Kennemerland herwint oude glorie
Zendamateur 899
geeft antwoord
Pater als quizmaster
Presentatie van een zeventigjarige
DEZE
WEEK
Beeckestijn fijn hersteld
COR VAN LEEUWEN WILDE WAT ANDERS
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1969
Illegale zendamateur 899 bij
zijn lang niet goedkope appara
tuur.
„Als meneer Neuteboom ons kinderlijke vuilspuiters noemt
die de grootste lol hebben in het slaken van vulgaire opmer»
kingen door de microfoon en dat hij op de MC-band alleen
maar smerige woorden en gore verhalen hoort, dan beledigt hij
een grote groep fatsoenlijke huisvaders die zendamateur zijn".
Dat is de reactie van een illegale zendamateur op het interview
met de chef opsporing bij de Bijzondere Radiodienst van de
PTT, de heer D. Neuteboom in ons zondagsblad van vorige week.
ft anneer donderdag de commissaris der Koningin
van Noord-Holland mr. F. J. Kranenburg de sleu
tel van huize Beeckestijn heeft omgedraaid zal Ne
derland een prachtig openbaar park van 31 hecta
ren en een historisch bouwwerk, geheel gerestau
reerd en het bezoeken waard, rijker zijn. De ge
meente Veisen heeft na bijna twintig jaar van aar
zelen, van biina slopen en toch restaureren dit
gepresteerd.
Beeckestijn dankt zijn
glorie aan de Amsterdamse
regenten, die zo graag een
hofstede in Kennemerland
of een buitenplaats aan de
Vecht hadden om zich in
dit „tweede huis" terug te
trekken uit het woelige
leven van de stad. Waar
mee weer eens bewezen
wordt, dat in al die eeu
wen de mens zelf toch
niet zo erg veel veranderd
is. Toen reed men in met
vier paarden bespannen
karossen van stad naar
land inplaats van in een
auto, dat is al.
Het artikel is door de illegale
zendenthousiasten via de ether
druk besproken. Met één van hen
hadden wij een gesprek. De MC-
band-gebruikers melden zich altijd
met een bepaald nummer en daar
om zullen wij onze gastheer maar
„899" noemen.
De MC-band. ofwel de 11 meter
golflengte, Is e&n zogenaamde citi-
ISRAëL dient vredesvoorstellen
bij de VN in, Egypte wil wel
praten ook zonder dat Israël zich
eerst terugtrekt, de CDU en de
SDP staken de strijd om de re
valuatie een poosje, Pompidou
wil In Den Haag vrij over Enge-
lands toetreding tot de EEG pra
ten... wat een positieve geluiden
allemaal in deze vredesweek.
In eigen land zorgen Verolme
en Roolvink voor betogingen.
Eerst worden er al namen voor
een regeringscommissaris bij
Verolme genoemd, maar dan
blijkt de scheepsbouwer ook
zonder pottenkijker voorlopig
25 miljoen te kunnen krijgen.
Verdere steun ie dan afhankelijk
van een blik in de boeken. Verol-
mes personeel staat als één man
achter hem.
De oppositie maar die niet
alleen komt ook in het geweer
tegen Roolvinks loonwet, die de
regering de bevoegdheid moet
geven in cao's in te grijpen. De
Kamer zwicht voor De Jongs
middernachtelijk „onaanvaard
baar". Het NVV trekt zich uit alle
loonoverleg terug.
En dat terwijl het in de SER zo
goed gegaan is. Boven alle ver
wachting komt er een algemeen
advies over inspraak van de
werknemer in het bestuur van de
onderneming.
Uit Den Haag nog: de Kamer
verwerpt het idee-Aarden voor
een parlementaire enquête naar
de economische macht. Er wordt
Qedacht aan een eventuele mi
nister van wetenschappen. De
achttien naderen de eindstreep
met een stembueakkoord. De ge
meenten krijgen meer financiële
armslag. VVD-fractieleider E. H.
Toxopeus wordt inderdaad com
missaris der Koningin in Gronin-
gen.
Ons ontvallen de uitgever Bert
Bakker en de filmproducent Ru-
dolf Meyer. Een Nederlandse
toerist wordt in Zurich door twee
jongens vermoord. Onderzoek
naar de moordzaak-De Haas in
Buitenveldert leert dat veel
Damslapers zich aan misdaden
schuldig maken.
