Gedwongen bloedproef nog
geen waterdicht systeem
Guépin: Modern intellectuei
DEZE
WEEK
's Zomers meer
ongelukken
door alcohol
Maar we mogen
niet tot een
heksenjacht
vervallen
VOOR JOOST WOUTERS EN
ANDERE POËZIEMINNAARS
ZATERDAG 10 MEI 1969
„Blaasbuisjes" worden In Engeland algemeen ge
bruikt, maar in on* land zijn ze nog niet aanvaard.
En met reden.
EEN la ons volk In de doden
herdenking en bij de actie van
Mies voor de geestelijk gehandi
capte kinderen, begin en eind
van een week, vol met hoe
kan het anders toch weer al
lerlei onenigheid.
Het Is de week van de studen
ten, die op verschillende fronten
de nationale aandacht opeisen
voor de medezeggenschap. De
bezetting van de hogeschool te
Tilburg wordt opgeheven, nadat
curatoren en senaat verregaande
toezeggingen hebben gedaan. De
Leidse studenten organiseren
een bezetting door de universi
teit tot „permanent democratise-
ringscentrum" te verklaren. Ook
elders druk overleg. In de Kamer
aegt minister Verlnga dat sluiting
van een universiteit een uiterste
middel moet blijven, en ook de
rectoreo magnlfici huldigen dit
standpunt
Volgens opiniepeilingen blijven
KVP- en PvdA-aanhang afbrok
kelen en D'66 aantrekken. De
CH Unieraad Is verdeeld over
het districtenstelsel. De generale
synode der vrijgemaakte kerken
vergadert over de toelating van
de afvaardiging der twee Noord
hollandse synodes.
Rouw om de dood van zes
Katwijkers aan boord van de kot
ter Wiron I, die op de Noordzee
vergaat. Het overlijden wordt ge
meld van de theoloog prof. dr. P.
A. van Stempvoort, 57 jaar oud.
Dr. F. J. Krop, gemeenteraadslid
te Rotterdam, wordt burge
meester van Bleiswijk.
De opstand in West-lrian
spreekt ons meer aan dan zo
maar - een - opstand - ergens.
Aanvankelijk schijnt Djakarta de
berichten te willen ontkennen, la
ter wordt gewaagd van georga
niseerd verzet en een Papoea-
Vrij-beweging, die Alles met de
komende volksraadpleging te
maken heeft VN-afgevaardlgde
Ortiz-Sanz is bezorgd, maar de
VN grijpen niet in.
De kans op opwaardering van
de Duitse Mark houdt geldkrin-
gsn in de hele wereld dagenlang
in spanning. Labour lijdt in de
raadsverkiezingen verlies op ver
lies en Wilsons positie wordt
wankel. De socialist Defferre en
de communist Duclos stellen zich
kandidaat om de Gaulle op te
volgen, en misschien komt Poher
er nog bij, maar er is geen tink»
eenheidsfront tegen Pompidou.
De ministers van de Raad van
Europa stoten het Griekse regi
me nog niet uit de Raad, en dat
zijn dan de Europese problemen
van deze week.
Van elders nog: een nieuw
vredesplan van de Vietcong be
vat volgens Amerika weinig
hoopvols. Israël spreekt de be
richten over het hebben van
kernbommen nauwelijks tegen en
als reactie is nu de Russische
Middellandse-Zeevloot met kern
raketten bewapend. India rouwt
om de dood van president
Husain (72).
In de sociaal-economische
hoek: het prijspeil is nog wat
opgelopen, voor de helft door de
huurverhoging. Het aardgasver
bruik stijgt zeer snel. De
Staatsmijnen zullen de produktie
van lysine, zo goed voor de ar
me landen, stopzetten wegens
gebrek aan interesse. De werk
loosheid daalt weer. De Shell-
groep noteert over het eerste
kwartaal 14 procent meer winst,
ook de AKU beleeft een specta
culaire groei. En Rotterdam krijgt
culalre groei. En Rotterdam krijgt
En allerlaatst: Nederland
Polen 10. dank zij een schot
van Sjaak Roggeveen in de aller
laatste minuut van een mooie
wedstrijd.
