Stuk over R.K. Kerk wordt
geen herderlijk schrijven
Chefarine „4" doet
wonderen bij pijn of griep
KERKEN OPEN VOOR
GEBEDSDIENSTEN
VAN ISLAMIETEN
Kerkvergadering geeft
leden meer inspraak
Uitdaging aan prof. Berkouwer
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is her
onze....
Aanvaard met 37 tegen 11 stemmen
DsLandsman: Vlak gevlijd vuur
TIENDEVEEN
TERUG IN
HERV. KERK
BEROEPINGSWERK
Dr. Lammens
directeur
van Convent
Mijd publicite
bij experimer
WOENSDAG 18 JUNI 1!
leder moet de ander belangrijker achten dan zichzelf, schreef
Paulus de mensen van Filippi. En dan volgt een merkwaar
dige zin: „en ieder lette niet slechts op zijn eigen belang,
maar ieder lette ook op dat van anderen."
Gooien deze woorden alles wat ik in de afgelopen dagen ge
schreven heb niet ondersteboven? Ons „ik" mag niet het
centrum zijn. Wc moeten de ander meer achten dan wij ons
zelf achten. We mogen geen eerbejag nastreven.
Tussen de regels is in de „woorden voor vandaag" van de af
gelopen dagen één vraag onbeantwoord blijven liggen: Kan
een mens wel zo leven in een zondige wereld? Word je niet
gruwelijk beetgenomen, als je letterlijk gehoorzaam gaat zijn
aan de opdracht van Paulus? Gaat de wereld je dan niet als
voetveeg gebruiken?
Misschien heeft Paulus wel gedacht: Ik zal het maar zo sterk
zeggen als ik kanmisschien dat ze er dan een beetje naar
gaan leven. Want al zijn ze dan nog zulke beste christenen:
ze denken allemaal aan hun eigenbelang. Dxls eerst maar doen
alsof dat helemaal niet mag bestaan.
Nee, zo is het niet. Hier beschermt Paulus zijn mensen te
gen de kans dat ze een voetveeg worden van hun omgeving,
dat ze te goed worden voor deze aarde. Er mag best eigen
belang zijn. Een mens is Gods unieke schepping, en niet de
voetenmat van de naaste. Hij moet geven. Maar hij mag ook
zichzelf blijven.
Maar dan moeten we het woord „eigenbelang" zien in het
teken van wat allemaal gezegd is. Dat mag nooit uitgelegd
worden als het „ik wat bovenal gaat." Eigenbelang is dat we
willen zijn wat God wil dat we zullen zijn. Dus dat God cen
traal blijft staan in ons leven.
We lezen vandaag: Ezra 6 1-22.
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Met 29 tegen
14 stemmen heeft de hervormde
synode uitgesproken, dat zij er
geen overwegende bezwaren te
gen heeft, als er kerkruimten be
schikbaar worden gesteld aan
islamitische gastarbeiders voor
hun gebedsdiensten.
Zowel de raad voor de zending als
de raad voor dc zaken van kerk en
theologie hadden de synode in deze
geest geadviseerd.
De raad voor de zending wees er in
Blieven die nle» zijn voorzien
van naam en adres kunnen ulet in
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar in
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan poetze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Is het mogelijk een schrif
telijke cursus in het Hebreeuws te
volgen? Mijn woonplaats is in de
omgeving van Rotterdam.
Antwoord: Een gelegenheid niet
ver van uw woonplaats om althans
schriftelijk te beginnen met studie
in het Hebreeuws om dan desge
wenst later mondeling te volgen is
er door de cursus van de stichting
voor de Hebreeuwse taal- en letter
kunde. Inlichtingen bij mejuffrouw
H. Aardoom. Vredenoordlaan 52a,
Rotterdam. Er zijn twee jaarcursus
sen, elk van 10 lessen, a 50.
Vraag: Ik ben door pensioen en
AOW niet in de bejaardenverzeke
ring natuurlijk. Nu kregen wij van
de bode een formulier om in te vul
len met veel vragen naar adres,
leeftijd, enz. Ook allerlei vragen
over het inkomen, verder tegoed op
spaarbankboekje, giro, effecten, enz.
