VS VERBIEDEN ZOETSTOF
Commentaar
Amerikaans vlootbezoek
overhaast afgebroken
STROKARTON OOK
VANDAAG PLAT
L- J
Gesprek Rusland-China
vandaag begonnen
Crita)
decoratief en-
praktisch zo'n
Onderzettegel
GRENSGESCHILLEN AAN DE ORDE
Het Kwartet
300.000
MAN UIT
VIETNAM
SPREUK
HUWIER
Verwarring over acuut
genomen maatregel
Mogelijk voor paraatheidsoefening
bonj
Amerikanen in
leger Israël
Edy is akkoord
met Hagemeijer
Weer bommen in i
Athene ontploft
Sterrenwacht op
flatgebouw
Leidse Courant
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
fcofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
Telefoon 31441
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Maandag 20 oktober 1969 50ste jaargang"
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen -
Nieuwe L,
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
W itle Huis zwijgt
WASHINGTON Het Witte
uis weigert commentaar te
iven op een bericht in het
merikaanse blad Newsday dat
esident Nixon het ministerie
an defensie heeft gevraagd de
rugtrekking volgend jaar van
10.000 Amerikaanse militairen
t Zuid-Vietnam voor te berei-
pn.
Nixon zal volgens het blad dit
an bekendmaken in zijn aangekon-
gde tv-toespraak op 3 november,
en dagen geleden zou hij het be-
iit hebben genomen. Alle gevechts-
nheden op twee na zouden worden
uggetrokken. Er zouden dan nog
0.000 tot 200.000 Amerikanen in
e'nam blijven, hoofdzakelijk be
rend tot de luchtmacht en onder-
uningstroepen.
Bill Moyers, directeur van News-
is oud-perschef van het Witte
lis.
Hoe korter de vlijthoe
langer de dag.
EBNER-ESCHENBACH
Ik ging niet l>ij «Ie zeeverkenners,
mdat ik zn'n hekel aan water heb."
DE BILT Het afgelopen
reekeinde bevond ons land zich
ussen een hogedrukgebied boven
test-Rusland en een depressie
oven de Golf van Biskaje. Tus-
en beide druksystemen heerste
en zwakke zuidoostelijke stro-
ling. In de hiermee aangevoerde
icht werden de middagtempera-
iren, dankzij de zon, 17 tot 20
'aden.
In de langer wordende nachten
aalt het kwik echter flink, in de
acht van zondag op maandag
'erd dicht bij de grond op het
iegveld Twente een minimum
mperatuur van een graad onder
et vriespunt geregistreerd. Door
e afkoeling ontstond op vele
laatsen mist, die zich gisteren
het noorden van het land vrij-
'el de gehele dag wist te hand-
aven. daar werden de middag-
mperaturen dan ook niet hoger
an 10 tot 14 graden. In de ge
ketste drukverdeling komt het
amende etmaal weinig verande-
ing.
Het blijft dan ook op de meeste
laatsen droog weer met in de
acht en ochtend op vele plaatsen
list, die hier en daar hardnekkig
an zijn. Waar de mist oplost, zal
e temperatuur waarden bereiken,
ie hoog zijn voor "de tijd van het
aar.
Barometerstand: heden 10 uur
5-8 cm (1011 niililbar), dalend.
Zon en maan
21 oktober zon op 7.15. onder
"34; maan op 16.16, onder 2.01:
okt. V.M.
,Ve</e/7<ui(f: iioyul /urnivkvi'iff
Xtevtlen vn /ie»fntarkt'ii rnlyvn
Gesprek
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het zaterdag plotseling in Amerika genomen be
sluit op grond van de jongste onderzoekingen het gebruik van de
kunstmatige zoetstof cyclamaat te verbieden, heeft in de hele we
reld bij volksgezondheidsinstanties verwarring veroorzaakt.
De reden is, dat incidentele onderzoekingen al niet bepaald posi
tief waren en men aan de onschadelijkheid twijfelde, hoewel het te
gendeel niet nadrukkelijk was aangetoond.
