BNG-lening werd gunstig intvangen op effectenbeurs Het zevende kontinent of de utopie van de vrede Heeroma werd [vandaag 60 jaar Van de zomerzon naar de winterzon! Het gezicht DOU N.C.R.V.-Wintervakantieprogramma 1969/1970! nederlandse christelijke reiabureau reisvereniging Financieel Weekoverzicht KANTTEKENING Vandaag besluit filmfestival Fusie tussen Critisch film forum en Skoop ,Ik': vakkundig en ontroerend Dick Verkijk verlaat VPRO 5 ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1969 Na zo'n zomer met vele zonnedagen valt het wachten op de volgende zomer ons dubbel zo zwaar. U die op een N.C.R.V.-winterreis inschrijft behoeft niet zo lang te wachten, u kunt volop genieten van de gezondheid en energie gevende zon in de N.C.R.V.-winter- vakantie-oorden waar sneeuw en bergen u omringen. Vraagt daarom per omgaande het gratis wintervakantieprogramma 1969/1970 van de NEDERLANDSE CHRISTELIJKE REIS-VERENIGING d.m.v. onderstaande bon aan! /-v»* Zendt mij het gratis Naam: Adrea: Woonplaats: - WETERINGKADE 22A,'S-GRAVENHAGE, POSTBUS 1035, TELEFOON 814691 Dure groenten Ja, onze groenteman had natuurlijk „zijn smoesje" klaar over die dure groenten, maar ik nam het niet meer. Ik vond de prijzen veel te hoog en nam het besluit dan maar naar die goedkope grootwinkelbedrijven te I gaan. Maar o, wat viel dat tegen. Wat ze ook daar vor de groenten durfen vra gen. Bij de één bijvorbeeld 1,20 voor een krop sla, bij de ander 1,04 voor anderhalf pond andijvie of maar liefst 2,25 voor een bloemkool. Uiteindelijk tóch maar een bloem kool gehaald bij de eigen groenteman. „oVor 1,80, mevrouw", zei hjj. „Er zit geen winst op, maar heb geen me delijden met mij want als de groenten goedkoop zijn verdien ik het wel te rug". Mevr. Otterspeer, Leiderdorp Ziekenfondsen Er is weer meer geld nodig voor de ziekenfondsen en „dus" moet de loon grens weer zo nodig omhoog. Een en ander wordt natuurlijk aangetonod met indexcijfers enz. Maar hoeveel jaarsalarissen gaan per 1 januari 1970 omhoog van 13.500 naar 17.500? Waarom hier de grens zo hoog en waarom bij het voorstel tot huurbelasting de grens zo laag? Plukken kan ook stelen zijn. Mis schien moesten juist onze christelijke regeringsleiders daar eens wat meer aandacht aan schenken. J. de winter, Rotterdam [AMSTERDAM De jongste itgifte van een acht-procents- jning Bank voor Ned. Gemeen- 5n heeft een goed resultaat op- ifeleverd, als men let op het be- srag der inschrijvingen van 'jiim ƒ337 miljoen. De eerste [[pers van verhandeling was r^hter ruim een half procent Ier de uitgiftekkoers. Onge- jfeld moet de lening nog ge- sseerd worden, maar toch is er ter beurze nog niet zeker dat het geld op korte ter- lijn goedkoper gaat worden. langere termijn bekeken, >nen sommigen, dat de anti inflatie-maatregelen tegen het einde van het jaar een zichtbare uitwerking zullen krijgen op de rente. In West-Duitsland is het disconto deze week met een vol procent tot zes verhoogd, de derde verhoging van dit jaar. Er blijkt uit, dat ook in dit land de strijd tegen de inflatie on verminderd wordt voortgezet. De hoogconjunctuur leidt tot een op waartse prijsbeweging, zodat de kosten van het levensonderhoud om hoog gaan, waardoor weer nieuwe loonactics te voorschijn geroepen worden. Om deze kringloop te bestrijden, hanteren de Duitse auto riteiten het monetaire wapen der duur geld-politiek. Internationaal moet er eerst een ontspanning intreden, alvorens men I 'i rofessor Klaas Heeroma schuift k vandaag over de drempel van e ouderdom. Hij is dichter en lalgeleerde en kan dus van twee 8 inten worden bekeken en beoor- k teld. Misschien is Heeroma wel t n beetje de dupe van die twee- ia jdigheid, omdat de pure taalmen sen met die dichterlijke fantasie in hem niet helemaal uit de voe- n n kunnen en omdat de dichters olcm gauw te didactisch zullen vin- 1 en. Je kunt als dichter misschien eter bioloog of diplomaat zijn dan ederlandist, zoals de jubilaris zich ajoemt. Ik heb Heeroma van het begin L fan zijn publieke optreden af van ibjj of uit de verte meegemaakt. 