Opvattingen prot. Jager voorBiafra
door synode veroordeeld
DS. WIERSINGA
GAF ZICHT OP
WERELDKERK
m
1i1i'i'i m
II 1 I I I II
1 1111iI
i'iïii
lïLL1
S??
Mammoetwet moet wegj
verbeteren is zinloos
Een avond met Berkouwer
riep weinig reacties op
Ds. S. Gosses (62)
overleden
KVP-idee
BEROFPINC.SWER]
Een woord voor vandaag
In memoriam
door
ds. A. Vos
Puzzelboek
Zonder een stem tegen
Gevolgen nog in beraad
Beroep op
u m t Amerikanen
Denkt te
binding
ruim over
belijdenis
Zending
schrapt
Rapport van Nijmeegse leraren
een
Verontrusting en verantwoordelijkheid
Paus erkent dat hij
besluiteloos is
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1969
Al weet God waar wij wonen, wij moeten toch „door gebed
en smeking", schrijft Paulus aan de gemeente van Philippi,
onze wensen bekend maken. Dat moet gebeuren: „met dank
zegging." Altijd opnieuw moet het gebed geboren worden uit
dankbaarheid.
Toen ik die gedachte even op me liet inwerken werd hij
steeds raadselachtiger. Het gaat immers om de dankbaarheid
voor alles wat God ons geeft. Hij schenkt ons het nieuwe le
ven. Hij reinigt ons van onze schuld. Hij geeft ons de kracht
die we nodig hebben. Hij voedt ons.
Als ik me dat allemaal goed voor ogen haal, wordt ik heel
dankbaar, maar dan durf ik geen enkele wens meer aan God
voor te leggen. Hij heeft immers al zoveel gegeven. Je gaat
iemand die veel voor je gedaan heeft toch niet nog meer wen
sen voorleggen! Je wilt toch niet hebberig zijn!
En dat is nu precies wat God bedoelt. Want wat is „hebbe
rig zijn?" Is dat niet alles naar je zelf toe willen halen? En
dat mag en kan bidden nooit zijn. Want dan staat in ons ge
bed het eigen „ik" in het middelpunt. Maar als we bidden
met dankzegging", dan vragen we niet om wat wij zo graag
willen hebben, maar om wat Hij ons wil geven, opdat we
kunnen zijn, wat Hij wil dat wij zullen zijn.
We lezen vandaag: Handelingen 18 1-17.
BAARN Zendingsman, dat
was ds. H. A. Wiersinga vooral.
„De naam Wiersinga is in onze
kerken haast een missionair be
grip geworden", schreef iemand
eens. De ontplooiing van het
evangelisatiewerk van de Gere
formeerde Kerken is namelijk
onlosmakelijk verbonden aan
het werk van ds. W. A. Wier
singa en de groei van het zen
dingsbewustzijn aan dat van ds.
H. A. Wiersinga.
Toen ouderling Colijn uit Medan in
1923 de beide studenten Ondervlee en
Wiersinga in Leiden kwam vragen of
een van hen de opvolger van ds.
Hairestein in Medan zou willen wor
den, liet Wiersinga zijn studie in de
Semitische letteren varen en ging
naar het toenmalige Nederlands In-
dië. Het is of dit een blijvende stem
pel op zijn leven en werk heeft ge
drukt. Hij was de man die duizenden
in ons land zicht op de wereldkerk
heeft gegeven.
Sinds 1946 heeft hij als predikant
in bijzondere zendingsdienst van de
Gereformeerde Kerken in vele
plaatsen in Nederland zen
dingscursussen gegeven. Onlangs re
kende hij voor, dat ruim 4.000 cursis
ten aan zijn voeten hebben gezeten,
van wie er verscheidenen zich daarna
beschikbaar hebben gesteld voor de
zending.
Genade
Dinsdagavond is hij dood aange
troffen in zijn verzorgingsflat te
Baarn, voorover gevallen in bed met
gevouwen handen. Zondagavond had
hij nog gezegd: „Ik hoop dat God me
spoedig thuishaalt". Zijn bede is ver
vuld. Ook de bede, dat hij mocht
blijven werken tot het laatst.
Zondag had hij nog tweemaal ge
preekt en maandagavond nog een
zendinesexamen afgenomen. Voor de
komende maanden had hij nog vele
afspraken lopen met verschillende
kerken.
