Sfeer van drie eeuwen geleden
op Toorenvelt in Oegstgeest
Commentaar
Rijnsburg heeft 100-jarige
Oud boerderijtje
werd n sieraad
A. A. de Monyé ,,ere-burgemeester van Columbus
FEEST IN HUIZE ..AVONDZON"
Vingertje pijn.
Grote meid.
Mama heeft jodium.
Zonder bijt.
Wereldomroep
Communicatie
Vragen raadslid
over Waardgracht
UNIEK VOOR LEIDEN
Zeventiende-eeuwse rust weerstaat de nervositeit van onze dagen
Bezoek
(Van een onzer verslaggevers)
RIJNSBURG Rijnsburg heeft over twee dagen een honderdjarige:
de heer A. A. de Monyé. Geboren in Katwijk-B innen, beschouwt hij
zichzelf toch als een Rijnsburger. En niet ten onrechte. ..Op 10-jarige
leeftijd kwam ik hier al wonen", aldus de man die vrijdag een eeuw
vol maakt. Sinds vier jaar woont hij in bejaardencentrum huize Avond
zon" en dat bevalt hem prima. „Ze zijn hier geweldig goed voor mij'
zo vertelde de heer De Monyé ons dezer dagen. Vanzelfsprekend zal z'n
verjaardag niet. ongemerkt voorbijgaan. Het feest zal samen met de
overige bewoners van ..Avondzon" i^rijdag in intieme kring worden
gevierd.
kaarsen in kleine of grote kande
laars, bloemen in tere vaasjes of
fleurige potten, tafeltjes, snuiste
rijen. kastjes, wandkleden en nog
veel meer.
En dan, terug in de eigen eeuw
met de felle zon op de klinkers,
springen we geschrokken opzij voor
zo'n blikken duivel op wielen, zo'n
automobiel
betadine
jodium
v
LEIDEN Gisteravond is bij het
bakken van een carbonade in een
keuken aan het J. P. Coenhof de
vlam in de pan geslagen. De kok
was even weggegaan om boodschap
pen te doen. Bij zijn thuiskomst
kon hij er niet meer in. omdat de
deur in het slot was gevallen.
De inmiddels gealarmeerde bran-
weer forceerde in één moeite de
deur en bluste het opkomende
brandje.
mimu •iiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiimiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiii
De ruime woonkamer, mei op
de voorgrond het podium. Links
de zithoek, rechts het Vlaamse
kunstkabinet met tientallen ge
heime landjes en met schilder
stukjes uit de school van Ru
bens. Tegen de wand links de
Zaandlandse klok vit 1690
Coulante wisselkoersen
AMSTERDAM 15 ju!i Londen 8.69%—
8 70'v New York 3-53R—3.64ft, Montreal
3 36,1,3.36,Parijs 3.16—3.21, Brussel 7.23Vj
—7.23'U, Frankfort 91.14—91.19. Stockholm
70.341 j70.39',?. Zürich 84.57":—84.62"/:, Mi
laan 57-97's—58.021/0, Kopenhagen 48.30L.
—48.35"/!, Oslo 50.93'/!50.981,4, Wenen 14.09*/*
14.10'11Lissabon 12.81—Vsl2,83.
A. A. DE MONYé
100 jaar
(foto Kruyt)
De 100-jarige Rijnsburger ziet er
nog vitaal uit. Er ontgaat hem niets
en wat zijn gezondheid betreft is ook
alles best in orde. De heer De Monyé
heeft alle reden een bijzonder te
vreden mens te zijn en dat steekt hij
niet onder stoelen of banken.
Hij heeft vijf zonen, van wie er vier
zijn geëmigreerd naar Canada en
Amerika. Drie van hen zijn ter ere
van het feest naar Rijnsburg geko
men. Een andere zoon woont vlak
bij. in Oegstgeest.
De heer De Monyé (de naam ge
tuigt van een Franse afkomst: ..In
Frankrijk staat nog een kasteel dat
zo heet") bewaart een prachtige her
innering: „In 1947 ben ik voor vier
maanden naar Amerika geweest. Zij
hebben mij in Rotterdam op de boot
gezet en in New York hebben ze mij
er afgehaald. De overtocht heb ik
alleen gemaakt. Ik was toen al 78
jaar".
