Indonesische intellectuelen
(krijgen een hersenspoeling
4
SUKRISTOL
Zigeunervrouwen gaan
stelend door provincie
"i
ln kcimp-3 op eiland Buru
Geïsoleerd en bewaakt
Gladde wegen speelden
Veel opvragingen
bij de banken
KVP: stuurgroep
voor kernprogram
Man schiet
zijn vrouw
in auto dood
Voor Bijenkorf-
personeel 6 pet.
ER li
WOENSDAG 24 DECEMBER 1969
)5
(Van een speciale correspondent)
DJAKARTA Kamp-3 op liet eiland Buru (Molukken) wordt scherp bewaakt. Niemand wordt
ir toegelaten. Er is iets geheimzinnigs met dit kamp. De gevangenen in strafkamp-3 mogen zelfs
lich niet mengen onder hun lotgenoten in de andere kampen. Toch werden zij allen gearresteerd
'**iort na de mislukte communistische staatsgreep in oktober 1965.
Wie zijn de
ensen in straf-
imp-3 De
i{ stien buiten-
ndse en Indo-
sische jour-
iüsten, die in
zeischap van
regerings-
Wtionaris-
n, het eiland
■zochten kon-
in er niet ach-
r komen.
Een verzoek om
t ongeveer acht
ometer stroom-
waarts gelegen
mogen
zoeken werd
tweg door ge-
raal-majoor Su-
i Arto van de
nd gewezen.
konden er
rentueel wel op
kt Ben gelegenheid
'O "aar toe gaan, maar Djakarta zou
liet zorgen voor de terugreis naar de
ndonesische hoofdstad.
Een aantal journalisten had de in-
Iruk dat de bedoeling van het ge-
leimzinnige kamp-3 was, ongewenste
inkse intellectuelen uit Djakarta weg
e houden. Deze theorie vindt haar
teun in een verklaring van de re
aring, waarin werd gezegd, dat de-
e gemeenschap was opgericht 'ver
weg van de hoofdstad van het land
net haar gevoelige politieke klimaat'.
Een ander bewijs dat in dat kamp
lleen intellectuelen gevangen wor-
len gehouden, was de overbrenging
ran de schrijver Tur, professor Su-
irapto, de vroegere voorzitter van de
ndonesische vereniging van juristen
in Slamel Muljono, de voormalige
inderminister van mijnbouw, naar
de andere kampen, waar de journa-
I listen vrijelijk mochten komen.
Toen de journalisten in een meer
intspannen sfeer met generaal Sugih
\rto spraken, gaf deze toe, dat alle
levangenen in kamp-3 middelbaar of
»ger onderwijs hadden genoten,
mpy RD3 en RD4
Op de vraag of deze gevangenen
ouden worden geïntegreerd in de po-
itiek gerehabiliteerde gemeenschap
lie de regering zich voorstelt op het
eiland Buru te vestigen, zei de ge
neraal: „Wij willen trachten ze een
hersenspoeling te geven. Het is de
eerste maal dat wij deze vraagstuk
ken ernstig aanpakken".
De meesten van de vele jeugdige
gevangenen waren boeren. Verschei-
denen van hen spraken hun taal
Zoetstof niet
verboden in
West-Duitslaud
BONiN De omstreden zoetstof
tyclamaat, die in de VS en andere
landen is verboden op verdenking
an kankerverwekkende werking, zal
voorlopig in West-Duitsland in ge-
)rui'k blijven. Het ministerie van ge
zondheid deelde mee, dat na een on-
lerzoek was gebleken, dat niet kan
worden bewezen, dat de zoetstof kan
ker bij mensen veroorzaakt.
Wel zal de zoetstof voortaan
slechts mogen worden verkocht aan
diabetici of ziekelijk zwaarlijvigen.
Helft verkeersdoden
door dronkenschap
WASHINGTON De helft van de
55.000 Amerikanen, die dit jaar bij
verkeersongelukken om het leven
kwamen, is het slachtoffer geworden
van dronken chauffeurs.
