Veel jonge
communisten'
in Indonesische kampen
mijn volgende
pakje is weer
Friezen vechten voor treil
Politieke invloed door
voorkeurskandidaten
ACHTTIEN NIEUWE
REIZEN VAN NCRV
Pas op voo
brandgevaai
Op sombere plaatsen
Uitzichtloos leven
UTRECHT UREN
WAKKER DOOR
AARDGASLEK
Man gedood op
spoorovergang
want
die smaakt
nu eenmaal
anders dart
andere
Kleurig reisplan 1970 Kunstenaars
uit Federatie?
Titelstrijd in
Lekkerkerk?
In Beatrixgebouw een
zaal voor 1100 gasten
DINSDAG 23 DECEMBER
(Van een speciale correspondent)
DJAKARTA Op het eiland Buru. in de Molukken, worden 2500 politieke gevangenen in straf
kampen die herinneren aan de concentratiekampen uit de Nazi-tijd, gevangen gehouden. De grootste
verrassing van de dertien Indonesische en zes buitenlandse journalisten, die het kamp op uitnodiging
van de Indonesische regering hebben bezocht, was dat véél, zeer veel van de gevangenen jongeren
waren.
Sommigen van hen waren
twintig jaar oud, dat betekent
dat ze zestien jaar waren toen
zij werden gearresteerd na de
staatsgreep van 30 september
1965, waarbij de communisten
een rol speelden.
Evenals alle andere gevangenen
worden zij officieel gebrandmerkt als
..doorgewinterde communisten, die op
het ogenblik niet weer in de
maatschappij kunnen worden opge
nomen".
Zij zijn ingedeeld in de „b-catego-
rie", die de 10.000 gevangenen omvat
die door de regering-Soeharto wor
den beschuldigd van deelname aan
de staatsgreep, ofschoon er geen vol
doende bewijsmateriaal tegen hen is
om ze te berechten.
Uitzichtloos
Nooit schuldig bevonden aan enig
misdrijf, zijn zij nu veroordeeld te
wonen op dit onaangename eiland,
dat 2200 kilometer ten noordoosten
van Djakarta en drie graden ten zui
den van de evenaar ligt. En dit voor
een onbepaald aantal jaren, zonder
hun familieleden, zonder vooruitzich
ten op een huwelijk en zelfs zonder
zeep.
De kampen tonen een griezelige ge
lijkenis met Duitse concentratiekam
pen. De gevangenen wonen in hutten
en omgeven door prikkeldraadomhei
ningen. Schildwachten stonden in de
wachttorens, die uitstaken boven een
landschap van zwart geworden om
gevallen bomen, die waren geveld en
verbrand om de grond gereed te ma
ken voor het verbouwen van land-
bouwprodukten.
Toch verschil
Maar er waren toch verschillen
tussen dit kamp en de kampen die
kenmerkend waren voor het Nazi-be
wind. De gevangenen werden over
dag buiten het kamp gebracht om de
grond te bewerken van zonsopkomst
tot het invallen uan de schemering.
Er waren 's nachts geen zoeklichten
en ook geen waakhonden. En een
bijna typisch Indonesisch trekje
een van de hoofdingangen viel om
toen een soldaat hem 's nachts open
de om er door te gaan.
De journalisten waren op hun reis
naar Buru vergezeld van een aantal
hoge Indonesische ambtenaren, onder
leiding van de procureur-generaal,
generaal-majoor Sugih Arto.
Bij hun aankomst uitten de Indo
nesische verslaggevers een begroe-
tingskreet toen zij achter het prik
keldraad het lachtende gezicht her
kenden van de bekende schrijver
Promdya Ananta Tur, die
waarschijnlijk daar was neergezet
om communistische berichten te
weerleggen dat hij dood of ziek zou
zijn. Een Indonesische journalist
gooide hem door het prikkeldraad
een pakje sigaretten toe.
