Nieuwe opvatting geeft
Bijbel eigenlijke kans
Pastoraal concilie begint
zijn draai te krijgen
Rechtbank j
vernietigt
bouwverbod
BIJBELKRITIEK LEIDT
TOT ONTBINDING
Erkenning
tweede
huwelijk
Puzzelboek
Onderwijs
onderweg
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze....
Arnhem nu buiten
Chr. Ger. Kerken
Ds. Van der Veen tot jeugd Geref. Kerken
Roeryanyer samen
met Stella Maris
ONDERLING
BEGRIP EN
TOLERANTIE
Orthodox
Bijbel
offensief
BEROEPÏNGSWERK
MAANDAG 14 APRIL 1969
„Genade zij u en vrede van God, onze Vader", schrijft Paulus
aan de gemeente van Philippi. Daarmee eindigde ik de serie
meditaties van de vorige week. Maar daar kan ik niet stoppen.
Er volgt nog iets op: ,JEn van de Here Jezus Christus."
Er is geen hetere uitspraak om te illustreren dat Paulus gelooft
in een levende Heiland. De Jezus die op aarde rondwandelde
is de Christus die is gezeten op Zijn troon en schenkt als
Heer van het heelal (het hele universum en alles wat er in,
op en onder is) vrede en genade.
Voor vele mensen is God iets wazigs. En de genade en vrede
die Hij schenkt is al even wazig. Ze is zo wazig dat je tegen
woordig zelfs theologen hoort zeggen dat ze niet goed weten
hoe ze dat in termen van deze wereld en deze tijd moeten
vertalen.
Maar Christus is niet iets wazigs. Hij heeft vlees en bloed.
Zijn genade is gratie voor opstandelingen. Zijn vrede ver
zoening en nieuw samengaan in deze wereld. Hij die op de
troon van de wereld zit geeft ons verlof tot Hem te komen
(genade). En Hij komt hij ons in deze wereld (vrede).
Hij wil Zijn belofte: „Ik hen met u alle dagen, overal" ver
vullen. Zijn aanwezigheid kan ik niet natuurwetenschappelijk
verklaren. Maar is Hij er daarom niet? Nonsens. De weten
schap kan ook niet verklaren wat leven is en toch leven we.
Laat u niet ringeloren door de natuurwetenschap. Er zijn
dingen die niet bewezen, alleen maar beleefd kunnen worden.
Christus' zorg voor ons is er één van.
We lezen vandaag: 2 Kronieken 16 114.
4 S 6 7 8 9
HORIZONTAAL: 1. sterke drank -
buisvormig ingewand; 2. li
chaamsdeel - voegwoord - werk van
een toondichter; 3. in voorkomend
geval; 4. deel van een benedenhuis -
rivier in Engeland; 5. oude rekening
(afk) - nakroost - deel van een huis;
6. plaats in Duitsland - bijnaam van
Ezau - voorzetsel; 7. zoen - muziek
noot - voorzetsel - rijkstelefoon (afk);
8. telwoord - eer - voedsel; 9. boom -
rond gebouw.
Verticaal: 1. vogel - voorzetsel; 2.
bladerkroon - knaagdier; 3. vlakte
maat - plaats in Overijsel; 4. soort
van hert - Europeaan; 6. Nederl.
schilder - rijksgrens (afk) - plaats of
plek; 7. waterstand (afk) - plaats in
N.H-kweekgras (ZN); 8. straat (Fr) -
ingang; 9. motorschip (afk) - ongevul
de - plaats voor duiven.
Oplossing vorige puzzel
1. leem - meel; 2. idem - meid; 3.
made -dame; 4. boer - robe; 5. Uden
- deun; 6. rest - ster; 7. glas - slag.
LIMBURG.
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding Is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Pei
brief dient een gulden aan postzc
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Pijnboom door storm
beschadigd, weer opgetakeld en in
zijn stand gezet. Wat moet ik verder
doen?