Ik weet niet eens wat effecten zijn.
Er op stond een stempel: „Controle
bejaarden". Mijn inkomen is boven
het vereiste bedrag.
Antwoord: Wij veronderstellen
dat het ziekenfonds speciaal een on
derzoek heeft ingesteld om een
hergroepering in verband met verla
ging of stijging van inkomen moge
lijk te maken. Niet iedereen is op de
hoogte van veranderingen in de nor
men. Dit blijkt uit uw brief, daar de
maximumgrens thans verhoogd is.
Invulling van het formulier zou u
dus wel eens een financieel voordeel
kunnen opleveren. Invulling is ech
ter niet verplicht.
Vraag: Ik heb een penning var.
koningin Wilhelmina. Aan de ene
kant staat: „Wilhelmina, Koningin
der Nederlanden", aan de andere:
„Te Amsterdam ingehuldigd 6 Sep'
1898". Deze weegt 7 gram. Is deze
van brons of van goud? Werden ze
toen in brons, zilver en goud ver
kocht? Wat is de waarde?
Antwoord: Dergelijke penningen
zijn ons wel in brons, doch niet in
goud bekend. Wij schrijven dit wat
voorzichtig omdat deze penningen
een particuliere aangelegenheid zijn,
welke niet zoals de muntslag aan de
overheid waren voorbehouden. Het
zou dus kunnen zijn dat er indertijd
gouden munten geslagen zijn zonder
dat wij het weten.
Wij vermoeden echter dat het een
bronzen exemplaar betreft. De
waarde is niet vast te stellen, daar
hiervoor geen markt bestaat en de
vraag betrekkelijk gering is. Men
ziet dergelijke penningen wel eens
aangeboden voor een paar kwartjes
tot een gulden.
haar advies op, dat de kerk niet al
leen aan overheid en volk moet voor
houden. dat zij vrijheid van
godsdienst dienen te waarborgen,
maar dat zij daarvoor ook zelf letter
lijk de ruimte moet geven.
De organen in onze samenleving,
die in de eerste plaats verantwoorde
lijk zijn voor de aanwezigheid van
deze moslims in ons land, hebben
blijkbaar gefaald in het scheppen
van mogelijkheden om hun
godsdienstige plichten uit te oefenen.
Formeel hebben de gastarbeiders wel
de vrijheid hiertoe, maar de gelegen
heid krijgen zij niet.
Door een kerkgebouw beschikbaar
te stellen, stelt de kerk een duidelijk
teken, dat deze moslims in ons land
op geen enkele wijze onder druk ge
zet worden om christen te worden,
maar de vrijheid en de ruimte heb
ben om moslim te blijven en hun
godsdienstige plichten te vervullen.
De raad voor de zaken van kerk en
theologie wees er op, dat gelet moet
worden op het karakter van de sa
menkomst, die de gastarbeiders wil
len houden. Sommige religieuze han
delingen zouden vloeken tegen de be
doeling van het kerkgebouw. Met.de
gebedsdiensten is dat niet het geval.
Hypocrisie
„Men laadt de schijn van hypo
crisie op zich, indien men Allah
bestrijdt, maar tevens tolereert, dat
allerlei grote en kleine afgoden in
onze eigen kerk worden gekoesterd en
gepredikt", zei de raad.
Vooral deze zin ondervond veel
kritiek van synodeleden. Als er dan
al zoveel vreemde goden zijn in de
kerk, dan mag dat geen reden zijn,
om daar nog een afgod aan toe te
voegen, zo werd gezegd.
Met name ouderling-kerkvoogd J.
Konijnenberg uit Deventer, die deze
zaak indertijd aanhangig gemaakt
heeft, wees er met klem op, dat
Christus gezegd heeft dat niemand
töt de Vader komt, dan door Hem.
