Accent Noorse
op noor
delijl
te
verdediging
„flessehals"
Kofferdieven gegrepen
NA VO ONMISBAAR IN NOORDEN
Egyptische luchtaanval
op Israëlische doelen
Minister treedt af
als hervormingen
zullen uitblijven
Raketten
Kamer: plan
Van den Doel
wijzigen
Mobilisatie
Peugeot komt
met 304
Homeguard
Jaar geëist
tegen hasjiesj-
handelaren
KVP geschokt
door Belgische
maatregel
In flat geheim
laboratorium
voor antibiotica
Bedreiging
JARIGE
PAOLA
China opnieuw
beschuldigd
Haagse hof acht
bezwaren van
mr. R. ongegrond
AMERIKAANSE STUDENT TRAD KORDAAT OP
PONDERDAG 11 SEPTEMBER 1969
(Van onze verslaggever Dick Ringlever)
OSLO In de mess van het NAVO-hoofd-
kwartier even buiten Oslo is de zeer Britse
generaal-majoor P. E. M. Bradley, chef-staf
van de geallieerde strijdkrachten in Noord-
Europa in geanimeerd gesprek met de Duitse
admiraal Guggenherger, lid van diezelfde
staf. Een tafereel, dat zo'n dertig jaar terug
de hoogste verbazing zou hebben gewekt. De
admiraal was toen commandant van een
Duitse U-boot met als speciale opdracht de
bestrijding van Britse vliegdekschepen en de
generaal streed als para in de geallieerde
rijen. Het toneel en de rollen zijn drastisch
veranderd. Nu zitten zij heiden in dezelfde
staf. De generaal als chef, de Duitser als lei
der van de verdediging ter zee, belast met de
bestrijding van Russische vliegdekschepen.
Samen met Deense en Amerikaanse stafleden
voeren zij het commando over Afnorth, de
noordelijke flank van de Navo, die van Ham
burg tot aan de noordkaap de verdedigingsgor
del vormt van dit deel van Europa.
Generaal Bradley
In deze samenwerking op staf-niveau weerspiegelt zich de organi
satie van Afnorth: zij bestaat slechts door internationale integratie
van de strijdkrachten. Want daarvan zijn de militaire autoriteiten in
Denemarken en Noorwegen wel overtuigd: zonder steun van buiten
zou de verdediging van de noordelijke flank vrijwel onmogelijk zijn.
En dat daarbij vooral de hulp van
de Duitsers nodig is, lijkt van
zelfsprekend. Immers ook zij hebben
een deel in handen van de poort, die
de Russen via de Oostzee toegang tot
de open Noordzee kan verschaffen.
Die poort, de Sont met de Grote
en Kleine Belt en het Kattegat,
vormt een van de meest strategische
punten van de gordel.
Het tweede ligt hoog in het noor
den: daar waar Finland met een die
pe wig in Noors gebied een spring
plank naar de zee lijkt te vormen. Op
de zeestraten in het zuiden en op de
„flessehals" onder de Finse wig lig
gen de accenten van de verdediging,
- waarvoor zowel Denemarken als
Noorwegen dit jaar elk 1,2 miljard
gulden hebben uitgetrokken, zijnde
3,4 resp. 4 procent van het nationale
inkomen.
Wat de steun van buiten betreft:
de Duitsers hebben in Denemarken
enkele brigades gestationeerd en zor
gen verder zelf voor de verdediging
van hun gebieden aan de Oostzee.
Daarnaast biedt o.m. ook Nederland
nog steun in de vorm van een lucht
machtsquadron, dat elk jaar naar
Noorwegen gaat om er te oefenen.
Overigens heeft Noorwegen in te
genstelling tot Denemarken geen bui
tenlandse eenheden binnen zijn gren
zen gestationeerd. Dit om dezelfde
reden, waarom het geen atoomkop
pen in depot heeft: om de Russen,
die met vijf divisies aan de noorde
lijke grens liggen, niet te provoceren.
