rwintig jaren vergt uitgeven
Dpera Omnia Desiderii Erasmi
gordijnstoffen
collektié 1970
speciale «positie
VAN REEWIJK
PSP
overtuig u
Scheuring
voor de
in
deur?
VVD vindt
NOS niet
objectief
Eerste volledige verzameling
Wetenschappelijke begeleiding
sparen is bouwen aan geluk
30 oktober wereldspaardag
sparen...
verstandig
en
handig...
Ver buiten
landsgrens
mu|fe
pok Engeland
stopt
mbet cyclamaat
ARP:
benoeming
burgemeester
niet door raad
Zweedse kritiek
op Engelse
ombudsman
Oder-Neissegrens
van j£yp: erken DDR en
confessionelen
Noordholland
Blauwdruk voor
jaren zeventig
PvdA-conflict
in Eindhoven
9
VRIJDAG 24 OKTOBER 1969
Natuurlijk is geluk niet voor géld te koop. Maar het is wel
plezierig en nuttig om wat geld achter de hand te hebben.
Sparen is het hele jaar door belangrijk, maar één dag per
jaar staat sparen in het middelpunt van de belangstelling
op 30 oktober Wereldspaardag.
Vraag eens een brochure. U komt dan tot de ontdekking
dat er heel wat vormen van sparen zijn, waarmee u (als u
aan de voorwaarden voldoet) een forse, belastingvrije
premie kunt verdienen.
.Inlichtingen: Wereldspaardag,Postbus 51, /ftBug
)en Haag.
Fabllkatie van hat Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid.
(door Hans W. Ledeboer)
ROTTERDAM Het komt in de wetenschappelijke wereld vaak
voor, dat op een bepaald ogenblik twee of wel meer geleerden on
afhankelijk van elkaar, zelfs op een ver van elkander verwijderde
plaats, werken aan een projekt van gelijke aard en zo'n projekt dan
tot een gelijkluidende uitkomst brengen. Het is dan niet zo, dat de
heren elkander „vliegen willen afvangen", maar de oorzaak van
dergelijke merkwaardige parallellen is eenvoudig slechts, dat de
tijd juist rijp is voor dat wetenschappelijke projekt.
trof het werk van Christiaan Huy-
gens.
Er lagen heel wat problemen, ge
richt op de toekomst. .Welke papier
soort is in staat de eeuwen te trotse
ren? Welk formaat past in de boeken
kasten van de toekomst? Welke let-
i ter is zo klassiek dat die ook in de
toekomst zal voldoen, dan nog voor
zetmachines bestaat en dan zelfs bij
j computerzetwerk wordt gebruikt?
Hoe moeten de wetenschappelijke
aantekeningen in de tekst worden
verwerkt? Hoe komt men aan een
band, die over twintig jaar, als het
laatste deel er is, nog even mooi is
als nu?
Voor wat betreft de papiersoort
zijn zelfs wetenschappelijke proeven
genomen! Het linnen voor de band
wordt speciaal gemaakt in Duitsland.
Zijn de Opera Omnia vanzelfspre
kend in het door Erasmus gebruikte
Latijn, de wetenschappelijke aanteke
ningen worden in een der moderne
talen geschreven. Niet in het Neder
lands: de Opera Omnia moeten een
lezerskring ver buiten onze grenzen
kunnen bestrijken.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Zaterdag en
ndag wordt in het Amster-
kmse Krasnapolski beslist over
»f voortbestaan van de Pacifis-
■h Socialistische Partij. Twee
gen zullen de afgevaardigden
ar dit congres discussiëren
ar de strijdmiddelen van de
tij, het al dan niet aangaan
i een Progressief Akkoord
tt andere linkse partijen en de
erne partij-organisatie.
iderwerpen, die een felle discus-
verzekeren. Onderwerpen ook,
de PSP op haar grondvesten zal
i schudden. Een scheuring lijkt
ondenkbaar. Met name de Noord-
andse afdelingen zullen er riiet
terugdeinzen „ondemokratische"
delen te gebruiken om hun radi-
zin door te drijven,
e beginnen met de verkiezing van
nieuwe voorzitter. Daar zijn
i leden kandidaat gesteld, het
e Tweede-Kamerlid P. Burg-
if en het Eerste-Kamerlid H.