Volgens deze synode-minderheid
zou het beschikbaar stellen van ker
ken toch onbedoeld voet geven aan
de gedachte, dat er blijkbaar niet
veel verschil bestaat tussen de islam
en het evangelie van Jezus Cristus.
t
2
3
4
2
3
1
5
6
7
5
6
1
8
9
6
9
10
ADVERTENTIE
INVUL-PUZZEL
Horizontaal woorden invullen die
verticaal dezelfde betekenis hebben,
uurwerk, 2. verbond. 3. lichaamsde
len, 4. plaats in Groningen, 5. lusthof,
6. plaats in Gelderland, 7. heelkundig
instrumentje met mesjes. 8. vreemde
munt, 9. meisjesnaam, 10. getroffen.
Oplossing vorige puzzel:
Horizontaal: 1. harmonica, 10. roe
rend, 12. A.P., 14. lento, 15. me, 16.
nar, 18. net, 19. ban, 2(L kreet, 22.
eland, 24. eden, 25. orde, 26. moede,
28 atoom. 29. eel, 30. lol, 32. Kee. 33.
N.S., 34. baret, 36. R.N.. 37. rondeel,
39. hindernis.
Verticaal: 2. ar. 3. rol. 4. meent, 5.
Ome, 6. nete. 7. Ino, 8. Cd. 9. manke
ment 11. rendement, 13. pardoes, 15.
mandoer, 17. reëel, 19. barok, 21. end,
23. lot, 27. eland, 28. aleer, 31. orde,
34. bon, 35. ten, 37. r.i., 38. li.
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Met 37 tegen 11 stemmen heeft de hervormde
synode het concept-document „Onze verhouding tot de Rooms-
Katholieke Kerk" aanvaard.
Het was een aanvaarding „in strekking en grote lijnen". De
synode verzocht de opstellers, om de kritiek, die ter synode ge
hoord werd, zoveel mogelijk in het stuk te verwerken. Het breed
moderamen van de synode werd gemachtigd, om de eindtekst
vast te stellen.
Het stuk zal niet als „herderlijk
schrijven" uitgaan. Dat werd door
velen een te «ware term gevonden.
Het zal iets worden als „richtlijnen",
„overwegingen" of, «oals ds. F. H.
Landsman, de secretaris-generaal,
voorstelde, „oriëntatie en appel".
Aan het begin van de discussie
kregen de voornaamste opstellers van
het stuk, prof. dr. A. J. Bronkhorst en
dr. C. P. van Andel Azn, gelegen
heid om in te gaan op de kritiek van
de synodale commissie van rapport.
Dr. Van Andel vertelde, dat er al
zeventien reacties binnen zijn van
rooms-katholieke deskundigen. Zij
beoordeelden het stuk zeer positief.
Iemand schreef: „Voor het eerst her
ken ik mijzelf in een stuk van de
Nederlandse Hervormde Kerk. In dit
schrijven komt een kerk op mij af,
die mij als christen serieus neemt.
Daarom zullen wij de vragen serieus
nemen, die u ons stelt. Wij werden
mismoedig, dat wij nog steeds door
een zestiende-eeuwse bril bekeken
maar zulke koplopers
Een van de punten van kritiek van
rooms-katholieke zijde bleek dezelf
de, die ook door veel synodeleden
geuit werd: dat de waarschuwing te
gen de vervaging van de grenzen tus
sen evangelie en humanisme niet hel
der genoeg doorklinkt. Dr. Van Andel
zegde toe, deze passage te zullen uit
werken.
Ten aanzien van de gemeenschap
pelijke eucharistieviering is het stuk
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN De hervormde
synode is er mee akkoord gegaan, dat
de presbyteriaal-hcrvormde gemeente
van Tiendeveen Nieuw Balinge
(Drente) in de Nederlandse Hervorm
de Kerk zal worden opgenomen.
De voorganger, de heer P. van
Oosterom, blijft aan deze gemeente
verbonden. Hij krijgt in de Neder
landse Hervormde Kerk de bevoegd
heid om de sacramenten te bedienen.