Antwoord: Zo mogelijk beschadig
de en versplinterde wortels tot op
het gave hout terugzagen of snijden.
Rondom de wortelpruik een mengsel
van goede tuingrond, vochtige turf
molm en wat korte mest aanbren
gen. Flink aangieten, zodat de wor
tels in goede aanraking komen met
de grond. Zorg ervoor dat de boom
niet met de wind heen en weer be
wogen wordt, daar dit de aangroei
van de wortels bemoeilijkt; dus
flink met palen vastzetten. In de
loop van de zomer nog eens flink
aangieten.
Vraag: Zijn er nog spraakleraren,
die de methode-Aafke Kuypers tor-
passen? In 1935 waren er nog.
Antwoord: Volgens mevrouw A.
Molenaar-Bijl, redactiesecretaresse
van de Vereniging logopedie en fo-
niatrie, moet het uitgesloten worden
geacht, dat sommige spraakleraren
deze methode nog gebruiken. U
kunt inlichtingen vragen bij het se
cretariaat van genoemde vereniging,
Ammanplein 2, Rotterdam.
Vraag: Hoe kan men roetwater uit
antieke tegeltjes verwijderen? Dit is
via de cementvoegen in de tegeltjes
getrokken tot onder het glazuur.
Verder zijn de tegeltjes gaaf.
Antwoord: Daar wij begrijpen dat
de tegeltjes vast aan de muur zitten,
is dit een moeilijke zaak. Straffe
maatregelen kan u niet nemen om
dat beschadiging van het glazuur
moet worden voorkomen. Probeer
het met een sterke soda-oplossing
om via de voegen het roetwater te
neutraliseren. Herhaal dit enige ma
len. Waren de tegels los, dan kon u
de tegels in een sodabad dompelen
tot aan het glazuur. Dit zou veel
gemakkelijker zijn.
Vraag: Wanneer is in Nederland
het laatst de doodstraf voltrokken
aan een kjnd?
Antwoord: In oktober 1860 te
Maastricht op een jongeman die zijn
schoonmoeder had vermoord. Dit
betreft het Nederlandse recht en
niet het optreden van de bezetter.
Vraag: Is registratierecht
verschuldigd bij overdracht van een
boerderij aan een eigen zoon?
Antwoord: Wanneer de zoon die
de boerderij overneemt, het bedrijf
van de vader voortzet, of voordien
reeds gepacht heeft en voortgezet, is
er sinds 1 januari geen registratie
recht meer verschuldigd. Dit geldt
alleen voor het deel dat daadwerke
lijk voor het bedrijf wordt gebruikt,
dus bijvoorbeeld niet het woonge
deelte.
Vraag: Door lekkage is in de spe
cie van het plafond een gat
ontstaan van 8 bij 25 cm, dikte van
de specie 3/4 cm. Ik zou dit zelf in
orde willen brengen omdat ik erva
ring heb in dichten van verticaal
ontstane gaten. Ik gebruik dan gips
en/of alabastine. In dichten van ho
rizontale gevallen heb ik geen erva
ring, wat de techniek betreft.
In de keuken heb ik de muren
geverfd met „Wall paint", uitgespro
ken muurverf en geen poeder. Voor
af heb ik de muren schoongemaakt
met een scheut ammoniak in water.
Hier en daar gaat het nu bladderen,
vooral wanneer er gestookt wordt.
Hoe is dit te voorkomen?
Antwoord: Maak het gat eerst ste
vig dicht met een stuk fijn gaas.
Vul de 3/4 cm-laag aan met ce-
mentspecie. Na goed drogen en ge
lijk strijken afwerken met alabasti
ne.
Krab van de keukenmuur alle los
se rommel en zet de rest vast met
een impregneermiddel, bijvoorbeeld
olie met siccatief. Ammoniakbehan-
deling is goed. Na het impregneren
afwerken met de door u genoemde
muurverf. De fout ls geweest dat de
bovenlaag niet vastgezet was.
