jVixoii: geen bepaalde datum
oor terugtrekking troepen
Apollo-RAI
NATIONALISATIE
OLIECONCERN VS
Onzekerheid
houdt beurs
over valuta's
in haar ban
Bestuur S.G.P. vraagt
eenheid te bewaren
='L
Politie verbood
NPD- bijeenkoms t
i Niet storen aan betogingen
President vraagt steun
Oefenduel Strijd in Vietnam vóór '71 staken
Bolivia annuleert olieivet
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
IN NEURENBERG
Koers mark
wordt niet
veranderd
Meer wapens VS
voor Israël?
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1969
AMSTERDAM De onzeker
heid inzake de valuta's en de
ongekend hoge rente houdt de
effectenbeurs in haar ban. Er
was weer een kapitaalvlucht in
Duitse marken en ook in guldens
te constateren. Velen denken, dat
de Duitse mark na de verkie
zingen van zondag a.s. te eniger
tijd een revaluatie zal ondergaan.
Er is een ziekenhuislening van
het 8% rentetype aan de
markt, een ongekend hoog per
centage, dat de krappe markt
positie duidelijk illustreert. Er
gaan geruchten over een dis
contoverhoging door de Ned.
Bank.
De prolongatierente is op Vit pro
cent gesteld, hetgeen voor particulie
ren uitkomt op bijna 9'/t procent.
Wie fondsen beleent, moet een hoge
rente betalen en ongetwijfeld is er
een neiging te bespeuren om debet
posities af te bouwen.
Dat de staatsfondsenmarkt deze
week luier gestemd was, ligt voor de
hand. Hoe de Staat in de tegen
woordige omstandigheden tegen aan
vaardbare voorwaarden aan voldoen
de financiering via emissie's moet
komen, is niet duidelijk. Hier en daar
viel reeds het woord „gedwongen le
ning", maar het is te hopen, dat zulk
de was verminderd en dat de verlie
zen van de Amerkanen in Vietnam
met een derde waren verminderd.
Aansporing
De president wenste, dat hij grote
re steun in de VS zou krijgen voor
zijn Vietnamese beleid. Dit zou voor
Hanoi een aansporing zijn tot onder
handelen. Nixon zei, dat hij zich in
elk geval niet zou laten beïnvloeden
door betogingen tegen de Vietnamese
oorlog op universiteiten en scholen.
Het enige waarover niet te onder
handelen valt is volgens Nixon het
recht van de bevolking van
Zuid-Vietnam, zijn eigen leiders te
kiezen, zonder welke inmenging ook
van buiten af. Als de VS zich aan
deze lijn zouden houden en als het
land deze lijn zou steunen, zou de
vijand gedwongen zijn te onderhan
delen in plaats van af te wachten. In
dat geval zou de oorlog voor het eind
van 1970 afgelopen kunnen zijn.
Voor de grootste ruimtevaartten
toonstelling die ooit in Nederland, is
gehouden is gisteren de originele
Apollo-8 cabine bij het RAI-gebouw
in Amsterdam aangekomen. Hij
vormt samen met andere voorwerpen
een belangwekkende tentoonstelling,
die van 9 tot en met 19 oktober in
het RAI-gebouw zal worden gehou
den.
OSLO De Noorse Centrale
Bank heeft met ingang van vandaag
het bankdisconto verhoogd van 3l/t
tot 4procent. Ook is een prijsstop
afgekondigd voor een aantal produk-
ten. De electriciteitstarieven mogen
niet hoger zijn dan die op 1 januari
LA PAZ Generaal Ovando
Candia, die gisterochtend vroeg
in Bolivia de macht heeft over
genomen van president Siles
Salinas, heeft bij decreet de
14 jaar oude olie wet geannuleerd.
Dit betekent haast zeker de natio
nalisatie van de Amerikaanse
oliemaatschappij Bolivian Gulf
Oil Company, de enige buiten
landse maatschappij die in
Bolivia concessies heeft.
De nieuwe president zei dat de ou
de olieregeling „door buitenlandse
juristen is opgesteld in het voordeel
van buitenlandse ondernemingen".
In Washington verklaarde het Sta
te Department in een commentaar op
de staatsgreep, dat het „teleurgesteld
is o-ver elke terugslag voor de demo
cratische ontwikkeling op het weste
lijk halfrond." Een woordvoerder zei,
dat de VS met andere leden van de
Organisatie voor Amerikaanse staten
(OAS) overleg zal plegen over de
kwestie van de erkenning van het
nieuwe bewind.