51 eze leerling van Albert Verwey ,ende aan de dichter een belang- n, jke plaats in de samenleving toe. 1 elf ambieerde hij een soort lei erschap binnen het kader van de lt rotestants-christelijke literatuur- g eoefening en dan speciaal op het oJebied van de poëzie. Dit gebeurde zonder aanmati ging, met een onbevangen zelfver- 'a ekerdheid en door middel van ^leider geschreven beschouwingen. Miaar dichters, literatoren, kunste- J urs zijn te individualistisch om K mgdurig als team op te treden. "rouwens over de aard van het hristelijk dichterschap waren de 'n leningen verdeeld: wat was er nu 'l igenlijk christelijk of behoorde dit zijn: de poëzie of de dichter? 'In de oorlog had Heerom als 11 ichter (zyn verzen verschijnen fs nder de schuinaam Muus Jacobse) jn grote tijd. De bundel Vuur en 1 r»nd (1945) is daarvan de neer lag. Het verzet had hem geïnspi- eerd. Later ontmoette ik hem ge- «geld op de vergaderingen van de 'erkcommissie voor psalmberij- ning en gezangen. Ik zie ons nog amen in een stationsrestauratie ]f an psalm 139 dokteren. I Bij alle waardering voor de dich- «r gaat mijn bewondering vooral 'lt naar de spreker en proza- a: chryver. Benijdenswaardig hoe cl «makkelijk deze man, pijprokend, 5, foor een microfoon of bandrecor- i der kan improviseren. En dat hel- y iere en vloeiende proza heb ik nog tü#et zo lang geleden geprezen bij de II 'erschyning van zjjn boek Spre kend als Nederlandist (1968). Klaas Hanzen Heeroma, geboren 13 september 1909 te Hoorn op Ter schelling. Studeerde Nederlandse letteren te Lelden, 1935 aldaar ge promoveerd op Dialektstudies, mede werker en redacteur van het Woor denboek der Nederlandse taal, 1949 hoogleraar in Djakarta, 1953 hoog leraar Nedersakslsche taal- en letter kunde te Groningen. Publikaties over taalproblemen, bloemlezingen van protestantse poëzie, redacteur van literaire tijdschriften. Dichtbundels (pseudoniem Muus Jacobse)Programma 1932; Het be scheiden deel 1941; Vuur en Wind 1945 (Van der Hoogtprijs); De drie Kooien 1946: Bijbelse gedichten 1964; Het Kind 1949. Dichter van de ver zetsbeweging. De mens Heerom is zowel vrien delijk als hoekig. Als hij zich in zyn idealisme gekrenkt voelt, als hij meent dat zijn overgave aan een kerkelijke taak beknibbeld wordt, als zijn dichterschap niet op de juiste waarde wordt geschat, dan is hij niet gemakkelijk. Een belangrijk en beminnelijk man jubileert. Ik reken hem (even als bijv. K. J. Popma) tot de men sen die niet alle haver krijgen die ze verdienen. Des te warmer is mijn gelukwens. Klaas, van harte gefeliciteerd en geef ons nog vaak wat goed te lezen, te horen en te zien! DR. C. RIJNSDORP op een belangrijke daling van de rentevoet kan rekenen. Als men let op de Franse situatie, waarin stakin gen in toenemende mate dreigen, dan is er reden om de naaste toekomst met behoedzaamheid tegemoet te tre den. Op de effectenbeurs doet men dat zeer zeker, getuige de wijze, waarop men gunstige berichten verdiscon teert. Overigens leeft men in afwach ting van hetgeen de Derde Dinsdag in september zal brengen, als het ka binet-de Jong met dc staatsbegroting voor 1970 voor de dag zal komen. Het grote nieuws van deze week was ongetwijfeld de aankondiging, dat de Kon. Olie wederom met een bonus voor de dag komt in de ver houding van één nieuw aandeel