Miiseem op golfsla
van de zee
Orgelconcours Haarlem
CREATIEVE KUNST
Johann Lemckert favoriet
EXTRA AANDACHT
mer eist
5000
woningen
Roemeense jjugak duldt
leiders naar geen verzet
Sow jetunie
Oe Thant bepleit
verbod voor
chemische wapens
Stemmen met
ballpoint
ongeldig?
PvdA: medische
faculteit
in Limburg
OONMRDAG 3 JUtl 1969
Vervolg van pag. 1
De liberaal Wiegel wilde er wel I
rond voor uitkomen dat hij uitstel
van de huurverhoging van 6 procent,
zoals door de SER aanbevolen, een
slechte zaak vond. Daarmee zou de I
hoeksteen van het beleid van mi
nister Schut om woningen tegen de
kostprijs te gaan verhuren, worden
weggenomen. Hij wilde niet accepte
ren dat de huurverhoging waarvan
de invloed op de kosten voor le
vensonderhoud 0,3 procent bedraagt,
telkenjare inzet zou worden van
loononderhandelingen.
Voor de VVD zou het onaanvaard-
baar zijn dat het structurele karakter
van de huur- en subsidiepolitiek en
de continuïteit van het bouwbeleid
afbreuk werd gedaan.
De heer Van der Peijl sloot zich
hierbij min of meer aan, met dien
verstande dat hij het doorgaan van
de huurverhoging per 1 januari
beslist gepaard wilde doen gaan met
aanvullende individuele subsidie voor
de laagstbetaalden.
Onrust
De heer Corsten: Maquette van het tankenpark van Pakhuisinees-
teren in het Botlekijgebied.
De heer Andriessen (kath. v.) vond
de onrust in het land over het wo
ningbouwbeleid berijpelijk, gezien
de verwachting dat het programma
niet gehaald zal worden en gezien
het feit dat de rente onrustbarend is
opgelopen waardoor de stich-
tingskosten hoog zijn.
Mocht onverhoopt blijken, aldus de
heer Andriessen. dat het programma
voor 1969 niet gehaald wordt, dan zal
de minister aangepaste maatregelen
moeten nemen.
De heer Van den Doel pleitte voor
subsidie-aanpassing, voor een defini
tieve toezegging dat de 5000 extra
woningen er komen, voor nog meer
woningen in de woningwetsector.
Niet alleen de particuliere bouw
moet profiteren van inhalen van de
achterstand.
DEN HAAG Minister Klompé (CRM) heeft de kunstenaars
beloofd in de begroting 1970 en de daarop volgende begrotingen
extra aandacht te zullen schenken aan de creatieve kunst.
De minister deelde dit gisteren mee
tijdens een gesprek met een afvaar
diging uit '-«et bestuur van de Neder
landse federatie van beroepsvereni
gingen van Kunstenaars.
Dit gesprek werd gevoerd naar
aanleiding van de op 19 juni j.l. door
de federatie aan de minister aange
boden „eerste nota inzake enkele
dringende kuituur-politieke
vraagstukken".
In de werkplaats: Links modelbouwer Marcel Germans, rechts zijn
collega Ruud van Bohemen.
brengt zo enthousiast zijn werk
te doen? „Het sea-minded maken
van onze jeugd." Voor hém geldt
het spreekwoordelijke: Er moet
gevaren worden!
dienst verwerkt 5000 verzoeken om
informatie per jaar.
Lezingen
De heer Corsten propageert bezoe
ken van scholieren en leden van be
drijfsverenigingen aan het instituut
gecombineerd met een rondvaart
door de Rotterdamse havens. „Voor
lichting en realiteit worden d'an sa
mengebundeld."
Een van zijn taken is het houden
van lezingen over alles wat verband
houdt met de scheepvaart. Dit ge
beurt meestal in het kader van de
door de Stichting Bedrijfsleven-On
derwijs (CBO) te Den Haag georga
niseerde schoolwerkbezoeken.
Als oud-marineman en oud
koop vaardij er die de hele wereld
bereisde, gecombineerd met een
opvallende kennis van zaken en
interesse, kan Corsten wel iets
vertellen.
