VEERMAN: „OOK D'66
ZAL MOETEN KIEZEN"
Acht overwegingen
om uw salaris
te storten op een
AMRO -Privé -rekening;
8
AMRO BANK
Commentaar
Stakers plunderend naar
centrum van Willemstad
jnpopulaire maatregelen
voor Tsjechoslo waken
Volgende fase Achttien tegen 1971
In komende voorjaar brede
partijconferentie
PLEZIER BIJ AANKOMST
1leer gevechten
«in Argentinië
Loonconflict oorzaak onlusten
Proefschrift Rhedense huisarts
Geen verhand gebruik
pil en godsdienst
Bonn: Betrekkingen
niet direkt verbreken
Blanken het
doelwit
5
ZATERDAG 31 MEI 196*
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT Dr. A. Veerman, de voorzitter
an de Anti-Revolutionaire Partij, vindt het
oodzakelijk dat D'66 zich uitspreekt. D'66, al-
us de heer Veerman, is niet alleen een ver-
ieuwingsbeweging, zij is ook partij. Dat houdt
1: partij kiezen, mee verantwoordelijkheid dra-
,n en, en dan op basis van welk program ook. Die
n euze wil de kiezer horen, en wel vóór de ver-
iezingen.
De voorzitter van de ARP zei op het vandaag gehouden Partijconvent, dat
10 e eigen zelfstandigheid van de ARP geen beletsel is samen te werken in
ei ïauwere vorm met KVP en CHU in ruimere zin met alle constructieve par
ijen in het land. Maar de eigen opstelling is een garantie dat de ARP geen
rauwe centrumpositie wil innemen.
Dr. A. Veerman
braüfet duo Luns-De Jong is gisteren met. kennelijk plezier op Schiphol
-.oteruggekeerd van een driedaags verblijf in de Verenigde Staten. Op de
wandelpier van het vliegveld zorgden zij voor nogal wat hilariteit.
Husak houdt rede tot arbeiders
rho 1
^„pjPRAAG De Tsjechoslo-
lakse partijsecretaris Husak
vandaag in een toespraak
arbeiders van de CKD-staal-
irieken in Praag, een aantal
s is >opulaire maatregelen afkon-
nettfen die meteen aan de arbei-
moeten worden uitgelegd.
ï!Ji rede zou rechtstreeks door
radio worden uitgezonden.
de
Car t
g«|0RDOBA In ide Argentijnse
vineiale hoofdstad Cordoba zijn
neren opnieuw schietpartijen uit
roken tussen demonstrerende sta-
en studenten enerzijds en de
!i tie en parachutisten anderzijds.
oi derdag waren in Cordoba zes
en om het leven gekomen. Er is
niets bekend over eventuele
htoffers van gisteren-
2. ok elders in Zuid-Amerika is het
zo istig. Zo bijvoorbeeld in de Co-
Jiaanse stad Barranguilla, waar
z" l'§e gevechten uitbraken tussen
nten en politie.
de Ecuadoriaanse stad Quaya-
kwamen gisteren zeker zes stu
if]
.ipcr
tha ten om het leven toen een politie-
ir ht een universiteitsgebouw, waar
ehonderd jongeren zioh reeds
iet cheidene weken verschansten,
a ormde.
zo
kens
jgeli
18 jr
Het is de eerste keer dat een Tsje-
choslowaakse leider zich op een za
terdag, wanneer alle arbeiders vrij
zijn, tot het volk richt. Waarschijn
lijk wil men maandag arbeidsonrust
in de fabrieken voorkomen.
De impopulaire maatregelen zou
den door het Centrale Comité, dat
gisteren tweedaagse besprekingen
beëindigde, zijn aangenomen. In een
communiqué werd gisteravond gezegd
dat de rede die Husak donderdag
heeft gehouden een richtlijn is voor
alle partij-instellingen en organisa
ties.
Overwinning
Volgens waarnemers betekent deze
mededeling een overwinning van
Husak op de uiterst conservatieve
communisten in de strijd om de
macht in Praag.
In het communiqué wordt verder
gezegd dat de partijleiding persoon
lijke mutaties heeft voorgesteld die
door de 180 leden van het Centrale
Comité zijn aanvaard. Deze wijzigin
gen zouden vanavond na de rede'
van Husak worden bekendge
maakt.
