Agent zwaar gewond straatterreur bij Fusie-rederijen hebben groot deel lijnvaart Crisis voorkomen door passende maatregelen ,Ik zag me al naar Siberië gaan „Groene baretten" niet voor rechter Defensie-systeem zeer kwetsbaar Honderden vaten met vergif uit de Hevige rellen in Weert Werkgevers hopen dat vakbeweging blijft meedoen Duitse vrouwen beroofden m bejaarden zee gevist EEG schuldig aan ontwrichting wereldhandel Workshop' naar Japan Prize HAL en KNSM doen niet mee Zeven ton schade bij brand in papierhandel Buschauffeur terug uit Rusland Wil ontbreekt om verkeersnood te lenigen Oorlogsmisdadiger gearresteerd 9 DINSDAG 30 SEPTEMBER 1969 (Van onze militaire medewerker) Het eerste hoofdstuk van de memorie van toelichting van de defensie begroting 1970 handelt over de grondslagen van onze nationale defensiepolitiek. Centraal staat hierbij het vraagstuk van de crisisbeheersing. Dat is niet toevallig. De gebeurtenis sen in Tsjechoslowakije vorig jaar waren er min of meer de oorzaak van dat speciaal dit onderwerp bij de behandeling van de begroting 1969 in de Staten-Generaal ruime aandacht kreeg. Hoe kunnen wij voorkomen dat dergelijke crisis-situaties uit de hand lopen? De Kamer vroeg toen de bewindsman dit onderwerp nader in studie te nemen. Uit de memorie blijkt dat onder crisis-beheersing wordt verstaan: het beleid binnen het kader van de algemene politiek van oorlogsvoorko- ming voor die momenten in de relatie tussen Oost en West waarin de spanning zo sterk oploopt dat het gebruik van geweld waarschijnlijk wordt of reeds plaats heeft, zij het niet in massale omvang. Het doel van dit beleid is, door het hanteren van politieke, militaire en andere middelen, oorlog te voorko men, een verdere escalatie te vermij den. De nadruk ligt dus op een be perkte en beheerste confrontatie om dat, aldus de bewindsman, „elk mili tair treffen zeker bij een conflict in West- en Midden-Europa de dreiging van de door alle partijen gevreesde en niet te beheersen nucle aire oorlog acuut doet zijn". KENMERKEIS Een in een crisis te voeren politiek heeft drie belangrijke kenmerken. Het eerste is: de voorkoming of zono dig de onverwijlde bedwinging van geweld. De aanwending van militaire mid delen confronteert de tegenpartij voordurend met het (nucleaire) risico dat hij loopt als hij zekere grenzen overschrijdt of na een overschrijding, niet terugkeert op zijn schreden. Het volgende kenmerk is dat het gebruik der middelen zodanig be hoort te zijn, dat voor de tegenpartij de weg terug altijd open blijft Dit vraagt een grote mate van zorgvul digheid en zelfbeheersing. Her derde houdt in dat een derge lijke politiek eerst dan uitvoerbaar lijkt indien de grootst mogelijke verscheidenheid aan politieke en mi litaire middelen beschikbaar is. In dit verband zegt de minister: „De militaire middelen dienen zo tal rijk en gevechtswaardig te zijn, dat niét alleen met de aanwezigheid daarvan de verdedigingswil overtui gend wordt gedemonstreerd, maar WEERT Een caféruzie tus sen Ambonezen en militairen heeft gisteravond in Weert ge leid tot een golf van vandalis me en straatterreur. Agenten die de jeugdige raddraaiers uit een wilden drijven, werden met stenen bekogeld, waarbij een van de politiemannen zodanig werd geraakt, dat hij zwaar ge wond naar een ziekenhuis moest. Een andere agent liep een her senschudding op. