Pro Rege knoopt met veel
moeite eindjes aan elkaar
Praag
Emigreren
uit wanhoop
NEDERLAND 2 WAT
MEER IN TREK
Einde spoorwegstaking
neemt onrust niet weg
Ledental kan verdubbeld
Niet overal PIT-collecte
TIJD NIET RIJP VOOR FUSIE
Minder bouwsubsidies
voor nieuwe tehuizen
Radicalisme geen oplossing
Heinemann fel tegen
nationalistisch geweld
Nieuwe jeugdserie
over rare vogels
Landing op
Mars in 1986
Met veertienen in drie kamers
Betalingsbalans:
tekort bijna
200 miljoen
7
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1969
De tqd is nog niet rijp voor een fusie tussen de protestantse
militaire bond Pro Rege en de r.k. zusterorganisatie, zei gisteren
Pro Rege-voorzitter W. G. Tibben. De bezwaren zijn van tech
nische en principiële aard. Overigens is tussen deze twee bonden
al een nauwere vorm van samenwerking ontstaan.
Dit is een opengewerkte teke
ning van een twaalfpersoons-
ruimteschipdat ontwikkeld
wordt bij Rockwell in Californië.
De opzet is een dergelijk schip
in 1975 de ruimte in te schieten.
„Parterre" zijn de woonkwartie-
ren; de werkvertrekken liggen
daarboven„Op zolder" bevinden
zich o.m. de sluizen, die het mo
gelijk maken dat men in of uit
de ruimte kan komen.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Omdat de regering naar het verdwijnen van
garnizoenen uit de steden streeft, wordt daar een redelijke ex
ploitatie van militaire tehuizen steeds moeilijker. Ideaal zou het
zijn om tehuisleiders al op zestigjarige leeftijd te pensioneren;
daarna zijn ze overwegend niet meer in staat dit veeleisende werk
te doen. Ons derde grote probleem is dat de pensioenen van te
huisleiders in feite onverantwoord laag zijn en dringend verbete
ring behoeven.
Deze trilogie aan vraagstukken
bracht gisteren de voorzitter van d«
Koninklijke Nederlandse militaire
bond Pro Rege, de (heer W. G. Tib
ben, op de algemene vergadering
naar voren. Daarbij komen nog, zo
zei hij dat het de bond steeds moei
lijker valt de financiële eindjes aan
elkaar te knopen plus de boodschap
van Defensie, dat de bouwsubsidies
voor tehuizen gedeeltelijk moeten
worden „bevroren".
Iri Harderwijk en Ermelo wordt
thans gebouwd, maar ook in Apel
doorn is dat dringend noodzakelijk.
Wij hopen dat de minister in dit
verband spoedig zal spreken, aldus
de voorzitter, die voorts alle geledin
gen in de bond aanspoorde om meer
HILVERSUM De kijkdicht
heid van Nederland-1 daalt vrij
snel, terwijl de kijkdichtheid
I voor Nederland-2 langzaam
stijgt. Dit blijkt uit een over
zicht van de afdeling studie en
onderzoek van de NOS naar het
luister- en kijkgedrag in 1968.
De meest bekeken tv-uitzendingen
vorig jaar waren de musical Ja
luster, nee zuster op Nederland-1
J (kijkdichtheid 78 procent) en Dub-
I belspion op Nederland-2 (44 procent).
T De hoogste waardering kreeg de Va-
ra-quiz Per seconde wijzer op Neder-
land-1) (81 punten) en een aflevering
Sr van Peyton Place op Nederland-2
(79). Dat televisie-kijken een belang
rijke vorm van vrijetijdsbesteding Is,
blijkt uit het volgende cijfer: de ge
middelde Nederlander keek in 1968
bijna twee uur per avond.
Vorig jaar had 90 procent van de
Nederlandse bevolking een tv-toestel
J in huis. Daarvan kon 85 procent bei
de Nederlandse zenders ontvangen en
15 procent alleen Nederland-1. Onge
veer de helft kon een of meer buiten
landse zenders ontvangen: 43 procent
j Duitsland en 18 procent België. Niet-
I temin werd betrekkelijk weinig naar
deze zenders gekeken. Op tijden dat
de Nederlandse teleivisie in de lucht
was. keek vijf procent naar
Duitsland 1 of 2 en 32 procent naar
Nederland. Wanneer Nederland niet
uitzond, liep de belangstelling voor
de Duitse peogramma's op tot een
kijkdichtheid van 30 procent.
Tussen zeven en acht uur 's avonds
I werd gemiddeld 30 procent van de
toestellen aangezet. Om acht uur
kwam daar nog eens 10 procent bij.
