De Jong en Luns praten
met Roemeense leiders
PSP STELT BREUK UIT
OJ^-
Bestuur veroordeelt
zenden van brieven
Troepensterkte beneden
het half miljoen
Bezoek valt gunstig
Geen verrassingen
Geen uitschieters
meer bij tarieven
van specialisten
Muur stort in:
zeven doden
Wilhelmina
steunde wèl
vluchtelingen
Jager schiet zich
per ongeluk dood
Het PAK zit te ruim
s
DINSDAG 28 OCTOBER 1969
DE JONG
DEN HAAG/BOEKAREST Premier De Jong en minister
Luns zijn vandaag in Boekarest hun besprekingen met de Roe
meense leiders begonnen. Gedurende twee dagen zullen zij met
de Roemenen van gedachten wisselen over belangrijke interna
tionale problemen en over verruiming van de handelsbetrekkin
gen.
In Den Haag verwacht men
geen verrassingen; men kent el-
kaars standpunten, bijvoorbeeld
ten aanzien van de Oost-West-
verhoudingen en de Europese
veiligheid, de strijd in Vietnam
en het conflict in het Nabije Oos
ten.
De betrekkingen van Nederland
met Roemenië zijn nauwer dan met
enig ander land van het Warschau
pact. Er zijn parlementaire missies
uitgewisseld, de Nederlandse mi
nisters van economische zaken en
van landbouw en visserij, en de
staatssecretarissen van verkeer en
waterstaat en van economiscihe zaken
hebben de afgelopen jaren bezoeken
aan Roemenië gebracht.
Op praktisch alle daarvoor in aan
merking komende terreinen zijn
overeenkomsten gesloten: er bestaat
een cultureel verdrag, een overeen
komst betreffende het wegvervoer,
een raamverdrag over economische,
industriële en technische samenwer
king, een veterinair akkoord en een
luchtvaartovereenkomst.
Het is dan ook niet te verwonde
ren, dat het officiële Roemeense
persbureau Agerpress concludeert,
dat het Nederlandse bezoek „plaats
vindt onder de meest gunstige
omstandigheden die zich ooit in de
geschiedenis van de Roemeens - Ne
derlandse betrekkingen hebben voor-
gedaan".
Informatie
Het belang van het bezoek Is voor
al gelegen in een uitwisseling van
gedachten, die genuanceerder kunnen
zijn dan uit officiële verklaringen
blijkt. De Roemeense gesprekspart
ners, kunnen van één van de meest
ingelichte Westelijke ministers van
buitenlandse zaken kennisnemen van
hetgeen in de westelijke hoofdsteden
leeft, zich een vollediger beeld vor
men van de intenties van het Westen
dan ooit via de gebruikelijke diplo
matieke kanalen kan worden verkre
gen.
"Minister Luns heeft gezegd dat de
kleine en middelgrote Europese lan
den een nuttige rol kunnen spelen bij
het bereiken van een beter klimaat
in de Oost-West-verhoudingen, en
verwacht van het bezoek een verdere
verdieping van de reeds goede be
trekkingen.
Zelfstandig
Zowel Roemenië als Nederland zijn
lid van de zgn. Groep van Tien, die
UTRECHT De ledenvergadering
van de Landelijke specialistenvere
niging heeft de „richtlijnen" aan
vaard voor de particuliere tarieven.
Al wil de LSV daarmee in eigen huis
orde op zaken stellen, de richtlijnen
kunnen beslist niet worden gezien als
een „prijslijstje" waarop iedere pa
tiënt of verzekeraar kan aflezen wat
hij de specialist in elk voorkomend
geval moet betalen.
De specialist heeft een vrij beroep,
waarin nauwelijks algemeen toe
pasbare normen gelden, aangezien
per praktijk en ook per handeling de
omstandigheden ver uiteen kunnen
lopen.
Aan de andere kant is de LSV zich
er de laatste jaren meer en meer van
bewust geworden, dat enkele van
haar leden door uitzonderlijk hoge
declaraties het imago van „de" speci
alist nu niet bepaald in gunstige zin
hebben beïnvloed, ook al was het
aantal „uitschieters" niet zo groot,
dat de ziektekostenverzekeraars
daardoor werden gedwongen hun
premies te verhogen.
In het algemeen sluiten de richtlij
nen aan bij het gemiddelde van de
tarieven die op het ogenblik al wor
den berekend.