De minister van verkeer heeft aan
gedrongen de federale richtlijnen te-
dronkenschap stipt toe te passen.
slecht. Het was onmogelijk in deze
mensen „kaderleden" te herkennen,
zoals ze door Sugih Arto waren aan
geduid. Veel van de jongelui hadden
open gezichten. -Een van de journalis
ten merkte op: „Geen enkele maat
schappij die iets positiefs te bieden
heeft, zou niet in staat zijn deze jon
gens in zich op te nemen".
Koorknaapje
Zij waren allemaal in een .goed hu
meur. Sommigen hoopten dat het
niet lang meer zou duren voordat
hun vrouwen en kinderen zich bij
hen zouden voegen. Allen ontkenden
iets met de staatsgreep te maken te
hebben gehad.
Een van hen beweerde tot geen
I enkele communistische organisatie te
hebben behoord. Een ander vertelde
lid te zijn geweest van een communis
tische studentenorganisatie, maar zo
voegde hij er aan toe: „Ik ben ook
een katholiek koorknaapje geweest".
Het was duidelijk dat de meeste
gevangenen nooit „doorgewinterde"
leden van welke organisatie ook kon
den zijn geweest.
Sommigen, die kennelijk meer on
derwijs hadden genoten, gingen te
ver bij het betuigen van hun on
schuld door te beweren dat zij he
lemaal niet op de hoogte waren van
bepaalde politieke feiten, die ieder
een in 1965 wel wist.
H uidaandoeningen
De gevangenen dragen geen schoe
nen. Velen van hen hebben huidaan
doeningen op hun voeten. Deze heb
ben zij opgelopen bij het opruimen
van de moerassen, die besmet zijn
door malaria- muskieten.
Op het ogenblik ontvangen zij een
vastgesteld rantsoen van rijst en ge
zouten vis. Zij krijgen gereedschap
pen, kookgerei, slaapmatten, muskie
tengaas en andere van de meest nood
zakelijke goederen.
Eerst heropvoeden
De meesten van de ondervraagde
gevangenen zeiden dat hun grootste
wens was met hun gezinnen te wor
den herenigd. Dit verlangen open
baarde zich doordat zij herhaaldelijk
aan de journalisten vroegen: „Wan
neer gaan wij naar huis?"
Het antwoord gaf later generaal
Sugih Arto: „Als hun heropvoeding
is voltooid". Zijn ze dan helemaal
vrij? Nee, voorlopig mogen zij zich
dan onder toezicht vrij bewe
gen binnen een gebied van 100.000
hectare
Sugih Arto zei er niet bij, wanneer
dit zou kunnen geschieden, maar hij
wekte wel de indruk dat dit tijdstip
nog te ver ligt om er nu al over te
praten.
Geen contact
Ondertussen zijn de gevangenen ge
heel en al verstoken van contact met
de buitenwereld. Zij hebben geen ra
dio's of boeken. Zij kunnen niet naar
huis schrijven omdat, zo legde Sugih
Arto uit, de financiën van de neder
zetting dit niet toelaten. Als iedere
gevangene één brief zou schrijven,
zou dit aan postzegels, papier en pot
loden 900 gulden kosten
De houding van de meeste gevange
nen wordt het beste tot uitdrukking
gebracht door één van hen, die op de
vraag van een verslaggever „baik di-
sini" (is het goed hier?), het vlugge
antwoord gaf: „baik disana", hetgeen
betekent: het is goed daar, buiten
het kamp.
Een beeld van het kamp voor
politieke gevangenen op het
Indonesische eiland Buru, waar
onlangs enkele journalisten wer
den toegelaten. Een lange rij
hutten dient als verblijfplaats
voor de (overwegend communis
tische) gevangenen.