Toen hij terugkwam in eigen stée
was hij ..ereburgemeester" van de
stad Columbus (Ohio). Een groot bord
dat aan de wand in zijn gerieflijke
kamer in „Avondzon" hangt, ge
tuigt ervan. „The great seal of the
state Ohio" staat er ondermeer op
te lezen.
Dat „ereburgemeesterschap" kreeg
hij, nadat hij voor een bezoek uitge
nodigd was door de burgemeester
van Columbus.
Het is niet de eerste keer dat de
heer De Monyé nu in de plaatselijke
belangstelling komt te staan. Zea
jaar geleden (hij was toen 94 jaar),
mocht hij de eerste steen leggen voor
het winkelcentrum in R\jnsburg.
Ook dat beschouwde hy als een eer.
Ter gelegenheid van z'n honderd
ste verjaardag kreeg de oudste in
woner van Avondzon vorige week
bezoek van de Wereldomroep. Hii
werd geïnterviewd en het gesprek
werd op de band opgenomen en zal
vrijdag, op de dag van zijn verjaar
dag. 's-avonds zowel in Amerika als
in Canada worden uitgezonden. Op
deze manier groet de hoogbejaarde
Rijnsburger zijn achtergebleven zoon
kleinkinderen en andere familieleden
in deze landen.
Jammer is het dat die ene zoon
door omstandigheden niet naar
Rijnsburg kan komen, maar dank
zij de wereldomroep zal hij toch de
stem van zijn vader kunnen horen.
Vrijdag is het feest in Avondzon.
Daar zullen direktrice en perso
neelsleden wel voor zorgen. „Ik ben
geboren tussen 12 en 1 uur", zegt de
heer De Monyé, die met groot ver
langen naar de voor hem zo belang
rijke dag uitziet.
„Wij zijn er ook best trots op. Per
slot van rekening is het in ons be
jaardencentrum de eerste maal dal
er een honderdjarige is", aldus de
direktrice.
Dc heer Dc Monyé zal vrydag
liccl wat felicitaties in ontvangst
hebben te nemen. Al is het alleen
maar van dc byna zeventig medebe
woners van Avondzon. Iedereen mag
hem even graag. Bij het personeel
staat de byna 100-jarige bekend als
een uitermate dankbare bewoner.
ISOSE COURANT - WOENSDAG W WW 1
Het bezoek van de burgemeester
heeft vooral 'n menselijke kant. En
dié zal bij het bepleiten in Den Haag
van meer faciliteiten ten bate van
de krotopruiming in Leiden wel de
gelijk moeten meespreken. Het mag
de bewoners van de Waardgracht
dan ook enige hoop op uitzicht ge
in de diepte zie je twee oude
huizen, Toorenvelt (linksonder)
en Schoutenburg. Daarachter
zet de twintigste eeuw zich
voort met. zijn garageboxen
bedrogen uit. Met de uitdrukking
„zaal" gaan zijn gedachten een juis
ter kant op: de huiskamer van me
vrouw Wittop Koning is twaalf bij
zes meter. Die ruimte heeft zij ook
wel nodig voor haar meubilair, in
het midden gegroepeerd als een zit
je om de open haard, langs de wan
den harmonieus opgesteld onder
schilderstukken en fraaie wandkle
den. Alles onder een zoldering van
lindegroene balken.
Podium
Achterin de kamer is een soort
podium (met daarop een Italiaanse
Renaissance kist. zestiende eeuw, de
tijd waarin men nog geen kasten
gebruikte), vanwaar een sierlijke
trap zichtbaar wordt. Vandaar komt
men via een peuterig niskamertje
op de vroegere bietenzolder. Thans
wordt dit deel van het huis, ook
de werelden bijeen op het netvlies;
bruikt als slaap-, logeer- en stu-
deerverdieping.
Een toevallige blik uit een raam
brengt hier even twee contrasteren
de werelden bijeeli op het ntvlies:
de zeventiende-eeuwse kamer en de
twintigste-eeuwse torenflat buiten.
Sfeer
We blijven nog even in die oude,
onwerkelijke en toch heel reëel in
huis en tuin aanwezige wereld. Lo
pen op zeldzame tapijten, zien een
rijkgesneden Italiaans bureau uit de
zestiende en een Zaanlandse klok
uit de zeventiende eeuw, een Meis-
ner koffie- en theeservies (1763) in
twee nissen uitgestald en overal
C*R IS een klinker gegooid in de
rustige vijver van de Voorhout-
se samenleving door de aanneming
in de gemeenteraad van het bestem
mingsplan Dorpsplein. Het ver
trouwde beeld kerk-pastorie-vijver
zou er ernstig door verstoord wor
den. De rustige sfeer zou verdwij
nen. Vrijdag en zaterdag is een
handtekeningenactie gehouden met
maar liefst duizend namen als resul
taat. Zij worden opgestuurd naar
het provinciale bestuur met een
solirijven van de partij Gemeente
belangen, die tegenstemde.
