Ondanks meer kosten
hogere winst bij PTT
I
Speelse tekenfilm van
Joegoslaaf Zlatko Grgic
Australiërs vlogen ruim twee
de wereld
jaar
gratis
rond
DUO OP SCHIPHOL AANGEHOUDEN
„Ik beu er min of
meer inge
Verlies van postdienst verminderd
Wachtlijst voor telefoon kleiner
mmm
§m$Êt
KANAALTRIOMFSLAG
Claus even
populair als
schoonvader
Massale staking
teistert Italië
KLM fouilleert
geen passagiers
voor Tel Aviv
CHU positief over
inflatiecorrectie
Duitser wil
de Rijn
afzwemmen
Filmfestijn
trekt velen
Renerino wil
verkiezingen
vroeger houden
Organisator Jan E. Lamme:
13
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1969
Jk
Het Kanaal, de scheidslijn tussen liet trotseAlbion en het Europese
contingent, heeft altijd al een soort uitdaging gevormd voor zwemsters
en zwemmers die een record willen breken of 'zo maar wat in het
nieuws proberen te komen. De Hagenaar Jan van Scheijndel heeft
gisteren een met succes bekroonde poging gedaan Het Kanaal over
te zwemmen. Zijn tijd was 12 uur en 47 minuten. Geen record, maar
toch een schitterende prestatie.
AMSTERDAM Sinds 1965 is het
aantal voorstanders van de monar
chie in Nederland (toen 74 procent)
toegenomen tot 85 procent. Prins
Claus blijkt even populair als prins
Bernhard te zijn. In populariteit
scoren ze beiden 44 procent, na ko
ningin Juliana (53 procent) en prin
ses Beatrix (46 procent). Dit blijkt
uit een NIPO-enquête, die het week
blad Elsevier aan de vooravond van
Prinsjesdag heeft laten houden.
Laag gewaardeerd werden prinses
Christina (7), mr. P. van Vollenho-
vcn (7) en prins Karei Hugo (4 pro
cent). Worden de drie schoonzoons
van koningin en prins apart bekeken,
dan haalt prins Claus 82 procent, mr.
Van Vollenhoven 12 procent en
prins Karei Hugo 4 procent. „Goed
tot bijzonder goed" acht 90 procent
van de ondervraagden prins Claus;
zelfs onder de republikeins-gezin
den, die 10 procent van alle onder
vraagden uitmaken, vindt 72 procent
hetzelfde.
Mannen blijken iets meer republi
keins gezind te zijn (14 procent) dan
vrouwen (7 procent). Qua kerkelijke
gezindte zijn gereformeerden nog
altijd het meest monarchaal gezind
(98 procent), waarna de hervorm
den (90 procent) en de rooms-ka-
tholieken (87 procent) komen. On
der degenen die geen kerkelijke ge
zindte opgeven blijkt 73 procent
voor de monarchie te zijn.
Over de toekomst van het ko
ninklijk huis verwacht 90 procent
dat prinses Beatrix koningin zal wor
den, voor Willem-Alexander acht
men de kansen op de troon lager:
54 procent gelooft aan realisering
De koningin haalt de hoogste
score: 91 procent kwalificeert haar
als goed tot zeer goed. Kritiek op
haar optreden is te verwaarlozen,
aldus het NIPO-rapport. Van de on
dervraagden vindt 82 procent dat zij
belasting zou moeten gaan betalen.
De officiële voorlichting over het
koninklijk huis wordt niet hoog aan
geslagen: 4 procent vindt deze ma
tig en 15 procent slecht tot zeer
slecht.
ROME De arbeiders in de metaal
industrie in Italië zijn sinds vannacht
een 24-uursstaking begonnen om kracht
bij te zetten aan hun looneisen. Zij
willen een verhoging van 20 procent en
een verkorting van de werkweek van
44 tot. 40 uur.
Ook de bouwvakarbeiders en werk
nemers in de chemische en farmaceu
tische industrie hebben aangekondigd
het werk te zullen neerleggen.
SCHIPHOL Directie en vliegdienst
van de KLM hebben besloten niet lan
ger passagiers voor Tel Aviv voor de
vlucht op Schiphol te fouilleren. De
afgelopen weken is het tweemaal voor
gekomen, dat een KLM-gezagvoerder
alle passagiers liet fouilleren. In het
vervolg zulley alleen passagiers, die
verdacht worden, worden onderzocht.