„Aan de orde is niet de vorming
van één partij, een soort CDU, het
gaat over de samenwerking van drie
zelfstandige partijen." Over de sa
menwerking in de „Groep van Acht
tien" zei de heer Veerman verder,
dat de programmatische besprekin
gen hun voltooiing naderen. De uit
voering is nog niet aan de orde. Het
zal daarbij immers gaan over de op
stelling van een kort program van
prioriteiten, over de mensen en over
de partners met wie die uitvoering
bij voorkeur zal gebeuren. Dat „zijn
zaken die eerst aan de orde komen
wanneer cte verkiezingen van 1971 in
zicht zijn."
Drie punten
Hij wees de strakke opstelling van
de neer l'oxopeus, die het voortbe
staan van de regeringscoalitie aan
drie punten ophangt: niet knoeien
met het Kiesstelsel, de NAVO en de
belastingcorrectie, af. In „het licht
van onze politieke idealen zijn dat
punten van relatieve betekenis", al
dus Veerman.
In het program van de ARP wor
den die punten ook genoemd, maai
de NAVO is „een deel van het gro
tere geheel van een vredespolitiek.
Daarom is veeleer onze vraag: wat
kan en moet er gebeuren om ae ont
spanning te bevorderen?" In dit ver-
nand bepleitte hij spoed met het insti
tuut voor vredesvraagstukken.
De belastingcorrectie wilde de heer
Vecnman niet scheiden van een recht
vaardiger inkomenspolitiek. Men kan
deze maatregel nooit los zien „van
onze grote zorg voor hen die maat
schappelijk in de knel zitten".
Zo zag hij ook het stelsel van even
redige vertegenwoordiging. „Het kies
stelsel is geen zaak van aDsolute bete
kenis. Men moet ook zorgen dat via
het kiesstelsel een werkbaar parle
ment tot stand komt
Hel eigene
Over de eigen opstelling van de
ARP zei de heer Veerman nog, dat
in het komende voorjaar een brede
partijconferentie gehouden zal wor
den, ter voorbereiding van het verkie
zingsprogram. Dan zullen ook zaken
aan de orde komen als gezag (gezag
heeft het niet te zeggen, maar heeft
wat te zeggen), inspraak (de ARP
betreurt dal het SER-rapport over
de structuur van de onderneming op
zich laat wachten) en democratise
ring van het hoger onderwijs.
„Wij", aldus voorzitter Veerman,
„moeten ons vrij maken van onze
I gebondenheid aan traditionele stel-
I seis en structuren en deze toetsen
I aan het Evangelisch gebod. Al te ge-
I makkelijk identificeren wij vaak on-
ze menselijke begrippen en idealen
met de boodschap van de Bijbel." De
ARP beoogt, aldus Veerman, een „re-
confessionalisering van onze politiek:
ons opnieuw bezinnen op de ware
zin van ons bijbels uitgangspunt."
Hij achtte het uitermate belangrijk
dat bij die bezinning tal van nieuwe
namen opduiken en nieuwe medewer-
j kers bezig zijn met de programvoor
bereiding. „Lang hebben wij na 1945
I gedreven op een vast bestand van
medewerkers."
Dilemma
i De heer Veerman schetste het poli
tieke beeld van vandaag aan de hand
van twee hoofdlijnen: het dilemma
tussen samenwerking en beklemto
ning van eigen identiteit en het di
lemma tussen een puur kritische be
nadering van situaties en ontwikke
lingen en de bereidheid daarin met
anderen constructief bezig te zijn.
Voorbeeld van de eerste gedachten-
gang is D'66. dat voorlopig heeft ge
kozen: de eigen identiteit won. Maar
als Van Mierlo spreekt van een lang
zame ontploffing van andere par
tijen, houdt dat ook in dat het voort
bestaan van de huidige partijverhou
dingen vooralsnog geaccepteerd
wordt. Daarom is een partijpolitieke
keuze noodzakelijk en onontkoom
baar.
De PPR heeft zozeer gekozen voor
de progressieve concentratie, aldus
Veerman, dat de eigen identiteit daar
door is overspoeld. De PvdA zit in
het dilemma tussen de kritische bena
dering en de constructieve taak. Na
dat de PvdA. sinds 1945 een duidelijk
positieve koers had gevolgd, is sinds
1958 het dilemma er weer. Dat wordt
gecamoufleerd door de KVP-
uitspraak. aldus Veerman, maar echt
kiezen kan de PvdA pas in 1971.
voor en na de verkiezingen, als de
programs op tafel liggen, als er part
ners worden uitgenodigd.
door de maatregelen van minister
Schut om doorstroming te bevorde
ren.
