Schrijnend debat verdeelt
de politieke partijen
„GRENS OVERSCHREDEN"
rifiet hotelgast maar
iagrecreant belasten
„ONGEREGELDHEDEN"
Drie van Brecla Ier discussie
Huilende vrouwen in de Kamer
Toelating pornograf ie fout Recht loopt wel eens achter
ProfDiepenhorst laakt
bepaalde advertenties
Parkaanleg ter
nagedachtenis
opperrabbijn
Snelle verlichting
van pijn in spieren
en gewrichten
ve
rlopen
Polen eist de
uitlevering van
luchtpiraten
5
WOENSDAG 22 OKTOBER 1969
De motie Van Schaik, die gisteren bij de
Tweede Kamer werd ingediend, beoogt een
zodanige wetswijziging dat levenslang ge
straften na verloop van tijd „op jaren" kunnen
worden gesteld. Het debat ging gepaard met
enige „ongeregeldheden op de publieke
tribune", zoals Kamervoorzitter Van Thiel het
noemde.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Op gezette of ongezette tijden wordt in ons land
de bel der barmhartigheid geluid. .,Niet voor de slachtoffers van
het Nazi-regime voor hoevelen van hen kwam de geringe ver
lichting van hun lot te laat? Nee, die luidt voor hun beulen."
Futurologie (4)
Wat een heerlijke toekomstvisie heeft
f. dr. Fred. L. Polak geschilderd,
arin de mens tot een verlengstuk van
machine wordt gemaakt, tot een
ïmer wordt gereduceerd en waarin
onpersoonlijkheid zo machtig naar
en komt in een geperfectioneerd sys-
m van computers en elektronische
laratuur, dat zelfs een hartelijk woord
een verpleegster overbodig wordt,
/log meer vereenzaming. Je wordt er
id van. Ik heb niets tegen uitvindin-
op welk gebied ook, maar wat
l6;rdt het leeg en kil en koud in een
"Ireld waarin alles is vervlakt en ver-
elijkt. Immers het „ding" leeft, de
-"fifel" is gestorven.
/ij zijn in de laatste eeuwen onge
lijk vooruitgegaan in techniek en
tenschap en de mens is tot duize-
iwekkende hoogte der cultuur geste-
maar zij heeft in dit alles God niet
onden.
/ant in deze verzakelijkte en cor
wereld is steeds minder plaats
r die God van Liefde die de liefde
de naaste gebiedt. We hebben God
ids minder nodig en de „mens" komt
meer in het middelpunt te staan
dit is juist zo beangstigend, want
r de mens zo'n macht krijgt en het
bruik geenszins is uitgesloten, kan
fatale gevolgen hebben voor de
?ei ïshi
18' 1 C
ieid.
door de intense wijziging van het
aldus prof. Polak, zal er een
erheid en een vaste grond verdwij-
En juist omdat hier enorme pro-
.en rijzen zullen, zie ik hier voor
n kerk juist een grote taak liggen, om
het evangelie van liefde en ver
ding tussen God en mens de mens
zijn verantwoordelijkheid tegenover
medemens te wijzen.
Haag
A. Kraaijenbrink
Met deze uitspraak verwelkomde
het Auschwitz-Comité de Tweede Ka
merleden bij het begin van het debat
over de begroting van justitie. Een
debat dat spoedig werd overscha
duwd door de „Drie van Breda", die
alle frakties verdeelden, wat de vrij
lating van de oorlogsmisdadigers be
treft. Dwars door alle partijen liep de
scheidslijn: vrij of vast.
Vandaag zal de Kamer definitief
beslissen over de motie van KVP'er
Van Schaik over de vrijlating van
Kotalla, Aus der Fünten en Fisscher.
Maar gisteravond bleek al overduide
lijk dat, als er in de Kamer een
meerderheid voor te vinden is, deze
zeer klein zal zijn. Bovendien is het
de vraag of minister Polak de motie
in dat geval zal uitvoeren.
Waarschijnlijk riiet.
Het meest schrijnende van het hele
debat was niet de emotionele beto
ging van jongeren voor het Kamerge
bouw, noch de soms emotionele beto
gen van de Kamerleden, maar veel
eer het hartstochtelijk beroep van
vrouwelijke oorlogsslachtoffers op de
Kamerleden, de drie te laten waar ze
zijn.
Vrouwen huilden
Zodra de heer Van Schaik over
vrijlating begon te spreken, braken
er op de publieke tribune „ongere
geldheden" uit, zoals voorzitter mr.