Tot slot terug naar het buiten
land, met Noord-Vietnams nieu
we president nog ouder dan wij
len Ho: Ton Due Thang; met een
wellee-nietes zieke Mao; met
een ruziënde Islamitische topcon
ferentie in Rabat; met het
zwaard van Damokles boven
Dubceks hoofd; met de West-
duitse verkiezingen in het voor
uitzicht. Haalt Von Thadden het?
Ik treed niet eerder af dan na
dat we in rustiger vaarwater zijn
gekomen, en dat kan nog wel
tachtig jaar duren (C. Verolme).
Aandacht voor ontwikke
lingshulp: het emotionele is ver
dwenen, maar dat heb ik ook
nooit een erg sterk motief ge
vonden. Ik denk dat het, zoals
bij de sociale verzekeringen, een
fcjrmale zaak is geworden. Men
praat er niet meer over, het
hoort erbij (Minister Udink).
zenband, die de PTT heeft voorbe
houden voor radioverkeer voor
burgerdoeleinden, zoals bij het la
den van schepen, voor kraanma
chinisten, voor het richten van
tv-antennes, etc. Onder geen be
ding wordt er vergunning gegeven
aan hobbyisten om deze MC-band
te gebruiken.
„Waarom niet is mij een
raadsel", aldus 899. „De PTT
denkt de wijsheid in pacht te heb
ben. Discussie over dit punt is
uitgesloten. Brieven van ons wor
den door de PTT niet eens beant
woord. Als je een briefje naar de
Koningin stuurt, dan krijg je ten
minste bericht dat je schrijven is
ontvangen".
„Maar nu even over de citizen-
band. Die golflengte is in landen
als Zweden, Noorwegen, Frankrijk,
Italië, Spanje. Israël, Canada, Ver
enigde Staten, Japan en In beperk
te mate In Duitsland geheel vrij.
Waarom kan dat in ons land niet?"
„De PTT kan toch een reglement
opstellen, waarin bijvoorbeeld eni
ge van de 24 kanalen van de MC-
band voor amateurs beschikbaar
worden gesteld. Laat ze maar
tijdstippen vaststellen, wanneer er
wel of niet van de band gebruik
mag worden gemaakt, of desnoods
vergunningen verstrekken voor bij
voorbeeld f 200 per jaar".
„Ik weet dat een echte zenda
mateur zich aan deze regels zal
houden. Ik weet echter ook dat de
PTT er ondanks vele processen-
verbaal en inbeslagnemingen nooit
In zal slagen deze hobby uit te
roeien. De PTT moet het niet
bestrijden, maar er een oplossing
voor zoeken."
Nadrukkelijk wijst 899 erop, dat
het hier om bonafide gebruikers
van de MC-band gaat. „Die ether
piraten die met ondeugdelijke ap
paratuur op de middengolf tussen
Hilversum I en II zitten, daar moet
de PTT zeker wat aan doen."
De zelfdiscipline onder de
MC-bandgebruikers is groot. Tij
dens televisieuitzendingen, die
gestoord zouden kunnen worden,
is het stil in de ether.
In zijn bovenwoning zet 899 een
Spitfirezender op tafel van
omstreeks 1000 („Geen sigaren-
doosje met een draadje en een
lamp, zoals meneer Neuteboom
zegt") en we luisteren alle kanalen
af. Het is inderdaad volslagen
rustig op de MC-band. Zodra ech
ter de televisie kan worden uitge
draaid, komen de eerste „oude be
kenden" in de ether.
Het leukste is contact te krijgen
met zenders in andere steden. Een
enkele keer lukt het met buiten
landse zenders. De amateurs ken
nen elkaar wel zo'n beetje, ze wis
selen wat technische gegevens uit
en zender 77 moet vele felicitaties
in ontvangst nemen omdat hij va
der is geworden.
Velen hebben de Fototen
toonstelling in Amsterdam bezocht
eri ook dat vormt een prachtige
gelegenheid om gegevens uit te
wisselen.
We hebben tot in de nacht naar
de gesprekken geluisterd, maar er
viel geen scheldwoord, geen
vuilspuiterij, er waren geen „gore
verhalen". Eerder corrigeren d e
amateurs elkaar. Zij moeten de re
gels van het spel in acht nemen en
zullen bijvoorbeeld niet door een
gesprek heen zenden. Als dat wel
Cherry Wainer
in Tros-show
Elke omroep laat zich deze
week zien in een van de Fira-
tostudio's. De TROS blijft niet
achter: vanavond als pauze
nummer in de film over de
Britse koninklijke familie een
vlotte show met vijf interna
tionale artiesten, die via hun
platenverkoop een flinke bank
rekening bezitten. Het zijn
Peter Covent en zijn orkest,
komen uit Duitsland, Freddy
Flamengo uit België, John
Woodhouse met accordeon uit
Nederland, Robert Guarani uit
Frankrijk en, zoals u op de
foto ziet. Cherry Wainer met
hammondorgel en mascotte
poedel uit Zuid-Afrika.
gebeurt, wordt men wel op de vin
gers getikt.