Deze gemeente was vroeger een
onderdeel van de hervormde gemeen
te van Nieuweroord. Spanningen tus
sen de buurtschappen leidden er in
het begin van de jaren vijftig toe,
dat de hervormden van Tiendeveen
en Nieuw Balinge zichzelf losmaak
ten van Nieuweroord om een
zelfstandige hervormde gemeente te
vormen zonder zich te realiseren, dat
zij zich daarmee tegelijk van de Ne
derlandse Hervormde Kerk losmaak
ten. Na bijna twintig jaar zijn zij
dan nu alsnog erkend. Inmiddels is
deze groep uitgegroeid tot een bloei
ende gemeente van gereformeer-
de-bondssignatuur.
uitgegaan van de geloofsbeleving, zo
als die in Nederland zichtbaar wordt.
Uit de ervaring (Hem-Venhuizen,
Utrecht, Nijmegen) blijkt dat men el
kaar herkent. Dr. Van Andel wilde
niet van een demonstratie van een
heid spreken, wel van een teken van
eenheid, dat ons in blijde verrassing
brengt, omdat God iets geeft. Hij
vond het niet nodig, om eerst alle
vragen over het ambt op te lossen,
voordat er van gemeenschappelijke
viering sprake kan zijn. Als we eerst
alles theologisch uit willen balance
ren, komen we er nooit.
Prof. Bronkhorst vond het niet erg,
dat dit stuk er een is van koplopers.
„Daarvoor hebt u ons gehuurd, om
koplopers te zijn." Op het verwijt,
dat ondanks de Nieuwe Katechismus
Rome nog geen enkel dogma terugge
nomen heeft, zei hij, dat het dogma
de laatste jaren op een volkomen
nieuwe manier is gaan functioneren.
Vijfentwintig synodeleden gaven
zich op voor de discussie. Velen
roemden de aanspreekbaarheid. Dr.
W. Nijenhuis uit Den Haag noemde
het het meest leesbare stuk dat de
Hervormde Kerk na 1945 heeft doen
uitgaan. Men sprak van goede infor
matie en van de uitstekende dienst,
die „het grondvlak" zou worden be
wezen met deze duidelijke tekening
van de situatie van het moment.
„We hebben iets als dit hard nodig,
want een groot deel van de gemeente
blijft achter in de oecumene", zei ds.
F. J. Goethals uit Wolfaartsdijk en
ds. S. W. de Vries uit Hilversum ver
zuchtte: „Hadden wij ten aanzien
van de Gereformeerde Kerken ook
maar zulke koplo p
Te optimistisch
Maar anderen vonden toch, dat het
stuk een te optimistisch en te ire
nisch beeld van de Rooms-Katholieke
Kerk gaf. Zij zeiden, dat teveel werd
uitgegaan van persoonlijke indruk
ken en contacten hier in Nederland
in plaats van de officiële stukken van
Rome en de uitspraken van de paus.
Drs. K. Exalto uit Noordeloos
vreesde, dat aanneming van dit stuk
de spanningen, die er in de Hervorm
de Kerk zijn, alleen maar zou ver
groten. Hij wilde maar open en eer
lijk zeggen, dat de hervormd-gerefor
meerden en nog veel meer beslist
niet willen leven in één Evangelische
Kerk samen met rooms-katholieken.
Dat bestreed ds. G. J. Voortman uit
Oud-Vossemeer. Er zijn toch ook heel
wat gereformeerde-bonders, die on
der bepaalde voorwaarden wel samen
willen werken met de Rooms-Kaïho-
lieke Kerk. Ook op Tholen hebben
wij samen Volkskerstzang, zei hij.
Hij vond, dat het geschrift goede lei
ding gaf.
Ouderling C. Frankena uit IJlst
vond, dat het stuk alleen maar de lof
van de Rooms-Katholieke Kerk be
zingt. Maar zolang de paus paus
blijft en het dogma dogma, hoeven
we geen reformatie te verwachten.
Eerst heeft deze synode onze
godshuizen uitgeleverd aan Allah en
nu leveren wij onze gemeenten uit
aan Rome, zei hij. Hij bracht hulde
aan de protestanten in Genève voor
hun protesthouding tegen het bezoek
van de paus.