Daarna volgden drie kwartier met de
hoogste kijkdichtheid oplopend tot
meer dan vijftig procent.
Buitenkerkelijken keken het meest,
katholieken minder en protestanten
verreweg het minst. Mensen met een
lagere opleiding keken meer tv dan
mensen met een middelbare of hoge-
re opleiding. Dit geldt voor alle leef
tijdsgroepen, maar vooral voor jonge
ren. Merkwaardig is, dat bij schok
kende gebeurtenissen zoals de moord
op Robert Kennedy en de Russische
Inval in Tsjechoslowakije niet meer
naar het tv-journaal werd gekeken.
Dit gold ook voor de ingelaste pro
gramma's.
Nln het algemeen blijkt voor voet
balreportages de grootste belangstel-
ling te bestaan: gemiddeld 68 pro-
el cent. Daarna volgen amusementspro-
I gramma's (44 pet), sportrubrieken (40
n; pet) en Nederlandse tv-series (ook 40
r pet). De minste belangstelling bestaat
voor kunstprogramma's (13 pet), klas
sieke muziekprogramma's (11 pet) en
godsdienstige programma's (9 pet).
Ten aanzien van de radio blijkt dat
17 procent van de bevolking wel-
iswaar over een toestel met stereo-
Ontvangst beschikt, maar dat
driekwart van hen dè2e mogelijkheid
nooit gebruikt. De gemiddelde Neder-
j lander van 15 jaar en ouder luistert
per dag gemiddeld twee uur en drie
kwartier naar de radio, 's Avonds tij—
1 dens tv-uitzendingen is de luister-
j dichtheid het minst: vijf procent,
i Tussen 07.00 en 24.00 uur wordt het
i meest naar KRO, NCRV en TROS
Seluisterd (29 pet). Veronica krijgt in
eze periode 29 pet. van de luiste-
raars. Tussen 09.00 en 18 uur gaat de
i meeste voorkeur uit naar Veronica:
29 pet. De KRO, NCRV en TROS
volgen met 25 pet. Het meest be-
luisterd is het traditionele program
ma Arbeidsvitaminen met een
luisterdichtheid van 21 procent.
Mensen met middelbare schooloplei
ding luisteren weinig naar de radio
en vooral niet naar de lichte zenders
(Veronica en Hilversum III). Maar
bij de nieuwsberichten zijn ze het
sterkst vertegenwoordigd.
leden en dus gelden te winnen,
„want 100.000 moge dan een mooi
aantal zijn, dit kan in ons land ge
makkelijk worden verdubbeld."
Zoiets gaat niet vanzelf, er moet
voor gewerkt worden. Hoewel er een
aantal goed functionerende provincia
le afdelingen is, zoals Zuid-Holland,
Gelderland, Friesland en Groningen,
laat dit elders in den lande te wen
sen over. Vandaar dat het hoofdbe
stuur al vele vergaderingen heeft be
steed om tot herstructurering te ko
men.
Regio's
Men is het erover eens geworden
tot regio-indeling te komen: kleinere
werkgemeenschappen, die gemakke
lijk zijn te overzien. Zij zouden verte
genwoordigers kunnen aanwijzen
naar een lichaam als een „ledenraad"
opdat ook de communicatie en
inspraak beter tot zijn recht zal kun
nen komen.
Het gaat er thans om deze gedach
ten in nieuwe statuten te „vangen",
waar een speciale commissie mee is
belast. Hopelijk kan deze volgend
jaar met de gewenste statutenwijzi
ging op tafel komen, aldus de heer
Tibben, die met vreugde kon vaststel
len, dat de inning van bijdragen die
het afgelopen jaar voor het eerst via
accept-girokaarten geschiedde, een
groot succes is geworden. Daarmee
zijn weer krachten voor de werving
vrijgekomen.
DUSSELDORF/KASSEL Gus-
tav Heinemann, de president van
West-Duitsland, heeft gisteren na
drukkelijk gewaarschuwd voor een
herleving van het gewelddadige na
tionalisme in zijn land. Hij noemde
het incident in Kassei, waar dinsdag
avond twee jongelui bij een betoging
tegen de uiterst rechtse NPD door
schoten gewond waren geraakt, een
„waarschuwing voor ons allen".
Bijval
Dr. Heinemann, die sprak op een
bijeenkomst van het parlement van
de deelstaat Noordrijn-Westfalen, be
toogde onder grote bijval dat met
radicalisme nog nooit een probleem
was opgelost en ook nooit opgelost
zou worden.