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De Federatie van katholieke en protestants-christelijke werkgeversverbonden hopen dat de 1 vakbeweging de vrijheid zal vinden de impasse in het noodzakelijk over leg te doorbreken en aan democra tische besluitvorming in de sociaal- economische sector zal blijven deel- nemen. Dit zegt de FCWV in commentaar op het besluit van het NVV en het NKV om niet meer aan het centraal I loonoverleg deel te nemen nu de loonwet van minister Roolvink door de Tweede Kamer is aanvaard. De confessionele werkgevers me nen dat in deze wet de hoofdelemen ten zijn opgenomen van het in 1967 unaniem door werknemers en werk gevers geadviseerde loonsysteem. Bo vendien is in de Kamer nog tege moet gekomen aan de nadien naar voren gebrachte wensen van de vak beweging. De FCWV blijft van mening dat overleg tussen werknemers en werk gevers noodzakelijk is bij de bepa ling van het sociaal-economisch be leid. Zonder dit overleg kunnen on- I gunstige ontwikkelingen ontstaan H zoals in andere Westeuropese lan- den, aldus de werkgevers. (Van onze correspondent) VENLO Dankzij de oplettend heid van een portier heeft de Ven- llose politie twee Duitse vrouwen ge arresteerd. Zij worden ervan ver- dacht zich de laatste maanden in ons .land schuldig te hebben gemaakt aan Idiefstallcn en oplichtingen in tal van oejaardcntehuizen. De vrouwen gingen steeds op de selfde manier te werk. Nadat zij een Jejaardentehuis waren binnengedron- klopten zij op de deuren. Wan- ;er zij geen gehoor kregen, stapten j binnen en namen dan weg wat baar hun gading was. Als zij wel ge hoor kregen, boden zij tafelkleedjes te koop aan met de mededeling dat de opbrengst voor een goed doel be stemd was. Hun signalement was al diverse malen via de politietelex ver spreid en bekendgemaakt aan bejaar dentehuizen. De portier van zo'n tehuis in Venlo zag twee vrouwen binnengaan, die jaan het opgegeven signalement be antwoordden en belde onmiddellijk éde politie. Deze arresteerde de beide ^rouwen nog voordat zij hun slag -hadden kunnen slaan. Het tweetal in Almelo een bejaarde man 1000 lichter gemaakt. In het begin van de avond was de politie om assistentie gevraagd bij een caféruzie. Nadat de herrieschop pers waren gescheiden, bleek dat de arrestantenwagen onklaar was ge maakt. Een aantal jongelui volgde de opgesleepte auto naar het politiebu reau, waar met stenen de ruiten wer den ingegooid. De politie probeerde met de wapen stok de raddraaiers te verwijderen. Een regen van stenen was het ant woord, waarbij twee agenten werden gewond. Een vrouwelijke agent die een van de stenengooiers in de kraag greep, werd door twee anderen toege takeld en moest het politiebureau binnenvluchten. Zij bleek in het be zit te zijn van de jas van een van de daders. Traangas Intussen was de oproerige menigte jongelui aangegroeid tot naar schat ting driehonderd tot vierhonderd per sonen, die jouwend en joelend en ste nen gooiend geparkeerde auto's ver nielden. Onmiddellijk werd verster king ingeroepen van de marechaus see. De politie joeg de menigte met traangas uit elkaar. De oproerlingen verplaatsten zich naar de markt waar kermis wordt gehouden. Daar werd een patrouille wagen van de politie omvergegooid en in brand gestoken. De kermisex ploitanten sloten onmiddellijk hun at tracties. Om half een vannacht was de toestand nog zeer onoverzichte lijk. Ook aan de rijkspolitie in Roer mond werd om versterking gevraagd. dat daarmee ook in alle gevallen van daadwerkelijke agressie een passende tegenweer kan worden geboden". In het kader van de reeds eerder besproken strategie van de Flexible Response (aangepaste antwoord) kan deze passende tegenweer zijn een ge combineerd gebruik van (tactische) massavernietigingswapens en con ventionele middelen. Essentieel is dat de tegenstander over de aard en om vang van de wijze waarop tegen