Nu op 3 maart een wetsontwerp tot wijziging van de Wegenverkeerswet het licht heeft
gezien en een bestuurder van een voertuig, die in strijd handelt met art. 26 ingevolge art.
35 en 38, zich aan een misdrijf schuldig maakt, is het zaait dit ontwerp op zijn merites te
onderzoeken. De wetgever wil niet zó ver gaan om alle deelneming aan het verkeer onder
invloed van alcohol en van andere stoffen, die de rijvaardigheid kunnen verminderen, te
verbieden. Men wil enig gebruik van dergelijke stoffen toestaan. Dit is een te laken
halfslachtige houding.
Wanneer het rijden „onder invloed" zó gevaarlijk wordt geacht dat mensen, die drinken
en rijden, zich schuldig maken aan een misdrijf, zodra ze een promillage van meer dan
0.5 alcohol in hun bloed hebben, mag het publiek eisen dat voldoende waarborgen worden
gegeven, dat verdachten niet ten onrechte als misdadigers worden behandeld.
door
Dr. P. H. Esser
Nu gaat, zoals prof. dr. J.
Hemelrijk (1) terecht opmerkt,
de wetgever van de onjuiste
gedachte uit dat drt alcohol
gehalte op een gegeven mo
ment een bepaalde, namelijk
de „werkelijke" waarde bezit.
Niets is minder waar, d.w.z.
minder realistisch dan deze
veronderstelling.
Die „werkelijke" waarde ls
denkbeeldig en kan niet waar
genomen worden. Strikt geno
men is de wettelijke bepaling
dan ook zinledig. Toch is zij
rechtsgeldig! Ernstige gevolgen
voor de automobilist kunnen
optreden, omdat de bij de
bloedproef waargenomen waar
de niet alleen afhangt van de
momentele samenstelling van
zijn bloed, maar ook van de
gebruikte meetmethode. En dit
kan hem zijn rijbewijs kosten,
ook als hij niet, of slechts zeer
weinig, gedronken heeft
De bloedproef (methode Wid-
mark), die men in ons land zo
nodig gedwongen wil voorschrij
ven, dateert uit 1922. Zij is een
goede methode, maar het
vaststellen van het bloedalco-
holgehalte in een Centraal Ge
rechtelijk Laboratorium, met de
noodzaak bloedmonsters op te
zenden voor onderzoek, is uit
de tijd. Een groot aantal fouten
kunnen bij Widmark worden
gemaakt, daar er geen wette
lijke voorschriften aan de
artsen worden gegeven hoe zij
het bloed moeten afnemen (uit
de haarvaten van een vingertop
of oorlel of uit de ader in de
elleboogsplooi), hoe ze het
Een vrijwilliger wordt met het adem-analyse-apparaat getest Rechts
dr. P. H. Esser, consulent voor alcoholisme, de schrijver van dit artikel.
Foto Misset'* Horeca, Doetlnchem
bloedmonster moeten bewaren
en verzenden, enz.
In ons land gaat alles over de
post Meermalen duurt het vier
of vijf dagen voordat het
monster wordt onderzocht. Is
het warm weer en is het bloed
niet in een ijskast bewaard, dan
kan de uitslag waardeloos zijn.
Bij de Widmarkmethode is de
situatie ook op het laboratori
um zeer gecompliceerd, daar er
verschillende bronnen van on
nauwkeurigheid een rol spelen,
die ieder een vergroting van de
spreiding tengevolge hebben.
En dan spreken we hier nog
niet eens van fouten die ge
maakt kunnen worden doordat
buisjes verwisseld worden e.d.
meer. De screening-test met be
hulp van blaaspijpjes, die men
in Nederland wil invoeren, is
voor lage waarden onbruikbaar
(25 pet fout) en voor hoge alco
holpromillages niet nodig.
Men is in tal van landen
In 1958 demonstreerde
de heer Etzlinger, verbon
den aan het bureau van dr.