Brief afgepakt
De Nederlandse radioverslaggever
dr. Jacob Vredenbregt overhandigde
hem een brief van zijn vrouw en
kinderen. Deze werd echter door een
veiligheidsofficier afgepakt, ofschoon
hij al door een functionaris van het
bureau van de procureur-generaal
was gelezen.
Later werd de brief toch aan de
heer Tur teruggegeven. Een lid van
de inlichtingendienst gaf de fotogra
fen opdracht geen foto's te maken.
Leden van de jongerengroep
van de Indonesische communis
tische partij, wachten zittend
en onder strenge bewaking, op
hun transport naar de gevange
nis. Deze foto werd genomen
op 30 oktober 1965, een dag na
de bloedige, mislukte commu
nistische staatsgreep.
Maar een hogere functionaris maakte
dit verbod echter ongedaan.
De „waarnemingsreis" van de jour
nalisten duurde maar kort. Nadat zij
hadden geprotesteerd tegen de ver
moeienissen van de reis, kregen zij
toestemming de nacht door te bren
gen in het kamp, in een hut met
leden van de inlichtingendienst, die
klaarblijkelijk de journalisten in de
gaten moesten houden.
Brullend geluid
DRIEBERGEN Een groot ge
deelte van de provincie Utrecht heeft
afgelopen nacht tussen twaalf en
twee uur en doordringend, brullend
geluid moeten aanhoren. Dit kwam
doordat in het landelijk aardgastnet
bij het overslagstation in Odijk een
veiligheid was lekgeslagen.
Onder een druk van zestig at
mosfeer spoten twee grote „stralen"
met donderend geweld omhoog. Uit
verre omgeving kwamen mensen kij
ken wat er aan de hand was.
Het verkeer op de provinciale weg
Wijk bij Duurstede-Bunnik werd
stopgezet. Om twee uur kon perso
neel van de Gasunie de leiding
afsluiten.
OSS Op een spoorwegoversteek
plaats nabij het station is gisteravond
de 43-jarige administrateur J. van
den Heuvel uit Ravenstein veronge
lukt.
De man liep tegen de juist binnen
komende trein uit Nijmegen op. Hij
overleed ter plaatse.
i
Partijkaders doorbreken
(Van onze parlementsredaktie)
DEN HAAG De mogelijk
heid van het oprichten van
„voorkeurskiesverenigingen"
voor het stemmen van „voor
keurskandidaten" wordt bestu
deerd door een werkgroep van
studenten in Utrecht. Deze
groep, aldus het maandblad
Sjaloom, wordt op enige afstand
begeleid door politicologen.
Het is de bedoeling, dat de „voor
keurskiesverenigingen" propaganda
maken voor de ..voorkeurskandida
ten", die op lijsten van verschillende
partijen kunnen staan. Natuurlijk
moeten deze kandidaten voldoen aan
de voorwaarden van de „voor
keurskiesvereniging". En verder kun
nen zij dan binnen hun eigen fraktie
en partij opereren.
Wanneer de methode van de „voor
keurskiesvereniging" slaagt, moet het
op den duur mogelijk zijn door de
verschillende gekozen kandidaten de
partijkaders te doorbreken.
TIEN GEBODEN
Nu is men niet zo maar „voor-
kcurskandldaat" om de stemmen te
krijgen van dc „voorkcurskiesver-
eniglngen". Het maandblad Sjaloom
vermeldt de tien geboden, waarmee
deze nieuwe politici moeten Instem-
1 De economische macht wordt onder
geschikt aan de wil van het volk.
Daarom moet het kredietwezen
worden genationaliseerd. Het be
leid in de bedrijven wordt bepaald
door democratisch gekozen be-
drijfsraden.
2 Het minimumloon moet minstens
14.000 bedragen en het maximum
loon mag niet meer dan 35.000
zijn.
3 Alle premies, fondsen en uitkeringen
worden afgeschaft. De sociale
bijstand wordt overzichtelijk en ef
ficiënt verleend uit de algemene
middelen. Ook de gezond
heidsdienst wordt genationaliseerd.