De 54-jarige generaal Ovando zei,
dat hij de macht had overgenomen
teneinde, een confrontatie tussen Bo-
livianen die op zelfmoord zou neer
komen. te vermijden". Hij heeft een
nieuwe revolutionaire regering van
veertien burgers en militairen ge
vormd.
een geweldadige operatie vermeden
kan worden.
De valutahandel is door de West-
duitse regering tot na de verkiezing
opgeschort, omdat gevreesd wordt,
dat de situatie door de nieuwe kapi
taalvlucht naar onze Oostelijke buren
uit de hand al lopen.
Lamgelegd
Het is overigens duidelijk, dat een
dergelijke maatregel slechts kort kan
duren, want de buitenlandse handel
wordt in de afwikkeling van transac
ties aldus lamgelegd. Stellig is de in
druk. dat de Bondsrepubliek te eni
ger tijd tot een opwaardering van de
Duitse mark zal moeten besluiten. In
hoever dit besluit reeds zeer spoedig
zal vallen, moet worden afgewacht,
daar de uitslag van de verkiezingen
hierbij een factor van betekenis kan
zijn.
Volgende week komt het Int. Mo
netair Fonds in vergadering bijeen,
één dag na de Duitse verkiezing. Daar
zal ongetwijfeld het hele stelsel van
de wisselkoersen en de pariteiten
besproken worden. Het jaarverslag
van het Fonds gewaagde van de cen
trale betekenis der inflatiebestrijding
in Amerika en landen van Europa
voor een gezonde ontwikkeling van
de wereldeconomie in de komende
jaren.
Zwevende koersen
Of deze strijd zal kunnen slagen
zonder een correctie in de diverse
wisselkoersen, wagen wij te betwijfe
len. Het schijnt dat men ook een
meer flexibele wisselkoers der
verschillende landen wil bevorderen,
zodat er iets meer marge tussen de
koers omhoog en omlaag komt.
Dat betekent niet, dat men streeft
naar zwevende wisselkoersen, zoals
we die voor de oorlog gekend heb
ben. Maar enige speling en minder
starheid acht men bevordelijk voor
een meer reële ontwikkeling van de
wisselkoersen. Op die wijze kan men
stapje voor stapje een wisselkoers om
laag brengen, zonder de paniekachti
ge re- of devaluatiemethode.
Het is duidelijk, dat de onzeker
heid rond de Duitse mark en diverse
andere Europese valuta's leidde tot
terughoudendheid op de effecten
beurs. Een tweede factor, welke een
bijdrage vormde voor de gereser
veerdheid, was de nog niet tot rust
gekomen rehte.
Luier
staalprijzen en het in gebruik nemen
van een nieuwe walserij, welke de
afsluiting betekent van het bekende 4
miljoen ton staal plan, hadden geen
uitwerking. Unilever was tijdelijk
vast gestemd, waarbij opnieuw ge
ruchten inzake een fusie met Heine-
ken de ronde deden. Ook het bier
fonds lag beter in de markt op grond
van deze geruchten.
Geen uitwerking
Het fusiebericht van AKU Kon.
Zout Organon, dat gunstige gegevens
verstrekte over de vooruitzichten der
kunstvezelmarkten, bleef zonder uit
werking. Als dc fusie gerealiseerd
wordt, zal er een concern ontstaan,
dat over 1969 een omzet zal hebben
van zes miljard gulden en een netto
winst van 300 miljoen. Dc bieding
op Int. Salt Company is geslaagd en
Zout-Organon krijgt nu 52 procent
van de aandelen in bezit. Via deze
nieuwe deelneming worden nieuwe
vensters naar het Westen open ge
worpen.
Hotelaandelen lagen zeer vast in de
markt, nu bleek, dat Caranza be
langstelling heeft voor het Americain
Hotel. De koers van dit aandeel steeg
tot boven de 525 pet. (v.w. 435 pet).
Ook Parkhotel en Krasnapolsky wa
ren gevraagd en kwamen op belang
rijk hoger niveau. Sommige che
mische aandelen waren gevraagd, o.a.
Chemische Fabriek Naarden.
