaakt, maar in
goed vertrouwen gerapporteerd wat
van de Nigeriaanse regering moch
ten horen en zien.
Langzamerhand blijkt, dat zij zich in
Lagos of in het vroegere Biafra geen
beeld konden vormen van de werke
lijke stand van zaken in het pas ver
overde gebied.
De ooggetuigen-verslagen van een
groot aantal journalisten, die slechts
gedeeltelijk dc Nigeriaanse censuur
konden passeren, zijn in het geheel
niet geruststellend.
Zelfs wanneer we ervan uitgaan, dat
«ij soms in hun bewogenheid genera
liserend hebben geschreven, valt op,
dat allen tot soortgelijke conclusies
*ijn gekomen.
Hoezeer de regering te Lagos de
baarheid tracht te verbergen, blijkt
•i't de wijze waarop de journalisten
Worden behandeld. Ook die uit Enge
land.
Tekenend voor de situatie is, dat de
'aily Express van het zeven pagina's
ellende verslag van een eigen re
porter slechts één blaadje kreeg door-
feseind.
De Guardian verwacht naar aanlei
ding van het ontstellende nieuws een
politieke storm in het Britse Lager-
mis, die premier Wilson in een
moeilijke positie kan brengen.
Het vertrouwen in de wil van de
Nigeriaanse regering om het lijden
'an de mensen in voormalig Biafra
te beperken en te verzachten is op
nieuw geschokt.
Generaal Gowon heeft de buitenwe
reld een rad voor de ogen gedraaid of
beeft zoals eerder werd gevreesd
geen vat op de Nigeriaanse troe
pen.
Intussen zou ten minste een miljoen
Ponsen nog steeds bedreigd worden
massale uithongering, omdat
"7e"e en deskundige hulpverlening
•'tblyft.
«nens«
ymet
eten aankomen, spelen zich schok
kende taferelen af. Verslaggevers die I
in de laatste dagen van het onafhan- j
kelijke Biafra daar de ordelijke rijen
wachtenden op voedsel hadden ge- j
zien, kunnen hun ogen nauwelijks I
geloven.
Tot hun schande moet gezegd wor
den, dat sommige buitenlandse tele
visiecameramensen in hun zucht naar
filmopnamen zelf verantwoordelijk
zijn voor het uitlokken van onlusten.
Zij werpen Nigeriaans geld de lucht
in en laten dan de hongerige mensen
daarom vechten.
Een eindeloze stroom van vluchte
lingen kruipt over de wegen. Als zij
een dag onderweg zijn, hebben zij
hun laatste schamele bezittingen
meestal verloren. Nigeriaanse solda- j
ten pakken hun fietsen, radio's,
kookpotten, bedden en stromatten af. j
De prijs van scheermesjes is tot
enige dollars gestegen, nu veel Ibo's
hun baard willen afscheren, die zij
hadden laten groeien uit ontzag voor
hun gevluchte leider, generaal Ojoek-
woe.
Ook andere sporen van de repu
bliek Biafra worden uitgewist. Verze
keringsmaatschappijen, bijkantoren
van banken en andere instellingen,
verwijderen het woord Biafra uit
hun naamborden.
De Nigeriaanse bevelhebber van
Owerri, kolonel Akinrinade. zei
desgevraagd: „Ik geloof niet dat de
berichten volgens welke er plunde
ring en verkrachting op grote schaal
voorkomen, op waarheid berusten. In i
iedere oorlog zijn er echter wel enke- j
le soldaten, die zich daaraan schuldig
maken."
Hij zei dat een paar dagen geleden,
een Nigeriaanse soldaat terecht
gesteld was, omdat hij een meisje
had gemolesteerd. Terwijl de kolonel
met journalisten sprak, drongen Ni
geriaanse militairen hongerige Ibo's
terug, die trachtten bij voedselvoor
raden te komen.
Op de landingsbaan van Oeli, waar
voor de capitulatie dagelijks 280 ton
voedsel aankwam, ziet het er trooste
loos uit. De toegangsweg naar het
Afgezien van twee kleine bom-
trechters lijkt de brede landingsbaan
in perfecte conditie te zijn. De lan-
dingslfchten zijn evenwel weggehaald
en vernield. Een Nigeriaanse officier,
belast met het bewaken van de
vliegstrip, werd woedend toen hem
de vraag werd gesteld of de lan
dingsbaan weer in orde kon worden
gemaakt.
