West-Irian: In 1961 schudde
minister Luns de kaarten al
NATIONAAL INKOMEN
BLIJFT STIJGEN
Mariner-7 ontdekt gassen:
Toch leven op Mars?
Boeken over de maan
overstromen markt
Metalen hakken
bij Dior
Onderzoek naar
„pendel" in
Den Haag
Waardedaling geld van grote invloed
,\onnis met
politieke
tendens'
Geleerden spreken elkaar tegen
Duitse eend'
van VW
Maanbrigade van
Pierre Cardin
Brandschade vorig
jaar f 225 miljoen
j (Van onze ruimtevaartredacteur)
7
VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1969
DEN HAAG Nu definitief is komen vast te
staan dat de Indonesiërs de overeenkomst van 1962
inzake Nieuw Guinea niet, en in elk geval niet
geloofwaardig hebben uitgevoerd, en het bij een
schijnvertoning willen laten, zijn de sinds eind 1965
tot herstel gerakende goede betrekkingen tussen
Indonesië en Nederland opnieuw bedreigd.
In de jaren 1950 - 1965 heeft Indonesië alle ver
dragen met Nederland geschonden, die maar kon
den worden bedacht. Wij hadden dus ook voor eind
1965 geen reden om te mogen verwachten uat de
overeenkomst van 1962 zou worden nagekomen.
President Soekarno was op dit punt openhartig.
Nog op 18 april 1965 heeft hij in een rede de
volksstemming voor West-Irian met zoveel woorden
afgewezen. Minister Luns heeft toen over die ver
klaring opheldering gevraagd, en dat was nodig om
ook van onze kant open kaart te spelen, zodat
Indonesië er tijdig op zou kunnen rekenen dat wij
j de schending van de overeenkomst van 1962 niet
zouden aanvaarden.
Maar in oktober 1965 is in Indonesië de grote
ommekeer gekomen in de politiek naar binnen en
naar buiten, en die ommekeer bracht mee dat Ne
derland er op mocht gaan rekenen dat Indonesië de
overeenkomst van 1962 wèl zou gaan uitvoeren. Er
kwam een herstel in de uitgesproken en schrifte
lijke relaties, maar vooral in het onderling vertrou
wen. Nederland is sinds Soekarno niet meer de
zondebok, waartegen Indonesië zich wil afzetten om
zelf in internationaal prestige te stijgen. Indonesië
is voor Nederland niet langer de grote onbetrouw
bare, die zich alleen aan verdragen houdt voorzover
zij daarvan voordeel heeft.
Wat dan nu in 1969 gebeurd is, nml. dat er in
j West-Irian een vertoning is opgevoerd, een to
neelstuk dat werd aangekondigd als de verwezen
lijking van de overeenkomst van 1962, en dat in
wezen iets heel anders biedt, is eigenlijk kwalijker
dan wat Soekarno indien nog aan de macht
zou hebben gedaan, en het is voor Nederland als
partij bij de overeenkomst even onaanvaardbaar.
b. afstand van de souvereiniteit aan de bevolking.
c. overdracht van het bestuur aan een door de
Verenigde Naties in te stellen internationaal ge
zagsorgaan.
Een bij deze Nederlandse voorstellen passende
resolutie van de landen van de zogenaamde Brazza-
ville-groep, aandringende op onderhandelingen tus
sen Nederland ^n Indonesië onder uitdrukkelijke
handhaving van het zelfbeschikkingsrecht, kreeg op
28 november 1961 53 stemmen voor, 41 tegen en 9
onthoudingen.
door mr. G. S. de Lint
Zelfbeschikking
Mag Nederland en mogen de Papoea's nu ver-
j wachten dat deze schijnvertoning door de Algeme
ne Vergadering zal worden afgekeurd, indien straks
1 het verslag dat Oe Thant zal moeten uitbrengen in
die vergadering zal moeten worden besproken? Als
dat zal gebeuren zijn de grondslagen daarvoor ge
legd door de bekwame wijze waarop minister Luns
in de loop der jaren voor het zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's is opgekomen. De Verenigde Naties
en met name de Algemene Vergadering zijn op het
onderwerp reeds voorbereid.