Hagemeyer
Hagemeyer zal een bod doen op de
aand. Emailfabriek „De IJssel", wel
ke in moeilijkheden verkeert. De
koers van de aand. was deze week
nog 75 pet. maar het bod komt uit op
60 pet. Billiton Mij heeft een hogere
winst over het eerste halfjaar 1969
gemeld. Deze steeg met 13,6 pet. en er
blijkt uit, dat de groei van dit ex
pansief concern voortduurt.
De Alg. Bank Nederland heeft de
Holl. Belegging en Beheer Mij over
genomen, welke transactie is voortge
komen uit de overweging, dat de bui
tenlandse concurrentie en de krachti
ge groei van instellingen voor collec
tieve beleggingen aansluiting bij gro
te financiële instellingen nodig ma
ken. De onder beheer van de H.B.B.
staande beleggingsinstellingen re
presenteren een vermogen van circa
380 miljoen.
De afgezette president Salinas zou
zich volgens de laatste berichten be
vinden in Santa Cruz. Eerder was
gemeld dat hij op een vliegtuig naar
Chili was gezet.
In de straten van La Paz en andere
steden wordt gepatrouilleerd door
militaire eenheden. Van ongeregeld
heden is geen melding gemaakt. Wel
is het congres gesloten en zijn
verscheidene politici van de oppositie
in hechtenis genomen. De algemene
verkiezingen die in mei of juni 1970
zouden worden gehouden, zijn voor
onbepaalde tijd uitgesteld.
Eigen weg
De nieuwe regering belooft meer
vrijheid voor de vakbeweging. De
leiders van dc strijdkrachten hebben
meegedeeld dat het nieuwe bewind
het land niet naar kapitalistiscs of
communistisch model wil inrichten
maar een „nationale revolutie" wil
voeren.
De strijdkrachten hadden zich in
dienst gesteld van deze revolutie om
te strijden voor sociale gerechtigheid.
De regering zal op het internatio
nale vlak een onafhankelijke politiek
en diplomatieke en handelsbetrekkin
gen aanknopen met de socialistische
staten. De staatsgreep was uitgevoerd
om een einde te maken aan een pseu-
do-democratische, anti-nationale en
slechts in schijn stabiele orde, die
gekenmerkt werd door buitenlandse
gewapende interventie in de vorm
van guerrillastrijdersen door de
aanwezigheid van een regering die
praktisch geheel steunde op de reac
tie en rechtse krachten, en die dus
niet geschikt was om de nationale
strijd te leiden tegen het terroristisch
avontuur en tegen de economische
achterblijving en afhankelijkheid.
„Open datum'" BTW
DEN HAAG Gisteren meldden
wij abusievelijk dat het plan voor
het uitstel van het tijdstip voor de
BTW-verhoging afkomstig zou zijn
van de heer Goudswaard (ar). Dit is
niet juist, omdat mr. W .Scholten (ch)
dit plan reeds eerder lanceerde. In
ons artikel van gisteren waren de
namen van de heren Goudswaard en
Scholten omgewisseld.
Van Rossum deel uitmaakte van een
televisieforum. Hij nam deel aan de
bespreking in het gebouw van de
Tweede Kamer, die werd opgeno
men. Later zijn deze opnamen, zon
der overleg met ir Van Rossum, in
een groter programma verwerkt, zo
leek het. dat het kamerlid in een
forum zat.
De verklaring maakt verder dui
delijk, dat het hoofdbestuur het „Rap
port Walcheren" afwijkt en het zich
achter de voorzitter stelt betreffende
de leiding van de Algemene vergade
ring. „In zulk een rumoerige vergade
ring was geen andere houding mo
gelijk".
Over de cumulatie van functies
(voorzitter van de partij en hoofdre
dacteur van De Banier) wordt gezegd
dat de voorzitter door een wettige
vergadering is gekozen en de hoofdre
dacteur dóór een dergelijke vergade
ring is aangewezen.
De staatsfondsenmarkt lag luier en
op sommige dagen dacht men. dat er
„geen bodem in de markt" kwam. Er
kwam overigens een licht herstel tot
stand, maar erg vertrouwd lijkt het
herstel nog niet.'Men realiseert zich
hoe moeilijk de overheidsfinanciering
is, zowel wat betreft de Staat, maar
ook niet minder de lagere over
heidsorganen, terwijl er zoveel geld
nodig is.
Ongekend hoog moeten de charita
tieve instellingen met de rente bie
den om de financiering van nieuwe
gebouwen veilig te stellen. Het
Maasziekenhuis te Boxmeer kwam
met een 8E procent lening tegen pari,
een voor ons land ongekend hoog
percentage, welk feit duidelijk il
lustreert, hoe ongewoon de tegen
woordige situatie op het gebied der
financiering is geworden.