„Hij is door rebellen gemaakt. Wij
zouden er niet aan denken hem te
gebruiken. Wij zullen een beter
vliegveld bouwen."
Hoewel alle personeel van de hulp
verleningsbureaus, die voor het eind
van de oorlog in Biafra hadden ge
werkt, tot ongewenste personen in
Nigeria zijn verklaard, werken nog
veel van deze mensen in het over
wonnen gebied. Zij slaan hun kansen
om te kunnen blijven hoog aan.
Het ziet er nog niet naar uit, dat
het Nigeriaanse leger en het rege
ringsapparaat voor hulpverlening de
distributie van voedsel in de hand
hebben. Uit Owerri wordt gemeld dat
er niet voldoende vrachtwagens aan
wezig zijn om de hulpgoederen te
bestemder plaatse te krijgen.
Er zijn op het ogenblik slechts
veertig vrachtauto's over van de 120,
die er voor de capitulatie waren.
Rusland lanceert
twee kunstmanen
MOSKOU Het Russische
persbureau Tass heeft bekend ge
maakt dat de gisteren gelanceerde
Kosmos-satellieten, de 321 en de 322
in een baan rond de aarde draaien.
Alle apparaten aan boord van de
kunstmanen functioneren uitstekend
volgens Tass.
ROTTERDAM „Kijk, wij
heten nu academie. Maar wij zit
ten met een star lesrooster, waar
geen wikken of wegen aan is.
Dat ligt allemaal wettelijk vast.
Nu kan men wel zeggen, dat
dit wel zal veranderen. Goed.
Het gesprek daarover is in volle
gang. Maar deze veranderingen
kosten geld. En geld is er niet."
Aldus de heer B. van der Tak,
waarnemend directeur van de
Pedagogische Academie Konin
gin Wilhelmina, met wie wij een
I gesprek hadden over moeilijk-
I heden die er sedert vorige week
I gaande zijn binnen deze school.
I Er trad een actiegroep op van
i zes man en deze groep is sedert
I eind vorige week geschorst.
„Bovendien", zo vervolgde de heer
Van der Tak. „zitten wij met volle
klassen, van gemiddeld 27 leerlingen,
en een tekort aan leraren. Vooral in
de wiskundehoek zijn vacatures. Dat
maakt allemaal, dat het nu wel heel
erg moeilijk wordt te werken aan
veranderingen die heus wel nodig
zijn."
„Over deze dingen", zette de heer
Van der Tak uiteen, „gaat het echter
nu bij ons op school niet. Zij zitten er
wèl bij, maar zij vormen als het ware
een zijvleugel. Er is een groep leer
lingen die inspraak wil op alle ge
bied, ook op dat van het bestuur. Zij
willen voor ieder, ook voor de leerlin
gen, één man één stem. Die wens is
niet beperkt tot de leden van de ac
tiewerkgroep. Dat is allemaal niet
eens beperkt tot onze school, dat is
uiteraard bekend."
Over deze hele materie is, zo deelde
de heer Van der Tak mee, zaterdag
BONN Op uitnodiging van de
Westduitse minister van economische
zaken Karl Schiller brengt de Poolse
minister van buitenlande handel Ja-
nusz Burakiewicz vandaag tot en met
zaterdag een bezoek aan Bonn.
Het is de eerste maal dat een Pool
se minister de bondsrepubliek be
zoekt, Burakiewicz komt praten over
de economische betrekkingen tussen
de beide landen.
Verwacht wordt dat spoedig bespre
kingen zullen starten over alle han
gende problemen tussen Polen en de
bondsrepubliek. Daartoe behoort ook
het geschil over de Óder-Neissegrens.
Cynisch
Tijdens hun reis kwamen de
persmensen in contact met de ploeg
internationale waarnemers, die het
overgegeven gebied inspecteerde. De
journalisten vertelden de waarne
mers, dat zij overal hadden gehoord j
over verkrachtingen. Het cynische j
antwoord van de waarnemers: „Voor
ons is alleen de kwestie van genocide j
(volkenmoord) van belang. Je kunt
de Ibo's niet door verkrachting uit
roeien. integendeel."