Het ontwikkelingsbeleid had zijn
instemming, ook al zijn we er nog
niet, en de sociale sector, met name
de hulp aan enkele groepen van min-
der-draagkrachtigen. kreeg de goed
keuring van de ARP.
Hij vond overigens dat men de
economisch-zwakkeren niet hoeft te
zoeken bij de grote ondernemingen,
die de loonstijging „voor een deel
fors afgewenteld hebben in de prij
zen". Hij noemde het begrijpelijk dat
de werknemers na de prijsgolf reële
loonsverbetering eisen, onder meer
via de 2 pet. premielast voor reke
ning van de werkgevers. De zwaktste
groepen zijn, volgens de heer
Biesheuvel, degenen die van een vast
geldinkomen moeten leven en de
kleine zelfstandigen.
Over de volksstemming in West-
Irian: meer individueel stemrecht in
steden en cle kuststrook, regionale
autonomie binnen Indonesië in het
vooruitzicht stellen bij een keuze ten
gunste van Indonesië en Indonesisch-
Nedcrlandse garanties voor de ont
wikkeling van het gebied.
De heer Biesheuvel zei niet te wil
len berusten in het voortbestaan van
een vrede die alleen op machtseven
wicht is gebaseerd, maar zolang er
geen alternatieven zijn, betekent het
ineenschrompelen van onze de
fensie-inspanning gevaar.
Inspraak
gemakkelijkcontant geld opnemen
(ook door uw echtgenote b.v.);
geen kosten. Alle giro-mogelijk
heden. En iedere boeking ziet u
f op het dagafschrift;
V/i/0 rente. En spaar-mogelijk-
heden met 4 t/m 6/% rente;
een voorschot is mogelijk. Maar
belangrijker mogelijkheid: de
1 AMRO-Lening;
Betaalcheques, om contant te be
talen zonder contant geld op zak;
u kunt de bank de betaling van
huur, verzekeringen, electriciteit
e.d. laten verzorgen;
alle overige diensten van de
AMRO Bank staan tot uw be
schikking;
uw geld is veilig en voordelig bij
de AMRO Bank. Maak daar ge
bruik van.
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
Over de gezindheid van de fractie
ten aanzien van de wenselijkheid van
participatie van arbeiders en studen
ten behoefde geen enkele twijfel te
bestaan. De ARP blijft de verster
king van de positie van de werkne
mer beschouwen als een toetssteen
voor het kabinetsbeleid. Maar parti
cipatie moet men bereiken via over
leg en niet zoals in Amsterdam is
gebeurd. Dat optreden van studenten
keurt de fractie af.
De heer Biesheuvel brak een lans
voor het discutabel stellen van de
taak van het parlement. Hij dacht
aan delegatie van taken naar regio
nale en lokale besturen. Dat zou het
bestuur dichter bij de bestuurden
brengen en anderzijds het parlement
de kans geven werkelijk controle uit
te oefenen op hoofdpunten van be
leid.
De fractie van de ARP zal voor
volgend jaar een parlementair jaar-
rapport samenstellen. In de prak- j
tische politiek zal de eigen identiteit
van de ARP volgens de heer t
Biesheuvel, onder meer pas blijken
als:
men een open oog heeft voor de
noodzaak van de bestuurbaarheid
van ons land, en
de ARP bereid is nauw samen te
werken met geestverwante fracties
van KVP en CHU.
(Vervolg van pag. 1)
WILLEMSTAD Ongeveer
5000 stakende arbeiders trok
ken vrijdag Willemstad bin
nen. Ze staken winkels- en ben
zinestations in brand en uitten
bedreigingen tegen blanken.
De moeiliijkheden begonnen
toen werknemers bij Werkspoor
Carribean op Curaeao in sta-
NIJMEGEN „Er is in Nederland
geen aantoonbaar verband tussen de
religie en het gebruik van de anti-
coneeptionele pil. De pil is a-reli
gieus". Dit zegt de Rhedense huisarts
drs. P. G. Bekkering in zijn
proefschrift over „patiënt, pil en
huisarts" waarop hij gistermiddag bij
de Katholieke Universiteit in Nijme
gen promoveerde tot doctor in de ge
neeskunde. Prof. A. Mertens. hoogle
raar in de sociale geneeskunde, tr»d
op als promotor.