Enkele andere landen, zoals Zwe
den en Denemarken, hebben nu ook
maatregelen genomen. In Nederland
is nog geen beslissing bekend, maar
het if zeker dat spoedoverleg over
deze kwestie gevoerd zal worden.
Cyclamaat is een bij toeval ont
dekte chemische zoetstof, die al van
1937 dateert Het gebruik is vooral de
laatste jaren snel toegenomen. In
Amerika heeft de minister van ge
zondheid, Finch, zaterdag gelast alle
dranken, levensmiddelen en ook ge
neesmiddelen, waarin clclamaat is
verwerkt, uit de handel te nemen,
omdat het kankerverwekkend zou
zijn. Per 1 januari moet alles uit
de handel zijn en de verwerking moet
onmiddellijk worden gestaakt.
T wijf els
Finch legde er de nadruk op, dat
het niet zeker is, dat het middel scha
delijk moet worden geacht. Hij deelde
mee. dat 75 procent van de Ameri
kanen op de een of andere manier
cyclamaten gebruiken.
In Nederland betonen deskundigen
zich nogal wat nuchter over de Ame
rikaanse reactie. Zij achten de maat
regel nogal voorbarig en paniekerig.
De Westduitse arts Helmut Mehnert
gaat nog verder en reageerde met
„een onzinnig en wetenschappelijk
ongefundeerd besluit". Inderdaad kan
cyclamaat gevaarlijk worden, maar
pas bij een gebruik van zo ongeveer
duizend zoetstoftabletten per dag, zo
zei hij. Het gebruik van deze zoetstof
is er al meer dan twintig jaar. Als
het was, zoals men in Amerika meent,
dan zou de medische wetenschap dat
al lang moeten hebben ontdekt, zo
zei hij.
Al lang
De twijfels over het gebruik van deze
kunstmatige zoetstof bestaan sinds 1967.
Het is vooral de suikerindustrie in het
nabjje verleden geweest, die de moge
lijke negatieve werkingen van cyclama
ten aangreep om reclame voor gewone
suiker te maken.
In het Nederlandse blad „Suikerfa-
cetten" wijdde de Nederlandse deskun
dige drs. W. Visser er pas nog aandacht
aan. Hij meldde dat het chemische pro-
dukt bij regelmatig gebruik voor 25 tot
75 procent in het lichaam achterblijft.
Langdurig regelmatig gebruik kan
diarree veroorzaken. Zeker is, dat veel
gebruik ook de schildklierwerking ver
snelt.
Inmiddels heeft Zweden eveneens be
sloten voorlopig het gebruik van cy
clamaten. althans in voedingsmiddelen
en frisdranken te verbieden. De maat
regel geldt niet voor medicijnen.
In Denemarken heeft de gezamen
lijke conservenindustrie gisteren be
kend laten maken dat zij. voorlopig al
thans. geen cyclamaten meer zullen
gebruiken. Men wil eerst zeker weten
of het middel niet schadelijk is.
(Van
onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De reden
van het onverwachte vertrek
van het Amerikaanse vlieg
kampschip Yorktown en de des
troyer Ipgraham uit de Rotter
damse Lekhaven is vrijwel zeker
een paraatheidsoefening. Dat
zou onofficieel in Washington
zijn verklaard. In Engeland ging
zaterdag echter het gerucht dat
er in de Noordee en het Kanaal
zeventig Rsssische duikboten
vertoefden en dat dat de reden
zou kunnen zijn.
Uit havens aan de Amerikaanse oost
kust zijn dit weekeinde eveneens ge-
(Van onze correspondent)
GRONINGEN De arbeiders
in de strokartonindustrie hebben
zaterdag opnieuw besloten van
daag een 24-uursstaking te hou
den. Het is echter de vraag of
het bij 24 uur blijft. Vanmiddag
zou worden besproken of de sta
king zal worden verlengd.
