Nederland moet onrust
helpen wegnemen
Conrad en Bean moeten
vlak bij Surveyor landen
mag niet
oefenen
Prinses
kleedt
Edgar
Christina
zich bij
Vos
VS
Amerikanen
40 uur vast
op Schiphol
EIS ZES JAAR
VOOR MOORD
OP ZOONTJE
Kunstzon brandt in
Noordwijk aan Zee
Overschot van
be j a ardencentra
in Friesland
Speurtocht naar
ex-bisschop
Veranderingen meten Lange wandeling
7
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1969
(Van onze correspondent)
AAN DE vooravond van de
verkiezingen in de Neder
landse Antillen is het goed zich
te realiseren wat er gaande is.
Dit wordt des te dringender als
berichten over aanhouding van
vakbondsleiders ons bereiken,
vooral wanneer allerwegen, ook
hier in Nederland, aan de juist
heid van die aanhouding getwij
feld wordt.
Wel heeft de tijdelijke regering uit
dit gebied zich teweer gesteld door
de wereld erop te wijzen, dat op de
Nederlandse Antillen werkelijk recht
gepleegd wordt en dat men geen
vraagtekens behoeft te zetten bij de
onkreukbaarheid van de justitie; wel
heeft men uitdrukkelijk op Curacao
gestipuleerd, dat de minister van
justitie niets met deze aanhouding
uit te staan heeft (in een democra
tisch geregeerd land gaat zoiets nu
eenmaal buiten een minister om!),
nog heeft dit de onrust niet weg kun
nen nemen.
De vraag, of deze arrestaties nog
onlusten tot gevolg zullen hebben,
zoals op 19 augustus in een uitzen
ding door de AVRO werd gezegd, is
tot op het moment dat wij dit schrij
ven onbeantwoord gebleven, maar
onrust gaven ze wel. Dit niet alleen
doordat het op deze eilanden
gesprekstof gaf; neen, er was meer.
Na het bekend worden van dit
nieuws gingen er geruchten rond dat
stakingen weer op handen waren, als
antwoord hierop. Wel gebeurde er
niets: de spanning was voelbaar en
hier en daar zichtbaar. Benzinesta
tions werden ongewoon druk be
zocht: de hamster in de mens stond
op.
Arrestaties juist?
Uiterst moeilijk blijkt het zich een
objectief beeld te vormen uit de veel
heid van stemmen, die elkaar trach
ten te overschreeuwen. Van officiële
zijde zegt men, wel degelijk juri
dische documentaties te hebben die
arrestaties van dit kaliber rechtvaar
digen (de heren Godett en Ong A
Kwie zouden zich zodanig uitgelaten
hebben, dat de uitbarsting van 30
mei onvermijdelijk was), maar deze
bewijzen zijn „officieel" nog niet ge
leverd.
Vanuit de contra-groep wordt dit
met minder woorden aangevallen,
maar legt men er vooral de nadruk
op, dat het moment van de gevan
genneming „verdacht" vlak voor de
verkiezingen plaatsvond, waardoor
de regering gecompromitteerd werd.
Uiteraard kan in een politiekgevoe-
lig gebied als dit, uit zulk een situa
tie van alles gebeuren, maar het
merkwaardige is hier dat de demo-
men nog niet zijn teruggekeerd. Men
vreest ze, men huivert reeds bij het
denken eraan, omdat men ze op 30
mei gezien heeft als mensgeworde-
nen: het proletariaat - van binnen",
dat, blind geworden van ellende, zich
tot tegenmaatregelen uitgelokt wist,
nadat het zijn woede had uitgeleefd.
Dit moge alles minder sensationeel
klinken en gerubriceerd worden on
der gewoon nieuws over dingen van
alle dag en waar ook ter wereld, het
komt ons toch ernstiger en bedenke
lijker voor. Vooral als men bespeurt
dat er een terreur van de minderheid
Doch de terreur van de minderheid
schijnt tot dit „bezinnen" geen steen
tje bij te dragen: men zou beter kun
nen zeggen, dat zij eerder verlam
mend werkt. Velen durven voor hun
mening niet uit te komen, want
mocht de vorige regering niet terug
keren, dan zou men, door voor de
verkiezingen een exclusieve mening
uitgesproken te hebben, zich zodanig
gecompromitteerd hebben, dat men
zich in de nesten gewerkt bleek te
hebben.
