COMPROMIS
Ruggesteun voor
openbaar vervoer
1970
Binnenkort nota
regering midden-
en kleinbedrijf
Minder belasting
Wensen en spanningen
MEER GELD VOOR
GEMEENTEN
Lagere premies voor
investeringen in
stimuleringsgebieden
Begroting 70 economisch bekeken
Overheid wordt steeds zuiniger
VETTEN KABINET-DE JONG
BIJ 9.000: VOORDEEL 79
BIJ 21.000: VOORDEEL 247
DINSDAG 16 SEPTEMBER 196»
Er zyn weer tal van noodzakelijke uitgaven, de loon- en inkomstenbelasting gaat naar beneden, maar
welke prijs betalen wij daarvoor? Het levensonderhoud wordt ongetwijfeld duurder, maar vooral in de
ondernemerswereld zullen de nieuwe belastingmaatre gelen op verzet stuiten.
Recreatie kost steeds meer
(door onze economische medewerker)
E REGERING moest voor 1970 een begroting vaststellen die enerzijds zoveel mogetijk reke
ning hield met de wensen die er levenmaar die anderzijds ingepast moest worden in de
lische situatie: er zijn spanningèn op de arbeidsen kapitaalmarkt; de betalingsbalans
prdt geleidelijk aan wel beter maar wij zijn er nog niet; en een prijsstijging die uit de hand
eigde te lopen. De begroting voor 1970 mocht daarom de bestedingen in ons land niet onnodig
Irijven.
t£ UITGAVEN VAN HET RW BEORAGEN 259 MILUUO
I DIT IS 28,9 MILJARD GULDEN!
De begroting moet dus een
compromis worden tussen wat
economisch verantwoord is in
het kader van de conjunctuur en
wat er aan alle mogelijke wen
sen leven. Wensen op het ter
rein van het onderwijs, de soci
ale verzorging, de ontwikkelings
hulp, de volkshuisvesting, de re
creatie, het verkeer en de belas
tingverlaging.
Een compromis kan onmogelijk
iedereen bevredigen en dat zal
dus ook niet met deze begroting
zijn. Economisch gezien, past zij
echter goed in het kader.
Geen tariefsverhoging PTT
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het ministerie van Verkeer en Waterstaat is het
departement waarvan de uitgaven in 1970 sterker stijgen dan ieder
"ander ministerie. Dat komt vooral door Waterstaat, dat volgend
jaar 350 miljoen gulden meer nodig heeft. Totaal is op de Mil-
Denennota voor Verkeer en Waterstaat 3.224.549 miljoen uitgetrok-
en, 441.906 miljoen meer dan 1969 (dat is ruim 16 procent)
Enkele maanden geleden heeft de
Sociaal-economische raad in zijn
halfjaarlijkse rapport suggesties ge
daan voor de economische politiek.
De regering heeft deze in haar begro
ting niet geheel gevolgd. Zo houdt de
regering vast aan haar uitgangspunt,
dat de rijksuitgaven met 6 pet. mogen
stijgen, een percentage dat tijdens de
kabinetsformatie berekend is als
voortgaande groei van de ont
vangsten. Dit wordt de jaarlijkse be
grotingsruimte genoemd.
Verdienste
In de begroting is een berekening
opgenomen die laat zien in hoeverre
het gelukt is binnen die begro
tingsruimte te blijven. In 1908 was
dat een mislukking, maar in latere
jaren blijkt de grens goed aangehou
den te kunnen worden. Dat is onge
twijfeld een -verdienste van de begro
ting van 1970, ook al heeft de rege
ring kunnen profiteren van de krach
tige toeneming van middelen die niet
uit de zakken van de belastingbeta
lers komen.
De consequentie van het vasthouden
aan de begrotingsruimte van 6 pet.
was wel dat een groter bedrag aan
belastingverhoging moest worden
voorgesteld dan de SER heeft aange
nomen. Maar dat niet alleen, de rege
ring heeft ook vastgehouden aan
haar oorspronkelijke voornemen om
de belastingen te verlagen waardoor
hogere belastingen die voortvloeien
uit loon- en salarisstijgingen die
weer een gevolg van de inflatie,zijn,
ongedaan worden gemaakt.