op negen oude aandelen. Wanneer men zich herinnert, dat eind 1967 een agi- o-bonus van 10 pet. werd gegeven, daarna 12 pet. bonus eind 1968 en nu weer 1119 pet, dan komt men tot de conclusie, dat het bestuur der Ko ninklijke zijn aandeelhouders in de groei van het concern laat delen. Men vergete niet, dat het gewone di vidend telkens over een hoger aande lenkapitaal moet worden uitbetaald, terwijl het nu aangekondigd interim- dividend verhoogd is van ƒ3.25 tot 3.50 per aandeel. Uitgeput Met de nu aangekondigde bo nus-uitkering is de agioreserve vrij wel uitgeput, zodat geen stocks, vrij van inkomstenbelasting, in de toe komst kunnen worden gegeven. Na tuurlijk zou het wel mogelijk zijn een dividend betaalbaar te stellen in aandelen, hetgeen dan voor de nomi nale waarde voor de inkomstenbe lasting opgegeven zou moeten wor den. De aankondiging van de nieuwe bonus is zonder meer gunstig en ver rassend bericht te noemen, maar het is tekenend voor de huidige interna tionale beurssituatie, dat de koers van aand. Kon. Olie vrijwel niet op de bonus gereageerd heeft. Vergele ken met vorige week is de notering zelfs nog enigszins lager 171.70). Doorwerking De beurs reageerde ook praktisch niet op het bericht, dat Philips dit jaar een omzetstijging van circa 12 procent zou hebben. De koers was gisteren ƒ61.40, nog iets lager dan vorige week. Ook het feit van hogere staalprijzen, welke toch gunstig op het winvermogen van Hoogovens moeten werken, deed niets aan de koers van eert. Kon. Hoogovens. De Ver. Machinefabrieken stonden deze week weer in het zoeklicht der publiciteit. Kromhout, -een onderne ming, welke in 1966 door V.M.F. is overgenomen, moet gaan sluiten we gens gebrek aan toekomstmogelijk heden. Dat betekent een verder gaan op de reeds eerder ingeslagen weg van „kappen" van deelnemingen, welke onrendabel, ja verliesgevend zijn. Het is beter, dat men tijdig zijn maatregelen neemt, dan in een later stadium in veel moeilijker omstan digheden gedwongen te worden tot een ingrijpen. Troostprijs Gelukkig kon Werkspoor een grote order van de zijde der Ned. Spoorwe gen boeken, zodat er weer werkgele genheid in deze sector van het be drijf geschapen wordt. Men rekent echter te beurze op een drastische verlaging van het dividend der V.M.F. over het lopende boekjaar, dat misschien wel tot een „troost prijs" van een procent of 5 a 6 dalen zal. (v.j. 12 pet.). De koers der aand. was gisteren 94 Vs pet, een verbete ring van circa 6 punten bij vorige week vergeleken. FR is deze week veel geharrewar geweest om een KVP - stuk waarin voor de komende verkiezingen van de drie grotere confessionele partijen werd gevraagd weliswaar het uitkomen met eigen lijsten, maar verder behalve een gelijkluidend program ook een gemeen schappelijke kandidaat formateur-ministerpresident. Men is daar bij de confessionele zusterpartijen erg van geschrokken, en het is ook nogal wat. Men vraagt zich, als belangstellend buitenstaander van de vele besprekingen die toch blijkbaar gehouden worden, toch wel even af, hoe het staat met de onderlinge commu nicatie. Als er tóch contact is tussen de partijbesturen, ligt het op zijn minst voor de hand dat men tevoren de anderen van zulke denkbeelden op de hoogte brengt. Nu is er nogal scherp op gereageerd, en de sfeer, die ons toch al niet helemaal zuiver leek. is er nog wat meer door vertroebeld. Onze indruk is namelijk dat de stuwkracht naar de onderlinge toenadering bij de drie partijen lang niet gelijk ligt. De KVP is minder omzichtig dan de andere twee, vooral dan de ARP. En dan kan men wel eens ongeduldig worden. /~\VER de positie der beide protestantse partijen schrijven we nu niet te veel. Het