Dit bang zijn voor elkaar is hier
zeker geen ongewoon verschijnsel,
maar de revolutiemannen van voor
en op 30 mei hebben de greep op de
massa niet losgelaten. Het „als er
geen soldaat bij het verkiezingslokaal
staat, ga ik niet stemmen", laat de
mensen niet los. Vanzelfsprekend laat
niet ieder zich daardoor intimideren,
maar verlammend is het wel.
Men weet dat het gewoonte is, voor
de deur van elk stembureau een
ambtenaar van politie neer te zetten,
en toch deinst menigeen ervoor terug
zijn stemplicht te gaan vervullen:
men waant zich niet veilig.
Natuurlijk zullen vele twijfelaars
hun gang ten slotte toch moeten
gaan, omdat ze weten dat dit van-
MINDERHEID OEFENT
STILLE TERREUR UIT
rondgaat, die bij velen boven onrust,
angst stapelt.
Van boven af heeft men de verkie
zingscampagnes uitermate goed gere
geld: elke politieke groep heeft een
beperkte zendtijd toebedeeld gekre
gen en in de stad, bijv. op Curasao,
en „op Banda Abao" (is „platteland")
mogen maar zoveel en beslist niet
meer politieke bijeenkomsten gehou
den worden. De anders zo lawaaieri
ge geluidswagens hoort men niet en
op die manier kan de kiezer zich
deze keer beter „bezinnen".
Dit zou een winstpunt kunnen zijn,
immers de nieuwe regering zal straks
niet alleen representatief moeten
zijn, neen zij zal, met de hulp en de
morele steun van dit volk, de hand
aan de wederopbouw van de verniel
de stad moeten slaan.
daag temeer hun plicht is en dat elke
burger op zo'n dag zijn verant
woordelijkheid voelt, waar zoveel in
het onmiddellijke verleden gebeurd
is. Bovendien betwijfelt men zeer te
recht, of die revolutionaire minder
heid werkelijk in staat zou zijn ant
woord te geven op haar eigen uitda
ging.
Onbekend in Holland
Het is goed en zelfs noodzakelijk
dat men in Nederland over de zuster
landen in de West wordt ingelicht.
Hoeveel miljoenen van ons belasting
geld gaan er niet heen en hoeveel
ondernemers zouden er in de tóe
komst hun bedrijven niet kunnen
openen? Toch blijkt er elke keer
weer iets aan die voorlichting te
„rammelen", want hoe weinig weet
men in Holland eigenlijk!
Men beklaagt zich daar in Wil
lemstad dan ook vaak over en het
hoeft ons niet te zeer te verwonde
ren, dat in de Staten iemand n.a.v. 30
mei zei: „Yankee come home", om
daarmee langs een omweg de „Ma-
camba" (is Hollander) tot zijn gewe
ten te spreken. Wel hebben 's mans
tegen-standers er een zich dekken te
gen eigen falen in gezien (de toen
zittende D.P. regering trachtte de
schuld op Holland af te wentelen,
omdat de Nederlandse bijdragen tot
verbreding van de welvaart ook niet
zo groot waren geweest zo zeiden
de contra's); het is goed, dat men
zich dat hier in Nederland realiseert.
De Nederlandse regering dient dan
ook alles in het werk te stellen, om
de zich uitbreidende onrust in de
West, mede helpen te verkleinen of
liever nog, weg te nemen.
Het is niet haar taak. dit zelf te
doen: het Statuut van 1954 staat dit
niet eens toe. Elk rijksdeel is auto
noom in eigen aangelegenheden.
Maar daar staat iets tegenover. In
hetzelfde Statuut werd vastgelegd,
dat Nederland, Suriname en de Ne
derlandse Antillen elkaar wederzijds
hulp en bijstand zouden verlenen.
Toeristen gevraagd
Vaak werd gedacht in dit verband
aan leningen en voorschotten en
het was juist. Maar er kan nog zo
veel meer gedaan worden. Het toe
risme vanuit Nederland is nog maar
zeer beperkt, hoewel de beter gesitu
eerde Hollander hier een unieke va-
kantietijd zou kunnen doorbrengen.