I Op 26 september 1961 heeft minister Luns
voorstellen voor de dekolonisatie van Westelijk
Nieuw Guinea aanhangig gemaakt, welke reeds de
basisgedachten van het plan Bunker van 1962 be-
I vatten:
a. Voorlopige loskoppeling van het bestuur en sou
vereiniteit.
Deze stemming heeft geleerd dat een meerder
heid van de leden van de Algemene Vergadering de
inlijving van Westelijk Nieuw Guinea door Indo
nesië slechts aanvaardbaar achtte voorzover zij met
de verwezenlijking van het zelfbeschikkingsrecht
parallel zou lopen. Zelfbeschikking en souvereini
teit werden verknocht geacht.
Met dit precedent lijkt weinig verenigbaar dat
straks Indonesië in diezelfde Algemene Vergadering
een meerderheid zou vinden voor die door haar
opgevoerde schijnvertoning waarmede met de
VN ambtenaren als getuigen het zelfbeschik
kingsrecht onder de tafel is gewerkt.
In dit opzicht hoeven de Papoea's niet alle hoop
te laten varen. Maar voor hen zal wel alles afhan
gen van de vraag of Nederland in die vergadering
nog voor hun lot pal zal willen staan.
Het monster van de V.l\.
Een moeilijke vraag, omdat men zich zo hart
grondig kan indenken dat onze regering, en vooral
minister Luns zich op het standpunt zullen willen
stellen, dat de Verenigde Naties het nu maar zelf
moeten weten. Nederland heeft voor het zelf
beschikkingsrecht van de Papoea's vóór 1962 alles
gedaan wat maar mogelijk was en zich daarvoor
grote schade op de hals gehaald van de
zijde van Indonesië, dat inlijving zonder meer
dus los van de wensen van de bevolking
nastreefde met alle middelen. De Verenigde Naties
zijn in gebreke gebleven die middelen te verbieden
of zelfs af te keuren toen zij het karakter aanna
men van militaire agressie, (zie Nederlandse pro
testen tegen landingen en infiltraties.)
De Verenigde Naties zijn in eerste linie verant
woordelijk voor de overeenkomst van 1962 en voor
haar opzet. Die opzet is gericht op de verwezenlij
king van het zelfbeschikkingsrecht, en een inlijving
van het gebied door Indonesië is daarvan afhanke
lijk gesteld.
Dat ene moment
Aan de Indonesiërs is de technische mogelijkheid
ontnomen om met het plesbiciet te knoeien, omdat
het moet worden gehouden, en slechts zal kunnen
worden gehouden met bijstand en participatie van
het ambtenaren apparaat van de Verenigde Naties.
Als dat apparaat mee gaat knoeien, dan is dat toch
verder geen zaak meer van Nederland.
Er blijft dan echter nog over dat in de overeen
komst van 1962 aan het VN-apparaat geen carte
blanche is gegeven. De Secretaris Generaal zal aan
de Algemene Vergadering verslag moeten uitbren
gen en daarmede is dus de uiteindelijke verant
woordelijkheid voor het gebeurde gelegd bij dit
wereldforum, waarin Nederland zitting heeft. Dus
toch op dat ene moment dat de Algemene Vergade-
ring over het verslag zal moeten gaan beslissen
een terugkerende verantwoordelijkheid van Neder
land.