Geheugensteuntje voor zijn le
zingen is een privé-archief. Tij
dens ons gesprek zegt hij: „Weet
u hoeveel varenslieden de we
reld telt?" Hij kijkt in zijn aan
tekeningen: „In 1967 waren er
350.000 zeevarenden op de we-
reldkoopvaardij waaronder 5000
vrouwen."
Wat de heer Corstens ertoe
BOEDAPEST President Ceause-
scu en premier Maurer van Roe
menië zullen volgende week naar
Moskou reizen, zo is gisteren in diplo
matieke kringen in Boedapest verno
men.
De Roemeense leiders zouden een
nieuw vriendschapsverdrag voor we
derzijdse hulp ondertekenen dat in
de plaats komt van het 20-jarig
verdrag dat vorig jaar afliep.
In genoemde leringen is voorts ver
nomen dat de Russische partijleider
Brezjnef 4 augustus naar Boekarest
zal komen als vertegenwoordiger van
de „zusterpartij" op het tiende Roe
meense partijcongres. Nauwelijks 24
uur eerder eindigt het bezoek van de
Amerikaanse president Richard
Nixon aan Boekarest.
Stoffelijk overschot
Tsjombe naar Brussel
ALGIERS Het stoffelijk
overschot van ouc'-premier Moise
j Tsjombe is vandaag per vilegtuig uit
I Algiers naar Brussel overgebracht.
I Mevrouw Tsjombe die na de dood
j van haar man in een Algerijnse ge-
vangenis, naar Algiers vloog zal met
I hetzelfde vliegtuig meereizen.
PRAAG De Tsjecnosiowaakse
partijleider Gustav Husak heeft op
een bijeenkomst van journalisten in
Praag meegedeeld, dat alle centra
van verzet tegen de partijlijn bin
nenkort zullen worden geliquideerd,
niet met geweld maar met politieke
middelen.
Hij zei dat voor dissidente vak
bondsleiders, studenten en journa
listen de tijd afloopt.
Waarnemers leiden uit zijn woor
den af, dat recalcitrante personen uit
gezagsposities zullen worden verwij
derd, maar dat er verder tegen hen
geen maatregelen zullen worden ge
nomen.
NEW YORK Secretaris-generaal
Thant van de VN heeft alle landen
aanbevolen een akkoord te sluiten
inzake het staken van het onderzoek,
de vervaardiging en het opslaan van
chemische en bacteriologische wa
pens. In dit akkoord zou ook moeten
worden bevestigd dat het protocol
van Genève van 1925, waarbij gifgas
sen werden verboden, ook van toe
passing zou moeten zijn op alle che
mische en bacteriologische wapens.
Van Maurikken
helpen Maurik
De gotische kerk van Maurik heeft
drie stijlvolle koperen kaarskronen
nodig. Maar dat gaat nogal wat
kosten: 3500 gulden per stuk. De fa
milievereniging van de Van Maurik
ken, die ook blijkens de familiedagen
die er worden gehouden, hun stam-
dorp niet kunnen vergeten, willen nu
voor een kroon zorgen.
In hel blad van de vereniging
„De Maurikkroniek" van juni
worden de 300 lezers opgeroepen een
steentje bij te dragen. Maar redac
teur W. H. Morel uan Mourik hoopt
dat alle andere Van Mo(a)urikken in
de wereld ook zullen helpen. Hij ver
zocht me u te vertellen van de „Van
Maurïkken-actie"
Geïnteresseerden kunnen zich met
hem in verbinding stellen: Vermil
joenstraat 23, Rijswijk - tel. 070 -
904199. Het gironummer van de pen
ningmeester is 690614 (J. G. Morel
van Mourik, Hulsthorststrüat 135,
Den Haag).