Het onderzoek van dr. Bekkering
bestond uit twee gedeelten: een
huisartsenonderzoek en een patiënt-
onderzoek. Precies 98,2 procent van
de 163 bij het onderzoek betrokken
huisartsen, bleek de pil voor te
schrijven als anticonceptivum. Ge
middeld waren er ongeveer zestig pa-
tienten per praktijk die de pil ge
bruikten.
Religie
Dr. Bekkering constateert dat de
religie van de huisarts geen aantoon-
bare invloed had op het voorschrij
ven van de pil. Ook bleek dat de pil
in de steden vaker werd gebruikt
dan op het platteland. Klassieke me
thoden (condoma, pessarium en peri
odieke onthouding) werden door
huisartsen over het algemeen niet
aangeraden.
Uit het patientenonderzoek bij alle
gehuwde vrouwen tussen de twintig
en vijftig jaar in het dorp Rheden,
bleek dat ongeveer dertig proeent de
pil als anticonceptiva gebruikte. Ook
bij de patiënten was er geen verband
tussen de religie en het gebruik van
de pil.
Onbetrouwbaar
Methoden als periodieke onthou
ding, het condoma en de coitus inter-
ruptes. waarvan de laatste volgens
dr. Bekkering zeer onbetrouwbaar is,
bleken zeer frequent te worden toe
gepast.
In zijn proefschrift merkt dr. Bek
kering tot slot op dat tenminste 25
procent, of één op de vier of vijf
gehuwde vrouwen, geen geboortere
geling toepast.
Biesheuvel
In zijn zeer uitvoerig verslag van
het fractiebeleid van het afgelopen
jaar plaatste de heer Biesheuvel van
daag op het Partijconvent van de
ARP enkele kritische kanttekeningen
hij het kabinetsbeleid inzake Europa:
..Ik meen af en toe een wat defai
tistische instelling te bespeuren".
Ook Nederland is volgens hem
besmet met de bacil van het nationa
lisme. Ook herhaalde hij zijn kritiek
op het inkomens- en verinogensbe-
leid: het kabinet blijft daar te lako-
niek over doen. Het oordeel over het
woningbeleid zou worden bepaald
llle -aal
Het presidium van het Centrale
Comité heeft besloten alle leden uit i
de partij te stoten die na 21 augustus
vorig jaar Tsjechoslowakije illegaal
hebben verlaten en niet voor 1 mei j
van dit jaar zijn teruggekeerd. Ook i
leden die na 21 augustus zonder
toestemming van hun werkgever
naar het buitenland zijn gegaan,
worden geschorst.
BONN De Westduitse regering
heeft gisteren besloten dat erkennen
van Oost-Duitsland door een buiten
landse mogendheid in de toekomst
niet automatisch zal leiden tot ver
breking van de diplomatieke betrek
kingen tussen Bonn en die mogend
heid.
Regeringswoordvoerder Diehl zei
dat dit niet betekent dat die betrek
kingen zonder meer gehandhaafd zul
len blijven.
king gingen voor gelijke lonen
niet het Shell-personeel. Dil
liep nit op een algemene sta
king toen arbeiders van de olie
raffinaderij van Shell Curaeao
NV uit solidariteit voor 24 uur
in staking gingen. Ook de ha
venarbeiders legden het werk
neer.
De stakers ondernamen een mars I
naar het centrum en vielen onderweg
auto's aan. waarin Nederlanders za
len. De demonstratie kreeg spoedig!
een rassenaspect. waarbij de menigte
zich voornamelijk vergreep aan zaken,
die het eigendom zijn van blanken,
l Tussen 80 en 90 procent van de in
woners van Curasao zijn negers.
Aanleiding?
Volgens latere berichten begonnen
de ongeregeldheden pas goed toen
vakbondsleider Wilson Godet, voor
zitter van de Antilliaanse Haven
unie. door een kogel in de borst werd
gewond. Hij zou korte tijd laler in
een ziekenhuis zijn overleden.
Onderweg naar het centrum werd
een grossiersbedrijf geplunderd, tie
ners stormden de toeristenwinkels
van Spritzer en Fuhrmann binnen en
maakten zich uit de voeten met kost
bare horloges, brand werd gesticht in
auto's, die stonden geparkeerd en
arbeiders sloegen aan het plunderen
na het indrukken van etalageruiten.
I Toen de politie de situatie niet
j meer meester was. vroeg zij de gou-
j verneur toestemming mariniers in te
mogen zetten. Op dat ogenblik waren
stakers onderweg naar Fort Amster-
j dam waar de Antilliaanse regering
haar domicilie heeft.