A. Münzhuber, Place de la
Fusterie 2, Genève, reeds
de door Borkenstein als
politieluitenant ontworpen
Breathalyzer. Het had klei
nen afmetingen (27 x 23 i
22 cm) en zijn gewicht be
droeg slechts acht kilo. Het
toestel kon worden aange
sloten op een autobatterij
(6 of 12 volt). Sindsdien
zijn tal van verbeteringen
aangebracht zodat man nu
van een automatisch wer
kend apparaat kan spreken.
Het apparaat kan niet ge
start worden, wanneer geen
monster alveolaire lucht
voor analyse beschikbaar is.
De duur van de analyse be
draagt ongeveer vier mi
nuten. Voor een analyse
van een bloedmonster heeft
men minstens twee uur no
dig. De kosten van een
luchtmonster-analyse kunnen
op f 4,die van een
bloedmonster op f 65,
worden geschat. De kosten
van een bloedmonster zul
len In de praktijk echter wel
een veelvoud van het ge
schatte bedrag bedragen.
reeds jaren geleden op een mo
derner methode tot vaststellen
van alcohol in het bloed over
gegaan. Zo maken verschillende
staten in Amerika, Canada,
Australië, Zwitserland, de Sow-
jetunie e.d. gebruik van de ze
ker niet minder betrouwbare
ademapparaten. De bloedproef
volgens Widmark is bovendien
duur, vele malen duurder dan
de ademproef, zoals ik elders
heb uiteengezet (2). Voor het af
nemen van bloed door middel
van een aderlating behoort een
medische en geen politionele
indicatie te bestaan.
Het is jammer dat de Kon.
Ned. Maatschappij tot bevorde
ring der Geneeskunst haar be
zwaren terwille van de ver
keersveiligheid heeft laten val
len. Terecht blijven dan ook
een aantal artsen, bijv. die te
Helmond, zich tegen de voor
gestelde maatregelen verzetten.
Zijn andere „reducerende" stof
fen dan alcohol in het bloed
aanwezig of daarnaast aanwe
zig, dan wordt met de methode
Widmark een veel te hoge uit
komst gevonden. Hetzelfde
geldt voor drinkers, die op dok
tersvoorschrift refusal slikken,
tranquilizers of slaapmiddelen
gebruiken of kamferinjecties
krijgen toegediend. Het gebruik
van rustgevende middelen is
vermoedelijk veel gevaarlijker
voor het verkeer dan een kleine
hoeveelheid alcohol, al moet ge
zegd worden, dat zelfs kleine
hoeveelheden alcohol het waar
nemen en reageren nadelig
kunnen beïnvloeden.
Het verband tussen de hoe
veelheid alcohol in het bloed en
verschijnselen van „onder de
invloed zijn" is het voorwerp
van een groot aantal studies ge
weest. Tot 1946 zijn dertigdui
zend mensen onderzocht. Con
clusies:
zeer weinig mensen zijn niet
in staat een auto te besturen
bij een alcoholpromillage be
neden 0.5;
een flink aantal mensen is
niet in staat op veilige wijze
aan het verkeer deel te ne
men bij een alcoholpromilla
ge van 0.5 - 1.5;
de meeste mensen zijn een
gevaar op de weg bij een
promillage van 2 of hoger.
De moeilijkheid is dat
mensen verschillend reageren
op vergiften en dus ook op al
cohol. De oorzaken hiervan zijn
zo veelvuldig, dat het ondoen
lijk is ze hier enigszins afdoen
de op te sommen. Om deze en
andere redenen is het onbillijk
in de wet een vaste limiet te
stellen, nog afgezien van de on
mogelijkheid deze limiet precies
te bepalen. Daarom verdient
een zonestelsel ver de voor
keur boven een vaste norm van
0.5.
Men zou er verstandig aan
doen een drie-zonestelsel in te
voeren. Dat is in ieder geval
praktischer en leidt minder tot
onbillijkheden dan een. starre
norm. Men zou kunnen vastleg
gen dat:
bij een promillage van 0.0 -
0.5 een verdachte vrijuit
gaat;
bij een promillage van 0.5 -
1.5 een verdachte de kans
krijgt, zoals in België, op
een politiebureau te blijven
tot zijn alcoholgehalte de 0.5
pro mille niet overschrijdt,
met daarop volgende berech
ting;
bij een promillage boven 1,5
pro mille een verdachte ter
ontnuchtering wordt ingeslo
ten, met daarop volgende
berechting.