hem zal worden opgetreden in het onzeke re blijft. ILLUSIE Het behoeft geen betoog dat crisis beheersing slechts mogelijk is indien de militaire middelen voldoen aan hoge kwaliteitseisen, zoals: een hoge graad van paraatheid, een adequate reactiesnelheid om politieke beslis singen snel ten uitvoer te kunnen leggen en een gevechtswaarde die een vergelijking met die van de te genstander kan doorstaan. Bij een waardering van het voor gaande mag niet uit het oog worden verloren dat er tussen crisis-be heersing en de inspanning gericht op oorlogsvoorkoming door afschrikking met strategische massavernieti gingswapens, een onlosmakelijke re latie bestaat. De minister is zelfs van oordeel dat onder de huidige politieke omstan digheden en militaire machtsverhou dingen de beheersing van crises zon der wat hij noemt een „onaantastba re nucleaire macht" bedoeld is de strategische nucleaire macht van de Verenigde Staten op de achter grond, een illusie is. De wijze waarop dit zeer gecompli ceerde vraagstuk in de memorie van toelichting is behandeld verdient alle waardering. De uiteenzetting is zake lijk en duidelijk. De situatie waarin wij ons bevinden valt niet mis te verstaan. De indruk die achterblijft is dat wij ons, al balancerend op een smalle kabel, bewegen over een diepe af grond. Onder dergelijke omstandig heden is het bewaren van het even wicht een zaak van uitermate groot belang. GELEERD De Tweede Wereldoorlog en de wa tersnoodramp in 1953 hebben ons ge leerd hoe belangrijk het is om ter voorkoming van rampeh en doeltreffen de voorbereidingen te treffen. Daar om is het streven om door passende maatregelen crises te voorkomen en zo goed mogelijk te beheersen al leszins acceptabel. De bedenkingen tegen de in de me morie ontwikkelde gedachtengang richten zich dan ook niet tegen het doel dat voor ogen staat maar tegen de filosofie die aan het gebruik van de middelen ten grondslag ligt. En daarbij gaat het dan nog meer om de door de NAVO aanvaarde doctrine, dan om nationale opvattingen. Immers de betekenis van de rol die wij spelen is slechts beperkt. Het hoofdbezwaar is dat onze veiligheids structuur in toenemende mate afhan kelijk wordt van het gebruik van kernwapens zeker ook voor de be- kernwapens zeker ook voor de be heersing van crises. In februari van dit jaar verklaarde de Engelse minister van defensie dat is geval van een grote aanval van Rusland op West-Europa, de NAVO voor de keuze staat: overgave of het ontketenen van een massale kernwa penoorlog. Door deze eenzijdigheid is ons systeem bijzonder kwetsbaar en misschien ook wel minder geloof waardig. Meer daarover een volgende kee r. De heer Balemans weer (gelukkig) thuis, hier met echtgenote en zoon Frankie. STELLENDAM De rijkspolitie te water stelt in samenwerking met de Duitse, Belgische en Deense poli tie een grootscheeps onderzoek naar de herkomst van 200 stalen vaten met giftige stof, die vissers de afgelo pen maanden in de Noordzee hebben gevonden. Een aantal van de vaten bevat dichloor-propaan. De inhoud van de rest van de vaten wordt on derzocht door het Rijksinstituut voor de volksgezondheid in Bilthoven. De rijkspoiltie te water in Vlaar- dingen vermoedt, dat de vaten af komstig zijn uit het Roergebied Waarschijnliijk betreft het afvalche- micaliën, die legaal in zee werden gestort. Tot nu toe zijn vaten opgevist voor Stellendam, IJmuiden en Schevenin- gen. Ook in de Deense wateren kwa men er 90 boven water. Aanvankelijk vermoedde men, dat de vaten afkomstig waren van Shell, omdat het embleem van de maatschappij erop was geschilderd. Shell ontkent dit en meent, dat