khorst. De laatste is wel een
de gematigdste kopstukken in de
ij en zal, zo verwachten velen,
enkele kans hebben. De heer
jraaf kan men niet bepaald een
radicale figuur noemen. Maar
heeft de laatste maanden bij alle
beroeringen het hoofd koel
mden en de partij behoed voor
ivallen.
ij verdedigt in een beleidsverslag
politiek, die het midden houdt
en de gematigden en de radica
al hoewel de eersten hem beschuldi-
de balans naar de uiterst linkse
te doen overslaan,
afdeling Assen heeft daarom
'%oorstel ingediend het hele'partij-
iur maar naar huis te sturen en
nieuw bestuur te kiezen, dat be-
igewassen is tegen de stormen
de pacifistische gelederen. -
i? Besluiteloosheid, het stichten
verwarring, vertraging op toezen-
van stukken. Als geheel gefaald,
k over het uittreden uit de
n cgroep Progressief Akkoord zul-
wel harde woorden vallen. De
nstanders van het PAK, vooral
enen. die vorig jaar het congres
i Nederland organiseerden en
lamelijk in Amsterdam wonen,
in al enkele moties klaarliggen,
dat
iet
han
rsvi
0P|ui
ihi
Ca'
hei
het
be
nvai ,k
it* en
•ra a'
red. a
waarin wordt geëist, dat alle partij-
afdelingen zich uit reeds gevormde
linkse concentraties zullen terugtrek
ken.
Gematigden
De gematigden willen het besluit
van het bestuur niet meer aan het
PAK mee te doen, ook ter discussie
stellen. Promotor van die groep is
oud-bestuurder Vogt, die sinds enige
tijd op eigen houtje met gematigden
vergaderingen belegt.
En dan is er nog een groep, die
niet meer mee wil doen aan het lan
delijke PAK, maar de provinciale en
plaatselijke PAKJES wel wil voort
zetten. Daar moeten wel duidelijk
richtlijnen voor gesteld worden, die
door alle afdelingen zullen worden
nagevolgd.
De afdeling Hoogeveen wil een ver
bod voor alle PSP-ers interviews te
geven „aan een groot landelijk fascis-
toide ochtendblad", waarmee men
blijkbaar De Telegraaf op het oog
heeft.
Acties
Zondag gaat de Algemene Vergade
ring zich bezzighouden met de buiten
parlementaire acties. Het besluit
heeft hierover een aantal stellingen
opgesteld, waaruit blijkt, dat zowel
de buitenparlementaire akties als het
parlementaire optreden van de PSP-
Kamerfraktie hand in hand moeten
gaan. Beiden sluiten elkaar niet uit.
En wat het geweld in de samenle
ving betreft, hierover heeft het be
stuur een mening, die de gematigden
plezier zal doen. Onrechtvaardige
wetten en verordeningen moeten met
alle kracht worden bestreden. Maar
dan wel met geweldloze middelen.
LONDEN Het gebruik van
Rlamaten in levensmiddelen of
')nken zal in Engeland met in-
jig van 1 januari a.s. verboden
Tot en met dat tijdstip zul-
J de voorraden van de produk-
irt waarin deze stappen zijn ver-
Irkt niet uit de handel worden
>pomen.
♦e Britse beslissing volgt op die
de Amerikaanse en Zweedse
aeid, die een dergelijk verbod
er deze week hebben uitgevaar-
West-Duitsland hebben fabri-
lten en verkopers van cyclamaten
floten met ingang van 1 januari
p. produktie en verkoop te staken.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het weekblad van
de ARP, Nederlandse Gedachten,
vindt het initiatiefwetsvoorstel van
de socialistische Tweede-Kamerleden
Van Thijn en Franssen voor
voorstanders van een gekozen burge
meester een aantrekkelijk tussensta
tion.
„Voor hen, die meer waarde hech
ten aan de bestaande regeling (en
daar hoort een grote meerderheid in
de ARP toe-red.) lijkt het ons een
hellend vlak".