De eerste schoten in de Westdultse
verkiezingscampagne ontlokten van
de meeste partijen afkeurende
reacties. De CDU sprak van een ver
wildering van de campagne. Terwijl
men liet erover eens was dat het
optreden van de NPD de veiligheid
van de samenleving ernstig in ge
vaar wordt gebracht, zocht de politie
in Kassei nog tevergeefs naar de
man die schoot. De NPD-fractie in
I Goede berichten had hij ook over
de sfeer in de tehuizen tegenwoor
dig wordt van „protestants militaire
clubhuizen" gesproken waar de jon
gens op velerlei manier worden opge
vangen. Zij kunnen er zich ontspan
nen, waarvoor vele mogelijkheden ten
dienste staan, maar als dat nodig is
ook praten over eventuele moeilijkhe
den. In gespreksgroepen, die meer en
meer de dagsluitingen gaan vervangen-
gen, is er vaak sprake van e©n echt
evangelische confrontatie, waarbij
men niet schroomt soms moeilijke on
derwerpen aan te snijden. Een vorm
van pastorale zorg die het blijkt te
„doen".
Nog altijd is Pro Rege gelukkig
met het destijds genomen initiatief
ook in Duitsland met tehuizen aan
wezig te zijn. Zij blijken in een grote
behoefte te voorzien. Tekenend voor
deze activiteit was de aanwezigheid
van een vertegenwoordiger van de
Duitse zusterorgansiatie, die, voor
het eerst op een Pro Rege-vergado-
ring aanwezig, de vergadering harte
lijk toesprak en woorden van bewon
dering uitte voor hetgeen door deze
bond wordt gedaan.
Afscheid werd genomen van de
heer Ad Kuiper, die als hoofdbe
stuurslid is afgetreden na lange jaren
veel voor de bond te hebben gedaan.
Hem werd een cadeau in het vooruit
zicht gesteld, dat later zal worden
aangeboden.
In het afgelopen jaar heeft op ini
tiatief van de minister van Defensie
een samenspreklng plaatsgehad tus
sen Pro Rege en de r.k. zusterorgani
satie om te bezien of de tijd voor een
fusie nog niet rijp is. Om technische
en principiële redenen meende Pro
Rege daar niet bevestigend op te kun
nen antwoorden.
Echter is wel een nauwere samen
werking ontstaan, hetgeen werd on
derstreept doordat een vertegenwoor
diger van de centrale van r.k. tehui
zen, tèr vergadering van zijn aanwe
zigheid liet blijken.
Over dat principiële aspect zei voor
zitter Tibben onder meer dat het
hoofdbestuur van Pro Rege het r.k.
standpunt ten opzichte van de huma
nisten, werkzaam op hetzelfde vlak,
niét kan delen.
Naar aanleiding van een vraag
kwam de stichting Protestants Inter
kerkelijk Thuisfront ook nog even ter
sprake. Het blijkt, dat de PIT-kerk-
collecten, met name in de Her
vormde Kerk en in de Gereformeer
de kerken, waar het leeuwedeel van
daan komt niet in alle bij deze kerk
genootschappen aangesloten gemeen
ten wordt gehouden.
Bij de gereformerden laat de helft
en bij de Hervormden Iaat zelfs 70
procent verstek gaan. Dat scheelt, zo
is uitgerekend, per jaar zo'n 160.000
gulden en dat, terwijl men dat geld
zo dringend nodig heeft. Aandrang
werd op de aanwezigen uitgeoefend
om waar mogelijk plaatselijke ge
meenten ten dezen te activeren.
Een voorstel van Voorburg werd
overgenomen om aan de accept-giro-
verhoging van bijdragen voor Pro
Rege vast te koppelen. Deze zal door
het centraal bureau in Utrecht nader
worden uitgewerkt.
HEINEMANN
de Landdag van Hessen wenst een
parlementair debat over het Incident.
Willy Brandt, de Westdultse minis
ter van buitenlandse zaken, heeft in
middels verklaard dat hij ervan over
tuigd is dat de van nazistische ten
densen verdachte NPD bij de verkie
zingen van 28 september niet in de
Bondsdag zal komen.
Bij een betoging tegen een verkie
zingsbijeenkomst waarop bondskanse
lier Kurt-Georg Kiesinger en de mi
nister van financiën Josef Strauss
spraken raakten drie mensen ge
wond. Veertig personen werden door
de politie gearresteerd.
Pompidou waarschuwt het volk
PARIJS Bijna overal is van
daag aan de oproep van de vak
bonden van de Franse spoorwe
gen gevolg gegeven het werk
weer te hervatten. De 32.000
treinbestuurders hebben acht da
gen gestaakt. De wilde staking
heeft hen een verbetering van de
arbeidsvoorwaarden opgeleverd.
