)p kerstavond, bij de Muur
Feijenoord krijgt
minder moeilijk
karwei dan Ajax
EEN MAN VERLAAT LUILEKKERLAND -
WAAROM?
jiVdg heb ik het
gevoel dat hij
gewonnen heeft
M1
Reorganisatie
verkeerspolitie
Fusie Vredenstein-
Belgisch bedrijf
w
VWJDAO 19 DECEMBER 1969
Je verwart het misbruik van zulke waar
heden weer met de waarheid als zodanig. We
kunnen er objectief niet onderuit dat God zich
aan ons geopenbaard heeft. Laat je niets wijs
maken; de profetie is vol belofte en waarschu
wingen die in de geschiedenis van Israël ver
vuld zijn en nog vervuld zullen worden. Ze
zeggen wel dat God dood is, maar is het niet
het toppunt van ironie dat juist in déze tijd de
profetie over Israël weer levend wordt?
Is het je nooit opgevallen dat Jezus' gestalte!
in de Bijbel helemaal niet verzonnen kan zijn
of christelijk geïnterpreteerd? Zo'n verzonnen I
figuur zou heel anders zijn dan de gestalte die|
ons uit de Bijbel tegemoet komt. Hij zou alle;
kenmerken van de Joodse messiasverwachting I
gedragen hebben en ergens zou je toch een)
menselijk tekort moeten ontdekken als Hij de
vrucht van menselijke verbeelding of geloof j
zou zijn.
Maar we moeten desondanks het orgaan heb
ben om de openbaring te verstaan. Dat kan al
leen in geloof. We kunnen Jezus niet echt zien
zoals Hij is, als we niet iets doen waardoor God
ons ziende maakt. Dat is de daad van geloof.
Ter gelegenheid van de Kerst
zijn de zeshonderd beste school
kinderen uit Parijs en omgeving
door president Pompidou en zijn
echtgenote op het Elysée ont
vangen. Het werd een luisterrijk
kinderfeest, waarbij de gasten
zich volkomen op hun gemak
voelden. Hier een ongedwongen
..onderhoud" tussen het echtpaar
Pompidou en hun jeugdige
bezoékertjes.
ROTTERDAM Op papier lijkt Feijenoord liet tijdens het
komende weekeinde minder lastig te krijgen dan Ajax. Of dat zo
zal zijn, wijst zoals altijd de praktijk uit. In ieder geval ontvangt
de Rotterdamse kampioensformatie in de eigen gezellige kuip
rode-lantaarndrager DOS. Zeker niet gemakkelijk. Te meer, omdat
de Utrechters de naam hebben soms de grens van het toelaatbare
te overschrijden.
En dan niet gevoelsmatig of verstandelijk aan
nemen dat het wel waar zal zijn, maar als
Abraham naar het onbekende vreemde land
gaan en dan, door dit vertrouwen, ervaren dat
het waar is.
Jij springt nu ook in de afgrond, Metzinger,
denk je dat je God daar ontmoet?
Ik zou niet in de afgrond kunnen springen als
ik Hem niet al had ontmoet, hiér, in mijn ge
weten.
Jij.noemt elke psychologische reactie in je
zelf maar Godsopenbaring.
Als je God ontmoet wéét je dat het geen re
ligieuze projectie is. Het is zó uniek dat je het
tot geen enkele menselijke ervaring kimt her
leiden. Bovendien zie ik helemaal niet in waar
om wat van God is, niet verweven kan zijn met
onze gevoelens en gedachten.
We spreken ieder een vreemde taal, Metzin
ger. Ik versta je niet en jij bent doof voor mij
geworden. Ik heb gedaan xoat ik kon om je
tegen te houden. Jij gaat je begraven en ik ga
de wijde wereld weer in. Toch heb ik het ge
voel dat ik verloren heb. En ik weet niet waar-
ETZINGER keek op zijn horloge en ik wist
dat hij al verdwenen was.
Over tien minuten gaat mijn trein, zei hij
rustig.
Ik ga er geen afscheidstragedie van maken,
antwoordde ik gespannen.
Hoeft ook niet. Ik stel het op prijs dat je
me tot de rand gebracht hebt. Misschien
spring je ook wel eens. Dan weet ik zeker
dat je het gevoel ^ult hebben, gewonnen
te hebben.
Je bent er nog niet, Abraham, zei ik, ha
telijker dan ik bedoelde.
Nee. Misschien ben ik te zeker en te pre
tentieus, antwoordde Metzinger peinzend.