De belangstelling van het Neder
landse zakenleven is eveneens niet
groot te noemen. Hazeleger's hotel is
een prachtig voorbeeld van zakelijke
interesse voor de West en we kunnen
erbij vertellen, dat deze „zaak" het
bijzonder goed doet. Misschien een
prikkel voor anderen, zijn voorbeeld
te volgen.
Het is de moeite waard, zich hiero
ver te beraden. Komt en ziet en
overtuigt ii. Enige transformatie is
daarvoor wel nodig, maar die ligt
niet buiten het bereik van de Neder
landse geest.
Prins Claus was gistermorgen
gast in Ede. Hij verrichtte er de
opening van het nieuwe land
bouwscholencomplex. De foto
toont de prins tijdens een rond
leiding in een van de klas
lokalen.
SCHIPHOL Vannacht is het er
voor een groep van 250 merendeels
jeugdige Amerikaanse onderwijzers,
leraren en studenten dan toch van
gekomen. Na bijna twee dagen ge
wacht te hebben kwam gisteravond
lot grote opluchting om half tien een
DC-8 van Universal Airlines aan om
de gestrande onderwijzers op te pik
ken.
Oorspronkelijk lag het in de bedoe
ling dat de groep dinsdagmorgen om
zeven uur naar New York terug zou
keren. Het vliegtuig van een zeer
kleine Amerikaanse charter
maatschappij die goedkope retour
vluchten organiseert liet echter
verstek gaan. Men klaagde bij de
consul en ging over tot een
sit-downstaking in de vertrekhal van
Schiphol.
De Amerikanen waren in twee
groepen begin juli naar Europa geko
men en gingen daar ieder huns
weegs. Dinsdagmorgen voor bijna
iedereen een ongunstig tijdstip, om
dat men een dag eerder weer in Ne
derland moest zijn kwam men
weer bij elkaar.
Halverwege dinsdag werd haastig
aan de onderwijzers medegedeeld dat
het toestel van Saturn Airway enkele
uren was vertraagd. Zonder toiletbe
nodigdheden de koffers waren al
verstuurd werd de nacht in een
hotel doorgebracht. Het toestel kwam
niet. Woensdag werd gezegd dat het
toestel in aantocht was. He* kwam
maar niet, althans niet eerder dan
tegen middernacht.
AMSTERDAM Zes jaar met af
trek en terbeschikkingstelling van de
regering. Dit eiste de procureur-ge
neraal van het Amsterdamse ge
rechtshof, mr. ir. W. H. Folmer,
gisteren tegen de 26-jarige plaatwer
ker J. K. J. M. uit Hilversum, die
vorig jaar zijn tweejarig zoontje
Hans vermoordde.
Een weerzinwekkend gebeuren,
noemde de president de moord, die
M. pleegde „om het jongetje een
hoop ellende te besparen."
De man had tegen zijn vrouw ge
zegd het kind te zullen vermoorden
als zij nog een keer met een ander
uit zou gaan.
De verdediger maakte bezwaar te
gen het psychiatrisch rapport waarin
stond dat M. een gevaar opleverde
voor de maatschappij. Hij vroeg dan
ook in het vonnis de terbeschik
kingstelling achterwege te laten.
fes
Fi -«
'■r<-
NOORDWUK Mocht u in de donkere dagen van december hevig
helmwee krijgen naar het zonnige strand van de afgelopen zomer en
echt geen tijd (en misschien geen geld) hebben om eens uit te vliegen
naar Mallorca of de Canarische eilanden, dan gaat u even naar Noordwijk.
Daar is dan bij Badhotel Zee-
rust een overdekt zwembad met
kunstzon, waar ze allemaal net doen
of het zomer is. Terwijl de regen
buiten tegen de ruiten klettert, of
nog erger: de sneeuwschuiver door
de straten ploetert gaat u lekker in
de kunstzon liggen om daarna een
verfrissende duik in het (licht ver
warmde) water te nemen.'