De bewoners van Owerri zeggen
inmiddels, dat de federale troepen
zich nipt schuldig maken aan massa
moord, zoals hun vroegere leider
Ojoekwoe had voorspeld. Wel zijn er
veel klachten over plundering.
Tot onder de ogen van buiten
landse persmensen proberen Nigeri
aanse soldaten jonge huisvrouwen
aan te randen.
(Van een onzer verslaggevers)
een vergadering geweest van direc- I
teuren van protestants-christelijke
kweekscholen.
„Men zou het kunnen zien als een j
aanval van een groepering in de Ne- i
derlandse jeugd op het schoolbestel",
meende de heer Van der Tak. „Be
verwijk is een aanleiding, een aan
valspunt. Wij zijn blijkbaar een
tweede aanvalspunt. Ik zie het zo, dat j
er krachten van buiten de school In j
werking zijn. Die werken in de gehe-
Ie randstad. Waarom juist wij?"
Kwetsbaarder
De Pedagogische Academie Konin
gin Wilhelmina is een hervormde
school.
„Wij zijn een bijzondere school, en
bijzondere scholen zijn door hun be-
stuursconstellatie kwetsbaarder dan
openbare scholen. Bovendien zijn wij
een hervormde school en het her
vormde denken is beslist niet gericht
op gelijkgerichtheid. Juist de indivi
duele verantwoordelijkheid telt
zwaar. Dat maakt onze school wel
licht nog kwetsbaarder dan bijzon
dere scholen van andere gezindheid.
Wellicht is dat juist de reden, waar
om wij in Rotterdam als aanvalspunt
dienen."
Voor de heer Van der Tak is het
daarbij een pijnlijke zaak, dat vele
van de activiteiten van de actiewerk
groep gebeuren van het gebouw „De
"Heuvel" uit. Dat gebouw gaat, zoals
bekend, uit van de Centrale Hervorm
de Jeugdraad. Het staat ongeveer
tweehonderd meter van de school.
Binnen de hervormde gemeenschap
bestaat over de gehele zaak geen
overeenstemming van gedachten. „Ik
ken mensen, die door dit alles in ern
stige gewetensconflicten zijn geko
men". zegt de heer Van der Tak.
Nog vier
Inmiddels Is de thans tot vier per
sonen gekrompen actiewerkgroep
één van de leden is door zijn ouders
van de school genomen, een tweede
is zonder nader bericht weggebleven
niet bepalend voor het inzicht van
alle leerlingen.
Er is een schoolvereniging, waarin
vanzelfsprekend wèl kritische ge
dachten leven, maar waarin de zaak
zeker niet zo op de spits wordt gedre
ven.
De Pedagogische Academie Konin-
j gin Wilhelmina telt ongeveer 370
leerlingen.
Volgens een verklaring, die wij
vanmorgen ontvingen van de zijde
van het schoolbestuur, heeft dit be
stuur contact opgenomen met de
ouders van vijf van de zes actiewerk-
groepleden. Het vertrek van het zes
de actiewèrkgroeplid van de school is
definitief.
Het schoolbestuur deelt, mee de vijf
leerlingen in de gelegenheid te stellen
alsnog een verklaring te tekenen vol
gens welke zij de onwettigheid van
hun optreden inzien en daarvoor hun
spijt betuigen, zich zullen onthouden
van illegale acties, zich zullen houden
aan het schoolreglement en de nor
male gezagsverhoudingen zullen eer
biedigen.
Het bestuur wil daartegenover zijn
toezegging gestand doen de schorsing
ongedaan te maken en de snelheid
van het democratiseringsproces in
overleg met leerlingen, directie en be
stuur te bevorderen.
Dat er krachten buiten de school
werkzaam zijn, blijkt uit het optre
den van Jan Wind uit de Claes de
Vrieselaan. 18 jaar, géén lid van de
actiewerkgroep en ook géén leerling
aan de academie. Jan Wind is pers
chef van de Cineclub en hij ijvert
voor een nieuwe, revolutionaire „Om
roep 2000".
..Wij hebben vijftienduizend leden
nodig om zendtijd te krijgen", zegt
Jan Wind in een gesprek met ons.
„Wij hebben er nu al elfduizend".