Willen we in Nederland niet
tot een heksenjacht vervallen,
dan zou het goed zijn zo'n rege
ling in ernstige overweging te
nemen, wanneer men niet ieder
gebruik van alcohol bij wegge
bruik wil verbieden. Hoevelen
gaan tegenwoordig per auto
naar een stad, doen daar hun
zaken, drinken een paar borrels
en gaan met hun auto naar
huis! Worden zij onderweg ge
controleerd en ruikt hun adem
naar drank, dan moeten zij hun
rijbewijs afgeven. Dat wordt
met het proces-verbaal opge
zonden aan een ambtenaar van
het Openbaar Ministerie, die
bevoegd is het onder zich te
houden, totdat de rechterlijke
uitspraak „in kracht van ge
wijsde is gegaan". Deze eigen
aardige juridische term heeft
betrekking op een rechterlijke
uitspraak, waartegen geen ge
woon rechtsmiddel, zoals ver
zet, beroep of cassatie meer
open staat
De betrouwbaarheid van een
subjectieve waardering van de
toestand, waarin een verdachte
zich bevindt, is gering. Er zijn
weinig verschijnselen van alco
holvergiftiging, die niet door
andere ziekelijke toestanden
kunnen worden teweegge
bracht. (3).
Daar om onduidelijke rede-
In moeilijke
houding
geschreven
Guépin is klassiek gevormd en dat be
paalt de stof van een belangrijk deel van
deze opstellenbundel. Tevens is hij een ver
tegenwoordiger van wat ik al vaker in deze
kolommen heb aangeduid als 'de moderne
intelligentie'. Deze is o.a. anti-academisch
en dat brengt in Guépins houding een
spanning aan, die duidelijk uitkomt in het
artikel „Het verval van de antieke kuituur
in Nederland", een polemiek met de Leidse
classicus Van Groningen. Ook in de andere
stukken die over Griekse of Latijnse litera
tuur handelen, is deze ambivalentie merk
baar.
Als niet-cla8sicus moet ik mij tot de rest van
het boek beperken. Laat ik eerst proberen samen
te vatten wat Ik onder moderne intelligentie versta.
1. Zij heeft geprofiteerd van het gedemocra
tiseerde onderwijs, en van de moderne communi
catiemiddelen. Moeizame zelfontwikkeling, zoals
die vroeger dikwijls onontkoombaar was, is er
niet meer bij.
2. Zij heeft de esoterische houding, de allure
van de mandarijn, afgelegd. Waar die nog voor
komt, stelt ze die aan de kaak. Guépin kritiseert
bijv. Van Groningens „logge retoriek" (58), „de
merkwaardige voorkeur van Van Groningen voor
een geordend betoog" (61), „de bewuste keus
van geleerden" (64) ten aanzien van feiten die
hun theorieën moeten schragen. De docerende
toon Is bij deze Jongeren verruild voor de praat
toon, kunstmatige Ingewikkeldheid heeft plaatsge
maakt voor (soms even kunstmatige) eenvoud, de
nederige hoogmoed in toon en manier van voor
dragen is vervangen door (echte of gespeelde)
zelfironie. Het gevoel van de schrijver, vroeger
uitgestald, moet nu worden geraden (maar wee je
gebeente als je daar niet in slaagt!) De schijn
van encyclopedische geleerdheid, het verbergen
van de gaten in de kennis, is afgezworen. De
moderne intellectueel kan rustig grote gebieden
van het leven, de geschiedenis, de kunst, de
religie buiten de lijst laten, „ongelezen verach
ten" (81). Guépin spreekt op blz. 116 van zijn
dwarsheid, „niet gehinderd door grote kennis van
zaken". Men vraagt zich tussen haakjes af, of
deze jongeren zouden accepteren dat anderen
van hen zeiden, wat zij ironiserend van zichzelf
beweren. Zo ja, des te beter.
