op jeu
Intelligent spelen
kan succesvol zijn
KABINET VOLGT ADVIES
STAATSCOMMISSIE
Drs. B. Goudzwaard: „Het
ging om meer dan geld"
Luitenant Calley kreeg
orders „van bovenaf'
GARAGES WILLEN
CONTANT BETAALD
Publicist H. Wielek - eens Duits emigrant- Feijenoord trainer Ernst Happel:
nog kritisch over Bondsrepubliekmaar
Dordrecht
Daders zware
mishandeling
aangehouden
Spoedig indiening wetsontwerpen
Italië nog in
stakingsgreep
5ER1
Vl8J<
DINSDAG 25 NOVEMBER 1969
166-1
- har
Priji
irhar
AMSTERDAM.
Op de Dam wapperde gisteren het Duitse zwart-rood-goud
naast de Nederlandse driekleur. Het is er toch van gekomen: Ne
derland. het land dat het Westduitse dagblad „Die Welt" eens
Duitslands „meest skeptische, mees kritische en unfreundlichste"
nabuur noemde, ontvangt drie dagen lang een Duits staatshoofd.
Vierentwintig jaar na de ondergang van het Derde Rijk wordt de
verhouding Duitsland-Nederland niet meer beheerst door emoties.
In het jaar dat Gustav Walter Heinemann, de integere bestrijder
van het nationaal-socialisme, bondspresident werd, is een open
houding tegenover onze oosterbuur gerechtvaardigd. In het jaar
ook dat een regeringswisseling aantoonde, dat in de nog jonge staat
de democratie functioneert, zijn we minder „unfreundlich".
Publicist H. Wielek, de Duitse jood die in 1933 uit zijn vader
stad Keulen naar Amsterdam vluchtte, en na de oorlog in Neder
land bekend werd door zijn boeken en lezingen over Duitsland en
tegen het fascisme, zegt: „We kunnen wat meer hoop hebben".
Staat achter de sympathieke
president Heinemann een ander
Duitsland? Een vraagdie we
stelden aan de heer Wielek, die
door vele bezoeken ook het na
oorlogse Duitsland goed kent.
De heer Wielek (werkzaam
bij de sociale dienst van de ge-
Huib Goudriaan
meente Amsterdam als chef van
de culturele afdeling) heeft een
groot vertrouwen in de Duitse
jeugd, maar ziet in het Duits
land van de laatste 24 jaar pa
rallellen met Duitsland van voor
1933, de republiek van Weimar.
Maar twee miljoen
„Je kunt natuurlijk niet zeggen dat
de Bondsrepubliek het Derde Rijk is,
maar in ambtenaren - apparaat, jus
titie, onderwijs, 'leger, pers, industrie
en politieke partijen lopen parallel
len met de tijd van Weimar."
De heer Wielek licht zijn stand
punt toe. „De Weimar-republiek
nam het oude ambtenaren-apparaat
over van het keizerrijk, terwijl in de
Bondsrepubliek de ambtenaren van
het Derde Rijk grotendeels zijn geble
ven
Het onderwijs in de Weimar- repu
bliek was autoritair en gericht op
een bijbrengen van idealisme voor
het „Soldatentum"; in feite ben voor
bereiding op de kazerne.
Het onderwijs nu? Ik heb hier een
map met bewijsmateriaal dat aan
toont hoe reactionair het onderwijs
is. Uit een enquête gehouden in 1963
en 1964 is bij voorbeeld gebleken dat
de helft van het aantal onderwijs
krachten ook in het Derde Rijk voor
de klas stond. Het geschiedenis-on
derwijs wordt gegeven in de geest
van: „Auschwitz was erg hoewel er
geen zes maar twee miljoen doden
waren, maar onder Hitler was er
geen werkloosheid..."
De justitie in de Weimar- repu
bliek was klasse-justitie. Een voor
beeld hiervan i9 dat er 354 politieke
moorden door reactionairen werden
gepleegd, maar dat 326 moordenaars
niet werden gegrepen.
Over het Duitsland van nu kan in
vele gevallen worden gezegd dat mis
dadigers misdadigers berechten. Ty
perend is ook dat de tweede commen-
dant van Auschwitz bij gebleken .ho
ge bloeddruk uit de gevangenis werd
ontslagen.
