Australië wil vluchtelingen
uit West-Irian graag kwijt
qg|g|.
Kapers dreigden
met foppistolen
'indfa/utji
Betere sanering van
brandstoffenhandel
Bliksem heeft „navel
van Apollo geraakt
De pijp
met de vijf
pluspunten
alles
goed
Bewoners op
zelfde plek in
nieuw huis
Grens nog
onduidelijk
Elke leerling
naar een
„middenschool"
Agnew ,pakt'
nu de pers
VRIJDAG 21 'NOVEMBER 1969
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
PORT MORESBY Het Australische beleid inzake de vluchte
lingen uit West-Irian heeft twee principiële kanten.
De eerste is dat men geen moeilijkheden wenst met Indonesië:
de buurstaat, waarmee sinds de machtsovername van president
Soeharto goede betrekkingen worden onderhouden.
De tweede is dat men de werkgelegenheid in Australisch Nieuw-
Guinea niet in gevaar wil brengen door een té grote toevloed van
Westiranese ontheemden.
Wal het Australische bestuur in
Port Moresby dan ook doet. is het
afwegen van elk vluchtelingengeval
op zijn merites. Hierbij gaat men
zeer minutieus te werk. In Canberra,
op een speciaal daarvoor ingestelde
departementale afdeling wordt be
slist welke West - Papoea in de zoge
naamde Territories mag blijven.
Over het vluchtelingenvraagstuk
houden de Australische en de Indone
sische autoriteiten regelmatig bespre
kingen. Dat gebeurt niet alleen in
Djakarta, maar ook iri Djajapoera,
het vroegere Hollandia, waar zich
een Australische diplomatieke verte
genwoordiger bevindt, en waar be
stuursambtenaren uit Port Moresby
herhaaldelijk naar toe reizen.
Terug
Het is duidelijk: Australië wil de
vluchtelingen uit West-Irian kwijt,
terwijl Indonesië alle moeite doet
hen weer binnen zijn grenzen te krij
gen. De dezer dagen door president
Soeharto afgekondigde amnestie voor
in Australisch Nieuw - Guinea ver
blijvende Papoea's uit West - Irian
bewijst dit wel.
Geen wonder dat de vluchtelingen
In Oost - I'apoea in grote zorg verke
ren over hun toekomst. Ze vertrou
wen die besprekingen tussen Canber
ra en Djakarta niet; ze menen zelfs
dat de internationaal geldende regels
voor het verlenen van politiek asiel
geweld worden aangedaan.
Hun vrees is dat niemand hen
straks zal beschermen, als de door
Djakarta afgekondigde amnestie er
toe leidt dat Port Moresby hen onder
métallique i
lichtgewicht
droogrokend IfSj
verwisselbare kop
moderne vormgeving
en de prijs .10.75
druk zal zetten naar West - Irian
terug te keren.
Ik heb verschillende, uit voormalig
Nederlands Nieuw - Guinea gevluch
te Papoea's gesproken, die door een
bestuursambtenaar werden opgetrom
meld naar het gouvernementsbureau
te komen. Ze kregen daar te horen
dat ze. gezien de amnestie die door
Djakarta was verleend, nu best kon
den teruggaan.
Hun werd een stencil getoond,
waarop een oproep stond van ge
neraal Sarwo Edhie. de bevelhebber
van de Indonesische strijdkrachten
in West-Irain. Ook werd hun gezegd
dat ze in hun vaderland een goede
baan zouden krijgen, op voorwaarde
dat ze tegenover Djakarta de eed van
trouw zouden afleggen.
Weigering
Sinds de inlijving van West - Irian
bij Indonesië na de zogenaamde
volksraadpleging in juli en augustus
nemen de Australiërs aan dat elke
Papoea-vluchtelingen de Indonesi
sche nationaliteit bezit. Bij het aan
vragen van een verblijfsvergunning
of de verlenging ervan moet de bal
ling althans een formulier van deze
strekking tekenen.
Legio zijn de ontheemden, die dit
weigeren en alle consequenties daar
van op de koop toe willen nemen.