Bartex is de fijnste
snelscheercrême die
ik ken. En nog de
voordeligste ook!
MUURPUZZEL.
In elk vakje een letter plaatsen, die
tezamen woorden vormen. Tot en
met de zesde rij bestaat elk woord
uit de dezelfde letters als 't vooraf
gaande woord plus een letter. Na de
zesde rij bestaat elk woord uit de
zelfde letters als 't voorafgaande
woord minus een letter.
1. lidwoord, 2. duinvallei. 3. ver
driet, 4. lichaamsdeel, 5. plaats in
N.Brab, 6. vertelling, 7.
bep.aank.voornaamw., 8. telwoord, 9.
ontkenning, 10. een zekere, 11. voeg
woord.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL.
Hor. 1. portier-Ru, 2. ever-nieuw, 3.
negentien, 4. sneep-egge, 5. ein-
8. neg-Leuven, 9. Eros-krans.
der-eer, 6. ekster-rog, 7. liaan-Ee-re.
Vert. 1. penseel-ne, 2. oven-ik-Ier.
3. Regen-sago, 4. tree-dt-als, 5. Inn-
peen-e.k., 6. ei-terreur, 7. reiger-eva,
S. rue-ge-oren, 9. uw-nergens.
Op de lijst van adressen, die hij
achterliet voor het regelen van zijn
begrafenis, had hij geschreven dat
alleen het woord „genade" genoemd
mocht worden op de rouwkaart en op
het graf. Wat ds. Wiersinga hieronder
verstond, kan geillustreerd worden
met het antwoord dat hij in een
verstond, kan geillustreerd worden
mand die hem vroeg: „Hoe ziet u
God, dominee?" Hij antwoordde:
„Als mijn vriend, met Wie ik alles
kan bepraten en tegen Wie ik kan
mopperen."
God heeft hem de genade gegeven,
om met een intense belangstelling
steeds weer, in gespannen nieuwsgie
righeid te zien, naar alles wat
Christus met Zijn kerk en koninkrijk
in de wereld doet.
Afhankelijkheid
Doordat ds. Wiersinga zich zo af
hankelijk van God voelde, wist hij
zich onafhankelijk van de mening
der mensen. Hij was wars van het
protocolaire, maar gevoelig voor elke
kleine attentie.
In zijn onafhankelijke aanhanke
lijkheid kon hij je ongezouten en
toch weer mild de waarheid zeggen.
Wat vertelde hij zelf graag het ver
haal van die kerkdienst, waar de hal
ve gemeente zat te slapen, toen hij
nog maar vijf minuten met de preek
bezig was. Hij stopte plotseling, zei
luid „Amen", beëindigde de dienst en
eiste van de boze kerkeraad zijn ho
norarium.
Naast de afhankelijkheid was wel
licht de grootste gave die hij van
God had gekregen: zijn contact met
mensen. Daarom kon hij ook zo boei
end vertellen na een gewone preek
beurt ergens in het land of na een
van zijn reizen naar Suriname of
Afrika. Hij had altijd interessante
mensen ontmoet. Of hij in de trein,
op de boot of in het vliegtuig zat, hij
sprak de mensen aan, hij luisterde
naar ze en gaf dan zijn welgemeende,
vaak humoristische adviezen.
Zij, die hem van nabij hebben ge
kend, weten hoe intens hij zich in de
zorgen en vreugden van een ander
kon inleven. Maar ook hoe hij dan op
een natuurlijke manier het gesprek
liet uitlopen op een gebed, dat je je
leven lang niet vergeet, juist omdat
hij vanuit de gewone dingen zich met
je tot God kon wenden.
Gewone man
Juist vanuit deze contactuele be
gaafdheid heeft hij de „gewone man"
de zendingsliefde kunnen bijbrengen.
Niet alleen door zijn cursussen, maar
ook door zijn boeken en brochures.
In menige huiskamerboekenkast
staat zijn „Geschiedenis van de zen
ding" en „Zendingsperspectief" in het
Oude en Nieuwe Testament." Een-
j voudig en direct geschreven.
Naast zijn grote verdiensten voor
het thuisfront van de zending mag
I zijn engagement met Suriname niet
onvermeld blijven. Als bestuurslid en
voorzitter van he Idenburgfonds en
adviseur van het Zeister Zendingsge-
I nootschap was hij haast nog sterker
j verbonden met het werk in Suriname
dan met dat op de terreinen van de
Gereformeerde Kerken.