Ds. Rijkseti tot jeugd Geref. Gem.
(Van een onzer medewerkers)
UTRECHT De toenemende
schriftkritiek zal tot ontbinding
van het christelijk geloof leiden.
Het fundamentele getuigenis van
de gehele Schrift tracht men op
te lossen in wazige symbolische
waarheden. En dat alles onder
het verraderlijke mom van
„beter verstaan van het- Woord"
of „verdieping van het geloof".
Daartegen moet ik met alle
ernst waarschuwen, ook voor de
eerste stap in de richting van
deze moderne theorieën.
Dit zei ds. H. Rijksen uit Gouda op
de jaarlijkse bondsdag van jeugdver
enigingen van Gereformeerde Ge
meenten.
Het thema van deze bondsdag was:
„Nabij u is het Woord!" Drie predi
kanten behandelden in hun referaten
verschillende aspecten van het gezag
van de Schrift. Naast bondsvoorzitter
ds. Rijksen, waren dat ds. P. Hon-
koop uit Kampen en ds. D. Hakken
berg uit Dordrecht.
Ds. Rijksen ried de vele aanwezige
iongeren aan in de voetsporen van
Calvijn zich verre te houden van el
ke vorm van schriftkritick. Het
Woord is de laatste gezaghebbende
instantie in deze wereld waar alles
gaat wankelen. Het is het enige mid
del, waardoor wij ons van de heide
nen en ongelovigen onderscheiden.
Afscheid
Tijdens de morgenuren werd
3fscheid genomen van de heer E.
Blom uit Enkhuizen, die niet minder
dan 38 jaar penningmeester van het
bondsbestuur is geweest. Hem werd
het erelidmaatschap toegekend. De
morgenvergadering werd gesloten
door ds. J. Baaijens uit Tricht.
In de middagvergadering werd een
overzicht gegeven van de aktiviteiten
van de jeugdverenigingen ten bate
van de „Ondergrondse Kerk achter
het IJzeren Gordijn". De verkoop
van de brochure „Zijt getrouw", die
de jeugdbond voor dit doel had uit
gegeven bleek een totaalbedrag van
ruim twaalfduizend gulden te hebben
opgebracht.
Daarna zette ds. Hakkenberg uit
een, hoe het Woord in het dagelijks
leven van de gelovige behoort te
funktioneren. Hij deed een dringend
appèl om van eigen wijsheid af te
zien, wanneer de betrouwbaarheid
van de Schrift in gedinig komt, zoals
Christus en de apostelen ons geleerd
hebben.
Tijdens de hiernavolgende discus
sie bleek, dat het een goede gedachte
was, dit thema op deze bondsdag aan
de orde te stellen.
De laatste generale synode heeft
een deputaatschap voor jeugdzorg in
gesteld om het jeugdwerk een duide
lijk kerkelijk-gebonden karakter te
geven. Ds. P. Blok van Dlrksland, lid
van het deputaatschap, sprak een
slotwoord en beëindigde daarmee de
ze drukbezochte bondsdag.
(Van onze kerkredactie)
ARNHEM De kerkeraad van de
christelijk gereformeerde kerk heeft
na de verleden week gehouden leden
vergadering besloten, het besluit van
28 maart om het kerkverband te ver
breken, te handhaven.
Ds. J. C. van Ravenswaay heeft dit
gisteren vanaf de kansel meegedeeld.
De gemeente blijft zich beschouwen
als de wettige voortzetting van de
Arnhemse christelijk gereformeerde
kerk. Maar om verwarring te voor
komen, heeft ze nu de naam Christe
lijk Gereformeerde Gemeente aange
nomen.
Gelijk bekend heeft de classis Apel
doorn de meerderheid van de kerke-
raadsleden, inclusief ds. Van Raven
swaay, geschorst.