Ds. W. Kalkman uit Driebergen
sprak zijn grote verontrusting uit
over de ontwikkeling in de
Rooms-Katholieke Kerk. Wat zien we
in de Nieuwe Katechismus terug van
Christus?
Ds. G. Wursten uit Sprang, assessor
van de synode, zei, dat men zich in
de Gereformeerde Bond zorgen
maakt, dat het reformatorisch belij
den verloren dreigt te gaan.
Verhoord
Wij hebben zolang gebeden om een
reformatie in de Rooms-Katholieke
Kerk, zei ds. Landsman. Het lijkt
wel, of er niets vreselijkers is voor
de kerk, dan dat ons gebed verhoord
wordt. Wij moeten nu uit onze
huisjes treden. Sommigen raken ge
desoriënteerd. We kunnen ons rich-
tingsgevoel volkomen kwijt raken.
Eis. Landsman riep op, om de
geesten te onderscheiden en de weg
te gaan, waar Gods voetstappen
staan Wij moeten onze schema's
loslaten en samen luisteren naar
Gods Woord.
Hij had het stuk veel bewogener
gewild. Het is een „vlak gevlijd
vuur" (Boutens), maar een vuur. Het
appel moet er nog wat beter uitko
men. Rome en de Reformatie staan
allebei voor de verleiding, om het
pand hun toebetrouwd prijs te geven
aan een verseculariseerde theologie
zonder God.
Nadat praeses dr. G. de Ru er nog
op gewezen had, dat het niet aangaat,
alleen maar spectaculaire dingen te
doen zonder het uit te leggen aan de
gemeente („Dit stuk doet de gemeen
te begrijpen wat er gaande is: een
samen toegroeien naar Christus en zo
ook naar elkaar.") volgde de stem
ming.
Vier middelen in één tablet - waaronder het betrouwboi
maagmiddel Chefarox - helpen snel en... doen wonderen
De vier middelen, verenigd in Chefarim
„4" elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nog beter en heipen vaal
ook dan wanneer andere middelen falen
De combinatie is ideaal om pijn of griep
snel en doeltreffend te bestrijden.
Nieuwe overlegstructuur
NED. HERV. KERK
Beroepen te Groningen (vac. W. G.
Gijzel): H. G. Oostinga te Lisse; te
Groningen (vac. J. E. Uitman): dr.
A. van Haarlem te Waddinxveen; te
Meteren en Est: J. Ouwendijk, kandi
daat te Soesterberg; te 's-Hertogen-
bosch (vac. J. W. Mazurel) toezeg
ging: G. H. Duyvendak te Voorburg;
te Haarlem (vac. E. Sneller): toezeg
ging: K. Blei te Vlaardingen; te Zaan
dam (vac. J. G. Kooren) J. C. Nennie
te Brielle.
Aangenomen naar Apeldoorn en
'tLoo, wijkgemeente Berg en Bos: J.
Oskamp te Egmond aan Zee; naar
Badhoevedorp Lijnden (vac. D. Dub
beldam) jhr. M. A. de Savornin Loh-
man, eervol ontslagen predikant Ne
derlandse hervormde kerk te Brussel.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-West: W. C.
Lamain te Grand Rapids, Michigan,
USA.
GEREF. KERKEN (vr«gem.)
Beroepen te Bergentheim: L. Moes
te Abbotsford, BC, Canada.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Gouda: N. Kleerma
ker te Rotterdam-Centrum.
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN In de Ne-
derlandse Hervormde Kerk zal
een algemene kerkvergadering
worden georganiseerd.
Hiertoe besloot de synode gis-
teren, om „niet alleen jongeren
maar ook ouderen" meer in
spraak te geven by de besluit
vorming van de generale synode
en by zaken van groot kerkelijk
en geestelijk belang.