Maar ik kan me niet losrukken van het
weten dat. ik gewonnen heb.
Metzinger nam net zo eenvoudig afscheid,
alsof we elkaar morgen weer zouden ontmoeten
op een van die gezellige terrasjes waar wij zo
dikwijls hadden zitten praten.
Ik heb niets meer van Metzinger gehoord.
Maar ik heb na zeven jaar nóg het gevoel dat
hij gewonnen heeft.
Aardig aspect bij Feijenoord -
DOS: bij de kanaries speelt in de
achterste vier Hans Kraay. voorheen
jaren deel uitmakend van Feijenoord,
mee.
Cuzzic, de Zuidslaaf, waarvan
Guus Brox twee dagen geleden zei:
zijn aantrekken is voor 99,99 zeker,
komt niet naar Rotterdam. Hij is
daar wel geweest. Om te trainen. En
juist om die training ging het. Want
Ernst Happel wees de Zuidslaaf af.
Cuzzic zou te weinig techniek heb
ben.
Ajax dan spoort naar Maastricht,
waar MVV, tot nu toe verrassend
leuk draaiend, zal proberen het de
Amsterdammers lastig te maken. Pit
tig karwei voor Michels.
ADO krijgt in het Haagse Zuider
park te maken met AZ'67, één week
geleden bedwinger van niemand min
der dan Feijenoord. En Holland
Sport trekt naar IJmuiden waar
Telstar nog genoeg moeilijkheden j
voor Sjaak Roggeveen c.s. kan mee- j
brengen. Een interessant duel in het
Oosten is Go Ahead - NEC; een win
naar aanwijzen lijkt geen simpele
zaak.
SVV, met de Zuidslavische kleer
maker Ciric in de gelederen, ont
vangt Haarlem. Het aantrekken van
Ciric is van belang voor de Schiedam-
Gisteren kwam op Schiphol aan
de Griekse mode-ontwerper Yan-
nis Tseklenis, die ook kleding
voor mevrouw Jacqueline Onas-
sis creëert. Hij was in charmant
gezelschap van Miss Griekenland
1968, Efi Melas, die de Neder
landse inkopers, waarvoor Tse
klenis een showtoernee maakt,
misschien moet stimuleren. De
kerstboom naast de Griekse
schone is wel in schrille tegen
stelling met haar kledij, bedoeld
voor de (warmere) zomer 1970.
mers omdat het wellicht als een men
tale injectie voor de overige spelers
kan worden uitgelegd. Ciric is nog in
Zuidslavië maar bij SW had men
goede hoop dat hij nog vandaag in
Schiedam zou arriveren.
DWS Met Joop Brandt voor good
old Lesley Talbot op de trainersbank
lijkt een bij voorbaat kansloze strijd
met PSV op bezoek voor de boeg te
hebben. Gelukkig wijst de praktijk
vaak anders uit, waardoor DWS niet
bij de pakken neer hoeft te gaan
zitten.
NAC, niet zo sterk als verleden
jaar, kruist de degens met FC
Twente .Een typische wedstrijd voor
een gelijkspel.
(Van onze parlementsrcdactie)
DEN HAAG Op 1 januari wordt
een beschikking van minister Polak
van kracht over taak en organisatie
van de verkeersgroepen van het korps
Rijkspolitie.
De reorganisatie heeft tot gevolg,
dat er in elk van de zeventien dis
tricten slechts één verkeersgroep
komt onder leiding van de districts
commandant Voor Zeeuws-Vlaande-
ren zal in Terneuzen een post van
de groep-Middelburg worden geves
tigd.
Een verkeersgroep bestaat volgens
de beschikking uit een staf, een sur
veillance-afdeling en een technische
afdeling. De surveillance-afdeling is
in hoofdzaak belast met het verkeers
toezicht op de doorgaande interlokale
wegen. Wegen, waarvan het toezicht
is opgedragen aan gemeentelijke korp
sen, vallen hier niet onder.
De technische afdeling is belast
met technische controles van voer
tuigen op die interlokale wegen. Ook
moet deze afdeling in voorkomende
gevallen technische bijstand verle
nen.
DEN HAAG De NV Rubberfa
briek Vredestein en de S. A. Ets. J.
Laroche-Lechat in Gent (België) gaan
volledig samenwerken op het gebied
van transportbanden. De groep heeft
hierdoor een leidende positie op de
Beneluxmarkt verkregen.