Nationalistische pers
Het leger van Weimar was arro
gant en een staat in de staat. Het
Westduitse leger telt blijkens een en
quête onder de dienstplichtigen 25
procent potentiële NIPD-kiezers. Dit
komt door de vorming.
De pers: voor 1933 had de Duits-
nationaal Hugenberg een grote in
vloed en waren de provinciale dag
bladen nationalistisch. Op het ogen
blik heeft Axel Springer met zijn
nationalistische pers een grotere
macht dan Hugenberg.
Voor de industrie van Weimar
geldt dat zij de nazi's financierde,
terwijl de huidige industriëlen voor
80 procent tot een generatie behoren,
die hun vorming ontvingen in het
Derde Rijk.
De politieke partijen. In de tijd
van Weimar droegen de burgerlijke
partijen de democratie niet met en
thousiasme. De sociaal- democraten
gingen prat op het schouderklopjes
ontvangen van reactionaire kringen.
We staren ons nu blind op het
onder de vijf procent blijven van de
NPD, maar het is veel gevaarlijker
als deze krachten in de andere par
tijen gaan werken. Het blad van de
NPD schreef: We zijn blij dat
dankzij ons de koers van de CDU is
veranderd.
Zowel in CDU, FDP als SPD zitten
oude nazi's. De heer Kiesinger heeft
onder Goebels gewerkt als tweede
leider van de radio- afdeling. Toch
heeft hij beweerd niet van de joden
vervolging geweten te hebben.
Gevaarlijk is ook Franz-Josef
Door Ger Stolk
ROTTERDAM Feyenoords uur van de waarheid is niet ver
meer. Het moment waarop de stadionformatie de wens van het
immense legioen woorden dus via de eliminatie van het mach
tige A.C. Milan met daden zal pogen te realiseren, nadert met rasse
schreden. Enkele uren voordat de Milanese sterren gisteren op een
der bjjvelden van het stadion Feijenoord losjes een balletje trapten,
gaf Ernst Happel nog even openheid van zaken.
legd. Die wedstrijd gaan we fijn nog
eens bekijken."
Over de opstelling die Nereo Rocco
gistermorgen bekend maakte, wilde
Happel slechts één ding kwijt: „Ik
geloof er geen barst van. Ik zie het
wel wanneer de spelers op het veld
staan. Pas dan weet ik of Rocco niet
gejokt heeft. Of ik zelf ook aan die
jokkerij meedoe? Daarop geef ik lie
ver geen antwoord."
de tweede plaats is dat de enige juis
te wijze om naar de wedstrijd toe te
groeien," zegt hij. „Een beetje klaver
jassen, wat rondlummelen in het trai
ningspak en een partijtje doen. Bo
vendien is de wedstrijd A.C. Milan
Feijenoord op het celluloid vastge-
«■PM
H. WIELEK:wat meer hoop
Strauss die de aanhangers van de
buitenparlementaire oppositie heeft
vergeleken met „dieren, op wie de
toepassing van de voor mensen ge
maakte wetten niet mogelijk is." Dit
is een uitspraak die nationaal- socia
listisch kan worden genoemd.
De vorige bondspresident, dr. Löbke
bouwde destijds concentratiekampen.
Hij vormde hierdoor een demoralise
rende factor voor de Duitse jeugd."
Kerk wel veranderd
Toch ziet Wielek niet alleen paral
lellen met Weimar. De omstandighe
den (geen werkloosheid en welvaart)
zijn nu anders en de Evangelische
Kirche en de jeugd zijn anders. „In
de protestantse kerk speelt de er
fenis van Bonhoeffer en Niemöller
grondleggers van de zogenaamde
Bekennende Kirche een grote rol.
En de Duitse jeugd, zowel in de SPD
als in de Junge Union van de CDU,
is kritisch, radikaal en politiek be
wust.
„Maar we mogen ons niet blind
staren op twee brandschone Duitsers
als Heinemann en Brandt. Laten we
niet vergeten dat de helft van het
Duitse volk op Kiesinger heeft ge
stemd, de ex-nazi, de man die met
Franco bevriend is."