Een belangrijke plaats in de verde
diging van de noordflank nemen de
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Een initia
tief-wetsontwerp van de socia
listische Kamerleden Van den Doel
en Wiercnga tot wat meer
rechtsbescherming voor de huurder
die in geliberaliseerde gebieden uit
zijn huis gezet dreigt te worden,
maakt slechts kans door de Tweede
Kamer aangenomen te worden als
een amendement van de liberaal
Wiegel aanvaard wordt door de in
dieners.
Wanneer huurder en 'verhuurder
het niet eens worden over een hogere
huur kan de huurder tegen ontrui
ming van zijn woning uitstel vragen
aan de kantonrechter tot maximaal
twee jaar. De indieners willen er nog
een jaar bijdoen. De heer Wiegel
echter, die mede het woord voerde
namens KVP, ARP en CHU, wilde de
Huurwet zodanig wijzigen dat de
kantonrechter telkens voor een jaar
uitstel kan geven. In feite ook maxi
maal drie jaar, maar de huurder
moet er wat meer moeite voor doen.
Over de gedachte van de heer Van
den Doel had de Kamer weinig te
zeggen. Zolang het Burgerlijk Wet
boek niet goedgekeurd is, is het een
ergerlijke zaak dat de eerste ontrui
mingen per 1 oktober van dit jaar al
gaan beginnen. Uitstel is redelijk.
Maar de heer Wiegel en de heer
Van Rossum (s.g.) vonden het een
rammelend stuk wetgeving: gelegen
heidswetgeving. Bovendien wilden zij
dat ook bedrijfspanden onder een
nieuwe regeling zouden vallen.
De heer Van den Doel wilde de
laatste wijziging wel opnemen, maar
hij sputterde erg tegen het amende
ment-Wiegel. Een ander amende
ment, van de heer Janssen (rad.), die
maar een keer uitstel wilde verlenen,
ineens voor drie jaar, sprak hem
meer aan.
Het was voor de anti-revolutionair
Aantjes allemaal aanleiding om te
vragen of de heer Van den Doel zijn
Wetsontwerp nog wel aanvaardbaar
zou vinden als alle wijzigingen wer
den aangebracht. Vandaag wordt
gestemd en krijgt de heer Aantjes
antwoord op zijn vraag.
ATHENE Premier Papadopoulos
heeft de Athecnse hoogleraar prof.
dr. Johannes Karmiris ongevraagd
emeritaat verleend.
Op deze wijze zijn al meer dan
honderd Griekse hoogleraren met
emeritaat gestuurd, maar het geval-
Karmiris heeft in de oecumene een
schok gegeven.
raketten (Hawks en Nikes) in. Ze
staan o.m. opgesteld op het eilandje
Oeresund voor Kopenhagen, midden
in de Sont, enkele kilometers van de
Zweedse kust, waar dezelfde installa
ties zijn aangebracht.
De Denen doen er nogal geheimzin
nig over. Ook hier is fotograferen
streng verboden, althans als men de
camera op het eiland zelf ter hand
wil nemen.
Vanaf het water kan vrijelijk wor
den gefotografeerd, wat de Russen
dan ook niet nalaten. Alleen vorig
jaar al zijn er zeker 1500 Sov
jet-schepen gepasseerd, waarvan 700
marineschepen (60 onderzeeërs). Zij
houden, volgens de militaire autori
teiten, de stellingen goed in de gaten.
Onder meer ook tijdens de crisis in
Praag toen een van de schepen tegen
de voorschriften in enkele uren in de
Sont voor anker ging om de activitei
ten op het eiland te observeren.
Oeresund wordt door de Denen
beschouwd als een strategisch bol
werk, evenals het dat was in de
laatste wereldoorlog, toen er tiental
len stukken geschut stonden op
gesteld. Toen de Duitsers echter
kwamen, werd er geen schot gelost....