„Wij wensen net zo graag als de
PTT dat één en ander wordt gere
geld. De zendamateurs willen ver
gaande concessies doen, maar het
moet eens uit zijn met die
PTT-ambtenaren die door bluf en
intimidatie er de schrik proberen
in te krijgen bij de zendamateurs.
Voor dit kat-en-muis-spelletje moet
een oplossing komen, maar die
komt er niet als de opspo
ringsdienst elke discussie weigert
en brieven onbeantwoord laat," al
dus de mening van 899.
HENK HOUTMAN
Het is vooral de familie Bo-
reel geweest, die Beeckestijn
glorie heeft gegeven. In 1742
kocht Jacob Boreel, schepen
van Amsterdam, het landgoed
voor 28.000 van de erven Trip.
Zijn huisvrouw Agneta Munter
was liever met haar kinderen
buiten in het vrije Kennemer
land dan in het statige Huis in
de Bocht te Amsterdam.
Ruim twee eeuwen is het
landgoed (door de zoon van Ja
cob Boreel. Willem, uitgebreid
en verfraaid) in het bezit van
de Boreels gebleven. De familie
zelf echter ging op Waterland,
in het noorden grenzend aan
Beeckestijn wonen en langzaam
raakte de fraaie behuizing in
verval. 13e Duitsers deden de
rest. In de tuin achter het huis
kwam een reusachtige bunker,
de witte gevel van het statige
huis werd gecamoufleerd, o.a.
door er bomen op te schilderen.
Na de bevrijding riep ieder
een: „Afbreken zet er huizen
op..."
Velsen dat in de jaren
twintig 'het mooie Velserbeek
had gekocht, aarzelde.
Wel kocht de gemeente het
landgoed in 1953. iHet ministe
rie van cultuur en wetenschap
pen gaf een sloopvergunning
af. Toen echter kwamen velen
in het geweer. De nuchterlin-
gen bleven bij de wens alles af
te breken; de historici, natuur
minnaars en romantici pleitten
voor een restauratie.
De Hoogovens schonken een
ton voor het herstel en in 1959
draaide het ministerie om en
kon de restauratie beginnen. In-
plaats van de toen geraamde
zes of zeven ton liepen de kos
ten op het twee en een half mil
joen gulden.
Nu staat Beeckestijn dan
weer in oude glorie. Blinkende
ruitjesvensters in witte gevel,
het klokketorentje met de
trotse familiewapens er onder.
Rechts het oude koetshuis met
vroegere stallen, nu te huur
voor vergaderingen, en links de
tuinmanswoning omgetoverd
tot een gezellige Taverne, waar
Engel van der Hoek de poffer
tjes en papnekoeken, de toast
met haring en garnalenbakjes
en zoveel meer serveerklaar
heeft.
De bovenverdieping van Beec
kestijn wordt de zetel van de
Culturele Raad van Noord -
Holland, die uit Bergen ver
huist.
Maar het publiek zal het om
de benedenvertrekken en het
paidc gaan. Het park, dat vrij
toegankelijk is, N is aangelegd,
in Engelse stijl met gazons en
lindelanen, met achter het huis
de „droge" vijver en vederop
de echte met een hoge fontein.
Daarachter de kronkellaantjes
van de Kromme Landen.
Langzaam aan wil men heel
de oude tuin herstellen. Het eni
ge wat waarschijnlijk nooit te
rug te krijgen is, dat zijn de
reigers, die na een eeuwenlange
terugkeer elke lente, door het
geweld van de bezetters verdre
ven zijn.
Die reigers waren overigens
de plaag van het park. Wande
laars deden er verstandig aan
altijd een beschermende para-
pluie boven zich te hebben...!
Oude glorie herleeft in het
huis zelf, doordat de beneden
verdieping met schatten uit het
Rijksmuseum, meubelen door
de Koningin afgestaan uit het
paleis aan het Noordeinde en
aankopen van de gemeente Vel
sen weer stijlvol is ingericht.