In Groningen zei de heer A. de
Boon, vice-voorzitter van hel NVV,
zaterdag dat zijn vakcentrale zich
unaniem achter het beleid van de
Algemene Bedrijfsgroepen Centrale
had geschaard. ..Hoewel wij begrip
hebben voor de moeilijke situatie
kunnen wij als vakbond niet achter
deze staking staan. Wij kunnen ons
f*t GtRATiS <XIA U.
>vóc*4«he cdbcrtiyLU, ap^tLg"
Ik geef op als
nieuwe abonnee:
straal:
l plaats:
I betaalt: O-per kwartaal per maand I
Als beloning voor mijn aktiviteit
- ontvang ik een onderzettegel
"ïiflU De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
ijn naam
hegel is niet nodig ols u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden.
niet laten leiden door avonturiers
als Meis, die er alleen op uit zijn
trammelant te maken", aldus de
heer De Boon.
Inschakeling
Tevoren pleitte hij voor inschake
ling van de werknemers bij het door
lichten van de strokartonindustrie in
Groningen. „Een voorlopig struc
tuuronderzoek in deze sector heeft
uitgewezen dat 44 procent van het
machinepark 20 tot 60 jaar oud is
en dat de bedrijven de ontwikkeling
van deze industrietak tegenhouden",
aldus de heer De Boon.
Hij hekelde het regeringsbeleid
inzake de zwakke economische
structuur van het noorden. „Het zou
me niet verbazen als het hele Noor.
den in opstand zou komen nu de
regering de motie tot industriële
vestigingsfaciliteiten in het noorden
nog steeds niet heeft uitgevoerd".
Scheveniiigeii
De voorzitter van de Algemene
Bedrijfsgroepen Centrale, de heer
W. Liefaard, zei dat zijn organisa
tie de staking niet steunt omdat de
cao die op 31 december afloopt, op
normale wijze tot stand is gekomen.
Het laagste loon in de strokarton
industrie is volgens de heer Liefaard
162 bruto per week. Daar komt
bij een vakantietoeslag van 600.
een kerstgratificatie van 100 en
een winstuitkering van vijf procent.
Gemiddeld is het bruto loon 185
per week.
„Ik wil niet pretenderen dat het
lonen zijn waarvan je in Schcvcnin-
gen kan wonen", aldus de heer
Liefaard, „maar het is toch iets
meer dan 130 en het is de reali
teit van tientallen cao's."
„De gezinnen in Groningen wor
den aangetast op een onverantwoor
delijke wijze. De schadepost aan ge
derfd loon bedroeg alleen vorige
week maandag al 60.000", zei de
heer Liefaard, die sterk aandrong
op beëindiging van de staking om
een goed klimaat te scheppen voor
nieuw overleg.
lieel onverwacht enkele oorlogsschepen
vertrokken. Die zouden opstomen naar
het Caribisch gebied. Van de Yoktown
en de Ingraliam is alleen bekend dat
ze na het verlaten van de Nieuwe
Waterweg in westelijke richting weg
voeren.
De Amerikaanse ambassade in Den
Haag en het consulaat in Rotterdam
zeiden van niets te weten en weiger
den commentaar te leveren.
Het overhaaste vertrek van de twee
schepen die vorige week woensdag
aankwamen voor een officieel bezoek
van een week heeft zaterdag en zon
dag nogal wat drukte en verwarring
met zich meegebracht.
Zaterdagmiddag om 12 uur kreeg
admiraal G. Llloyd Abbot op de York
town van de marine-attaché van de
ambassade het bericht dat de schepen
zo snel mogelijk gereed moesten wor
den gemaakt voor vertrek naar zee.
Het tijdstip werd bepaald op negen
uur 's avonds.
Politie
De vele honderden bemanningsle
den die voor een kort of lang bezoek
aan de wal waren, werden niet opge
roepen via de radio. Dit om ongerust
heid te voorkomen. Wel kregen de po
litiekorpsen van enkele grote steden
in ons land bet verzoek uit te zien
naar opvarenden en hen mee te delen
direkt naar Rotterdam terug te keren.
Het overgrote deel kwam ook inder
daad terug. Taxi's reden af en aan.
tot uit Den Haag en Amsterdam toe.