ZAPOPAN Bij graafwerkzaam
heden heeft de muur van het stad
huis in Zapopan in Mexico, het bege
ven. De vijf werklieden die aan het
graven waren en een vrouw met een
kind kwamen onder de vallende ste
nen terecht.
Een lijk is geborgen. Het red
dingswerk werd sterk gehinderd
doordat de stenen van het oude
bouwwerk zeer groot zijn.
naar Nederlands oordeel kan bijdra
gen tot een klimaatsverbetering en
het bevorderen van de samenwer
king.
Overigens zijn de afwijkende
standpunten van Nederland en Roe
menië bekend. Van Roemeense zijde
is meermalen verklaard dat men
„volkomen solidair" is met het Viet
namese volk. Ten aanzien van het
Nabije Oosten liggen de standpunten
dichter bij elkaar.
Roemenië heeft in tegenstelling tot
de andere landen van het Warschau
pact, de diplomatieke betrekkingen
met Israël na de Zesdaagse Oorlog
niet verbroken, en het recente besluit
de Roemeense diplomatieke vertegen
woordiging in Israël tot ambassade te
verheffen heeft tot repercussies in de
Arabische landen geleid.
Juist ten aanzien van het Nabije
Oosten blijkt dat Roemenië een
zelfstandige koers ten opzichte van
de overige Oostbloklanden wil varen,
dat evenals trouwens is gebleken
uit het aanknopen van diplomatieke
betrekkingen met West-Duitsland, in
januari 1967 Boekarest zelf wil
bepalen met welke landen het diplo-
Premier De Jong en minister
Luns zijn gisteren in de Roe
meense - hoofdstad Boekarest
aangekomen. Hier de inspectie
van de erewacht op het vliegveld.
Links premier Maurer.
matieke betrekkingen wenst te on
derhouden.
Akkoord
Van Roemeense zijde koestert men
hoge verwachtingen van het akkoord
met Nederland over economische, in
dustriële en technische samenwer
king. Dit verdrag biedt mogelijkhe
den voor samenwerking waarbij bij
voorbeeld Nederland de complete
bouw en inrichting van een fabriek
verzorgt en daarvoor krediet op lange
termijn verschaft, dat wordt afgelost
door in de fabriek vervaardigde pro-
dukten.
Andere mogelijkheden voor Neder
lands-Roemeense samenwerking zijn
het gemeenschappelijk leveren op
een derde markt, de produktie van
bepaalde machines door wederzijdse
onderdelenleveranties, de produktie
van artikelen in Roemenië krachtens
buitenlandse licenties en know how,
waartegenover Roemenië zich ver
bindt de buitenlandse firma's over
een langere periode de goederen te
verschaffen, de afzet van Roemeense
artikelen door niet-Roemeense han
delsfirma's of deelneming in de op
richting van een speciale firma voor
dit doel.
Achtergebleven
De Roemeense leiders zullen de
Nederlandse bewindslieden ongetwij
feld ook attenderen op het feit, dat
de Roemeense export in vergelijking
met de Nederlandse uitvoer in het
kader van het Benelux-verdrag, sterk
achtergebleven is.
Een aspect van de Nederlands-Roe
meense betrekkingen dat in het bij
zonder het bedrijfsleven interesseert
is de Roemeense aanvraag voor lid
maatschap van de GATT, de algeme
ne overeenkomst inzake tarieven en
handel.
Polen en Tsjechoslowakije zijn mo
menteel de enige twee Oostbloklan
den die bij de GATT zijn aangeslo
ten. Roemenië is echter niet bereid
de verplichting te aanvaarden jaar
lijks de invoer uit andere landen met
een bepaald percentage te verhogen,
omdat het zich als een ontwikke
lingsland beschouwt en t.z.l. ook in
aanmerking wenst te komen voor de
toekenning van tariefpreferenties.
In kringen van het Nederlandse
bedrijfsleven acht men het
waarschijnlijk dat Roemenië om poli
tieke redenen tot de GATT zal wor
den toegelaten.
Optimistisch
De Roemenen zijn optimistisch
over de resultaten van de besprekin
gen tussen de Nederlandse be
windslieden en de leiders in Boeka
rest. „Het is zonder meer duidelijk
dat de voortdurende vooruitgang in
de Roemeens-Nederlandse samen
werking in het belang van beide vol
ken is, een bijdrage tot een klimaat
verbetering in Europa, tot samenwer
king en begrip tussen de volkeren",
aldus het officiële Roemeense
persbureau Agerpress.