Dit delicate detail, dat door Canberra
is verordineerd omdat het Djakarta
in geen enkel opzicht voor het hoofd
wil stoten Australië is op dit punt
net zo opportunistisch als Nederland!
zal nog deze maand aan de orde
worden gebracht in het Huis van Af
gevaardigden in Port Moresby.
In dit parlement komen West -
Irian en het vluchtelingenprobleem
herhaaldelijk ter sprake. In het al
gemeen kan gezegd worden dat de
meeste volksvertegenwoordigers de
ontheemden een warm hart toedra
gen.
In een voor de Verenigde Naties
bestemde motie hebben de gekozen
parlementariërs indertijd hun afkeu
ring uitgesproken over de wijze waar
op de volksraadpleging gehouden
werd. Deze motie is overigens wel in
Canberra, maar nooit in New York
terecht gekomen. Opnieuw een aan
wijzing hoe bevreesd de Australische
regering is. Indonesië tegen de haren
in te strijken.
0 1.500 ballingen
Voor ruim 1200 Papoea - vluchte
lingen uit West - Irian zijn aanvra
gen in behandeling voor toekenning
van een tijdelijke verblijfsvergun
ning. Met de West-Irianezen die in de
loop der jaren al een zogenaamde
residence permit kregen, bedraagt
het totale aantal ballingen in Austra
lisch Nieuw - Guinea thans circa
1500.
De ontheemden wier aanvragen
voor een verblijfsvergunning nog in
behandeling zijn, bevinden zich voor
namelijk in twee tentenkampen. Het
ene Jako, ligt hemelsbreed ongeveer
40 kilometer van Djajapoera van
daan. iHet andere, Rokoe. bevindt
zioh ter hoogte van Merauke, even
eens in de buurt van de grens.
Op Manus, een afgelegen en moei
lijk bereikbare eilandengroep in de
Stille Oceaan, staat nog een barak
kenkamp, waar hoofdzakelijk vluch
telingen naartoe worden gestuurd,
die een hoog ontwikkelingspeil heb
ben bereikt. Van hun zijde worden
politieke activiteiten gevreesd, en ze
werden en worden afgezonderd om
te voorkomen dat ze contacten met
hun vaderland onderhouden, of zich
op Australisch grondgebied met het
stimuleren van illegale organisaties
bezig houden.
De meeste West - Papoea's kwa
men vlak voor, tijdens en vlak na de
volksraadpleging Oost - Papoea bin
nen. Er zijn sterke aanwijzigingen
dat er honderden werden terugge
stuurd. Hele dorpsgemeenschappen
kampeerden in de rimboe aan de
Australische kant van de grens
mannen, vrouwen en kinderen, die
hun dessa's verlaten hadden van
wege de komst van Indonesische le
gereenheden.
Dit terugsturen geschiedde onder
verantwoordelijkheid van plaatselij
ke bestuursambtenaren. Het werd
oogluikend goedgekeurd door Port
Moresby en Canberra, omdat het om
vluchtelingen zou zijn gegaan, die uit
andere dan politieke overwegingen
hun land, verlaten hadden.
Afgegrendeld
Dat er thans nog maar weinig
vluchtelingen de Australische grens
MOTIE VAN SOCIALISTEN
overschrijden, heeft verschillende
oorzaken. Een van de voornaamste is
wel dat men de begaanbare stukken
aan beide kanten heeft afgegrendeld
en dat er, eveneens aan beide kan
ten, druk wordt gepatrouilleerd.
Voorts zijn er grensbewoners inge
schakeld. die voor een paar dubbel
tjes de bevoegde autoriteiten op de
hoogte stellen van de plaatsen, waar
j vluchtelingen trachten door te bre-
j ken.
Vraagt men het kiekeboe spelende
Australische bestuur in Port Moresby
naar de grondgedachte van het vluch-
i telingenbeleid. dan krijgt men ten
j antwoord dat het verlenen van po-
I litiek asiel aan overwegingen van hu
manitaire aard gebonden is. Hier
wordt dan onmiddellijk aan toege
voegd dat Canberra zich volledig aan
het internationale gebruik confor
meert.