Wij zitten nu eenmaal in de boot en krachtens
ons lidmaatschap van de V.N., met de daarbij pas
sende verantwoordelijkheid, die, ook als onze ver
antwoordelijkheid voor de bevolking van West-I
rian met het in werking treden van de overeen
komst van 1962 geheel zou zijn geëxpireerd, voor
ons een beletsel zal moeten zijn om in de Algemene
Vergadering te verklaren dat de bevolking van
West-Irian haar zelfbeschikking heeft uitgeoefend,
of om in die vergadering een houding aan te nemen
die met zodanige verklaring zou kunnen worden
gelijkgesteld.
Daar komt bij dat Nederland in die vergadering
toch ook nog een bijzondere positie zal innemen.
Het zal immers gaan over een verslag betreffende
de uitvoering van een overeenkomst, waarbij Ne
derland partij is. Is de zelfbeschikking van de be
volking gerealiseerd, dan verplicht de overeen
komst met name Nederland om dat resultaat te
erkennen, een rechtsgevolg dat speciaal ten aanzien
van Nederland is voorzien. Dat betekent dat bij
voorbeeld de Brazzaville-groep, hoezeer ook ge-i
neigd het verslag van Oe Thant te verwerpen, het
initiatief tot die verwerping van Nederland zal ver
wachten.
Nederland heeft getekend
Het is niet zo dat wij in 1962 door het aanvaar
den van de Bunkerovereenkomst Westelijk Nieuw
Guinea zouden hebben weggegeven, dat er toen is
beslist, en dat daar nu niets meer aan is te doen. Er
is toen overeengekomen dat de bevolking zelf zou
mogen beslissen, en Nederland heeft die overeen
komst getekend en is daarmee garant gebleven.
Men kan natuurlijk ook niet zeggen dat het voor
Nederland geen enkele zin heeft deze zaak in de
V-N. aanhangig te maken, omdat de kaarten zijn
geschud en de neuzen geteld. De zaak komt auto
matisch in de Algemene Vergadering v.an de Vere
nigde Naties, en wij weten uit 1961 dat de kaarten
voor de Papoea's daar misschien niet zo slecht
liggen.
Alles zal er zo dadelijk van afhangen hoe mi
nister Luns met het V.N.-monster zal kunnen
omgaan. De Papoea's moeten bedenken dat deze
minister in de loop van de jaren veel voor hen
heeft gedaan, met name alles wat een staatsman en
diplomaat van grote allure maar heeft kunneft
doen.
Het modehuis Dior laat altijd spe
ciale schoenen ontwerpen bij zijn
collectie. Ditmaal met een hakhoogte
van 4 tot 5 cm. Deze hakken zijn
meestal uitgevoerd in metaal en heb
ben een scherp gelijnde vorm.
Het hoogopgesneden voorblad
wordt versierd met gladde metalen
banden of grote gladde gespen.
Voor de avond worden de schoenen
bezet met kleine glinsterende steen
tjes.
Politie haalt sieraden
bij Sandie Shaw weg
LOCRI De politie van de Ita
liaanse plaats Locri is gisteren het
apartement van de Britse zangeres
I Sandie Shaw binnengedrongen om
sieraden en ander eigendommen in
beslag te nemen in verband met een
I beschuldiging van contractbreuk te
gen haar. De zangeres barstte in tra
nen uit toen zij haar bezittingen zag
j wegvoeren.
Een rechtbank had twee dagen ge-
I leden beslag gelast, nadat Sandie
niet voor een afgesproken optreden
in een nachtclub was verschenen en
I de eigenaar schadevergoeding eiste.
Als Sandie wel was opgetreden, had
i zij een honorarium van bijna 10.000
gulden geïncasseerd.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het Gewestelijk
Arbeidsbureau gaat in september een
uitgebreide enquête houden in het
bedrijfsleven in de Haagse agglome
ratie. Dit onderzoek zal zijn gericht
op de vragen hoe groot de inkomende
pendel is, hoe het staat met de
i huidige personeelsbezetting, de toe
stand van de kwalitatieve- en kwan
titatieve personeelsbezetting en de
juiste redenen van ontslag van bij
het GAB ingeschreven werk
zoekenden.