De maatschappij acht de tot nu toe
genomen veiligheidsmaatregelen ruim
schoots voldoende.
DEN HAAG Ondanks de
aanzienlijke kostenstijgingen is
1968 een goed jaar voor de PTT
geweest. De totale bedrijfswinst
over dat jaar bedroeg
189.909.000. Dat is 27 miljoen
meer dan het voorgaande jaar,
zo blijkt uit het verslag van de
PTT dat vandaag is verschenen.
De kostenstijging heeft de PTT
kunnen opvangen door de produktivi-
teit te vergroten. Deze ligt in de orde
van grootte van 100 miljoen, het
geen neerkomt op een stijging van
5,6 procent.
De PTT bedrijfsleiding schrijft het
gunstige resultaat toe aan drie facto
ren: actieve commerciële politiek,
het voortdurende streven naar pro-
duktiviteitsverbetering en het snelle
herstel van de algemene conjunctuur
in de tweede helft van 1968.
In het verslag wordt nadrukkelijk
gesteld dat de PTT onder de huidige
verhoudingen dit bedrijfsresultaat no
dig heeft om de noodzakelijke groei
van het bedrijf te blijven financie
ren. De PTT moet zijn investeringen
vrijwel geheel zelf 'verdienen' en
daarnaast een redelijke rentabiliteit
boeken.
Verlies beperht
Uit de algemene verlies- en winst
rekening blijkt dat de Postdienst
erin is geslaagd het verlies te beper
ken. In 1967 was er een nadelig saldo
van ruim 44,7 miljoen, maar het daar
opvolgende jaar werd dit beperkt tot
40,4 miljoen. De telefoondienst had
een aanzienlijk beter saldo: 108,8
miljoen (in 1967 ruim 76 miljoen). De
winst van de Postgiro is echter terug
gelopen van ƒ23,5 miljoen tot ƒ15,9
miljoen.
Een blik in het cijfermateriaal in
het jaarverslag laat voorts zien dat
de lasten omhoog gingen met ƒ112
miljoen, namelijk van ƒ1688 miljoen
tot ƒ1800 miljoen. De baten stegen
echter met 143 miljoen.
De ƒ112 miljoen hogere lasten wa
ren samengesteld uit ƒ77 miljoen
voor loon- en prijsstijgingen en
slechts ƒ35 miljoen voor uitbreiding
van het produktie-apparaat.
De rentabiliteit van het vermogen
dat in het PTT-bedrijf is geïnves
teerd, kan worden berekend op 7 pro
cent. In 1967 was dit 6,6 procent, in
1966 2,9 procent, in 1965 3,7 procent
en in 1964 2,5 procent.
Dienstverlening
De bedrijfsleiding schrijft in het
jaarverslag dat op alle niveaus en in
alle geledingen van de PTT veel aan
dacht aan de kwaliteit van de dienst
verlening wordt besteed.
Verder wordt aangekondigd dat de
sociaal- psychologische begeleiding
van het personeel intensiever zal
worden. Dit in verband met de vele
veranderingen in de organisatie. Te
vens wordt ernaar gestreefd door
middel van verschillende experimen
ten de basis te leggen voor een be
tere werkstructurering.
De PTT-bedrijfsleiding zegt verder
dat zij vormen van dienstverlening
waarvan de handhaving op den duur
hoge kosten vergt, aan een kritisch
onderzoek zal onderwerpen. Een ac-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Als eerste partij
heeft de CHU positief gereageerd op
het voorontwerp van wet tot automa
tische correctie van de loon- en in
komstenbelasting wegens inflatie, dat
minister Witteveen cn staatssecreta
ris Grapperhaus hebben gepubli
ceerd. De belastingcommissie van de
jhr. mr. A. F. de Savornin Loh-
manstichting vindt het nieuwe sys
teem niet helemaal ideaal, maar toch
met voldoende aantrekkelijke kanten
om het in de komende kabinetsperio
de toe te passen.
Voorwaarde Is echter dat de jaar
lijkse automatische belastingcorrectie
geen absolute prioriteit heeft en dat
het ook mogelijk moet zijn bij aparte
wet de correctie op te schorten, bij
voorbeeld wanneer collectieve voor
zieningen dat noodzakelijk maken.
De CHU-commissie vindt de auto
matische correctie bij de voortschrij
dende inflatie een zaak van recht
vaardigheid. Het maakt een einde
aan sluipende verhogingen van de
belastingdruk buiten het parlement
om. Bovendien werkt een jaarlijkse
teruggave van teveel ontvangen geld
conjunctureel, budgettair en ook poli
tiek minder storend.