Dat is dan dank zij een ingewik
keld apparaat, met lampen die ul
traviolet en infrarood licht produ
ceren, waarvan het stralingseffect
overeenkomt met dat van een zon
nige zomerdag zo omstreeks twaalf
uur in de middag. Alles medisch
helemaal verantwoord. En u bruint
er prachtig van bij.
Maar na dit ideaalbeeld moet toch
wel over enkele beperkingen wor
den verteld van deze kunst-Riviera
in het klein, die dokter A. C. van
Swol (u weet wel, van Het Dorp)
op vrijdag 26 september officieel zal
openen, naar het heet als een pri
meur voor het vasteland van
Europa.
Wellicht moet u even in de rij
staan, of een paar rondjes gaan
zwemmen voor u onder de lekkere
warme stralen mag gaan liggen,
want het bestraalde oppervlak van
de overdekte ruimte is maar 25 m2
groot, wat betekent dat er maar
acht liefhebbers tegelijk onder kun
nen.
En dat niet ongelimiteerd. De
eerste keer een half uur en als men
„ingezond" is per dag ongeveer
twee uur, te verdelen over de och
tend en de middag. Ten minste als
u gezond bent. Voor liefhebbers met
bijvoorbeeld een huidafwijking is
een doktersattest noodzakelijk.
Maar een goede greep blijft het.
LEEUWARDEN Er komen te-
veel bejaardentehuizen in Friesland.
Deze oorspronkelijke verwachting
wordt reeds «door cijfers bevestigd.
Gedeputeerde H. de Wilde, zei dit
gistermiddag bij de opening van het
nieuwe -dienstencentrum voor bejaar
den in Drachten. Het centrum is het
tweede in deze provincie.
Leeuwarden kreeg als eerste in het
land enkele jaren geleden een
dienstencentrum. De meerdere be
jaardentehuizen worden gerealiseerd
in kleinere Friese steden, zoals
Bolsward, Franeker. Dokkum. Har-
lingen en Workum.
TRIPOLI De bevelhebbers van
de Amerikaanse en Britse troepen in
Libië hebben het verzoek van het
nieuwe revolutionaire bewind in Tri
poli de oefenvluchten boven Libisch
grondgebied voorlopig te staken, in
gewilligd. Amerika heeft een grote
luchtmachtbasis bij de hoofdstad Tri
poli en Engeland heeft troepen bij de
Egyptische grens.
Grote Amerikaanse en Britse olie-
bedrijven in Libië lijken geen gevaar
te lopen. Gisteren werd opnieuw de
verzekering gegeven dat alle interna
tionale overeenkomsten gehandhaafd
blijven.
In Tripoli werd gisteren een mas
sale demonstratie gehouden ten
gunste van de militaire leiders. Dui
zenden mensen gingen tussen 12 en 4
uur (pl. tijd) de straat op. Zij riepen
leuzen tegen de afgezette „verraders
en uitbuiters" en eisten hun strenge
bestraffing.
Ook Libiërs in het buitenland heb
ben hun steun toegezegd aan het
nieuwe bewind. In Cairo de
monstreerden Libische studenten
voor de nieuwe machthebbers. In
Athene en Milaan bezetten enkele
Libische marinemensen de ambassa
de en veranderden het naambordje in
„Libische Arabische republiek".
Verzet
Uit berichten van radio-Tripoli
blijkt dat legereenheden de stad
Benghazi zijn binnengetrokken. Deze
tweede hoofdstad van Libië ligt op
1000 kilometer ten oosten van Tripoli
en 450 kilometer van de Egyptische
grens. Van gevechten werd geen mel
ding gemaakt, maar aangenomen
wordt dat er verzet is tegen de revo
lutionaire leiders.
Benghazi is de geboorteplaats van
kolonel Chouirreb, een van de nieu
we leiders, maar ook de hoofdstad
van de provincie Cyrenaica, die als
zeer koningsgezind bekend staat.
I Inmiddels hebben zes Arabische
landen de nieuwe regering in Tripoli
erkend. Het zijn Irak, Algerije, Soe
dan, Syrië, Egypte en Jemen. Volgens
radio Tripoli neemt de regering aan
I dat alle landen, die hun betrekkingen
met Libië blijven onderhouden, het
nieuwe bewind automatisch hebben
erkend.
