TOT DE NEK IN 'T WATER
Tunesië een ander' land
Complete binnenmeren
Boeren moeten voor
de winter inzaaien
MM
4% 2g
wmm
China bouwt in snel
tempO Schuilkelders verontreinigd
Vecht is sterk
Sneeuw en vorst
in veel delen
van West-Europa
Uit de Haagse hof geplukt
7
DINSDAG 5 DECEMBER 1969
MORGEN BEGINT INZAMELING
Morgenavond zal de nationale inzamelingsactie voor het door over
stromingen getroffen Tunesië van start gaan, wanneer via beide televisie
zenders en via de radio een beroep op het Nederlandse volk zal worden
gedaan om geld voor de slachtoffers van de ramp te offeren.
De actie, die de hele week zal duren, is georganiseerd door het Ne
derlands comité „Hulp aan Tunesië" postgiro 999 Amsterdam waar
van prins Bernhard beschermheer is en de voorzitter van de Tweede
Kamer, mr. F. J. F. M. van Thiel, voorzitter. Het Nederlandse comité wil
via een aantal afgeronde projecten hulp bieden aan de slachtoffers in de
gebieden, die het zwaarst zijn getroffen.
Prins Bernhard heeft gisteravond voor radio en televisie opgeroepen
tot krachtige steun.
„-ï"
door Huub Elzcrman
TUNIS Tunesië krijgt een andere kaart. Geografisch is het na
de overstromingen van de vorige maand een ander land geworden.
Dorpen en wegen zijn verdwenen en rivieren hebben een andere loop
genomen. Een dik, steriel zandtapijt het bezinksel van 600 mil
joen kubieke meter modder bedekt de vruchtbare akker van de
Tunesische boer.
Hij. is in één klap een ontheemde, een dakloze of een vluchteling
geworden. Een tocht door het rampgebied levert een beeld op dat
bijna stereotiep is voor rampen waar ook ter wereld: mensen die
verslagen neerzitten bij de puinhopen van hun huis.
:.aSS
Voor de zwaar beschadigde land
bouwschool in Kairouan ligt een
landbouwtrekker met drie tankwa
gentjes half verzonken in het zand.
Toenemende angst voor Russische aanval
HONGKONG De Chinese
volksrepubliek versnelt het tem
po van de defensievoorbereidin
gen met de bouw van schuilkel
ders en het opstellen van plan
nen voor de evacuatie van de
grote steden. Dit blijkt uit mel
dingen die diplomateö in de Brit
se kroonkolonie Hongkong ont
vangen.
Het tempo is volgens deze berichten
sedert vorige maand verhoogd na ge
ruchten dat de Chinees-Russische be
sprekingen in Peking over de grens
kwesties niet zo erg vlot verlopen.
Zaterdag deed de Chinese premier
Tsjoe En-lai zyn scherpste aanval op
de Sowjetunie sedert geruime tyd. Hy
beschuldigde Amerika en Rusland er
van hun samenwerking uit te breiden
om nieuwe pogingen te doen de we
reld te verdelen en te overheersen.
Vrees
Sedert de inval van de Warschau-
pactlanden in Tsjechoslowakije in
augustus 1968, heeft China tekenen
van vrees voor een Russische aanval
getoond en zijn in China de voorbe-
Homofilie
Binnenkort wordt in de Kamer be-
ïlist over het al of niet afschaffen van
art. 248 bis van het wetboek van straf
recht. Dit artikel stelt het plegen van
ontucht met leden van hetzelfde ge
dacht onder 21 jaar strafbaar. Wordt
dit afgeschaft dan ziet onze regering
af van bescherming van onze zonen in
de puberteit tegen de juist op deze
leeftijd zo gevaarlijke praktijken van
homosexuelen, die zich als regel tot
jeugdigen van deze leeftijd aangetrok
ken voelen.
