Grootse Mahler
onder Haitink
Volkszang
in bundel y
Simsalabim
vr* - v.*
BÉJARTS LIEFDE
VOOR MYSTIEK
Musement* springt hoog
over de drempelvrees
Geadopteerde dochter vond na 35
jaar echte moeder weer terug
Concertgebouworkest
Heerschappij
van Russen
op zeeën
Bonte Kunst-kermis in Jaarbeursgebouw
Bekroning van hardnekkige speurtocht
Personeel Grasso
uur in staking
Israël valt
2 dorpen in
Jordanië aan
LAATSTE VLUCHT OP 30 JULI
f 27,50
7
VRIJDAG 20 JUNI 1969
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSWIJK „Zingen is een
tovermiddel. Het geeft uiting
aan wat woordeloos leeft, het
verhoogt de stemming, het
brengt troost aan wie zich geen
raad weten. Daarom, simsala
bim."
Dit zijn de eerste woorden waar
mee Marie-Cecile Moerdijk en dr.
Tjaard de Haan de nieuwe volks
zangbundel „Simsalabim" inleiden.
Op het ministerie van cultuur, re
creatie en maatschappelijk werk is
gistermiddag het eerste xemplaar
overhandigd aan minister dr. M.
A. M. Klompé.
De minister sloot bij bovenge -
noemde woorden aan door te ver
klaren dat zingen een band brengt,
daar waar verhoudingen verschra
len. Het werkt verzachtend in een
wereld waar het geweld toeneemt.
Actief
Dr. Klompé was verheugd dat de
Nederlandse Vereniging voor volks
zang zich als jong aan den volke
toont vol nieuwe ideen en acti
viteiten. Dr. De Haan, een van de
samenstellers van de bundel, zei
dat Simsalabim zowel oude als
nieuwe liedjes bevat. De vertrouw
de nummers zijn edhter vaak voor
zien van een betere wijs. De nieuwe
nummers zijn niet een soort caba
ret, maar alle gebaseerd op be
staande gegevens.
De bundèl bevat lokale en regio
nale nummers. Ook de verschillende
tijden van onze historie zijn ver
tegenwoordigd.
Het eerste exemplaar werd mi
nister Klompé aangeboden door de
heer J. P. Meuwese, voorzitter van
de Ned. Vereniging voor de volks
zang. Een vocalgroup van het mi
nisterie braaht met mevrouw Cecile
Moerdijk enige nummers ten ge
hore. wat uitliep op een huiselijke
samenzang.
haal gratis de
vakantiêspelletjes
kinderkrant
bij de speelgoed
winkel
Amsterdam Van een
evenwichtige programma-
samenstelling bij het Holland-
Festival-concert door het Con
certgebouworkest onder Ber
nard Haitink, donderdagavond
in de goed bezette, doch niet ge
heel gevulde Grote Zaal van het
Concertgebouw, kan bepaald
niet worden gesproken. Een gro
tere tegenstelling als die tussen
het in 1966 door Strawinsky ge
componeerde Requiem Cantic
les, dat vóór de pauze werd uit
gevoerd en de negende symfonie
van Gustav Mahler, is nauwe
lijks denkbaar.
De pas 87 jaar geworden grootste
levende componist heeft, met ge
bruikmaking van zelfs zeer moderne
componeer-methoden een uiterst kort
werk gecreëerd, ontdaan van alle
franje en in wezen sterk anti-emotio
neel van inslag, maar imponerend
juist door de geserreerdheid en het
volledige meesterschap van de ma
ker.
Mahler's laatste symfonie, mede
door het zeer sterke individua
listische stempel, dat de maker op
zijn latere werken drukte, is een ty-
I pische uiting van de fin de siècle-pe-
riode. Hier juist een hevige en soms
j overdreven aandoende emotionaliteit,
hyper-persoonlijk getint, als Mahler's
eigen afscheid van het leven.
Wèl is in talrijke passages de
komst te beluisteren van de nieuwe
tijd, met name van mensen als
Schönberg en vooral Berg, en mede
daarom doet deze negende, gelijk en-
Het Ballet van de XXste eeuiv
DEN HAAG Dc belangstelling
van de grote choreograaf en danser
Maurice Béjart gaat dc laatste jaren
vooral uit naar de Oosterse culturen.