In stadion Peking
Berechting tijdens
massa-bijeenkomst
PEKING In het grote stadion
van Peking is gistermiddag een mas-
sa-byeenkomst gehouden van onge
veer 100.000 mensen, voor het me
rendeel jongeren. Voor het eerst heeft
men hierby aan de ingang van het
stadion met mitrailleurs bewapende
bewakers gezien.
De bijeenkomst was niet aangekon
digd, Waarnemers menen dat de re
den van deze massa-bijeenkdmst ge
zocht moet worden in de berechting
van „contra-revolutionairen". In het
buitenland zijn berichten gepubliceerd
over terdoodveroordelingen, die tij
dens deze massale processen zouden
zijn uitgesproken.
(Van onze moderedactie)
AMSTERDAM Wanneer
prinses Christina zaterdag in
het vliegtuig stapt dat haar te
rug brengt naar haar studie in
Canadazal ze haar wintergar-
derobe volledig meenemen. Een
gaderobe hoofdzakelijk bij de
Amsterdamse ontwerper Edgar
Vos uitgezocht.
Wat die garderobe omvat, blijft het
geheim van ontwerper en prinses,
maar de collectie van Edgar Vos heb
ben we wel uitvoerig bekeken, en
ook gehoord, wat zijn Ideeën zijn
over de mode van nu.
Zijn eerste principe is dat de mode
vrouwelijk moet blijven, ondanks
pantalon en uni-sex. Daarom geeft
hij graag wat zwier aan de rokken.
Zwier ontstaan door losse overpan-
den of heel geraffineerd, door de rok
in smalle losse banen te snijden. On
der die rok wordt dan bijvoorbeeld
een kantgestrookt, iets korter wijdge-
pijpt broekje gedragen. De kanten
strookjes kijken bij elke beweging
door de dansende losse panden.
Praktisch
Mantels en tailleurs hebben losse
achterflappen, die ook praktisch nut
hebben, want men komt nooit „ver
kreukeld" uit een auto. Tussen mini
en maxi is een compromis gevonden,
door tunieken de mini-jurklengte te
geven, ze kunnen zo in huis worden
gedragen, maar er behoort altijd een
rok of pantalon bij, die de straatleng
te bepaalt.
Die pantalon kan lang zijn en heeft
dan een siersel bij de zoom. Soms
een brede opgeiiunte omslag, soms
een paar knoopjes, soms een sierrits.
Nieuw zijn de plusfours, die onder de
knie sluiten en echt wijde pijpen
hebben, Onder de maximantel bij
zonder leuk. Die maximantels zijn
volumineus en zwierig. Er was een
exemplaar in zwart met vossenrand
langs de zoom en lakleer schou
derstukken, mouwbeleg, zakken en
strikgespen-
Nederlands
Edgar Vos werkt graag met Neder
landse materialen. Schuttersvelt en
Menko zijn de leveranciers van cor
duroys en katoenen brocaten. Verder
geschoren bedrukte velours, dat aan
voelt als luxe trijp.
In Zwitserland liet Vos ontharste
pure zijde weven, in Ierland kleur
rijke tweeds en uit India haalde hij
jerseys. Van die jersey maakte hij
heel lange pullover-mini-jurkjes, die
op lange pantalon, plusfours of zo
gedragen kunnen worden.
Een deel van de collectie kan in
couture-confectie worden geleverd,
wat betekent, dat het model dus wel
vermenigvuldigd wordt, maar naar
kleur en maat toch apart gemaakt
wordt.
Boeiend
Een bezoek aan zijn boutique in de
P. C. Hooftstraat is een boeiende be
zigheid en men kan er, zoals wij de
den, prompt tegen Jasperina de Jong
of Ina van Faassen aanlopen, want
Edgar Vos is ook specialist in het
„aankleden" van toneelstukken.
Zo zal Ina van Faassen binnenkort
met haar man Ton van Duinhoven
optreden In Geheugenstunt, een stuk
waarin zij zevenmaal van kleding
moet verwisselen. Eenmaal komt te
op In een fladdertoiletje van zwarte
zijden jersey, die Edgar Vos de
„frommeljurk" noemt...