behoeft niet te worden verheeld, dat de leiding daar staat voor het probleem van een bepaalde geschakeerdheid binnen eigen gelederen. En dan is men als leiding in zijn mogelijkheden allicht beperkt. Al met al is er tussen de drie verschil in tred en tempo, wat de beoogde toenadering wel eens in een spanningsverhouding kan brengen. In tempo loopt de KVP duidelijk voorop, al hebben wij volop vertrouwen in de feitelijke inbreng vanuit de beide andere partijen; van dit laatste hebben boven dien reeds gepubliceerde rapporten al getuigenis af gelegd. Maar de KVP is nu zelfs al gaan dóórdenken: weliswaar eigen lijsten, maar verder gelijkluidende programs, en nu bovendien één voorgedragen forma teur-ministerpresident. Dit laatste is natuurlijk een geducht gedachten- sprongetje. Want daarmee grijpt men al óver de verkiezingen zelf heen naar de daarachter liggende kabinetsformatie. En dat is, zeker naar Nederlandse verhoudingen, toch wel een beslaglegging op toekom stige mogelijkheden die niet meer in de natuur der politieke dingen ligt. TN een land als Engeland ligt dat alles heel wat eenvoudiger. Daar kan de oppositie rustig werken aan een schaduwkabinet waarvan de samenstelling lang vóór de verkiezingen bekend is. Er moet alleen nog een kleinigheid worden verricht: men moet die verkiezingen zien te winnen. Anders toch gaat het schaduwkabinet voorlopig de mist in en geschiedt er voorshands niets ernstigers. Maar bij ons is een kabinetsformatie altijd een kwestie van passen en van meten, waarvan overigens, mocht het op dit punt behoefte hebben aan kritiek, geldt, dat ons volk het grotendeels aan zichzelf heeft te wijten. Politiek immers en het bedrijven ervan is een zaak van ons allen. Bij zulk een situatie ver vooruit te grijpen lijkt op het gedrag van iemand die verder springt dan zijn polsstok toelaat. Om gelijke redenen zijn wij, tenzij er duidelijke en algehele overeenstemming is bereikt, ook niet erg gebrand op stembusakkoorden waarvan de werking zich tot de kabinetsformatie uitstrekt. "MEEN. de verkiezingen vormen één fase, en de kabinetsformatie een andere, en wie aan ons politieke bestel wat wil verbeterd zien, beginne met het aan de orde stellen van het principiële fundament onzer partijen. Een nuttige en noodzakelijke zaak. Er zijn tegen dat naar voren schuiven van een bepaald man voor het formateurschap en het ministerpresident schap nog andere bezwaren aan te voeren. Wellicht speelt er ook de overweging in door, dat het accen tueren van wat men „het gezicht" noemt tegenwoor dig, zo voor de hand ligt. Men spreekt van „het gezicht" van een partij en van andere instellingen meef, en men wil „het gezicht" van een partij of van een combinatie van partijen daarom ook wel door trekken naar „het gezicht" van die of gene man. Niet dat dit laatste element vroeger heeft ontbroken. We herinneren ons allen uit het verleden wel de affiches met Colijn aan het stuurrad (compleet met zuidwester), en anderen meer. Maar dit proces is stel lig verhevigd door een „visueel" medium als de tele visie. De gelaatstrekken der politici, zorgelijk dan wel minder zorgelijk, zijn ons allen vertrouwd. Nu is dat natuurlijk niet zo verschrikkelijk, maar er is ook weer geen reden om deze gang van zaken te gaan overdrijven. Voor „het gezicht" van een partij nog altijd wezenlijker dan hetgeen ons verder aan gezichten wordt voorge houden zijn haar politieke program en straks de uitvoering daarvan. 