4 Over vier jaar is verontreiniging
van lucht en water door de fabrie
ken niet meer mogelijk.
5 Alle openbaar vervoer komt in han
den van de overheid, die de tarie
ven drastisch verlaagt.
6 Democratisch hoger onderwijs
Kosteloos onderwijs en een zodanig
studleloon. dat iedereen met ta-
l kot kan studeren.
7 Nederland treedt uit de NAVO,
maar handhaaft wel de dienstplicht
ten behoeve van de Verenigde Na
ties en de ontwikkelingslanden.
8 Afschaffing van alle invoerbeper-
keride maatregelen. De ontwikke
lingshulp wordt in vier jaar twee
procent van het nationaal Inkomen.
9 Suriname en de Nederlandse Antil
len worden volledig zelfstandig.
Nederland keert een herstelbeta
ling van 1.000 per persoon uit.
10 Alle resoluties van de Verenigde
Naties, die met meerderheid van
stemmen waaronder de Neder
landse zijn aanvaard, worden
geaccepteerd als een verplichtende
wetgeving.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Kleuriger en
nog overzichtelijker dan andere
jaren is het NCRV-reisplan 1970,
in eerste instantie bestemd voor
de bijna 40.000 leden (45 procent
onder de 35 jaar) van deze reis-
vereniging.
Met jeugdig elan gaat de NCR(eis)V
dan ook op 523 reizen met 15.000
deelnemers naar 131 vakantiebestem
mingen voor prijzen tussen 135 (een
week Huis ter Heide) en f 3900 (23
dagen Thailand en Indonesië).
Is er bij vele reisorganisaties een
tendens van terugloop van het aantal
deelnemers aan groepsreizen, by de
NCRV bleek vorig jaar het tegendeel.
Naast vele oude vakantiedoelen, zijn
achttien nieuwe bestemmingen in het
reisplan opgenomen.
Dat vliegreizen „in" zijn blijkt uit
de toenemende belangstelling voor
safaritocht met de camera naar
Kenia en Tanzania, vliegreizen naar
Israël, de Wörthersee, Roemenië, Su
riname en de Ned. Antillen (23 dagen,
f 3050).
Finland
Nieuw is bijvoorbeeld een twaalf
daagse vlieg/autocarreis naar Helsin-
Winkelen in Lugano
ki met rondreizen in Zuid-Finland
voor 1328.
Vliegt de NCRV naar het hoge
noorden IJsland bijvoorbeeld
gevaren naar het zuiden wordt er
ook, naar de Azoren en de Canarische
Eilanden op een viiftiendaagse cruise.
Wat opvalt is de grote keuze
mogelijkheid bij het vaststellen van
de reisduur en de datum van
vertrek: een treinreis naar en een
verblijf in Lugano kan 10, 11, 12, 13
en 14 uur duren en de data lopen
van 27 maart tot 17 augustus.
Dagtrein
Gezien de grote vraag naar dag-
treinen, waarbij men dus 's morgens
uit zijn woonplaats vertrekt en
's avonds ter bestemming is, worden
vrijwel alle reizen naar Duitsland en
Zwitserland per dagtrein uitgevoerd.
Voor degenen die de vakantie
splitsen en niet naar de wintersport
willen is er, voor het eerst, een
herfstreis per autobus naar het
Burgwald en de Lahn (5 dagen) in
september en oktober.
Bijzonder is ook een zestiendaagse
kunstreis per trein naar
Noord-Italië van 10-25 juli met
excursies.
AMSTERDAM Het bestuur van
de Federatie van Beroepsverenigin
gen van kunstenaars zal de raad van
afgevaardigden die op 31 januari
bijeenkomt, voorstellen de BBK te
schorsen als lid van de federatie.