Vanldaar ook zijn creatie van het In
dische ballet „Bhakti" door het Bal
let van de XXste eeuw donderdag
avond in het Congresgebouw.
Het beleefde in 1968 zijn première
in Avignon en is inmiddels ook ver
filmd. Het resultaat van deze verfil
ming moet fraai zijn geworden, want
Bhakti is een uiterst verfijnd, gesti
leerd ballet,zwaar -van gracieus
gestalte gegeven symboliek.
Het is gebaseerd op thema's uit ,de
Indiase mythologie en muziek en in
zijn choreografie heeft Béjart aan
een grote verering voor de Indische
denkwijze uiting gegeven in de visu
alisering van Rama, Krishna en
Vishnu.
De Indische, symbolische gebaren
WASHINGTON Binnen tien
jaar zullen de Russen in maritieme
sleutelposities de Verenigde Staten
evenaren of zelfs overvleugelen als
de huidige uitbreiding en modernise
ring van de Sowjetvlootstrijd-
krachten worden voortgezet. De
Russische produktie van oorlogstuig
vormt oen bedreiging voor de Ameri
kaanse heerschappij ter zee.
Dit zeggen twee Britse en twee
Amerikaanse deskundigen in een
rapport op verzoek van het centrum
voor strategische en internationale
studies van de universiteit van Geor
getown.
De onkwetsbaarheid van de Ameri
kaanse Polarisonderzeeboten zal in
de toekomst wellicht met succes kun
nen worden aangevochten en de
Amerikaanse vliegdekschepen zullen
kwetsbaarder worden als de huidige
tendens zich voortzet, aldus het rap
port. dat de VS adviseert veel meer
aandacht te besteden aan de koop
vaardij en de marine om de rol in de
wereld te kunnen blijven spelen die
ïij nu spelen. I
en houdingen, gepaard aan de
Westerse dansfiguren van dit ballet
stellen de hoogste eisen aan de spier-
beheersing en capaciteit van de
dansers; het moet dan ook worden
gezegd dat de resultaten onovertrof
fen waren en werkelijk de ovatie van
het publiek na afloop verdienden.
Vooral Maina Gielgud, Itomi Asaka-
wa, Paolo Bortoluzzi, Jorge Donn en
Germinal Casado toonden technisch
zowel als dramatisch een grote per
fectie en dat alles in levendige figu
ren in een sterk gestileerde choreo
grafie.
Balans
Dit neemt echter allemaal niet weg
dat de vermenging van Indiase en
Westerse dansfiguren het risico
meebrengt tot een balanceren op de
rand van de kitsch, En dat gebeurde
dan ook af en toe.
Veel minder sprak ons het ballet
„Donkere Nacht", naar twee grote
werken van de Spaanse mystieke
dichter San Juan de la Cruz, aan, dat
op ons een theatrale, ongenuanceerde
indruk maakte. Het heeft als basis de
zinnelijke liefde als symbool van de
verering met het goddelijke, dc nacht
als schijnbare ontkenning van het
licht en de vereenzelviging van de
minnaar met het voorwerp van zijn
liefde.
Het ballet wordt onder meer ge
danst door Maurice Béjart en Maria
Casarès, die eveneens dichtstrofen
spreekt. Dit alles zonder muziek met
slechts de ondersteuning van voetge-
roffel. De tederheid en verstilling, die
in de strofen ongetwijfeld ook aan
wezig zijn moesten hier plaats maken
door een onafgebroken erotisch gela
den spanning en explosies, die zeer
bombastisch aandeden. Dit ondanks
de grote bewondering die het prach
tige, indrukwekkende dansen van
Béjart teweegbracht.
Het openingswerk „L'Art de la
Barre" was een plezierig vertoon van
dc essenties van dc klassieke
danskunst aan de hand van de 'dage
lijkse academische les van een corps
dc^ ballet. Zuiver visueel, ontdaan
van alle dramatiek en van een pure
schoonheid met als enige begeleiding
het tikken van een metronoom en
later een adagio van J. S. Bach. Voor
al Duska Sifnios en Francine Cra
mer toonden hier een grote souplesse
en beheersing.