Geen wonder dat juist hij verschei
dene malen naar Suriname werd af
gevaardigd om door het contact van
dichtbij allerlei problemen te bespre
ken. Geen wonder ook, dat „Kerk
Overzee" hem graag pastorale reizen
liet maken naar de Afrikaanse lan
den, waar Nederlanders te werk
gesteld zijn.
De reacties van de „Kerk-over-
zeeërs" op zijn bezoeken getuigden
van het grote nut hiervan. „Slechts
drie dagen verbleef hij bij ons, maar
in die korte tijd wist hij door zijn
grote belangstelling voor alles en zijn
eenvoudige hartelijkheid voor ieder
een aller sympathie voor zich te win
nen", schreef iemand.
Ds. Wiersinga is wel eens als revo
lutionair bestempeld, vooral in de
(Van een onzer medewerkers)
HOOGEVEEN De generale synode van de Gereformeerde Ker
ken (vrijgemaakt) heeft de opvattingen van prof. dr. H. J. Jager,
emeritus-hoogleraar aan de Theologische Hogeschool te Kampen,
veroordeeld.
Prof. Jager heeft, zo sprak de synode uit, de genoegdoening, die
de synode van Amersfoort-West 1967 van hem had geëist met be
trekking tot de trouw aan de leer en de orde van de kerken, niet
gegeven.
Over de gevolgen van deze veroor
deling zal de synode zich nog nader
beraden.
Vandaag is de synode begonnen
met de zaak van de andere emeri
tus-hoogleraar, prof. C. Veenhof.
De rapporterende commissie had
haar concept-besluit veranderd, on
der andere door er enkele elementen
uit het rapport in op te nemen. De
fouten van prof. Jager hadden duide
lijker moeten worden aangewezen,
hadden verschillende synodeleden
Wastafel verstopt?
Fifax lost op.
Haal het even
bij de drogist.
dertiger jaren, toen hij een trouw
scribent was van „Woord en Geest".
Het heeft hem menig beroep gekost.
Kerkelijk kwam hij zo wel eens in
een eenzaam hoekje terecht.
Maar tegelijk was hij degene, die
de geestelijke en sociale verzorging
van de werklozenkampen op gang
bracht in die bittere dertiger jaren.
Meer dan wie ook had hij vanuit zijn
verbondenheid met Christus de mens
in zijn noden op het oog. Maar ook
de mens in zijn boosheid. Wat kon
hij fulmineren tegen onrecht, on
waarachtigheid en scheurmakerij.
De Gereformeerde Kerken hebben
in ds. H. A. Wiersinga een man van
echte vroomheid verloren, voor wie
„genade" meer betekende dan een
dogmatisch begrip. Genade was de
oon van dit leven dat zovol ntedor
ondertoon van dit leven dat zo vol
muziek zat, dat anderen daarin de
stem van de Meester konden be
luisteren.
dinsdag gezegd. Daarna-verenigde de
synode zich met algemene stemmen
met het voorstel.
Ds. J. C. Janse en ds. W. Vreugden-
hil bleven buiten stemming, omdat
zij curatoren van de hogeschool zijn.
De overige synodeleden, 34, stemden
voor.
OORDEEL
Het oordeel van de synode over
prof. Jager luidt als volgt:
Prof. Jager maakt zijn instemming
met de belijdenis van de kerk krach
teloos doordat hij er een voorbehoud
aan verbindt. Hij is in gebreke geble
ven de verklaringen en belofte af te
leggen die in het kader van het on-
dertekeningsförmulier van hem wer
den gevergd, terwijl èn uit zijn ver
klaringen tegenover de curatoren èn
uit zijn redactioneel beleid van het
weekblad Opbouw duidelijk blijkt
dat hij een ruimte voor discussie;
over bepaalde punten in de belijdenis
voorstaat, die met de bepalingen van.
het ondertekeningsformulier in strijd
is. en de belofte bij zijn onderschrij-'
ving van het ondertekeningsfor
mulier afgelegd, namelijk om alle
dwalingen strijdende met de zuiver
heid der leer te zullen verwerpen,
tegenstaan, wederleggen en helpen
weren, volhardend schendt.
Verder schendt hij de overeengeko
men schriftuurlijke orde der kerken
door onderscheiden besluiten van
meerdere vergaderingen ter handha
ving van de leer te negeren zonder
tegen deze besluiten in appèl te gaan.