Dit geval toont aan. dat er kort
sluiting kan ontstaan tussen de bur
gerij en haar vertegenwoordigers in
het plaatselijke bestuur. Men kan
zich afvragen of de voorstemmers
wel voldoende op de hoogte zijn ge
weest van de gevoelens in de bur
gerij met betrekking tot dit voor
het centrum van Voorhout zo in
grijpende plan. Zo ja. hebben zij
daarmee bij het bepalen van hun
stem dan wel genoeg rekening ge
houden?
Anderzijds kan de vraag worden
gesteld hoe het komt dat de actie
vanuit de bevolking zo laai is be
gonnen. Men kan hebben geweten
dat de raad dit besluit zou kunnen
nemen. De zaak blijkt zelfs zo te
leven dat mensen geld beschikbaar
LEIDEN Het raadslid Herman
Amptmeijer heeft het college van B.
en W. een aantal vragen gesteld. Hii
informeert of het college kennis
heeft genomen van de zes eisen, die
het wijkcomité „De Waard" maan
dagavond aan de burgemeester heeft
overhandigd. Verder vraagt hij of
het college deze eisen gerechtvaar
digd vindt en of men ze wil inwilli
gen en zo ja. binnen welke termijn?
hebben gesteld om de vijver te
laten opknappen.
Het is natuurlijk niet té laat, want
elk raadsbesluit moet in Den Haag
worden goedgekeurd en kan zelfs
bij de Kroon belanden, maar het
is tocli wel duidelijk dat er hier
aan de relatie tussen de burgerij en
haar vertegenwoordigers in de ge
meenteraad iets schort.
De les hiervan is dat de burgerij
meer politieke belangstelling zal
moeten gaan tonen en dat de frac
ties in de raad zeker in gevallen
als deze meer de meningen van hun
kiezers moeten peilen. Want het is
nogal wal: duizend protesten en
dan nog voornamelijk uit de kom
van het dorp.
Verbetering van de communicatie
tussen kiezers en gekozenen moet
toch vooral in een kleine gemeente
mogelijk zijn. Aan de eigen verant
woordelijkheid van de raad willen
wij niet tornen maar zijn besluit
vorming moet als het kan wel een
afspiegeling zijn van wat in de
burgerij leeft.
DE KASTEN-SPECIALIST
Hooglandse Kerkgracb'. 47-49
hoek Nieuwstraat, LEEDBff
:el. 01710 - 33078
600 mode,,cn ün'ek de kasteavj«reM
Haarlem Den Haag Mém
(Van een medewerkster)
IEGSTGEEST Vanaf Oegstgeests enige torenflat, een twintigste-
h ms -bouwwerk in twaalf woonlagen, zie je in de diepte het enige
'Merstraatje („kinderhoofdjes") met gaslantaarns, dat het dorp nog
j zit. Twee oude huizen liggen daar schuin tegenover elkaar: „Schouten-
)z#rg" en „Toorenvelt". In zeventiende-eeuwse rust weerstaan zij de
last en nervositeit van onze dagen: zij zien kans de voorbijganger in
nirok of hippe jas even zolang het straatje duurt in hun eigen
er te trekken. Een sfeer van geheimzinnige nisjes en verborgen trap
achter hun gevels.
(burgemeester Van der Willigen
gaat de Waardgracht bezoeken.
Hij heeft de uitnodiging van het co
mité aanvaard. De burgemeester
kon moeilijk anders. Maar men mag
bij hem oprecht medeleven vooron
derstellen. De woontoestanden aan
de Waardgracht zullen hem onge
twijfeld bekend zijn maar dit di
recte contact met de bewoners is
toch niet zonder waarde. Ofschoon
de betekenis daarvan niet moet wor
den overschat.