Afwijkend met de situatie van
Weimar is toch ook dat Duits
land geen grote mogendheid
meer is? „De Duitse Bondsrepu
bliek is economisch het sterkste
land van Europa en wanneer
Duitsland het sterkste in de
Navo wordt, kan het gevaarlijk
worden."
Wielek, wat minder- pessimis
tisch: „De huidige regering in
Bonn is de best mogelijke en
Heinemann is de beste presi
dent, die Duitsland ooit heeft ge
had. Maar als de hoop van de
Duitse jeugd op veranderingen
door de regering-Brandt niet
wordt verwezenlijkt komen er
donkere tijden. De radicalisering
van de jeugd naar links kan dan
sterk toenemen."
Nou ja, openheid. Zoiets kan je in
de sfeer van koude, geheimzinnige
oorlogvoering die het EC-duel anno
1969 vooraf gaat, nauwelijks verwach
ten. Want één dag voordat de return-
match tussen de landskampioenen
van Nederland en Italië althans voor
Feijenoord de bevestiging zal moeten
afdwingen van de internationale
topclub, heet het dat èn Feijenoords
spielmacher Wim van Hanegem èn
A.C. Milans frêle wonderkind Gianni
Rivera zullen schitteren door afwezig
heid als gevolg van blessures.
Komedie
Opgelegd pandoer? Misschien. Het
ls namelijk niet uitgesloten dat beide
spelers er woensdagavond wèl bij zul
len zijn. Het rondstrooien van dit
soort berichten voor een E. C. duel is
zo langzamerhand mode geworden in
de top voetballerij. Gianni Rivera min
zaam voor de fotografen poserend:
..Ik 'ben als toerist in Holland." Even
later deed hij wat lichte oefeningen
onder Nereo Rocco. Het was
misschien verbeelding. Maar zijn
moeilijke manier van lopen en de
matte glimlach na afloop van de trai
ning, was het allemaal niet een beet
je komedie?
Ernst Happel, de optimist, geeft
zijn club 85 procent. Intelligent voet
bal, met de minuut toenemend syste
matisch aanvallen, dus niet stormach
tig beuken op het Milan-doel, is zijn
parool. „Want", vindt Happel, ,,dat I
stormlopen zoals een Manchester Uni-
ted en een Celtic doen, daar hebben /J #4 fi TYi f>l* tl tffl I f*
wij toch geen power genoeg voor. IvUIKUf LCflW UIC
Bovendien is het dom, omdat het de
Italianen ruimte, extra ruimte geeft
I om aan te vallen. Ja en als je net als
Manchester tegen Milan met 10
achter komt zeg dan maar dag met
je handje."
Ernst Happel prefereert de rustige
bossen in Zeist boven het thuisblij
ven.
0 Geen geleur
„In de eerste plaats, zijn de spelers
van dat geleur om kaartjes af en in
De spelers van Milaan trapten
een balletje op het bijveld van
het Feijenoordstadion. Gianni
Rivera haalt uit onder het toe
ziend oog van Nereo Rocco.
55
VENLO De Venlose politie heeft
de twee jongens Aangehouden, die
maandagnacht de zestienjarige J. Va-
lentijn en de achttienjarige J. Wij-
nans zodanig getrapt en geslagen
hebben dat ze in bewusteloze
toestand naar een ziekenhuis zijn ge
bracht. Het jongste slachtoffer ver
keert in levensgevaar. De daders, de
zeventienjarige J.R. en de negentien
jarige F.R. worden voor de officier
van justitie geleid.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Na de terug
tocht van de ARP in het Tweede
Kamer-belastingdebat is er nog
al wat persoonlijke kritiek ge
komen op mr. Biesheuvel. Dat
hadden wij voorzien. De motie
ven moeten echter nooit zijn een
politiek spel te spelen. Wij
moesten rekening houden met de
waarschijnlijkheid van het „on
aanvaardbaar". Het ging ons
echter om meer dan die 150 mil
joen."