Een scène uit ,JJeze Dagvan Ne-
deljko Dragic: twee partijen vechten
om het individu.
MAINZ De 28-jarige zilver
smid Klaus Pechstein uit Linz am
Rhein wil in 21 dagen de Rijn
van Ilanz in Zwitserland naar
Rotterdam afzwemmen. De man
heeft gisteren gezegd, dat hij de
ze afstand van 1.244 km wil afleg
gen in dagelijkse etappes van 16
tot 99 km met gemiddeld elf en
een kwart uur zwemmen per
dag. Hij begint op 20 september.
Alleen het deel van Schaffhau-
sen naar Neuhausen, waar de wa
terval ligt, slaat hij over. De
langste delen Mainz - Koblenz
en Koblenz - Keulen elk 99
km lang, denkt hij in 18 uur te
kunnen zwemmen.
tueel voorbeeld is hiervan de postbe
stelling.
Vastgesteld is dat een besparing
van ongeveer 15 miljoen kan worden
bereikt door de twee bestellingen per
dag tot één samen te voegen.
Door een hoge produktie bij de aan
leg van telefoonaansluitingen is de
wachtlijst kleiner geworden.
Een „scène" uit de Joegoslavische
tekenfilm Tolerancya, van Nedeljko
Dragic.
(door Dammis de Geus)
LAREN
De openings
dag van het Na
tionaal Film
festijn van de
Stichting Film
centrum en
het Neder
lands Filminstituut in de Singer
Concertzaal in Laren (NH) heeft
grote belangstelling getrokken.
Bij elke voorstelling was de zaal
praktisch vol, hetgeen een succes
betekent voor beide stichtingen
die zich beijveren de te vertonen
fihns ter beschikking te stellen
van het sociaal-cultureel vor-
Deze twee (avontuurlijke) Austra
lische jongens hebben wel een bij
zonder record op hun naam: bijna
twee-en-een-half jaar lang al heb
ben ze nagenoeg zonder kosten de
wereld rondgereisd.
SCHIPHOL Twee beschaaf
de Australische jongemannen,
Leonard Lucas (24) en William
Moore (23), zijn er in geslaagd
gedurende ruim twee jaar de
wereld rond te vliegen zonder te
betalen. Gistermiddag liepen ze
op Schiphol tegen de lamp.
Ze hadden in Vancouver voor 34
dollar een reisbiljet voor een binnen
landse vlucht naar Calgary gekocht.
Het Canadese toestel had echter als
eindbestemming Amsterdam. Tijdens
de tussenlanding in Calgary bleven
de jongemannen rustig zitten, zonder
dat iemand hun reisbiljetten contro
leerde. Een steward herkende hen
echter.
„We hebben stomme pech gehad",
vertelden zc gistermiddag op Schip
hol. „Toen we in Vancouver aan
boord gingen stond bij de controle
toevallig de steward vam het vlieg
tuig. Hij maakte enkele grapjes en
zei dat we zeker plezier zouden heb
ben in Calgary. Dezelfde steward'
herkende ons echter op het moment
dat we na de tussenlanding opstegen
voor de vlucht naar Amsterdam. Zo
iets was ons nooit eerder overkomen."
Duizend dollar
De uit Melbourne afkomstige jon
gemannen werden op Schiphol opge
vangen door marechaussees. Een ver
tegenwoordiger van de Canadian Pa
cific Airlines, eigenaar van het
toestel waarmee de jongens in Ne
derland aankwamen, wilde hen direct
op transport stellen naar Canada. De
Australiërs bleken echter ruim dui
zend dollar bij zich te hebben. Ze
waren bereid de reis alsnog te beta
len.
De marechaussee gaf de knapen
toestemming in Nederland te blijven,
onder voorwaarde dat zij eerst een
enkele reis Londen zouden boeken
voor het geval zij in Nederland zon
der geld zouden komen te zitten. De
Australiërs verlieten daarna Schip
hol, overigens zonder hun koffer, die
zij op hun wereldreizen steeds mee
wisten te smokkelen. Deze was al op
transport naar Canada gesteld.
Koffer terug
De jongens hadden in Vancouver
kans gezien de naam Calgary op het
label te veranderen in Amsterdam.
„Ze hebben ons beloofd de koffer
morgen weer op Schiphol af te leve
ren", aldus een van de Australiërs.