Ontkend wordt dat er ooit vluchte
lingen uit West - Irian zijn terugge
stuurd, hoewel hiervoor bewijzen te
over zijn. Met een uitgestreken ge
zicht wordt voorts beweerd dat men
niet weet wat er met West - Pa
poea's gebeurt, die aan de grens wor
den tegengehouden en die, weer
zwervend over het eigen grondge
bied. door Indonesische patrouilles
worden opgepakt.
Controle
Wat tenslotte de bewegingsvrijheid
betreft van ballingen die een ver
blijfsvergunning kregen uitgereikt,
wil Port Moresby suggereren dat de
ze aan geen enkele belemmering on
derhevig is. Ook dit kan gevoeglijk
vergeten worden. Er is meldings
plicht: er bestaat controle van de
zijde van de geheime dienst; verschil
lende Westiranezen behoeven een
werkvergunning en kunnen zich niet
zonder speciale vergunning van de
ene plaats naar de andere begeven.
Bekend is dat het gemakkelijker I
voor vluchtelingen is zich in oostelijke
dan in westelijke richting te verplaat
sen. Hoe dichter ze bij de grens met
West-Irian komen hoe groter wordt
het risico dat ze worden tegengehou-
den en teruggestuurd.
Geen extra zendtijd
politieke congressen
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering voelt
er weinig voor extra radiozendtijd
beschikbaar te stellen aan politieke
partijen voor het uitzenden van con
gressen. Minister Klompé van cul
tuur, recreatie en maatschappelijk
werk antwoordt dat op vragen van de
CH-Tweede-Kamerleden drs. Tilanus
en dr. Schuring.
Het Apostolicum
In deze rubriek heeft de heer K.
A Gort iets aangehaald uit mijn
gemeenteblaadje van november be
treffende het Apostolicum. Ik had
de wens uitgesproken dat deze belij
denis eens zou worden overgebracht
naar het Kerkhistorisch Museum.
Wellicht zo dacht ik een punt
voor de a.s. algemene kerkvergade
ring.
Op het geciteerde laat de heer
Gort volgen./Op een onverdacht
vrijzinnige manier wordt hier tegen
de confessie geschopt". Mag ik daar
even tegen op komen? Dit zou im
mers de vele misverstanden op
kerkelijk gebied met een zoveelste
vermeerderen, hetgeen ik graag wil
voorkomen.
Ik heb namelijk volstrekt niet
„geschopt" tegen de confessie. Hoe
zou ik ook. waar ik dacht aan een
overbrenging naar een museum?
Met museumstukken pleegt men
eerbiedig om te gaan, ze zijn door
gaans vrij kostbaar.
Een heel andere vraag is: zijn ze
(nog) bruikbaar? Een ontkenning
van deze vraag is bepaald iets an
ders dan het geven van een schop.
Het is niet meer dan het verdiscon
teren van geestelijke groei om
met de heer Gort ie spreken: van
evolutie in de waardering in
casu van een belijdenis-vorm als die
van het oude AnoStolicum. Natuur
lijk kan men het Apostolicum „ge
bruiken" als sjibbolet. Maar of de
kerk zichzelf een dienst bewijst mei
zulke romantiek meen ik en ve
len met mij te moeten betwijfe
len.
Moordrecht Ds. J. van Leeuwen
(Van onze parlementsredactie)
DF.N HAAG De socialist Oele
heeft gisteravond bij de behandeling
van de tweede mijnnota door de vas
te Kamercommissies van sociale en
economische zaken een motie inge
diend over de brandstoffenhandcl.
Daarin doet de PvdA een dringend
beroep op de regering de regeling
voor sanering en omschakeling van
deze detailhandel te verbeteren en
waar nodig te verruimen.
Over het algemeen hadden de com
missieleden veel waardering voor de
tweede mijnnota van het kabinet.
Ook de oppositie had lof voor dat
bpleid, al waren er wel een aantal
vragen en constateerde ir. Oele een
aantal tekortkomingen.
Te optimistisch
Ook de heer Zijlstra (ARP) keek
niet helemaal positief tegen het mijn-
sluitingsbeleid van dit kabinet op.