Aldus drs. B". Goudzwaard, lid van
de Tweede Kamer voor de ARP, tij
dens de jaarvergadering van de
AR-Kamercentrale „Dordrecht", in
een zaal van het Rotterdamse
Beursgebouw. Hij voegde hieraan
toe: „Het ging ons om de latere
gevolgen. We hadden niet de bedoe
ling om aan kabinetsafspraken te
tornen. We wilden voorzichtig bekij
ken of de Tweede Kamer wel sterk
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Beer-
nink van binnenlandse zaken
heeft een nota aan de Tweede
Kamer gezonden met de stand
punten van de regering over het
tweede rapport van de staats-
comissie Cals-Donner. Op enkele
voorstellen na volgt het kabinet
het onlangs uitgebrachte advies.
Over de volgende onderwerpen
zullen afzonderlijk wetsontwerpen
bij de Kamers worden ingediend:
inkomen leden van het Koninklijk
iW Huis en de leden van de Eerste- en
dj Tweede Kamer;
de financiële verhouding
Rijk-kerkgenootschap
de procedure voor een algehele
grondwetswijziging.
In de nota schrijft minister Beer-
nink, dat hij weinig voelt voor de
suggestie van de staatscommissie om
d aan de rechter de bevoegdheid te ge
ven tot toetsing van de wet aan de in
de Grondwet vastgelegde grondrech
ten.
Volgens de staatscommissie behoeft
dat niet meer in de Grondwet te
worden vastgelegd. Wel zal de rege
ring het inkomen via een aparte wet
moeten regelen. In dit wetsontwerp
moet de bepaling worden opgenomen
dat' de uitkeringen elk jaar zullen
Worden aangepast.
Ook volgt de regering het advies
over de belastingvrijdom, zoals dat
•erder dit jaar werd vastgelegd in
het rapport. Dat betekent, dat in het
nieuwe wetsontwerp de jaarlijkse
uitkeringen van de leden van het Ko
ninklijk Huis uit 's Rijkskas vrij van
belastingheffing zullen zijn. Dat geldt
niet voor alle andere inkomsten van
de Kroon.
Inkomen Kamerleden
De regering gaat ook akkoord met
het voorstel Cals-Donner, het inko
men van de parlementsleden in een
speciale wet te regelen, ook wat be
treft het inkomen van beide voorzit
ters, waarover thans bepalingen in de
Grondwet staan.
Voor beide voorstellen, inkomen
Kroon en parlementsleden, zal te zij
ner tijd een tweederde meerderheid
van beide Kamers noodzakelijk zijn.
Klassieke grondrechten
De regering kan zich verenigen
met alle voorstellen ten aanzien van
de klassieke grondrechten met uit
zondering van het toetsingsrecht door
de rechter. Minister Beernink zegt de
Kamer een wetsontwerp toe waarin
de volgende grondrechten zullen
worden opgenomen:
aktief en passief kiesrecht;
grondwettelijke opdracht aan de
regering elke petitie te beantwoor
den;
vrijheid van godsdienst en le
vensbeschouwing (gelijkschakeling)
opheffing van het processiever
bod;
verbod van preventieve censuur
op pers, radio en televisie;
het recht van betoging;
waarborgen tegen onevenredig
lang voorarrest.
Rijk kerken
De financiële verhouding Rijk -
kerken zal geheel uit de Grondwet
moeten verdwijnen. Dat betekent dat
de regering met een afzonderlijk
wetsvoorstel moet komen. In afwach
ting daarvan kan de regering een be
paalde commissie benoemen, die dit
verder gaat uitwerken.
Zoals bekend is het kabinet-De
Jong er voorstander van dat alle fi- j
nanciële rechten van de kerkge-
nootschappen het beste kunnen wor- i
den afgekocht.
Gekozen formateur
De regering heeft aan de kiesraad j
advies gevraagd over alle politieke
voorstellen van de commissie
Cals-Donner Ook de minderheidsno- j
ta's van de staatscommissie over de
gekozen premier en het eigen
voorstel. Nederland in te delen in
kiesgebieden worden naar de
Kiesraad verwezen.
De minister zal met de bijzondere
Kamercommissie overleg gaan plegen
over de verdere' procedure van een
algehele grondwetsherziening. De
staatscommissie staat op het stand
punt dat de bekende procedure vol
doende is. Er moet alleen een bepa
ling bijkomen, waardoor gewijzigde
en ongewijzigde Grondwetsartikelen
aan elkaar kunnen worden aange
past.