Laroche-Lechat, met circa 150
werknemers, is volledig gespecia
liseerd op het gebied van transport
banden. Vredestein is inmiddels
meerderheidsaandeelhoudster (tachtig
procent) van het Belgische bedrijf
geworden.
Zeven jaar geleden was ik voor
een krant in West-Berlijn. Het
was vlak voor kerst en nadat ik
mijn werk gedaan had, bezocht
ik Metzinger, die ik, toen ik in
1948 nog tolk hij de Amerikanen
was, in deplorabele toestand had
leren kennen. Metzinger was
toen pas uit Russische krijgsge
vangenschap teruggekeerd, een
zwerver die met lege ogen tussen
de ruïnes van Berlijn rondschar
relde.
Metzinger was wat wij een
„goede" Duitser noemen. Voor hij
door de Russen krijgsgevangen
werd gemaakt, zat hij wegens
zijn pacifistische uitlatingen al
een half jaar in een Duitse mili
taire gevangenis in Kief.
De verloren soldaat van 1948
was in 1962 een briljant inge
nieur, verloofd met de dochter
van een staalmagnaat en op het
punt directeur van één der fabrie
ken van zijn schoonvader te wor
den. Ondanks de carrière die
Metzinger had gemaakt, was on
ze kennismaking in de loop der
jaren tot vriendschap uitgegroeid
en ontving hij mij altijd met on
geveinsd genoegen in zijn luxu
euze flat.
Tijdens mijn werk in
Noord-Afrika las ik dat Metzin
ger ook op politiek gebied furore
maakte en een der kopstukken
van de CDU beloofde te worden.
De gebroken idealist Metzinger
van 1948 was bezig een suc
cesnummer te worden, dacht ik.
Maar ik had me vergist.
Mijn verbijstering was groot
toen ik bij aankomst in Berlijn
las dat Metzinger zich uit de po
litiek en uit het bedrijfsleven
had teruggetrokken en dat hij
zijn verloving had verbroken om
naar Polen te vertrekken en daar
te trouwen met een vrouw die
hij achttien jaar tevoren met een
invalide, imbeciel kind had ach
tergelaten.
Ik dacht aan een sentimenteel
damesbladenverhaal, een huileri
ge kerstsurprise van een sensa
tieblad. Van Metzinger zelf kon
ik in geen geval een dergelijke
story verwachten; als het waar
was, zou de nuchtere en eenvou
dige Metzinger deze stap welo
verwogen en wars van alle senti
mentaliteit doen. Toen ik hem in
zijn reeds half leeggehaalde huis
ontmoette en slechts enkele
woorden met hem had gewisseld,
wist ik dat het waar was.
Wat moet er in een mens ge
beuren, wil hij een status en een
luxe leven opgeven, waarvoor
miljoenen anderen op hun knieën
liggen?
Vlak voor zijn vertrek had ik
nog een gesprek met hem, een
laatste poging hem van zijn plan
af te brengen. Het was symbo
lisch genoeg in een café dicht
bij de Muur. op kerstavond.
heel goed dat Christus misbruikt wordt als een
verzekering tegen de risico's van een eeuwig
heid na de dood. Maar neemt dat iets weg
van zijn verschijning onder de mensen, van zijn
woorden en daden? Is het offerbloed minder
waard als wij zelf niets op het altaar leggen?
Overal is het christendom caricatuur waar het
een marchanderende club aanhangers is, aan
hangers van een leer, een moraal, een organi
satie. Maar wat heeft dat met de komst van het
Koninkrijk te maken, met de echte gemeente
van Christus, de beloften voor de volken als Hij
komt? We moeten in de actieradius van dit ge
beuren werken en ons niet blindstaren op de
scherven van een eigengerechtigde christelijke
cultuur.
Zie jij iets van dat Koninkrijk Gods?
Niet zolang ik er niet in sta. Dat is met
Christus ook zo. Als je Christus' leven niet
leeft, als je niet met Hem sterft en begraven
wordt en zijn kruis niet draagt, is er ook geen
opstanding. Dan zie je Hem als een godsdienst
stichter, een mislukte rebel die onder de Ro
meinse overheid geëxecuteerd werd. In het beste
geval zie je Hem dan als een der grote reli
gieuze leraren en ethische leermeesters van de
mensheid. Hoe kun je van de verborgenheden
van het Koninkrijk Gods spreken als je er niet
in leeft en erin geboren bent?
