VRIJHEIDSSTRAF VOOR
LEIDERS BEZETTING
Westerse vrijheid wordt dagelijks
aangevretendoor de reclame
Krachtig streven naar
eenheid vakbeweging
Zestig zaken afgewerkt
Velen kregen boete
Verkeer in de knoop:
televisie in werking
Prof. Van Hulst: NAVO houdt tegenstellingen in leven
Niéuw-Luns
CONGRES UNIE VAN
CHR. DEMOCRATEN
nieuwe leidse courant
9
vrijdag 13 junh 1969
AMSTERDAM De politierechter bij de rechtbank te Amster
dam, mr. G. H. Nomes, legde de 22-jarige oud-voorzitter van de
ASVA, Paul Yerheij, gistermorgen een onvoorwaardelijke gevang-
ASVA. Paul Verheij, gistermorgen zoals wij gisteren in een deel
van onze editie reeds hebben gemeld een onvoorwaardelijke
gevangenisstraf op van vier weken wegens zijn aandeel in de be
zetting van het Maardenhuis.
De officier van justitie, mr.
J. J. Abspoel, had een vrijheids
straf van twee maanden geëist.
Enkele toehoorders in de over
volle rechtszaal riepen hierbij
woedend uit: „Klassejustitie!".
De 30-jarige studentenleider Ton
Regtien werd tot een gevangenisstraf
van zes weken veroordeeld (eis:
3 maanden).
Bij zijn overwegingen liet de
politierechter gelden dat Verheij.
(wiens vader de communistische
wethouder van jeugdzaken en kunst
Gisteravond was het in de hoofd
stad raak. Een demonstratie
naar aanleiding van o.m. de uit
spraken in het Maagdenhuis
proces groeide uit tot erns
tige ordeverstoringen, waarbij
jongelui en politie het met el
kaar aan de stok kregen. Een
van de demonstranten, compleet
met politiéhélm, tijdens een rit
je op de bumper van de tram.
Dr. De Jongh in proefschrift
(Van onze soc.-econ. redactie)
AMSTERDAM Hedenmor
gen promoveerde aan de Vrije
Universiteit de heer E. D. J. de
Jongh op het proefschrift geti-
iteld: Sociaal beleid en medever-
intwoordelijkheid van arbeiders.
jProf. dr. H. J. van Zuthem trad
hierbij voor de eerste maal op
jals promotor.
De heer De Jongh verdedigde
[bij zijn proefschrift de stelling,
dat de eenwording van de Ne-
Ideriandse vakbeweging krachtig
J dient te worden bevorderd. Hij
jvond, dat de uitspraak van Mer-
tens, dat de sociaal-economische
Zang van zaken in Nederland in
feite door circa 200 personen
wordt geregeld, in de openbare
icussie ten onrechte gebagatel-
iserd wordt- tot een-woorden
brij d over de vraag of het ge
doemde aantal wel juist is.
De term „christen-radicaal" merkte
e heer De Jongh aan als een pleo-
asme, omdat naar zijn mening een
hristen per definitie op grond van
et Evangelie radicaal moet zijn in
ijn opvattingen. De verantwoorde-
ijkheid van de werknemers zou
oorts niet beperkt moeten blijven
ot het eigen werkterrein van de be-
•okkene, omdat dan nog tekort ge-
aan wordt aan het wezen van de
erantwoordelijkheid. Ook de oproep
Dt samenwerking heeft zonder me-
everantwoordelijkheid geen enkele
etekenis.
Vroegtijdig
Naar het oordeel van de heer De
ongh moeten de arbeiders vroegtij-
ig als adviseur worden ingeschakeld
als het gaat om een organisatie-on
derzoek betreffende hun eigen werk
terrein. Om de problemen van mens
en arbeid in het bedrijf op te lossen
zullen de leidinggevenden moeten be
ginnen met het in twijfel trekken
van de juistheid van de bestaande
toestand.