Nu er in de nieuwsmedia steeds
meer misleidende propaganda gevoerd
wordt voor homosexualiteit en de ho
mofielen zich beroepen op het rapport
van een gezondheidscommissie, dat ho-
mosexuele omgang „bevrijdend" kan,
werken voor jongeren die wat „een
zaam" zijn (hetgeen iedere puber in
de puberteit wel is!) wordt het toch
tijd dat wij, moeders, stelling nemen
tegen deze aperte leugen.
Want in plaats van „bevrijdend" te
werken leidt voor vele jongens die
verleid zijn geworden deze zg. „bevrij
ding" tot zelfmoord of tot de wachtka
mer van de psychiater, waar zij als
wrakken stranden. Verleiding in de
puberteit, elke psychiater, elke psycho-
oog, menig ouder weet dat zo de ho-
mosexueel gemaakt wordt.
Homosexualiteit is nog altijd een
ziekte en 'het volk weet uit ervaring
dat het helaas een besmettelijke ziek
te is. Een gezonde samenleving heeft
tot pijlers het gezonde gezin, worden
deze pijlers aangevreten dan ontstaat
chaos, zedeloosheid, verval en tot slot
algehele ondergang.
Een regering die weigert onze zonen
in de puberteit te beschermen, dus
niet waakt om het gezonde gezin te
beschermen, faalt op één der belang
rijkste doeleinden, waarvoor zij is
aangesteld, nl. om een gezonde samen
leving te bevorderen en in stand te
Jouden.
God schiep man én vrouw als ei
kaars noodzakelijke, biologische aan-
rulling, voorwaarde voor het ontplooi-
>1 van de rijkste geestelijke mogelijk
heden in man en vrouw beiden, zoals
#en dit in een goed huwelijk ziet.
Een dergelijk huwelijk wensen wij
tok voor onze jonge zonen.
reidingen voor een verdediging begon
nen.
Op het ogertblik moeten schoolkin
deren al formulieren invullen waarin
zij de wens te kennen geven in het
geval van oorlog bij hun ouders te
willen blijven of te worden geëva
cueerd.
Onder de stad Kanton is een uit
gebreid tunnelcomplex aangelegd met
uitgangen naar een heuvel buiten de
stad. In Sjanghai zijn orders gegeven
voor de bouw van schuilkelders in el
ke straat. Vele bejaarden zijn al uit
de steden verdwenen en fabrieken
worden naar het platteland overge
bracht.
Oogst
Overal worden luchtverdedigings
oefeningen gehouden. Aan de boeren
is verteld dat het leger niet beschik
baar is om de herfstoogst binnen te
halen. Zij zijn op hun gevechtsposten.
De recruteringsdienst van de strijd
krachten werkt op volle toeren.
De boeren in het gebied Paoan in
Kwantoeng hoeven volgens de berich
ten niet langer Mao's „rode boekje" te
lezen. Zy moeten hun beschikbare tyd
besteden aan de voorbereidingen voor
i de defensie.
HAMBURG De eerste december-
j dag heeft in vele delen van Europa
I sneeuw en vorst gebracht. In Zuid-
en Midden-Duitsland zijn in hoogge
legen streken temperaturen tot min
20 graden en sneeuwlagen tot 30 cm
gemeten.
In Oostenrijk en Italië zijn door
sneeuw al enkele passen versperd, i
Ook in Zuid-Slavië is sneeuw geval
len. Zweden ligt er op een smalle
strook aan de Zuidwestkust na hele-
maal onder. In Lapland is een record
temperatuur van min 34 graden ge- I
registreerd.
WEESP De waterverontreiniging
van de rivier de Vecht tussen Mui
den en Utrecht is zo ernstig, dat
Weesp zijn zwembad zal moeten slui
ten. Weesp. dat in enkele jaren uit
groeide van 7.000 tot ruim 18.000 in
woners, heeft dan geen zwemgelegen-
heid meer en kan de bouw van een
nieuw zwembad niet financieren.