De tussenlanding in Calgary was
overigens een hachelijk moment in
hun avontuur. „Er kwam daar een
congres aan boord en ieder kreeg een
bepaalde stoel toegewezen. We
moesten dus telkens met excuses
voor de vergissing onze stoelen
afstaan. We wipten vlug van de ene
naar de andere stoel om ons gedekt
te houden. In totaal bleken vier zit
plaatsen leeg te blijven, zodat we
toch mee konden reizen naar
Amsterdam. Het was alleen jammer
mingswerk.
Ook zijn tientallen leerlingen van
pedagogische academies (kweekscho
len) en sociale academies aanwezig
die dit festijn als studieobject willen
gebruiken. Burgemeester N. J. Eisen
van het Gooise schildersdorp had de
taak het filmevenement officieel te
openen, hetgeen hij met vlakke woor
den deed. De eerstvertoonde Joegosla
vische tekenfilms spraken in elk ge
val duidelijker taal en vormden met
een al het bewijs dat beide stichtin
gen het „gevecht" voor de cultureel
verantwoorde films ter harte gaat.
Humor
Joegoslavië heeft een bekende
naam op het gebied van de teken
film. Een van de beste vertegen
woordigers van deze kunst is Zlatko
Grgic die twee filmpjes maakte vol
vitaliteit en enthousiasme: „De
Worm" en „Deze Dag".
In „De Worm" laat Grgic zien hoe
moeilijk het is een kleine, glibberige
worm te grazen te nemen. Hij scha
kelt de vreemdsoortigste dieren in
om de worm te pakken, o.a. het stof-
zuigdier, het kaperbeest en het
darmdier: kostelijk getekende figuur
tjes waarin ware humor ligt opgeslo
ten. De worm is wéllicht het symbool
voor de vrijheid van de mens, ge
tuige het geestige slot.
In „Deze dag" schetst Grgic de tole
rantie van de mens door een groepje
te laten zien dat benaderd wordt
door een lilliputter; steeds maar
weer. Vier playboys (verrukkelijk ge
tekend) dansen er lustig op los, maar
als de lilliputter mee wil doen wordt
deze letterlijk een kopje kleiner ge
maakt.
Een andere representant van de
Joegoslavische tekenfilmkunst (Za-
grebstudio's) is Nedeljko Dragic die
in zijn filmpje „En de dagen gingen
voorbij" laat zien hoe zeer de mens
naar zijn vrijheid en zijn rust ver
langt. Hij wordt al maar bedreigd
door vreemde machten en slaagt er
op den duur niet in om daar ook
werkelijk aan te ontkomen.
De enige hoofdfilm die in het och
tendprogramma werd vertoond was
het Tsjechische filmwerk „Marte
laars der Liefde" van Jan Nemec. De
film bestaat uit drie episoden die alle
het thema van de menselijke een
zaamheid hebben.
In het eerste deel zoekt een bleke
kantoorbediende naar contact met
zijn medemens. In zijn dagdromen
beleeft hij de wildste avonturen,
maar als eenmaal het uurvan de
waarheid is aangebroken blijft hem
niets over dan de zo trieste leegte.
De trieste ondertoon van Nemecs
melancholische film kan het best geïl
lustreerd worden met de woorden uit
een lied in de film „De liefde is
sterk, net als de dood. Maar weldra
zal je een nieuwe liefde kennen".
In de tweede episode droomt de
serveerster Nastenka over ontmoetin
gen met een knappe zanger en een
baardige legerofficier. De beelden
zijn surrealistisch en doordrenkt van
melancholie. Als zij eenmaal haar
dromen vergeet is er de werkelijk
heid van het alledaagse bestaan, dat
zo vaak thema is geweest in het
werk van Tsjechische cineasten.
Het laatste deel over de wees Ru-
dolf is het verwarrendste van de
drie. Droom en realiteit zijn met el
kaar vermengd, hetgeen aan Fellini's
stijl doet denken. Een eenzame jonge
man wordt uitgenodigd op een tuin
feest dat op een orgie uitloopt. Maar
als hij de volgende dag terug wil
gaan naar het adres kan hij dit niet
meer vinden.
Nemec laat zijn hoofdpersonen zo
weinig mogelijk aan het woord. De
beelden voor zich spreken duidelijke
taal. Men zal niet aan de indruk
kunnen ontkomen dat bepaalde
beeldinstellingen verouderd zijn.