De heren Van Thijn willen met
hun initiatief bereiken dat de ge
meenteraad in de toekomst een lijst
met personen kan opstellen, waaruit
de Kroon een burgemeester kan be
noemen.
De Tweede Kamer heeft onlangs
een wetswijziging aanvaard, die het
mogelijk maakt, dat de gemeentera
den een lijst met eisen, waaraan de
kandidaten moeten voldoen, kan
opstellen. De Commissaris van de
Koningin kan bovendien de menin
gen in de raad peilen, als de gemeen
teraden daarom vragen.
Beide socialistische Kamerleden I
hebben ook een voorstel ingediend,
waardoor de Commissaris van de Ko
ningin gelijk behandeld kan worden
als Gedeputeerde Staten. Ook bij zijn
benoeming moeten Provinciale Staten
I personen kunnen noemen.
Iets dergelijks is gebeurd met de
Opera Omnia Desiderii Erasmi Rote-
rodami waarvan het eerste deel
thans verschijnt bij de Noord-Hol-
landsche Uitgevers Mij te Amster
dam.
Directeur M. D. Frank van deze
uitgeverij had reeds in 1947 de idee,
dat een volledige uitgave van de wer
ken van Erasmus gewenst zou zijn.
En omstreeks 1960 schrijft het His
torisch Genootschap „Roterodamum"
aan het Rotterdamse gemeentebe
stuur met het voorstel te-doen onder
zoeken of er behoefte bestaat aan
een editie van de verzamelde wer
ken van Erasmus in verband met de
herdenking van diens vijfhonderdste
geboortedag.
De toenmalige burgemeester mr.
G. E. van Walsum stelde zich in ver
binding met de Koninklijke Aca
demie van Wetenschappen.
Men achtte de wenselijkheid aan
wezig, mits deze uitgave tekstkritisch
zou zijn, in alle opzichten volledig en
j bovendien voorzien van zo uitgebreid
mogelijke wetenschappelijke aanteke
ningen.
Een dergelijke uitgave zou niet de
eerste zijn. Tussen 1538 en 1540
verscheen in Bazel een uit negen de
len bestaande uitgave. Maar die was
niet tekstkritisch en niet voorzien
van de resultaten van wetenschappe
lijke onderzoekers. Dat was toen nog
niet nodig: Erasmus was in juli 1536
overleden, degenen voor wie deze uit
gave nodig was, kenden hem persoon
lijk ook wel uit zijn werk, want in
die jaren was de intellectuele wereld
een zeer kleine waarin iedereen
iedereen kende.
Een uitgave in tien delen
verscheen tussen 1703 en 1707 onder
toezicht van prof. Jean Leclerc van
het Remonstrants Seminarium in Am
sterdam.
En Percy Stafford Allen bracht tus
sen 1906 en 1958 de verzamelde brie
ven van Erasmus uit.
UNICUM
Maar een zo wetenschappelijk door
gewerkte verzameling van Erasmus'
gehele oeuvre als er nu verschijnt is
er nog nooit geweest: als zodanig is
de uitgave van nu. die dertig delen
zal omvatten en die twintig jaren
tijd zal kosten, een unicum.
Zoals te verwachten is het een in
ternationale zaak geworden. De Ko
ninklijke Academie van Wetenschap
pen alleen kon niet beschikken over
de voor een dergelijk werk nodige
geleerden.
In 1963 ontmoette dan ook een in
ternationaal gezelschap Erasmus-on
derzoekers elkander en dit organi
seerde zich in de „Conseil interna
tional pour l'édition des oeuvres com-
plètes d'Erasme".
Voorzitter werd prof. dr. J. N. Bak
huizen van den Brink uit Leiden.
In 1965 vonden de Conseil en de
Noord- Hollandsche Uitgevers Maat
schappij elkaar en de heer Frank
kon een oude idee, die hij eigenlijk
voorlopig al had laten vallen, verwe
zenlijken. Hij zou de Opera Omnia
voor eigen rekening en risico uit
geven in een oplage van 1500 exem
plaren.
