Leed in Biafra ontketent in
ons land lawine van acties
Nog eens honderd
miljoen nodig
Commentaar
Vele landen bieden hulp
aan voor Biafraanse volk
Amnestie
ElV!
VEROLME-CONCERN IN DE PUT
Uit de Haagse hof geplukt
"1 'Manifestatie ran metleleven
tic Honderden initiatieven
Duizenden instellingen en particulieren zamelen op het ogen
blik geld in om de nood in Biafra zo snel mogelijk te lenigen.
De stichting Terre des Hommes, die alle activiteiten registreert
en coördineert, wordt overstelpt met telefoontjes. Vele ge
meenteraden beleggen extra vergaderingen om gelden te voteren
voor de Biafraanse slachtoffers.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het leed in Biafra heeft veel losgemaakt onder de
Nederlandse bevolking. Er is in ons land sprake van een nationale
actie. Bij de stichting Terre des Hommes in Den Haag staan de tele
foons niet stil vanwege de vele acties voor Biafra die daar worden
gemeld. Leek het gistermorgen nog om enkele honderden initiatie
ven te gaan, tegen de middag en in de avond kon gesproken worden
van duizenden instellingen en particulieren die aan het geld in
zamelen zqn geslagen teneinde de nood in Biafra zo snel mogelijk
te lenigen.
ft tJ
ïpsbod
in, aai
r elei
ireem
gepa:
ken
estola
;ewoei
inbrf
tap
ver
Een (archief)foto uit 1968 toont
dit meisje met een uitgehongerd
kind in Biafra, dat nu definitief
de strijd heeft verloren door het
offensief van de Nigeriaanse
troepen.
Het is onmogelijk, aldus het hoofd
bestuurslid van Terre des Hommes,
de majoor Z. Brijl in Den Haag, die
alle activiteiten registreert en coördi
neert, alle activiteiten te noemen, zo
dat ik met een min of meer willekeu
rige bloemlezing moet volstaan.
Zo meldde mij de winkeliersorgani
satie Végé dat er onder de bij haat
aangesloten winkeliers gelden wor
den ingezameld per bedrijf; voorts
heb ik een lange lijst met namen van
andere bedrijven, voetbal- en andere
sportverenigingen, schoolverenigin
gen, ziekenhuizen die onder perso
neel dan wel leerlingen collecteren.
Er zijn ook tal van vrijwilligers die
zich meldden om onmiddellijk naar
Biafra te gaan zo het er om moet
gaan dat velen er 'de handen uit de
mouwen moeten steken bij de voed
seldistributie.
Ook uit België komen tal van re
acties. Een groot bedrag werd op on
ze girorekening overgemaakt door de
vrijmetselaars in Brussel; in Winters
wijk is er een mevrouw Beishuizen
(70 jaar) die klassieke poppen maakt
en deze bij opbod wil gaan verkopen.
V oedseldroppings
Er is een Hagenaar, de heer Ver-
heij, uit de Velpsestraat, die met
anderen voedseldroppings boven
Biafra wil organiseren op de wijze
zoals dat tegen de bevrijding door
LAGOS De federale Nige
riaanse regering heeft vanuit de
gehele wereld steun aangeboden
gekregen voor de in nood verke
rende Biafranen. Tal van func
tionarissen van hulpverlenings
instanties zijn naar Lagos gegaan
om hulpacties te bespreken met
de regeringsautoriteiten. Diverse
regeringen hebben er bij gene
raal Gowon op aangedrongen de
- Va steun te aanvaarden, en zijn
tij tie volle medewerking te geven aan
humane behandeling van de oor-
wétot AJgsslachtoffers.
Mé
tia Inmiddels heeft de federale rege-
bÓItfÜ r'nf* een beroep gedaan op de bevol
king de verslagen Ibo's als broeders
op te vangen. In een ongewoon emo
tionele radio-uitzending lieten de Ni
geriaanse autoriteiten weten: „Zij (de
vluchtelingen) lijden honger, zij moe
ten gevoed worden. Hun kleren han
gen in flarden. Zij moeten gekleed
worden. Zij zullen bang zijn. U moet
hun bange harten kalmeren."