Het gemeentebestuur is nu bang,
dat als gevolg van de sluiting, er op
ongecontroleerde wijze in de Vecht
zal worden gezwommen.
De lieer Spanjers van de Grontmij.
in gesprek met een Tunesiër op de
puinhopen van diens woning.
Gestoken in zwarte en paarse be-
doeïenenkleding hurken drie vrouwen
in de bedding van de El Melah, een
bijna uitgedroogde rivier bij Gafsa in
het zuiden van Tunesië.
Fatma Ben Ali en haar twee doch
ters Zohra en Zaara wassen wat
schamele kledij, maar zodra zij een
groepje Europeanen zien naderen
wordt alles snel op een ezel geladen.
,AHes is weggespoeld", roept 'zij
even later nog steeds argwanend
rondkijkend. „Al onze schapen en kip
pen zijn verdronken, ons huis is weg.
We hebben de hele nacht tot aan
onze nek in het water gestaan. Wat
er overgebleven is, ligt op mijn ezel."
„Pas op met foto's", zegt onze tolk,
de cultuurtechnicus J. Spanjers uit
Oss. „Ze mag een vreemdeling alleen
te woord staan, wanneer ze toestem
ming heeft van haar man. Je bent
hier in Arabië."
Nog steeds achterdochtig, maar
ook gerustgesteld door de manier
waarop Spanjers haar in het ara-
bisoh toespreekt drijft Fatma Ben
Ali haar ezel en twee dochters snel
verder.
Verzwolgen
Het gebied rondom Gafsa is een
van de streken in Tunesië die zwaar
te lijden hebben gehad van de over
stromingen, die vorige maand het
!*Men
Een verontruste moeder
Den Haag was gisteren verdeeld
in heel kleine stukjes met allemaal
een eigen leven. Het Binnenhof een
afgesloten wereld voor de top en bij
Krul aan het Noordeinde de Haagse
dames aan de thee met gebak.
Trams en bussen met een groen
wit Europees wimpeltje, maar bij
Meddens aan de Hofweg en Van
Stockum op de Vij verdam de fiere
blauwe vlag met tien gouden ster
ren in een cirkel, de vlag van de
raad van Europa.
Een optimistische aanblik, want
in de EEG zijn maar zes van de
achttien landen, die samen de Raad
van Europa vormen, bijeen.
Trouwens de groene vlag met wit
te E is ook bedoeld voor meer dan
de Zes. De groene vlag is het sym
bool voor de Europese Beweging en
voor het eerst gebruikt in 1948 toen
in de zelfde Ridderzaal waar nu de
Top vergadert de wieg werd klaar
gezet voor de Raad van Europa.
De vlag is ontworpen door de
schoonzoon van Churchill, Soames,
en was oorspronkelijk een rood veld
met een witte E. Op het laatste nip
pertje vond men dat rood ietwat
uitgestoken. Wat niet zo'n fijn
trekje was, omdat de topconferentie
nu juist gehouden wordt om te
trachten de nationale belangen tot
politiek belast en koos men groen
als super neutrale kleur, immers de
kleur van de veiligheid.
Hierin Nederland deed het groen
wit het aanvankelijk niet zo best.
Dat kwam omdat we zo gewend wa-
Stukjes Den Haag
ren aan de waslijnen boven de groe
ne weiden een wit kledingstuk te
zien hangen, dat met een beetje fan
tasie verschrikkelijk veel op die E
leek.
Onze weiden, voor zover niet be
bouwd, zijn nog groen, maar de
maandagse was, die aan de lijnen
wappert, is van ietwat andere snit
geworden.
De Italiaanse ambassade had niet
de Europese maar de Italiaanse vlag
één Europees belang te verweven.
Het was daar bij de ambassade
trouwens toch een reuze nerveus ge-
doe, stomverbaasd aangezien door
vijf toevallige passanten.
Een zestal witgehelm.de motorrij
ders wachtten voor een sliert van
tien auto's, die reikte tot over de
Zeestraat, die dus verstopt was.