(Van een onzer verslaggevers)
ZWOLLE De nieuwere bijbelbeschouwingen geven de bij
belse boodschap een nieuwe kans, zijn eigenlijke kans. De afreke
ning met het verleden maakt het mogelijk weer te komen tot leven
met de Bijbel. De boodschap van de Immanuel schept zich een
eigen gehoor.
Dat zei zaterdag ds. R. J. van der
Veen in de Zwolse Buitensociëteit op
de 57e bondsdag van de Bond voor
gereformeerde jeugdorganisatie.
Bij deze bond zijn aangesloten de
leiders en leidsters van de jeugd
clubs voor 812 en van 1216 jaar
en de ouderbesturen in de Gerefor
meerde Kerken.
Het zuiveringsproces, dat in de
Schriftbeschouwing plaats vindt,
maakt het leven met de bijbel tot
een verwachten van Hem, die Zich
zelf ter sprake brengt. Het wordt
een openstaan voor wat kenbaar,
verborgen en weerloos is, als een
maal Christus.
In de jeugdclub zou het, zei ds.
Van der Veen, goed zijn bij het
luisteren naar en spreken over de
bijbel te accentueren dat leven met
de bijbel is een open staan voor een
genade meer dan een maniertje dat
van zichzelf wat oplevert; dat leven
met de bijbel een voorrecht is van de
gemeente, eerder dan de plicht/van
de enkeling; dat de enkeling overi
gens permissie heeft een persoonlijk
extra in te brengen; dat wanneer dit
vergeten wordt dit gemakkelijk kan
leiden tot kortzichtige eigenwijsheid,
bjjbelmisbruik; dat het nogal wat
ootmoed en nogal wat levensmoed
vraagt te beginnen aan het leven
met die bijbel, aldus ds. Van der
Veen, die gisteren geïnstalleerd werd
als secretaris van de Nederlandse
Zendingsraad.
Kernprobleem
Dr. J. L. _P. Brants (52) uit Goes
noemde in zijn laatste GJO-openings-
woord de vraag naar de eigen plaats
van het confessioneel gebonden jeugd
werk hel kernprobleem van de afge
lopen jaren en dat van de toe
komstige tijd. Hij daagde de voor
standers van opheffing uit eens bij
de GJO te komen kijken. Ze zullen
daar 47.000 jongeren als leden en nog
eens enkele duizenden jonge mensen
als leiders vinden die zich voor dit
werk willen inzetten.
Natuurlijk zit in ons werk, aldus
voorzitter Brants, en misschien vooral
in de praktijk ervan, ook een stukje
conservatisme. Maar de tendens is
toch, het streven naar een frisse he-
dentijdse aanpak van werk voor jonge
mensen, die daar hun spel kunnen
DEN HAAG De vlootalmoezc-
niers en de vlootpredikanten hebben
besloten hun groeiende samenwer
king ook gestalte te geven in het
samen uitgeven van een blad.
De protestantse „De Roerganger"
en het rooms-katholieke „Stella Ma-
ris" zullen voorlopig voor de tijd van
één jaar gezamenlijk verschijnen on
der de naam „Experiment '69".
In het eerste nummer van Experi
ment '69 schrijven hoofdvlootaalmoe-
zenier dr. L. A. M. Goossens en
hoofdvlootpredikant ds. J. W. Sep-
meijer over de groeiende samenwer
king, ook op liturgisch terrein. Ze
noemen het waarnemen van eikaars
lessen en de vorming op vor
mingscentra voor gemengd groepen.
Ook kerkdiensten worden oecume
nisch opgezet.
NOORDW1JKERHOUT Het
pastoraal concilie begint zijn
draai te krijgen. Het blijkt een
forum te zijn, waarop een echt
overleg van de hele r.k. kerk
provincie in al haar schakeriri-
gen werkelijkheid wordt en tot
bruikbare resultaten leidt.
Daarbij wordt het aanpakken van
hete hangijzers als het conflict in de
Utrechtse studentenparochie niet
geschuwd. Kardinaal Alfrink kreeg
de gelegenheid uiteen te zetten, wat
hem tot zijn grijpen naar het kerke
lijk strafrecht bewogen had. en de
vergadering om de sympathie voor
het experiment te laten blijken.