Stagnatie bij bezorging kerstkaarten
Weekstaat Ned. Bank PoSteHjeTl pUfte II
Geen cyclamaten èn
geen calorieën!
de veilige zoetstof
In handig draaidoosje.
400 tabletten 85 cent.
Goedgekeurd door de Ned. Ver. van
Suikerzieken.
Een kleine Moskoviet, ingekapseld
tegen de 20 graden beneden het
nulpunt. Ze kan haar benen nog
net bewegen, maar verder is het
een kwestie van in balans blijven
Amerikaanse specialisten heb
ben bekend gemaakt dat een
parachute zal worden ontwik
keld, die piloten in de lucht zal
houden tot zij door een ander
vliegtuig gered kunnen worden.
Deze tekeningen brengen in
beeld hoe dat in zijn werk gaat.
Links: de piloot aan zijn nor
male parachute, terwijl in het
midden een ballon uit de chute
komt, gevuld met hete lucht.
Midden: deze combinatie houdt
hem hoog (en lang) genoeg in
de lucht om buiten het bereik
van handvuurwapens te blijven.
Rechts: parachute en piloot ivor-
den opgepikt door een reddings
vliegtuig.
Vragen over geknoei
O O
DEN HAAG De socialistische
Tweede-Kamerleden Posthumus en
Lems hebben minister Polak van
justitie gevraagd of hij op de hoogte
is met het geknoei van aanne
mingsommen in Gorkum, zoals bur
gemeester Ridder van Rappard in
een interview met Elseviers Week
blad heeft gezegd.
De Kamerleden willen voorts we
ten of de heer Ridder van Rappard
als hulpofficier van justitie deze zaak
aanhangig gemaakt heeft bij de be
voegde autoriteiten.
Zij vragen de minister ten slotte of
de mededelingen in de pers aanlei
ding geven om een onderzoek in te
stellen.
Politie kon nog niemand arresteren
ROTTERDAM Tot nu toe
nog niet gearresteerde zigeuner
vrouwen trekken stelend rond
door Zuid-Holland, Utrecht en
Noord-Holland. In zes weken
tijd is in vier plattelandsplaat
sen ruim twaalf mille, en een
paar geldkisten en spaarbank
boekjes op uiterst geraffineer
de wijze gestolen.
De politie heeft nog niet kun
nen vaststellen van waaruit de
vrouwen hun strooptochten on
dernemen. Bekend is dat ze zich
verplaatsen met diverse auto's,
STOCKHOLM Veertig Tsje-
choslowaakse toeristen hebben giste
ren in Stockholm politiek asiel ge
vraagd. Ze waren per vliegtuig met
een reisgezelschap in Zweden aange
komen.
Er wordt hard gewerkt om de
vluchtelingen nog voor de kerst een
passend onderkomen te verschaffen.
De meesten hebben vanwege de
strenge deviezenbepalingen in hun
land vrijwel geen geld op zak. Het
reisgezelschap bestond uit 86 mensen.
en een enkele maal te zamen
met mannen opereren.
In Rijswijk gebeurde het dat de
vrouwen bij een tankstation vroegen
of ze even van het toilet gebruik
mochten maken. Later bleek een
geldtas van een pompbediende met
500 gulden te zijn ontvreemd.
In Maartensdijk werd bij een wo
ning om een glas water gevraagd.
Daar verdween uit een dressoirlade
een portefeuille met 650 gulden. Vijf
zigeunerinnen klopten bij een boer
derij in Naarden (Z.-H.) aan met het
verzoek of zij een baby, die zij bij
zich hadden, een schone luier moch
ten geven. Uit de slaapkamer werd
later 1750 gulden vermist.
In Schellinkhout (NH) en Wïjdenes
(NH) zagen acht zigeunerinnen en
twee zigeuners kans uit woningen
3600 gulden qan bankbiljetten en een
geldkistje met 60 gulden mee te ne
men. De vrouwen kwamen gezamen
lijk aan de huizen waarbij zij zich
zodanig opdringerig gedroegen, dat
de aandacht van de bewoonster werd
afgeleid en zelfs werd deze enkele
malen naar een andere kamer gelokt.