ROME De stakingsreeks in Italië
is nog niet ten einde. De trams en
autobussen in Rome reden vandaag
vier uur lang niet. In Napels, Turijn
en Milaan hebben de openbare ver
voersbedrijven gisteren ook korte tijd
niet gefunctioneerd.
De metaalbewerkers hebben deze
week in totaal 12 uur staking op hun
programma staan en ook de ambte
naren van het ministerie van finan
ciën en de sociale verzekering zullen
het werk gedurende enkele uren neer
leggen.
Studenten beraden zich in de univer
siteit van Rome, verleden jaar het cen
trum van studentenonrust, of zij vrij
dag zullen deelnemen aan de massale
protestvergadering van de metaalbe
werkers op een van de grootste pleinen
van Rome, het Piazza Venezia.
Ook in andere steden van Italië heb-
den de studenten de koppen bij elkaar
gestoken.
Vervolg van pag. 1
Onthulling
„Ik heb er wellicht tien of vijftien
(Zuid-Vietnamezen) gedood, man
nen, vrouwen en kinderen", zei ex-
soldaat Paul Meadlo in een vraagge
sprek voor de Amerikaanse televisie
maatschappij CBS gisteren.
Meadlo zei dat de Zuidvietnamezen
bijeen waren gedreven en dat een
officier de militairen gelastte hen te
doden. Toen hij en andere soldaten
de order niet opvolgden, vroeg de
officier waarom zij niet schoten en
voegde daaraan toe: „Ik wil ze dood
hebben." De officier liep daarop eni
ge passen terug en opende het vuur.
De soldaten hadden toen zijn voor
beeld gevolgd en Meadlo vertelde
dat hij vier houders met elk 17 patro
nen door zijn M-16 geweer had ge
jaagd. „Ik heb er wellicht tien tot
vijftien gedood. Het waren mannen,
vrouwen en kinderen."
Op een vraag waarom hij toch had
geschoten, zei Meadlo dat hij op
dracht had gekregen en op dat ogen
blik te hebben geloofd dat hij het
juiste deed „Het was omdat ik kame
raden had verloren."
Gestraft
Bovag stuurt brieven uit
genoeg was om een belastinggolfvan
een 600 miljoen teruggaaf toe te
staan. Dit feit zal tot grotere uitga
ven leiden van de consument. Prijs
stijging is daar doorgaans het gevolg
van.
Er is dit jaar al een belangrijke
stijgende prijsontwikkeling geweest
die nu nog meer gaat doorschieten.
De kleine zelfstandigen en de minst
draagkrachtigen komen daardoor in
de knel. Daarbij blijft het inflatiege
vaar met een dreigende werkloosheid
omdat niet meer rendabele bedrijven
werknemers moeten ontslaan.
Vooral de bouwnijverheid is op dat
punt gevoelig. Een voorzichtiger stap
zou het geweest zijn de prijsgevoelig
heid door een kalmer belastingterug-
gaaf, niet te groot te doen zijn.
Bezorgdheid
Het is geen overdreven zaak wan
neer men daar tegen stelling neemt
Het kabinet nam geen matigings
standpunt in omtrent belastingverde
ling. Wij hebben met oprechte be
zorgdheid zwaar getild aan het
prijsverhogingseffect. We hadden de
eerlijkheid om in dat bewuste amen
dement ons standpunt te doen blij
ken. We hadden er geen behoefte aan
het kabinet tot heengaan te dwingen.
Er is namelijk geen alternatief. We
waren niet op een fout spoor. We
konden moeilijk anders."
Drs. Goudzwaard ging verder met
te zeggen dat het hart van het kabi
net niet werd geraakt. „We hebben
het er wel moeilijk mee gehad van
wege de angst dat de economie een
ongunstige draai zal gaan nemen. Die
kans zit er volop in.
Door onze houding is de ARP daar
dan mede verantwoordelijk voor.
Niettemin vinden wij het juist dat
we hebben gewaarschuwd. Bij de val
i van het kabinet was het vrijwel on
mogelijk geweest een nieuw te vor
men.