'pEN SLOTTE 4—i en dat is een ander bezwaar - mag men zich afvragen, of door dat stellen van een kandidaat formateur-ministerpresident afgezien hiervan dat velen de aanwijzing van hem nog gaarne zullen zien voorbehouden aan de koningin, zij het uiteraard met inachtneming van de verkiezingsuitslag de ministerpresident in ons politieke bestel niet veel te veel gewicht krygt. Wij willen de betekenis van de ministerpresident heus niet verkleinen, maar het kabinet gaat waarlijk niet in hem op. En mag, ook uit statusoverwegingen, deze of gene partij hechten aan de levering van deze bewindsman, niet te ontkennen valt dat er binnen een kabinet verscheidene posten zijn waarvan de zwaarte nauwelijks of niet geringer is te achten. Misschien soms zelfs integendeel. Dus zijn ook wij niet geneigd om de KVP-suggestie in deze te waarderen als een positieve bijdrage in het nationale debat rondom ons politiek bestel. DIEMER LAREN Het nationaal filmfes tijn werd vandaag in de Singercon- certzaal besloten met een feestelijke uitreiking van de gouden eekhoorns voor de onderscheiden films. Het pu bliek, dat vanaf woensdag recht van spreken heeft gehad door deelname aan de enquete, liet zijn voorkeur ook blijken voor bepaalde films. Tot nu toe staat Pasolini's „Edipo- rc" hoog genoteerd. In de sector kor te speelfilms en documentaires heeft de Uppsala-documentairc „behold all things new" van Lauritz Falk een grote kans. Bovendien zal een inter nationale jury onder voorzitterschap van Arthu.T Lomas bepalen, welke film de gouden Eekhoorn krijgt, die de idee van de rechten van de mens het meest heeft gediend. Het is een verheugend verschijnsel dat de vele deelnemers aan het film festijn niet alleen in Laren zijn om films te zien, maar ook om te discus siëren over de filmvorming, die in het onderwijs een steeds belangrijker plaats gaat innemen. In de pauzes kon men in de lommerrijke beelden- De Britse troepen die in Belfast Noord-Ierland, barricaden in de wij ken uit het straatbeeld moeten ver wijderen. ontmoeten vooral van protestantse zijde veel weerstand. Hele gezinnen wierpen de Britten minder lovende volzinnen voor de voeten, gooiden de verwijderde versterkingen (watertanks) weer op de barricaden, zodat het de soldaten een sisipharbeid leek. Ten slotte be sloot men op de komst van de (werkende) mannen te wachten, die waarschijnlijk na overreding wat meegaander zouden zijn. Een dramatische scène uit Het zevende kontinent vanDusan Vukotic. tuin van het Singer-museum jonge ren en ouderen druk zien praten over de vertoonde films. Sprookje De belangrijkste film die op de voorlaatste dag van het filmfestijn is vertoond: „Het zevende konxinent" van de Joegoslaaf Dusan Vukotic. Evenals in zijn beroemde film, „Het Spel", zijn het kinderen, die hij heeft verkozen voor het vertolken van de rollen. „Het zevende kontinent" is een onbewoond eiland, dat twee kin deren tijdens een speurtocht op zee ontdekken. Zij zijn spelenderwijs aan hun ouders ontsnapt vanaf een schip. De kinderen doen ontdekking op ont dekking aan de hand van een kaart die zij bij zich hebben. Door figuur tjes uit te knippen bevolken zij het eiland dat voor hen een land van vrede, rassengelijkheid en rust is. Kinderen, die in de grote mensenwe reld in 'moeilijkheden verkeren, ha len zij naar hun eiland, waar zo veel gespeeld kan worden dat het een wa re lust voor hen is. En de volwasse nen kunnen er niets van zeggen. De wereld raakt in dit moderne sprookje voor volwassenen al zijn kinderen kwijt, commissies krijgen de op dracht de zaak te onderzoeken, maar deze stikken al gauw in de bureau cratische chaos. Vukotic moraliseert in deze film van een schijnbaar ontwapenende eenvoud, hij hekelt de maatschappij van geweld en rassenhaat, waarin de mens leeft en spreekt de hoop uit dat eens een wereld van vrede en rust zal domineren boven die oneven wichtige toestand. Zijn film is een waarschuwing. Op