Van Thiel het later uitdrukte. Pro
testborden, kreten, huilende vrou
wen, die zich daar niet voor schaam
den. Een beroep van mr. Van Thiel
op de Rijkspolitie de „onruststokers"
te verwijderen. Schorsing van de
vergadering. Mr. van Thiel ging zich
daarna persoonlijk op de hoogte stel
len van de, zoals hij later zei, „op
rechte bedoelingen" van de oor
logsslachtoffers. Enkele agenten had
den het niet begrepen, ze lachten...
Van Schaik diende daarna zijn mo
tie in: Dc minister moet de wet zoda
nig wijzigen, dat voor levenslang
gestraften de mogelijkheid wordt ge
opperd na verloop van tijd „op jaren
te worden gesteld". Dat zou dan au
tomatisch moeten gelden voor de drie
Duitsers in Breda. Zijn belangrijkste
argumenten: de christelijke naasten
liefde en het feit, dat de grote bazen
van de drie reeds 1.. tijd frank en
vrij rondlopen.
JGeen eerlijk spel
Mr. Geertsema (lib.): „Ik betreur
het, dat de heer Van Schaik met zijn
motie geen eerlijk spel speelt. Mi
nister Polak was wel eerlijk. Die wil
de de Kamer ..consulteren" met de
bedoeling vrijlating- voor de drie te
verkrijgen. Pas daarna zou hij de
wet hebben gewijzigd.
De heer Van Schaik draait de zaak
echter om. Wetswijziging moet de
dekmantel vormen voor de vrijlating.
Waarom geen eerlijke motie over
vrijlating, ja dan nee? En vooral
geen uitstel tot 1971. omdat de Duitse
president Heinemann op bezoek moet
komen en voor de vrijlating van de
drie eerst nog het gouden bevrij
dingsfeest moet worden gr-ierd."
Mr. Geerts-ma vertolkte, zo bleek
later, de gevoelens van alle te
genstanders. toen hij zei: „Ik ben te
gen vrijlating omdat ik er absoluut
van overtuigd ben, dat loslating ex-
(Van onze redacteur toerisme)
HAAG De Stichting Recre
atie pleit in een op verzoek van de
latssecretaris van cultuur, recreatie
maatschappelijk werk opgesteld
iport voor meer financiële tege-
.Jetkomingen aan gemeenten die
_„t#or het toerisme kosten maken. Veel
ia hneenten kunnen de lasten van in-
(Jêteringen voor toeristische projec-
en de kosten van het onderhoud
beheer daarvan nauwelijks dra-
De stichting vraagt om een verfij-
ig in de financiële verhouding tus-
n rijk en gemeenten. Voor toeken-
tg van een uitkering uit het ge
ientefonds zou ook rekening moe-
worden gehouden met het aantal
lelijke inwoners.
JWaar het rijk al subsidieert voor
e" paalde recreatievoorzieningen, stelt
tob stichting verhoging van deze
bsidie voor als het gemeenten be-
*kl !ft die uitvoering van deze recrea-
ï<j, projecten ten behoeve van andere
4j gente zaken moeten laten gaan.
Voor onderhoud en beheer van
ienluchtrecreatievoorzieningen die
j t Ijwel geheel voor rekening van de
meenten komen, beveelt de stich-
ig het hanteren van een redelijk
tributiestelsel aan. Dit zou kunnen
•or het heffen van pachten en hu
rt. welke kosten door exploitanten
innen worden doorberekend aan de
creanten.
In het heffen van toeristenbe
lasting voor gebruik van hotels en
pensions ziet de stichting weinig, om
dat de maximale bruto-opbrengst
slechts 10 miljoen gulden zou zijn.
Bovendien vindt de stichting het
onredelijk, dat hotel- en pension-
gasten worden belast, terwijl dagre-
creanten, die een intensief gebruik
van de recreatievoorzieningen maken, j
vrijuit zouden gaan.
tra leed zou brengen aan een grote
groep voortreffelijke Nederlanders,
slachtoffers en nabestaanden van
hen. Dat is de realiteit. Loslating zou
miskenning zijn van hun gevoelens
en het leed, dat zij nog dagelijks
lijden".
Geen wraakgevoelens
De tegenstanders van de motie
distantieerden zich duidelijk van
haat- en wraakgevoelens. De heer
Wiebenga (pac. soc.): „Een juiste op
lossing is niet meer mogelijk. Zowel
vrijlating als vasthouding is fout. Wij
kiezen voor het minst foutieve: geen
vrijlating".
Wolff (comm.): „Meneer Van
Schaik manipuleert. Deze folterende
discussie moet ophouden. Er moet
stilte en nog eens stilte heersen rond
de drie. Het is ontstellend hoe u
wonden openrijt en daar nog zout op
strooit ook. Welke macht wil die deu
ren in Breda zo graag openen?