Een oude glorie, teruggaand tot
de pruikentijd...
De hoge marmeren hal met
links de kleine vertrekken,
waar eens de hoge gasten reis
mantel en stok afgaven aan de
bedienden, nu kleine kabinet
ten met een verzameling Kan
ton email en porselein.
Rechts de grotere salons,
waar in 1749 de Franse gezant
informeel maar zeer politiek
kennis maakte met de Amster
damse regenten, die van de hof
steden Waterland, Meervliet,
Watervliet, Marquette en Vel
serbeek waren komen rijden
om de Franse gast hun trotse
toenadering te tonen.
De kleine en de grote i
zijn in empirestijl. Pronk!
ken zijn voorts de eetkal
die ongeveer op de hoogter
van de grote keuken aanP'
andere kant van de ma»
ren achterhal en de tuiij,
waar generaties Boreels
ben zitten borduren.
Men hoopt in deze vertj^
ken niet alleen het meu»
uit te breiden, maar ook er fc
seltentoonstellingen te kuf
houden. Het huis BeeckeJ
moet weer gaan leven!
Voor wie eens naar v£
wil: Beeckestijn ligt a
rijksweg, dicht bij het
dorp Velsen. Het park is i
open, de taverne elke dag
halve op maandag) tot tut
uur 's avonds en het huis
rende de wintermaanden
twee tot vijf uur. Alleen f
het huis is entree verschul
(twee kwartjes!).
ALEXANlf
Cor van Leeuwen
„Weet je," zegt Cor van Leeuwen, „het is maar een
spelletje en zowat over de hele wereld bekend, maar bij
ons is het erg goed aangekomen. De kijkdichtheid en de
waarderingscijfers liggen hoger dan het gemiddelde en
daarom was er alle reden, ermee door te gaan. Maar ja,
ik wou es wat anders en ik geloof, dat ik het nu voor
elkaar heb met „Wat doe ik voor de kost?"
„Kijk, dat wisselen van quiz
master, de spelleiding elke keer
aan een andere bekende Neder
lander geven, dat is het. Als ik
minister Luns vraag: „Wilt U
optreden als mysterieuze fi
guur?" dan piekert hij er niet
over. Maar als Haya van Some
ren hem opbelt en zegt: „Hè
toe, kom eens meedoen in mijn
uitzending!" nou dan weet
ik het nog zo net niet".
Cor van Leeuwen: mager, fel
le ogen, snor en donker haar.
Regisseur van het zondagse
NOS-spel „Wat doe ik voor de
kost?" Tja... maar wie is hij
eigenlijk? 't is niet aardig, een
man voor te stellen als echt
genoot van zijn vrouw, maar
voor deze keer zal hij het ons
wel vergeven: Cor is de man
van VARA-tv-omroepster Jet-
ta van Leeuwen. Ha juist... het
lampje brandt bij U!
,,'t Is nu mijn derde jaar bij
de NOS. Ik ben nou 43. Vroeger
zat ik bij de Wereldomroep, la
ter bij de VARA-tv. Leuk bij
de televisie? Ach, wat is leuk?
Het is altijd een zenuwentoe
stand, ik trek me veel teveel
aan van de details en dat slijt
enorm. Maar het is fijn dat
mijn vrouw bij ervaring weet.
wat ik doormaak."
Terug naar het spelletje.
„Ik wou er voor het nieuwe
seizoen iets aan veranderen om
dat het in z'n geheel overbe
kend raakte. Maar wat? Nou
loopt er in Hilversum ene me
neer Leslie Roberts rond. Hij is
een van de producers van het
eerste uur bij de BBC-televisie.
Een man, boordevol fantasieën
en ideeën. Hij adviseert de
VARA bij amusementsproduk-
ties en Rudi Carrell heeft een
hele goeie aan hem gehad, dat
is geen geheim".
„Als je met hem praat, krijg
je zelf allerlei ingevingen. Les
lie zei tegen me: „Als je nou
eens ging wisselen van
gastheer...?" En toen zag ik in
eens allerlei mogelijkheden.
Geen echte quizmaster, maar
een gastheer of een gastvrouw,
die zelf mee uitzoekt welke be
roepen er aan de orde komen,
die zelf een mysterieuze per
soon kiest en ook met de men
sen praat in het programma".