Signalement
De zigeunervrouwen varieerden in
leeftijd van twintig tot veertig jaar.
Er was een oude zigeunerin van
omstreeks 70 jaar bij, die het woord
deed. De anderen spraken een voor
de bewoners onverstaanbare taal. De
oude zigeunerin maakte zich
verstaanbaar in gebroken Nederlands
en Duits en vertelde onder meer, dat
ze uit Spanje kwamen. De vrouwen
droegen lange tot op de voeten han
gende effen rokken, slippers en
schouderdoeken in diverse kleuren.
AMSTERDAM Uit de weekstaat
van de Nederlandsche Bank per 22
december blijkt maar al te duidelijk
dat de ultimo-opvragingen ruim zijn
geweest. Dit mede in verband met de
uitbetalingen van salarissen, kerst
gratificaties etc. De chartale circula
tie steeg door genoemde opvragingen
met 432 min. tot 9253 min.
Als gevolg van belastingbetalingen
vloeiden 122 min naar de schatkist,
waardoor deze rekening steeg tot
ƒ471 min. Als gevolg van de verkoop
van dollars door de Nederlandsche
Bank, daalde de goud- en deviezen
voorraad met ƒ132 min tot 7561
min., waarvan 6198 min 6197 min)
aan goud.
De banken hebben alleen aan hun
verplichtingen kunnen voldoen door
voor een bedrag van ƒ288 min aan I
dure voorschotten op te nemen. Daar
door steeg deze rekening tot het zeer
hoge bedrag van 947 min. Het saldo
van de banken bij de centrale bank
onderging een gevoelige aderlating
en daalde met ƒ331 min. tot ƒ126
min. De postwissels, promessen,
schatkistpapier en schuldbrieven in
disconto steeg met ƒ52 min tot ƒ463
min.
De geldmarkt is nog steeds zeer
krap. Geldferingen verwachten daarin
voor de komende dagen geen veran
dering. Het tarief voor daggeld bleef
nog steeds op 6% pet. gehandhaafd.
Goud 6.197.770 6.197.301: vorderingen in
goud enz. 1.435.130 1.562.904; buitenl. be
taalmiddelen 141 149; guldensvorder op
buitenl. 2.164 106; papier in disconto
462.995 411.306; papier door bank gekocht
1.055.729 1.055.729; voorschotten en bele-
ivlngen 947.461 659.806; nederlandse mun-
ten 27.805 24.286. Bankbiljetten 9.253.199
8 821.229; -s rijks schatkist 470.805 358.887;
banken in Nederland 125.819 456.990: an
dere Ingezetenen 48.502 52.873; banken in
buitenland 57.930 49.115; andere niet-in-
geaetenen 11.312 13.059; saldi buitenl. i
geld 6.066 6.052; totaal goud en deviezen
7.560.944 7.692.728 waarvan convert Ibei
1.535.2711 1.563.053: 'dekkingspercentage
76.52 79.51.,
In Montreal zijn dinsdag in vier I
uur tijds zes banken overvallen.
Maandag werden in deze stad elf 1
winkels beroofd. De politie heeft een
speciale anti - overvalbrigade op de j
been gebracht.
DEN HAAG De gladheid
gooide gisteren roet in het eten,
maar de PTT hoopte vandaag
wat van de achterstand in de
bezorging van massa's kerstpost
in te halen.
Tot maandag was men bij de PTT
tevreden, hoewel er veel zieken zijn.
Gisteren ging het met de bezorging
wat moeilijker door de gladheid,
vooral op de binnenwegen in het zui
den en oosten.
Er ontstond stagnatie bij de af
voer van de post, de treinen kregen
vertragingen tot drie uur. De bezor
ging, die op maandagochtend vrijwel
„bij" was, liep in korte tijd een ge
middelde achterstand op van meer
dan twaalf uur. Op veel plaatsen
kwam de eerste bestelling in het
nauw.