Hoewel dit Kamerlid veel waardering
had voor de manier waarop de rege
ring dit beleid voert, kon hij toch
niet aan de indruk ontkomen dat mi
nister De Block en zijn collega van
sociale zaken Roolvink iets te opti
mistisch waren.
De heren Jansen (groep Aarden)
en Bakker (comm.) waren bezorgd
over de ontwikkeling van de inko
mensverhouding voor en na de mijn-
sluitingen. De heer Bakker haalde
voorbeelden aan waaruit bleek, dat
mijnwerkers nu evenveel verdienen
als toen zij vijf jaar geleden de
mijnen verlieten.
Overigens vond drs. Zijlstra de no
ta een stuk praktische economische
politiek, dat zwakke punten weg
haalt en er sterke voor in de plaatst
stelt. Zo zou deze nota best een
blauwdruk kunnen zijn voor andere
economisch minder sterke gebieden.
Hij dacht met name aan het noorden
van het land.
Korte pendel
Minister De Block was het wel met
de commissie eens. dat de oostelijke
mijnstreek een probleemgebied is en
dat ook nog wel even zal blijven.
Voor de werknemers daar zal het
voorlopig moeilijk zijn dicht bij huis
een baan te vinden. De bewindsman
gelooft dan ook dat de korte pendel
zal toenemen.
Die korte pendel is er mede oor
zaak van dat het werkloosheidscijfer
van vier procent is gedaald tot ruim
twee procent. Minister De Block zag
dat als een bewijs dat deze regering
in Zuid-Limburg op de goede weg is.
Hier waait de Zuidvietnamese
vlag boven het dorpje Troeony
An. de plaats met een geschie
denis in bloed: in 1966 hebben
Amerikaanse troepen er een
bloedbad aangericht. Nu drie
jaar later zoekt de recherche
afdeling van het Amerikaanse
leger ter plaatse naar de achter
gronden van dit „incident".
VENLO De woningbouwvereni
ging Onze Woning heeft een uniek
plan ontworpen, waarbij bewoners
van een af te breken woningcomplex
van 134 woningen voor op dezelfde
plaats te bouwen 138 nieuwe wonin
gen een voorkeursrecht hebben. Een
enquête heeft uitgewezen, dat 95 pro
cent van deze mensen in dezelfde
wijk wil blijven wonen.
Pas wanneer voor een bepaalde
woning geen gegadigde meer uit de
oude woningen beschikbaar is, zullen
nieuwe woningen aan een andere ge
gadigde worden toegewezen.
De Oostduitse vliegtuigkapers,
de 24-jarige Peter Klemt (rechts)
en de 19-jarige Ulrich von Hof,
worden in het „Quartier Napo
leon" in West-Berlijn binnenge
bracht, waar zij voor de militaire
rechtbank terecht moeten staan
voor het kapen van een Pools
verkeersvliegtuig.
De grens tussen Oost- en
West-Papoea loopt ongeveer
langs de 141ste lengtegraad. Hij
is zo'n 800 kilometer lang, maar
in de wildernis is hij slechts door
14 grenspalen aangegeven op
elke 50 60 kilometer één paal
dus.
Canberra en Djakarta hebben
lang overwogen de grens, of be
ter: de rimboe die hem bedekt
met oranje verf te bespuiten. De
vliegtuigen waarmee dit moest
worden gedaan, zouden echter
moeilijk een exacte koers kunnen
aanhouden, terwijl de verf naar
alle richtingen zou waaien.
Het plan om de grenslijn te
markeren, is thans voor goed op
gegeven. De toestand blijft zoals
hij is: onduidelijk.
Pools vliegtuig gekaapt
WENEN Met zelf in elkaar
geknutselde pistolen en het loze
dreigement dat er bommen aan
boord van het toestel waren,
hebben twee jonge Poolse mon
teurs gisteren de piloot van een
Pools passagiersvliegtuig ge
dwongen in Wenen te landen.
Na de landing vroegen de kapers
politiek asiel. De Poolse regering
heeft intussen hun uitlevering ge
vraagd.