Het ministerie van sociale zaken
zal dit project subsidiëren, omdat
i het zal worden uitgevoerd in aan
vullend werkverband, waarbij werk
loze hoofdarbeiders ingeschakeld
kunnen worden.
I In de afgelopen weken is voorts
1 een onderzoek ingesteld naar de toe
stand in dc kleinere metaalbedrijven
in de agglomeratie. Daarbij is geble
ken, dat de orderportefeuille in deze
bedrijven zeer goed is en dat er daar
door een nijpend tekort is ontstaan
aan vaklieden. Deze gegevens staan
in schrille tegenstelling tot voor
gaande jaren, toen er onrust ontstond
over de toekomst van deze kleinere
bedrijven, vooral na het faillissement
van Van Heijst en grote moeilijk
heden in enkele kleinere bedrijven.
(Door onze economische
medewerker)
DEN HAAG Wij weten alle
maal dat het leven regelmatig duur
der wordt, dat de kosten van levens
onderhoud regelmatig oplopen. Dat
betekent in feite dat wij voor onze
gulden ook regelmatig minder kun
nen kopen. Dat is per jaar maar
enkele percenten maar over een
aantal jaren gerekend, gaat het er
toch in hakken. Om aan deze waar
dedaling van het geld enigermate
te kunnen ontkomen, worden de lo
nen en salarissen elk jaar verhoogd.
Of dit voldoende is, laten wij hier
in het midden.
Het is een feit dat alle lonen en
salarissen bij elkaar elk jaar een
Veroordeling van
SJ-secretaris
LEIDEN De Nederlandse Stu
denten Raad heeft zich mede namens
een aantal andere organisaties kri
tisch uitgelaten over het vonnis dat
j het gerechtshof gistermiddag oplegde
J aan de 20-jarige secretaris van de
Socialistische Jeugd, J. II. van der M.
I Het vonnis luidde vijf maanden
gevangenisstraf, waarvan drie voor
waardelijk met een proeftijd van drie
jaar en aftrek van voorarrest. De SJ-
secretaris werd niet uit het kiesrecht
ontzet, zoals het vonnis van de recht
bank luidde. Hij werd veroordeeld
wegens vermeende belediging van het
Koninklijk Huis en verzet bij zijn
arrestatie.
Volgens de NSR onderstreept het
vonnis de tendens tot politieke jus
titie zoals die ook is gebleken uit de
Maagdenhuis-processen. „De rechter
lijke macht weet zich hierbij gesteund
door de voortdurende hetze tegen
linkse activisten in het algemeen en
tegen de Socialistische Jeugd in het
bijzonder.
Het uitspreken van een voorwaar
delijke gevangenisstraf is een straf
maat die volkomen ten onrechte een
crimineel accent op de zaak heeft
gelegd en die gehanteerd zou kunnen
worden om de SJ-secrelaris van ver
dere politieke activiteiten te weer
houden." De NSR meent dat het von
nis slechts bijdraagt lot verscherpte
confrontatie met de autoriteiten.
De verklaring was ondertekend
namens de NSR, PSP, Studentenvak
beweging, SVB, Sociale Academies,
studentenraad Vrije Universiteit en de
Socialistische Jeugd.
groter bedrag uitmaken. Het bedrag
aan dividenden, aan renten, aan hu
ren, aan winsten stijgt echter ook
elk jaar. En als wij nu al die be
dragen optellen, krijgen wij het na
tionale inkomen in ons land, dat dus
ook ieder jaar groter wordt.
Het is als het ware een natuur
lijk proces. Dat nationale inkomen
wordt groter enerzijds onder invloed
van de waardedaling van de gulden.
Maar anderzijds en dat is in we
zen veel belangrijker wordt het
groter doordat er meer geprodu
ceerd wordt, doordat er meer en be
tere machines in bedrijf worden ge
steld, doordat de produktie beter ge
organiseerd wordt, doordat er op
kantoren en in fabrieken betere
hulpmiddelen ter beschikking komen
waardoor wij meer werk kunnen af
leveren.