het hier waarschijnlijk om tweedehands vaten gaat. Afvalprobleem Met de vondsten is opnieuw de aandacht gevestigd op het afvalpro bleem. Vooral sinds de Rijnvergifti ging in juni van dit jaar wordt het bij de Duitse chemische industrie steeds gebruikelijker, giftige af valstoffen per binnenschip naar Rot terdam of Antwerpen te vervoeren om ze vervolgens over te laden in zeeschepen, die ze in de Atlantische oceaan of in het noorden van de Noordzee op 200 meter diepte moeten storten. Vernietiging van de stoffen in het Amsterdamse bedrijf, dat daarin gespecialiseerd is, is namelijk niet meer mogelijk omdat het sinds enke le maanden alleen voor Amsterdamse bedrijven werkt. Nixons adviseur: NEW YORK „De landen van de EEG hebben, vooral inzake tarweprij- zen, een politiek gevoerd die de ge hele wereldhandel heeft ontwricht. De EEG heeft zich niet gehouden aan de prijzen die werden vastgesteld bij de internationale graanovereenkomst. Ze hebben vijftien tot twintig pro cent onder die prijzen verhandeld". Deze beschuldiging uitte gisteren prof. dr. Hendrik Houthakker, eco nomisch adviseur van president Nixon, tijdens een lunch van de Nederlandse Kamer van Koophandel. De uit Nederland afkomstige hoog leraar aan de universiteit van Har vard noemde het een ernstige tekort koming in de graanovereenkomst, dat daarin geen maatregelen werden ge troffen voor de huidige wereldverza- diging van tarwe. Desondanks, zo zei hij, houden de VS zich ook nu aan de prijzen, vastgesteld onder die over eenkomst. „Vergeten groep" mag bij de AVRO platen vragen (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Behoort u tot de „vergeten groep" van „misdeelde ra dioluisteraars", dan kunt U in 't ver volg bij de AVRO terecht om aan uw trekken te komen. Zo althans leidt de AVRO een nieuw programma voor de zondagavond in. Het heet „In de kaart gespeeld" en het gaat altijd uit tussen 8.30 en 9.30 uur. Het programma wordt opgebouwd uit plaataanvragen, die liggen op het brede terrein van klassieke, se- mi-klassieke en „daarbij uitsluiten- e" lichte muziek. Wat dit precies is, zal de vergeten groep zelf wel weten, want, zegt de AVRO, die wordt ge vormd door mensen, „die op de radio maar al te weinig van hun gading vinden". Hoe is het mogelijk: er is toch nogal eens klassieke, semi-klas- sieke en lichte muziek te horen, zou je zeggen. Spion doodgeschoten WASHINGTON De zes Ameri kaanse militairen van de speciale troepen („groene baretten") die ervan worden beschuldigd op 20 juni van dit jaar een Zuidvietnamese dubbel spion te hebben doodgeschoten, zul len niet voor de rechter verschijnen. Hij heeft de beschuldigingen inge trokken, maar verklaart dat daden als aan de zes militairen tenlaste gelegd, fundamentele schending van de legerbepalingen, -orders en -begin selen zijn, die niet zullen worden ge tolereerd. De betrokken militairen zullen voor dienst buiten Vietnam worden bestemd. De beschuldigingen zijn ingetrok ken, aldus legerminister Resor, om dat de Amerikaanse inlichtingen dienst (CIA) het niet in het belang van de nationale veiligheid acht als zijn leden in het proces zouden moe ten getuigen. Onder deze omstandig heden is een eerlijk proces niet ge waarborgd, aldus Resor. (Van onze radio- en tv-redactic) HILVERSUM De NOS zal ook een radioprogramma inzenden voor het internationale concours voor edu catieve radio- en tv-programma's om de Japan Prize, dit jaar te houden van 5 tot 19 november in Tokio en Hiroshima. Het is een aflevering van de serie „Tot beter begrip", getiteld „Worlshop", waarin Bernard van Beurden met leerlingen van de Soci-. ale Academie in