Als pa iets in z9n hoofd
heeft dam zetAe door95
El Salvador rukt
toch verder op
Uit de Haagse hol geplukt
Bertus Zijdenbos bedwong Oceaan
Veilig in Engeland aangekomen
5 1
Ondanks akkoord wapenstilstand
NOODWEER IN
DUITSLAND
WILSON TEGEN
EUROPESE
KERNSTRIJDMACHT
Amerika wil
diplomatieke
band met YAR
Jemenieten van
aanslag op Nixon
vrijgesproken
Triomf en trots
'P
Twee francs
tekort
Veiligheid
VS: nieuwe
voorstellen
N.-Oosten
5
VRIJDAG 18 JULI 1°69
Na een reis om de wereld, die drie jaar heeft geduurd, is de
oceaanbedwinger met zijn elf meter lange zeiljacht veilig en
wel in Engeland aangekomen. Volgende week koerst hij met de
ranke Santa Maria naar de Nieuwe Waterweg. Voor de kust
van Hoek van Holland wacht hem een groots onthaal. In triomf
zal hij met z'n schip naar Vlaardingen worden gevoerd, waar
hem een huldiging wacht.
Er wordt hard gewerkt aan de
voltooiing van de „nieuwe lucht
haven Schiphol": vijf maanden
lang is men onafgebroken bezig
geweest, maar pas volgend jaar
zal het nieuwe Schiphol kunnen
worden overgedragen. Tot zolang
moet men zich maar wat behel
pen, maar zo erg is het nu ook
weer niet, want er zijn nog hon
derden andere bezienswaardige
objecten in miniatuurstad Ma-
durodam in Den Haag. De nieuwe
luchthaven wordt in elk geval
een welkome aanwinst in de mo
derne sector van het wereld
stadje.
V©
it
clan
nstej
bun
g
Dnde
ig v
ning
neei
ikke
lid.
West-lrian
Het ene ogenblik kan men in de
krant lezen o£ via de radio (in een
commentaarrubriek) horen dat in
West-lrian een luguber spel wordt
opgevoerd en dat de stemming al
daar niets met democratie te ma
ken heeft en het volgende ogenblik
is daar het ANP dat „objectief"
over de stemming praat als gold
het een edhte
Verschrikkelijk, dat onze ambas
sadeur in Djakarta, een officiële
VN-.,toeziener" en nog vele ande
ren dit alles wel zien maar zich er
niets aan gelegen laten liggen,
„want er is geen alternatief'. Het
komt allemaal prachtig uit: de Ka
mer is op recès en iedereen fijn
met vakantie. Laat die Papoea's
maar kreperen. Mooi weer tijdens
onze vrije dagen is belangrijker.
Laat enkele roependen in de
woestijn dan maar ons „geweten"
vormen.
Delft W. Wissinck
West-lrian (2)
Indonesië was lange tijd slaven
land. omdat zijn beheerders de
grijpkunst goed verstonden. Na de
Tweede Wereldoorlog kreeg het
land eindelijk de gelegenheid
zelfstandig te worden. Een verge
ten gebied kwam daarbij in het
gedrang: Nederland bleef het nog
enige tijd beheren. Nooit had men
eraan gedacht dit land tot ontwik
keling te brengen, maar nu begon
Nederland er dan ineens aan en
kweekte op de honderdduizenden
natuurmensen een soort kleine éli
te.
Onder druk van buiten moest
Nederland tenslotte de handen
thuis houden en werd het land aan
Indonesisch voorlopig bestuur toe
vertrouwd. Nu gaat het erom of
deze mensen een eigen natie zullen
vormen met hun weinige half ont-
het land terugkeert tot die staat
kundige eenheid waartoe het onder
het koloniale bewind altijd heeft
behoord.
Dit laatste achten sommige Ne
derlanders onjuist en ze spreken
van KOLONISATIE. Hoe durven
ze dat! Hebben wij zoveel reden
om ons in verband met ons beheer
van West-lrian op de borst te
slaan?