In de discussie, die aan de stem
ming voorafging, had ds. Janse weer
gezegd, dat de moeilijkheden niet in
het juiste vlak waren behandeld. De
oorzaken liggen volgens hem dieper.
Wat is de achtergrond van het voor
behoud, dat prof. Jager maakt bij
zijn instemming met de belijdenis? Is
het waar, dat dit voorbehoud de in
stemming krachteloos maakt? Ds.
Janse maakte ook weer onderscheid
tussen de theologie en de taal des
Geestes.
VLOEK
Hij tekende protest aan tegen de
opmerking van ds. D. van Houdt, die
gezegd had dat er een vloek wordt
binnengedragen in de kerken die bui
ten het verband staan en die zich
laten leiden door de opvatting van
prof. Jager. Bij de Vrijmaking, zo
had ds. Van Houdt gezegd, bleven de
kerken zonder moeite wat zij waren,
maar de kerken die nu buiten het
verband staan zijn in verwarring. De
band is weg. Dat vinden wij droevig,
maar wij zijn ook blij, dat wij op het
nippertje aan de verwoesting zijn ont
komen, aldus ds. Van Houdt. Volgens
hem staan prof. Jager en zijn mede-
standers niet recht tegenover het
Woord des Heren. Zij beroven de
kerk van haar rijkdom.
Dr. J. Douma (namens de commis
sie) was het eens met wat ds. Van
Houdt had gezegd over de kerken
buiten het verband, al liet hij de
formulering voor diens rekening. Hij
maakte bezwaar tegen de mening
van ds. Janse, dat de commissie de
zaak niet zorgvuldig had onderzocht.
Volgens hem wil ds. Janse prof. Ja
ger en prof. Veenhof van het begin
tot het eind sparen, maar doet hij
dat niet met argumenten.
Ook ds. T. J. Keegstra zei, dat de
commissie de stof juist zeer u.voerig
behandeld heeft, om prof. Jager te
behouden.
(Van onze kerkredactie)
NEW YORK Er zal weer eta
nieuw beroep gedaan worden op ds
Amerikaanse kerken om geld
voedsel beschikbaar te stellen voor Bi-
afra. Bisschop Edward E. Swanstrom
voorzitter van Joint Church Aid it]
Canada en de Verenigde Staten, heer
een beroep gedaan op de Ameri-]
kaanse regering om opnieuw twa
enorme transportvliegtuigen te
beschikking te stellen.
Joint Church Aid, de organisatie
van kerken uit Noordelijk Europa el
Amerika, verzorgt de voedselvlucfl
ten van Sao Tomé. De twee vlieg tui'
gen zijn al toegezegd en zullen deze
dagen naar het eiland worden over.
gevlogen.
Volgens John J. Stollenwerk,
man die de vluchten vanaf het eilaK
Sao Tomé leidt, deelde mede dat he{
voedsel dat op het ogenblik per nac
overgevlogen wordt op geen stukke]
na voldoende is om de honger i
Biafra te stillen.
(Van onze kerkredactie)
GENEVE Op de omslag van het
kwartaalblad van de Commissie voor
Wereldzending en Evangelisatie van
de Wereldraad van Kerken ontbreekt
een „S". In plaats van „International
Review of Missions" staat er: „Inter
national Review of Mission". Toch is
het ontbreken van die „S" geen zet
fout. In die ontbrekende ..S" zit zelfs
een stuk zendingsgeschiedenis verbor
gen.
Dit blad is ontstaan uit de wereld-
zendingsconferentie van Edinburg,
waar de Internationale Zendingsraad
werd gesticht, die in New Delhi op
ging in de Wereldraad van Kerken.
Het gaf oorspronkelijk een overzicht
van wat de zendingsorganisaties van
het blanke westen deden op de zen-
dingsvelden.
Maar het zicht op de zending is ver
anderd. Meer en meer wordt er beseft
dat het uiteindelijk gaat om één op
dracht van God gegeven aan zijn ene
Kerk voor de ene wereld. Daarom
wordt er tegenwoordig gesproken
over „zending op zes continenten".
Om dit duidelijk te maken is in de
naam van het blad de meervouds
uitgang geschrapt.
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN „Verontrusting
en verantwoordelijkheid" is de titel
van het laatste boek van prof. dr. G.