De belastingen gaan dus volgend
jaar en ten dele ook in 1971 naar
beneden. Politiek is dit een heet hang
ijzer, maar economisch is deze
maatregel zeker te verdedigen.
De nieuwe belastingmaatregelen
zullen zeker in de ondernemerswe
reld op verzet stuiten. Wij denken
dan niet in de eerste plaats aan het
handhaven van het tarief voor de
vennootschapsbelasting, maar wel
aan het verhogen van de heffing van
omzetbelasting op investeringen en
een verschuiving van een gedeelte
van de terugbetaling van omzetbe
lasting op voorraden.
Daarnaast gaat de omzetbelasting
van 12 naar 13 pet. en hetlagere
tarief van 4 naar 4,3 pet. Ook al
wordt een aantal levensmiddelen van
het 13-tarief naar het tarief van 4,3
pet. gebracht, wij zullen er rekening
mee moeten houden dat de kosten
van levensonderhoud door de hogere
omzetbelasting iets zullen oplopen.
Dat is de prijs die wij betalen voor
het kunnen opvoeren van noodzake
lijke uitgaven en het kunnen verla
gen van de loon- en inkomstenbe
lasting.
Uit de begroting blijkt nog eens
duidelijk hoe zeer de realiteit een
oorspronkelijke opzet onderste boven
kan gooien. De begroting voor 1969
had in september van vorig jaar een
tekort van f2'/i miljard. Nu zal dit
tekort vermoedelijk 3 miljard wor
den. De uitgaven bleken namelijk
ƒ800 miljoen hoger te zijn dan eerst
was geschat; gelukkig konden de in
komsten ƒ300 miljoen stijgen, waar
door het tekort „maar" ƒ500 miljoen
steeg.
Hierdoor werd ook het probleem
van de financiering weer groter. Als
de inkomsten kleiner zijn dan de uit
gaven, moet het geld ergens vandaan
komen, het moet geleend worden. Zo
blijkt voor dit jaar naast de al ge
leende ƒ730 miljoen alsnog 650 mil
joen door de minister van financiën
geleend te moeten worden, terwijl
dit bedrag voor 1970 op 850 miljoen
wordt getaxeerd. De schatkist zal
dus in 1970 als alles loopt zoals de
minister hoopt volgend jaar min
der op de kapitaalmarkt behoeven te
lenen dan dit jaar.
Gezien de hoge rente waarmee wij
worstelen, kan elke verlichting van
de druk alleen maar welkom zijn.
Wij moeten hierbij denken aan de
gemeenten en het bedrijfsleven die
ook om geld zitten te springen en die
reikhalzend naar een daling van de
rente uitzien.
De begroting voor 1970 zal ze
ker (veel) kritiek ontmoeten,
maar economisch bekeken is het
een verantwoord compromis ge
worden: de hogere uitgaven zijn
op de begrotingsruimte afge
stemd, de belastingverhoging zal
de kosten van levensonderhoud
wel wat, maar niet te veel op
voeren, daarnaast gaat de in uit
zicht gestelde verlaging van de
loon- en inkomstenbelasting door.
Onderhandelen met Witteveen
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Beer-
nink van Binnenlandse Zaken zal
Ie moeilijke financiële positie van
stads- en streekvervoer is de
nister blijkbaar ter harte gegaan.
openbaar vervoer krijgt ten-
nste volgend jaar 50 miljoen gul-
n meer.
10 miljoen is bestemd voor het
tnbaar vervoer in en om de grote
den, het streekvervoer ziet haar
deel verhoogd van 3 tot 15 mil-
n en de Spoorwegen krijgen 30
joen extra om de rentelast over
r nemen van leningen die voor 1
liuari 1970 zijn aangegaan.
Verder zal dit jaar 1 miljoen be-
ied worden voor bijdragen aan ge-
eenten die boven hun draagkracht
>sidie verlenen aan autobusbedrij-
die het lokale verkeer ver
ben.