Het toestel, een tweemotorige Anto-
nof-24, was met 16 passagiers en vier
bemanningsleden van Wroclau
Het toestel, een tweemotorigeAnto-
De wapens, zo bleek later, bestonden
uit bakelieten handvatten en ijzeren
staafjes. De „bommen" bestonden uit
zes batterijen en een stuk draad. De
jongelui waren verder gewapend met
een gummistok en twee jachtmessen.
Hun leeftijd wordt opgegeven als 20
jaar en hun namen als Sostakowics
en Zierankovics.
(Vervolg van pag. 1)
HOUSTON Na een verblijf
van 31% uur in de Oceaan der
Stormen zijn Charles Conrad en
Alan Bean gistermiddag veilig
teruggekeerd in de Apollo-12.
Ze hadden de raketmotor van
de maansloep Intrepi-d ander
halve seconde te lang laten wer
ken, waardoor ze niet precies in
de berekende baan kwamen. Dit
euvel werd met behulp van de
stuurraketten snel verholpen.
Drie en een half uur later was
het moederschip Yankee Clipper
ingehaald. „Gepakt", juichten de
astronauten na de perfecte koppe
lingsmanoeuvre, die via de televisie
uitstekend was te volgen. „Hallo
daar", riep Conrad vlak voor de
koppeling vanachter een venster de
Apollo-piloot toe. Gordon antwoord
de: „Pete, ik kan je neus hier van
daan zien".
Behalve de teleurstelling van het
uitvallen van de tv-camera door
verbranding van de lens, was ie
tweede maanexpeditie van de mens
bijzonder succesvol verlopen. De as
tronauten maakten tijdens hun ver
blijf op de maan een zeer opge
wekte indruk. Ze klaagden alleen
over dorst.
Conrad is gisteren tijdens de
tweede maanwandeling gevallen,
maar hij meldde dat Bean hem vlot
overeind had geholpen. Hij was op
zijn knieën terechtgekomen. Ruim
tevaartdeskundigen hebben steeds
gevreesd dat het logge ruimtepak
het opstaan na een val ernstig zou
bemoeilijken, maar Conrad sprak
er lakoniek over.
Wel had hij gemopperd op de
kabels van de diverse instrumenten
in de nabijheid van de Intrepid.
Bean adviseerde een volgende maal
speciale lussen aan de ruimtepak-
De Zweedse gcwichtheffer Hans Bet-
tenbourg verbeterde in Lflnskrona zijn ei
gen wereldrecord drukken ln de zwaar-
mlddengewlchtsklasse met vier kg en
I bracht het op 175 kg. Het was Betten-
1 bourgs derde recordverbetering in korte
tijd. Eerder bracht hij 170.5 en 171 kg
omhoog.
Dr. Gustav Heinemann. president
van de Duitse Bondsrepubliek, weet
bijzonder goed wat hij wil. Een van
die dingen is: zwemmen.
Iedere morgen om zeven uur in
het zwembad en liefst niet alleen.
Hij vindt zwemmen een sport, die
iedereen zou moeten beoefenen.
Toen hij ontdekte, dat zijn chauf
feur al jaren niet meer gezwommen
had, wist hij de man te overreden
mee te gaan bij de dagelijkse zwem-
merij.
De chauffeur ging mee, maar spar
telde als een jonge kip in het water.
Onmiddellijk kwam dr. Heine
mann in actie en regelde vakkundig
de slagen van de stuntelaar, die
kort daarna werkelijk al weer een
baantje trekken kon.
De president was diep tevreden:
,Een jeugddroom is werkelijkheid
geworden, ik wilde als kind altijd
badmeester worden...."
Volgende week het staatsbezoek
aan Nederland.... maar geen onder
breking van de dagelijkse zwem
partij.
Dr. Heinemann heeft laten weten,
dat hij er bijzonder prijs opstelt het
dagprogramma te beginnen met zijn
bezoek aan het z.wembad.
Het is geregeld.
Voordat de officiële dag vol eerbe
wijzen licht wordt, zal er voor hem
L
wemmer
een auto klaar staan om hem er
heen te brengen.