Kort vóór negen uur arriveerden nog
zes autobussen met militairen uit
Brussel, die daarheen een dagtocht
hadden gemaakt.
Op dat tijdstip mankeerden er nog
ongeveer 500 opvarenden. Men besloot
nog twee uur te wachten, maar om
rond half tien ging de Ingraham toch
weg, twtintig minuten later gevolgd
door de Yorktown. Achtergebleven op
dat moment waren er toen nog onge
veer 250 van de totaal 2800 opvaren
den van de twee schepen.
Voor vervolg zie pag. 5i
CAÏRO Irak heeft gisteren om
een spoedzitting van de Raad van de
Arabische liga gevraagd om de be
weerde aanwezigheid van Amerika
nen in het Israëlische leger te be
spreken. Vrijdag gaf Washington toe
dat Amerikanen bij de Israëlische
troepen in dienst zijn. Nadrukkelijk
werd verklaard dat zij daartoe niet
worden aangemoedigd.
Volgens Israëlische persberichten
dient een onbetekenend aantal Ame
rikanen met enkele Fransen en Engel
sen in het Israëlische leger. Zij bezit
ten zowel de Amerikaanse als de
Israëlische nationaliteit.
De opvarenden van de Ameri
kaanse oorlogsschepen die in de
Van Ghentkazerne werden on
dergebrachte amuseerden zich
best.
(Van een onzer verslaggevers)
DIEREN De emailleerfabriek
Edy te Dieren wordt overgenomen
door de Amsterdamse Handelmaat
schappij Hagemeijer Co.
Hel besluit van de aandeelhouders
van Edy om akkoord te gaan met het
bod van zestig procent van Hagemeijer
maakt een eind aan een periode van
onzekerheid die de laatste maanden
voor de driehonderd personeelsleden
heeft bestaan.
Hagemeijer zal het bedrijf in Dieren
voortzetten en Edy zo nodig met gelijk
soortige ondernemingen binnen het
concern laten samenwerken. Het meest
in aanmerking komt Berk-Beccon, dat
eveneens producent is van geëmail
leerde en aluminium huishoudelijke
artikelen. De aandelen van Berk-Bec
con zijn reeds voor de meerderheid in
handen van Hagemeijer.
ATHENE In de Griekse hoofd
stad Athene zijn vanmorgen, na de
acht bomaanslagen van zaterdag, op
nieuw twee zelfgemaakte bommen
ontploft. Er vielen geen slachtoffers.
De bommen richtten schade aan in
een villawijk.
DIJ het begin van de Chinees-Rus
sische besprekingen over kwes
ties van wederzijds belang dienen tot
goed begrip drie aantekeningen te
worden gemaakt.
De eerste is, dat de leider van de
Russisehe delegatie bekend staat als
advoeaat voor kwade zaakjes. Koez
netsof is een keiharde onderhande
laar.
Verder valt op, dat de Russische par
tijtheoreticus Soeslof de leiders te
Peking weer heeft beschuldigd dat
zij een scheuring teweegbrengen in
het wereldcommunisme.
Tenslotte dienen wc niet te vergeten,
dat de machtsstrijd te Hanoi om de
opvolging van Ho Tsji Minh (bepa
lend voor situatie in Vietnam) nog
niet is uitgevochten.
Het wegvallen van de N'oordvietna-
mese leider is de onmiddellijke aan
leiding geweest tot het besluit van
de Rus Kosygin, van Hanoi naar Pe
king tc reizen.
Hij bracht daarmee de Chinezen in
verwarring, die overigens van de
nood een deugd maakten en zij
het na nogal wat aarzeling in
stemden met besprekingen.
Zij slaagden er zelfs in, de Russen zo
ver te krijgen dat zij naar Peking
kwamen, hetgeen voor China van
grote propagandistische waarde is.
De Russische leiders hebben dit be
seft, en de uitval die Soeslof kort
voor het begin van de onderhande
lingen naar Peking heeft gedaan
moet dit effect weer teniet doen.
