Minister Nelissen oogst lof
voor zijn Verolme-beleid
OP TWEEDE VU-DAG
TUMULT VERMIJDEN
Europees overleg over hulp
aan hongerende Biafranen
Effiong tekent
acte overgave
GEEN LIQUIDATIE
Kamer en vakbonden tevreden
Problemen scheepsbouw oplossen
Werkgelegenheid weegt
zwaarst bij regering
Libanon sluit
twee bureaus
van guerrilla's
Massa-ontslag
in leger VS
alles
goed
Initiatief van minister Luns
Proclamatie van Ojoekivoe
fivltllaas
7
VRJJDAG 16 JAN<JA«I 1970
Zowel de vakbonden als de meeste
Tweede-Kamerleden voelen niets
voor een algehele liquidatie van het
Verolme-concern dat financieel diep
in de put zit. De werkgelegenheid zal
er door in gevaar komen. Minister
Nelissen streeft nu naar een samen
werking tussen het Verolme-concern
en de Rijn-Schelde-groep, twee gi
ganten in de Nederlandse scheeps-
bouwindustrie.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Zowel de Tweede Kamer als de vakbonden zqn
tevreden over het beleid dat de nieuwe minister van economische
zaken mr. Nelissen ten aanzien van de kwestie Verolme gaat voeren.
NW-bestuurder Zondervan stelde zich achter de hoofdlijnen op, die
de bewindsman gistermiddag tijdens een bijeenkomst van de Vaste
Kamercommissie uit de doeken deed.
Een blijde gevolmachtigde minister van Suriname, dr. J. D. V. Polanen
ging gisteren op Schiphol zijn gezinnetje (echtgenote en twee dochters)
afhalen. Het jongste dochtertje. Desirée. vloog haar vader onmiddellijk
spontaan om de hals.
BEIROET s—De Libanese minister
van binnenlandse zaken. Kamal
Dzjocmblatt. heeft gisteren de slui
ting bevolen van twee bureaus van
Palestijnse com man do-eenheden in
I.ibanon. Eerder had de Libanese vel-
ligheidsraad besloten dat alie bureaus
van de guerrillastrijders die zonder
vergunning van de autoriteiten ver
huurd waren, binnen 48 uur ontruimd
moesten worden.
De Libanese autoriteiten hebben
deze maatregel genomen in verband
met protesten van de burgerbevol
king. Zo betoogden gistermorgen de
inwoners van Hasbaja in Zuid-Liba-
non tegen de vestiging van een com
mandobureau bij een school. .Men
vreest dat de leerlingen gevaar zullen
lopen bij eventuele vergeldingsacties
van de Israëliërs.
LOS ANGELES De Ameri
kaanse minister van defensie Meivin
Laird heeft gisteren verklaard dat tie
besnoeiing in de Amerikaanse de
fensiebegroting tot gevolg zal hebben
dat 1.250.000 man burgerlijk en mili
tair personeel in de strijdkrachten
ontslagen zullen worden. Dit aantal
zal door president Nixon worden
gespecificeerd in een rede in februari
over de begroting 1971. Volgens Laird
zijn de besnoeiingen nodig om aan te
tonen, dat de regering daadwerkelijk
het vraagstuk van de inflatie wil
aanpakken.
De vaste commissie uit de Tweede Kamer die gisteren het Verolme-
rapport besprak stond onder leiding van drs. Nederhorst (rechts). Naast
hem de nieuwe minister van economische zaken, mr. R. J. Nelissen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De tweede
VU-dag, die als een vervolg op
het „tumultueuze Assen" kan
worden gezien en op zaterdag
U februari in het Jaarbeurs-
cotgres en vergadercentrum te
Utrecht zal worden gehouden, is
goed voorbereid en punctueel
georganiseerd dat nieuwe tumul
ten bij voorbaat uitgesloten
moeten worden geacht.
Het VU-blad van januari, dat in
een oplaag van 57.000 naar de leden
der vereniging is verzonden, en dat
bijna volledig als oriënteringsnummer
kan worden gezien over de aanhangi
ge democratiseringskwestie, zou wel
eens een recordaantal vertegenwoor
digers van de achterban naar deze
vergadering kunnen lokken.