In alle auto's zaten meneren in
keurige zwarte pakken en een dame
met veel papieren op schoot.
Drie grijs gejaste en goud versier
de driftig gebarende en roepende
Italiaanse bedienden wezen en
wenkten, want kennelijk zat niet
ieder zoals hij zitten moest. Toen
kwamen premier Rumor en minis
ter Moro, de laatste net uit Kopen
hagen gearriveerd, waar hij de Ti-
rolse kwestie ietwat uit het slop ge
holpen heeft.
Een bediende gaf een seintje naar
de motorrijders, die vrolijk wegknal-
den, om al gauw te bemerken, dat
de autostoet nog pal stond.
Een paar minuten later klopte de
regie. Stoet af....
Een steenworp van de Ridderzaal
dromde het publiek door de waren
huizen. Stond een echtpaar zachtjes
te overleggen: „Niet te duur hoor..."
Want elk stukje Den Haag leefde
het eigen leven.
land voor een groot deel onder wa
ter, modder en grint zetten.
De golf modder die als een bandjir
over Tunesië raasde, heeft dorpen,
boomgaarden, wegen, spoorlijnen,
bruggen en waterleidingen verzwol
gen of weggeslagen. Toen het water
weg was, bleef er op de vruchtbare
akkers een zandtapijt achter in dikte
variërend van tien centimeter tot
twee meter. Tunesië heeft 501 doden,
70.000 verwoeste woningen en 260.000
daklozen, die bij gebrek aan huis,
landbouwgereedschap en vruchtbare
grond in groten getale naar de grote
steden trekken.
Rondom Gafsa, waar we een in
druk van de gevolgen van de ramp
proberen te krijgen, zijn 160 mensen
verdronken. 160 mensen die waar
schijnlijk hun hele leven hebben ge
ploeterd om aan voldoende water te
komen voor de besproeiing van hun
armetierige akkers. Het water in het
gebied rondom Gafsa is al groten
deels weggezakt.
Maar de sporen van de verwoes
ting zijn nog duidelijk zichtbaar. De
grote, betonnen weg van Gafsa naar
Gabes naar de kust houdt halver
wege op. Verkeersborden liggen
kromgebogen langs de weg. De biel
zen van de spoorweg staan een eind
verder rechtop in het zand. In de
stoffige berm lopen tientallen vrou
wen en ezels onder de last van
enorme takkenbossen.
Cijfers
Enkele cijfers over Gafsa: 160 do
den, 37.000 daklozen, 90.000 olijfbomen
19.116 huizen en 20 scholen zijn ver
nield, de olijfoogst (200.000 mud) is
verloren gegaan en verder ontbreken
stukken van wegen en spoorlijnen en
bruggen.
De heer Spanjers. een soort onbe
zoldigd pleitbezorger voor Tunesië,
die door de Grontmij aan de genie is
uitgeleend om adviezen te geven bij
de herstelwerkzaamheden, zegt: ..Het
ergste is dat de mensen hier hun
middel van bestaan kwijt zijn. Hun
akkers en hun landbouwgereedschap
ligt onder een dikke laag zand en het
is nog. maar de vraag of we deze
zandmassa's in de droge periode in
bedwang kunnen houden.
Wanneer er niet snel wordt in
gezaaid ook ten behoeve van de
voedselvoorziening zullen zand
verstuivingen niet alleen dorpen
maar ook grote steden zoals Kai-
rouaan door het zand worden be
dreigd."
Sporen
We krijgen de gelegenheid het
rampgebied vanuit een vliegtuig
een Atlas-transportvliegtuig van de
Duitse luchtmacht te bezien. Van
uit de lucht is duidelijk zichtbaar
hoe het met zand verzadigde water
grillige sporen over de roodbruine
cultuurgronden heeft getrokken.