KIRSTEN EMOUS
kele van haar voorgangsters ook nu
nog modern aan.
Beide werken hebben, blijkens de
gehoorde resultaten, de vereiste voor
bereiding gehad. Strawinsky's Re
quiem kwam goed over, niet alleen
door de prestaties van de bekwame
solisten Sophia van Santé en Günter
Reich, maar vooral ook door het
voortreffelijke werk van het Neder
lands Kamerkoor en het Concertge
bouworkest onder de met veel kennis
van zaken leidende Haitink.
Het orkest heeft zich in Mahler
weer eens een ensemble van wereld
klasse getoond. Onder de inspireren
de leiding van Haitink, die ander
maal bewees een uitnemend Mah-
ler-dirigent te zijn, leverde het
ensemble een topprestatie, die de
aanwezigen niet licht zullen vergeten.
Nederland moet zich meer met
de overweldigende rijkdom aan
volksliederen inlaten en om dit
ideaal een bundelende stimulans
te geven heeft de Nederlandse
vereniging voor de volkszang een
keur van liederen samengebracht
in een nieuwe volkszangbundel.
Gistermiddag bood de voorzitter
van de Vereniging, de heer J. P.
M. Meuwese. het eerste exem
plaar aan aan minister Klompé
(links). Tussen de heer Meuwe
se (rechts) en de minister een
glunderende Marie-Cécile Moer
dijk, de enthousiaste propagan
diste van het volkslied.
De Braziliaanse voetballer Pele blijft
misschien na de eindronden van bet tor
nooi om het wereldkampioenschap 1970 in
Mexico. Rene Aquella Rivas, directeur van
een Mexicaans publiciteitsbureau, maakte
in Sao Paulo bekend dat zijn maatschappij
een optie op Pele heeft na 1970 ln een
Mexicaans team te spelen.
Hèt hoogtepunt van de avond was de
diep-gepeilde lezing van het slot-
Adagio. Het was jammer, dat het pu
bliek na afloop applaudisseerde
ofschoon begrijpelijk gehoord deze
weergaloze interpretatie want na
dit aangrijpende slot past eigenlijk
alleen maar een diep stilzwijgen.
P. V.
UTRECHT Hartverwarmende klanken van het straatorgel
„De Lange Gavioli" doen bij de bezoeker van de manifestatie van
de Nederlandse musea „Musement" in de Irenehal van de Kon.
Jaarbeurs de indruk ontstaan dat er een kermis op volle toeren
draait. Een bont spektakel, waarbij men echter geen plezier kan be
leven in de rupsbaan of met het Rad van Avontuur. De kunst neemt
nl. hier de centrale plaats in waarmee men volkomen ongedwongen
en zelfs wel eens op geraffineerde wijze zal worden geconfronteerd.
Op dit unieke evenement van meer dan 150 musea en oudheids
kamers kan men een bonte verscheidenheid aan kunstvoorwerpen
zien die een globale indruk geven wat zoal verzameld is.
Om met prof. dr. A. Klasens, voor
zitter van de Stichting Musement, te
spreken is er voor elke liefhebberij
een museum en voor elk museum is
liefhebberij; een visie waarmee in
deze tijd van toenemende vrijetijdsbe
steding meer en meer rekening moet
worden gehouden.
Niet alleen de fervente museumlief
hebber komt op „Musement" aan zijn
trekken, maar ook diegenen, die door
drempelvrees of andere factoren lie
ver langs een museum lopen dan de
ingang te kiezen.
Niet alleen de bekehde nationale
musea doen hun naam eer aan, maar
ook de provinciale en plaatselijke
„verzamelplaatsen" van kunstvoor
werpen. In de stand (die alle als een
soort honingraat zijn opgebouwd en
aan elkaar passen) van het Utrechtse
Museum „Van Speeldoos tot Piere
ment" speelt op geregelde tijden het
Gavioli-orgel, waarvan men op zijn
gemak kan genieten.