Hetgeen ook de bedoeling is, want
bij ontwikkelingen als die thans aan
de VU aan de gang zijn, dient juist
ook deze „geleding" het was im
mers altijd „haar" universiteit
heel dicht betrokken te jijn.
Wat de gang van zaken op deze dag
betreft het volgende. De agenda, be
ginnende om tien uur en eindigende
om half vijf is als het ware van mi
nuut tot minuut geprogrammeerd. Na
een tien minuten in beslag nemend
openingswoord van dr. K. van Nes,
lid van het college van curatoren
krijgen de twee inleiders, prof. dr. T.
P. van der Kooy (economie) en de
heer R. C. J. Smeenk. doctoraal stu
dent medicijnen, gelegenheid op hun
tevoren aan alle deelnemers toege
zonden referaat over 'achtergronden
en doelstellingen van de democratise-
ringsbeweging wat dieper in te gaan,
j waarna er drie kwartier gelegenheid
is voor de beantwoording van schrif
telijk ingediende vragen.
Groepsdiscussie
I Gedurende de middag is er twee
uur lang gelegenheid in groepen van
20 tot 30 personen te discussiëren.
Daarna kunnen onderling informele
contacten worden gelegd, dan wel
I kan een filmvertoning worden ge-
volgd (een uur) en in deze tussentijd
bereiden de eindrapporteurs hun sa
menvatting voor.
H oord voor van citing
In uw "woord voor vandaag" van 8
januari gaat u van de gedachte uit,
dat vroeger alleen over de hemel werd
gepreekt, terwijl tegenwoordig meer
over de aarde wordt gepreekt. Ja. wat
is nu beter, vraag ik mij af.
Ik dacht dat de predikers van vroe-
I ger beter door hadden dat Jezus in de
j eerste plaats was gekomen om zonda
ren zalig te maken en in de tweede
plaats om zieken te genezen. Tegen
woordig denkt men juist andersom.
De kardinale fout: men ziet niet
meer de volgorde, nl. Qod liefhebben
boven alles en dan pas de naaste als
onszelf. Eerst in ons hart voelen de
Üefdestroom van God naar ons toe en
dan kan het nooit anders dan dat deze
stroom direct doorstroomt naar de
naaste.
Omdat men deze volgorde niet meer
ziet krijgt men nu kunstmatige liefde
tot de naaste van de mens uit, een
zijstroompje dus, die niet haar oor
sprong vindt vanuit de Goddelijke
liefde
Den Haag F. Wehrmcijer
Van half vier tot half vijf tenslotte
is er een gezamenlijke slotzitting,
waarin gerapporteerd wordt over
hetgeen in de discussiegroepen naar
voren is gekomen.
Met nadruk stelt het college van
VU-directeuren in een begeleidende
brief, die in het VU-blad staat afge
drukt vast, dat het op deze vergade
ring zal gaan „over de, met name
vanuit de studentenbeweging aan de
orde gestelde en thans in algemene
discussie zijnde vraagstukken van het
wetenschappelijk onderwijs en on
derzoek".
En even verder: ...„in voorbereiding
zijnde wettelijke regelingen terzake
van bekostiging en bestuursvorm der
universiteiten raken zowel het eigen
karakter van de VU als de statutaire
relatie van de VU tot de vereniging."
Goed benutten
In het VU-blad wordt een dringend
beroep zowel op de universitaire ge
meenschap als op de leden der ver
eniging gedaan de gespreksmogelijk-
heden op dit „tweede Assen" goed te
benutten. Er komt verder o.m. een
mini-enquête in voor waarin respec
tievelijk wetenschappelijk corps,, stu
denten, besturende colleges en leden
der vereniging hun visie geven over
onderwerpen als de student, de rela
tie tussen VU en vereniging, de
grondslag van de VU. de maat
schappij en de democratisering.
Als voorbeeld wat deze vier groe
peringen over de democratisering zo
beknopt mogelijk naar voren bren
gen.
Het wetenschappelijke corps:
Naast wat de professor er van zegt,
gaat steeds meer tellen wat de stu
dent er van vindt.