Klein probleem voor de organisa
toren achter de schermen: „Wat nu
met de geregelde bezoekers van het
/.wembad?"
Menig moeder weet het. Om ze
ven uur schalt een zwembad al van
de kinderstemmen, de diploma -
oefenaartjes...
Voor dr. Heinemann echter geen
probleem. „Die kinderen laten jullie
maar rustig zwemmen, ik trek mijn
baantjes wel tussen hen door....!"
De Bondspresident zal overigens
niet het eerste zwemlustige staats
hoofd zijn, die zich verfrist met een
koel bad tussen de ernstige speeches
van de avond er voor en de even
ernstige toespraken van de dag. die
wacht.
Ook koning Boudewijn van België
ontsnapte tijdens zijn staatsbezoek
des morgens even aan alle plechtig
heden voor een duik. Alleen nam
hij die aan het Noordwijkse strand,
waar hij eens als kind gespeeld
heeft.
Laat men nu niet denken, dat de
zwempartij van de president een de
monstratie is. Zoiets van de tenen
even in het water en dan er weer
uit.
Neen, een half uur is zijn tax en
niets inder. Het kon wel eens zijn,
dat hij alle Amsterdamse lieverdjes,
die in het zwembad spartelen, glorie
rijk overwint!
ken te bevestigen zodat, wanneer
de een bukte om een steen op
te rapen, de ander hem vast zou
kunnen houden.
Na koppeling van de Intrepid en
Yankee Clipper, begon in de maan
sloep de grote opruiming. Eerst
werden de zakken met maanstof en
-stenen naar het moederschip over
gebracht, gevolgd door de filmcas
settes, handschoenen, helmen en
delen van de Surveyor-raket, waar
na Conrad en Bean zelf overstap
ten. Met een speciale „stofzuiger"
hadden ze zich zo zorgvuldig mo
gelijk van maanstof ontdaan. Ver
volgens werden de luiken gesloten
en werd de maansloep afgesloten.
Conrad en Bean zeiden gisteren
in de maansloep bij de nadering
van het moederschip, dat ze dachten
te kunnen zien waar de Apollo-
cabine vorige week vrijdag bij de
lancering door de bliksem was ge
troffen.
Bean riep kort voor het rendez
vous uit: „Kijk eens naar de na
velmantel. Daar werd-ie getroffen
door de bliksem of zoiets. Hij is
verbrand". Conrad bevestigde: „Ik
geloof inderdaad dat hii daar is
geraakt". (De „navel" is de stroom
kabel voor aansluiting met het
maanlandingsvaartuig).
Staatssecretaris
(Van onze onderwijsredacteur)
ZOETERMEER Bij de opening
van de lagere technische school in
Zoetermeer heeft staatssecretaris
Grosheide enkele nieuwe uitspraken
gedaan over dt ..middenschool" die
de laatste tijd steeds meer in discus
sie komt. De Mammoetwet noemde
hij ..beslist geen eindpunt". Na de
lagere school moeten voor de leerlin
gen nog te vroeg beslissingen worden
genomen: een eerste stap naar be
roepskeuze mag men niet laten zet
ten op 12-jarige leeftijd. Het onder
scheid tussen algemeen voortgezet on
derwijs en beroepsonderwijs voor 12-
tot 15-jarigen zal moeten vervallen
en er dient meer rekening te worden
gehouden met de mogelijkheden voor
individuele leerlingen.
Al deze overwegingen leiden tot de
gedachte van een drie. of vierjarige
school die aansluit aan het basison
derwijs en nog niet in een bepaalde
richting voert. Zo'n middenschool
zou elk kind een kans moeten bieden
op volle ontplooiing doordat aan
dacht wordt geschonken aan de sprei
ding van begaafdheden en interesses
van de leerlingen. Pas na deze school
zou de keuze voor een specifieke op
leiding moeten volgen.