De vrees van paus Paulus voor vol-
kenmoord was volgens radio-Lagos
allang ongegrond gebleken. In de
midden-westelijke staat van Nigeria
worden ontvangstcentra voor de
vluchtelingen in gereedheid gebracht.
De leider van de oostelijke centrale
staat Ukpabi Asaki, zelf een lbo,
heeft zijn stamgenoten via de radio
opgeroepen thuis te blijven wachten
op de federale troepen die voedsel
zouden brengen.
fan
ienedf
len.
ie
eidsch
bi
Voff
voert
oort
•edkoj
gee
:nthou
plaat
Het internationale Rode 'Kruis
waaraan de Nigeriaanse regering in
de zomer van vorig jaar het coördi
nerend werk voor de verzorging van
de bevolking ontnam, zal deze week
trachten opnieuw een netwerk van
TC- medische teams in Nigeria op te bou-
wen. Een kleine zestig Rode-Kruis
medewerkers die moesten uitwijken
naar Gabon hebben echter tot nu toe
geen verblijfsvergunning van Lagos
gekregen om in de bezette gebieden
hulp te verlenen.
♦7-1
38-1
3erda|
r Vee:
'er het
es det
Rode Kruis
geld ook nog drieduizend ton graan
naar Biafra zenden.
VN verrast
De ineenstorting van Biafra heeft
de Verenigde Naties verrast. De vol
kerenorganisatie beschikt dan ook
niet over een hulpprogram op korte
termijn. Dit heeft een VN-woord-
voerder gisteren meegedeeld.
President Pompidou heeft secreta
ris-generaal Oe Thant gevraagd „al
het nodige in het werk te stellen om
het bestaan en de toekomst van de
leden van de Ibo-stam te verzeke
ren". Hij liet weten dat Frankrijk
.materieel en moreel zal deelnemen
aan elke VN-actie" voor dit doel. Oe
Thant heeft gisteren verklaard dat
hij in een boodschap aan president
Gowon heeft gevraagd „zich groot
moedig en menslievend te betonen".
„Ik geloof dat de Nigeriaanse rege
ring met de internationale ge
meenschap zal samenwerken om het
lot van de bevolking te verbeteren,"
aldus Oe Thant.
Oproep paus
Paus Paulus heeft gisteren een op
roep gericht tot de regeringen en tot
alle mensen van goeden wille om
onschuldige levens in Nigeria te red
den. Hij noemde de verzekering van
Nigeria dat het de mensen en bur
gerrechten zou eerbiedigen „een
goed voorteken" en een „gelukkige
belofte", en zei dat de historie erover
zou oordelen of die verzekering zou
worden nagekomen.
In Rome verklaarde een woord
voerder van Caritas dat het „de
grootste ramp uit de geschiedenis"
wordt als niet op de kortst mogelijke
termijn op wereldniveau hulp wordt
geboden aan de Biafraanse bevolking.
Zes miljoen mensen zitten volgens
hem samengedrongen op een gebied
van zestig vierkante kilometer.
geallieerde vliegtuigen boven de
hongerende randstad gebeurde.
Ook was er een mevrouw die vindt
dat alle hondenbezitters, die dezer
dagen hun hondenbelasting moeten
voldoen geen 25, maar 35 gulden moe
ten betalen, d.w.z. het tootientje over
maken ten bate van Biafra.
Er zijn ook verscheidene koren en
korpsen die speciale concerten gaan
houden. Het eerste was er zondag
avond al in Rotterdam, waar 's
avonds al een spontaan georgani
seerd en druk bezocht concert in een
der kerken werd gegeven, waarbij de
netto-opbrengst 2600 bedroeg.
Extra-vergaderingen
Ook vele gemeenteraden beleggen
extra vergaderingen om gelden te vo
teren voor Biafra. In de gemeente
Terheijde is men aan het werk geto
gen, om zoveel mogelijk gelden te
verzamelen. Ook vele plaatselijke
kerken laten zich niet onbetuigd.