Een ander strategisch punt in de
Oostzee vormt het verder naar het
oosten gelegen eilandje Bornholm,
dat in de laatste oorlog door de Rus
sen werd bezet en pas in 1946 weer
werd vrijgegeven. Bij de overdracht
werd echter overeengekomen, dat er
geen aanvalswapens op zouden wor
den geplaatst, zodat de Denen zich
daar moeten beperken tot een
waarschuwingsinstallatie. In de ver
dedigingsgordel heeft het eiland nu
de functie van een voorpost, van
waar men 450 km diep in oostelijk
gebied kan „kijken".
Ook in het noorden zal de eventue
le eerste klap van een vijandelijke
aanval moeten worden opgevangen
door de luchtmacht. Hiertoe beschik
ken de Noren in het gebied ten zui
den van de Finse wig, bij Tromso en
Bodo, over een aantal goed geoutil
leerde vliegvelden, voorzien van in
de bergen uitgehouwen hangars en
werkplaatsen. Met de bouw hiervan
zijn de Duitsers in de oorlog begon
nen.
Volgens de luchtmacht-leiding
kunnen de hier gestationeerde vlieg
tuigen Starfighters en F-5's -
binnen tien minuten na alarm in de
lucht zijn.
(Van onze auto-redacteur)
UTRECHT Peugeot introduceert
maandag in Frankrijk zijn nieuwste
model, de 304. een auto, die de ruimte
tussen de 204 en de 404 moet gaan op
vullen. De motor, die een cilinderin
houd heeft van 1288 cc, levert een ver
mogen van 70 SAE pk bij 6100 omw/
min.
Een hydraulisch bediende diafragma
koppeling en de de met de motor sa-
mengebouwde vier-versnellingsbak en
differentieel brengen de aandrijfkracht
via aandrijfassen met homokinetische
kruiskoppelingen op de voorwielen
over.
Alle wielen zijn onafhankelijk ge
veerd. Vóór door middel van als fusee
dienst doende schroefveerelementen en
achter met schroefveren.
Door de voorwielaandrijving is de
vloer van het interieur vrijwel geheel
vlak. Van de vier portieren zijn de
twee achterste uitgerust met zgn. kin-
dersloten.
De top van de wagen, die eind okto
ber in Nederland leverbaar wordt, be
draagt 150 km. De prijs is nog niet
bekendgemaakt.
Een probleem, waarmee men bij de
verdediging van Noorwegen kampt,
is het feit, dat men in het zuiden de
grootste bevolkingsconcentraties
heeft terwijl juist het dunbevolkte
noorden de sterkste verdediging be
hoeft. Dit vereist in tijd van oorlog,
een snelle mobilisatie. Volgens de le
gerleiding is de organisatie thans zo,
dat men grote troepen binnen 24 uur
met Hercules-vliegtuigen (capaciteit:
100 man) naar het noorden kan over
plaatsen.
Deze troepen zijn alle getraind in
het noorden en vertrouwd met het
barre klimaat. Ook de uitrusting is
gericht op een lang verblijf in een
omgeving, waar door sneeuw en ijs
leven bijna onmogelijk is. De militai
ren zijn geoefend in het skilopen,
uitgerust met witte bontpakken en
hebben alle overlevings-oefeningen
gehad. Voor het meest ontoeganke
lijke terrein beschikt men naast
tanks ook nog over 100 pakpaarden,
die op vele plaatsen in het onher
bergzame gebied het enige transport
middel vormen.
Wat het aandeel van de marine in
de gordel is, laten militaire autoritei
ten in het vage. Men volstaat met te
zeggen, dat op vele plaatsen kustbat-
terijen zijn gevestigd.
Uniek in zowel het Deense als
Noorse mobilisatiesysteem is het
bestaan van de Homeguard. een or
ganisatie van reservisten, die zich
duidelijk onderscheidt van die in an
dere Navo-landen. Zij krijgen, als zij
de dienstplichtige leeftijd hebben be
reikt, een opleiding van drie maan
den, zwaaien dan af, maar moeten tot
hun 44ste jaar elk jaar op herhaling
komen. Toetreding tot het korps, dat
vrijwel geheel uit specialisten
bestaat,- is vrijwillig. Wie niet in de
Homeguard wil, dient normaal een
jaar en moet elk derde jaar daarna
(in totaal driemaal) voor herha
lingsoefeningen opkomen.