Jan Wind zegt, dat hij uit ideële
overwegingen steun verleent aan de
actiewerkgroep. Hij overhandigde ons
een eerste exemplaar van „Eenzaam
maar niet alleen", een illegale school
krant voor de Pedagogische Academie
Koningin Wilhelmina, waarmee hij
nu is begonnen. „Het tweede nummer
ligt ook al bijna klaar", zegt hij.
En over de situatie in de academie:
„Ik gevoel mij verantwoordelijk voor
wat er met deze leerlingen aan de
hand is."
Jan Wind beschikt over een diplo
ma detailhandelsschool en hij is lid
van het onderwijsfront. Hij zegt ech
ter zich te distanciëren van het op
treden van dat onderwijsfront in de
zo geruchtmakende VAR A-uitzending
van begin januari.
Hij is werkzaam bij een uitzendbu
reau.
Je droomt er wel eens van: hoe
het zou zijn als je een miljoen had.
Als goed Nederlander denk je dan
meteen aan de belasting, die, naar
miljonairs jammeren, het leeu
weaandeel opslokken.
Daar zijn natuurlijk wel trucjes
op als je het in het Zwitserse zoekt,
maar ook daarbij schijnen voetan
gels en klemmen op je weg te lig
gen.
Natuurlijk zou ik er eerst een huis
van kopen. Of een bungalow laten
bouwen, hoewel dan onmiddellijk
het probleem opduikt, dat Den Haag
mudvol is en ik het idee heb nergens
anders meer te kunnen aarden.
Op die manier gaat er al een hele
boel lol van dat miljoen af.
Blijft de mogelijkheid, dat je ein
delijk kunt doen wat je wilt. Aan
iedereen die je zo graag eens be
dacht zou hebben bloemen sturen en
die je lief zijn, leuke dingen toestop
pen. Maar ze zeggen ook, dat een
mens pas goed zuinig wordt wan
neerhij miljonair is.
Wie het minder heeft, kan in, een
dolle bui er nog wel eens iets tegen
aan gooien, louter omdat de mens
gevaarlijk wil leven. Die sensatie
mist de miljonair.
Daarom is het zo'n gek idee nog
niet om het miljoen maar op te de
len met de goegemeente, zoals Mi
chael Brody deed.
Hij had meer dan een miljoen,
omdat ze in Amerika met dollars re
kenen en alles er dus in veelvoud
gaat. Maar het principe blijft gelijk.
Miljoen
Helaas, ook de weggeverij schijnt
de jonge Brody slecht bekomen te
zijn. Jan en alleman stoof op hem af
met jammerverhalen, en hij maar
handtekeningen zetten.
Een akelige bijkomstigheid was,
dat de mensen die naar de bank hol
den om de cheques te verzilveren
nog geen dollarcent kregen.
Maar nu het voordeel van miljo
nair te zijn....
Wat doen wij, minimumlijders, als
boze mensen op de stoep staan?
We kunnen ze laten bellen, maar
dan gaan ze telefoneren. De hoorn
niet meer van de haak nemen. Maar
dat is ook irritant.
Laatste hulpmiddel: in bed krui
pen met de dekens over het hoofd.
Wat een mens niet lang uithoudt. En
tenslotte moeten we toch te voor
schijn komen en alles doen wat er
normaal gedaan moet worden voor
het dagelijks brood.
Er is geen ontkomen aan.
Miljonair Brody echter, met toch
altijd wel iets achter de hand, pakte
een vliegtuig en verdween naar
Puerto Rico, waar hij nu met zijn
vrouw vakantie houdt.
Hoelang? Misschien tot zijn mil
joenen helemaal uitgeput zijn. En
hij weer een gewoon mens geworden
is.
Wijze les uit dit alles: een miljoen
verlangen is overdreven.
Laten we onze droom beperken tot
een half miljoen.
Onder zeer grote belangstel
ling is gisteren de eerste lang
speelplaat van de tv-serie ,,'t
Schaep met 5 poten" ten doop
gehouden in het café De Eland
in de Amsterdamse Jordaan. Op
de foto alle betrokkenen met
hun plaat: van links naar rechts:
auteur Eli Asser, hoofdrolspelers
Adèle Bloemendaal, Piet Rijmer
en Leen Jongewaard. platenpro-
ducer Gerrit den Braber en
regisseur Joes Odufé.