HAARLEM De vier deelnemers
aan de improvisatiewedstrijd, die
vrijdag in de St. Bavokerk wordt
gehouden, hebben gisteravond geza
menlijk aldaar voor een vrij talrijk
publiek, waaronder veel buitenlan
ders, geconcerteerd. Het waren Jean
Pierre Leguay, een leerling van Gas
ton Litaize, Hans Josef Roth, Peter
Panyavski, die vanaf zijn twaalfde
jaar een organistenopleiding ontving
bij Anton Heiier, en onze landgenoot
Johann Th. Lemckert, die bij
Adriaan Engels cum laude slaagde
voor het orgelsolistenexamen.
Leguay begon met een orgelmis
van Frangois Couperin. De orgelmu
ziek van deze Franse clavecinist geeft
altijd aanleiding tot kleurrijke en af
wisselende registraties. De 62 stem
men van het grote Müller-orgel
bieden vrijwel onbeperkte mogelijk
heden. Wij kregen de indruk, dat de
organist nog te weinig vertrouwd
was met het Bavo-orgel. Er deden
zich kleine aarzelingen voor, en het
geheel stond niet op het niveau dat
men van deelnemers aan het grote
orgel concours verwacht. De long-
werken werden niet overal op
smaakvolle wijze aangewend.
Roth hield het met een klein Bach-
programma (Koraal „Kommst du
nun, Jesu, vom Himmel herunter" en
Preludium en Fuga in f kl.) bij de
beproefde oudduitse orgelcultuur.
Degelijk en verzorgd. Maar zo spe
len tientallen Nederlandse organis
ten.
De jongste deelnemer van het con
cours, Planyavski (22), speelde een
chromatische Fantasie van Sweelinck
en een Ecce lignum crucis van Hei-
Ier. Vooral in laatstgenoemd werk
gaf hij van een rijke fantasie blijk.
Lemckert leverde wel de beste
prestaties. Zijn programma bestond
uit een in 1952 gecomponeerde Pre
ludium en Fuga van Henk Badings.
In deze compositie is Badings, in
wiens werk het cerebrale toch meest
al wel de boventoon voert, uit zijn
slof geschoten. De voordracht van
Lemckert klonk zeer verzorgd en
voortreffelijk van registerkeuze. Het
zelfde kan worden gezegd van het
min of meer populair geworden Cho
ral varié sur le thème du „Veni
Creator" van Maurice Duruflé. De
variaties werden prachtig beheerst
en met een rijke verscheidenheid aan
timbres ten gehore gebracht.
Afgaande op wat wij deze avond
te horen kregen, lijkt onze landge
noot sterk favoriet voor de prijs van
het concours. Maar improvisatie is
een heel apart terrein voor de orga
nist. Allerlei verrassingen zijn mo
gelijk. Wij zullen ons maar niet aan
voorspellingen wagen.
W. H. Wolvekamp.
Beide partijen bereikten over
eenstemming over de noodzaak van
voortdurend overleg. Van bijzonder
belang daarbij is, dat er vormen zul
len ontstaan waardoor een open com
municatie tussen overheid, kunstle
ven en samenleving zal worden be
reikt.
Met betrekking tot een aantal in de
nota aan de orde gestelde punten
werden concrete afspraken gemaakt.
Zo werd afgesproken, dat de federa
tie een eerste bijdrage zal leveren,
waarna in verdere samenspraak tus
sen overheid, federatie en raad voor
de kunst een werkstructuur zal wor
den ontwikkeld.
De suggesties van de federatie voor
een centraal subsidie-bureau en een
kunstinformatie-centrum zullen in de
naaste toekomst aan de orde worden
gesteld.
De federatie deelde de minister
tenslotte mee haar beleid kritisch te
zullen volgen. Zij wil onder meer
daartoe in het najaar 1969 een con
gres organiseren.
DEN HAAG Het Tweede-Ka
merlid mejuffrouw G. Kok (kath.v.)
heeft de minister van binnenlandse
zaken gevraagd of bij de gisteren ge
houden verkiezingen van leden van
de Eerste Kamer drie uitgebrachte
stemmen ongeldig zijn verklaard om
dat zij met een ballpoint waren uit
gebracht.