Prof. Kirsch:
(Van onze parlcmcntsredactie)
DEN HAAG Prof. mr. I. Kirsch
heeft zijn mening over de houding
van koningin Wilhelmina ten aanzien
van de Duits-Joodse vluchtelingen in
de jaren voor de Tweede Wereldoor
log herzien.
Dat blijkt uit een verklaring, die
dr. L. de Jong gisteren uitgaf op een
persconferentie over zijn volgende
week verschijnend tweede deel van
„Het Koninkrijk der Nederlanden in
de Tweede Wereldoorlog".
Eerder dit jaar had prof. Kirsch
verklaard, dat uit dr. L. de Jongs
eerste deel nergens blijkt dat konin
gin Wilhelmina de Duits-Joodse
vluchtelingen steunde. Hij had dat
ook betreurd, maar het voor waar
aangenomen.
Dr. De Jong heeft in een gesprek
met prof. Kirsch hem er van weten
te overtuigen dat dit niet juist is.
Kongin Wilhelmina heeft zich voort
durend gekeerd tegen het „enghartig
vluchtelingenbeleid" van vooroor
logse kabinetten. „Zulks dan", aldus
prof. Kirsch, „tevergeefs".
Bovendien heeft hij vertrouwelijke
mededelingen ontvangen waaruit
blijkt dat koningin Wilhelmina her
haaldelijk financiële steun heeft ver
leend aan instellingen, die zich had
den belast met de zorg voor de
Duits-Joodse vluchtelingen.
MIDDELSTUM De 46-jarige
Pier Reitsma uit het Groningse Mid-
delstum is bij een jachtpartij door
een schot uit zijn eigen geweer om
het leven gekomen. Toen hij een aan
geschoten haas met de kolf van zijn
geweer uit de sloot wilde halen, ging
de trekker over. Het schot hagel trof
de man in de borst. Hij was vrijwel
op slag dood.
Toen zijn zeventigste verjaardag
naderde, nam hij het zware besluit:
ermee ophouden. De tandartsprak
tijk overdoen.
Hoe meer het afscheid in zicht
kwam, des te meer ging hij er tegen
opzien.
Wat zou hij straks met zijn lieve
lange dag beginnen?
De eerste maanden vielen mee. De
grootse huldiging door patiënten,
velen van hen van kleuter tot de
grootouderleeftijd onder zijn behan
deling geweest, klonk nog na. De
verhuizing kwam, uit het grote ou
derwetse huis naar het flatje, dat
wel niet krap maar toch zo heel
anders was.
Een winterse reis naar de zon,
waar hij zich leeg onder de palmen
voelde zitten, maar zweeg omdat
zijn vrouw blijkbaar genoot.
Hij probeerde thuis een dagelijkse
routine te vinden. De ochtendwan
deling, de vaktijdschriften, die hij
toch bij wilde houden....
Langzaam gleed de verveling aan.
Zijn vrouw zag het bezorgd aan.
Zelf was ze wel blij met het vereen
voudigde huishouden, dat nu pro
bleemloos liep.
Ze had gedroomd van nu voortaan
alles samen doen. Van rustige kof-
fieuurtjes en een middagje samen
boodschappen doen in de stad.
Er bleven echter te veel lege uren.
Te veel tijd was er, dat hij rusteloos
naar bezigheid zocht.
Het was een kleinzoon, die de Im
puls gaf tot het nieuwe.
Geestdriftig kwam hij vertellen,
iat hij postzegels ging verzamelen.
Herinnering dook op. Dat had opa
ook gedaan toen hij jong was. Dikke
albums vol. Waren die er nog?
Oma knikte verheugd van ja. Stil
letjes dankbaar, dat ze de versleten
en verschoten albums mee verhuisd
had, ondanks de neiging die nu
maar op te ruimen.
Ze kwamen achter uit de boeken
kast te voorschijn en de kleinzoon
riep verrukt, dat het prachtig was.
Al die oude zegels van koloniën, die
al lang niet meer bestonden
En de Willem III zegels en die
Duitse met de Keizer....
Wees, dat ze anders gerangschikt
zouden kunnen worden. De drie al-
Dums geselecteerd konden worden,
meer systeem....
Opa ging aan de slag. En oma zag
glimlachend toe, tevreden een trui-
Je breiend voor het eerste achter
kleinkind dat komen zou.
Toen alles uitgezocht en geschift
was. kreeg hij een nieuw plan. Dat
verzamelen van zegels uit alle lan
den was onbegonnen werk.