Dicht in de buurt kunnen ouders
hun kleintjes een paar kwartier
kwijt in de kindercrèche, waar aar
dige „jufs" helpen met kleuren en
verven. Het Schiedams Stedelijk Mu
seum is met een interessante, eigen
tijdse inzending paraat. Kleurrijke
olieverven van Appel en Constant
steken fel af bij de klinisch- witte
wanden.
Filmzaal
Geen zin in deze modernen? Vijf
stappen verder is de ingang van de
filmzaal waar in doorlopende voor
stelling Nederlandse documentaires
worden vertoond, Het Nederlands
Filmmuseum uit Amsterdam stuurt
elke dag een „klassieker" uit de cine
matografie.
Het Provinciaal Museum van
Drenthe heeft in doorkijkkastjes huis-
houdpotten uit de Elpcultuur (1300 -
900 v. Chr.) uitgestald. De uitrustings
stukken van een Romeins soldaat
kunnen zich in een grote belangstel
ling verheugen. Verstild hangt even
verder het „Liggend Naakt" van
George H. Breitner in de stand van
het Centraal Museum uit Utrecht.
Een radiografisch bestuurde vlieg
tuigbom steekt modernistisch af bij
een bloederig oorlogstafereel van de
schilder J. Hoynck van Papendrecht
waarop de eerste ontmoeting te aien
is van Nederlandse en Pruisische
troepen bij Waterloo. Een stand met
tientallen oude wapens van het Ne
derlands Leger- en Wapenmuseum
Generaal Hoefer te Leiden.
Rembrandt
Het is moeilijk om uit deze ver
scheidenheid van voorwerpen van
kunst en kennis, kunstschatten en cu
riositeiten hoogtepunten aan te wij
zen, hetgeen unfair zou zijn tegeno
ver de andere standhouders die elk
een aardig beeld geven uit de collec
tie van hun museum.
Het Mauritslhuis uit Den Haag
stond Rembrandt's „Anatomische
les" af, een prachtig, tevens zwaar
bewaakt schilderij dat enkele verze
keringsmaatschappijen .hoofdpijn zal
bezorgen.
Het schilderij is in 1828 door het
Mauritshuis aangekocht en zeer zel
den daar buiten tentoongesteld.
Links van Rembrandts meesterwerk
kan men een parafrase naar zijn
doek zien, gemaakt door de Engelse
schilder William Culbert en links de
kopie van Breitner (1885). Op vaste
tijden Is de TV- film van het ballet
„De Anatomische Les" van Glen Teb-
Mevrouw Ina Zwartjes uit Am
sterdam met haar kinderen Paula
(links) en Reinier. Zij is erin
geslaagd haar echte moeder
ze is als geadopteerde baby in
Nederland opgevoed na 35
jaar op te sporen in hel Engelse
Peterborough.
SCHIPHOL De 35-jarige
mevrouw Ina-Zwartjes-Beets uit
Amsterdam-Buitenveldert, in
1933 geadopteerd als baby van
slechts enkele weken, heeft na
35 jaar in Engeland haar werke
lijke moeder ontmoet.
„Het was een onbeschrijflijke ge
waarwording", vertelde zij gisteren
op Schiphol bij haar terugkomst uit
Peterborough, waar haar moeder, dc
53-jarige Muriel Clifford-Clark,
woonachtig is. „Wij lijken sprekend
op elkaar en na twee dagen al had ik
het idee nooit bij haar weg te zijn
geweest".
De hereniging van moeder en
dochter na 35 jaar is de bekroning
geweest van een hardnekkige speur
tocht, die mevrouw Zwartjes in de
afgelopen 20 jaar stap voor stap naar
haai- doel heeft gevoerd. Haar Neder
landse pleegouders, die zich in 1933
naar Engeland begaven om een kind
te adopteren, hadden haar zoals be
grijpelijk is nimmer verteld, dat zij
niet hun eigen kind was.