Bestaat er verband tussen deze
KVP-motie en de oproep tot vrijla
ting door het Episcopaat en de katho
lieke reclassering?"
Jongeling (gpv), ongewoon scherp:
„Ik heb zelf in het concentratiekamp
gezeten en weet wat oorlogsmisdadi
gers zijn. Ik ben tegen vrijlating. In
1945 hadden we het rechtvaardige
vonnis (doodstraf, red.) moeten uit
voeren".
Gevangenisrobotten
Mejuffrouw Goudsmit (D'66): „Een
deel van mijn fraktie, waaronder ik
zelf, is tegen vrijlating. Het gaat niet
om de vraag waarom ze nog langer
moeten worden vastgehouden, maar
waarom ze vrijgelaten moeten wor
den".
Diepenhorst (ar): „Ik heb eerbied
voor het leed van de slachtoffers.
Maar beslissend zijn de aardse gren
zen van de rechtspraak. Nog langer
vasthouden betekent het kweken van
gevangenisrobotten. Het strafrecht
moet humaan zijn, langs hoeveel leed
men daarbij ook moet gaan". Het
AR-Kamerlid sprak namens een deel
van de fraktie.
Ds. Abma (sgp): „De misdadigers
zijn geen onmensen of beesten. In
ieder mens zit iets misdadigs. De
overheid zal echter het zwaard moe
ten hanteren. Geen vrijlating. Overi
gens had ik me een eerlijker motie
kunnen voorstellen."
„Door de hel gegaan''
Drs. Voogd (soc.): „De belangrijkste
overweging van de meerderheid van
de PvdA-fraktie tegen vrijlating: de
wetenschap dat dit duizenden, die
buiten hun schuld al een keer door de
hel zijn gegaan, in het diepst van
hun gevoelens zal treffen en teiste
ren. Ook die mensen hebben le
venslang: een lege plaats, een ver
minking, een frustratie. Vrijlating
zou hun levenslange straf nog eens
verzwaren in een periode, dat zij
kwestbaarder zijn dan ooit".
Mr. Scholten (chu): „De beslissing is
voor een deel van mijn fraktie ui
terst moeilijk geweest. Na overweging
van alle argumenten zijn wij tot de
conclusie gekomen, dat vrijlating
door talloze getroffenen als een
niet te verdragen gedachte zal wor
den beschouwd. Bovendien een aan
tasting van hun rechtsgevoel".
Kamervoorzitter Van Thiel be
gaf zich gistermiddag tijdens de
behandeling van de motie-Van
Schaik naar de publieke tribune
om daar duidelijk te maken dat
alleen Kamerleden het woord
mogen voeren. In de gang achter
de tribune raakte hij in gesprek
met één der demonstranten, me
vrouw Cobi Neltman. Al spoedig
beloofde zij het debat verder
zwijgend aan te horen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De steeds meer opduikende kwalijke advertenties
van bijvoorbeeld echtparen, die bepaalde relaties vragen en andere
dergelijke annonces zijn gisteravond door prof. mr. I. A. Diepenhorst
(a.r.) in de Tweede Kamer ter sprake gebracht. Het is waar, zei de
hoogleraar, het recht kan niet en mag niet alles regelen vooral in
de persoonlijke sfeer, maar hier wordt de grens van het geoorloofde
ruimschoots overschreden.
Diepenhorst
AMSTERDAM In Israël zal een
park worden aangelegd ter nagedach
tenis aan de vorige week overleden
opperrabbijn drs. S. Rodrigues Pe-
reira.
Het kerkbestuur van de Portugees-
Israëlitische gemeente in Amsterdam
heeft na overleg met de familie het
Joods nationaal fonds in Israël hier
voor opdracht verstrekt.
De „Stichting Fiets" heeft van
daag voor het eerst de „Gouden
Fietsspeld" uitgereikt. Deze
kwam terecht bij de voormalig
commissaris van de Koningin in
Drenthe, mr. J. Cramer. Hij kreeg
deze onderscheiding wegens zijn
verdienste bij de ontwikkeling
van het Drentse fietspadnet. Op
de foto mr. J. Cramer met zijn
Jiets".
(Advertentie) -
Dringt direct door tot aan
de haard van de pijn
Deumatische pijnen, spit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algcsal-balsem.
Onmiddellijk ln de huid doordringend, werkt
Algesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige!
warmtesensatie of irritatie van de huid ta|
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen cn stijfheid maken!