Geen toevallig aantal: Erasmus
zelf had in zijn testament bepaald
dat, als zijn verzamelde werken zou
den worden uitgegeven, dit in 1500
exemplaren zou moeten geschie
den
Zo'n vele jaren omvattend uitge-
versprojekt komt weinig voor. Het
laatste van die aard in ons land be-
MODERNE TALEN
In het eerste deel is die moderne
I taal Engels, het tweede deel. dat vol-
j gend jaar uitkomt, bevat Franse aan-
tekeningen en begeleiding, in het der-
i de deel is weer het Engels aan de
beurt. Ook dat komt volgend jaar
uit, het vierde deel verschijnt in
1971.
Van de "Opera Omnia staat de prijs
van het eerste deel vast: ƒ290 of in
de Verenigde Staten 80 dollar: Een
aantal van de volgende delen is iets
geringer van omvang. Wellicht is
daarvan de prijs iets lager.
Het laatste deel zal een chronolo
gisch overzicht van de werken van
Erasmus bevatten. Die werken zijn
niet chronologisch in de verschil
lende delen opgenomen: Erasmus
zelf heeft aangegeven wat van zijn
werk bijeen behoort en daaraan heb
ben de samenwerkende geleerden
zich gehouden.
Ieder deel heeft niet alleen de La
tijnse grondtekst en de nodige weten
schappelijke aantekeningen, maar
ook een inleiding, waarin de histori
sche, geestelijke en. literaire waarde
van het desbetreffende deel wordt
getoetst.
Jaar eu zes maanden
voor vrouw die man
met vergif doodde
DEN BOSCH De rechtbank in
Den Bosch heeft gisteren de 64-jarige
vrouw W. C. N. van den B. uit Me-
gen, die haar man door middel van
vergif om het leven heeft gebracht,
veroordeeld tot een jaar en zes
maanden celstraf met aftrek van
voorarrest.
Op 9 oktober eiste de officier, na
een requisitoir waarin hij met het
oog op het trieste huwelijksleven dat
deze vrouw 30 jaar lang heeft gehad
een groot meevoelen toonde, drie jaar
met aftrek.
HALIFEC Zeven mensen zijn
gisteren gedood en een man wordt
vermist na een ontploffing op de Ca
nadese destroyer Kootenay. Het oor
logsschip nam deel aan marine-oefe
ningen in het oostelijk deel van de
Oceaan. Negen bemanningsleden zou
den zijn gewond.
Gisteren zijn op Schiphol twee
Biafraanse kinderen aangekomen
op doorreis naar Duitsland. Zij
loerden door de Duitse organi
satie „Maltheser Hilfsdienst" uit
Libreville (Gabon) gehaald om
in MUnster een operatie te on
dergaan. Op de foto dr. Renate
Bonn, die Michael (links) en
John (rechts) naar het zieken
huis zal begeleiden.
Beter... mooier... goedkoper
De internationale VAN REEUWIJK
is binnen, 'n onvoorstelbaar groot assortiment in de
prachtigste nieuwe modekleuren en volkomen nieuwe
dessins. Internationale experts beoordeelden deze
unieke kollectie als nóg mooier dan in voorgaande jaren.
voor allen die hun huis een nieuw modisch gezicht willen
geven. Kom kijken. Doe het NU. Het afgelopen jaar
moesten wij diverse klanten teleurstellen, omdat onze
gordijnateliers de enorme vraag niet meer konden ver
werken.
Onze moderne "KIES ZELF" afdeling biedt unieke
mogelijkheden om op uw gemak alle kleuren en dessins
te bekijken. Ervaren medewerksters geven daarbij gaarne
gratis adviezen. U bent welkom, elke werkdag van 9 tot
6 uur; op koopavonden tot 21 uur geopend, 's Maandags
gesloten.
van f 3,75 tot f 59,- per meter.
ROTTERDAM - "Oude" Binnenweg 26, tel; 010-14.18.00 (30*)
VRIJ TOEGANG.elke werkdag van 9-6 uur.'s Maan-^—- -;o|
dags gesloten. Op koopavonden tot 21uur geopend.