O, dat ken ik, dat theologisch-mystieke
foefje: ik zie, ik zie wat jij niet ziet. Dat is
liet geliefde spelletje van de theologen, en daar
om is het christendom ook in duizend elkander
verketterende zieners verscheurd.
„Dat ik zie, ik zie wat jij niet ziet"-spelletje
wil ik niet ontkennen, maar dat heeft niets te
maken met een werkelijk zien als je erin staat.
Ik wil alleen maar zeggen dat God en Zijn rijk
niet voor ons kunnen bestaan, zolang wij zelf
niet leven op de manier dat God wil dat wij
leven.
De versierde leugen van luilekkerland wil ik
graag inruilen voor wat levensgeluk voor mijn
zieke kind:
Ik heb dat besef jarenlang verdrongen en
me onder godsdienstige banieren aan het grof
ste materialisme schuldig gemaakt. Ik be
schuldig niemand, ik heb genoeg aan mezelf,
maar laat mij je mogen zeggen dat we nergens
beter in zijn dan in het omzetten van onze
persoonlijke opdracht in allerlei partij- en
groepsbelangen.
Je barst van de schuldgevoelens. Je plannen
hebben niets met hpgere menselijkheid en
ethische idealen te maken. Het is gewoon angst.
De één drinkt, een ander snuift en jij vlucht
in het ethisch heldendom. Je bent te oud en te
veel oorlogsveteraan om mee te kunnen doen
met de St. Vitusdans van de jeugd, maar je
hebt iets anders gevonden, de valse romantiek
van de grote jongen die alles prijsgeeft om de
nóg grotere rol van martelaartje te spelen.
Het is niet eerlijk zo te argumenteren. Bo
vendien staar jij je blind op decadente uit
wassen. De wereld wemelt van gezond leven.
Dat moet behouden worden en daarvoor moe
ten offers worden gebracht.
Kijk om je heen. De wereld is een gekk'en-
huis. We staan met z'n allen aan de oever van
de Styx; we gaan allemaal in de boot van Cha-
ran. Wat zou jij op de eentje nog willen redden?
Ik erken dat ik angst heb, maar niet voor de
bom en de Russen. Ik ben in wezen zoals wij
allemaal doodsbang voor mezelf en die angst
kan alleen verdwijnen als ik mezelf opgeef.
Als iemand ziek geweest is zeggen we: hij is
weer de oude, maar dat is juist het fatale. We
zijn niet werkelijk genozen: we blijven de
oude als we het mes er niet inzetten. We blij
ven onmachtig in de begrippen steken, in onze
gevoels- en denkpatronen. We zijn eigenlijk
altijd heidenen geweest. De Olympus en het
Walhalla liggen ons beter dan het kruis.
Onwerkelijk en overspannen gepraat voor
een man die zo in de roos heeft geschoten.
Metzinger.
Behalve in de roos van het echte leven.
Daar misrte ik het doel en dat is nu precies wat
de kerk met zonde bedoelt.
Een oudbakken woord. Ligt met de hele
oudbakken theologie in de kamferballen. Chris
tus staat al eeuwenlang in het pantheon der
goden. Hij staat versteend en wezenloos in oude
kathedralen, maar jullie zijn te hang om dat-
te bekennen. De jongere generaties hebben ra
dicaal gebroken met het christendom. Met
meewarige toegeeflijkheid glimlachen ze nog
om de krampachtige hardnekkigheid rvaarmee
het establishment zich nog aan een zingeven
de en vooral alles vergevende en op hiin hand
zijnde godheid vastklampt.
Laat dit betrekkelijk waar zijn, de afbraak
van naamchristendom is het openbreken van
een oude lelijke oester, daarbinnen zit de parel.
De mausoleums moeten gesloopt om Christus
weer zichtbaar te maken.
Jij hebt er genoeg van. Tweeduizend jaar
praten over christendom, ieder jaar weer over
vrede op aarde leuteren en dan weer overgaan
tot de rottige orde van de dag. We zijn altijd
heidenen geweest en we zullen dat ook altijd
blijven, precies. Dat is wat ik ook voel en al die
miljoenen die de kerk uitlopen. Wees nu toch
consequent. Je vindt niets in die oude oester.
Die parel was een sprookje. Wij zijn consequent.
We hebben geproefd en geroken en ons misse
lijk van al die witgepleisterde graven afgewend.
Het was een historische vergissing. Een fase in
communistische regimes, vooral in Polen,
voortdurende druk van je relaties misschien
is het een kwestie van tijd. Ondertussen moet
het mogelijk zijn hen van voldoende geld te
voorzien.