„Neem nou een man als pater
T.eonold Varhasen. ja, die komt
zondag. Hij zal een melkboer
heel andere vragen stellen dan
bijv. Kloos van het NVV of de
dichter Cees Buddingh', waar
of niet? Op zo'n manier wordt
het programma een dubbel
kijkspel, want zowel de gasten
als de gastheer of gastvrouw
zijn interessant, 't is nu elke
keer anders."
„Ja, oorspronkelijk komt het
spelletje uit Engeland, zo'n
twintig jaar geleden begonnen
ze ermee op de radio. Later
ging het naar de televisie. In
Amerika loopt het al jaren en
jaren. In Duitsland ook alweer
'n jaar of zeven. De NTS begon
ermee nadat de Koningin in
haar Troonrede had gezegd dat
er nogal wat ontbrak aan het
geven van voorlichting bij be
roepskeuze."
Bij het zoeken naar een aan
trekkelijke vorm daarvoor viel
het oog op het successpel uit
het buitenland Dat kon Neder
land ook nadoen...
„Nadoen?" zegt Cor van Leeu
wen. „wat heet nadoen? Je
moet er zelf iets van maken. Je
hebt een gegeven en je versiert
het".
Vandaar nu ook het nieuwe
jasje voor het bekende spel. Dit
Pater Leopold Verhagen
jaar een nieuw panel dat
staat uit een viertal dat
nog vertrouwd moet makei
de huiskamers: de journa
Emmy Heuff, de onderwijl
Hansje Lohr, de copywriter
ke Jager en mr. Hans van
Vlug, directeur van de F
ratie betaald voetbalórgar
ties. Arbiter is de bedrijfs
choloog Han Kuhlemeier. H
nodig om de „bekende Ne
landers", die natuurlijk nie
vereiste routine hebben als q
master, terzijde te staan.
Behalve de al genoemde
kenden" zijn ook al uitgeno
de KVP-fractieleider in
Tweede Kamer drs. W. K;
Schmelzer en de acteur
Brusse.
Cor van Leeuwen heeft
vertrouwen in hun positieve
dragen aan „Wat doe ik 1
de kost?"
De Joden in de verstrooiing hebben tot de ontwikkeling van het
christelijk denken rechtstreeks niets bijgedragen. De schuldvraag laat
ik buiten beschouwing. Maar juist vandaag, nu de geïnstitueerde kerken
op een keerpunt staan en de erfenis van Constanten de Grote in discus
sie, zo niet in likwidatie is, nu de kerk haar Grieks-Romeins type
verliest, juist vandaag beseffen wij het gemis van een Joodse bijdrage
tot het bijbelse denken.
Zolang de Joden in de Germaanse
landen min of meer in ghetto's leefden,
was er ook geen rechtstreekse participa
tie aan de Europese cultuur. Het joden
dom bleef een exotisch randverschijnsel.
Maar na de Franse revolutie is dat an
ders geworden. De Europese cultuur
geschiedenis van de laatste anderhalve
eeuw is zonder de specerij van de
Joodse geest niet meer denkbaar. Ook de
Nederlandse literatuur zou een stuk ar
mer zijn zonder Da Costa, Heijermans.
Van Collem, Is. Querido, Jacob Israël de
Haan, Carry van Bruggen en Siegfried
van Praag.
De Joodse schrijver kon kiezen tussen
realistische milieutekening, ghetto-lltera-
tuur dus. socialistisch en zionistisch Idea
lisme. Hij kon zich ook assimileren en
zijn Joodse geest Indirect In zijn werk
laten spreken. Hij kon een romantische
reactionair zijn zoals Da Costa, socia-
listisch-progressief zoals Herman Heijer
mans, rode psalmen dichten zoals Van
Collem, barokke grootspraak bedrijven
zoals Querido, onzeker blijven slingeren
tussen Amsterdam en Jeruzalem zoals De
Haan, of de westerse cultuur kritisch
analyseren zoals Carry van Bruggen.
Siegfried van Praag, zo komt men te
weten uit het inleidend artikel van Rico
Bulthuis, is als jonge man niet alleen uit
het Joodse ghetto in Amsterdam losge
broken. maar ook uit het betrekkelijk be
perkte kader van de Nederlandse litera
tuur en cultuur. Voor talen begaafd zoals
zoveel Joden, heeft hij zich vooral open
gesteld voor de Franse literatuur en cul
tuur. met als belangrijkste nevenbe
langstelling de biologie.