3009 «U0UC0U£QII£S VAK ttCUWUX 2
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het dagelijks
bestuur van de WD heeft aan de
heer E. A. Schüttenhelm, voorzitter
van de NOS, een brief geschreven,
waarin het partijbestuur zijn ver
wondering uitspreekt over de
NOS-rcportages over de verkiezingen
in Oostelijk Flevoland.
Volgens de secretaris van de partij,
de heer F. Korthals Altes, werden de
leden van de VVD niet in de gelegen
heid gesteld hun standpunt over deze
verkiezingen kenbaar te maken. Het
bestuur noemt enkele voorbeelden,
waaruit zou blijken dat aan pro
grammamakers van bovenaf de wenk
is gegeven geen aandacht aan de
VVD-kandidaten te besteden.
In de brief eist het VVD-bestuur
een verklaring voor „deze vreemde
gedragslijn, die indruist tegen de ob
jectiviteit die de NOS behoort te be
trachten en die de redacteuren en
verslaggevers van de NOS anders
ook in acht nemen".
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Zweedse om
budsman dr. Gustaf Petrén heeft
gistermiddag in Nieuwspoort zijn be
zwaren kenbaar gemaakt tegen de
Britse ombudsman. Hij schaarde zich
daarmee achter velen in ons land, die
het Engelse systeem afwijzen.
Minister Beernink van Binnenlandse
zaken heeft onlangs bij de Tweede
Kamer een nota ingediend, waarin
hij zich voorstander verklaarde van
het Engelse systeem. Volgens deze
nota kan de Nederlandse ombudsman
slechts klachten behandelen, als de
commissie voor de verzoekschriften
uit de Tweede Kamer daar toestem
ming voor geeft
Bovendien kan de Nederlandse om
budsman zonder toestemming van de
ministers geen inlichtingen krijgen
van ambtenaren. Dr. Petrén zei, dat
de drie Zweedse ombudsmannen veel
onafhankelijker zijn. Deze drie kun
nen op eigen initiatief klachten van
burgers behandelen.
Inlichtingen
Alle bestuursinstanties, ook de vei
ligheidsdienst, moeten hun alle mo
gelijke inlichtingen verstrekken.
In Zweden worden de ombudsman
nen voor vier jaar door 48 leden van
het parlement benoemd en moeten
het vertrouwen genieten van zowel
regeringspartijen als van de opposi
tie. Het parlement kan een om
budsman tussentijds ontslaan. Hij
moet jaarlijks verslag uitbréngen aan
beide kamers.
Belgische studenten
bezetten radiogebonw
BRUSSEL Ongeveer vijftig stu
denten van de Belgisch Limburgse
economische hogeschool hebben gis
termiddag het gebouw van de regio
nale radio-omroep in Hasselt bezet.
Ze wilden hun eisen tot vestiging
van een universiteit in de provincie
Limburg kracht bijzetten.
In Leuven staakten gistermiddag
de studenten van de Franstalige afde
ling van de katholieke universiteit
uit protest tegen vertegenwoordiging
van „vreemde milieux" in de univer
siteitsorganen. Ook de Vlamse stu
denten in Leuven protesteerden te
gen, wat genoemd werd, de infiltra
tie van economische machtsgroepen
in de toporganen van de Vlaamse en
Franstalige universiteit.
p i
DEN HAAG Sinds vannacht is
de samenwerking tussen de drie gro
te christelijke partijen ook in Noord-
holland een feit. Na langdurig over
leg over de manier waarop ARP,
CHU en KVP bij de komende verkie
zingen voor de Provinciale Staten
zullen samenwerken, is een ge
meenschappelijk program opgesteld.
Dit program is ter goedkeuring
naar de drie partijcentrales in
Noordhollands gezonden. Binnenkort
zal het door de plaatselijkè kiesvere
nigingen worden besprokingen. Het is
voorlopig niet de bedoeling dat ARP,
CHU en KVP in 1970 met één lijst
zullen uitkomen.
(Yan onze parlementsredactie)
DEN HAAG De KVP heeft
vanmiddag een Blauwdruk voor
de zeventiger jaren uitgegeven,
waarin de kern van het te voe
ren beleid van de partij is vast
gelegd. Het rapport zal tijdens
de komende partijraadsvergade
ring in november worden be
sproken. De Blauwdruk legt de
nadruk op het binnenlands so
ciaal-economisch beleid, waarbij
het welzijn centraal staat.