Mijn politieke en zakelijke relaties steken
natuurlijk geen hand voor deze zaak uit. Ze
vinden het allemaal in hoge mate compromit
terend. Ik ben volgens hen Verplicht het ver
leden te laten rusten. Mijn status is in hun
ogen veel belangrijker dan die twee vergeten
mensen uit een verleden waarover niemand
nog iets horen wil.
Ze komen met ongeveer dezelfde argumen
ten als jij, maar sterker nog: ze willen dat ik
helemaal niets onderneem en ze zijn ook min
der oprecht dan jij. Als goede notabelen in
een christelijke partij overgieten zij hun mo
tieven en argumenten met een religieus saus
je.
Ze praten over mijn hoge opdracht hier,
over het wel en wee wan duizenden'arbei
ders, de gemeenschap die mij niet kan mis
sen, het verdriet dat ik Helga aandoe. Met
de spitsvondigste theologische en ethische ar
gumenten willen ze mij van mijn eenvoudige
opdracht afhouden. En als ik dan bedenk met
welke machinaties vele van deze heren liun
positie hebben veroverd en hoe ik hef zelf
heb gedaanonder de vlag van Christus en
mooie woorden. Ondertussen manipulerend
en intrigerend naar macht en aanzien grabbe
len.
Het is niet alleen het besef dat ik bijna
twintig jaar een meisje met een zwakzinnig
kind aan haar lot heb overgelaten, terwijl ik
hier de nobele, briljante heer uithing. Het
is ook angst en walging voor heel dit bestaan.
Dacht je dat jij dat noodlot kon keren? Dat
het heelal siddert van jouw offer? Besef je niet
dat de aarde een ruimteschip is, dat van ner
gens naar nergens reist, dat er miljoenen jaren
zonder mensen waren en dat er na die korte,
toevallige explosie van menselijk leven weer
miljoenen, jaren zonder mensen zullen zijn?
Niemand in het heelal zal ooit weten dat er op
een planeetje in een uithoek van de Melkweg
een mensheid bestaan heeft, een geschiedenis
geweest is, oorlogen zijn gevoerd en over
eeuwige waarden is gezwetst. Wat jij nu wilt
doen verandert niets aan dit feit en dat deze
wereld, met alles wat er ooit door mensen op
gedacht en gedaan is, eens als een dode maan
zonder herinnering zelfs, door de ruimte zal
wentelen alsof er nooit gelachen en gehuild is.
Je huivert als je hieraan denkt nietwaar?
Daarom ga je iets wat dood is mummificeren
de culturele ontwikkeling van de westerse
mens, een verloren partij. Fini!
Maar jij en zoveel anderen nemen dat niet.
Je hebt éérst dapper meegespeeld en nu je
bang wordt, ga je voor Jezus spelen. Je bent
laf om te leven in een wereld zonder God, in
een wereldruimte waarin de aarde maar een
erwt is en de mens een bacil.
Weer zo'n warhoofdige puzzel vol met on
waarschijnlijke paradoxen waarmee de theolo
gen altijd hun huid hebben trachten te redden.
LIEP naar een morsig tafeltje. De
jukebox staakte even zijn gejank;
een buikige, glanzende afgod broedde
op nieuw geweld.
Jen hersenspoeling, die krengen, brom-
ik, terwijl ik bij Metzinger ging zitten,
schonk me snel in en bleef naar het
gere, nerveuze profiel van Metzinger
ren. Achter hem, door het raam zicht-
ir, lag het mistige stationsplein; de gele
ïpen hingen als reusachtige tranen in
nacht.
k besefte dat méér nog dan het verlies
een goed vriend mij het motief pij-
de, waarom een man met na alle
logsellende zo'n ongelooflijk succes
de maatschappij, dit alles afbrak om
h voor altijd te compromitteren en zich
jegraven in een afschuwelijke stad ach-
het IJzeren Gordijn. Als hij niet gek
/orden was, ervoer ik Metzingers daad
een aanval op mijn eigen, met pijn en
ahoop verworven wereldbeschouwing,
arin geen plaats meer mocht zijn voor
jer inzicht en offer.
Jetzingers daad was een klap in het
icht van het Wirtschaftswunder, van
opportunistische en materialistische
lvaartsstaat, van de moderne werke-
heidszin. Want ik wist dat Metzinger
ar om één reden naar Warschau ver
een eenzame vrouw en een zwak-
nig, invalide kind, zieke vruchten van
oorlogsverleden dat lang begraven
een. Als het Metzinger niet was ge
est, zou ik in lachen zijn uitgebarsten
deze Leger des Heilsromantiek.