Voor een wetenschappelijk mede
werker betekent dit, dat hij behalve
met de hoogleraar nu ook gaat mee
werken met de studenten. Dit kan
niet zonder een spreiding van de we
tenschappelijke verantwoordelijkheid
over allen, die bij het studievak zijn
betrokken. Wanneer het gehele we
tenschappelijk corps zich hiervan be
wust wordt, zal het zijn taak: weten
schap bedrijven en overdragen, des te
beter kunnen vervullen.
Te Langzaam
De studenten:
Een veel te langzaam verlopend
proces in de samenleving, waarbij
machteloze groepen mensen proberen
een zekere macht te veroveren, om
zich te kunnen bevrijden van de
dwangrelatie van de huidige samen
leving, en waarlijk vrij te worden.
De besturende colleges:
„Die zogenaamde machthebbers, die
zogeheten establishment-figuren zul
len in de roep om democratisering'
een authentieke boodschap uit de
jonge generatie moeten beluisteren en
dankbaar moeten zijn, dat in die ge
neratie een kritische gezindheid be
staat. Zij zullen zich zelf moeten
verbieden geïrriteerd te raken."
„Wie geen gezag wil, wil niet de
democratie, maar de'anarchie."
Alle betrokkenen
De leden der vereniging:
Onder democratisering is niet te ver
staan die wijziging van de bestuurs
vorm, waarbij beslissingen worden
genomen van „boven-af", zonder dat
verantwoording wordt afgelegd aan
diegenen, die „geleid" worden, over
wie beslist wordt en die nauw bij de
genomen en de te nemen besluiten be
trokken zijn.
Deze wijziging houdt in, dat laatst
genoemden. voorzover zij tot oordelen
bekwaam zijn, gaan meespreken in
het te voeren beleid.
Dit kan slechts geschieden door een
evenredige vertegenwoordiging van
alle betrokkenen, zodat ieders stem
recht wedervaart. Een onevenredige
vertegenwoordiging leidt tot dicta-
I tuur van een groep.
Opvallend daarbij is, dat de
kwestie-Verolme zelf naar de achter
grond is verdreven en de positie van
de gehele scheepsbouwindustrie on
derwerp van gesprek is géworden. De
hoofdlijnen van het regeringsbeleid
splitsen zich dan ook toe op de samen
werking tussen de twee giganten in
de scheepsbouw, het Verolme-Con-
cera en de Rijn-Schelde-groep.
Politieke kringen in Den Haag zijn
verwonderd over deze gang van za
ken. Al enkele jaren geleden heeft de
huidige staatssecretaris Keljzer een
rapport opgesteld over de perspectie
ven van de Nederlandse
scheepsbouw. De heer Keijzer pleitte
in dat rapport voor een totale inte
gratie van alle grote bedrijven.
Bij de betrokkenen zelf bestond en
bestaat nog, met name bij de heer
Cornelis Verolme, een groot verzqt
tegen de conclusies in het rap-
port-Keijzer. Nu het Verolme-con
cern financieel aan de grond zit, kiest
de heer Verolme eieren voor zijn
geld. Hij zal desnoods vroeg er
opstappen dan zijn bedoeling is (4
september).
toekomstige scheepsbouwindustrie
gaat deelnemen.
De heer Zijlstra (ARP) gelooft niet
dat de regering de aanbevelingen in
het rapport Biesheuvel-Langman van
de bestuurstafel heeft geveegd. Dit
rapport doet alleen oplossingen aan
de hand in het concrete geval-VeroI-
me en niet voor de hele scheepsbouw
industrie. Daar is het rapport Keij-
Sclimelser
Verwonderd
Men is verwonderd dat een con
cern eerst financieel diep in de put
moet zitten en miljoenen aan over
heidsgelden hebben verslonden, voor
dat men zijn verzet tegen de samen
werking opgeeft Overigens hoorde
men allerwege grote lof voor mi
nister Nelissen. die nu de hele
scheepsbouw meteen aanpakt.
De heer Zondervan van het NW
hoopt dat de bewindsman snel een
commissie benoemt, die de „blauw
druk" voor de toekomstige conceptie
moet opstellen. Hij is verheugd, dat
de regering, als er voor die tijd fi
nanciële tekorten aan het licht tre
den, die met overheidsgelden wil op
vangen.