C. Berkouwer. Het had ook het
opschrift kunnen zijn boven de vijf
tig minuten-causerie die hij gister
avond voor ruim zeshonderd geïnte
resseerde toehoorders hield in de
Vlaardingese Pniëlkerk: hervormden
en gereformeerden, opgeroepen door
hun kerkeraden om door deelname
aan gesprekskringen gehoor te geven
aan het appèl van Bcrkouwers boek
om aan de problemen van onze dagen
niet achteloos voorbij te gaan.
Wie dat boek niet gelezen mocht
hebben kon gisteravond een goede
indruk van de strekking ervan krij
gen, want de auteur gaf er ais het
ware een mondelinge herhaling van.
Dat had het voordeel dat men nu
zintuigelijk kon waarnemen met hoe
veel bewogenheid Berkouwer is be
zield als hij over deze dingen
spreekt. Zo lang hij alleen maar
schrijft spreekt dat uiteraard minder
aan.
De Amsterdamse hoogleraar bena
dert deze belangrijke zaken met wel
bespraakte bezieling en een zekere
pathos, wat het beluisteren tot een
boeiende zaak maakt. In die bewo
genheid wijst hij de verontrusting als
zodanig niet af, maar selecteert hij
de verschillende vormen ervan, om
slechts-af te wijzen wat bij weging te
licht wordt bevonden.
Een profetische verontrusting daar
entegen, zoals die b.v. tot uiting
kwam in een brief die een aantal
Vlaardingse hervormden aan zijn
kerkeraad heeft geschreven en waar
van Berkouwer een afschrift kreeg,
heeft betrekking op vragen van be
zorgdheid, die er op neer komen of
we in deze tijd eigenlijk niet „de
vreze des Heren aan het verliezen
zijn". Zulke vragenstellers beschouwt
Berkouwer als „wachters op Sions
muren".
GEEN VU-FORUM
Het is gisteren in Vlaardingen geen
forumavond van de VU geworden.
Daarvoor kwam de bewogenheid te
veel van één kant. Althans van de
andere kant kwam zij niet tot uiting,
of het zou moeten zijn in een enkele
van het handjevol schriftelijke vra
gen dat werd ingediend.
De hervormde predikant ds. A. P.
Nauta, die de bijeenkomst had geo
pend, had stellig meer reacties ver
wacht. Slechts aarzelend had hij ge
legenheid gegeven ook mondelinge
vragen te stellen, maar dan mtesten
ze wel bondig worden geformuleerd
en binnen twee minuten zijn gesteld.
Maar er was maar één liefhebber,
en dat was dan nog een dominee.
„Laat hem z'n gang maar gaan", zei
de gereformeerde ds. Joh. Lever, die
toen de leiding had overgenomen.
GEEN JONGEREN
Met dat al bleef een sprankelend
slot achterwege en de bezadigdheid
van de aanwezigen zal daarop wel
van invloed zijn geweest: de
Pniëlkerk was gisteravond gevuld
met eén aandachtig luisterend pu
bliek dat in het algemeen in de mid
delbare leeftijd al aardig was gevor
derd. En de ieugd mankeerde.
Berkouwer zelf heeft echter in zijn
causerie aan de jongeren veel sympa
thieke aandacht besteed! Hij sprak
over hun visie op de wereldtaak van
de kerk als „jonge reacties op geïso
leerde en dadenloze vroomheid". U
moet om zulke reacties niet boos zijn,
adviseerde hij de oudere Vlaardin-
gers.
„De hartstochtelijke belangstelling
van de jeugd voor deze wereld is
geen horizontalisme: ze hebben gelijk
als ze zeggen dat het tweede gebod
gelijk is aan het eerste. Maar ze
moeten daarin aangesproken en
gestimuleerd worden totdat de aarde
vol zal zijn van de kennis des He
ren".
WERELDRAAD
Voor een antwoord op een vraag
over de Wereldraad verwees prof.
Berkouwer naar het betoog dat dr.
Visser 't Hooft verleden week voor
de gereformeerde synode in Lunteren
heeft gehouden en dat uitvoerig in
onze krant werd weergegeven.
Prof. Berkouwer illustreerde zijn
ten opzichte van vroegere jaren ver
anderd standpunt („toen leefden we
in de gereformeerde kerken in een
apologische tijd waarin we vooral
geneigd waren aandacht te schenken
aan wat ons gescheiden hield") met
persoonliike en-aringen in New Delhi
en Uppsala. Hij concludeerde: „Hoe
meer kritiek men kan hebben, des te
grotere verantwoordelijkheid hebben
we om er bij te zijn".