Hierdoor werd aan het conflict zijn
scherpte en bitterheid ontnomen. Het
kwam meteen te liggen in de bedding
van het onderling begrip of althans
van de poging om elkaar te begrij
pen. En toen was het maar een kleine
stap om buiten de vergaderzaal de
partijen bij elkaar te brengen.
Samen
Deze zitting werd gekenmerkt door
een grote marte van onderling begrip
en verdraagzaamheid. Het is tussen
progressieven en conservatieven niet
tot botsingen gekomen, ook al liepen
hun meningen ver uit elkaar.
Uitdrukkelijk werd vermeden een
keuze te doen uit het alternatief, dat
de commissie voor het pastoraal be
leid nad gesuggereerd: herstel van
(Van een onzer medewerkers)
het oude evenwicht en de oude dui
delijkheid (zoals de behoedgezinden
dat wensen) óf op zoek gaan naar
nieuwe vormen van geloofsleven,
aansluitend bij deze hedendaagse
werkelijkheid (zoals de progressieven
dat willen). Het besef brak door, dat
het pastoraal beleid er juist op ge
richt moet zijn, voor beide stromin
gen ruimte te scheppen.
Preciezen
De verontrusten, preciezen of hoe
men ze verder wil noemen, hebben
van de hun geboden gelegenheid een
slecht gebruik gemaakt. Zij kwamen
veel achter de microfoon, maar hun
inbreng was doorgaans van matig ge
halte.
Zelfs Simonis, enkele maanden ge
leden als een nieuwe ster binnenge
haald, wist de juiste toon niet te tref
fen. Op deze vergadering, die toch
allerminst als een partijcongres der
progressieven kon worden aangeduid
zoals pater Maltha in zijn onmacht
beweerde, speelden de verontrusten
geen rol van betekenis.
In hun rangen is er niemand die
spelen en al spelend kunnen experi
menteren met de mogelijkheden. Dit
jeugdwerk is daarom ook niet weg te
denken uit het geheel van het jeugd
werk in Nederland.
Het speet hem bijzonder dat het
rapport van de deputaten kerk en
jeugd en het rapport van de synodale
commissie wat in elkaar geschoven
de gereformeerde kerkeraden hebben
bereikt. Door die inpasserij is een
stuk ontstaan dat 'niet alleen ram
melt, maar ook op bepaalde punten
zichzelf tegenspreekt. Hij adviseerde
(Van onze kerkredactie)
HAARLEM In de Rooms-
Katholieke Kerk groeit de ge
dachte, om een tweede huwelijk
na een echtscheiding toch ker
kelijk te erkennen.
Daarover schrijft het wekelijks
bulletin van het bisdom Haarlem.
Van de 173 gevallen, die aan het vi
cariaat werden voorgelegd, zijn er in
1968 112 opgelost. De rest is nog in
studie.
In een pastorale benadering wordt
nagegaan, waarom het eerste huwe
lijk verbroken is, zo schrijft het bul
letin. Op basis van deze gesprekken
zijn er dan drie mogelijkheden:
a. het tweede huwelijk kan kerke
lijk gesloten worden;
b. het tweede huwelijk kan wel
iswaar niet kerkelijk gesloten wor
den, maar de kerk accepteert het
burgerlijke huwelijk wel, zodat de
betrokkenen niet afgehouden worden
van de sacramenten;
In geval c. wordt geadviseerd tot
een periode van pastorale begelei
ding, waarin men eerst met zichzelf
en de gekwetste medemens in het
reine moet komen. Zo gebeurt het,
dat men toch nog toegroeit naar een
kerkelijke aanvaarding van het twee
de huwelijk en naar een deelhebben
aan de sacramenten (mogelijkheid b
dus).
het met enige kans op succes tegen
Haarsma, Schillebeeckx of Van Iersel
kan opnemen. Dat ligt niet aan dé
leiding. Dat is het resultaat van me
ting van krachten.