Redelijke stijging
Recente cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek uit Den
Haag laten ons duidelijk zien hoe
sterk het nationale inkomen elk jaar
stijgt. Maar zij laten ons ook zien
hoe dc werkelijke stijging is, als wij
de invloed van de waardedaling
van de gulden er af trekken. Daar
voor heeft het Centraal Bureau het
nationale inkomen opnieuw berekend
en is het uitgegaan van de prijzen
van 1963. Wij krijgen dan een na
tionaal inkomen waarop de waarde
verandering. van de gulden geen
invloed heeft gehad. Wij geven de
bedragen in miljoenen guldens se
dert 1960:
nominaal reëel
1960 38.823 42.850
1961 41.082 44.230
1962 43.972 45.930
1963 47.918 47.920
1964 56.695 52.350
1965 63.358 55.670
1966 68.800 56.870
1967 75.760 60.570 I
1968 83.510 65.040 1
Onder het kopje nominaal vinden I
we dan de bedragen die elk jaar
mede door de waardedaling van de
gulden oplopen en onder reëel de
bedragen die alleen oplopen dooi
de produktieverbetering en de be
tere organisatie. Wij zien dat het
verschil door de waardedaling van
de gulden heel behoorlijk is maar
dat er desondanks een redelijke
werkelijke stijging overblijft.
Het blijkt namelijk dat het nomi
nale nationale inkomen sedert 1960
ons land 11.490.000 mensen en in 1968
maar dat de reële stijging gemiddeld
per jaar 6Vj% was. Wij kunnen nog
een stap verder gaan. Die stijging
heeft betrekking op het totale natio
nale inkomen van alle Nederlanders
tezamen. Maar wij weten ook dat onze
bevolking elk jaar groeit. En ook
dat heeft natuurlijk invloed op het
nationale inkomen. Meer mensen hel
pen er aan mee om het groter te ma
ken. Wij moeten daarom het nationale
In 1960 was het reële nationale in-
inkomen per Nederlander uitrekenen
om de juiste stijging te krijgen. Wel
nu, in 1960 woonden er gemiddeld in
gemiddeld per jaar 14'/2% is gestegen
gemiddeld 12.730.000 mensen.
komen per hoofd der bevolking dus
ongeveer 3.730 en 1968 ongeveer
5.110. Dan komen wij op een stij
ging van het reële nationale inkomen
per hoofd der bevolking van 4'/s%
gemiddeld per jaar.
Bedrijfstakken
In de baaierd van cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
zitten ook de bedragen van de afzon
derlijke bedrijfstakken die met el
kaar het nationale inkomen helpen
opbouwen. Hierbij is het Centraal
Bureau echter alleen van de nomina
le inkomens uitgegaan, dus zoals zij
elk jaar ontstaan. Het gaat ons ech
ter niet om de bedragen maar om de
percentages, omdat wij op die manier
precies zien wat het aandeel van elke
bedrijfstak in het nationale inkomen
is en hoe dat in de loop der jaren
verandert. Wij vergelijken 1'960 met
1968:
1960 1968
Landbouw 10,7% 7,1%
Nijverheid 42,5% 42,-%
Handel 17,7% 18,4%
Verkeer 7,7% 7,-%
Overige diensten 9,2% 10,6%
Overheid 11,1% 14,2%
Buitenland 1,1% 0,7%
Totaal 100,-% 100,-%
Duidelijk valt op hoe het aandeel
van de agrarische sector in het natio
nale inkomen daalt. Dat proces is al
jaren aan de gang want in 1951 was
dat aandeel nog 14,3%. Wij kunnen
dus in geen geval meer zeggen dat
Nederland een agrarisch land is. Het
aandeel van de nijverheid (dat is in
dustrie mijnbouw bouwnijver
heid elektriclteits-, gas- en water
leidingsbedrijven) blijft praktisch
constant maar het aandeel van dc
dienstensector stijgt. En dat is zeker
het geval met de overheid. Het aan
deel van de overheid in het nationale
inkomen bestaat alleen uit lonen, sa
larissen en sociale lasten zodat hierin
duidelijk de groei van het overheids
apparaat en de positieverbetering van
de ambtenaren tot uiting komt.