I Onze conclusie is overigens dat het
j geen slecht kabinet is. Wat betreft de
ontwikkeling Veerman-Biedheuvel in
de ARP zei drs. Goudzwaard nog dat
Biesheuvel teveel kerel is om de
i fractie in de steek te laten".
Ontevreden
l Uit de vragen bleek duidelijk dat
lang niet allen de houdirvg van de
ARP goedkeuren. Een afgevaardigde
Meadlo zei te geloven dat ongeveer
370 dorpelingen waren gedood. Er
was vooraf niet over gesproken dat
het dorp moest worden uitgeroeid.
„Het was een van die dingen die
voorkomen." De compagniescomman
dant was bij -de schietpartij aanwezig
en had er op elk moment een einde
aan kunnen maken.
Meadlo zei dat de slachtpartij op
zijn geweten had gedrukt, maar te
geloven dat hij ervoor was gestraft.
„Ik trapte op een landmijn. Ik ben
gestraft."
Een andere ex-soldaat. Charles i noemde de Kamermaatregel geen be-
Gruver, uit Tulsa in Oklahoma ont- i lastingverhoging maar een inflatie-
hult in het plaatselijke blad dat ook j correctie. De staat profiteert altijd
DEN HAAG Volgende
maand krijgen 400.000 Neder
landse automobilisten via hun
garage het verzoek na 1 januari
contant te gaan betalen. Het ver
zoek zal worden gedaan in een
folder, die op initiatief van de
Bovag wordt uitgestuurd.
Het invoeren van deze contante be
taling is een middel om de huidige
zorgen in de autobedrijven enigszins
te verlichte,n, veroorzaakt door de
niet door te berekenen stijging van
lonen en sociale lasten.
In sommige bedrijven, die tot
dusver het systeem van contante be
taling niet hebben ingevoerd, bestaan
volgens de Bovag debiteurensaldi tot
twee ton. De investerngsmogelijkheid
wordt hierdoor sterk beperkt en het
renteverlies loopt veelal in de dui
zenden guldens.
Wanneer men bedenkt, aldus de
Bovag, dat de auto-importeurs van
de autobedrijven contante betaling
eisen en dat ook de benzine
maatschappijen snelle betaling ver
langen. dan is de maandrekening van
de automobilist voor de bedrijven
een onhoudbare zaak geworden.
hij aanwezig was. „We hadden or
ders het dorp van de kaart te vegen.
Niemand wilde het, maar het was
oorlog." Gruver had opdracht op de
dorpelingen in te schieten met een
M-79 granaatwerper.
Over luitenant Calley, die officieel
in staat van beschuldiging is gesteld,
zegt Gruver: „Hij was slechts één
van de drie pelotonscommandanten
die orders van bovenaf hadden."
het meeste van de geldontwaarding
en nu minister Witteveen met zijn
lofwaardig plan kwam had de ARP
er achter moeten gaan staan". Drs.
Goudzwaard slaagde er niet in een
ieder tevreden te stellen bij zijn be
antwoording.
BARCELONA
Drie
van de onlangs geboren Spaanse vijf-
ling, een meisje en twee jongens ma
ken het goed. Het vierde heeft moei
lijkheden met de ademhaling. Het
vijfde, ook een jongetje was eerder
overleden als gevolg van problemen
met de ademhaling en hartzwakte.
De moeder van de vijfling, de 38-ja-
rige vrouw van een metaalarbeider
uit Tarrasa maakt het uitstekend.
Bij de verkiezingen werd mr. W.
Verheul uit Rijswijk als voorzitter
herkozen. In de vakature van J. van
Vliet (Dordrecht) werd voorzien door
de verkiezing van L. van Veelen uit
kinderen i Schiedam. De heer C. Dubel werd
afgevaardigde voor het Partijconvent
in de plaats van P. L. Bakker.
Tot lid van het AR-vrouwencomité
werd mejuffrouw C. van der Wees
uit Delft gekozen. Er is nog een vaca
ture waarin nog niet is voorzien door
het aftreden van de dames .1. van
Leeuwen en mevrouw G. C. van
I Vliet-De Groot.