Kort na dc bevrijding vond dc toen
14-jarige Ina echter dc stamkaarten
uit de oorlog in een bureautje met op
haar geboortedatum de naam Yvonne
Clark en dat bracht haar aan het
twijfelen over haar afkomst. Toen ze
dit probleem aan haar pleegmoeder
voorlegde, beaamde deze. dat ze in
Engeland was gebo-ren, maar dat
haar Engelse moeder in 1933 omgeko
men was bij een vliegtuigramp.
Stiekem
Yvonne ging later stiekem archie
ven doorsnuffelen, maar trof de
naam van mevrouw Clark niet aan
op de lijst van slachtoffers en bleef
dus twijfelen. Ze kwam er ach-
I ter dat ze alleen maar thuis Ina j
Beets heette doch bij de burgerlijke
stand irt Amsterdam nog altijd Yvon
ne Clark. Toen ze later een paspoort
aanvroeg bleek ze ook de Engelse j
nationaliteit te bezitten.
Vermoeden
Nadat ze op haar 21ste jaar ge
trouwd was met de Amsterdamse ge-
i meenteambtenaar Zwartjes verwierf I
ze de Nederlandse nationaliteit. Pas
in 1963 kreeg ze uit uitlatingen van
haar pleegmoeder het sterke vermoe
den, dat haar echte moeder nog in
leven moest zijn, maar toch duurde
het nog 5 jaar voor ze deze kon vin
den. Daarbij is het Leger des Heils
haar behulpzaam geweest.
Eind vorig jaar kreeg zU eindelijk
bericht van het Leger des Heils
waarin stond dat haar moeder is op
gespoord. „Ze heet thans mevrouw
Clifford en wil graag van U horen",
stond in de brief.
Hypernerveus
Vorige week is zij hypernerveus
naar Engeland gereisd. Bij de uitgang
van het station in Peterborough,
ruim 100 km ten noorden van Lon
den. stond haar moeder, letterlijk
moederziel alleen, haar op te wach
ten. De twee vrouwen hadden geer
moeite elkaar te herkennen, hoewel
ze elkaar nooit eerder hadden gezien.
Deze zomer zullen mevrouw Clifford
en haar man in Amsterdam bij de
familie Zwartjes komen logeren.
ley te zien. Indrukwekkend van ex
pressie is de groep heiligenbeelden
uit het bezit van het Aartsbisschoppe
lijk Museum, het Bisschoppelijk Mu
seum en het Oud-Katholiek Mu
seum. Niet ver daar vandaan geeft
het toekomstbeeld de toon aan in
enkele stukken uit de collectie van
de Peter Stuyvesant Foundation, die
ertoe dienen de meisjes aan de lo
pende band in de sigarettenfabrieken
meer arbeidsvreugde te geven. Op de
achtergrond klinkt stereofonisch fa-
briekslawaai.
Mummie
Een bijzondere collectie van het
Rijksmuseum van Oudheden in Lei
den. De „dienarenbeeldjes" die als
plaatsvervangers van de doden het
werk moesten doen op de akkers van
het hiernamaals zullen niet nalaten
indruk te maken op de bezoeker, die
uit de Egyptische cultuur nog een
beschilderde mummiekist van een
priester kan zien en de goed be
waard gebleven mummie van een
jongen, geheel in beschilderd linnen
gewikkeld.
Bij deze impressie van „Muse
ment" moet het blijven. De toeschou
wer zelf zal zijn keuze uit de duizen
den kunstvoorwerpen moeten maken.
Daar wordt alle gelegenheid toe gege
ven en er is tevens genoeg keuze om
demonstraties te zien en lezingen bij
te wonen teneinde de moegeworden
benen te kunnen strekken.
„Musement": er zit iets van amuse
ment in. In dat begrip zit veel meer
betekenis dan in het door velen be
vooroordeelde woord museum. Deze
manifestatie haalt daar finaal een
streep door. Het is een nieuw begin.
Geopend tot en met zondag 13 juli,
dag. 106, zondags 116, bovendien
elke dinsdag- en vrijdagavond 710.
Toegang 2,50. Houders C.J.P. 1,50.