Indien dit zo is dient de kieswet
zodanig te worden gewijzigd dat „het
bezigen van algemeen gebruikte
schrijfmiddelen" bij het invullen van
een stembiljet bij de verkiezing van
eerste Kamerleden geen reden meer
is tot ongeldigverklaring, aldus me-
jufrouw Kok. (In de provinciale sta
ten van Zeeland stemden drie CHU-
leden met de blauwe balpen in plaats
van de hokjes voor de namen met
het wettelijk voorgeschreven potlood
zwart te maken Red.)
DEN HELDER De 24 ton me
tende Deense viskotter Jorna is
dinsdagnacht door de Zweedse kust
vaarder Tavastlan (500 ton) op 15
mijl noord-west van het lichtschip
Texel overvaren. Het kottertje lag
voor anker en drie opvarenden lagen
te slapen. Binnen vier minuten zonk
het scheepje. De 39-jarige kapi
tein-eigenaar Van Broei uit Spejerg,
de 39-jarige V. Jeppesien uit Tomder
en de 26-jarige B. Hansen uit Struer
konden door het Zweedse schip wor
den gered.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De Tweede-
Kamerfractie van de Partij van
de Arbeid vindt de Zuid-Lim
burg het meest in aanmerking
komt voor de vestiging van de
Achtste Medische faculteit.
Staking metro Londen Dit moet duidelijk gezien worden
als een aanzet tot dc vorming van
LONDEN Personeel van de Lon-
dense ondergrondse heeft vandaag ge
staakt om hogere lonen. Venvacht
werd dat de twee miljoen reizigers tij
dens de spitsuren in een chaos zouden
belanden.
als een aanzet tot dc vorming
een universiteit in Limburg, met
daarnaast een zodanige ontwikkeling
in Brabant en Twenthe. De daar aan
wezige hogescholen moeten op den
duur worden uitgebouwd tot volle
dige universiteiten.
De Amerikaanse astronaut Frank Borman is even een praatje komen maken
met zijn Russische ruimtecollega's. Gisteren is hij, per vliegtuig, in Moskoji
gearriveerd, waar ter verwelkoming (van links naar rechtskosmonaut
Georgi Beregovoi, een tolk, kosmonaut Gherman Titof en generaal Nikolai
Kahanin, hoofd van het sowjetruimteprogramma aanwezig waren. Geheel
links Borman.
Model van booreiland Cowrie One, vervaardigd voor Gusto.
Minister Klompé ontving gisteren een delegatie van de federatie van
beroeps-beeldende kunstenaars. Na de besprekingen poseerde men voor
de fotografen: van links naar rechts J. Schrofer, drs. W. H. Sinninghe,
minister Klompé en Jan Kassies.
Klompé belooft kunstenaars
fien scheepswerf in het klein en het Madurodam van de
scheepvaart. Twee typeringen voor een Rotterdams instituut, dat
in deze tijd van het jaar weer op het programma staat van heel
wat schoolreisjes.
Toch komt de functie van het „Instituut voor Scheepvaart en
Luchtvaart" met genoemde karakteristieken niet helemaal uit de
verf.
H. A. Corsten, hoofd museumzaken en hoofd atelier zegt:
„We zijn informatiecentrum in de ruimste zin van het woord.
Naast een inlichtingendienst, een bibliotheek en een bureau
tijdschriften-uittreksels, hebben we een museum, dat speciaal ge
richt is op de verschillende facetten bij de houw van schepen, de
navigatie, en de outillage in de havens."
U Modellen, die voor een deel in het
HUID vaOUCJrÏBSn eigen atelier zijn en worden vervaar
digd.
II i it i-se li eepswe r f
De heer Corsten, hoofd atelier,
praat over de werkplaats als een di
recteur over zijn scheepswerf.
„Oorspronkelijk werkten en repa
reerden we alleen maar voor het
museum. Na de oorlog zijn we voor
tentoonstellingen, voor derden, gaan
werken, wat natuurlijk commerciële
baten bracht.
Di/iinmie/.'
Dat het instituut metterdaad die
ontwikkelingen bijhoudt en re
gistreert, blijkt niet alleen uit de ant
woorden die op de meest merkwaar
dige vragen, de zee betreffende wor
den gegeven, maar ook uit het
museum.