3. Zij legt zich niet toe op een genuanceerd
oordeel. Wanneer Guépin zegt dat hij onder de
rooms-katholleken veel aardige mensen heeft ont
moet, terwijl hij toch de r.k. kerk „een misdadige
organisatie" noemt (in het gelijknamige artikel
blz. 39 e.v.), lijkt dat oordeel genuanceerder dan
het in werkelijkheid Is. Voor het christelijk geloof
heeft Guépin geen goed woord over; hij noemt
zich in dezen een geestelijke zoon van Voltaire.
Ik heb al Jaren de stellige indruk dat wij, belijden
de christenen, over de niet-gelovigen in vele geval
len genuanceerder oordelen dan zij over ons. Ik
voel mij tenminste altijd verplicht (en het kost me
Naar aanleiding van J. P. Guq
In een moeilijke houding gesi
ven opstellen, uitg. Bert Bal
Daamen N.V., Den Haag, 221 f
15 - K
|i«
geen moeite) om in de meest objecte
van de hedendaagse literatuur of sub' ie
positieve elementen te zoeken en te si
Omgekeerd heb ik literaire discriminatie
alleen al op grond van mijn christelijke
ging. Ik neem de vrijheid dit voor een en 11
duidelijk vast te stellen, al ben ik er al iri
gewend.
4. Zij heeft een sanerende werking
geleerd en gewichtig doen en dwingt ir
tot een drommels goed op de hoogte z
er Is veel te bewonderen, ook in het
Guépin waarover het hier natuurlijk ten
gaat. Die bewondering lijkt een beetji
verbazing van de Israëlieten, toen David
nas van Saul aflegde om in zijn ei
vertrouwde herdersplunje te gaan vec^
benaming „geharnast strijder" is verout
moderne atleet draagt een minimum aar
king.
5. Zij ziet zichzelf niet, zoals ik dit f"
als een aaneengesloten groep. De F»
woordvoerders In de essayistische liters
als W. F. Hermans, J. Weverbergh, wP
Walravens, Raoul Chapkis, R. A. Cor*
Groot, K. L. Poll, Henk Romijn Meijer en'r
die het vermoedelijk weinig op prijs zouPe
len in één adem met de overigen te™
genoemd, het zijn stuk voor stuk Indivlr^
met veel kritiek, ook op elkaar. In de i
opvattingen is een sterk gelljkschakelende c
(denk bijv. aan de begrippen „links" en ,N
sief" in de politiek), een conformisme ten
van het modieuze non-conformisme.
distanciëren de sterkere persoonlijkhederfe
nemen, ook In de literatuur, een elqen r
Tn.
Guépins onafhankelijk oordeel komtfn
stukken uit; hij buigt niet voor erkendtrr
ties; liefst vecht hij tegen „grote jong4u
zoals Van Groningen, de r.k. kerk (als |T
een Jongen mag wezen), Hugo Claus,
Lucebert, Nietzsche, wanneer en waar'
nodig vindt. Dit werkt verfrissend voor IF
niet bang is voor een kritische doorllctëlj
lezing van dit boek voelt men weer elf'1
goed het is dat wij een democratisch bestf16
een nogal vrije pers hebben, al vind Ik Ij
ken over de r.k. kerk als „een misdadlo
nlsatie" een ongenuanceerd, onrechtvaaii
nis, een nagalm van het „écrasez l'infaf'
Voltaire en koren op de molen van het
pisme, bijv. In Noord-lerland.