PASADENA - Uit door de
Mariner-7 ontdekte gassen
kan worden afgeleid dat er
op Mars een of andere vorm
van leven zou kunnen zijn.
Dr. George Pimentel, een
Amerikaans geleerde die mee
werkt aan het Marinerprogram-
ma, zei gisteren op een pers
bijeenkomst dat de gassen boven
de zuidpool van Mars zijn gevon
den. Het zijn methaan en ammo
niak, die ook in het ontstaan van
leven op aarde een rol hebben
gespeeld.
„Zeer opwindend", noemde dr. Pi
mentel de ontdekking. Hij had geen
aanwijzingen over het ontstaan van
deze gassen, die volgens hem niet-bio-
logisch (bijv. in vulkanen) of biolo
gisch kunnen zijn gevormd. „Niette
min kan men moeilijk weerstand bie
den aan de speculatie dat de
(Van onze auto-redacteur)
AMERSFOORT Volkswagens
nieuwste model: de vandaag in
Duitsland geïntroduceerde VW 181,
een terreinwagen, die na de presen
tatie al direct de „Duitse eend" werd
genoemd.
Het wagentje, dat een linnen kap
heeft, bezit een 1,5 liter motor (ach
ter), die een vermogen van 53 SAE
pk levert en een top van 110 km per
uur.
Opvallend zijn de capaciteiten van
de (vierzits)wagen in het terrein.
Dit komt onder meer tot uitdruk
king in het klimvermogen van de
eerste versnelling: 50 procent.
Het brandstofverbruik wordt op
gegeven als 1 op 11. De prijs is nog
niet bekendgemaakt.
Ander nieuws van Wolfsburg is
de introductie van Variant-uitvoe
ring van de vorig jaar op de weg
gebrachte VW 411. Grootste ver
andering bij de VW 411 zélf: een
krachtiger motor (1,7 liter; 85 SAE
pk), die een top- en kruissnelheid
van 155 km mogelijk maakt en een
nieuw front (o.m. twee dubbele kop-
lampen). Op alle 411-modellen is
electronische benzine-inspuiting stan
daard.
Voorts werd de laadruimte van de
VW 1600 met 21 procent vergroot.
Ook dit model kreeg een moderner
front. De neus werd o.m. verlengd.
I oorsprong misschien biologisch is",
aldus dr. Pimentel. Hij had met een
infrarode spectrometer de aanwezig
heid van waterijs langs de rand van
de zuidpool en een wolk koolzuurgas
j erboven vastgesteld.
Vernietigend
De geleerde achtte het njogelijk dat
dergelijke gaswolken het poolgebied
beschermen tegen de vernietigende
werking van ultraviolette zonnestra
ling, waardoor een „herbergzaam"
gebied zou kunnen ontstaan waar
zich moleculaire gassen zouden kun
nen vormen.
De hypothese van dr. Pimentel
staat lijnrecht tegenover die van dr.
Neugebauer, die ook metingen heeft
verricht. Zijn onderzoekingen hebben
aangetoond, zo zei hij, dat de ijslaag
op de poolkap van de Rode Planeet
uitsluitend uit bevroren koolzuurgas
bestaat, waarin geen leven mogelijk
is.
Neugebauer gaf echter toe dat, als
de temperatuur tien graden hoger
zou liggen dan uit zijn metingen is
komen vast te staan, op de pool in
derdaad waterijs aanwezig zou kun
nen zijn. (Hij achtte echter weinig
redenen aanwezig om aan de juist
heid van zijn metingen te twijfelen.