Op het eiland heeft men de beschik-
king over 350 mariniers en de Neder-
landse onderzeebootjager H. Al. S.
I Amsterdam met een bemanning van
280 koppen.
Een gevolg van de onlusten was
dat alle overheidskantoren werden ge
sloten evenals de meestte winkels.
De toegangswegen tot Willemstad
werden afgesloten.
Verbindingen
Om vijf uur gistermiddag Neder
landse tijd raakten de verbindingen
met de buitenwereld in de war. waar
door weinig nieuws doorkwam. Om
tien over atht gisteravond zweeg ook
het zendstation van de landsradio-
dienst. Telefonisch waren alleen nog
regeringsgesprekken met Curaeao mo
gelijk.
Het kantoor van de gevolmachtigd
minister van de Nederlandse Antillen
ln Den Haag zou gisteravond laat nog
een telefoonverbinding krijgen met
Willemstad, maar dat ging niet door.
Eerder op de avond had gevol
machtigd minister Jonckheer met zijn
collega van justitie in Willemstad ge
sproken. Deze deelde mee dat de toe
stand onder controle was gekomen.
Avondklok
Gisteravond werd om zeven uur
de avondklok ingesteld. Ondanks dat
ging liet plunderen gewoon door.
Doodsbange Amerikaanse en andere
toeristen wachten in luxe hotels op
hel eiland op een kans om weg te
komen.
Als gevolg van de gespannen toe
stand werd wel de haven voor
tankers gesloten. In sommige delen
van de stad viel de electriciteit uit.
In de loop van de avond werd alle
luchtverkeer naar Aruba verlegd. De
reden was dat alle materieel voor
brandbestrijding van het vliegveld
naar de stad moest worden gestuurd.
Als gevolg daarvan konden geen
landingen worden toegestaan.
Loonwet
De Franse ambassadeur in ons
land, C. de Margerie, heeft gis
teren in zijn ambtswoning in
Den Haag aan een aantal
Nederlanders onderscheidingen
uitgereikt. Hier ontvangt de heer
W. H. Enklaar, burgemeester
van Holten en voorzitter van
het Nederlands Oorlogsgraven
Comité, de versierselen beho
rend bij de onderscheiding
Chevalier dans VOrdre Nationale
de Mérite.
[TOE WEL de werknemersvakcentra-
lén onderling verdeeld waren in
hun bezwaren tegen het wetsontwerp
van minister Roolvink inzake de vryc
loonvorming, waren er toch gemeen-
schappelijke punten van kritiek, die
zowel vanuit het bedrijfsleven als
door de Kamer waren aangewezen.
De bewindsman blijkt deze kritiek
met de vereiste objectiviteit beoor
deeld te hebben. Hjj heeft zich thans
bereid verklaard, op een aantal pun
ten zijn wetsvoorstel te wijzigen om
tegemoet te komen aan de wensen
die vrij algemeen werden geuit. Dit
is een voorbeeld van een goed func
tionerende democratie.
De minister had zich het recht voor
behouden. tijdelijk in te grijpen in de
loonpolitiek als de algemene situatie
daartoe aanleiding zou geven. Er zou
echter op sociale zaken wel eens een
bewindsman kunnen komen, die dit
begrip ..tijdelijk" bijzonder ruim in
terpreteert, met het gevolg dat de
vrije loonpolitiek om hals wordt ge
bracht.
De heer Roolvink heeft dit risico
thans ook onderkend en is bereid aan
dit „tijdelijk" een periode van maxi
maal een jaar te verbinden. Deze ui
terste maatregel zal eerst gehanteerd
mogen worden, indien zich reeds een
storing in onze economie heeft voor
gedaan of ernstig dreigt. Bovendien
zullen dan tevens maatregelen ge
nomen moeten worden op fiscaal,
budgettair of prijzengebied. Gaat het
om het bevriezen van de contracten,
dan geldt hetzelfde.
Voor het bepalen van een ernstige
storing zullen niet alleen de loonkos
ten bepalend kunnen zijn. De formu
leringen die de minister kiest maken
het duidelijk, dat een situatie waarbij
ingreep in de lonen nodig is zich
slechts in een uiterste geval zal kun
nen voordoen.
De heer Roolvink heeft opnieuw ge
toond, dat hij bereid is tot een ge
sprek en tot luisteren naar construc
tieve kritiek; hy heeft hierop thans
ook een constructief antwoord gegr-