Toen de oorlog uitbrak, woonden de Van
Praags in Brussel. Met achterlating van
hun bezittingen konden zo nog net naar
Londen vluchten. De Londense oorlogsja
ren worden door Bulthuis zwarte jaren
genoemd. Na de „mooie vrede" wilden
de Van Praags zich in Parijs vestigen,
maar het is toch weer Brussel geworden.
In de jaren dertig behoorde Van Praag
tot het tamelijk kleine getal van Neder
landse romanschrijvers die geregeld pu
bliceerden en besproken werden. Menno
ter Braak en de zijnen vonden hem te
romantisch: men verweet hem min of
meer zijn vlucht in historische onderwer
pen. Eén roman van Van Praag heeft
algemene erkenning gevonden: Jeruzalem
van het westen (1961), een boek waaraan
de auteur drie jaar lang gewerkt heeft en
dat bekroond is geworden met de vijf
jaarlijkse prijs van de Amsterdamse
Boekverkopers. „Een werk als Jeruzalem
van het westen laat zich niet herhalen
Het staat op zichzelf. Het gekristalliseer
de verdriet om de vernietiging van een
„eigen wereld" is geen thema om lang
op door te gaan" zegt Bulthuis (bl 20). In
de fragmenten die in dit jubileumboek
zijn opgenomen, vindt men onder de titel
Jopie een stuk van ruim dertig bladzijden
uit dit geslaagde werk.
Terecht heeft Bulthuis aandacht
geschonken aan de manier, waarop Van
Praag op de grote Jodenmoord heeft ge
reageerd in onderscheiding van andere
Israëlitische auteurs. Ik citeer even Bult
huis' oordeel over dit boek (waartoe ik
mij beperk, omdat het opsommen van
titels in een klein artikel zo weinig
zinnig is).
„Drie factoren maken dit boek
zo interessant. Ten eerste is het
Door Dr. C. Rijnsdorp
tragische zo meesterlijk geteugeld. dat
aan het normale leven met al zijn wis
selende aspecten niets tekort wordt ge
daan. Ten tweede steunt de inhoud op
eigen ervaring zonder dat het een au
tobiografisch karakter heeft. En ten
derde ontbreekt In dit boek de aan
klacht, die van menige bezettingsroman
een requisitoir heeft gemaakt. Haat en
rancune worden aan de lezer overgela
ten."
Wat Bulthuis ook goed duidelijk heeft
gemaakt, is de concentratie op het Joden
dom, of liever de Joodsheid. die, bij Van
Praag heeft plaatsgevonden tegen de
achtergrond van een blijvende verliefd
heid op de Franse cultuur.
Wat mij bij het lezen van de tien pro
zafragmenten die de hoofdinhoud van het
boek uitmaken vooral heeft getroffen, is
de neiging van de schrijver tot het kro
niekmatige. Hij beschrijft een
mensensoort en de gedragingen van de
exemplaren die in zijn verhalen namen
krijgen; een natuurlijke historie van het
genus mens, nader van de Joodse mens.
Van Praag is ook als schrijver biologisch
ingesteld. Hij wil geen visionair zijn, zo
als de pretentie was van Is. Querido en
ook ontbreekt elk profetisch gebaar, zo
als vóór anderhalve eeuw wel het geval
was bij Da Costa.
Van Praags De Wertjoden en hun let
terkunde sinds 1860 (1926) staat al vele
laren in mijn kast. Het boekje kostte
destijds 1.751 Het was opgedragen aan
de nagedachtenis van Van Praags vader.
Ik citeer uit de in het boek opgenomen
Inleiding enkele uitspraken.
„Bij de Oostfranse tolbepalingen vielen
in één categorie de zwangere Jodin en de
zwangere zeug" (32). „In plaats van
Westerlingen te worden, werden de assl-
milanten tot een nieuw Joods type. even
veel afwijkend van de typisch Oosterse
Siegfried van Praag
Jootf als van hun voorbeeld, de
maans-Romaanse Westerling" (34).
Joden hadden nooit een zestiende-ee
humanisme gekend" (34). „De assiml
is een laf middel, dat het Jodendom
kan doden, noch kan redden" (35).
zijn bloed niet mengt, blijft een
Jood, ook al eet hij varkensvlees"
Nu de Joodse Inbreng In onze liters
gering is geworden, mag het werk val
onlangs 70 jaar geworden S. E.
Praag wel meer aandacht krijgen,
jongste roman. De Jacobsladder (1!
hoop ik binnenkort afzonderlijk
bespreken.