Vergelijken
Dr. Pimentel zei dat de onderzoe
kers van het Marsproject nog te wei
nig gelegenheid hebben gehad hun
bevindingen te vergelijken.
De geleerde Horowtiz waarschuw
de voor overdreven gevolgtrekkingen
uit de mededelingen van dr. Pimen
tel. Hij zei dat als er leven op Mars
zou bestaan, dit zeker niet in een
hoger stadium dan dat van microben
zou zijn. AUe gegevens van de Mars
sondes geven slechts een beeld van
een onherbergzaam gebied, dat wordt
gebombardeerd door destructieve ul
traviolette stralen van de zon.
DEN HAAG De brandschade
over het afgelopen jaar beloopt een
totaal bedrag van ruim 225 miljoen,
zo heeft het ministerie van binnen
landse zaken bekendgemaakt.
Dit bedrag is niet zo onrustbarend
hoog als de oorspronkelijke cijfers
(ƒ400 miljoen ),maar toch nog altijd s
96 miljoen meer dan in 1967.
Pierre Cardin vervaardigde dit
bruidstoilet (japon en mantel in
een) van een nieuwe vezel:
Polyamide Qiana. Het toilet kreeg
de naam Magnificat. De (oranje)
bloementooi op het hoofd houdt de
sluier bijeen. De „astronaut
bruidegom" maakt het bruidspaar
zeer up-to-date
AMSTERDAM Wat te voor
zien was, gebeurt nu in snel tem
po: na de geslaagde eerste maan
landing is de uitgeverswereld in
volle actie gekomen en over
stroomt de markt met boeken
met het verhaal van de landing.
Dat is in Amerika, maar ook in
Europa. In Duitsland alleen al
komen er de komende veertien
dagen maar liefst veertien boe
ken uit met het verhaal van de
Amerikaanse ruimtevaart en de
prestaties van Armstrong, Al-
drin en Collins.
In Nederland is
Spaarnestad-Elsevier
markt gekomen met
dat voorzien is van
van het resultaat van
delingen op de maan:
Amerikaanse vlag in
de combinatie
gisteren op de
het eerste boek,
een kleurenfoto
menselijke han-
de foto van de
de maanbodem.
Het boek wordt als paperback in
een oplage van 100.000 uitgegeven; ge
bonden zijn er 20.000 de deur uitge
gaan.
Een woordvoerder van Elsevier gis
teren in Amsterdam: „Het is een race
met de tijd geworden, maar we heb
ben het gehaald. We zijn zelfs eerder
dan de Amerikanen."
Overigens was het grootste deel van
het boek (geschreven door maanken-
ner Tjomme de Vries) al ruim tevoren
gereed. Alleen het hoofdstuk over de
landing ontbrak nog.
Risico
„Natuurlijk hield het uitgeven van
dit boek een risico in", aldus de
woordvoerder. „Als de maanlanding
niet was geslaagd, hadden we ermee
gezeten. We heben nog geprobeerd
ons tegen dat risico te verzekeren.
Maar de premies waren zo hoog (20
tot 50 procent van de te verzekeren
som van twee ton), dat we daarvan
hebben afgezien. Een grammofoonpla
tenmaatschappij deed het wel en heeft
nu 25 mille naar de maan zien gaan."
„Geland op de maan", zoals de ti
tel van het boek luidt, geeft een beeld
van de hele ontwikkeling van de
Amerikaanse ruimtevaart. De tekst is
gegarneerd met talrijke foto's. De
laatste bladzijde is gevuld met het
historisch gesprek tussen de astronau
ten en Houston.
Als paperback kost het 3,95 (alleen
verkrijgbaar bij de wederverkopers
van de tijdschriften, die beide onder
nemingen uitgeven), gebonden ƒ8,90.