De belangrijkste film die 's mid
dags werd vertoond: „Edipo Re" van
Pier Paolo Pasolini, een indrukwek
kend filmwerk waarover wij reeds
eerder hebben geschreven.
JAN LAMME
„ik ben er gewoon in gerold"
dat we zoveel indruk op die steward
hadden gemaakt...."
De beide Australiërs willen niet
lang in Nederland blijven. Hun uit
eindelijk doel is München, waar eind
september het bierfestival wordt ge
houden.
o
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister Beemink
van binnenlandse zaken heeft bij de
Tweede Kamer een nota ingediend,
waarin hij voorstelt de verkiezingen
voor de Tweede Kamer in het ver
volg vroeger in het jaar te houden.
Gewoonlijk zijn deze verkiezingen in
juni.
Het houden van verkiezingen ih
de winter heeft grote voordelen voor
het nieuwe kabinet, dat dan tijdig
de begroting kan opstellen. De rege
ring deelt niet de grondwettelijke be
zwaren van de kiesraad.
Zij voelt er evenmin voor de ver
kiezingen voor gemeenteraden, Pro
vinciale Staten en Tweede Kamer op
één dag te houden. Ook ziet men
weinig in de combinatie Staten- en
gemeenteraadsverkiezingen. Men kan
van de partijen onmogelijk eisen, dat
zy twee of drie verkiezingscampagnes
tegelyk organiseren.
LAREN De 29-jarige Jan E.
Lamme uit Hilversum is de organisa
tor van het tweede Nationaal Filmfes
tijn waarvoor maandenlang bespre
kingen moesten worden gevoerd met
filmverhuurkantoren en andere in
stanties. Thans is hij 4e-jaars student
sociale geografie.
Hij werkt al twaalf jaar bij de
Stichting Filmcentrum en begon als
werkstudent. In die jaren studeerde
hij muziek (dwarsfluit). „Ik ben er
min of meer ingerold", zegt hij en
thousiast op de vraag naar zijn inte
resse voor het medium film. Hij ver
hult niet dat het een geweldig
probleem vormde alle te vertonen
films op tijd naar ons land te krij
gen. Vele films moesten immers uit
landen achter het IJzeren Gordijn
komen.
Jan Lamme betreurt het dat hij de
film „Wonder in Milaan" van Vitto-
rio de Sica niet naar ons land kon
krijgen. Daarvoor in de plaats komt
nu „Banda a part" van Jean-Luc-
Godart, welke film het festijn zater
dagavond zal besluiten.
Zijn taak op het Filmfestival is er
op toe te zien dat de organisatie vlot
verloopt. Met drs. J. A. Hes, direc
teur van het Nederlands Filminsti
tuut en de Stichting Filmcentrum
stelt hij elke dag een mededelingen
blad samen voor de bezoekers van
het Filmfestijn, waarin het laatste
nieuws is geschreven. Twintig stafle
den werken van vroeg tot laat om
het festijn zo goed mogelijk te doen
slagen.
Het ministerie van cultuur, recrea
tie en maatschappelijk werk heeft
voor dit filmevenement een beschei
den subsidie verleend. Jan Lamme:
„Het ligt in onze bedoeling volgend
jaar het Filmfestijn te herhalen en er
dan een echt festivalkarakter aan te
geven met vrije inzendingen van
films die beide stichtingen nog niet
hebben aangekocht.
Hij legt momenteel de laatste hand
aan de tiende Bijbelgrammofoonplaat
voor geestelijk gehandicapten in op
dracht van het Nederlands Bijbelge
nootschap. Het genootschap geeft
daarbij ook speciale boekjes uit die
betrekking hebben op de tekst van
de plaat. Hiervoor worden speciale
liedjes gecomponeerd. Op de ene
kant kan men de Bijbeltekst in ver
eenvoudigde voj-m horen en op de
andere kant wordt de tekst vrij na
verteld met muzikale intermezzi van
Louis van Dijk. De oplage van de
tiende plaat (thema: Bijbelverhaal
over Abraham) is 3.000, van de boek
jes 10.000. Volgens Jan Lamme wor
den de grammofoonplaten op kleu
terscholen èn lagere scholen ge
bruikt.
Terwijl hij zijn werkzaamheden
toelicht zijn op het filmscherm beel
den te zien uit Pasolinis' „Edipo Re".
Paula Romijn. die alle films kort in
leidt kijkt geobsedeerd toe.
DAMMIS DE GEUS