Grosheide zei het gevoel te hebben
dat vooral bij het lager beroepsonder
wijs enige onrust is ontstaan over de
komende ontwikkeling. De indruk is
gewekt dat het lager beroepsonder
wijs de schuld is van alle fouten op
onderwijsgebied en dat het een sta-
in-de-weg is bij de vernieuwing. Het
zou maar zo gauw mogelijk moe
ten verdwijnen door samensmelting
met het m a.v.o. De staatssecretaris
verklaarde echter nadrukkelijk dat
als hei tot een middenschool komt.
alle typen van voortgezet onderwijs
die aansluiten op het basisonderwijs
dus ook v.w.o.. havo en mavo
voor die middenschool plaats moeten
maken.
De ontvoering van het vliegtuig
speelde zich af op dezelfde dag, dat
in West- Berlijn twee jonge Oostduit
sers voor de rechtbank stonden om zich
te verantwoorden voor het feit, dat
zij op 19 oktober een Pools passa
giersvliegtuig dwongen naar West-
Berlijn te vliegen.
Zij werden door een bijzondere
Franse militaire rechtbank veroor
deeld tot twee jaar gevangenisstraf.
MONTGOMERY Na de vorige
week een aanval te hebben gedaan
op de mensen die het voor het zeggen
hebben in de radiop en televisiewe
reld, heeft vice-president Spiro Ag
new gisteren de Amerikaanse pers
onder handen genomen.
Als voorbeeld van steeds meer
macht in hahden van steeds minder
mensen, noemde hij de uitgever van
Washington Post: hii beheert een
van de grootste bladen, een van de
vier grote tv-stations, een radiosta
tion en een van de drie grote
nieuwstijdschriften.
De stemmen van vele onafhanke
lijke bladen zijn in de afgelopen ja
ren verdwenen. Door gebrek aan con
currentie zijn sommige nog bestaande
bladen rijk geworden zonder veel ge
voel voor verantwoordelijkheid.
Rüben Frank, president van de
grote tv-maatschappij NBC, zei dat
Agnow probeerde zowel de pers als
de radio en tv te intimideren. „Wij
zijn niet ingenomen met dit soort in
terventie van de regering".
Weerzin
JJE weerzin tegen de oorlog in Viet
nam zal groeien nu meer be
kend wordt over het lot van de bur
gerbevolking in deze strijd op leven
en dood.
Militairen, die in Vietnam de raad
kregen te zwijgen over gruweldaden
waarvan zij getuige waren, doen
hun mond open. nu z(j in Amerika
terug zijn.
Waarschijnlijk is dit nog maar éen
begin en zal meer openbaar worden,
naarmate men zich niet meer onmoge
lijk maakt door het zwijgen te verbre
ken. Deze ontwikkeling zal onvermijde
lijk invloed hebben op de strijd in
Vietnam, omdat het moeilijker zal
worden wandaden verborgen te hou
den.
Overigens bevordert de wijze waar
op de oorlog wordt gevoerd een op
lossing niet.
Steeds moeilijker kan worden volge
houden, dat het militaire bewind in
Saigon de bevolking van Zuid-Viiet-
nam vertegenwoordigt en namens
haar spreekt..
Om dit na te gaan bepleit men wel
een referendum of nieuwe verkiezin
gen.
Maar onder een oorlogstoestand is
een werkelijk betrouwbare raadple
ging van dc bevolking onmogelijk en
zal een tussenweg gevonden moeten
worden.
Een regering op brede basis, waarin
alle bevolkingsgroepen zijn vertegen
woordigd, zou het begin van die weg*
uit het moeras moeten zijn.
Amerika dient het bewind in Saigon
duidelijkt te maken, dat het verdere
steun afhankelijk stelt van ernstige
pogingen, een politieke oplossing te
zoeken.
Anders is cr geen kans op beëindi
ging van de oorlog, laat staan op
een vreedzame regeling. Ook heb
ben onderhandelingen dan geen zin.
Het hoeft dan ook niet te verbazen,
dat de Amerikaanse onderhandelaar
in Parijs. Cabot Lodge, die heel goed
weet hoe het in Saigon toegaat, er
genoeg van heeft.
Het spreekt vanzelf, dat hij presi
dent Nixon en diens beleid niet af
valt en dat hij zijn ontslagaanvrage
op persoonlijke gronden heeft inge«
diend.