navrante wijze schildert hij in zijn typerende stijl een mengeling van speel- en tekenfilm de wereld van het kind dat in zijn onbevangenheid ons een spiegel voorhoudt. Met grote psychologische kennis heeft hij de fantasievolle wereld van het kind we ten te verbeelden. De twee teken films van zijn hand in het voorpro gramma waren van luchtiger aard. Skolimowski Twee films van de Pool Jerzy Sko limowski bestempelden het middag programma tot een interessant gebeu ren. In „Bariera" blijkt zijn talent om iets gewoons oorspronkelijk in beeld te brengen. Een student heeft genoeg van de maatschappij en hij trekt er op uit. Dit soort rebellie tegen de gevestigde orde loopt echter uit op een liefdesgeschiedenis, waar mee hij de realiteit van het bestaan aanvaardt. In „Walk over" is het een andere student die zijn capaciteiten als bokser wil waarmaken. Ook hij moet het afleggen en komt als verlie zer uit de bus. Er bestaan plannen het filmfestijn volgend jaar een festivalkarakter te geven. Met alle respect voor de stich ting filmcentrum en het Nederlands filminstituut is het te hopen dat het festijn dan geen commerciële opzet krijgt, hetgeen het sociaal-culturele karakter mogelijk in gevaa? zou kun nen brengen. LAREN Op het filmfestijn werd het gisteren verschenen nummer van Critisch Filmforum met een korte toelichting uitgeluid. De uitgevers en de redakties van dit blad en „Skoop" hebben tot een fusie besloten. In een hoofdartikel schrijft de redaktle dat in ons land twee filmbladen geen bestaansrecht hebben. „Bij alle verschillen, die tussen de fuserende partijen hebben bestaan, is er een overeenkomst, nl. een in de loop dei- jaren geteste belangstelling voor het medium film en alles wat daarmee samenhangt. Op die basis moet een effectieve samenwerking mogelijk zijn", aldus de redaktie van Critisch Filmforum. Het blad heeft vijf jaar en negen maanden bestaan na de fusie met het van oorsprong RK filmblad Filmforum. Voorheen heette het film blad Critisch film- en tv-bulletln. Het eerste nieuwe nummer zal verschijnen onder redactionele super visie van Charles Boost (CFF) en Rob du Mee (Skoop). LAREN Arthur Lomas, die ook voorzitter was van de jury van het internationaal oecumenisch filmcen trum op het kortgeleden gehouden Edinburgh-festival, reikte gistermid dag awards uit aan G. Veldt en R. Swetter, wier film „Ik" een eind- examenopdracht van de filmacade mie in Edinburgh was onderschei den. Het is een bijzondere, bij vlagen ontroerende film over de geboorte van een kind en de ervaringswereld van de kleuters. De aanpak is we- tenschappelijk-opvoedkundig met ad viezen van de kinderarts Ph. H. Fie- deldij Dop. De beelden van een be valling en het eerste lichamelijke contact van de baby met de moeder borst zijn van een zeldzame schoon heid. De makers van de film waartoe ook nog Richard Hock en Kees Kuiper behoren hebben ge tracht de buitenwereld via de ogen van de baby en de kleuter te laten zien. Een film die ln ruime kring belangstelling verdient D. de G. HILVERSUM Dick Verkijk, ver vaardiger van documentaires, die de aandacht op zich vestigde door infor matieve tv-uitzendingen over Tsje- choslowakije na de Russische bezet ting, gaat de VPRO per 1 januari verlaten. De oorzaak is een me ningsverschil met het hoofd Informa tieve programma's, Jan Blokker, over een uitzending met de Tsjechische schaker Pachman, die als gevolg van de VPRO-uitzendingen ln moeilijkhe den is geraakt. Verkijk wilde een hulpactie. Blok ker niet. Als reden voor zijn ontslag, dat e PVRO zegt zeer te betreuren, geeft Verkijk een onoverbrugbaar mentaliteitsverschil met zijn chef op.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 5