Voor de aanleg van parkeerplaat-
langs autowegen is 3 miljoen
getrokken. Men wil aan weers-
den van een autosnelweg om de
n kilometer een parkeerplaats aan-
!gen, om de twintig een benzine-
tion en om de 40 tot 80 km een
wegrestaurant, mogelijk met logies-
accommodatie.
Voor landaanwinning is op de be
groting 72 miljoen gulden uitgetrok
ken, voor zee- en rivierwaterkerin
gen en afwatering is 415 miljoen
nodig.
De uitgaven voor de aanleg en het
onderhoud van waterwegen zullen in
1970 met 92 miljoen stijgen tot 630
miljoen. Hoge bedragen zijn nodig
voor de havenwerken bij Hoek van
Holland en in Scheveningen.
Voor de Spoorwegen is, evenals in
1969, 70 miljoen gulden uitgetrokken.
Aangezien dit een relatieve verlaging
betekent, krijgen de Spoorwegen
dertig miljoen extra.
In 1970 wordt een begin gemaakt
met de aanleg van het Mark-Vliet-
kanaal. Met Provinciale Staten van
Noord-Brabant is overeengekomen
dat het rijk eenderde deel van de
kosten voor haar rekening zal nemen.
De PTT heeft 30 miljoen gulden
meer nodig voor investeringen. Het
totaalbedrag voor dit bedrijf is vast
gesteld op 580 miljoen gulden. Er is
geen tariefsverhoging nodig.
(Van ouze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering
heeft besloten de premie voor uit
breiding van industriële bedrijven
in de stimulerings- en herstructu
reringsgebieden met ingang van
1 januari 1970 van vijftien tot tien
procent te verlagen, met een maxi
mum van 1,2 miljoen gulden.
Hiervoor is 95 miljoen geraamd.
De uitgaven in de sector handel en
nijverheid zijn voor 1970 geraamd op
705 miljoen gulden, 37 miljoen meer
dan in 1969. Voor handel en ambacht
is 91 miljoen gulden uitgetrokken,
waarvan 47 miljoen is bestemd voor
het Ontwikkelings- en Sanerings
fonds voor de middenstand.
Voor het industriebeleid is 245 mil
joen geraamd. Ter verbetering van
het vestigingsklimaat in stimu
leringsgebieden (o.a. ter bestrijding
van de werkloosheid) is 40 miljoen
geraamd.
Bovendien zullen met ingang van
die datum de regeling „stimulering Slag scheepsbouw
iniTndriplp vp^Iipintrpn nntwikkp-
Een slag voor de scheepsbouw-
industriële vestigingen ontwikke
lingskernen" en de speciale regeling
voor Limburg worden opgeheven.
De regering meent dat de bestaande
investeringspremieregeling aan de
behoefte voldoet.
DE INKOMSTEN EN UITGAVEN VAN DE STAAT
Cijfers in miljoenen guldens (incLaaw posten)
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Witteveen van Financiën
waakt in de Miljoenennota melding van de doorlichting
van overheidstaken en de activiteiten van departementen,
belangrijke besparingen zijn natuurlijk de geleidelijke
Termindering van het contingent woningwetwoningen, de
lagere rijksbijdrage voor de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten, die uiteindelijk een besparing van 150
'iljoen oplevert, het gelijk maken van de kindertoelage
voor het overheidspersoneel aan de kinderbijslag
bedragen.
Vermeldenswaard zijn nog: richtlijnen inzake de om-
I vang van delegaties naar internationale conferenties, de
reorganisatie van de ANVV, de herstructurering van de
Dienst der Domeinen, een plan tot reorganisatie van
ontvangkantoren der belasting, dat zal resulteren in de
opheffing van 37 kantoren in zes jaar.
Onderzocht wordt de mogelijkheid van zo weinig mo
gelijk bewaking bij korte gevangenisstraffen en ook of
personeel van de BB dienstbaar gemaakt kan worden
aan andere overheidsinstellingen. Er zijn voorstellen, te
besparen op medische diensten bij de rijksoverheid.