Is je dit al& een gentleman wilt oplossen,
ik me dat voorstellen. Ik vind het over-
len fatsoenlijk, gezien de oorlogsomstan-
ieden van toen. Maar waarom deze waan-
ige don-quicl\otterie? Waarom alles aan
grote klok gehangen en andere mensen
tlukkig gemaakt?
[et is bijna twintig jaar geleden. Jij was
tien en zij nog een kind. In die roes van
en bloed greep je naar het leven, na-
lijk. Maar wat heeft die omhelzing in een
gehucht te maken met de Metzinger die
hebt? Jij behoort nu tot de upper ten
uitsland. Je hebt niets meer gemeen met
Maatje van toén. En zij is een ander we-
iioorden, je vreemder dan de eerste de
Mouw die je in je fabriek tegenkomt.
Mid heb je zelfs nooit gezien.
}l: je haar geld gestuurd had, akkoord, dat
het kind gezorgd had, prachtig. Maar
allemaal illegaal en discreet kunnen
Hoe is het mogelijk, Metzinger, dat
vent van jouw positie en verantwoorde-
opgeeft en dat je je gaat be-
in een oord waarvan je moet gruwen,
als bekwaam ingenieur wel een baan-
krijgen, maar niets in vergelijking tot
je hier hebt en altijd onder controle van
regieme dat je verafschuwt, en wat een
zit er in een overgelopen kapitaist
Westen!
heb ik geprobeerd een andere
vinden. Het was een soort lafheid,
legen is in iedere hulp waarbij jezelf
schot blijft. De communisten zijn heus
vies van financiële bijdragen uit het Wes-
Maar ik heb mijn vermogen weggedaan
1 alle schijn te vermijden dat ik een ovei -
ben, en het regime aan de andere zijde
steunen.
Ne sussen onze gewetens zo makkelijk met
1 financiële hulp op veilige afstand. Wat
1 dat betekenen? Hef ik daarmee mijn on-
htvaardige daad op, al de verloren jaren
deze vrouw, de bitterheid van een onge
le moeder die bovendien nog veracht
fdt omdat zij een kind van een Duitser
rft?
fc weet wel dat het een huilerig verhaal
kt- Dat zou het ook zijn als ik een late
*etenswroeging had gekregen en intussen
wat financiële hulp op lange afstand op
J*eel was blijven zitten. Maar als ik werke-
alles opgeeft en mij geheel voor hen in-
's het huilerige er wel af.
Waar dan begrijp ik niet waarom je haar
ft naar het Westen haalt.
^at kan niet. Ze staat bekend als anti-com-
"dstisch en ze laten haar in hun over
jagen argwaan tegen potentiële spionnen
slist niet gaan. Illegaal gaat het trouwens
"iet met haar verlamde kind.
ye aannemen dat hel nü inderdaad
*°Qélijk is. Maar de liberalisering van de
en jezelf wijsmaken dat er een parel in die
oester zit. Daarom ga jij je aanstellen als een
mensenredder, een christelijk reddert je natuur
lijk, een navolgertje, dat alles opgeeft om zich
zelf toch maar te kunnen overtuigen dat de
Lieve Heer tóch bestaat en deze wereld toch
een hemel zal worden.
Zo zou het kunnen zyn en zo is het bij me
nigeen misscien ook wel. Maar is het ook niet
zo, dat veel van die walgende ruikers en proe
vers alleen maar hun ongeloof bevestigd wil
len zien en verlangen naar verrotting en stank?
Je kunt een schijngeloof forceren uit angst dat
God niet bestaat, maar ook een ongeloof kwe
ken en koesteren, uit angst dat God wél leeft.
Ook ik erken het falen van het uitwendige
christendom, maar daar ging het Christus dan
ook niet om! Hij proclameerde het Koninkrijk
Gods, niet het christendom. Ik grijp dat falen
de christendom niet gretig aan om met Chris
tus af te rekenen. Ons miserabele christendom
is geen aanklacht tegen Christus, het is een
aanklacht tegen de mensen die Christus' naam
willen dragen.
Ik walg evengoed als jij van alle kwaad dat
alle christelijke eeuwen door gedekt is met de
premie van huchelachtige vroomheid. Ik weet
GESPREK BIJ DE MUUR