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt I Zorgtj|
dat U thuis altijd een tube Algesal bij de1:
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te ji
verlichten. ALGESAL bij alle apoth. cn drog. I!
Uit het betoog van prof. Diepen
horst, die zich in het algemeen
uitsprak voor een verdieping van het
recht, noteerden we nog het volgen
de:
Een volstrekte toelating van de
pornografie is verkeerd:
Aan vreemdelingen moet het recht
op beroep meer duidelijk worden ge-
ma-akt;
Delingkwenten hebben recht op
meer bijstand;
Ook aan psychopaten dienst meer
rechtsbijstand te worden verleend
Het regiem in de gevangenissen
moet worden gemoderniseerd:
O De bouw voor de kinderbescher
ming mag niet in het nauw komen.
Uitvoerig sprak prof. Diepenhorst
over de positie van het recht in deze
tijd. De rechters zouden hun tijd niet
meer verstaan. Het recht zou een
prooi zijn van de omstandigheden,
klassebeschouwing en burgerlijke
moraal. „Ik kan dit alles niet hele
maal ontkennen", zei prof. Diepen
horst verder. Het recht loopt wel
eens achter.
Maar aan de andere kant kent de
rechtswetenschap een voortdurende
zelfbezinning en zal men zich steeds
weer vernieuwen.
In opspraak
Ook dr. Th. E. E. van Schaik (kath.v.)
sprak uitvoerig over het recht, dat in
opspraak is. Dit Kamerlid wilde niet
spreken van „klassejustitie" maar
wel nam hij de woorden „selektiejus-
titie" (de rechterlijke macht wordt
bij voorkeur geselecteerd uit bepaalde
groepen van de bevolking) en „esta-
blishmentjustitie" (men laat zich lel
den door de bestaande maatschappe
lijke orde, die niet meer algemeen
wordt aanvaard).
Dr. Van Schaik had kritiek op dc
rechters: in bepaalde situaties grijpt
hij snel terug op bestaande regels cn
dc mogelijke marges, die de wet laat,
worden niet benut.
De verwijten, dat de rechter aan
zijn milieu is gebonden en soms te
snel geneigd is de bestaande
rechtsorde te handhaven, zijn niet
geheel ongegrond.
Damslapers
Mejuffrouw mr. E. A. Haars van de
CHU was niet tevreden over de me
thode van het massaal aanhouden
van de zogenaamde Damslapers. Het
argument, dat onder hen verdachten
waren van nog niet opgeloste
misdrijven, was niet erg sterk.
Mejuffrouw Haars deed verder de
suggestie wettelijk te bepalen dat de
huurkoopcontracten voor onroerend
goed notarieel worden opgemaakt. De
rechtszekerheid van de kopers is nu
ver weg.
Haar fractiegenoot mr. W. Scholten
stelde voor een fonds in te stellen
bijvoorbeeld voor de amateursport.
Het geld zou dan afkomstig moeten
zijn van een Nederlandse lotto en een
frequentere trekking van de staatslo
terij. Op het ogenblik verdwijnt al
dat geld, dat speelzuchtig Nederland
uitgeeft naar het buitenland.
Geen toga's
Mevrouw Singer-Dekker (soc.) wil
de een geheel andere procedure bij
de benoeming van de rechterlijke
macht. De toga's moeten worden af
geschaft en het vervolgingsbeleid
moet duidelijker worden Prof. Die
penhorst zei hierover: de verdachte
moet beter worden voorgelicht, zodat
de schijn wordt vermeden, dat hij
slachtoffer is van een beulsspel.
De D'66-afgevaardigde mejuffrouw
mr. A. M. Goudsmit nam het voor de
vreemdelingen op. die aan de grens
worden geweerd. De politie heeft het
recht in eigen hand genomen.
En dan de ambtsinstructie, die ze
had ontdekt: jeugdige vreemdelingen,
die opvallen door kleding en lang
haar moeten goed in de gaten wor
den gehouden. „Er staat nog niets bij
over de huidskleur", zei mejuffrouw
Goudsmit. Haar wens: Morgen moet
deze instructie worden ingetrokken.
Kamerlid Jongeling:
Rechtspleging
moet sneller
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Waarom duurt het
toch zo lang, dat in hoger beroep in
het administratieve recht een
uitspraak wordt gedaan? Waarom
moet men soms twee tot drie jaar
wachten op de koninklijke besluiten?
De heer P. Jongeling van het GPV
stelde minister Polak van justitie
gisteren in de Tweede Kamer deze
vragen bij de behandeling van de
begroting van zijn departement.
We moeten niet het voorbeeld van
Frankrijk volgen, waar in 1956 nog
over de onteigeningen voor de Magi-
nol-Hn'e moest worden beslist.