Reden hiervoor is dat de Beroeps
vereniging van Beeldende Kunste
naars dreigt een vereniging van ge-
liifsgenoten te worden in plaats van
een vereniging ter behartiging van
beroepsbelangen. Daarnaast meent
men dat de BBK zich in toenemende
mate buiten de werkgemeenschap
van de federatie heeft geplaatst.
Het uittreden va nde BBK heeft
als consequentie dat de federatie 20
procent van zijn leden verliest en dus
ook een belangrijke financiële veer
moet laten. Voor de BBK zelf be
tekent het geen verdere deelname aan
het beraad over kunstbeleid
LEKKERKERK Indien de
weersomstandigheden dat toe
laten zal de ijsvereniging
Lekkerkerkhet kampioen
schap van Zuidholland (heren)
op de korte baan mogen organi
seren. Het zal de eerste maal
zijn dat Lekkerkerk een dergelijk
evenement op touw zet. Het
bestuur moet zich omtrent de
aanvangstijden nog nader bera
den.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT Op 2 maart zal
de Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs haar grote nieuwe
Beatrixgebouw aan het al even
nieuwe Jaarbeursplein door de
officiële naamgeving haar vol
ledig eigendom kunnen noemen.
Maar nu al wordt de laatste hand
gelegd aan het gebouw dat een van
de grootste in Nederland is gewor
den en een van de ruimste West-
europese Jaarbeursvestigingen. Op
5 januari zullen twee vakbeurzen er
de eerste manifestaties houden.
Een van de opmerkelijkste delen
van het gebouw is de grote congres
zaal in bruin en blauw, met rode to
neelgordijnen, plaats biedend aan
1100 mensen en tevens beschikbaar
voor het landelijke en stedelijke ge
meenschapsleven.
Daarom heeft de gemeente Utrecht
voor een som van twaalf miljoen in
de bouw van deze zaal gepartici
peerd en dient zij ook gekend te wor
den in de exploitatie.
Ruimte
Met het bouwwerk aan de Croese-
laan wint de Jaarbeurs zoveel ruim
te. dat zij by de voorjaarsexpositie
1970 over een totale tentoonstellings
oppervlakte van 80.000 m2 overdekt
en 50.000 m2 open terrein beschikt.
Behalve de grote congreszaal be
vat het gebouw een aantal modern
geoutilleerde vergaderzalen. Deze
zalen kunnen ook worden gebruikt
voor cursussen, examens, festivals,
commerciële shows,, radio- en tv-op-
namen, enz. Er zijn restaurants van
diverse allure. Het grootste biedt
plaats aan 2300 mensen en de keu
ken kan 1800 maaltijden per uur le
veren.
Bij het gebouw behoort ook een
parkeergarage, eveneens gelegen aan
Utrechts nieuwste plein, en vormt te
zamen met de andere gebouwen een
centrum, dat de eerste fase van de
binnenstadssanering tot werkelijk
heid heeft gebracht.
ROTTERDAM Het
„Brandpreventje" van de drie
O's: onvoorzichtigheid, onacht
zaamheid en onwetendheid,
vraagt, nu de feestdagen voor
de deur staan en het huiselijk
gebeuren zich dan voorname
lijk afspeelt rond de kerstboom
en in de keuken, meer dan an
ders om onze aandacht.
Het Brandpreventje van het Na
tionaal Brandpreventie Instituut
(NBPI) in Den Haag waarschuwt
voor het volgende: Plaats kaarsen
niet te dicht bij gordijnen en ande
re gemakkelijk ontvlambare mate
rialen. Let op dat kleine kinderen
zich niet meester kunnen maken
van brandende kaarsen, lucifers.
Wees voorzichtig met zogenaamde
kerststukjes; ze bevatten veel
brandbare onderdelen.
Straks wanneer moeders oven op
volle capaciteit brandt en de kans
op brand daarmee wordt vergroot,
kan alleen vlug handelen een ramp
voorkomen.