Daar staat weer tegenover dat de belastingdienst reke
ning moet houden met een aanzienlijke uitbreiding van
het aantal personen dat wellicht voor een aanslag in
aanmerking komt. Dat komt omdat de aanslaggrens op
15.000,gehandhaafd blijft en meer gehuwde vrouwen
gaan werken. Dat geeft dan weer werk voor extra men
sen, ondanks de automatisering.
industrie is, dat de rente-overbrug-
gingsregeling wordt gehandhaafd,
wat een relatieve daling betekent,
omdat de rente met ongeveer een
procent is toegenomen.
De uitgaven ten bate van de mijn
industrie vergen volgend jaar 212
miljoen gulden. Het Nationaal Bu
reau voor Toerisme en de ANVV
krijgen tenslotte samen zeven mil
joen gulden.
De regering is optimistisch over de
besprekingen tussen Nederland,
West-Duitsland en Engeland over
samenwerking bij de verdere ontwik
keling en toepassing van de ultra
centrifuge methode voor verrijking
van uranium. Het ontwerp-verdrag
is bijna gereed. De proeffabriek, die
in Almelo zal worden gebouwd, zal
worden opgenomen In de organisatie
die de drie landen zullen oprichten.
De regering blijft het als haar taak
zien, de inflatie te bestrijden, onder
meer door het voeren van een zeer
stringent prijsbeleid.
Regering wil
herziening van
garantieprijzen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De overschotten aan
tarwe en zuivelprodukten en de be
langrijke subsidies die nodig z(jn om
de export te handhaven, z(jn voor de
regering aanleiding om aan te dringen
op een herziening van het gemeen
schappelijk garantiebeleid.
Dat staat in de begroting van Land
bouw, die volgend jaar 1.232 miljoen
gulden van de rijksinkomsten zal ver
gen. Het nadelig saldo van het Land-
bouw-Egalisatiefonds stijgt volgend
jaar tot 335 miljoen gulden. Dit is
vooral te wijten aan de sterk geste
gen zuivel kosten. Andere oorzaken
zijn het suikerbeleid en de stijgende
interventiekosten voor fruit!
Dc Rijkslandbouw voorlichtings
dienst en de Algemene Inspectiedienst
zullen worden georganiseerd, waar
door het personeelsbestand op het
minliterie kan worden verminderd.
nog dit jaar een wetsontwerp in
dienen tot herziening van de ver
deling van de uitkering uit het
Gemeentefonds. Hierin zal worden
voorgesteld het bedrag per in
woner voor de drie grote gemeen
ten met ingang van 1969 te ver
hogen. Ook de agglomeratieverfij
ning zal vervallen.
Amsterdam en Rotterdam zullen be
hoorlijk profiteren van de komende
verfijning voor slechte bodemgesteld
heid en Rotterdam krijgt wat extra's
voor de medische faculteit. In totaal
betekent het voor Amsterdam 35
miljoen extra, voor Rotterdam ƒ16
miljoen en voor Den Haag 5,5 mil
joen.
Vooruitlopend op de wijzigingen is
aan de gemeenten met grote tekorten
een aanvullend bedrag van ƒ55 mil
joen beloofd. Ongeveer 140 gemeenten
zullen hiervan profiteren.
Over enkele maanden zal de werk
groep Gemeentelijke uitgaven voor
sociale zorg verslag uitbrengen. De
sociale zorg is voor een groot deel
verantwoordelijk voor het grote te
kort van het Gemeentefonds: zonder
een extra uitkering van het Rijk 295
miljoen, nu ƒ220 miljoen. Voor 1970
worden de kosten sociale zorg ge
raamd op ƒ1,1 miljard, voor 1975 op
ruim 2,2 miljard. Deze stijging heeft
voornamelijk betrekking op de uit
voering van de Algemene Bijstands
wet.
De regering denkt de zo noodzake
lijke bezuinigingen te kunnen zoeken
in stroomlijning van het beleid en een
grotere doelmatigheid. Maar verschil
lende maatregelen zullen pas op lan
gere termijn effect sorteren.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering zal binnenkort bij de Tweede Kamer I
een nota aanbieden over het midden- en kleinbedrijf. In deze nota
zal de lijn worden uitgestippeld voor het beleid dat de regering ten
aanzien van de struktuur van het midden- en kleinbedrijf de
komende jaren wil gaan voeren. Zo spoedig mogelijk zal ook een j
ontwerp voor een nieuwe vestigingswet worden ingediend.