Moskou heeft heel duidelijk gemaakt,
in welke sfeer de Chinees-Russische
besprekingen worden gevoerd. Van
werkelijke toenadering is geen spn-
ke.
Koeznctsof arriveerde te Peking zon
der de grenskwestie aan te roeren,
die voor China het belangrijkst is.
Hij sprak van „kwesties van weder
zijds belang".
Bij onderhandelingen is Koeznetsof
de man met het pokergezicht, die
zich onder aile omstandigheden weet
te beheersen ook ais zich pijnlijke
situaties voordoen.
Nadat de Russen met hun kernwa
pens op Cuba betrapt waren, werd
hij naar Washington gezonden om
met een effen gezicht dit „misver
stand" uit de wereld te helpen.
Toen vorig jaar de inval in Tsjecho-
slowakijc niet onmiddellijk het be
oogde resultaat had, werd Koeznet
sof naar Praag gestuurd om de za
ken daar te regelen.
Het bevreemdde dan ook niet, dat bij
werd aangewezen om te Peking
waar hij enkele jaren ambassadeur
was bijzonder moeilijke onderhan
delingen te openen.
De voornaamste taak van Koeznet
sof zal zijn, besprekingen gaan te
houden teneinde de Chinese leiders
zo lang mogelijk de wind uit de zei
len te nemen.
Dit is de Ilyoesjin-18 van de
Poolse luchtvaartmaatschappij
LOT, die gisteren door twee jon
ge Oostduitsers gedwongen werd
naar Tegel te vliegen, het vlieg
veld in het Franse deel van
West-Berlijn, waar de twee
vluchtelingen politiek asiel vroe
gen.
Zie ook elders in dit nummer.
Toestand Prinsje
is een stuk heter
DEN HAAG De gezondheidstoe
stand van prinses Beatrix en van prins
Constantijn ontwikkelen zich zo gun
stig, dat de RVD pas morgen een com
muniqué zal verstrekken.
Uit vele plaatsen van ons land
arriveerden de militairen per
taxi bij de in de Lekhaven lig
gende schepen.
RIJSWIJK Op een gaanderij
flat in de wijk Steenvoorde zal een
sterrenwacht worden gebouwd. De
apparatuur is een geschenk van de
aannemingsmaatschappij NV Bonten
bal voor de woningbouwvereniging
„Arbeidersbelang", die haar gouden
jubileum vierde. Het bestuur van de
vereniging wil van de sterrenwacht
een Rijswijkse aangelegenheid ma
ken door een stichting in het leven
te roep, waarbij belangstellenden zich
kunnen aansluiten.
PEKING/MOSKOU Een
Russische en een Chinese rege
ringsdelegatie zijn vandaag in
Peking onderhandelingen be
gonnen over kwesties van „we
derzijds belang." Aangenomen
wordt dat de grensverschillen
verreweg het voornaamste punt
van gesprek zullen vormen.
De leider van de dertig man sterke
Sowjeldelegatie, onder minister
Koeznetsof van buitenlandse zaken,
zei bij aankomst in Peking te hopen
dat de besprekingen nuttig zullen
zijn. Hij bedankte de Chinese gasthe
ren voor het hartelijk welkom. De
Chinese onderhandelingsleider, on
der-minister Tsjiao Koean-hoea, had
de Russen op het vliegveld afgehaald.
China had reeds enkele weken aan
gekondigd dat er een overeenstem
ming was bereikt over besprekingen.
Het Kremlin bevestigde dit pas za
terdag. De afspraak tussen de twee
landen vloeide voort uit de ontmoe
ting van de premiers Kosigin en
Tsjoe En-lai op 11 september in Pe
king. De besprekingen vormen een
voortzetting van het overleg, dat in
1964 werd afgebroken.
De Russische partij-ideoloog Mi
chael Soeslof, lid van het machtige
uit elf man bestaande Politbureau,
deed aan de vooravond van het
gesprek nog een heftige aanval op
China. In een lang artikel in Kom-
munist beschuldigde hij China giste
ren van een „chauvinistische avontu-
ricrspolitiek".