Hier en daar hebben-zich complete
binnenmeren gevormd. De blokjes
grond, die opnieuw zijn geploegd,
zijn bruin getint. De andere stukken
zijn nog bedekt met zand, soms
spaarzaam met gras begroeid. De al
lerarmsten zijn ook vanuit de lucht
te herkennen. Hun huizen zijn in te
genstelling tot die van de rijken niet
door een muur omheind, maar door
een soort heg van gedroogde olijf
boomtakken. Dit sprokkelhout dient
tevens tot brandstof voor de kleine
veldovens, waarin het ongedesemde
brood wordt gebakken.
Tussen Sfax en Gafsa zijn grote
gebieden veranderd in een zandwoes
tijn, waaruit nog steeds de kruinen
van olijfbomen steken. De zanddel-
ta's worden woester en grilliger.
Ten ten
Langs de spoorlijn, die op talrijke
•plaatsen is doorgebroken, verschij
nen de eerste tenten. Het is niet dui
delijk wie er in wonen; vluchtelingen
of Fransen die bezig zijn met herstel
werkzaamheden aan de lijn. De repa
raties moeten voor het einde van dit
jaar zijn voltooid, omdat anders de
uitvoer van het zo belangrijke fos
faat in het gedrang komt.
Gamoula, een dorp in Midden-
Tunesië. is geheel onder water gelo
pen. Ook nu nog is het omgeven door
grote plassen water en slib. Op de
plaatsen waar het water is wegge
zakt. is een dikke laag zand achterge
bleven.
.Vanuit het vliegtuig is het net of
er overal Sn en om het dorp molsho
pen liggen; het zijn uitgegraven wa
terputten. In totaal zijn er zo'n vier
honderd dichtgeslibd. Dat betekent
watergebrek voor mens en dier,
maar ook voor de irrigatiewerken.
Want even snel als watersnood
ontstaat er in deze streken op het
moment dat de drinkwaterputten het
laten afweten waternood.
Het binnenmeer Sebkha Kelbia
heeft zich een weg naar zee gebaand.
In de omgeving van het meer hetzelf
de beeld als elders in het rampge
bied: reusachtige plassen, ondergelo
pen land en op de plaatsen, die al
zijn drooggevallen zand en nog eens
zand.
Onkruid
De kwartiermakers van de Konink
lijke landmacht eten tijdens hun
tochten door het binnenland nood
rantsoenen; veel witte en bruine bo
nen en hutspot. De 250 soldaten, die
hier de helpende hand gaan bieden,
zullen deze kost ook voorgeschoteld
krijgen.
De militaire leiding in Tunis ver
wacht evenwel niet dat de soldaten
de noodrantsoenen met het gebruike
lijke gekanker zullen begroeten. De
bevolking-om hen heen moet het nog
vaak met gras en onkruid stellen.
De hulp van de Nederlandse mili
tairen is gevraagd voor het herstel
van de drinkwaterleiding van de
stad Sousse; het herstel van de irriga
tiewaterleiding voor Sousse en omge
ving en het herstel van de waterput
ten. landbouwgronden en irrigatie-
werken rondom Kairouaan.
Bij Kairouaan, waar in een
kwartier een derde van de jaarregen
viel, is de Oued Zeroud, een rivier
die alleen in de regentijd water af
voert, buiten haar oevers getreden.
Het water, vermengd met zand en
grint kwam met zo'n geweldige snel
heid uit de bergen naar beneden, dat
de waterleiding, die is opgebouwd
uit zware betonnen secties, over 800
meter is weggeslagen.
De Nederlandse militairen, die de
ze leiding moeten repareren staan
voor de moeilijkheid dat de bedding
van de Oued Zeroud 400 meter is
verplaatst. Het water uit de zelfde
rivier heeft ook de irrigatieleiding
opeebouwd uit betonnen elementen
van negen ton bij het dorp
Sidi Ben Ali weggeslagen. Kai
rouaan, voor de moslims een heilige
stad. is in een cirkel van 40 kilome
ter omgeven door een laag zand.