Aan het afleggen van openbare be
lijdenis des geloofs zou de promoven
dus voorts als regel willen verbinden
de plicht om gedurende een bepaalde
tijd deel te nemen aan het kerkelijk
gemeentewerk om daarmee de mede
verantwoordelijkheid van de jonge
lidmaat voor de gemeente zin en in
houd te geven.
(Prof. dr. W. Albeda zal voor onze
bladen aan dit proefschrift nog een
speciaal artikel wijden red.)
IN DELFT
DELFT In Delft zal binnenkort
de eerste fase worden uitgevoerd van
een nieuw systeem van verkeersge
leiding en verkeersontwikkeling. De
gemeenteraad zal daartoe In zijn
eerstvolgende vergadering moeten
beslissen over een krediet van één
ton.
Het plan voorziet in het aanbren
gen van speciale detectors op de be
langrijkste kruisingen in Delft. Hier
mede zal de verkeersintensiteit ge
meten worden. Bovendien zullen er
televisiecamera's worden geplaatst.
Op het politiebureau zal een cen
trale regelpost worden ingericht. Het
televisiesysteem is zodanig ontwor
pen, dat de camera's en de monitors
eerst worden ingeschakeld als de
verkeerssituatie daartoe aanleiding
geeft. Een ander onderdeel van het
plan is het aangeven van alternatieve
wegroutes.
Rond acht uur gisteravond is een groep van enige duizenden demonstranten
op weg gegaan naar de Amsterdamse Oudemanhuispoort om kracht bij te
zetten aan de eis tot stopzetten van de „massaprocessen" tegen de ex-bezetters
van het Maagdenhuis. Onder het spandoek in het midden oud-voorzitter van
de Asva, Paul Verhey.
•mt
Een overzicht van de Amster
damse aula, hoe warm het was
en hoe vol, tijdens een toespraak
van Ton Regtien. De studenten
zijn na de veroordeling van hun
leiders Ton Regtien en Paul
Verhey en masse naar de aula
getrokken om zich over „nadere
stappen" te beraden.
in de hoofdstad is) al eens eerder
veroordeeld was en een van de lei
ders van de Maagdenhuis-bezetting
was. Hij verwierp het beroep van
de verdediging op overmacht.
De derde verdachte werd conform
de eis vrij gesproken. Dat was Anette
Apon (20), een leerlinge van de Ne
derlandse Filmakademie. die in op
dracht van een van haar docenten
met nog drie studenten in het Maag
denhuis was geweest om journaalop
namen te maken. Tegen twee filmers
was de zaak geseponeerd. Tegen een
derde was in het geheel geen pro
cesverbaal opgemaakt.
Twee andere verdachten, studen
ten, werden na een eis van ƒ300 en
drie weken voorwaardelijke gevange
nisstraf veroordeeld tot ƒ200 en de
gevraagde voorwaardelijke straf.
Acht weken
De eerste niet-student, de 23-jarige
typograaf Peter Bronkhorst, werd na
een eis van drie maanden tot acht
weken onvoorwaardelijke gevange
nisstraf veroordeeld. De officier zei
dat verdachte bij alle rellen is be
trokken of hij er iets mee te maken
heeft of niet en dat hij op alle ma
nieren bezig is de openbare orde te
verstoren.
Een leerling fotograaf (18) kreeg
een boete van 150. Een kelner (19)
kreeg een boete van ƒ200 plus drie
weken voorwaardelijk, een to
neelspeelster (21) kreeg een week
voorwaardelijk en een boete van
ƒ300. Een twintigjarige welbespraak
te en kortberokte studente kreeg con
form de eis een boete van ƒ250. Van
de totaal zestig zaken, die op de -
eerste zittingsdag werden behandeld,
werden er zeventien aangehouden.