In de nota van het breed modera
men Werd voorgesteld, om deze ver
gadering 16, 17 en 18 mei (Pinkste
ren) volgend jaar te houden. Dat zal
echter zeker later worden, omdat
besloten werd, dat een commissie het
plan eerst nog nader gaat uitwerken
en aan le novembersynode nadere
voorstellen zal doen.
Het oorspronkelijk schema voor de
algemene kerkvergadering luidde als
volgt:
Voor 1 oktober formuleert het mo
deramen van de synode de meest we
zenlijke punten, die het op de kerk
vergadering besproken wil zien. In
oktober en november worden er clas-
siaal of provinciaal „agenderings-
vergaderingen" gehouden.
Nadat zo beleidsfiguren en grond
vlak samen de agendapunten gekozen
hebben, volgen een voorronde, een
tussenronde en ten slotte de lande
lijke vergadering, waarin niet alleen
regionale vertegenwoordigers, maar
ook kategoriale.
Het breed moderamen wilde de al
gemene kerkvergadering niet zien als
een vlieger, die één keer de lucht in
gaat, maar als een mogelijke nieuwe
overlegstructuur. Van welke aard,
omvang en frekwentie dit overleg
moet zijn, zal mede moeten blijken
uit de eerste vergadering.
Voorgesteld werd, om de uitvoering
op te dragen aan de raad voor het
jeugdwerk en de stichting Kerk en
Wereld.
Ondermijnen
Met name vanuit de hoek van de
Gereformcerdè Bond werd tijdens de
discussie de vrees geuit, dat dit expe
riment de ambtelijke vergaderingen
zou ondermijnen. Anderen meenden
daarentegen, dat de ambtelijke ver
gaderingen juist beter zouden func
tioneren. warneer zij op deze wijze
intensief voelirg zouden kunnen heb
ben en houden met de hele gemeente.
Daarbij moet men bedenken, dat de
algemene kerkvergadering alleen
maar een adviserende functie heeft.
Secretaris-generaal ds. F. H.
Landsman vroeg de synode, zich goed
te realiseren, wat zij onderneemt.
Het pastoraal concilie kost een ge-
Prof. dr. Herman N. Ridderbos vindt niet al
zijn vragen over de verontrusting beantwoord
door prof. dr. G. C. Berkouwer. Hij vraagt zich
af of de hoogleraar aan de Vrije Universiteit
niet te veel aandacht schenkt aan de ver
ontrusten (en hen tot verantwoordelijk han
delen oproept), terwijl het front van de kerk
ligt aan de andere kant. Hij schrijft dit alle
maal in zijn „Gereformeerd Weekblad" (uit
gave Kok in Kampen). In het jongste nummer
vervolgt prof. Ridderbos de discussie en komt
hij met een:
(Van onze kerkredactie)
KAMPEN In het tweede deel van zffn open brief aan prof. dr. G. C.
Berk ouwer laat prof. Ridderbos zien, dat hy soms ook verontrust is. Zo
schrijft hij: „Reeds wordt ook onder ons geponeerd dat het bestaansrecht
van de kerk afhankelijk is van de mate van haar kiezen voor nieuwe maai-
schapelijke structuren; wordt van de zending laatdunkend gesproken als een
gemakkelijk surrogaat voor de (eigenlijke) ontwikkelingshulp, worden bepaal
de politieke inzichten als criterium gesteld van het ware kerkzyn, wordt de
dienst van de verzoening losgemaakt van de persoonlijke band aan Christus."
Zjn arikel spitst hij toe
op drie onderwerpen. In de
eerste plaats de betrouw-
baahrid van de bijbel, dan
de band aan de belijdenis
en in de derde plaats het
feit dat de persoonlijke ver
houding tot God steeds min
der nadruk krijgt. Hij gaat
in zijn artikel er van uit dat
verontrusten, niet-veront-
rusten, progressieven en ra
dicalen elkaar de ge
meenschap niet kunnen en
mogen opzeggen.
Schriftgezag
„Het is mij volkomen dui
delijk", schrijft de Kamper
hoogleraar, „dat hetgeen
men vroeger het „orga
nische" karakter van de
inspiratie noemde en wij te
genwoordig o.m. met de
term „tijdgebonden" aan
duiden, heel wat meer in
houdt dan wij vroeger ge
neigd waren aan te nemen".