's-HERTOGENBOSCH Het per
soneel van Grasso's Koninklijke Ma
chinefabrieken NV in Den Bosch
heeft gistermorgen een uur gestaakt
als protest tegen het uitblijven van
een loonsverhoging die wel was toe
gekend bij de scheepsschroevengiete-
rij Lips NV in Drunen. Na overleg
tussen de directie van' Grasso NV, de
vakbonden en de ondernemingsraad
werd besloten de personeelsleden die
vallen onder de metaalcao's een
loonsverhoging van tien procent te
geven. De grief van de stakers over
een te hoge pensionvergoeding aan
buitenlandse gastarbeiders kon na
een uiteenzetting van de directie wor
den weggenomen.
Zo leven werknemers van een siga-
rettenfabriek met de hedendaagse
kunst: een initiatief van de Peter
Stuyvesant Foundation die een stand
heeft op „Musement".
AMMAN Bij een Israëlische
luchtaanval op de Jordaanse dorpen
Karameh en Kafrain in het zuiden
van het Jordaan-dal is gistermiddag
een burger om het leven gekomen.
Zes anderen, onder wie enkele mili
tairen, werden gewond. Twee perso
nenauto's en een militair voertuig
werden beschadigd. Dit is in Amman
bekend gemaakt.
De aanval werd uitgevoerd door
twee Mystère- jachtbommenwerpers
die de dorpen met mitrailleurvuur en
raketten bestookten.
Woensdag zijn bij urenlange Israëli
sche luchtaanvallen in hetzelfde ge
bied vier Jordaanse militairen ge
dood en zeven gewond.
Aan het Suez-kanaal leverden Is
raëlische en Egyptische troepen bijna
twee uur lang een artillerieduel. Vol
gens Israël hadden de Egyptenaren
het vuur geopend over een 45 kilome
ter breed front, van de Firdan- brug
tot de Bittermeren. Aan Israëlische
kant waren geen verliezen geleden.
Een deel van Jeruzalem kwam gis
teravond in het duister te zitten door
een bomaanslag op een hoogspan
ningsmast. De storing was binnen
een half uur verholpen.
De gereformeerde zending gaat in
Cascavel (Brazilië) een evangelisten-
school en een verpleegstersschool stich
ten. Beide plannen zijn mogelijk gewor
den door de actie „Kotji over de brug".
3 pers.-, f 45.
J I 82.50
(boven hovens en EuroP°
v|ucht van V2 uur. lolaa,J0,3p«^i®J50
B '^„.„olléaBebieaofvreonpI'w" gQ.
1 ners: f 50.
totaal voor
g.bi.d°< woonplan,s
*«.vlucht van 1 uur:
C (volgens eigen Pr09r°^e°r,0nd) »ot
vliegen over deel v.
gezelliger: U komt altijd bij elkaar te zitten.
n6turen'en betaling aan bureau v
1naam:
2. naam:
3. naam:
correspondentie-adres:
naam:
straat:
plaats:
telefoon:.
Noteert u voor een rondvluchttype: I A| I D I f 1
(aankruisen wat u wenst) '1 I I
bij voorkeur op:
Vermeld duidelijk de datum
Wij hebben reeds aan u betaald:
(voor 3 personen totaal)
en wel per giro contant
we komen per: auto Q trein O bus
een der onderstaande
vakjes
U kunt kiezen tussen de
woensdagen en zaterdagen
tot en met 30 juli.
HOE EN WAT
Deze KWARTET-rondvluchten (alleen op woensdagen en zaterdagen) worden georganiseerd
vanuit Luchthaven Rotterdam en zijn allien voor KWARTET-abonnees
Er wordt gevlogen met ervaren verkeersvliegers, die geen dolle stunts uithalen maar u in een
modern, comfortabel vliegtuig laten genieten van deze fascinerende ervaring.
Terwijl men op z'n beurt wacht is een gezellig restauront en een zonnig terras ter beschikking,
vanwoor men het af- en aanvliegen kan volgen. Alle gewenste inlichtingen over lijndiensten of
over leren vliegen zijn ter ploatse te krijgen.
Aon hel eind van de vlucht wordt u als herinnering een Oorkonde overhandigd.
Uiterlijk twee dogen voor u oan de beur» bent krijgt u de mslapkoort thu.s.