4f Schouwburgjurkjes van Edgar
Vos: losse rokpandan. De cein
tuur van het zwarte jurkje bestaat uit
gevlochten koord met een kwast van
struisveren.
-if Maxi-mantels van Edgar Vos:
links in corduroy met diepe
stolpplooi en losse zijpanden; rechte
zwart laken met lakleer, gedragen op
een plusfour van wollen jersey.
JERUZALEM Honderden Israëli
sche militairen en politieagenten zijn
op zoek naar de voormalige Ameri
kaanse episcopaalse bisschop James
Pike. Sinds maandag wordt hij ver
mist in de woestijn bij de Dode Zee.
Dinsdagmorgen werd mevrouw Pi
ke in uitgeputte toestand gevonden.
Zij vertelde, dat haar 56-jarige man
en zij de vorige dag van Bethlehem
vertrokken waren voor een autotocht
naar de Dode Zee. Midden in de
woestijn, op een eenzame, onge
baande weg kreeg hun auto panne.
Zij gingen toen te voet verder,
maar na twee uur was Pike dermate
vermoeid, dat hij zijn vrouw adviseer
de alleen verder te gaan. Vermoede
lijk heeft Pike na rust getracht haar
te volgen en is hij daarbij verdwaald.
De temperatuur in dit gebied stijgt
vaak tot boven de 40 graden en er
is totaal geen water. Volgens de po
litie is nog de enige kans, dat Pike
een toevlucht heeft gevonden in een
van de grotten in het gebied.
HOUSTON De astronauten Conrad en Bean zullen met hun
maanspin in november zo dicht bij de Surveyor-3 moeten landen
dat zij naar deze ruimtesondé kunnen wandelen. Zij zullen twee
maanwandelingen maken van elk drie uur.
Er zal dus een uiterst precieze lan
ding moeten worden uitgevoerd. Zij
zullen met de Apollo-12 op 14 no
vember van Kaap Kennedy worden
gelanceerd. Gaat het die dag niet
door, dan kan het ruimtevaartuig ook
twee dagen later vertrekken.
De Surveyor-3, een van een serie
onbemande ruimtevaartuigen die ter
voorbereiding van de bemande Apol-
lo-vluchten een zachte landing op de
maan moesten maken, werd op 17
april 1967 gelanceerd.
De kleine terugstootraketjes wei
gerden bij de landing op 20 april
echter hun dienst, waardoor het
ruimtevaartuig driemaal van de
maanbodem opkaatste voordat het
tenslotte op achttien meter diepte in
een krater in de Oceaan der Stormen
belandde. Ondanks deze ruwe erva
ring en de schuine stand, ongeveer
halverwege op de kraterwand, deed
de Surveyor-3 het voortreffelijk
Volgens plan schepte het instru
ment maanstof op en zond het meer
dan 6.300 televisiebeelden en we
tenschappelijke gegevens naar de
aarde totdat de batterijen waren uit
geput.
Kamerlid vraagt:
Inkomstenderving
PTT-contracten?
DEN HAAG De minister van ver
keer en waterstaat is door het Twee
de-Kamerlid dr. A. P. Oele (soc.) uit
genodigd mee te delen in welke mate
de onlangs gesloten contracten voo'-
postvervoer tegen een speciaal tarief
zullen leiden tot inkomstenderving bij
de PTT.
De heer Oele vraagt de toezegging
dat deze inkomstenderving niet zal
leiden tot tariefsverhoging voor de
„kleinere klanten", die niet kunnen
profiteren van deze tariefstoepassing.
Westduitsers
zien te at in
grote coalitie
BONN In de Westduitse openba
re mening is een duidelijke ontwik
keling in de richting van hernieu
wing der „grote coalitie" gaande, on
danks de huidige verbitterde verkie
zingsstrijd tussen de christen- en so
ciaal-democraten.
Dit blijkt uit een onderzoek dat
namens het Westduitse tweede tele
visienet is gedaan. Bedoelde ontwik
keling geldt voor de aanhangers van
alle drie in het parlement vertegen
woordigde partijen. De cijfers zijn:
christen-democraten, 58 procent voor
een groot coalitie, 21 tegen. Soci
aal-democraten, 41 voor, 33 tegen en
vrije democraten, 37 voor en 34 pro
cent tegen.