Bezinning daarop is nodig.
„Maar," vervolgt hij, „je
weet ook dat ik... er meer
malen op gewezen heb, dat
er t.a.v. de Schrift ook al
lerlei denkbeelden en inter
pretaties onder ons ingang
vinden en gepropageerd
worden, die met de be
trouwbaarheid van de Bij
bel naar mijn mening zowel
historisch als ook zakelijk
gezien op gespannen voet
staan." Ook die vraag moet
ter sprake komen vindt prof.
Ridderbos.
Hij vreest dat de be
trouwbaarheid van de
Schrift „thans op een veel
ingrijpender manier in ge
ding is, dan met de enkele
naam „tijdgebondenheid"
onder dak gebracht kan
worden."
De vraag moet gesteld
worden of in de visie van
sommige gereformeerden
nog wel gezegd kan worden,
dat Christus „ten derde da
ge opgewekt" is op grond
van de betrouwbaarheid
van de Schrift, als gezegd
wordt wat in de evangeliën
staat niet zozeer een be
trouwbaar verslag is maar
„vrucht van gelovig naden
ken van de latere gemeen
te."
Belijdenis
Over de band aan de be
lijdenis schrijft prof. Rid
derbos: „Wij hebben een
nadere verklaring nodig wat
binding aan de historische
belijdenisgeschriften bete
kent. Wij kunnen niet doen.
alsof de bewoordingen en
theologische denkpatronen
van voor 400 jaar geen ver
anderingen hebben onder
gaan en alsof er bij ons
t.a.v. deze bewoordingen
geen reserves zouden
bestaan."
Hiermee is prof. Ridder
bos het volledig eens. Maar
terwijl er wordt nagedacht
over „het hoe van deze bin
ding," wordt het nut en de
mogelijkheid van iedere
binding aan bepaalde con
fessionele „institutionele"
formules steeds duidelijker
in twijfel getrokken."
Prof. Ridderbos beseft wel
dat men niet onverschillig
ten aanzien van waarheid is
maar sommigen ziet in deie
binding geen heil meer .De
consequentie is echter: „dat
de gemeente al meer afhan
kelijk wordt van wat theo
logisch van dag tot dag
gangbaar is en daartegeno
ver ook min of meer weer
loos wordt. Ik acht de tijd
piet ver. dat wij ook in onze
gereformeerde kerken de si
tuatie krijgen, dat iedere
gemeente... zelf zo goed en
kwaad als het gaat (bijv. bij
beroepingswerk. de inter
kerkelijke verbindingen,
etc.) haar eigen confessione
le koers moet gaan bepa
len." Dat gebeurt dan op de
basis dat het hier kan, ter
wijl beseft wordt dat het
„elders" nog niet kan. Men
wil niet meer op elkaar
wachten.
Bekering
In de derde plaats consta
teert de Kamper hoogleraar
dat de „substantie van het
christelijke geloof... zich
schijnt te verplaatsen van
het persoonlijke naar het
communale", het ge
meenschappelijke. Dat
hangt samen met de heden
daagse visies van de we
tenschap op de ontwikkeling
van het menselijk geslacht.
„Het maakt dat wij allen,
willens of onwillens, in die
denkrichting worden opge
nomen. In zekere zin heeft
de gereformeerde religie
voor dat alomvattende ook
duidelijke affiniteit. Wij
zijn van huis uit nooit
piëtistisch opgevoed. Maar
steeds flauwer worden in
dit totalitaire beeld de gren
zen tussen kerk en wereld,
steeds algemener wordt de
plaats en de betekenis van
Christus, steeds socialer
wordt het karakter, dat aan
onze bekering wordt toege
kend. steeds belangrijker
worden de structuren en
steeds minder nadruk krijgt
in deze gedachtengang de
persoonlijke verhouding van
de mens tot God."