President Georges Pompidou heeft
gisteren een leder die erop uit is
ongeregeldheden te veroorzaken, ge
waarschuwd dat de regering vastbe
sloten is de orde en rust te handha
ven. Op de wekelijkse bijeenkomst
van het kabinet liet hij dezelfde ge
luiden horen als premier Chaban -
Dclmas dinsdag al had gedaan.
Lam
De stakingsbeweging heeft de
ze week het verkeer lam gelegd. Hoe
wel de treinbestuurders aan het
werk zijn gegaan, dreigt de staking
zich toch nog uit te breiden naar
andere sectoren van het openbare le
ven.
Allereerst heeft ook het personeel
van de Parijse ondergrondse het
werk neergelegd om eveneens verbe
tering in hun werkschema's te krij
gen. Van de 330 treinen waren er
gisteren slechts 52 die reden. Van
daag leggen de havenarbeiders in al
le havens behalve Straatsburg
het werk een uur neer. PTT-mede-
werkers hebben inmiddels laten we
ten dat zij op 2 oktober een dag zul
len staken. Het personeel van het
GEB - bedrijf heeft gedreigd met
een werkneerlegging als niet spoedig
onderhandelingen worden begonnen.
Italië
De Italiaanse stakingen slepen zich
voort. Elektriciens en doktoren heb
ben zich gisteren bij de toenemende
arbeidsonrust aangesloten, terwijl
9?
De AVRO komt dit seizoen met
een Nederlandse jeugdserie op het
scherm.. Dick Dreux schreef de se
rie Rare vogels", die vanfaf 25 no
vember wekelijks te zien zal zijn.
Jan Teulings speelt hierin de
hoofdrol als oud-dierenart. Naast
hem. staan twee jongeren, Wim, Zo
mer en Helen Juurllnk, die hier
mee haar debuut, maakt.
De dierenarts heeft zijn praktijk
neergelegd omdat hij het niet eens
is met. de behandeling van de die
ren. Hij doet veel moeite om ge
wonde en zieke dieren te helpen,
niaar tegelijkertijd gooien eigena
ren van honden hun dieren uit de
auto als ze met vakantie gaan. Ook
heeft de arts bezwaar tegen vi
visectie. Drie vogels zorgen in de
serie voor de nodige „rariteiten".
foto 1: hoofdrolspeler Jan Teu
lings als De Grauw.
foto 2: Hellen Juurllnk en Wim
Zomer als Emmy en Ben.
foto 3: Regisseuse Anneke Hoog
Anting en cameraman Cor Jager.
een miljoen bouwvakkers, arbeiders
in de chemische- en cementindustrie
dat al hebben gedaan.
Alitalia zal morgen en zaterdag niet
kunnen vliegen door een staking van
de piloten.
WASHINGTON Een speciale
Amerikaanse ruimtevaartcommissie
onder leiding van vice-president Spi-
ro Agnew heeft president Nixon voor
gesteld het mogelijk te maken, dat
een Amerikaanse groep ruimtevaar
ders in 1986 op Mars landt.
Er zijn drie mogelijkheden geop
perd voor een landingspoging op
Mars. De eerste in het begin van de
jaren 1980, de tweede in 1980 en de
derde aan het begin van de jaren
1990.
De commissie meent dat de tweede
mogelijkheid het beste is met het oog
op de technische capaciteit van de
VS en het economisch potentieel.
Voor een landing op Mars zou naar
schatting voor het begrotingsjaar
1975—1976 5,5 miljard dollar en begin
1980 8 miljard per jaar nodig zijn.
Het rapport van de commissie voor
ziet verder in een onderzoek van de
maan vanuit permanente bases, be
mand door ongeveer tien astronau
ten. Bovendien vermeldt het de lan
cering van ruimtestations met 50 tot
100 inzittenden, die in banen rond de
aarde komen en als laboratoria zul
len worden gebruikt.
Prins Bernhard tijdens de
herdenking van de Bevrijding
gisteren in Veghel in gesprek
met generaal W. D. Taylor,
commandant van de 101ste Air-
borndivisie. Daarnaast luitenant-
generaal H. W. C. Kinnard en
met brilde hoofdaalmoezenier
van de Amerikaanse strijdkrach
ten, generaal-majoor F. L.
Sampson.