Maar ook in de civiele strafzaken
kan het lang duren voor er een
beslissing valt. vervolgde de heer
Jongeling. Oorzaak: de voorlich
tingsrapporten van de deskundigen.
De rechter streeft naar goed recht
en heeft de rapporten nodig. Maar
hij moet het midden vinden en ook
snel recht plegen. Een verdere grief
van het GPV-lid van de Tweede Ka
mer was de vertraging in de wetge
vende arbeid. 23 jaar geleden werd
opdracht gegeven voor de herziening
van het burgerlijk wetboek. Er is
slechts weinig tot stand gekomen.
De heer Jongeling is bezorgd over
de ontwikkeling van vandaag. Met de
heer Harmsen (groep Harmsen)
meent hij, dat de eerbied voor het
gezag sterk is verminderd.
WARSCHAU Polen heeft giste
ren in een nota aan de Franse am
bassade in Warschau de uitlevering
geëist van de twee jonge Oost-
duitsers, die zondag gewapenderhand
de bemanning van een Pools lijn-
vliegtuig ged won eren hebben tot een
landing op het vliegveld Tegel ln de
Franse sector van Oost-Berlijn.
Het optreden van twee „misdadi
gers" wordt een 'grove schending
van de beginselen voor de veiligheid
in de lucht' genoemd, zo staat ln de
nota, waarvan de inhoud ook ter
kennis gebracht werd van de diplo
matieke vertegenwoordigingen van
Rusland. Engeland en Amerika.
De twee Oostduitsers van resp. 23
en 18 jaar bevinden zich nog in hech
tenis bij de Franse militaire autori
teiten in West-Berlijn.
Vermoedelijk zullen zij zich voor
een Franse burgerlijke rechtbank
moeten verantwoorden. Naar van
welingelichte zijde in West-Bcrlijn
wordt vernomen, is het uitgesloten
dat het tweetal aan Polen wordt uit
geleverd.
Lachen is gezond en wij hier
doen het graag. Met een echte lach
kan men zich bovendien uit menige
moeilijke zaak helpen. Zoals laatst
aan een diner, waar een linkshan
dige naast de eregast zat. Toen de
wijn was ingeschonken en de tafel
president zijn glas vatte voor een
plechtige dronk op de belangrijke,
strekten alle disgenoten ook de
hand. De een wat vlugger dan de
ander. Dc linkshandige vlugger dan
de eregast en zo kon het gebeuren,
dat ieder klinkbereid zat, terwijl
hij op wie de toost werd uitge
bracht vergeefs rechts naast zijn
bord tastte... geen glas-
Dat prijkte al geheven ln de lin
kerhand van de naastzittende..
Die had echter geen beschaamde
kaken maar een joviale lach en het
Incident brak al het ijs der plech
tigheid.
Lijnrecht tegenover lachen staat
uitlachen. Stiekum mispelen over
de stommiteit van een ander. Of de
vermeende stommiteit.
Daarom heb ik een gruwelijke
hekel aan die lolligheid met een
verborgen camera zoals de AVRO
weer trots in het programma heeft
gebracht onder de titel Poets. Het
recept is eenvoudig. Je schiet ie
mand aan en vraagt hem of haar
iets te doen. Liefst Iemand, die er
een beetje weerloos uitziet, een
goeierd zogezegd. Hulpbereid, dat
is het beste slachtoffer,
j En dan lekker kijken hoe gek ze
Misschien doen ze helemaal
niet gek. maar de kijker weet dat
het nep is en alles wat zonder zin
gedaan wordt, is dan al bespotte
lijk.
Iedereen die er om lacht, lachl
eigenlijk niet de bedrogene maar
zichzelf uit. maar weet dat niet. En
pleegt dus domheid die groter is
dan die waar hij zoveel plezier om
heeft.
De verborgen camera de uitla-
chers registrerend, zou beslist nog
een veel komischer effect geven.
LACHEN EN
UITLACHEN
j doen.... Miss
Waarschijnlijk zou er. wartneer
een Poetsprogramma door de af
keuring der kijkers volkomen de
mist in ging, veel meer echt gela
chen worden, want uitlachers heb
ben dat maar al te vaak verleerd.
Cees Buddingh noemde de ver
borgen camera een misselijk vent
te. maar zei niet dat zo'n apparaat
door nog veel misselijker ventjes
bediend moet worden om te wer
ken en evenmin, dat hij zelf zich
weer tot instrument van al die mis
selijkheid had laten maken.
Dat komt er van als het om uit
lachen en niet meer om lachen
"«at.