Prof. Ridderbos meent
hierin een omwenteling te
zien, „die het geloof in zijn
diepste kern raakt en aan
tast". En dan komt hij tot de
klachten die wij al in het
begin van dit artikel cite'er-
den.
Prof. Ridderbos geeft
prof. Berkouwer huiswerk
op. Hij zegt dat hij niemand
kent „die juist op deze vra
gen met meer recht en auto
riteit van spreken zou kun
nen ingaan".
En hij vraagt: „Misschien
wil je op mijn openhartige
opmerkingen eens ingaan.
Voor mij behoeft dat niet
dadelijk in een nieuw boek,
hoe weinig moeite jij ook
met „boeken" hebt! Hét
mag ook in ons eigenste
blaadje „tot bevordering
van het gereformeerde le
ven". Prof. Ridderbos doelt
op het Gereformeerd Week
blad. Hij voegt er nog aan
toe dat Berk ouwer eerst
met vakantie moet gaan.
weldige hoeveelheid geld en mi
kracht. Op zijn voorstel werd bes
ten, om van )het tijdschema af
stappen en eerst een commissie
hele zaak nog eens te laten bekijk
De synode besloot, om de raad vi
de katechese, de raad voor de zai
van kerk en school en de raad vi
het jeugdwerk samen te voegen,
praktiscne uitwerking zal na ovei
met dc drie raden door het bri
moderamen worden vastgesteld.
DEN HAAG Tot directeur
het Convent van kerken is benoee
dr. G. N. Lammens, gereforme
predikant te Heemstede. Aan de h 1
dige directeur ds. C. van Rij, is
zijn verzoek ontslag verleend weg e
zijn benoeming tot Ier'
godsdienstonderwijs aan het Cordi og
us College te Amersfoort Als zoda oei
is hij ook verbonden aan het Ref eui
matorisch College „Blaise Pascal"
Zaandam.
Dr. Lammens (45) is predikant og
weest in Heinkenszand, Rott^ti
dam-Kralingen en Heemstede. Vor ioe
maand is hij afgetreden als voorzit )nt
van het Landelijk -Gereforme an
Jeugdwerk. Hij heeft het jeugdw m
geleid sinds 1954. Van het lande! lan
Centrum voor Gereformeerd Jeu r n
werk blijft hij voorzitter.
Al jaren was hij adviseur vpor
liturgie van de door het convent i
kerken uitgezonden televisieke
diensten. Vanaf de oprichting van
programmaraad NTS is dr. Lammi
lid geweest van dit college.
Dr. Van Andel Azn Je
iet
ii té
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Het
dient aanbeveling, de publiciti
van dagbladpers, radio en tv
vermijden, indien verwacht m
worden, dat een experiment
oefeningen in het kerkelijk
menieven daardoor in een sfe
van emotionaliteit en sensal
zouden komen.
Dit zegt dr. C. P. van Andel A
secretaris van het hervormd RonL,_
beraad, in een verslag aan de
node.
Hij heeft daarbij met name het
op gezamenlijke avondmaals- (eud
ristie-)viering. die hij ten volle v
antwoörd acht, mits er voortdur«LE
theologische bezinning blijve, wa 1101
van men ook rapport uitbrengt J n 1
de daarvoor in aanmerking komen tv
organen. Deze laatsten dienen n
„grensoverschrijdingen" en expfi ®.e"
menten voorzichtig te begeleiden
te evalueren. 1
Dr. Van Andel spreekt zijn afkl
ring uit over het „onzindelijk kerl
lijk gedrag" in Nijmegen waar
doopdiensten onder auspiciën van p
raad van kerken priesters pi
testantse kinderen doopten en prei r
kanten rooms-katholieke kinderen.
Hij is bezorgd over het feit.
vele jongeren weinig interesse h<
ben voor de oecumene. De ou
dcmatisÉhe kwesties achten zi.i v J
komen onbelangrijk Ve'er instell
is nost-oecumenisch. In somni i
streken van ons land wordt het oef
menisch kader gevormd door dc oe
dere generatie, die binnen vijfti
jaar afgelost moet worden.