Vlam in de pan
Vlam in de pan: nooit met water
blussen, dek de brandende pan af
met een groot deksel; laat dit erop
zitten totdat de pan voldoende is
afgekoeld en sluit tegelijkertijd dc
gaskraan af.
Vergeet vooral niet gezicht en
ogen te beschermen tegen vlammen
en opspattende olie of vet.
Bij het gebruik van een bakoven
zal het wel eens voorkomen, dat
koekjes of gebak wegens onoplet
tendheid verbranden. Dat gaat ge
paard met een forse rooontwikke-
ling. Sluit dan dadelijk de
gaskraan af, zet de keukende
open en haal de bakplaat met e<
doek uit de oven en plaats de
met de verschroeide „lekkernij" jo.
de openlucht tot alles is afgekoelj
V uurwerk
Vuurwerk dient goed en veilig
worden opgeborgen. Kleuters mo
ten er niet bij kunnen. Steek vuu
werk nooit aan in de buurt
bebossing, hooischuren, rieten <fa|,
ken enz.
In de koude maanden wil n»
nogal eens bijverwarming gebm Tai
ken, omdat er logéa over de vla tfa
zijn of omdat kamers in gebm 5
worden genomen, die niet van
permanente verwarming zijn vod
zien.
Hiervoor wordt in de regel 1
bruik gemaakt van elektrisd 1
straal-, buta- of petroleumkachel a
Niet stoeien
Neem dan de volgende regels
acht:
Plaats brandende kachels niet ifeei
dicht bij bedden, banken, kasten
gordijnen;
zorg voor een deugdelijke v&1
bindingsslang tussen gasfles en k>L
chel, voorzien van verbi)
dingsklemmen;
controleer of de reduceerinria
ting voor honderd procent in on
is;
wijs kleine kinderen op de gevl
ren van het omstoten van kachel
Laat ze niet stoeien. Plaats kacha
zodanig dat ze niet gemakkeli|
omvallen.
Nooit in bed roken
Tot de algemene punten, die ni(|
alleen voor de feestdagen gelde»
maar altijd in acht moeten word!
genomen, behoren: Rook nooit r
bed, gebruik geen wasbenzine in I
buurt van sigaar, sigaret, gasfoj
nuis en waakvlam van
gasgeiser.
Kijk uit bij het ledigen van a»fl
bakken. Ruim peukjes op voordat!
woning of werkruimte verlaat. D4
peukjes nooit in bakjes van plastl
of papier; gooi ze in een vuilnisem
mer.
Gedeputeerde trekt aan noodrem
WORKUM De Friezen hebben
1 gisteren fel geprotesteerd tegen het
1 plan van staatssecretaris Keyzer om
de spoorlijn Sneek-Staveren op te
heffen. Een extra-trein, die deelne
mers aan een hearing over deze zaak
naar Workum bracht, stond geheel in
het teken van dit protest.
Jongelui beplakten de trein van
onderen tot boven met pamfletten, zo
dat de conducteur moest ingrijpen. In
1 Workum ging bij wijze van protest
een lijkkoets door de straten en hin
gen van veel huizen de vlaggen
halfstok.
Het waren vooral scholieren, die-
tegen de opheffing van de lijn pro
testeerden. Zij vormen een der meest
getroffen groepen als het plan wordt
uitgevoerd, daar veel scholen in
Sneek worden bezocht door jeugd uit
de Zuidwesthoek. Als er geen trein
meer is, zullen zij per bus moeten en
dan duurt de reis naar Sneek drie
kwartier langer.
Gedeputeerde H. de Wilde trok
afloop van de hearing in de treint
de noodrem. Hij deed dit om de al
dacht te vestigen op een vuurwerk
tezelfdertijd in de buurt van
spoorlijn werd afgestoken boven 1
koppeling van het aardgasnet
Friesland met Noord-Holland.
„Wij geen trein, dan Holland
gas." aldus de motivering van de 9
deputeerde, tegen wie door de 3
proces verbaal is opgemaakt.