DEN HAAG De Kamerleden
Vredeling en Oele (beiden PvdA)
hebben de ministers Beernink (binn.
zaken) en Klompé (erm) schriftelijk
gevraagd een onderzoek in te stellen
naar de oorzaken van het ontstaan en
van het tragisch verloop van de
brand in het bejaardencentrum te
Driebergen.
De beide vragenstellers noemen het
nu meer dan ooit gewenst om na te
gaan hoe de brandpreventie in de
verschillende bejaardentehuizen op
landelijke schaal kan worden verbe
terd. De conclusie van dat onderzoek,
dient, naar hun mening, aan de Ka
mer te worden voorgelegd.
DEN HAAG Het Haagse echt
paar Ben en Marjorie Pupping is in
conflict geraakt met de olie
maatschappij Esso omdat deze heeft
geweigerd een prijs van 25.500 uit
te keren, die het echtpaar in dc
maanrace'-actie van de maatschappij
zou hebben gewonnen.
Antiekhandelaar Ben Pupping
in zijn vrije tijd .barkeeper zegt
samen met. zijn vrouw ontdekt te
hebben hoe de prijzen vallen op de
bij de tankstations verkrijgbare
kaartjes. Volgens hem is er een sy
steem, waardoor men feilloos de
maantjes op de kaarten kan bloot
leggen zonder de aardbolletjes te be
schadigen.
I-egt men één maan bloot, dan ont
vangt men een rijksdaalder, drie zijn
goed voor een tientje en voor vijf
manen ontvangt men van Esso hon
derd gulden.
Toen het echtpaar Pupping het
systeem had ontdekt, verzamelde het
met zes vrienden zoveel mogelijk
kaartjes. Het daardoor te verkrijgen
prijzenbedrag beloopt volgens hen nu
ƒ25.500. „Maar het is geen kunst daar
250.000 gulden van te maken".
Doordat een lid van de groep te
veel kaartjes op één station inwissel
de, kreeg Esso argwaan en zette de
actie stop. De maatschappij weigerde
uit te betalen omdat zij de zaak niet
vertrouwde. De kaartjes zijn inmid
dels bij TNO onderzocht en daarna
naar Amerika opgestuurd.
Hoewel TNO geen ongerechtighe
den kon ontdekken, zegt Esso, dat de
rondjes, waaronder de aardbollen
schuilgaan zijn beschadigd. Ben Pup
ping ontkent dat.
„Als ik m'n geld niet krijg, maak
ik het systeem bekend en dan heeft
Esso een nog grotere strop".
Ambtenaren
vergaderden
400.000 uur
DEN HAAG Op het ministerie
van binnenlandse zaken zitten 986
ambtenaren in 650 commissies. Als
globaal geschat elke vergadering vier
uur duurt, dan is aannemelijk, dat al
die commissieleden samen per jaar
bijna 400.000 uur vergaderen.
„Het Torentje", het personeelsblad
van binnenlandse zaken, vermeldt
deze cijfers als resultaat van een
onderzoek, ingesteld door de afde
ling organisatie en efficiency van het
departement.
Bij de middelbare rangen blijkt
20 procent in een commissie te zit
ten, bij de hogere 60 procent en bij
de topambtenaren 90 procent.
Dr. De Booy als
Maagdenhuisbezetter
voor rechter
AMSTERDAM Dr. Th. de Booy,
I wetenschappelijk hoofdmedewerker
aan de universiteit van Amsterdam,
j en vijf andere wetenschappelijke
medewerkers van deze universiteit,
zullen over enige tijd terecht moeten
staan voor hun deelneming aan de be
zetting van het Maagdenhuis in mei
vorig jaar.
Dr. De Booy deze week in het
nieuws omdat hij de Hoge Raad heeft
verzocht tot strafvervolging van mi
nister Luns over te gaan in verband
met diens Biafra-beleid had vorig
jaar zelf aan de officier van justitie
verzocht om vervolgd te worden.
Gezien zijn verantwoordelijkheid in
deze kwestie heeft hij gevraagd om
tot de hoogste straf veroordeeld te
worden.
MIDDELBURG In de vacature
van burgemeester mr. J. Drqber in
Middelburg, die vorig jaar november
naar Zwolle is vertrokken, is voor
zien door de benoeming van drs. P. A.
Wolters, die sinds juni 1959 burge
meester is van Coevorden. HU is Ned.
hervormd en lid van de VVD. Drs.
P. A. Wolters is 49 jaar.