Rotterdam
A. van Looyen
Het is in Europa overal volop
zomer, maar de modetvereld
heeft nu al de minder warme
seizoenen in het hoofd: in Rome
zijn de eerste herfst- en winter
collecties voor de herenmode
getoond. Natuurlijk staan de
creaties in het teken van de
Apollo-11. De drie smokings op
de voorgrond, ontworpen door
Rosati, zullen worden aangebo
den aan de astronauten bij hun
terugkeer van de maan.
TEGUCIGALPA De strijd tus
sen Honduras en El Salvador gaat
nog voort, hoewel beide landen for
meel het voorstel voor een wapenstil
stand van de Organisatie van Ameri
kaanse Staten hebben aanvaard.
De eerste Salvadoriaanse colonne
heeft volgens de laatste berichten Ca-
ridad, Aramecina, Goascarab en
Alinza, in zuidwestelijk Honduras be
zet; de tweede vecht enkele kilome
ters ten noorden van Nueva Ocotepe-
que dat eveneens is ingenomen, en
de derde is na de bezetting van Valla-
dolid Guarita en Junigal op sterke
Hondurese weerstand gestoten.
Volgens pen communiqué van het
Salvadoriaanse leger zijn ten minste
1.500 Hondurezen en ten minste 600
Salvadorianen gesneuveld. Aan beide
zijden wordt gebruik gemaakt van
lichte artillerie, mortieren, lichte en
zware machinegeweren,
Volgens Honduras is een Salvado-
riaans toestel neergehaald, trekken
Hondurese eenheden op naar de stad
Poloros en hebben andere troepen de
Salvadoriaanse strijdkrachten tot
DÜSSELDORF Zware onweers
buien, slagregens en hagelstormen
hebben gisteren in Noordrijn-West-
phalen en Rijnland-Pfalz voor mil
joenen guldens schade aangericht en
een mensenleven geëist.
In Altenrath bij Keulen werd een
twintigjarige Belgische soldaat die op
wacht stond door de bliksem getrof
fen. In Bingen am Rhein voerde het
regenwater aarde en stenen tot in
de straten. De schade bedraagt
300.000 mark.
Noodweer in Bad Hönningen bracht
het verkeer tussen Bonn en Wies-
baden een uur tot stilstand.
LONDEN De Engelse premier
Harold Wilson heeft zich gisteren :n
het Lagerhuis scherp gekeerd tegen
de vorming van een Europese strate
gische kernstrijdmacht, die volgens
hem zeer ernstige gevaren mee zou
brengen inzake een Duitse vinger
aan de trekker. „Een Europese stra
tegische kernstrijdmacht zou ver
deeldheid in de NAVO veroorzaken
en zou een inbreuk betekenen op het
non-proliferatieverdrag, dat ons land
heeft geratificeerd", aldus Wilson.
De Engelse regering is van mening
dat de NAVO het meest geschikte
i orgaan is voor samenwerking op het
gebied van de kerndefensiepolitiek.
over de rivier de Goascaron terugge
drongen tot in hun eigen land.
De Hondurese regering maakte gis
teren bekend, dat zij bereid is haar
troepen tot drie mijl van de gemeen
schappelijke grens terug te trekken,
in overeenstemming met het voorstel
van de bemiddelaars van de OAS.
De OAS heeft de voorwaarde die
El Salvador stelde voor aanvaarding
van de wapenstilstand verworpen en
gedreigd sancties toe te passen waar
in het verdrag voor wederzijdse bij
stand van Rio de Janeiro voorziet. Él
Salvador heeft namelijk tegenover de
commissie van onderzoek van de
OAS te kennen gegeven dat zij het
op Honduras veroverd gebied niet
wil ontruimen en een corridor van 30
km naar de Atlantische Oceaan wil
bezetten.
WASHINGTON Amerika is be
reid de diplomatieke betrekkingen
met de Verenigde Arabische Repu
bliek te hervatten, indien Cairo dit
wenst en van te voren overeenstem
ming is bereikt over Amerikaanse
eigendommen in Egypte. Dit is gis
teren door minister van buitenlandse
zaken Rogers gezegd.