Internationals waren vrij algemeen
weinig veranderd en reageerden niet
op gunstige berichten. De Shell heeft
een groot contract inzake de levering
van vloeibaar gemaakt aardgas af
gesloten met Japan, waarmede een
bedrag van 5,7 miljard is gemoeid.
Ook de gunstige berichten inzake de
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het hoofdbestuur
van de SGP spreekt in een verkla
ring, die is gepubliceerd in De Ba
nier van deze week, de wens uit, dat
het comité van verontrusten van zijn
verkeerde weg zal terugkeren. Het
hoofdbestuur doet verder een beroep
op de kiesverenigingen en leden de
eenheid te bewaren.
Het comité van verontrusten ver
wijt het hoofdbestuur, de fraktie
van de Tweede Kamer en het
grootste deel van de afgevaardig
den in de staten en raden verwate
ring en verloochening van het be
ginsel.
Ingaande op de punten, die het
comité heeft genoemd, verklaart het
hoofdbestuur dat betreffende het
vrouwenkiesrecht het vroeger ingeno
men standpunt niet is verlaten.
Het is onjuist dat het Kamerlid ir
De president zei te willen trachten,
de oorlog in Vietnam nog voor het
einde van 1970 of voor begin 1971 te
beëindigen. Daarom verzette hij zich
tegen de voorstellen voor een con
creet plan voor de terugtrekking van
alle Amerikaanse eenheden uit Viet
nam.
Nixon gaf toe dat zijn pogingen om
een einde te maken aan de oorlog in
Vietnam niet zoveel succes gehad zou
hebben als hij wel gewild had. Maar
de Amerikaanse regering had wel be
reikt dat de stemming in de wereld
omgeslagen was.
Pluspunten
Hij, Nixon, had bij zijn bezoek aan
de Algemene Vergadering der VN ge
merkt, dat er nauwelijks nog vij
andschap tegen de VS op dit punt
bestond.
Als pluspunten somde Nixon op de
aftocht van 60.000 man Amerikaanse
troepen uit Vietnam met 15 december
als sluitingsdatum voor het afzien
van het oproepen van 50.000 man
voor de militaire dienst tot het einde
van dit jaar.
roilu
voor de première van het stuk
•oilus en Cressida (in Nijmegen)
.dyak Ab Abspoel tijdens de gevech-
^jn bij de voorpremière zijn arm.
Jü zal worden vervangen door Piet
Stomer, die hier met hem de ge-
oe vechtsscène doorneemt.
Maar het grootste pluspunt was
naar zijn mening, dat de infiltratie
vanuit Noord-Vietnam met twee der-
tj
olNEURENBERG De laatste
frkiezingsbijeenkomst in Neu-
Tmberg v*»n NPD-leider Adolf
r»n Thadden is gisteren door de
itie beëindigd voordat zjj goed
wel begonnen was. Aanleiding
as het optreden van duizenden
[jmonstranten die tegen de^ NPD
•Ifotesteerden.
:!jVon Thadden mocht op last van de
politiechef nergens een
enkomst organiseren. „Zolang ik
ben, in geen geval," zei de poli-
hef.
leer dan twee uur voordat Von
;dden zou spreken stroomde het
iiusplein al vol met betogers, die
)ren in andere stadsgedeelten pro-
bijeenkomsten hadden gehouden,
politie had zich opgesteld achter
ckeldraad versperringen en ver-
tte het plein met zoeklichten.
H>e massa van naar schatting 10.000
jogers zwermde over het plein,
jfn de politie deze bestookte met zes
jterkanonnen. Het spreekgestoelte
_h Von Thadden werd herhaaldelijk
de demonstranten bestormd en
Iwerden rotjes naar de politie ge-
^an de lopende band werden ge-
jjnden van het plein gedragen of
Ingeleid. Eenentwintig politicman-
,n werden gewond. Zeven personen,
'Ier wie vier agenten, moesten in
et ziekenhuis worden behandeld.
'Ie betogers werden gearresteerd,
■^ar later weer vrijgelaten.
Een uur voordat de bijeenkomst
zou beginnen, maakte de politie be
kend dat Von Thadden niet zou spre
ken. De bijeenkomst werd verboden
omdat „de openbare veiligheid" in
gevaar werd gebracht.