Een belangrijk voordeel van de
Homeguard is behalve, dat zij specia
listen levert, ook dat zij snel is te
mobiliseren. De leden houden hun
wapens en verdere uitrusting thuis
en kunnen direct aantreden. Een
voordeel, dat vooral voor Noorwegen
met zijn grote afstanden van belang
is. En al zullen die afstanden ook
voor een eventuele vijand een bar
rière vormen, de Noren willen voor
komen, dat die vijand zelfs ook maar
een bruggehoofd vestigt. Want het
bezit van ook maar één haven aan de
Noorse kust. zal de vijand troeven in
handen geven, die zich als een ge
vaarlijk wapen tegen de Noren zullen
keren.
Voor automobilisten of automobilisten-in-spe die het veelal zoeken in de
Franse sector wat de aanschaf of lieraanschaf van hun voertuig betreft is
de Peugeot 304, die een schakel vormt tussen de 204 en 404, een (welkome)
overweging waard: de topsnelheid van de nieuwe Peugeot is ca. 150 km/uur,
alleen de prijs is (nog) niet bekend.
Oefenen in het winterse noorden
AMSTERDAM De officier van
justitie bij de rechtbank heeft giste
ren een jaar gevangenisstraf geëist
tegen vier buitenlandse hasjisjhan-
delaren. Het zijn de 24-jarige Per
zische werkstudent P. K. S., zijn
landgenoot de 27-jarige reparateur H.
A., de 29-jarige Pakistaanse radio- en
tv-technicus S. W. H. en de 26-jarige
Duitse handelaar H. D. B.
Uitstel invoering BTW
DEN HAAG De fractie van de
KVP in de Tweede Kamer ia
geschokt door het besluit van de
Belgische regering de invoering van
de BTW een jaar uit te stellen tot 1
januari 1971. De fractie is met name
verontwaardigd, omdat het uitstel
zonder overleg met de Europese com
missie in Brussel en met de Bene-
lux-landen is aangekondigd.
Hoewel de Nederlandse exportposi
tie door deze maatregel niet wordt
geschaad, zal de Horeca er nadelige
gevolgen van ondervinden. De Bel
gische horeca-prijzen blijven relatief
lager. Ook zal de afbouw van de
grensproblematiek worden vertraagd.
HOOGEVEEN In een kantoor
ruimte in een flat is een geheim labo
ratorium ontdekt, waarin antibiotica
werden vervaardigd. Het betrof medi
cijnen die voor veehouders werden ge
maakt, maar die alleen door veeart
sen verkocht mogen worden. Waar
schijnlijk hebben de betrokkenen
hun medicijnen tegen een lagere
prijs aan de markt gebracht.
De kantoorruimte werd al sinds
drie jaar niet meer verhuurd. Toen
een werkman van de bouwvereni
ging Hoogeveen, die eigenares is van
deze ruimte, hier een elektriciteitsme
ter wilde weghalen, ontdekte hij een
soort laboratorium met gasflessen,
weegschaal en andere apparatuur.
De in beslag genomen partij anti
biotica (voornamelijk sulfonamide)
vertegenwoordigt volgens het ministe
rie van landbouw een handelswaarde
van enige tienduizenden guldens. Er
zijn nog geen arrestaties verricht.
Twee vliegtuigen neergehaald
TEL AVIV Egyptische
vliegtuigen zijn vanmorgen het
Israëlische luchtruim binnenge
drongen en hebben doelen aan
het zuidelijke deel van het Suez-
kanaal bestookt.
Volgens Tel Aviv zijn twee vijande
lijke vliegtuigen door Israëlische
jagers neergeschoten. Een derde werd
beschadigd.
De Egyptische luchtactie kwam drie
dagen na de Israëlische massale lucht
en tankaanval op de Egyptische kust
van de Golf van Suez en 24 uur na
een luchtactie op Egyptische doelen.