Hij ging zich specialiseren! Hij
koos de Afrikaanse landen. Als ko
lonie van vroeger en onafhankelijk
ïu.
De kleinzoon volgde het voorbeeld
en koos Nederland, in verleden, he
den en voor de toekomst.
Ze ruilden wat en zaten toen voor
het blok. Er moest een kenner bij
komen.
Die kwam en zag en adviseerde.
Haalde catalogi te voorschijn en een
loep.
Riep toen verrukt bij een zegel,
die gewoon tussen een serie zat, dat
dit een vondst was.
„Twee tandjes te weinig...." riep
de man. „Meneer, u moet altijd de
tandjes tellen..."
Opa huiverde, zei toen bars: „Me
neer, dat doet u maar. Ik wil postze
gels verzamelen, tanden heb ik mijn
leven lang bekeken."
Drie dagen lang heeft hij niet
naar zijn verzameling gekeken en
oma beefde al....
Toen is hij weer begonnen. Maar
hij blijft de tanden negeren.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Meedenken,
meepraten, meebeslissen. Zo ver
welkomde de Pacifistisch-Socia-
listische Partij zaterdag en zon
dag haar congresgangers in het
Amsterdamse Krasnapolsky.
Meegedacht is er wel. En mee
gepraat nog meer. Maar met het
beslissen zat het niet mee.
De scheuring is uitgesteld tot vol
gend jaar juni, maar reeds dit week
einde werd duidelijk dat de PSP
afgaat. Als een gieter
De leden mee laten denken en pra
ten is natuurlijk demokratisch hoe
wel het door elkaar praten en elkaar
het spreekgestoelte niet gunnen wei
nig met demokratie te maken heeft.
Maar vooruit, dat is elke partij om
wille van de hooggeroemde inspraak
te vergeven.
Maar het beslissen, dat is uit de
hand gelopen. En niet zo'n beetje
ook. Iedereen wilde meebeslissen en
dat gaat natuurlijk goed tot het mo
ment dat er niets meer te beslissen
valt. Twee groepen, die als vechtende
honden tegen elkaar staan te grom
men, zijn een gevaar voor de vrede
in het hok. Twee groepen, die elkaar
beschuldigen van het plegen van
chantage, en dat ook werkelijk doen,
betekent de afgang.
GEWELD (LOOS)
En zo ging de PSP af. De partij,
die altijd zoveel geweldloosheid in
haar program doet, ging in geweld
ten onder. Het barstte los in een fu
rie van haat en emoties.
Deze principiële strijd tussen ge
weld en geweldloosheid werd uitge
vochten over de rug van het PAK, of
PAKJE, zo men wil. Eens te meer is
gebleken, dat de samenwerking tus-
sen de linkse groepen in ons land
I niet zonder het nodige krakeel kan.
j Dat was begin dit jaar met de PvdA
al zo (Nieuw Links en Demokratisch
Appèl), het werd dit weekeinde weer
eens bevestigd.
Nog een vergelijking met het be
ruchte PVdA-congres: ook hier een
vorm van chantage zoals indertijd
met André van der Louw en prof.
Ger Klein. Deze keer waren het niet
de linkse extremisten maar juist de
gematigde groep in de PSP. En dan
vraag je je toch wel af wat voor
mentaliteit de links-extremisten dan
wel hebben en wat ze voor ons de
komende maanden in petto hebben.
Alle tegenstanders van het PAK
zullen voor het congres van juni
1970, als men opnieuw gaat spreken
over het al dan niet aantrekken van
het volgens de linksen te ruime pak,
proberen zoveel mogelijk plaatselijke
afdelingen achter zich te krijgen. Of
dat met demokratische middelen zal
gaan is een vraag, die de gematigden
al bij voorbaat positief beantwoorden
(ondanks hun eigen ondemokratische
middelen) en lukt dat niet, geen zorg.
De tegenstanders van het PAK zijn
in het nieuwe bestuur zo ruim verte
genwoordigd. dat het doordrijven van
hun zin geen ernstig probleem lijkt.
MINDERHEID
De gematigde minderheid zal ech
ter ook niet bij de pakken neerzitten.
Stelde fraktieleider drs. Wiebenga
zondag de harde confrontatie nog
wat uit, in de komende maanden zal
hij met alle mogelijke middelen
trarhtcn het tij van het PAK ten
gunste te doen keren. Desnoods
vormt hij een „partij" in de partij.