Bezield met dezelfde geest van
hulpvaardigheid als de landelijke or
ganisatie Terre des hommes heeft
zich in Utrecht het Biafracomité
'Utrecht gepresenteerd, dat zaterdag
a.s. een immense actie op touw gaat
zetten. Doel is zoveel mogelijk kinde
ren uit Biafra naar de staat Gabon
te evacueren.
Het overlegorgaan van de drie vak
centrales (NVV, NKV en CNV) heeft
in een telegram aan de ministerraad
met de meeste klem aangedrongen
op het ondernemen van activiteiten,
die een humanitaire oplossing van
het Biafra-conflict op de kortst moge
lijke termijn kunnen bevorderen.
Een soortgelijk beroeD deed het dage
lijks bestuur van de Evangelische Lu
therse kerk op de regering.
De jongerenorganisatie van de
KVP drong er bij de regering op aan
alles in het werk te stellen om onmid
dellijke hervatting van de hulpvluch-
ten naar Biafra op voldoende schaal
mogelijk te maken.
Op het vliegveld Heatrow bij
Londen is gisteren voor het eerst
een Jumbo straalpassagiersvlieg-
tuig geland.
De reusachtige Boeing-747 van
Pan American maakte een
proefvlucht met eigen personeel.
Het toestel is ontworpen om 490
personen te kunnen vervoeren.
De geregelde dienst New York-
Londen begint 21 januari.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering
heeft tot op heden aan het
Verolme-concern in totaal 130
miljoen gulden aan krediet
garanties verstrekt. Maar uit
het rapport-Biesheuvel-Langman
blijkt dat dit niet geholpen heeft,
al meldt het rapport dat niet
zwart op wit. Er zouden nog eens
honderd miljoen gulden nodig
zijn, wil het bedrijf zijn werk
zaamheden op (beperkte) oude
voet kunnen voortzetten.
Het rapport doet de regering drie
oplossingen aan de hand, waarvan er
twee zo goed als zeker niet voor rea
lisatie in aanmerking (kunnen) ko
men. Dat is allereerst de mogelijk
heid dat het kabinet toch weer
minstens honderd miljoen gulden' in
het bedrijf gaat pompen, zonder de
zekerheid dat dit veel zal uithalen.
Biesheuvel en Langman adviseren de
regering in dat geval tegelijkertijd
een drastische sanèring door te voe
ren.
Een sanering, die ongetwijfeld
toatt'
ddele
Unicef, het kinderfonds van de VN,
heeft 48 vrachtauto's bij elkaar van
de 120, die het naar Biëfra wil zen
den voor distributie van voedsel en
medicamenten onder de slachtoffers
van de burgeroorlog.
Hoewel Unicef rekening had gehou
den met massale hulpverlening aan
het eind van de oorlog, blijkt volgens
een woordvoerder de nood zo hoog te
zijn dat een versneld hulpprogramma
nodig is. Aan vijf miljoen Biafranen
moet hulp worden geboden.
De wereldfederatie .van Lutherse
kerken in Genève heeft een „drijven
de doktersdienst" in het leven geroe
pen in het gebied van de rivier de
Niger. Zij heeft, tevens een mobiele
kliniek in bedrijf gesteld.
De Deense regering heeft drie mili
taire vliegtuigen beschikbaar gesteld
voor het overbrengen van medica
menten naar Nigeria, ter waarde van
130.000 dollar. De wereldraad van
kerken heeft een oproep gedaan zo
spoedig mogelijk de nodige middelen
te verschaffen voor de wederopbouw
van Nigeria. De internationale hulp
organisatie Joint Church Aid wacht
momenteel op toestemming van Nige
ria om uitgebreide hulpvluchten naar
Biafra te beginnen.
De Verenigde Staten hebben toege
zegd tien miljoen dollar extra
beschikbaar te stellen voor Biafra.
Tot dusver hebben de VS zeventig
miljoen dollar aan hulp gegeven.
Daarnaast hebben zij elf vrachtvlieg
tuigen ingezet. Er worden nog acht
vliegtuigen, gereed gehouden voor een
Internationale hulpactie.
De Belgische -egering heeft een
aantal vertegenwoordigers in het
buitenland opgedragen na te gaan in
hoeverre hulp verleend kan worden.