In de motivering van zijn vonnis
zei de politierechter onder meer dat
de studenten geen recht hadden op
het Maagdenhuis. Zij hadden daar
niets te maken. „De maatschappij
verandert en alle instellingen veran
deren. Als dit volgens de studenten
niet vlug genoeg gaat, grijpt men zelf
in en neemt een gebouw in bezit. Dat
gaat niet", aldus de politierechter.
Het Amsterdamse Paleis van Jus
titie, waar in de komende veertien
dagen 600 bezetters van het Maag
denhuis terecht zullen staan, leek
gisteren een belegerde veste. In
de gangen stonden tientallen leden
van de rijkspolitie, terwijl ook veel
brandweerlieden aanwezig waren.
In zijn requisitoir zei de officier
dat het Openbaar Ministerie in haar
eisen onderscheid zal maken naar
leeftijd, recidive en de al of niet
leidende rol. die de verdachten heb
ben gespeeld in de bezetting van
het Maagdenhuis.
Mr. Abspoel achtte lokaal vrede
breuk in de betekenis van zich
wederrechtelijk toegang verschaffen
tot een afgesloten openbaar gebouw
wettig en overtuigend bewezen.
Lokaal vredebreuk is een vergrijp
dat door de wetgever gerangschikt
is onder de delicten tegen de open
bare orde, wat betekent dat het
gezag van de wettige overheid in
het geding is. „Het is benauwend",
aldus de officier, „dat een 600-tal
verdachten, die menen te moeten
pleiten en demonstreren voor de
mocratisering van het hoger onder
wijs, daarbij juist de grondbeginse-
e een pruik de man mooier, aan-
kkelijker en totaal anders kan
ken, wordt hier aanschouwelijk
irgesteld in een etalage van een
dsepleinse pruikenmaker. Het is
numd minder dan onze minister
I buitenlandse zaken Lunsin zijn
nuikelijke presentatie (links) en
de transformatie (rechts). Hij kan
de vergelijking met een bekende
bokachtige) televisieheld ge-
ikkelijk doorstaan, of is het meer
bhikt als goede vermomming voor
de volgende verkiezing?
(Van onze parlementsredactic)
DEN HAAG Een open confrontatie
tussen het Westen en het Oostblok, hand
having van de status-quo, opheffing van de
Navo en het Pact van Warschau, instelling
van een Europees veiligheidssysteem, toe
nadering tussen de beide Duitslanden. hand
having van de deling en geen volkenrechter-
lijke erkenning van de DDR.
Dat zijn de belangrijkste stellingen, die
vandaag door het CH-Eerste-Kamerlid prof.
dr. J. W. van Hulst, dr. S. W. Couwenberg
(Demokratisch Centrum Nederland) en dr.
G. van Roon (lid internationale studiegroep
ARP) op een bijeenkomst van de Nederlandse
équipe van de Europese Unie van Christen-
Demokraten in Scheveningen zijn verdedigd.
Vooral de rede van senator Van Hulst maakte
veel indruk op de afgevaardigden van KVP. ARP
en CHU. Prof. Van Hulst stelde met name de
Westerse vrijheden discutabel.
De Navo is twintig jaar geleden als gevolg van de
tegenstellingen tussen Oost en West opgericht, met
het doel de Russische invloedssfeer in West-Europa
I binnen de perken te houden. Nu wordt diezelfde
Navo volgens de senator in stand gehouden, om de
tegenstellingen kunstmatig in het leven te houden
Loketkoorts
i Grondvoorwaarde voor een open gesprek met
I het Oosten moet volgens de hoogleraar zijn, dat het
Westen eens ophoudt met het „aanprijzen van zijn
vrijheidsidealen".
Die idealen kunnen bij diepgaand onderzoek nog
i wel eens tegenvallen. Voorbeelden: de economie is
in handen van een kleine gesloten groep en
verschilt in wezen weinig van het communistische,
door de overheid centraal geleide „kapitalisme".