DR. C. Rl#
ml
nen in Nederland bij veroorde
lingen voor rijden onder in
vloed van alcohol uitsluitend
gegevens worden verstrekt over
het verkeersdelict en niet van
het feit of er een verkeersonge
val is gebeurd, is ook uit sta
tistische gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
weinig te concluderen. In 1967
schreef J. Damen van de afde
ling Verkeersstatistieken dat
om in deze leemte te voorzien,
het CBS er in 1965 toe overge
gaan was de betreffende vra
genlijsten met een hierop be
trekking hebbende vraag uit te
breiden. Het doel van deze
vraag was vast te stellen of er
gebruik van alcoholhoudende
drank werd geconstateerd en zo
ja, bij welke van de bij het
ongeval betrokken mensen. Op
de ongevalsrapporten van de
politie over 1965 bleek deze
vraag in 8770 gevallen bevesti-
QERUIME t(jd geleden iei
Joost Wouter In een Inter
view het te betreuren dat van
Nijhoff. zijn lievelingsdichter,
geen goede vertalingen beston
den, zodat het buitenland ver
stoken bleef van deze pure
poëzie.
Het verheugt ons hem geluk
kig te kunnen maken met een
knappe vertaling van Nijhoffs
beroemdste gedicht: „De Moe
der De Vrouw", van de hand
van mevrouw A. Hagtlngius
Seger.
Deze vertaling verscheen in
De Nieuwe Stem, en veroverde
ook poëzie-minnend Amerika,
door te circuleren op de sg.
Outdoor-poetry Shows in alle
cngelstalige landen, maar ook
door publicatie In The New
York Herald Tribune.
Mevrouw Hagtingius-Seger
heeft nog andere Nederlandse
poëzie vertaald: wij moeten ons
beperken tot het afdrukken van
dit gedicht van Nijhoff in En
gelse versie, naast de oor
spronkelijke tekst. Wij hopen,
dat deze krant Joost Wouter
onder de ogen komt (zijn adres
weten wij helaas niet); in elk
geval zal het gedicht menig
poëzieminnaar vreugde geven.
De 3lootler De Vrente
Ik ging naar Bommel om de brug te zien,
ik zag de nieuwe brug twee overzijden
die elkaar vroeger schenen te vermijden
worden weer buren een minuut of tien
dat ik daar lag, in 't gras, mijn thee gedronken,
mijn hoofd vol van het landschap wijd en zijd,
laat mij daar midden uit d'oneindigheid
een stem vernemen dat mijn oren klonken.
Het was een vrouw, het schip dat zij bevoer
kwam langzaam stroomaf door de brug gevaren.
Zij was alleen aan dek, zij stond bij 't roer
en wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren.
O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer!
Prijs God, zong zij, Zijn hand zal U bewaren!
Th e 3Mother
The Wife
I went to Bommel just to see» the bridge
I saw the new one, both the opposite sides
that seemed to shun each other once, but which
now had become good neighbours over tide.
And after tea, some minutes, lying near
in waving grass, the landscape far and wide
filling my heart and head, sounding I hear
out from Infinity a song of pride.
It was a woman and the ship on which she stood
came slowly through the bridge, down with the stream,
she was alone on deck, close to the helm her foot,
I heard her singing psalms as in a dream.
O God, I thougt, might that my mother be!
Praise Him, she sang, His hand is guiding thee.
Martinus Nijhoff
él
bi
gend te zijn beantwoolst
betekende dat slechts b[ E
arie procent van het tot;
tal geregistreerde verke<
vallen in Nederland bij pr
meer /an de betrokkeii e
bruik van alcohol h«at:
drank was geconstateerd! d
»g
In de zomermaanden itj
augustus gebeuren de rr
alcoholongevallen,
hangt dit samen met
dorpskermissen in deze
het jaar. Het grootste
dodelijke verkeersonf
waarbij alcoholgebruii
vastgesteld, werd gecon
in Noord-Brabant en
Voetgangers nemen o
dodelijk getroffen sla
nog altijd de eerste
gevolgd door fietsers,
fietsers en automobiliste!
De piek voor de dodel
gelukken ligt tussen 1
uur met éénzevende
slachtoffers. Van zate
zondag eist het verb
eerste uur na midder
keer zoveel mannelij!
dan het uurgemiddeldi
volwassenen domineri
jaar). (5).
ML5:
1. J. Hemelrijk: Wiskundig
In „Gebouw en Getal".
Rotterdam, 1967.
5. J. H. de Haas. J. T. P Bol
de Haas-Po8thuma: Wegverks
len. Een epidemiologische stu#^
Woltera. Groningen, 1967.