Ce Duitse bondsregering wil naast
(Vervolg van pag. 1)
Amnestie
Korte tijd later zei het Nigeriaanse
staatshoofd, generaal Gowon in een
radiorede, dat hij de overgave van
Biafra heeft aanvaard. Hij gaf zijn
troepen opdracht zich voor te berei
den op een massale overgave van het
Biafraanse leger.
Tevens kondigde hij een amnesti<
aan voor „al degenen die hebben
deelgenomen aan deze nutteloze po
ging de eenheid van het land te ver
breken". Gowon verzocht de Biafra
nen een delegatie naar het federaal
hoofdkwartier te velde te zenden ter
bespreking van de capitulatievoor
waarden. In zijn korte rede was bij
Gowon geen spoor van vreugde over
de behaalde zege te bemerken.
Oeli veroverd
De federale troepen hebben inmid
dels het vliegveld Oeli na een kort
maar hevig gevecht in handen. Dit
vliegveld was het laatste Biafraanse
bolwerk; van hieruit werd het con
tact met de buitenwereld onderhou
den.
De Nigeriaanse radio meldde dat
duizenden en nog eens duizenden
wanhopige vrouwen en kinderen het
verslagen Biafra ontvluchten. Gene
raal Gowon heeft nog in zijn korte
rede gezegd dat zijn troepen „alleen
mogen schieten wanneer zij op verzet
stuiten". Hij beloofde alle Biafraanse
burgers „voldoende verzorging".
Bevrij dingspenni ng
komt in omloop
VOORSCHOTEN Ter herinne-
ring aan de bevrijding, 25 jaar gele
den, slaat de Koninklijke Begeer
Voorschoten een penning, die ont
worpen werd door beeldhouwer Joop
Hekman.
De voorzijde toont de portretten
van koningin Wilhelmina en koningin
Juliana met randschrift. Op de keer
zijde zijn de elf provinciewapens ge
groepeerd om het rijkswapen. Als
randtekst werd de spreuk „Ieders
vrijheid heeft tot natuurlijke grenzen
de vrijheid der anderen" gebruikt.
De penningen worden geslagen in
muntgoud, zilver en brons en zijn
I over drie weken verkrijgbaar.
Den Haag telt heel wat na
men, waarvoor men een petje
afneemt. Namen waar zo ge
zegd een chic geurtje om
hangt. Namen die men in het
gesprek graag laat vallen om
op de toehorenden een goede
indruk te maken omtrent het
milieu waarin men verkeert.
Enfin, sinds De kleine zielen
gemeengoed zijn geworden
behoeft dat alles geen nadere
omschrijving. Het zit er altijd
nog een beetje in....
Maar die naamdragers kun
nen net zulke gekke en on
beschofte dingen doen als ie
der ander, die wat gewoner
voorvaderen heeft.
Men neme bijvoorbeeld het
Haagse wonderlijke geval, dat
mij verteld werd met de
vraag: „Wat doe je daar nou
aan?"
Ik heb, dat zeg ik bij voor
baat, het antwoord niet ge
vonden.
Zie hier de puzzel. Heer al
leen, met goede Haagse naam,
huurt driekamerflat.
Ook dat kan in Den Haag....
Huis heeft ook open haard.
Huis is voorzien van centra
le verwarming.
Heer trekt in huis en krijgt
op een goede avond zin die
open haard te branden. He
laas, helaas, daar zijn hout en
kolen voor nodig.
Die heeft heer niet
Maar... hij weet. dat bene
den in kelder in een der
boxen wel kolen liggen... en
hout... alleen is die box van
iemand anders.
Box is niet op slot. want het
is een keurige flat. Althans
dat meende eigenaar van
box-met-inhcud.
Heer daalt af naar kelder
en neemt wat hij begeert.
Legt briefje neer: „Eigenaar
kan rekening ind:enen..."
Deftig
Maar eigenaar, na de eerste
schrik van geslonken ko-
lénstapel, heeft geen idee hoe
veel op zo vreemde wijze „ge-
gaot" is.
Deponeert daarom bij heer
briefje in de bus. waarin ver
meld dat hout en kolen gaar
ne in natura terugverwacht
worden. Met toevoeging s.v.p.
voor die en die datum, wat de
heer een behoorlijk rêspijt
geeft om de zaak te verzor
gen..