Het bewijs daarvan is de „ten dode opgeschre
ven" middenstand. In naam van de vrijheid zullen
honderden bedrijfjes moeten sluiten. De toenemende
administratieve dictatuur heeft, vooral door de
BTW, geleid tot „formulierenziekte en loketkoorts".
„Een voor elkaar openleggen van beide econo
mische stelsels zou, met eerlijke erkenning van
fouten en falen, wel eens de weg kunnen effenen
naar de economische discipline, die de voordelen
van beide systemen poogt te verenigen". Volgens de
senator kan een gemeenschappelijke Europese poli
tiek alleen rusten op een hechte economische basis.
Pornografie
De Westerse vrijheden worden dagelijks „aange
vreten" door de indoctrinatie van de reclame. De
Oosterse communiste, die nog niet bedrijfsblind is.
zal in de reclame de grote Westerse dictator zien,
die de vrijheid van koophandelen dooddrukt.
Nauw verwant hiermee is de dictatuur van de
sexualiteit „of wat daarvoor moet doorgaan De
fabrikanten gaan er hoe langer hoe meer toe over
het „bloot" in hun formule op te nemen. En dit
drijft Oost en West nog verder uit elkaar.
In het Oosten immers ziet men pornografische
geschriften als een dodelijk gevaar. Opk kunst en
wetenschap zijn in het Westen zo beperkt, dat prof.
Van Hulst zich afvraagt of men na het opengooien
van alle grenzen, van het Oosten te horen krijst:
„Dan toch liever maar ons communisme
Als mogelijkheden voor een oplossing van de!
Europese problemen ziet dr. Van Roon de volgende:!
handhaving van de status quo in zijn militaire1
en territoriale vorm;
niet de Russische machtsposities in Europa.'
maar de barrières moeten doorbroken worden:
de grenzen moeten niet worden verschoven,!
maar, evenals de Duitse deling, menselijker worden!
gemaakt;
een nieuw Europees veiligheidssysteem, dat
zich uit Navo en Pact van Warschau moet ontwik-1
kelen:
koppeling van de Europese eenwording aan!
het Duitse probleem;
grote toenadering tussen beide Duitslanden.j
wellicht door een economische gemeenschap of een1
confederatie;
West-Duitsland moei lid blijven van de!
Westerse samenwerkingsorganen, maar zal zich te
vens meer op het Oosten moeten oriënteren om zo
het wantrouwen bij de communistische staten weg
te nemen;
ook West-Berlijn moet de betrekkingen met de
DDR verbeteren in ruil voor erkenning van ziin
status;
het nieuwe Duitsland moet niet aan zichzelf
worden overgelaten, maar ook niet door kontrole
worden lamgelegd:
beperking van de bewapening.
Blokkensysteem
Dr. Couwenberg tenslotte betoogde, dat het:
Westen zich weer vertrouwd moet maken met het!
blokkensysteem. Allen via deze weg is ontspanning!
mogelijk.
Een andere voorwaarde is het overwinnen van de
nationalistische tendensen in West-Europa. Ook
pleitte hij voor erkenning van de Oder-Neis-
se-grens en de DDR, op voorwaarde dat een rege
ling voor West-Berlijn wordt getroffen.
De bijeenkomst van dc Christen-Deinokraten
werd vanmorgen geopend door de voorzitter van de
ARP, dr. A. Veerman.
len van de democratie met voeten
treedt".
Het moest volgens hem verwon
dering wekken dat een adres van
een der hoogleraren en van enkele
leden van de wetenschappelijke staf
van de Universiteit van Amsterdam
voor het niet-instellen van een ver
volging tegen de bezetters van het
Maagdenhuis pleitte.
„Wanneer het openbaar ministerie
in dit geval van massaal verzet ver
stek zou laten gaan, zou het dunkt
mij ernstig tekort schieten in zijn op
dracht om de rechtsorde en de open
bare orde te handhaven".