Dik front
De betogers weigerden echter het
plein te verlaten. De politie had in
tussen een enkele rijen dik front
dwars over het plein gevormd. De
demonstranten bleven oog in oog met
de politie staan, zonder iets te doen.
Later in de avond verspreidden zij
zich evenwel. Een grote groep jui
chende jongeren trok naar het
hoofdstation waar een zes meter hoog
verkiezingsbord werd beklommen en
even later neergehaald en verbrand.
Hierop viel de politie met de wa
penstok op de menigte aan, die ste
nen teruggooide. Bij eén politieman
werd zijn helm afgetrokken door jon
geren, die hem afrosten totdat hij
door collega's werd bevrijd.
Verscheidene betogers werden te
genstribbelend in overvalwagens ge
propt, terwijl anderen de politie uit
maakten voor „zwijnen" en „gesta-
po".
itstel BTW België
liet
direct nadelig
voor Nederland
HAAG De maatregel van
Belgische regering de BTW niet
I 1 januari in te voeren heeft geen
,ecte nadelige gevolgen voor de Ne-
landse economie. Dit antwoorden
ister Witteveen en staatssecreta
Grapperhaus van financiën op
gen van de Tweede-Kamerleden
lolten, Kieft, Notenboom, Porthei-
1 en Van den Bergh.
>e bewindslieden delen mee dat de
ering in Brussel noch binnen de
G, noch binnen de Benelux
i ;rleg met Nederland heeft ge-
egd over het uitstel van de invoe-
g van de BTW, die op 1 januari
i kracht zou zijn geworden,
oor België blijft een min of meer
rekkige grensafrekening bestaan,
bewindslieden vrezen ook dat de
luiten tot afschaffing van de fis-
s binnengrenzen van de Benelux
•r de Belgische maatregel niet kun-
i worden uitgevoerd.
SPD en CDU:
BONN -r- Hoewel de twee grote
I Westduitse partijen, CDU en SPD,
niet tot een officiële en gezamenlijke
verklaring hebben kunnen komen, is
gisteren wel vast komen te staan, is
de wisselkoers van de D-mark zal
worden gewijzigd.
Nadat het SPD-presidium had ver
klaard dat in de huidige situatie niet
over een revaluatie van de mark zal
worden gediscussieerd, hebben ook
de partijbesturen van de CDU en
CSU laten weten, „dat zij nu en in de
naaste toekomst geen aanleiding zien,
de koers van de mark te verande
ren."
Intussen is door het ministerie van
economische zaken bevestigd, dat de
wisselmarkten maandag geopend zul
len zijn. Die dag zal het kabinet in
spoedzitting bijeenkomen om te be
raadslagen over nieuwe maatregelen
om de conjunctuur en de speculaties
op de wisselmarkten af te remmen.
Zowel de christendemocratische
minister van financiën, Strauss, als
de sociaaldemocratische minister van
economische zaken, Schiller, zullen
met voorstellen komen.
WASHINGTON De Israëlische
premier mevrouw Golda Meir heeft
gisteren in Washington laten
doorschemeren dat de VS Israël wa
pens zullen blijven leveren. President
Nixon zou haar tijdens een onder
houd dit hebben verzekerd.
Naar uit welingelichte kringen
wordt vernomen zou mevrouw Meir
behalve de 50 Phantom-jagers (waar
van er tot nu toe 16 zijn geleverd)
nog 25 hebben gevraagd efi boven
dien nog 80 Skyhawk-jagers bene
vens ander oorlogsmaterieel.
Om hun protesten kracht bij te zet
ten beklommen demonstrerende
blanke bouwvakkers de Chicags
Picasso, een metalen structuuren
„plantten" op de top de Amerikaanse
vlag en enige demonstratieborden.
WASHINGTON President Nixon wil geen bepaalde datuni
vaststellen voor de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit
Vietnam. Een dergelijk denkbeeld vindt hij defaitistisch. Nixon is
van oordeel, dat het willekeurig bepalen van een tijdstip de Ameri
kaanse onderhandelingspositie bij de Parijse vredesconferentie zou
ondermijnen.
Als een tijdstip bijvoorbeeld eind
1970 of midden 1971 zou worden ge
kozen, zou dit onvermijdelijk leiden
tot bestendiging van de oorlog tot dat
tijdstip, aldus Nixon op een perscon
ferentie in Washington.