(Vervolg van pag. 1)
De Tsjechoslowaakse conservatieve
communisten hebben Dubcek er her
haaldelijk van beschuldigd Tsjecho
slowakije de bezetting op de hals te
hebben gehaald doot waarschuwin
gen van Rusland tegen de „gevaarlij
ke" activiteiten van radicale hervor
mers te negeren.
De brief doet ook een aanval op dc
voormalige parlementsvoorzitter
Smrkovsky en dc huidige voorzitter
van dc Tsjechische nationale raad,
Cestmir Cesar. Ook aan hun Is ge
vraagd een verklaring over hun hou
ding van voor dc bezetting af te leg
gen.
Onenigheid
Waarnemers geloven overigens dat
er in Tsjechoslowakije onder de con
servatieve communisten onenigheid
bestaat over de vraag of de koppen
van Dubcek en zijn volgelingen wel
of niet moeten „rollen".
Jaromir Hrbek, de minister van on
derwijs, deelde gisteren mee dat de
zaken van degenen, die in de periode
voor de invasie zijn gerehabiliteerd,
zullen worden herzien. Hrbek deed
voorts een beroep op de onderteke
naars van het „manifest van 2000
woorden" duidelijk te maken of zij
bereid zijn tot zelfkritiek en hun
handtekeningen onder dit „contra-re
volutionaire" manifest te herroepen.
SCHIPHOL De 35-jarige
timmerman W. Penning is gis
teravond met zijn vrouw en elf
van de twaalf kinderen als emi
grant naar Adelaide in Australië
vertrokken, omdat hij het met
zijn gezin in zijn driekamerwo
ning aan de Da Costakade in
Amsterdam niet langer kon uit
houden.
Twaalf Jaar lang heeft h(| vergeefs
bi) Huisvesting gesmeekt om een
ruimere woning: In november vorig
jaar gaf hü het op. „Moet u eens na
gaan: mijn negen jongens sliepen in
stapelbedjes als schapen In een kot
in een kamer van vier b(j vier", zei
de heer Penning bU zUn vertrek op
Schiphol.
De tweede kamer werd gebruikt
door de twee dochters met de benja
min van het gezin (nog een baby).
En de ouders sliepen in de derde
kamer van de etagewoning, die dus
werd gebruikt als zit-, slaap- en eet
kamer.
Geen cent betaald
De heer Penning probeerde van al
les om een andere woning te krijgen.
„Negen maanden lang heb ik vorig
jaar de huisbaas geen cent uitbetaald
in de hoop, dat hij met met de sterke
arm uit de woning zou laten ver
wijderen, zodat Huisvesting mij wel
een andere woning zou moeten toe
wijzen. Maar het enige resultaat was
dat ik toch moest betalen, want anders
had men het van mijn bijstand of
mijn kinderbijslag ingehouden."
Penning vertelt, dat hem nimmer
een ander huis is aangeboden. Beven
de 140 huur per maand zijn de wo
ningen vrij, maar geen enkele make
laar wilde hem met zijn uitgebreide
kroost onderdak verlenen op zijn rela
tief niet hoge inkomen. En beneden
dat bedrag bestaan in Amsterdam
weinig bewoonbare huizen met een
kamer of acht.
En een achtkamerwonina had
Penning toch wel nodig, wilde men
hem- redelijk behuizen. Met wat
minder was ik ook blij geweest,"
zei hij.
Oudste niet mee
Penning gaat in Australië zijn
geluk beproeven. Een tragische noot
bij zijn vertrek was, dat zijn oudste
zoon op het laatste moment was
verdwenen. De jongen heeft in Am-
Sterdam een meisje en had al eerder
laten blijken, dat hij niet mee wilde.
De familie Penning emigreerde
tezamen met nog ruim tachtig men
sen, van wie ongeveer de helft nog
kinderen waren.
DEN HAAG De betalingsbalans
gaf over het tweede kwartaal een
tekort aan van bijna tweehonderd
miljoen gulden. In dezelfde periode
van het vorig jaar bedroeg hel tekort
35 miljoen.
Deze ongunstiger uitkomsten zijn
een gevolg van een groter tekort op
de handelsbalans. Het „onzichtbare
verkeer" leverde wegens incidenteel
hoge baten uit hoofde van transito
en verkopen van niet-monetalr goud
een groter overschot op.
Het verloop van de betalingsbalans
in de laatste zes kwartalen is als
volgt:
fin miljoenen guldens)
na globale
oorspronkelijke
correctie voor
tijdvak
cijfers
seizoeninvloeden
le kw. '68
—174
105
2e kw. '68
35
400
3e kw. '68
158
—170
4e kw. '68
304
80
jaar 1968
253
55
le kw. '69
—209
55
2e kw. 'fifi
—198
300