Ten aanzien van de feitelijke toe
dracht merkte mr. Abspoel onder
meer op, dat al op maandag 12 mei
een groep personen onverhoeds het
Maagdenhuis binnendrong om van de
rector magnificus prof. Belinfante te
eisen dat deze zijn uitspraak, dat vol
ledige medezeggenschap zonder nade
re precisering een „loze kreet" was,
zou intrekken. Deze eis ging verge
zeld met een bedreiging en een po
ging tot intimidatie dat er bij niet
voldoen „ergere dingen" zouden ge
beuren.
Deze wjjze van optreden sloot ge
heel aan b(j dc opmerking van de
voorzitter van de ASVA: „Wy willen
geen overleg; wy willen onderhande
len op basis van macht".
Na de gebeurtenissen van de 12e
mei was een interne bewaking inge
steld. Desondanks was op 16 mei
's avonds een groep studenten door
de ramen en via ladders binnenge
drongen. Dit was tegen de wil in van
de leden van de bewakingsdienst en
ook van de rector magnificus en was
daarom een vijandige daad. Deze
vijandigheid bleek trouwens ook uit
het barricaderen van de deuren en
de bekogeling van de politie, toen
deze een luchtbrug verwijderde.
Traangas
„Ik stel hierbij uitdrukkelijk", aldus
de officier, „dat het gebruik van de
traangasbommen door de politie een
gerechtvaardigde verdediging was
tegen deze bekogeling. De onaangena
me gevolgen van het gebruik van
traangas komen uitsluitend voor reke
ning van diegenen die de politie heb
ben aangevallen".
„Tegen de wil van de beheerders
een gebouw te bezetten", zo vervolgde
mr. Abspoel", met de bedoeling dat
dezen daardoor dusdanig geïntimi
deerd worden dat zij bepaalde con
cessies zullen doen, moest in strijd
worden geacht met het maatschappe
lijk fatsoen en met de rechtsorde."
„Dat bepaalde studenten maling
hebben aan het maatschappelijk
fatsoen en aan deze rechtsorde, ver
mocht hier niets aan af te doen."
Bij de motivering van het straf
toemetingsbeleid stelde de officier
nog eens van hoe ernstige aard hij
massaal verzet tegen de openbare
orde achtte. „Behalve dat het bete
kent een krachteloos maken van on
ze democratische vrijheden, heeft
een dergelijk massaal verzet een
epidemisch karakter. Het heeft de
neiging zich gemakkelijk naar an
dere groepen uit" te breiden, indien
niet spoedig daaraan een halt wordt
toegeroepen.
Wij dienen goed te beseffen dat
het in deze niet gaat om het stellen
van een demonstratieve daad door
te wijzen op een bestaande misstand,
maar om een fanatieke overdaad,
waarbij recht en orde werden ge
schonden."
Minderheid
„Wij weten dat de bezetters van
het Maagdenhuis niet representatief
zijn voor de Amsterdamse, laat staan
voor de Nederlandse, studentenwe
reld. Er is hier gelukkig sprake van
een minderheid, zij het van een i
agressieve minderheid, die overdre- j
ven aan de weg timmert. Agressie in
woorden, maar ook in daden. Ver
nielingen zijn aangebracht, bureaus
zijn opengebroken, geheime stukken I
zijn ingezien, goederen worden ver-
mist. De totale schade wordt geschat j
op bijkans anderhalve ton. Schade,
toegebracht aan de universiteit, dat
wil zeggen aan de gemeenschap."
Mr. Abspoel betreurde het dat
„deze zich principieel noemende be
zetters" zich niet geroepen hadden
gevoeld in solidariteit de schade die
ze hebben aangericht, te vergoeden.
Langs strafrechtelijke weg zag hij i
Gisteren hebben de studenten de
aula op het Spui in Amsterdam
weer (kortstondig) bezet. De pas
tot zes weken gevangenisstraf
veroordeelde Ton Regtien spreekt
de studenten toe in de aula.
geen kans door middel van een bij
zondere voorwaarde aan de bezet
ters de verplichting op te leggen de
schade aan de gemeenschap te ver
goeden.