Amsterdam het koorwerk „Garnett" van George Self instudeert en twee composities van leerlingen worden uitgevoerd. De NOS maakte deze serie in sa menwerking met VPRO en Stichting Gaudeamus. bestaat een die gaat de Maar neen, et misdeelde groep e AVRO nu bedienen. Nieuw bij dit verzoekprogramma is, dat er geen groete of felicitaties mogen worden bijgevoegd: iedereen moet voor zichzelf een plaat aanvra gen en niet voor een ander. (Vervolg van pagina 1) ROTTERDAM De drie Ne derlandse rederijen (twee Am sterdamse en één Rotterdamse) die bezig zijn aan fusiebespre kingen, hebben het overgrote deel van de lijnvaart van ons land in handen. Als ook de VNS tot de combi natie toetreedt men wil de zaak vóór het eind van dit jaar rond zien te hebben zal het bedrijf driekwart van de Ne derlandse grote lijnvaart ver zorgen. Alleen de Holland-Amerika Lijn en de KNSM doen dan als groten niet mee. In het kort kunnen de rederijen die aan dc fusiebesprekingen deelnemen, als volgt worden gekarakteriseerd: De KJCPL heeft lijndiensten tussen Aizë, Afrika, Verre Oosten, Zuid- Amerika en Australië: verder ook tramp- en tankschepen. De vloot be staat uit 66 .schepen van 644.700 ton dw.; twee schepen van 27.600 ton dw. zijn nog in aanbouw). De omzet is 260 miljoen gulden; het aantal perso neelsleden 5.500. De SMN heeft lijndiensten over vrijwel de gehele wereld. Ze bezit 49 vrachtschepen van 485.000 ton dw.. een tanker van 18.310 ton dw., twee bulk carriers van 51.719 ton dw. en drie bevoorradingsschepen. Voorts heeft de SMN een belang bij de oliewinning op de Noordzee. De omzet is 235 mil joen gulden; het personeel telt 4.100 mensen. De KRL heeft lijndiensten tussen Europa, Noord-Amerika, Nabije en Verre Oosten en Afrika. De vloot omvat 29 wachtschepen van 380.000 ton dw., drie tankers van 91.000 dw. en vijf bevoorradingsschepen. Tevens zijn nog twee schepen van 40.000 ton UTRECHT Brand in de opslag plaatsen van de N.V. Scherpenzeel's papiergroothandel en archiefvernieti ging heeft gistermiddag voor on geveer zevenhonderdduizend gulden schade aangericht. Op het moment dat dc brand uitbrak vijf minuten na het verstrijken van de werktijd waren nog tien werknemers in de loods aanwezig. Zij bleven onge deerd. De oorzaak van de brand is nog niet bekend. Het oude deel van de opslagplaats heeft brand- en waterschade opgelo pen, maar kan behouden blijven. Van het nieuwe gedeelte, dat pas een maand geleden in gebruik werd ge nomen, is het dak ingestort. BREDA Cor Balemans (44), de Bredase buschauffeur die in augus tus betrokken was bij een ongeluk in de Russische stad Minsk, is weer thuis. Na hem anderhalve maand te hebben vastgehouden, liet de Rus sische politie hem dezer dagen gaan omdat hij onschuldig was gebleken. Gisteren kon hij in zijn woning vol bloemen zijn vrouw en zeven kinde ren met tran enin de ogen weer in de armenn sluiten. Voor chauffeur Balemans bete kende dat het gelukkige einde van een lange nachtmerrie, die begon toen hij met een volle bus toeristen bij Minsk door onbekende oorzaak van de weg raakte. Drie passagiers werden gedood en twintig gewond. Onder de gewonden was ook Cor Balemans, die enkele weken in het ziekenhuis moest doorbrengen voor dat hij kon worden verhoord. Volgens Balemans moet óf olie op het wegdek óf een constructiefout aan de weg de oorzaak van het on geluk zijn geweest. Maar de Rus sische politie was daarvan niet di- rekt overtuigd en hield hem gerui me tijd vast. Tweemaal werd hem beloofd dat hy spoedig naar huis kon, maar steeds werd daarna gezegd, dat het onderzoek nog niet was afgesloten. Pas dezer dagen verklaarde men