Uutlen
Een tocht over land brengt ons 120
kilometer ten zuiden van Tunis bij
een van de vele tentenkampen, waar
de Tunesische regering probeert de
vluchtelingen onder te brengen. De
huizen, eigenlijk hutten, van deze
mensen zijn meestal opgetrokken uit
klei vermengd met fctro en er is in
veel gevallen niet eens een overstro
ming nodig om ze van de aardbodem
te laten verdwijnen. Sommigen zijn
al tijdens de stortbuien tot agn de
grond toe weggesmolten.
Onze bus is nog niet voor het
kamp gestopt of de berber-vrou
wen gekleed in kleurige gewaden
zonder sluier zijn al haastig in de
tenten weggedoken. Over een maan
landschap van grint en puin komt
langzaam de rijzige gestalte naar vo
ren van de patriarch van het kamp:
Nasser Ben Ali.
Zijn bruine, diep doorgroefde kop
compleet met ringbaard wordt om
lijst door een rafelige hoofddoek. Nas
ser Ben Ali denkt dat hij zestig jaar
oud is, maar hij weet het niet zeker.
Wat is er gebeurd? Midden in de
nacht is plotseling het water ge
komen en het enige wat hij en zijn
gezinsleden, vier kinderen, die op
hun beurt ieder zes kinderen hebben,
konden doen, was wegvluchten naar
een nabij gelegen heuvel.
Daar heeft hij vier uur lang met
een paar kinderen op de schouders
tot borsthoogte in het water gestaan.
Zijn vijftig schapen en zijn koe zijn
verdronken, alleen de kameel is ge
spaard gebleven. Zal hij niet vee
kopen?
„Waarmee?" Nasser Ben Ali heft
bij zoveel onbegrip de handen ten
hemel en laat in een schamper lachje
zijn bruine tanden zien. De regering
zal helpen, zegt hii. De familie heeft
ai zaaigoed gekregen, maar even la
ter geeft de patriarch toe dat hij het
zaaizaad niet in de grond heeft ge
stopt, maar dat hij het heeft opgege
ten.
Voor de koe
Inmiddels zijn eerst de kinderen
en daarna de vrouwen aarzelend uit
de tenten gekomen. Hun zware zilve
ren sieraden en spelden verraden dat
de familie van Nasser Ben Ali ooit
welgesteld is geweest.
Nu vraagt onze tolk. de heer Span
jers. wat hij met een bos onkruid die
voor de ipgang van zijn tent ligt,
gaat doen. „Dat is voor de koe", zegt
Nasser. „Er is helemaal geen koe",
verduidelijkt Spanjers. „Het is een
onkruid dat ze pas eten wanneer er
verder helemaal niets meer is. Hij
schaamt zich erover."
Wanneer iemand ten slotte vraagt
of Nasser Ben Ali een pleister wil
hebben op de grote wond op een van
zijn handen, staat hij dat aarzelend
Een Tunesiscli meisje staat huilend
voor de puinhopen van haar ouder
lijk huis.
toe. Maar zodra hij instemmend de
pleister beziet, verschijnen er uit alle
hoeken en gaten vrouwen en kinde
ren, die op hun soms etterende won
den of zweren een pleister willen
hebben. Wanneer de bus even later
vertrekt, is de laatste pleister opge
plakt.
De Tunesische regering dringt er
bij de boeren krachtig op aan om in
ieder geval voor de winterperiode
eind december opnieuw in te zaai
en. In de rampgebieden wordt daar
om voor een kwart van de prijs
de rest moet na de oogst worden
betaald zaaigoed- verstrekt. Dat
gaat echter niet overal even efficiënt.
In Kairouaan wachten honderden
boeren bij een departementale
graanschuur op hun zakje zaaigoed.
Bij tientallen liggen zij in de zon te
doezelen, praten urenlang over het
onheil dat over hen is uitgestort of
ze ijsberen maar wat rond. Dat duurt
soms dagenlang, want er is maar één
weegschaal en al die boeren 308 op
het moment van ons bezoek krij
gen slechts een zorgvuldig afgewo
gen zakje graan.