De groep van verdedigers van het
collectief van bezetters van het
Maagdenhuis zo althans diende
een tiental jonge strafpleiters zich
aan gaf bij monde van mr. F. W.
Grosheide een uitvoerig overzicht
van de gebeurtenissen, die tot de be
zetting van het Maagdenhuis hebben
geleid.
Gesteld werd dat de achtergronden
de bezetting van het Maagdenhuis
uittillen boven de eenvoudige vorm
van lokaalvredebreuk zoals in de
strafwet geregelld.
Doordat de ASVA zich volledig
solidair had verklaard met de be
zetters van het Maagdenhuis, kwa
men de gezamenlijke verdedigers tot
de conclusie dat er gemotiveerd tot
actie was overgegaan, waarbij een
gedragslijn werd gevolgd, die niet
als ongeoorloofd kon worden be
schouwd. In dit verband werden ver
gelijkingen getrokken met de werk
staking.
„Ook by de werkstaking immers
gaat het erom door middel van een
van de normale spelregels afwijkend
middel druk uit te oefenen. En on
danks het feit dat ook de werksta
king strafrechtelijk vervolgbaar is,
heeft ziqh sinds jaren een algemeen
rechtsgevoel ontwikkeld, dat de
werkstaking thans nog slechts on
der omstandigheden afwijst.
Gelet op de gewenste doeltreffend
heid van het gebruikte middel, is
zeer te verdedigen dat wat voor de
arbeider de werkstaking is, voor de
student bezetting van hun universi
teit betekent. Als algemeen middel
immers is de collegestaking onge
schikt. Deze richt zich vooral tegen
personen en heeft meer het karakter
van een minuut stilte."
Vreemd
Betwijfeld werd of er voor de
overheid geen andere wegen open
stonden sanctie toe te passen. „Bo
vendien doet het nogal vreemd aan
dat dc ene bezetting (Tilburg) ge
heel onvervolgd en ongestrafd blijft,
terwijl de andere bezetting een maand
later de overheid naar het krach
tigste wapen doet grijpen.
Een van de functies van het
strafrecht is confrontatie van het
individu aan de door de gemeen
schap aanvaarde normen. Impliceert
het wegslepen en arresteren van de
in het Maagdenhuis aangetroffen
bezetters niet reeds een voldoende
confrontatie en afkeuring door de
overheid? Afgezien hiervan is het
bijzonder onverstandig van de over
heid reeds nu naar het uiterste mid
del te grijpen. Wat denkt de over
heid bij een volgende bezetting te
doen? Slechts escalatie in de straf
maat lijkt nog open te staan".
Eert nog principiëler punt was vol
gens de gezamenlijke verdediging
dat de toepassing van het straf
recht duidelijk vraagt om een in
dividuele behandeling, welke in dit
„monsterproces" toch wel erg
moeilijk te realiseren was. Verder
leek het onrechtvaardig slechts men
sen te vervolgen die op de laatste
ochtend van de bezetting toevallig
aangetrofen werden, terwijl leden
van de wetenschappelijke staf, die
zich eerder in het gebouw hadden
bevonden, niet gedagvaard zijn.
Overmacht
De strafpleiters deden een beroep
op overmacht, omdat onder de om
standigheden waaronder zich de
Maagdenhuisaffaire heeft afgespeeld,
er sprake is geweest van een zo
grote psychische druk „dat anders
handelen onmogelijk was".
De gezamenlijke verdediging
stelde nog dat het proces een po
litieke zaak behandelt en dat de
rechter niet de aangewezen in
stantie is de fundamentele pro
blemen waar het in deze zaak in
wezen om gaat, te beoordelen,
laat staan op te lossen.