Opvallend was overigens dat prof.
Berkouwer in zijn causerie zich in
het vuur van zijn rede had laten
ontvallen dat er geen symptomen
zijn dat de kerken elkaar vinden.
Opmerkelijk was ook prof. Berkou-
wers duidelijke aversie tegen een
verderfelijke interpretatie van de leer
der uitverkiezing. Hij vertelde thuis
op zijn bureau een boekje te hebben
liggen over „het getal der uitverkore
nen", dat niemand van hem te lezen
krijgt. Hij zei: „Ik ga er kapot van".
Ds. Lever sloot wat hij noemde de
„avond met Berkouwer". Hij vond
dat de Amsterdamse hoogleraar zijn
toehoorders, en vooral de vele aan
wezige predikanten, „op Koninklijke
wijze, in de zin van het Koninkrijk
Gods" had geholpen.
Die regenjas kan ik zelf
wel waterdicht maken.
Met Harmisol
van mijn drogist.
(Van onze onderwijsredacteur)
NIJMEGEN Een actiegroep vïtn
„kritische leraren" in Nijmegen heeft
een anti-mammoetrapport samenge
steld. De stakingsactie georganiseerd
door het Twickel- college in Hengelo
heeft de tegenstelling tussen onder
wijsvernieuwers en meer behou
dende leraren onverbloemd aan het
licht gebracht.
De kritische leraren wensen in de
ze controverse kleur te bekennen, al
dus Piet Offermans, een van de sa
menstellers van het rapport.
De mensen van de Twickel-groep
proberen de Mammoetwet beter uit
gevoerd te krijgen: de Nijmeegse cri
tici daarentegen verwerpen de wet.
De leraren moeten gepolitiseerd wor
den. Regering en politieke partijen
streven niet werkelijk naar het al
gemeen belang: zij willen alleen de
bestaande orde handhaven.
Veranderingen van het onderwijs
kunnen niet los gezien worden van
veranderingen in de maatschappij.
Men ziet er geen heil in op kleine
ALMELO Op 62-jarige leeftijd
is geheel onverwacht overleden ds.
Sj. Gosses, doopsgezind predikant te
Almelo.
Ds. Gosses, die sinds 1950 te Alme
lo en Borne stond, diende daarvoor
de gemeenten van Twisk en Medem-
blik, Heerenveen en Wolvega en
daarna Amersfoort.
Vrijdagmiddag om kwart voor
twaalf is de crematie te Dieren, na
een rouwdienst in de aula van het
crematorium.
PAUS PAULUS
schuchter en onzeker
Uitgelezen kringen zijn ontrouw
CASTELGANDOLFO Paus
Paulus heeft zich gisteren in het
openbaar verontschuldigd over
het feit dat hij zo besluiteloos is.
Tegelijkertijd klaagde hjj dat
„de meest bevoorrechte en uit
gelezen kringen" hem ontrouw
z«n.
Waarnemers in Rome geloven dat
de paus, zonder hem te noemen, een
aanval heeft gedaan op kardinaal
Suenens. Deze Belg heeft de woede
van de conservatieven opgewekt door
openlijk te vragen om meer mede
zeggenschap van bisschoppen in be
langrijke beslissingen. Hij wil bij
voorbeeld dat de bisschopen een paus
kiezen.
Suenens wil dat de collegialiteit
van de bisschoppen met de paus
meer tot zijn recht komt. De paus
heeft in de afgelopen jaren bewezen
huiverig te zijn voor de uitspraken
van het Tweede Vaticaans Concilie
dat die collegialiteit beklemtoonde.
Hij denkt meer in de lijn van het
Eerste Vaticaans Concilie dat de paus
ver uithief boven de bisschoppen.
Onzeker
De paus zei dat hij ervan beschul
digd wordt „schuchter en onzeker" te
zijn in plaats van vrijmoedig en
doortastend. Hij klaagde: „Ik ben een
mens". Hij herinnerde zijn gehoor er
aan dat Petrus ook zwak en onstand
vastig was geweest.
De paus gaf toe dat hij leed onder
de ernstige moeilijkheden in de kerk.