Concrete nieuwe punten zijn echter
alleen maar te vinden over het bui
tenlands beleid. Zo wil de KVP nu
ook de Oder-Neissegrens erkennen,
terwijl een volkenrechterlijke erken
ning, samen met een regeling voor
West-Berlijn een hoge prioriteit
krijgt.
Een bijzondere plaats krijgt ook de
eenwording van Europa en het kon-
takt tussen de demokratische en
communistische staten aan weerszij
den van het IJzeren Gordijn.
Tenslotte wordt veel aandacht
besteed aan het jongeren- en cul
tuurbeleid. De partij handhaaft haar
eis voor een jongerenstatuut
Buitenland
Buitenlands beleid: normalisering
kontakten met Oost-Europa, confe
rentie tussen Navo- en Warschau-
pactlanden, geen Europese kern
macht, stopzetting alle kernproeven,
ook ondergrondse, meer kernwapen-
vrije zones, vermindering kernwa
pens van grote mogendheden, toela
ting China tot VN.
Gelijke behandeling: bevordering
dekolonisatie van Portugese en
Spaanse gebieden, optreden tegen
Zuid-Afrika en Rhodesië, effectieve
waarborging van minderheden (Soe
dan, Nigeria), permanente druk op
Navolanden Portugal en Griekenland
voor herstel van de demokratie,
rechtvaardige regeling Palestijnse
vluchtelingen, oprichting Westeuro
pees ontwikkelingsfonds voor La
tijns-Amerika.
En op nationaal gebied: aanvulling
Grondwet voor gelijke onder
wijskansen en financiering cultuur,
„all-round" inkomensbeleid, winstde
ling, vermogensaanwasdeling, spaar
loon, eigen woningbezit, definitieve
oplossing pensioenprobleem, beperkte
volksverzekering, 140.000 woningen
per jaar, herziening statuut van de
onderneming.
Sociaal
Sociaal beleid: behoorlijke
huisvesting buitenlandse arbeiders,
ruime financiële steun voor onder
zoekingen naar positie gehandicapten
(op sociaal-economisch-, geestelijk
en lichamelijk gebied), gemeenschap
pelijke werkgelegenheidsbeleid bin
nen de EEG, globale beïnvloeding
langs de weg van het redelijk overleg
van het loon- en prijsbeleid.
Inspraak en demokratisering: on
derwijs (in fasen), inspraak kunste
naars in cultuurbeleid, verruiming
taak commissarissen, klachtenproce
dure binnen de onderneming, gewij
zigde samenstelling raad van com
missarissen.
Euroji
pa
Europa: afschaffing vetorecht mi
nisters, direkte verkiezingen Euro
pese parlement, volwaardige be
voegdheid voor dit parlement, eigen
inkomsten voor de Gemeenschap, ei
gen belastinggebied, toelating van
landen die daarom vragen, verster
king Atlantische samenwerking en
een grootscheepse ontwikkelingssa
menwerking.
Met dit rapport .hoopt de KVP aan
te tonen, dat de politiek van de partij
wel degelijk aansluit bij de recente
rapporten van de Achttien, het sa
menwerkingsorgaan van de drie
christelijke partijen.
EINDHOVEN De leden van de
fractie der Partij van de Arbeid in
de gemeenteraad van Eindhoven zul
len voor de komende raadsverkiezin
gen geen kandidatuur aanvaarden.
Aanleiding is een beslissing in de
PvdA inzake het PAK, welke voor de
hele fractie, drie bestuursleden en een
vrij groot aantal leden onaanvaard
baar is.
Het breekpunt is, dat terzake van
de gemeentepolitiek in feite een nieu
we partij wordt gevormd zonder een
duidelijk beginselprogram, waar
mee de deelnemende 'partijafdelingen
zouden worden uitgeschakeld.
De Amerikaan Dwain Shannon
Marlow (52), die in juni een nieuw
hart ontving, is gisteren overleden
aan een long- en ingewandsinfectie.