Zoals bekend heeft de VAR de i
betrekkingen met de VS in juni 1967
verbroken, omdat Amerika Israël zou I
hebben geholpen.
Rogers verdedigde in de commissie i
voor buitenlandse zaken van het
Huis van Afgevaardigden het buiten
landse hulpprogramma ten bedrage
van 2,6 miljard dollar.
NEW YORK Een jury van het
hooggerechtshof in de staat New York
heeft gisteren drie Jemenieten die
waren beschuldigd van het voorberei
den van een moordaanslag op presi
dent Nixon, vrijgesproken.
De verdachten werden schuldig be
vonden op een van de vier punten
van de aanklacht, namelijk het in het
bezit hebben van stiletto's. Zij waren
in november 1968 gearresteerd. De
maximumstraf voor het bezit van
een stiletto is één jaar.
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN In café „Rotterdam" aan de Parallelweg in
Vlaardingen schuiven de volle glazen bier vlotjes over de tapkast
en wordt veelvuldig op baas Zijdenbos getoast. En daar bestaat alle
reden toe, want zeezeiler Bertus Zijdenbos (63) heeft de finish
bereikt en de thuishaven popelt om hem juichend in te halen. Na
een reis om de wereld, die drie jaar heeft geduurd, is de oceaan
bedwinger met zijn elf meter lange zeiljacht veilig en wel in Enge
land aangekomen.
Nog een week bivakkeert Zijden
bos in een klein havenstadje aan de
Engelse zuidkust om wat op verhaal
te komen, maar dan koerst hij met
de ranke „Santa Maria" naar de
Nieuwe Waterweg. Voor de kust van
Hoek van Holland wacht hem een
groots onthaal. In triomf zal hij met
z'n schip naar Vlaardingen worden
gevoerd, waar hem een huldiging
wacht.
Zaterdag 26 jUli wordt hij om
streeks het middaguur op de Nieuwe
Waterweg verwacht. Wanneer het zo
ver is, heeft lange afstandszeiler
nummero één zo'n lieve en kwade
36.000 zeemijlen afgelegd. In gewone
kilometers betekent dat anderhalf
keer de aardbol. Bertus Zijdenbos is
de eerste Nederlander die een derge
lijk bravourstuk tot een goed einde
brengt.
Aan alle spanning in thuishaven
café „Rotterdam" is definitief een
einde gekomen. Volgens een simpel
rekensommetje had de zeezeiler vo
rige week in Engeland moeten aan
komen, maar elk levensteken bleef
uit. Mevrouw Zijdenbos wilde toen
nog niet van een huldiging horen. Ze
had het onbestemde gevoel, dat haar
man op de laatste etappe nog een
ongeluk zou overkomen.
Het was (en is) bij haar een komen
en gaan van journalisten, maar ze
was er niet bij met haar gedachten.
Met één oor was ze gespitst op de
telefoon en met het andere oor luis
terde ze naar haar klanten (meest
zeelieden), die haar voorrekenden
dat het best nog een paar dagen kon
duren en dat ze zich nog niet onge
rust behoefde te maken.
Dat deed ze natuurlijk wel. Ze zei:
„Bij de intocht ga ik mee in de boot
met burgemeester en wethouders.
Denk je, dat ik bij die gelgenheid
een hoed moet dragen? Als ik dat
telefoontje krijg, koop ik er een". Als
het goed is heeft ze haar belofte ge
houden, want gisteren kwam van
haar man het lang verwachte be
richt.
Niet bang
Voor het oversteken van het Ka
naal is mevrouw Zijdenbos niet
bang: „Dat betekent voor hem niet
meer dan het oversteken van een
straat Hij kent het Kanaal als z'n
broekzak. Een zeekaart zal-ie niet no
dig hebben".