Hulpkrachten
De PTT heeft 20.000 geüniformeer
de PTT'ers aan gevuld met 5000
hulpkrachten aan het werk om de
post te kunnen vestouwen in o.m.
Rotterdam, Den Haag en Middelburg.
Maandag werden 5,5 miljoen ge
stempelde stukken geregistreerd (4,2
miljoen op de maandag voor Kerst in
1968). Op een normale dag worden
1,5 miljoen stukken gestempeld.
In Den Haag moest gisteren de
meeste post worden verwerkt: 450.000
stuks tegen normaal 100.000.
In de districten Rotterdam en Mid
delburg zijn veel zieken. In het dis
trict Schiedam heerst zelfs een griep-
explosie. Vooral in deze plaatsen
brengen de hulpkrachten uitkomst
De bezorging in Middelburg verliep
(Van onze parlementsredaktic)
DEN HAAG Het bestuur van de
KVP heeft een zogenaamde stuur
groep ingesteld voor het ontwerpen
van een eigen kernprogram. Zoals
bekend heeft de partijraad van de
KVP van 28 en 29 novemlber om een
dergelijk kernprogram gevraagd.
Voorzitter van de stuurgroep is
prof. dr. P. A. Jë.M. Steenkamp. Ver
wacht wordt dat het concept van het
kernprogram voor 1 maart gereed is.
door de gladheid moeizaam. Hier
werden vrijwel geen buslichtingen
uitgevoerd. Ook het treinverkeer was
hier slecht.
De PTT zal zaterdag een volledige
bestelling uitvoeren. Ên voor zover
nodig zal ook op enkele zon- en
feestdagen voor extra-lichtingen wor
den gezorgd.
EINDHOVEN De 21-jarige me
vrouw A. M. N. Netten uit Eindho
ven is gisteravond tijdens een echte
lijke ruzie in een auto door haar 29-
jarige echtgenoot M. T. N. doodge
schoten. De dader heeft zich door
een tussenpersoon bij de politie aan
gegeven.
De twist brak uit op de autoweg
Eidhoven - Leende. De man stopte
langs de weg, die door bos en hei
loopt, en loste met een revolver ver
scheidene dodelijke schoten op het
hoofd van zijn vrouw. Het lijk heeft
hij in de kofferruimte van de auto
naar Eindhoven vervoerd.
In de Kalmoestraat parkeerde hij
dc wagen en klampte iemand aan.
die hij zijn daad bij de politie liet
melden.
N. is inmiddels aangehouden en
heeft een bekentenis afgelegd.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De directie van
het warenhuisconcern Bijenkorf,
waartoe ook Galeries Modernes en
Hema behoren, heeft met de werk
nemersorganisaties overeenstemming
bereikt over een loonsverhoging van
zes procent per 1 februari. Er zal
worden gestreefd naar een reële
verbetering van het besteedbare
inkomen met 2.9 procent. Over de
bijsturings-procedure zal het overleg
in januari worden voortgezet.
Lappie Loep in kokosnoten
43. Achter elkaar, steeds om zich heen kijkend naar even- ook. Morgen wij weer verder gaanbuit moet zo snel mo^
tueel onraad, reden drie Toearegs op hun kamelen in volle gelijk uit de buurt...." zei hij. De derde man keek voortdu-
draf door de woestijn. Grote stofwolken werden door de rend om. "Maar wij maken sporen!" riep hij. "Dat vind ik
brede kamelenvoeten opgeworpen en vormden een hreed gevaarlijk!" De hoofdman kwam echter niet op zijn besluit
stofgordijn. "Naar de Oase?" vroeg de eerste. De hoofdman terug. "Wij hebben rust nodig!" riep hij. "wij mensen en
knikte en wees met zijn arm. "Wij drinken en de kamelen geen machines!"
FERDNAND