Zowel de vakbonden als de
meeste Tweede-Kamerleden voelen
niets voor een algehele liquidatie
- van het Verolme-concern, wat na
tuurlijk de goedkoopste oplossing
zou zijn. Maar de werkgelegenheid
\veegt- het zwaarst bij de regering.
De heer Lems (soc.) stelt zich ook
positief op achter minister Nelissen.
Hij is vooral tevreden over de toe
zegging van de bewindsman, dat de
vakbonden bij alle onderhandelingen
zullen worden ingeschakeld.
Drs. Schmelzer, fractievoorzitter
van de KAT mi de Tweede Kamer,
heeft' inmiddels zijn adviseurschap en
een commissariaat neergelegd. Vorig
jaar oktober schreef de KVP-leider
al In een brief aan Verolme, dat hij
te zijner tijd deze functies zou opge
ven.
In de brief aan de heer Verolme
schrijft drs. Schmelzer dat zijn
beslissing het gevolg is van het rap
port Biesheuvel - Larigman en het
nieuwe beleid van mr. Nelissen. De
heer Schmelzer bedankt in zijn brief
de heer Verolme voor diens vertrou
wen in hem en betuigt hem zijn „op
rechte waardering" voor „onze kon
takten".
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vanmorgen zyn de ministers van de zogenaamde
Haagse Groep van tien landen in Genève bijeengekomen om een zo
effectief mogelijk hulpplan op te zetten voor de hongerende inwoners
van het verslagen Biafra.
Minister Luns deelde dat gister
avond mee tijdens een vergadering
van de vaste Kamercommissie van
buitenlandse zaken. Het plan zal zo
spoedig mogelijk door één of meer
ministers persoonlijk aan de federale
Nigeriaanse regering in Lagos wor
den overhandigd.
Minister Luns deelde verder mee,
dat hij contact heeft opgenomen met
de Organisatie voor Afrikaanse Een
heid (OAE). Keizer Hile Selassie van
Ethiopië heeft gisteren generaal Go-
won van het federale regime de hulp
Grote orders
De heer Zoniervan deelde nog mee
dat hij uit betrouwbare ..Verol-
me-bronnen" had vernomen, dat het
concern enkele grote orders zal
krijgen die lonend zullen ziin (op el- j
ke mammoettanker die het concern 1
nu bouwt, worden miljoenen guldens
verloren).
De heer Peijnenburg (kath. v.) acht
het juist dat minister Nelissen reële
mogelijkheden gaat scheppen om de
problemen in de scheepsbouw op te
lossen. Zijn liberale collega Portheine
schaarde zich ook. achter mr. Nelis-
«ens beleid al plaatst hij wel vraag
tekens achter de mededeling van de
bewindsman, dat de overheid
van de OAE aangeboden. Via deze
organisatie kan eventueel ook de
Amerikaanse en Europese hulpverle
ning worden geleid.
Ten slotte jheeft de Nederlandse re
gering een beroep gedaan op secreta
ris-generaal Oe Thant van de Vere
nigde Naties onmiddellijk de rappor
ten van de VN-waarncmers te publi
ceren. Alleen op deze manier is het
mogelijk een duidelijk inzicht te ver
krijgen in de situatie in Biafra.
Druk uitoefenen
De Kamercommissie uitte veel
waardering voor de pogingen van de
bewindsman de voedselluchibrug op
het verslagen Biafra weer op gang te
krijgen. Drs. J. den Uyl raadde mi
nister Luns aan meer druk uit te
oefenen op de regeringen van Enge
land en Amerika, omdat Londen en
Washington nu eenmaal meer invloed
in Lagos hebben dan Nederland.
Het KVP-Kamerlid drs. Westerterp
wil dat zonodig zonder de toestem
ming van de federale regering
voedsel naar Biafra wordt overgevlo
gen. Hij kon zich een situatie inden
ken („volkerennoodrecht'') die dit
rechtvaardigt.