Ze wil niet vertellen in welke
plaats haar man op dit moment in
Engeland is. „Anders wordt hij maar
lastig gevallen door journalisten, foto
grafen en nieuwsgierigen. Ik denk
wel dat de Engelse pers iets over z'n
reis zal schrijven, maar ach, die En
gelsen hebben hun eigen Chichester.
Die man had het veel gemakkelijker
dan pa".
Sir Francis Chichester rondde op
z'n eentje de aardbol in een uiterst
luxueus en van alle moderne snufjes
voorzien schip. Zijn wereldreis werd
gefinancierd door en paar grote be
drijven. Koningin Elizabeth sloeg
hem tot ridder.
„Kijk, ik heb een goed lopende
Zeezeiler Bertus Zijdenbos is drie jaar weggeweest:
met zijn Santa Maria heeft hij ruim 30.000 zeemijlen
afgelegd en dat betekent zaterdag 26 juli a.s. een
triomfantelijke intocht op de Nieuwe Waterweg. Nu
nog wat uitrustend van zijn wereldprestatie aan de
Engelse zuidkust, straks binnengehaald als een held.
Op de foto links mevrouw Zijdenbos, trots op haar
avontuurlijke man, rechts de ranke Santa Maria.
zaak. Wij betalen de reis zelf. Trou
wens, ik zou niet willen dat anderen
de reis financierden. Drie jaar lang
heb ik in spanning gezeten. Die gees
telijke spanning is niet te betalen."
Op 4 juli 1966 voer de Santa Maria
uit Vlaardingen de wereldzeeën op.
Niemand wist er van. Jaren lang had
Bertus Zijdenbos van het grote avon
tuur gedroomd. Hij bereidde zich ter
dege voor op de wereldreis, las boe
ken en praatte met andere zeezeilers.
Hij deed de nodige ervaring op tij
dens reizen naar Noorwegen. Zweden
en de Middellandse Zee.
In de ban
„Als pa iets in z'n hoofd heeft
zet-ie door. Hij is in de ban van de
zee. zoals andere mensen dat zijn van
geld. Hij heeft z'n schip een paar
keer tegen een fikse prijs kunnen
verkopen. Hij dacht er niet aan.
„Moet je doen", schreef ik. Hij deed
net of hij m'n brief niet hari ontvan
gen".
De reis rond de wereld is niet zon
der angstige avonturen geweest. In
het Panamakanaal brak de schroef
en moest het nieuwe onderdeel wor
den overgevlogen. Een keer kwam
hij in de staart van een tornado te
recht, die weinig heel liet van het
scheepje. Ook heeft hij eens vier da
gen lang doodziek met darmstoornis
sen op zee rondgedreven.
BRUSSEL De staking bij de
Belgische radio en televisie, die deze
week herhaaldelijk tot langdurige
onderbrekingen van zowel de Neder
lands- als de Franstalige uitzendingen
heeft geleid, is gisteravond beëindigd.
Er is een akkoord bereikt over een
bestand tot na de vakantie. De actie
van radio- en tv-personeel was voor
namelijk gericht tegen een politiek
geachte benoeming van een nieuwe
personeelsdirecteur.
- BOOR
■v.AGy 'A. p T
,iɧyJ. teem?
j\/lARJAN en Marijke Hommes,
de zestienjarige Haagse twee
ling, die een studiereis won in de
wedstrijd De jonge onderzoekers
met een enquête onder de Neder
landse jongeren over oordelen en
vooroordelen hebben hun welver
diende buitenkans opgesoupeerd.
Het werden vier dagen Londen en
tien dagen Parijs.
Wat kan je in die tijd bestuderen
en nog tijd overhouden om de toe
ristische verplichte programmapun
ten te zien en nog wat pret te ma
ken ook?
In Londen werd het een lunch
met de heer J. Linthorst Homan,
I permanent vertegenwoordiger van
de Commissie der Europese Ge
meenschap daar. Een paar jaar gele
den heb ik dat genoegen ook eens
gehad en weet nog bijzonder goed
hoe naast het materiële voedsel ook
de geestelijke stof dan toestroomt.