Heer geeft boe noch ba,
heer brengt niets terug...
Heer heeft zich nooit als
buur vooreesteld en eigenaar
kolen heeft niet het flauwste
vermoeden hoe heer er uit
ziet. Weet alleen die keurige
Haagse naam.
Eerste advies was: Trek bij
heer aan de bel en vraag ver
haal. Maar eigenaar is zo af
kerig van contact met su
per-onhebbelijkheid. dat eige
naar daartoe niet te bewegen
is.
Tweede advies: doe aan
klacht bij politie. Maar eige
naar is nuchter genoeg om te
begrijpen, dat het de politie
een zorg zal zijn en dat deze
zal verwijzen naar civiele
procedure.
Derde advies: loop dan naar
een advocaat.
Maar... wie zal dat betalen?
Open vraag: Hoe peuter je
een deftig Hagenaar zijn on
fatsoen aan zijn verstand?
Oplossingen worden gaarne
'nsewacht.
verstrekkende gevol£ n zal hebben
voor het twaalfduizend man tellende
personeel. Dat zou in het Waterweg
gebied tot grote arbeidsonrust kun
nen leiden en met het oog op de
naderende verkiezingen kan geen en
kele regering zich dat permitteren.
Ook de tweede .oplossing' is geen
aanlokkelijk perspectief: het aanvra
gen van surséance van betaling, zo
als de liberale senator mr. H. van
Riel onlangs bepleitte. Een geleide
lijke liquidatie van het concern zal
nog meer arbeidsonrust opwekken.
Samenwerking
Blijft alleen de derde mogelijkheid
open: samenwerking met die andere
reus in onze scheep,'«bouwwereld, de j
Ri.jn-Schelde-groep. Zolang Cornelis i
Verolme zelf nog aan het hoofd van
zijn concern staat een altijd door
hem verworpen mogelijkheid. De
Rijn-Schelde-groep en het Verolme
Concern zitten elkaar al jaren in de
weg. De scherpe concurrentiestrijd
tussen beide mammoets zal blijven
voortduren zolang Verolme het veld
niet heeft geruimd.
Voordeliger
De regering voelt het meest voor
deze laatste oplossing en ook in de
Tweede Kamer is al herhaaldelijk
op deze mogelijkheid gewezen. Het
zou voor het kabinet bovendien
voordeliger zijn. Er is minder geld
voor nodig. Daarom zal de regering
dan ook een beroep op de heer
Verolme doen eerder af te treden.
Tot het zover is zullen er echter
nog wel enkele tientallen miljoenen
guldens nodig zijn om het bedrijf
draaiende te houden.
Donderdagmorgen komt de vaste
Tweede-Kamercommissie van econo
mische zaken bijeen onder leiding
van drs. Nederhorst (soc.), die hierom
heeft gevraagd. De Kamerleden we
ten niet meer van het rapport
Biesheuvel-Langman, dan de pers
heeft gemeld.
Weinig kans
Aan het begin van de vergadering
zullen de PvdA-Kamerleden verzoe
ken de bijeenkomst openbaar te ma
ken. Daar is echter weinig kans op
omdat het merendeel van de leden
het niet wenselijk vindt dat cijfers
1 over de financiële positie van het
1 Verolme-concern zouden uitlekken.
Dat zou een eventuele fusie met de
I Rijn-Scheldegroep niet vergemakke-
I lijken.
De KVP-fractielcidcr drs. W. K. N.
Schmelzer heeft intussen aan Verol-
j me meegedeeld, dat hij ziin ad
viseurschap wenst neer te leggen.
Hij zou dat al enige tijd geleden heb-
ben aangekondigd. Dat leidde vannacht
I in Den Haag tot geruchten, als zou
de kvp'er de post van minister van
economische zaken gaan innemen, als
opvolger van mr. De Block. Zijn ad
viseurschap zou hem daarbij in de
weg staan.
Voor het geval dat minister-presi
dent De Jong een beroep op drs.