Bij de laatste aanval werden colonnes
militaire voertuigen in de buurt van
Ras Aboe Darag en Ras Zafarana be
stookt
In Tel Aviv deelde een woordvoer
der mee dat de nieuwe luchtaanval
een antwoord was op de Egyptische
bestandsschendingen aan het Su-
ez-kanaal. Hij doelde daarbij op
Egyptische beschietingen van
Israëlische posten in de nacht van
BELFAST De minister van
binnenlandse zaken van Noord-
Ierland Robert Porter heeft gis
teren verklaard te zullen aftre
den als de hervormingen, die de
Noordierse regering wil invoe
ren, niet hun beslag krijgen voor
kerstmis. Het is o.a. de bedoeling
om algemeen kiesrecht in te voe
ren bij plaatselijke verkiezingen.
Onder gejoel van katholieken en
protestanten zijn Britse troepen in
middels begonnen met de aanleg van
een „vredeslinie" in Belfast. Met
bulldozers ruimden zij eerst de barri
caden op die gebouwd zijn in de ka
tholieke en protestantse wijken.
Daarna werden gaten in de straat
gemaakt voor prikkeldraad
versperringen.
De versperringen, zullen dag en
nacht worden bewaakt door Britse
militairen. De Britse opperbevelheb
ber Sir Ian Freeland heeft verklaard,
dat het om een tijdelijke maatregel
gaat. „Wij willen hier niet een per
manente toestand zoals met de muur
in Berlijn'" zo zei hij.
Veel katholieken zijn gisteren uit
angst voor een wederoplaaien van de
onlusten uit Belfast weggetrokken
naar de vluchtelingenkampen, die het
leger van de Ierse republiek even
over de grens met Ulster heeft inge
richt. De katholieken zijn bang, dat
zij zonder barricades opnieuw met
brandbommen en kogels bestookt
zullen worden.
dinsdag op woensdag. Hij sprak be
richten tegen dat bij de laatste actie
een Israëlisch vliegtuig was neer
geschoten.
Waarnemers geloven dat Israël op
nieuw aanviel om duidelijk te maken
dat Egypte een dure tol moet betalen
voor verwerping van het bestand en
proclamering van een uitputtingsoor
log.
IS iet moeilijk
De Israëlische stafchef, generaal
Bar-Lev. verklaarde gisteren „dat het
voor de Egyptenaren niet moeilijk is
aan het Suez-kanaal te zitten en dui
zenden Russische granaten naar de
overkant te schieten. Het vinden van
een oplossing voor werkelijke proble
men, zoals Israëls suprematie in de
lucht en bescherming van hun gren
zen, is een heel andere zaak", aldus
Bar-Lev.
Granaat
Een Arabier heeft gisteren een gra
naat geworpen naar de auto van de
Israëlische militaire gouverneur van
Hebron, David Ben Offer. De ambas
sadeur zelf sprong uit de wagen en
gooide het projectiel, dat nog niet
was ontploft, een eind weg. Hij zette
de achtervolging in op de dader, die
in de verwarring wist te ontkomen.
In het gebied van Hebron hielden
Israëlische militairen tachtig ver
dachten aan. Er werd onmiddellijk
een uitgaansverbod afgekondigd. He-
bron ligt aan de Westelijke Jordaan-
oever, die door Israël bezet wordt
gehouden.
BONN Duizenden mijnwerkers
in het Roer- en Saargebied hebben
gisteren in weerwil van tussen vak
bonden en werkgevers bereikte ak
koorden hun wilde stakingen voort
gezet. In het Saargebied bleven giste
ren 20.000 mijnwerkers thuis. Zij wa
ren niet tevreden met de loonsverho
gingen, die hun bonden hadden be
dongen.
De Westduitse minister van econo
mische zaken Kurt Schiller gelooft
dat de golf van wilde stakingen in de
steenkool- en staalindustrie gedeelte
lijk geweten kan worden aan het
besluit -de waarde van de mark niet
te verhogen.