Verder draafden ze op in een
meisjes-college (opleiding tot lera
ressen). waar juist een Èuropaweek
gehouden werd. Dank zij weer een
andere introductie kwamen ze ach
ter de schermen van de BBC te-
recht
In Parijs was het de eerste vier
I dagen hard werken geblazen, want
daar werden ze ingewijd in de ge
heimen van het Institut Francais de
l'opinion publique, verwant aan het
Gallupinstituut. Een massa studie-
en documentatiemateriaal, dat,
waarschijnlijk nog te pas zal komen,
wanneer ze na een jaar Ameri
kaanse Highschool hopelijk sociolo
gie gaan studeren, werd in de kof
fers geborgen.
Ze hebben, zo vertelden ze geest
driftig, als „vorsten" kunnen leven
en nog zes dagen besteed aan wat
Parijs te bieden heeft. Met dertig
francs in drie biljetjes van tien
stonden ze ten slotte op Gare du
Nord te wachten op de trein terug
naar Den Haag. Alleen stonden ze
op het verkeerde perron....
Trein weg toen ze het ontdekten....
Dan maar de TEE....
Die reed goed en wel toen de con
ducteur kwam en vertelde, dat er
toeslag betaald moest worden... 34
francs-
De drie biljetten werden opge
diept en nog twee losse francs kwa
men uit Marjans tas... op was de
koek....
Een vriendelijke medereiziger
fourneerde de twee ontbrekende
♦rancs...
Overigens zal het door. hen gepu
bliceerde onderzoek, waarvan de
gestencilde oplage van ongeveer 700
exemplaren vrijwel uitverkocht is.
nu niet in de kast gaan verstoffen.
Het wordt door prof. Moulin van
het Europa College in Brugge in liet
Frans vertaald, de minister voor
Gezins- en Jeugdzaken van de
Duitse Bondsrepubliek heeft ook
reeds belangstelling getoond evenals
ons ministerie van CRM voor de
gedachte, dat via Europese Jongeren
Centra een gedeelte van de voor re
creatie te bestemmen slechte land
bouwgronden door eigen werk van
de jongeren, uit alle Europese lan
den. tot ontmoetingspunten zouden
worden gemaakt, waar om de woor
den van de meisjes te citeren ze
„elkaar kunnen ontmoeten, met el
kaar kunnen bekvechten, zich onder
gunstige omstandigheden kunnen
ontspannen en eikaars taal leren
verstaan..."
Alleen... Marjan en Marijke gaan
nu een jaar naar Amerika, ze hopen
dat in die tijd anderen haar initia
tief willen overnemen en ontwikke
len...
„Pa is een zwijger, erg gesloten. Je
krijgt zomaar geen hoogte van 'm.
Hij heeft geen vrienden, alleen maar
kennissen. Wanneer hij een haven
binnenloopt vraagt-ie eerst naar de
post en dan zoekt-ie een kerk op. Hij
is erg gelovig, al loopt hij daarmee
niet te koop. Typerend is ook, dat hij
altijd eet van een met 'n kleed ge
dekte tafel. Met kerst hangt er een
menu aan de mast".
Bijna fataal
„Eén keer maakte hij een fout die
fataal had kunnen zijn. Hij zag een
mooie schelp drijven en wilde die uit
zee vissen, miste en zette 'de motor in
de achteruit, waarbij de loglijn in de
schroef verward raakte. Zeven keer
moest hij duiken voordat het karwei
was geklaard. En dat temidden van
haaien en zeeslangen".
Zoon Bert (20), een van de negen
kinderen, heeft het eerste deel van
de reis om de wereld meegemaakt.
Hij moest echter halverwege de reis
op doktersadvies naar huis terugke
ren. Bert zal naar Engeland vliegen
om onder het motto „samen uit, sa
men thuis" de oversteek te maken.
Er is nog een derde man aan
boord1: zoon Louis, die z'n vader
heeft vergezeld van de Azoren naar
Engeland. „Hij heeft z'n eindexamen
gymnasium gehaald en dus wel een
vakantie verdiend. Dat schip is ei
genlijk ons vakantiehuisje", zegt z'n
moeder.