MIJNNOTA EN ELEKTRICITEITSWET
Nog deze week verschijnt de tweede mUnnota over de industriële her
structurering van Zuid-Limburg. In deze nota zal extra-aandacht worden
besteed aan de positie van de oudere mijnwerkers. De regering blyft op
haar standpunt staan, dat geen mijnen mogen worden gesloten, zonder
vervangende werkgelegenheid.
Binnen twee jaar zal een nieuwe elektriciteitswet worden ingediend. Het
is de bedoeling van de regering de samenwerking tussen de elektriciteits
bedrijven te versterken. Deze wet zal voorwaarden moeten scheppen voor
een toestand alsof er één landelijk bedrijf was met een aantal over het
land verspreide centrales.
ONDERNEMINGSRAAD
Spoedig kan de indiening worden verwacht van de nieuwe wet op de
ondernemingsraden. Dit wetsontwerp beoogt een technische verbetering
van de huidige wet. Met name de positie van de ondernemingsraad bij
fusies, bedrijfssluitingen en andere ingrijpende maatregelen zal worden
verbeterd.
BEJAARDEN EN KLEINE ZELFSTANDIGEN
Op korte termijn wordt bij de Kamer een wetsontwerp ingediend, dat
een verbetering van de financiële positie van minderdraagkrachtige be
jaarden en kleine zelfstandigen regelt. Deze verbeteringen betreffen de
ziekenfondsverzekering voor bejaarden, de vrijwillige verzekering met een
mogelijke reductie van de premie voor niet-bejaarde minderdraagkrachtige
gezinnen, en de verhoging van de inkomensgrens voor het recht op kinder
bijslag van kleine zelfstandigen. Op de begroting is hiervoor al 80 miljoen
gulden uitgetrokken. De helft van dit bedrag zal worden gefinancierd door
de bijdragen aan het Alg. Ouderdomsfonds te verminderen.
PLATTELANDSWEGENNOTA
Bij de landbouwbegroting van 1970 verschijnt een Plattelandswegennota.
Deze nota moet als uitgangspunt dienen bij de aanleg van wegen in ruil-
verkavelingsgebieden en in polders. De plannen hiervoor zullen geleidelijk
worden uitgevoerd.
SPOORWEGEN EN BINNENVAART
Nog dit begrotingsjaar zal de regering een wetsontwerp bij de Kamer
indienen, dat de gezondmaking van de financiële positie van de Neder
landse Spoorwegen regelt.
Per 1 juli 1970 moet een wet van kracht worden, die een einde maakt aan
het stelsel van evenredige vrachtverdeling in de binnenvaart. Het komende
begrotingsjaar zal ook een algemene sloopregeling van kracht worden. Deze
regeling geldt niet alleen voor middenstandsondernemingen, maar ook voor
grote bedrijven.
PROVINCIEEN GEMEENTEWET
Eind dit jaar zal het voorlopige ontwerp „De gemeentewet herzien"
gereedkomen en begin volgend jaar worden gepubliceerd. Tijdens deze
kabinetsperiode zal de provinciewet worden gewijzigd, met name dat deel,
dat de verantwoordingsplicht van gedeputeerde staten tegenover Provin
ciale 'staten regelt. Bijna alle provinciale besturen hebben minister Beer-
nink geadviseerd deze verantwoordingsplicht uit te breiden.
BIOSCOOPWET
De regering kondigt in de Miljoenennota aan op korte termijn een
beslissing te zullen nemen over de voorstellen van de Adviescommissie
Filmkeuring over wijziging van de Bioscoopwet.
De indiening van een nieuwe wet op de lijkbezorging kan dit parlementaire
jaar Worden verwacht.
DECORATIES
De nieuwe wetsontwerpen over het decoratiestelsel zal waarschijnlijk ook
nog dit jaar bij de Kamer kunnen worden ingediend. Hoewel in principe
overeenstemming was bereikt over de afschaffing van de cre-medailles,
bleek hernieuwd overleg in de Koninkrijksregering noodzakelijk, waardoor
de indiening van de wetsontwerpen moesten worden opgeschoven naar een
latere datuin.