Een verzameling modellen laat zien
wat er tegenwoordig in scheepvaart
en scheepsbouw te koop is. Een drij
vend dok in werking, langscheeps- en
dwarsscheeps tewaterlaten,
scheepsvoortstuwing in werking, een
atoomreactor, maquettes van de Rot
terdamse havens, laden en lossen,
een commandobrug met stuurhuis op
ware grootte: dynamiek die elke be
zoeker boeit.
Het museum „in beweging hou
den", „de golfslag van de zee" erin
brengen is al jaren het streven van
directeur H. V. Quispel en hoofd
museumzaken Corsten. Beiden zijn
marine-officier geweest de heer
Corsten is ook oud-commodore van
de KPM en de suppoosten zijn op
enkele uitzonderingen na oud-mari
nemensen.
De suppoosten leiden de bezoekers
rond en houden de modellen schoon.
Doel is dus het aangepast houden
van het museum en reparatiewerk
voor derden, met wat nieuwbouw.
Een hele goeie klant is Esso Neder
land, die een permanente tentoonstel
ling heeft van modellen en maquet
tes."
Vragen
Naast het museum heeft het insti
tuut een uitgebreid informatiecen
trum. Er komen aanvragen om
scheepsbeschrij vingen, vragen over
laad- en losinrichtingen en over eco
nomie en statistiek van scheepsbouw
en scheepvaart.
De volgende vragen konden prompt
worden beantwoord: Wat was tot
op de seconde het nauwkeurige
tijdstip van de ondergang van de Ti
tanic? Hoe was het zoutgehalte van
het water in de Waalhaven te Rotter
dam in de rampnacht van februari
1953? Wat zijn de Australische
voorschriften voor het vervoer Van
schapen per schip?
De documentatie is het minst zicht
bare maar wel het belangrijkste facet
van het instituut. Er is een biblio
theek met 20.000 boeken (15.000 uitle
ningen per jaar) en de informatie-
Een mondvol, maar populair
uitgedrukt: het instituut houdt
van dag tot dag de vinger aan
de pols van koopvaardij, scheeps
bouw, visserij en binnenvaart.
Binnen afzienbare tijd zal het
instituut ook worden omgedoopt
in „Nationaal Instituut voor
Scheepvaart en Scheepsbouw".
Een van de redenen voor deze
naamsverandering is het ver
dwijnen van de meer beperkte
afdeling luchtvaart, die naar een
luchtvaartmuseum wordt over
gebracht.
De heer Corsten: „Dit is wel
jammer, want vooral scholieren
hadden een grote belangstelling
voor deze afdeling, maar de ont
wikkeling gaat zo snel, dat het
niet bij te houden is. Onze kracht
ligt vooral in aanpassing bij de
nieuwe ontwikkelingen in
scheepvaart en scheepsbouw."
We hebben zelfs een waterzuive
ringsinstallatie voor een expositie in
Chicago gemaakt, een deel van een
turbine die in Delftse collegezalen
werd gepresenteerd, en maquettes en
booreilanden in miniatuur.
Persoonlijk leg ik contacten met
opdrachtgevers, hou ik me bezig met
de calculatie en het bespreken van de
ontwerpen. Maar het is nu zo dat
willen we de ontwikkeling in de
scheepvaart bijhouden *-* we ons zo
veel mogelijk op ons museum zullen
moeten gaan richten.
Bijzonder vak
Het is ook moeilijk goede model
bouwers te vinden. Onze oudste mo
delbouwer, de heer (L.) Verboom,
gaat met pensioen. Hij was uitzon
derlijk goed en is bijna niet te ver
vangen. Het is een bijzonder vak, je
moet het in je vingertoppen hebben.
We hebben nu twee jonge modelbou
wers in dienst: Marcel Germans en
Ruud van Bohemen. In losvastc
dienst werkt voor ons P. J. Deijl.
We willen ons nu vooral toeleggen
op reparatie. Reparatie en revisie van
modellen is, evenals in de grote
scheepsbouw, commercieel aantrek
kelijk. In de nieuwbouw bestaat een
zware concurrentie met grote model
bouwers.