Maar, zo vervolgde hij, het grootste
verdriet wordt veroorzaakt door de
onhandelbaarheid en ontrouw van
bepaalde priesters en enige gewijde
zielen. De meest teleurstellende ver
rassingen komen van de meest be
voorrechte en uitgelezen kringen."
De 71-jarige paus richtte z'ch tot
bedevaartgangers tijdens zijn weke
lijkse audiëntie te Castelgandolfo, het
zomerverblijf van de paus.
punten verbeteringen in het onder
wijs tot stand te brengen.
Een hoofdbezwaar tegen de Mare
moetwet is, dat zij uitgaat v.an d
standenmaatschappij. De wet suggf
reert gelijke kansen te bieden voo
iedereen, maar daar komt niets vi
terecht.
Ondanks scihone verhalen ovt
doorstroming determineert
brugklas feitelijk de hele toekoi
van de leerling. De differential!
komit weer op vroegtijdige specialist
tic. Het rapport hekelt verder de diri
gistischc strekking van de wet en ht
gebrek aan inspraak en medebeslb
singsrecht van leerlingen en lerarei
„Wanneer het departement toe
wel goed wil, moet het dat ma.
duidelijk laten blijken. Minister Ve
ringa mag bij ons lid wordenv aldi
Piet Offermans.
(Vervolg van pag. 1)
Hoewel hij ten stelligste ontkend
dat de schets van de situatie die
KVP het meest wenselijk acht, ee]
soort ultimatum bevatte, wilde d
heer Van der Stee wel kwijt dat cj
bij hem ernstige twijfel zou rijzen cl
er wel samenwerking tussen de d
christelijke partijen mogelijk is als
drie het naast het program niet ee
kunnen worden over de groep mens
die dat program zouden moeten u
voeren. „Het gezicht van
samenwerking wordt bepaald -door
leidende figuren".
Officieus heeft hij over
ItVP-wensen kontakt gehad met
voorzitters van de ARP en de CE
Maar hoe alles precies moet worde
uitgewerkt zal een zaak van later d:
turn zijn, meer speciaal van de Con
missie Duidelijkheid van de KVP c
de commissie Concretisering Samei
werking van De Achttien, die w
voor eind november onafhankeli
van elkaar een of meer deelrapporte
zullen publiceren.
Het KVP-partijbestuur vraagt
partijraad, die eind november bijec
zal komen, of het op grond van c
gepubliceerde schets over hoe de si
menwerking zou moeten zijl
toestemmming krijgt door te gaan o
de ingeslagen weg met ARP en CHt
Het KVP-bestuur meent dat
christelijke volkspartij niet te rei
liseren is, hoewel, aldus de heer Vs
der Stee, de „mogelijkheid van ee
federatie er later 'altijd wel in zit".
Maar zolang in zekere kringen vf
de KVP enige beduchtheid leeft d
de protestants-christelijke gesprek
partners te veel nadruk leggen c
een exclusief-christelijke, bijbeli
fundering en anderzijds somm
gen ln ARP en CHU twijfelen aan i
bereidheid van de KVP de politiel
opstelling te funderen in christclijl
beginselen, moet men rkening hoi
den met deze psychologisd
weerstanden en de samenwerkil
niet forceren.
De KVP meent dat de tot nu tl
gepubliceerde rapporten van I
Achttien de conclusie rechtvaardige
dat een gezamenlijk kernprogra
mogelijk is. Dat verkiezingsprc
gram zou tegelijk een minimum-ii
breng in het regeringsprogram mot
ten zijn.
Verdere wensen van h
KVP-bestuur: verdergaande samei
werking tussen de christelijke fra
ties en na het opheffen van de Grc<
van Achttien, een blijvend overlego:
gaan, weliswaar met erkenning va
de zelfstandigheid van de drie parti
en en hun hoogste partij-organen.
NED. HERV, KERK
Beroepen te Stadskanaal: J. P. i
Roon te Katwijk a. Zee.
Aangenomen naar Mastenbroek:
A. Jansen te Stellendam.
Bedankt voor Brakel: J. P. Verkaö
te Nieuwe Tonge; voor Woudrichen
G. Th. Vollebregt te Giessen-NieUfl
kerk.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Leiderdorp: J. de Jong!
te Uithoorn.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Enschede-west: I. de
Bruiine te Rotterdam: te Barendrecht
D. Slagboom te Dordrecht-centrum.
VRIJE EVANG. GEM.
Beroepen te Kampen: S. Bijl te Wie
schoten.