Minister Luns zei, dat de enige mo
gelijkheid om voedsel naar Biafra te
krijgen, als Gowon zijn toestemming
niet geeft, het droppen van voedsel
met militaire toestellen is.
Afvaardiging
Tijdens de vergadering is er van
verschillende kanten op gewezen dat
de „machtsroes" van de federalen de
ondergang van de Biafraanse bevol
king kan- betekenen. Er moet snel een
einde aan die roes komen. Minister
en Kamer waren het daar over eens.
Minister Udink van ontwikke
lingshulp deelde nog mee, dat de we-
reldbank op initiatief van Nederland
op korte termijn een afvaardiging
naar Nigeria zal zenden, om te kijken
wat de bank kan doen voor het
herstel van verwoest Biafra.
desnoods met overheidsgeld in de
Generaal Effiong, Ojoekwoe's
plaatsvervanger als leider van
Biafra. heeft gisteren de over
gave van Biafra officieel op pa
pier gesteld. De Nigeriaanse
leider Gowon (links op de foto)
begroette Effióng bij de kazerne
Wat doet die meneer?
Die meneer betaalt....
Ach we kennen het verhaaltje van
de betaalcheque toch al?
Kopen zonder geld op zak.
Een ideaal'systeem.
Dat dachten we tenminste, maar
Shet blijkt dat er al de klad in komt.
Gisteren stormde ik een super
markt binnen om snel snel iets te
kopen.
Even een graai in de bak pn naar
de kassa. Daar stond een meneer
met een miniscuul pakje in de hand.
Een ons gesneden kaas leek het.
De juffrouw wilde het bedrag al
aanslaan, toen de meneer zei: „Ik
betaal met een cheque...."
„Het is achtenzeventig cent", zei de
juffrouw.
De meneer dook in een porlefeuil-
le. maar de caissière waarschuwde:
„Nee meneer, contant betalen, we
nemen geen cheques onder de gul
den aan...."
De meneer protesteerde, maar het
hielp hem niks. Ten slotte pakte hij
zijn portemonnee en legde moppe
rend een gulden neer.
Een incident, dat mij hevig inte
resseerde.
De juffrouw, wat geïrriteerd, was
bereid tot een praatje.
„Zo komen er wel tien op een
dag", zei ze. „U hebt geen idee wat
een last dat voor ons is...."
Die betalerij met een cheque van
zo n onnozel bedrag kon ik moeilijk
begrijpen, maar aan de andere kant
zag ik de last niet.
De juffrouw zette dat uiteen.
„Ten eerste", vertelde ze, „is het
een aparte tellerij bij het opmaken
van de kas. Dan moeten de cheques
opgestuurd. Na een week komt het
bedrag op onze rekening: Niet aan
de kas natuurlijk, maar bij de boek
houding. Die moet weer uitkienen,
waar het vandaan komt. En reken
nu. dat we onze filialen overal
hébben.... Van die achtenzeventig
cent zou heel weinig overblijven als
alle arbeidsonkosten die daar mee
gemoeid zijn er weer af gaan."
Ik snapte het.
Maar ze was nu eenmaal op stoom
gekomen.
„Nou hebben we de order geen
cheques onder de gulden aan te ne
men. Maar het zit er dik in, dat de
grens nog omhoog gaat. Voor één
gulden koop je tegenwoordig im
mers nog niks..."
Dat vond ik de meest bittere logi
ca....
De betaalcheque is gegarandeerd
tot 100, maar wordt onbruikbaar
voor de hele kleine bedragen.
Wel terecht, want stel dat we
straks de drie dubbeltjes voor de
Tarderobejuffrouw mef een cheque
Taan betalen.
We komen dan in een muntloze
maatschappij terecht. Wat helemaal
.liet erg zou zijn. maar hoe dan te
doen met de automaten? Voorlopig
reageren die nog niet op een
beschreven papiertje.
LAGOS „Biafra leeft. De
strijd duurt voort. Leve de repu
bliek Biafra." Generaal Ojoe-
kwoe proclameerde dit gisteren
vanüit zijn geheime schuilplaats,
kort nadat zijn opvolger Effiong
in Lagos de acte van overgave
ondertekende waarmee de op
heffing van de republiek Biafra.
die dertig maanden heeft be
staan, een feit werd. Het Bia
fraanse volk, aldüs generaal Ef
fiong, aanvaardt het gezag .van
Lagos.