De burgemeester zal, als hij alles
heeft gezien, de bewoners niet kun
nen beloven dat de sanering van dit
gebied in versneld tempo zal wor
den doorgezet. Dat hangt van vele
factoren af, ook van factoren waar
op de gemeente geen vat heeft. Bo
vendien moet zo'n bezoek altijd op
pervlakkig zijn. Elke dag daar te
moeten leven is nog iets anders dan
er met bewogen belangstelling even
kennis van te nemen.
)e klopper laat zijn „bom" horen
de deur van „Toorenvelt", Wijt-
I bachweg 6. De bewoonster, me-
uw M. Wittop Koning .doet open.
Ut t enige gerechtvaardige spanning
e< :ht zij de reacties af van de be
ker. voor wie zich met het open-
iu D van de zware groene voordeur
verrassend doorkijkje onthult,
r smaakvol ingerichte vertrek-
i achter elkaar leiden de blik tot
ter in het huis. waar een lande-
e tweedelige deur (de bovenkant
de onderdeur gesloten) toe-
g tot de tuin verschaft.
Cn-
u U bent in de stal", vertelt de
tvrouw. Zij vangt een verbaasde
t op en wijst op het schuin
•3 ipende dak, dat alle vier vertrek-
i bedekt. „Dit was vroeger één
s, mte, maar onze architect (de heer
xi van der Sterre uit Leiderdorp)
i :ft er vier van gemaakt. Achter
■U .ar heb ik nu deze hal, de eet-
-j ner. m'n keuken en een rommel-
n( nertje. Hiernaaset, over de hele
gte van deze vroegere stal, is
woonkamer".
Antiek
lehalve de indeling van het huis
t echter ook de inrichting direct
er is uitgezonderd in de keu
en dan nog zoveel mogelijk
ewerkt geen enkel modern
rwerp in huis. Alles is antiek,
ding heeft zijn eigen, vaak
e geschiedenis. Toch is de sfeer
rminst saai of angstig-kostbaar.
gendeel. Elk voorwerp schijnt te
len zeggen: „hier ben ik en ik
me hier best thuis". Van de
htglanzende plavuizen in de eet-
er (groene) en de keuken (brui-
af tot de Delftse kan of het
amse kunstkabinet in de woon-
er toe, alles ligt of staat er zo-
het moet zonder enige kunslma-
eid.
Jong
evrouw Wittop Koning is altijd
een liefhebster van antiek ge-
"t. Al heel jong kocht zij haar
ste „stuk", een beddebankje
r twaalf gulden), dat nog steeds
itlllllUIUIIIUli
haar dagelijkse omgeving siert.
Die „dagelijkse omgeving" is trou
wens ook niet van vandaag of gis
teren.
Haar huis is al afgebeeld op een
gravure van omstreeks 1600, ver
vaardigd door een zekere A. Rade
maker. De gravure hangt in de hal,
boven een Spaanse met ivoor inge
legde tafel, en laat zien dat „Toor
renvelt" in de zeventiende eeuw een
hofstede moet zijn geweest niet
(natuurlijk, vanwaar anders de
naam?) een toren, een achtkantige
nog wel.
Een jaar of tien geleden stond
„Toorenvelt" op de nominatie om te
verdwijnen het was een ver
waarloosde. onbewoonbare boerde
rij geworden. Doch tegelijkertijd een
ideale gelegenheid om de antiekver
zameling van de huidige eigenares
op verantwoorde en tevens kunst
zinnige manier „op te bergen". Mits
er aan het pand flink wat werd
opgeknapt, hetgeen onder leiding
van de Leiderdorse architect ge
beurde. De gemeente vervolmaakte
het geheel met de aanleg van het
klinkerstraatje.
Mok
Wanneer de voormalige stal ge
ruime lijd is bewonderd de hal
met zijn bronzen klok, die in 1678
landvolk en tuinders aan tafel riep,
de eetkamer met zijn handbeschil
derd Empire servies en uitzicht op
de ruime tuin in zeventiende-eeuw-
se stijl, de keuken met zijn Engelse
pub-krukken en metalen ring waar
aan vroeger worsten werden gerookt
en nu wat bosjes uien hangen, en
tenslotte de rommelkamer met ver
borgen centrale-verwarmingsketel
en stenen trapje naar de wijnkelder
is het tijd voor een kopje koffie
in de woonkamer.
Wie bij het woord „woonkamer"
aan een vertrek van enkele vierkan
te meters denkt, komt in dit geval
Toorenvelt was omstreeks 1600
een leengoed. Twee huizen, een
achtkantige toren en een soort
kapel.