hem onschuldig. Cor Balemans zegt goed behan deld te zijn. Hij kreeg een kamer in een van de duurste hotels. „Het ergste was echter de onzekerheid; ik zag mezelf al naar Siberië ver trekken. Toen ik hoorde dat ik nu echt naar huis mocht, huilde ik dan ook als een kind." Vol lof is hij over de steun van de Nederlandse ambassade in Mos kou. „Hoewel Minsk 900 kilometer van Moskou ligt, kwam baron Ben- tinck van Sohoonheten (de derde secretaris van de ambassade) me elke week opzoeken. En altijd bracht hij wat voor me mee". Ik heb nooit beseft, dat een ambassade zoveel voor iemand kan betekenen". (Van onze verkcersredacteur) DEN HAAG De Stichting Weg vindt, dat de beschikbare middelen voor leniging van de verkeersnood in geen verhouding staan tot de ernst van de situatie. Zij zegt dit in het zojuist verschenen verslag over de eerste drie jaar van haar bestaan. „Soms krijgt men zelfs de indruk, dat de wil ontbreekt de ver- keersvoorzieningen in de stadscentra zowel ten behoeve van het rijden de als het stilstaande verkeer aan te'passen aan de ontwikkeling", aldus het verslag. De stichting vindt, dat de uit gesproken voorkeur van de Neder lander voor een eigen vervoermiddel zou moeten leiden tot een rea listischer beleid ten aanzien van de ontwikkeling van het verkeer, waar bij uiteraard ook aan het openbaar vervoer aandacht moet worden besteed. Ondanks de duidelijke uitspraken in de nota verkeersveiligheid (1967) krijgt de weg, naar de mening van de stichting, bij de beoordeling van de verkeerssituatie in het algemeen nog te weinig aandacht. Ook het autorijdend publiek is zich nog te weinig bewust van de tekort komingen van de verkeersvoorzienin- gen, zegt zij. GELDERMALSEN De Coöpera tieve Veilingvereniging „Geldermal- sen en Omstreken" blUft werken bui ten de prijsafspraak. Men heeft dan ook weer een contract afgesloten met het grootwinkelbedrijf P- de Gruyter. De Gruyter zal de handappels voor 98 cent per 2Vi kilo verkopen. Kist jes van dertien kilo kosten 4,98. De appeloorlog tussen de grootwinkelbe drijven lijkt nu pas goed begonnen. Het contract tussen De Gruyter en de veiling in Geldermalsen is opnieuw buiten de centrale verkoop van de NV Centraal Bureau II omgegaan. Het veilingbestuur heeft het lidmaat schap opgezegd van het Centraal Bu reau van tuinbouwveilingen. De hef fingen zouden te hoog zijn. in aanbouw. Het aantal personeels leden is 2.230, de omzet 135 miljoen gulden. Dc VNS heeft lijndiensten op Afrika, India/Pakistan, Verre Oosten, Austra lië. Ze heeft een vloot van 36 schepen met een totaal tonnage van 409.306.1 In aanbouw is een containerschip - van 33.000 ton. De omzet over 1968 bedroeg 300 miljoen gulden. De rederyen hebben ook grote belangen in andere ondernemingen, met name op het gebied van de haven en het wegtransport. WEST-BERLIJN De 63-jarige Westduitse zakenman Frans Könings- haus is gearresteerd op verdenking dat hij tijdens de oorlog de executie heeft bevolen van meer dan duizend Russische krijgsgevangenen. Köningshaus is hoofd geweest van de afdeling Russische krijgsgevange nen van de SD (Sicherheitsdienst). Hij werd in zijn woning in Düssel- dorf aangehouden. De officier van. justitie heeft al enkele jaren naspeu ringen verricht naar de activiteit van enkele honderden voormalige SD-be- ambten. Gistermiddag is lord Mountbatten, wegens zijn aandeel in de strijd in de Tweede Wereldoorlog nu een legendarisch figuur, in Nederland aangekomen. Hij werd afgehaald door een attaché van de Britse ambassade. Hier lord Mountbatten bij zijn aankomst op Schiphol

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 9