Effiong was hartelijk ontvangen in
de federale hoofdstad. „W'elkom In
ons midden. Philip", zo begroette ge
neraal Gowon hem. Effiong weet de
oorlog aan de .krankzinnigheid' van
Ojoekwoe.
De proclamatie van Ojoekwoe,
wiens verblijfplaats nog steeds niet
bekend is, werd bekendgemaakt door
Markpress. Deze verzorgt van
Genève uit de publiciteit voor Biafra.
Het was het eerste levensteken van
de uitgeweken generaal.
Ojoekwoe liet verder weten, dat er
geen voedsel is in Biafra en dat het
te laat zal zijn als het binnen 72 uur
niet wordt aangevoerd. „Lagos is niet
van plan voor voedsel te zorgen. Het
wil de Biafranen uitroeien. De fede-
dat hij bij elkaar geschraapt heeft
geslagen en het is onwaarschijnlijk
dat Lagos daar wat tegen kan doen",
aldus Ojoekwoe in zijn 1500 woorden
tellende verklaring.
Vrede zoeken
De Biafraanse generaal zei zijn
land te hebben verlaten teneinde ,de
vrede te zoeken'. „Ik heb dat gedaan
in de wetenschap dat zolang ik leef,
Biafra leeft"-
Hij deed een beroep op alle rege
ringsleiders en leiders van internatio
nale organisaties, op landen en ker
ken ter wereld, op mannen en vrou
wen van goede wil. op vrienden zo
wel als vijanden van Biafra om de
honger en de tragische dood van zijn
uitgeputte volk te vermijden.
„Ik herhaal dat het doel van Nige
ria genocide is. Wij hebben de oorlog
niet verloren, maar het slagveld Is I
gewijzigd. W'e zijn ervan overtuigd.
1 dat Biafra zal overleven", aldus
1 Ojoekwoe.
Bijeen geschraapt
Toen aan generaal Gowon werd ge-
i vraagd of hij wist waar Ojoekwoe
zich schuil hield, was zijn antwoord:
I „Hij is elders en geniet van het geld
j dat hij bijelkaar geschraapt heeft
ten koste van het volk en de natie".
Gowon heeft amnestie toegezegd
voor allen die de zaak van de
i afscheiding hebben gediend. „Samen
zullen wij een staat bouwen, waarin
niemand wordt onderdrukt", zei Go
won, die opriep tot eenheid.
Op verscheidene plaatsen in Biafra
delen de federale troepen intussen
voedsel uit. Via de radio wordt de
bevolking opgeroepen bij haar huizen
te blijven en op de voedselfranspor-
tcn te wachten. Het grote probleem
is de duizenden Biafranen die de bos
sen zijn ingevlucht. Zij zijn niet te
bereiken.
Van incidenten tussen federale
troepen en Biafraanse burgers of mi
litairen wordt geen melding gemaakt.
V erantwoordelijk
Henrik Beer, secretaris-generaal
van de Liga van Rode-Kruisvereni
gingen vertrekt morgen naar Biafra
om te helpen bij de leniging van de
nood. Hij zei in Genève dat het Nige
riaanse Rode Kruis alle verant
woordelijkheid op zich heeft geno
men voor de hulp aan de oor
logsslachtoffers.
De regering in Lagos heeft één mil
joen Nigeriaanse ponden ter beschik
king gesteld van het Nigeriaanse Ro
de Kruis, dat 1200 mensen voor de
hulpverlening heeft ingezet. Beer is
van oordeel dat het Nigeriaanse Rode
Kruis de toestand aan kan.
„Ik ben diep getroffen door de hu
manitaire maatregel welke u hebt
aangekondigd", aldus de Nederlandse
directeur-generaal van de Voedsel-
en landbouworganisatie van de VN.
dr. A. Boerma, in een boodschap aan
president Gowon van Nigeria. Hij
verklaart zich bereid alle mogelijke
medewerking te verlenen bij d«
hulpverlening en het herstel.