Een interressante vraag is dan, wat
er binnen de Tweede-Kamerfraktle
zal geschieden. Hoe moet het als de
PSP inderdaad naar de knoppen
gaat? En hoe wil de fraktie dat rij
men met de uitspraak, dat scheurin
gen in partijen en het vormen van
steeds kleinere fraktietjes eigenlijk
een belachelijke zaak is?
Overigens zal de komende tijd al
wel blijken uit wat voor los zand de
fraktie bestaat. Er komen bij de be
handeling van de begrotingen genoeg
principiële zaken aan de orde om de
geschillen van de PSP in de open
baarheid te brengen. In de Kamer
wel te verstaan.
Overigens kwam men in Krasna
polsky niet meer toe aan Bram van
der Leks stokpaardje: de buitenpar
lementaire aktie. En dat is juist voor
Van der Lek zo belangrijk. Hij wil
die aktie. desnoods gekoppeld aan de
parlementaire aktie van de gespleten
fraktie.
Als oppositiepartij heeft de PSP
een slecht congres gehad. Van een
oppositiepartij mag je verwachten,
dat zij tenminste even over het be
leid van het kabinet-De Jong spreekt.
In negatieve zin natuurlijk. Maar het
woord kabinet is zelfs niet gevallen.
komt!
zet maar plus achter skoda
Opnieuw beroering in CHJJ
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG In ch-kringen
is opnieuw beroering ontstaan,
nu het dagelijks bestuur van de
Unie een brief heeft gestuurd
aan alle kiesverenigingen. Daar
in noemt het bestuur het zenden
van brieven door een groep le
den van de Unie aan de kiesver
enigingen „ondemokratisch".
Slechts dan mogen brieven wor
den verstuurd als alle demokra
tische middelen die de Unie kent,
hebben gefaald.
Het dagelijks bestuur veroordeelt
het zenden van brieven van bepaalde
groeperingen naar aanleiding van de
brief van de groep verontrusten, de
zogenaamde Centrumgespreks-groep.
29 leden van deze groep zonden en
kele weken geleden een brief waarin
werd gepleit voor een meer even
wichtige samenstelling van het dage
lijks bestuur.
Tijdens de laatste unieraadsverga
dering is hierover fel gediscussieerd.
WASHINGTON De Amerikaanse troepensterkte in Vietnam is tot be
neden het half miljoen gedaald. Er zijn thans nog 497.000 Amerikaanse solda
ten in Vietnam, hetgeen het laagste aantal is sinds het grote TET-offensief
van de Vietcong begin 1968.
Tot half december zal de Amerikaanse troepenstrek te in dit gebied nog ver
der worden verminderd tot 484.000. Verwacht wordt dat president Nixon in
zijn als belangrijk aangekondigde rede van a.s. maandag meer mededelingen
I zal doen over het terugtrekken van militairen uit Vietnam.
Er werd ten slotte besloten een com
missie van advies een onderzoek te
laten instellen naar de mogelijkheid
van een compromis. Die commissie is
nog steeds niet klaar.
Ongelukkig
Bovendien worden binnen de partij
gesprekken gevoerd tussen het dage
lijks bestuur en de groep verontrus
ten en tevens tussen deze groep en
de vooruitstrevende jongeren. Omdat
het dagelijks bestuur niet op het re
sultaat hiervan heeft willen wachten,
acht men de laatste brief „hoogst
ongelukkig".
Het bestuur geeft hierdoor blijk
zelf partij te willen zijn in het con
flict met de centrumgespreksgroep.
In de brief worden de termen rechts
en links aangehaald, die volgens het
bestuur onhanteerbaar zijn en in de
discussie niet kunnen worden ge
bruikt.
Dat strookt dan weer niet met de
Jonge Nederlander, het blad van de
ch-jongeren, dat de term rechts wel
degelijk om de haverklap gebruikt
en daar dan de groep verontrusten
mee op het oog heeft!
Voorteken
Het zenden van de brief is volgens
Unieleden een voorteken, dat het da
gelijks bestuur voorgoed met de ver
ontrusten wil gaan „afrekenen". Dat
zou betekenen, dat de heren Bleu-
mink en Van Blankensteijn, door de
Centrumgespreksgroep als „links" ge
kwalificeerd en daarom als bestuurs
lid onaanvaardbaar, ondanks hun
verzet in die funkties zullen worden
gekozen.
De Centrumgespreksgroep heeft zo
''aar eigen ideeën over de samenstel
ling van het dagelijks bestuur van de
CHU: Drie leden uit de zogenaamde
linkse gToepen, vier centrumfiguren
en twee verontrusten.