Schmelzer zal doen, is het noodzake
lijk dat eerst een definitieve beslis
sing over Verolme wordt genomen
Het is namelijk ondenkbaar dat de
heen Schmelzer dat besluit zou moe
ten nemen terwijl hij nog adviseur
van het bedrijf is.
Bussen hotsten:
39 vrouwen gewond
O
BRUSSEL Bij een botsing tussen
twee autobussen zijn gisteravond 39
vrouwen gewond. De bussen, die Bel-
gische vrouwen vervoerden die bij
Philips werken, reden op elkaar toen
een van de bussen plotseling moest
j remmen. De gewonden zijn naar het
ziekenhuis gebracht.
Assistent-oppasser mevrouw
I Jane Whitewood brak beide be-
nen in september vorig jaar toen
zij door gorilla Bukhama in de
dierentuin in Dudley (Engeland)
werd aangevallen, maar zij koes
tert helemaal geen wraakgevoe-
I lens en wil geen kwaad woord
I over hem horen.
In het voorjaar hoopt zij weer
j aan het werk te gaan. Bukhama,
zo zegt Jane, viel haar alleen aan
uit zelfverdediging, omdat hij
haar wijze van benadering ver
keerd interpreteerde.
Op de foto mevrouw Jane
Whitewood met Bukhamadc
laatste (veiligheidshalve) achter
I dik glas.
Misschien dat in het wintersei
zoen de houthakkers weinig om
handen hebben of alleen maar
omdat ze er zin in hadden om
ook iets spectaculairs te organi
seren: in elk geval was er veel
belangstelling voor de sledewed
strijd in Gaissacht (Duitsland)
over een afstand van 2,5 kilo
meter.
Voor twee pechvogels werd
het een kortstondige affaire, een
onverhoeds sneeuwbergje bij de
finish zorgde voor een formida
bele „omwenteling" met een
soort katapulteffect. Maar de
arena was zacht, alleen de (eer
ste) prijs verkeken...
Verzoening
capitulatie van Biafra, kort
voordat het geheel in handen
van Nigeriaanse troepen was geval
len, kan misschien nog veel ellende
voorkomen.
Zij betekent, dat de Biafranen niet
als guerrilla's in het oerwoud zullen
verdwijnen teneinde een hopeloze
strijd tot een nog bitterder einde
voort te zetten.
Ook maakt zij het mogelijk, dat de
zwaarbezochte bevolking sneller
bereikt kan worden met voedsel en
medicamenten, hetgeen thans van het
grootste belang is.
Of zij een gunstig effect zal hebben
op de toekomstige positie van de
Biafranen en in hoever dat het geval
zal zijn, blijft nog een onbeantwoor
de vraag.
Van de reactie van de regering te
Lagos zal nu in grote mate afhangen,
of de gevraagde verzoening door on
derhandelingen kans van slagen
heeft.
Vooral na de Biafraanse erkenning,
dat „die elementen in het oude re
gime die deze verzoening onmogelijk
hebben gemaakt zich vrijwillig heb
ben teruggetrokken".
WH men in Lagos Nigeria werke
lijk tot een hechte eenheid smeden,
dan kan die verzoening niet uitblij
ven. Aan beide zijden zal men moe
ten geven en nemen.
Biafra is in Nigeria niet de enige
bron van onrust. Ook andere stam
men, in de westelijker gelegen ge
bieden, zijn ontevreden over de over
heersing der Haussa's.
De oorlog tegen Biafra, die met de
hulp van Engeland niet zonder suc
ces bleef, was er oorzaak van, dat el
ders het verzet tegen Lagos werd ge
staakt.
Mocht generaal Gowon de fout ma
ken Biafra als een bezet gebied te
behandelen, dan bindt hij daar zijn
troepen en verzwakt hij zijn greep
op de rest van Nigeria.
Voor Engeland, dat Nigeria in 1960
onafhankelijkheid verleende en zich
keerde tegen de afscheiding van
Biafra, is een belangrijke taak weg
gelegd.
Ook al zegt premier Wilson terecht,
dat Nigeria een onafhankelijke staat
is en geen kolonie, die men de wet
kan voorschrijven.
Zo gering is de Britse invloed nu
ook weer niet.
OtNSDAG 13 JANUAW 1970