Ook in België is het vandaag
misschien een beetje feest: prin
ses Paola van Luik, die onlangs
nog in het nieuws kwam omdat
haar de toegang tot de Sint-Pie
terskerk in Rome werd gewei
gerd omdat ze volgens de cle-
ricale begrippen aldaar zich te
weinig decent kleedde, viert
vandaag haar 32ste verjaardag.
Op de (recente) foto blijk ove
rigens dat wat de keuze van
garderobe betreft, zij heus wel
over een grote dosis (vorstelij
ke) smaak beschikt
Koekoek: Arabische
ambassadeurs moeten
het land verlaten
DEN HAAG De voorzitter van
de fractie van de Boerenpartij in de
Tweede Kamer de heer H. Koe
koek, heeft minister-president De
Jong gevraagd of de regering bereid
is op korte termijn ernstige maatre
gelen te nemen tegen de door Ara
bische staten georganiseerde en
gesteunde wandaden. „De ambassa
deurs van de Arabische staten in ons
land zouden moeten worden gedwon
gen op de kortst mogelijke termijn ons
land te verlaten."
De heer Koekoek vraagt verder of
de door deze aanslag aangerichte
schade door de Nederlandse staat
moet worden betaald en zo ja, waar
om die schade niet op de Arabische
staten wordt verhaald.
MOSKOU De Sowjet-Unie
beschuldigt China ervan in de perio
de van juni tot midden-augustus 488
maal de Russische grens te hebben
geschonden. Volgens persbureau Tass
zijn meer dan 2500 Chinezen betrok
ken geweest bij deze schendingen.
Zoals bekend gebeurde op 13 au
gustus het laatste ernstige incident,
waarbij twee Russen en een onbe
kend aantal Chinezen werden ge
dood. Tass beschuldigt de Chinezen
ervan niet te willen ingaan op
voorstellen van Moskou de grenscon
flicten via besprekingen te willen
beëindigen.
DEN HAAG Het Haagse gerechts
hof heeft gisteren een beroep van de
Haarlemse rechter mr. H. G. R. onge
grond verklaard. Mr. R. heeft nu drie
dagen de tijd om hiertegen cassatie aan
te tekenen. Wanneer hij hiervan afziet
zal hij in een openbare zitting voor de
rechtbank in Den Haag moeten ver
schijnen.
De rechter wordt ervan verdacht in
februari van het vorige jaar in Haar
lem onder invloed met zijn auto een
ongeluk te hebben veroorzaakt, waarbij
de 17-jarige Henk Lammers uit Haar
lem werd aangereden en dodelijk ge
wond.
Al eerder had de Haagse rechtbank
het bezwaarschrift van de Haarlemse
rechter tegen zijn dagvaarding onge
grond verklaard. Mr. R. was toen hier
tegen in beroep gegaan bij het Haagse
gerechtshof.
SCHIPHOL De Amsterdamse politie heeft gistermiddag op het
Museumplein een echtpaar gearresteerd, dat leefde van de diefstal van
koffers. Het kordate optreden van een Amerikaanse student, die op
Schiphol het kenteken van de auto noteerde en de snelle alarmering
van de politie zün het echtpaar fataal geworden.
Dankzij dit succes kreeg de 24-jarige Amerikaanse onderwijzers Doric
Stevens uit Los Angeles haar koffer en schoudertas terug, die gister
middag in een onbewaakt ogenblik uit de vertrekhal van Schiphol ver
dwenen, precies op tyd voor het vliegtuig naar huis.
De Amerikaanse student Nick Saribalis uit San Fransisco had gezien
dat Dorie haar bagage neerzette. Toen hjj even later opkeek was de
bagage verdwenen en ontwaarde hij aan de overkant van de hal een man
met de koffer en schoudertas. De student liep de man achterna en no
teerde het autonummer.
Hjj waarschuwde de politie, die de onbekende aanhield op hel Mu
seumplein. Zjjn auto bleek helemaal vol met gestolen koffers te zitten.
Het was de 40-jarige H. A. V. uit Antwerpen met zyn twaalfjarige jon
gere echtgenote.
DORIE STEVENS