Veel te doen
Mevrouw Zijdenbos heelt haar
man in dié drie jaar twee maal opge
zocht, namelijk een keer in West-In-
dië en een keer in Durban in
Zuid-Afrika. „Ik heb toen nog gepro
beerd hem over te halen z'n schip te
verkopen cn met me mee naar Ne
derland te vliegen, maar daarvan
was geen sprake. Z'n schip is z'n
alles".
Blijft zeezeilcr Zijdenbos na z'n te
rugkeer de wal of de Santa Maria
trouw? Ze zegt: „Hij heeft zoveel te
doen. Er zijn foto's en er is filmmate
riaal voor vier uur. Verder wil uitge
verij A. J. Luitingh in Laren aan de
hand van z'n brieven een reisverhaal
uitgeven. Maar als dat allemaal ach
ter de rug is, dan vertrekt-ie natuur
lijk weer".
WASHINGTON Amerika heeft
Rusland nieuwe voorstellen gedaan
betreffende het Nabije Oosten, aldus
is gisteren van officiële zijde in Was
hington vernomen.
De voorstellen, waarover geen bij
zonderheden werden meegedeeld,
zijn gedaan door de Amerikaanse on
derminister van buitenlandse zaken
voor het Nabije Oosten. Joseph Sisco,
deze week ln Moskou. Zij kunnen
worden beschouwd als een antwoord
op de Russische voorstellen van vo
rige maand.
De besprekingen zijn „zakelijk en
ernstig" geweest, aldus de Ameri
kaanse woordvoerders, die echter
weigerden te zeggen of vooruitgang
was geboekt.
Minister Stsco ls intussen naar
Stockholm vertrokken waar hij een
I ontmoeting zal hebben met Oe Thants
J afgevaardigde dr Gunnar Jarring.
Zoals bekend plegen de Sowjetunie
en de VS reed'- enige maanden
I overleg over voorstellen die gezamen-
lijk aan de Arabische landen en Is
raël zouden moeten worden voorge-
legd. Dit overleg loop» parallel met
j de besprekingen van de Grote Vier
I in New York.
HET DENKBEELD van een Eu
ropese veiligheidsconferentie
krijgt steeds meer aandacht in
West-Europa. Ondanks of wel
licht als gevolg van de gebeurte
nissen in Tsjechoslowakije.
Hoe langer er serieus over nage
dacht wordt, hoe meer de voordelen
zichtbaar worden. Tegelijk echter de
moeilijkheden.
Het grootste probleem is niet. of
Amerika zal deelnemen. Daar hoeft
de zaak niet op af te springen.
Beslissend is, welke rol de Russen
willen spelen.
De Westeuropesc landen willen de
tegenstellingen wegnemen, die het
Europese continent verdeeld houden
met inbegrip van het Duitse
vraagstuk.
Zij willen voor dit laatste een vei
ligheidsverdrag, omgeven met ga
ranties van Rusland en Amerika die
vanwege hun geografische ligging
geen partij behoeven te zijn.
Op zichzelf is dit al moeilijk te ver
wezenlijken, omdat Engeland en
Frankrijk anders dan de andere
Europese landen in het bezit van
kernwapens zijn.
De Russen staat iets anders voor
ogen. Zij willen geen veiligheidsver
drag, dat hun greep op de landen
van Oost-Europa minder stevig
maakt. Zij wensen h£t tegendeel.
Moskou trae.ht de Amerikanen uit
Europa te krijgen om zo een
machtsvacuüm te scheppen, en ver
volgens naar een dominerende posi
tie in Europa te streven.
Zelfs de Fransen, wier vroegere
président gedachten had over een
Europa van de Atlantische oceaan
tot de Oeral, zullen daar geen be
hoefte aan hebben.
Een veiligheidsconferentie heeft jrin.
Men moet echter wel weten waar
men over spreekt, wil men niet
zoals zo vaak in het verleden
langs elkaar heen praten. j