Omdat het zo goed als onmogelijk
is al het verwoeste land op conventio
nele wijze in te zaaien heeft de Tune
sische regering advies gevraagd van
de Nederlander, dr. W. J. van Maan,
direkteur-generaal van het „Inter
national Agricultural Aviation Cen
tre" in Den Haag.
Volgens dr. Maan is hel mogelijk
ten minste 10.000 hectare met behulp
van vliegtuigen in te zaaien. Maar
volgens deskundigen van de
Qrontmij blijft het inzaaien per
vliegtuig een gok, omdat de graankor
rels meestal op een uitgedroogde
korst zand of slib zullen vallen.
Voedseltekort
Voorwaarde voor het welslagen
van dit project is, dat het na het
inzaaien gaat regenen. Dat geldt na
tuurlijk niet voor de gebieden waar
de grond nog steeds min of meer
vochtig is. Slaagt men er niet in de
landbouw weer op gang te brengen,
dan dreigen er nieuwe moeilijkhe
den: een voedseltekort en een vluch
telingenprobleem.
Iedereen, die zijn huis, bouwgrond,
veestapel of landbouwgereedschap
kwijt is en die een broer of neef in
de grote stad heeft wonen, trekt weg
van het platteland.
Vroeger werden er 'in steden als
Tunis elke zaterdagavond razzia's ge
houden. Iedereen die niet in het bezit
was van een werkvergunning werd
per vrachtauto teruggebracht naar
het platteland. Dat is nu niet meer
mogelijk, omdat veel boeren hun
dorp of huis niet meer kunnen terug
vinden. In de steden, waar toch al
grote werkloosheid heerst, zullen zij
gaan behoren tot proletariaat dat on-
der erbarmelijke omstandigheden in
de arabische krottenwijken huist.
De Nederlander, dr. M. C. Beeke,
planoloog in dienst van de Tunesi
sche regering, uitgezonden door de
Wereldraad van kerken, zegt hiero-
ver: „Zodra je je laatsche schaap
hebt zien wegspoelen en wanneer er
een halve meter zand op je akker
ligt, blijft er niets anders over dan
naar dé grote stad te trekken.
Maar in Tunis leeft de helft van
de gezinnen in één kamer, in de toch
al groeiende krottenwijken is slechts
anderhalve meter per persoon be
schikbaar. De boeren moeten hoe
dan ook op het platteland blijven,
maar de vraag is hoe houd je ze
daar?"
Sloppen
Een bezoek van nog geen uur
maakt de angst van dr. Beeke voor
de steeds uitbreidende krottenwijk
van Tunis volledig duidelijk. De re
gen heeft de sloppen nog vochtige»
en bedompter gemaakt dan ze ai w»-
ren. Het water heeft de muren van
de huizen aangetast, daken zijn inge
stort, 700 huizen zullen moeten wor
den herbouwd.
In de spelonken scharrelen tiental
len kinderen en vrouwen verbergen
zich achter sluiers of doen bij de
nadering van het groepje vreemdelin
gen snel de deur dicht. Er hangt een
lucht van muffe kelders. Het stinkt
er naar schimmel en urine. Steegjes,
straatjes en poorten vol kleine, brui
ne kinderen op blote voeten, vrou
wen in witte safsari's en mannen in
kachebia's, een soort pij of in een
smoezelige boernoes met de onvermij
delijke chichia, een rood kalotje, op
het hoofd. Ze leven op de rand van
het bestaansminimum.
Zodra zich een ramp voltrekt
valt een deel van het arabische
proletariaat, in de stad of op het
platteland, over de rand en ze
blijven vallen totdat er iemand
helpt. Maar dan nog zal het her
stel in Tunesië tien of vijftien
jaar duren. Misschien wel een
hele generatie.