HERZIENING WETBOEKEN
Een ontwerp invoeringswet Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (Rechts
personen) zal dit zittingsjaar aan de Kamer worden aangeboden, evenals
een wetsontwerp over de besloten vennootschap. Dit wetsontwerp zal de
publicatie van de balans van grote besloten vennootschappen regelen.
MINDERJARIGE HOMOFIELEN
Zo spoedig mogelijk zal de regering een wetswijziging indienen die
beoogt artikel 248 bis van het Wetboek van Strafrecht af te schaffen. Dit
artikel verbiedt homofiele sexuele relaties met minderjarigen. De regering
wil het advies volgen van een commissie uit de Gezondheidsraad die de
leeftijdsgrens wil verlagen tot achttien jaar.
BEJAARDENOORDEN
Tenslotte bereidt de regering een wijziging van de wet op de bejaarden
oorden voor, die zo spoedig mogelijk bij de Kamer zal worden ingediend.
Deze wet regelt de planning van bejaardenoorden, het prijzen- en opname-
beleid.
WERKENDE JONGEREN
De regering is ook van plan nog dit zittingsjaar concrete maatregelen
aan te kondigen voor scholing en vorming van de werkende jeugd. Er is
hierover al overleg gepleegd met de organisaties van werkende jongeren.
KREDIETWEZEN
Op korte termijn kan de indiening worden verwacht van een wets
ontwerp tot verbetering van het huidige toezicht op het kredietwezen.
m
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Zeshonderd mil
joen gulden in 1970 en driehon
derd miljoen in 1971. Dat is de
weinig verrassende inhoud van de
wetsontwerpen aanpassing van de
tarieven van loon- en inkomsten
belasting aan de in de kabinets
periode 1967-1971 opgetreden in
flatie. Minister Witteveen hoopt
dat dit de laatste incidentele cor
rectie is. Dit jaar komt er nog een
wetsontwerp, dat. de belasting-
teruggave automatisch moet ma
ken.
Voor gehuwden met twee kinderen
betekent deze belastingverlaging b(j
een inkomen van ƒ9.000,een voor
deel van ƒ79,per jaar. B(j een in
komen van 12.000,scheelt het
109,—. van 15.000.— 147,— en van
ƒ21.000,zit er ƒ247,minder be
lasting in. Dat z(jn bedragen die voor
1970 gelden. Wanneer de volledige
aanpassing In 1971 doorgevoerd wordt,
komt er nog eens eenderde van de
genoemde bedragen bjj.
In de tarieven is ook verwerkt de
belastingverlaging voor de lagere en
middelbare inkomens tot ƒ27.000,—.
die in 1969 is doorgevoerd. De correc
tie geeft volgens minister Witteveen
een reële verruiming van het te be
steden inkomen voor de lagere In
komens met ongeveer 1,5 procent
waarvan geen deel afgaat voor extra
loonbelasting of sociale verzekerings
premies, terwijl de belastingteruggave
niet kosten- of prijsverhogend werkt.
Gevolg van een en ander is, dat
aow-trekkers in de komende jaren
niet in de belastingheffing zullen val
len. De belastingvrije voet komt nu op
4.950,voor een gehuwde met twee-
kinderen. De bejaardenaftrek wordt
1.040,(was 936,en er is een
vaste kostenaftrek van 150,
De bedragen in de aftrekregeling
voor de werkende gehuwde vrouw
zijn eveneens met 11 procent verhoogd.
Het minimum is gebracht op ƒ555,—,
het maximum op 2.200,
Minister Witteveen heeft 700 mil
joen beschikbaar uit de nominale in
komensstijging en de progressie in de
jaren 1968/71. Hij krijgt 177 miljoen
uil de verhoogde accijnzen en de min
dere teruggaaf van dieseltoeslag bij
grensoverschrijding, zodat er in totaal
maar ƒ23 miljoen ten laste van het
dekkingsplan komt.
HOE DE STMT 16WDENI 0NT\A\6T
(voor aftrek)