Geschorsten
Nog op een tender aspect van de
verdraagzaamheid kan worden gewe
zen. Bij deze zitting zag men een
gesuspendeerde priester overleggen
met de bisschop die hem had gesus
pendeerd.
Men zag priesters die al of niet
met inachtneming van het kerkelijk
recht hun ambt hadden neergelegd,
rustig aan de beraadslagingen deel
nemen in het volle besef dat zij er
bij hoorden en door de anderen wer
den geaccepteerd. Men zag leken die
openlijk hun geloofscrisis beleden of
die publiekelijk hun afscheid van de
officiële kerk bekend hadden ge
maakt, een getuigenis afleggen,
waarnaar kritisch-welwillend werd
geluisterd. Het was een „open kerk"
die zich in Noordwijkerhout presen
teerde.
Profeten
Er blijft op het concilie een taak
voor mensen als Van Kilsdonk. die
de vergadering met haar eigen on
macht confronteren en de sluizen van
hun profetisehe kritiek boven haar
openzetten. Maar niettemin: het pas
toraal concilie is een uniek experiment
met de democratie. In de R.K. Kerk
Nederland heeft in de ronde van de
toekomst nog altijd de gele trui.
Onder voorzitterschap van
aartsbisschop Hieronymos is in Athe
ne een „orthodox-christelijk ge
nootschap tot verbreiding van de
Heilige Schrift" gesticht. Dit ge
nootschap stelt zich voor eerst ten
doel de gratis verspreiding van Nieu
we Testamenten in scholen, kazernes
en ziekenhuizen en onder Griekse
gastarbeiders in het buitenland.
Deze uitgave van het Nieuwe
Testament is voorzien van een com
mentaar van de theoloog prof. Trem-
belas, waarin hij vooral ingaat op de
argumenten van de Jehova's Getui
gen. Dezen maken sterke propaganda,
zowel in Griekenland zelf als onder
de gastarbeiders.
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Lemmer, A. A.
Drost te Marken; naar Voorburg (vac.
B, J, Lietaert Peerbolte), W. Goedhart
te Emmen: de benoeming tot hulppred.
te Ravenswaay, dr. H. Schroten, a.s.
em. pred. te Rotterdam-Zuid; naar
Joure, kand C. M. van Endt te Utrecht,
die bedankt voor Etten (NB), Gassel-
ternijveen en voor De Kaag.
Emeritaat verleend aan G. W. C. Vun-
derink te Zwolle.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Kollum en te Zwijn-
drecht (vac. W. F. M. Lindeboom), W.
Stuursma te Dokkum; te Meeden (Gr.),
kand. L. Eringa te Zwolle; te Nieuw
Vennep vac. G. W. H. Peddemors), H. J.
van Duinen te Voorburg.
Emeritaat verleend aan J. R. Sy-
brandi te Winsum (Gr.).
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Den Ham (Ov.), A. R.
Bosman te Gees.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Alphen aan den Rijn,
M. Baan te Zeist.
GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Lethbridge (Cana
da), A. W. Verhoef te Barneveld, die
bedankt voor Hardinxveld en voor
Melissant.
MINNEAPOLIS De drie grote
lutherse kerken van de Verenigde
Staten zijn door hun leiders opgeroe
pen, de overeenkomst over kansel- en
avondmaalsgemeenschap, die in de
loop van dit jaar verwacht wordt,
actief te benutten. Deze drie kerken
tellen samen meer dan negen miljoen
leden.
Ook in Canada werken deze drie
kerken aan een vereniging. De ge
meenschappelijke commissie, die
hiermee belast is, heeft 1 januari
1978 als streefdatum gesteld voor de
oprichting van de verenigde lutherse
kerk van Canada.
de kerkeraden met klem dit stuk zeer
kritisch te bezien en zo nodig een des
kundige uit de kring van het jeugd
werk om een toelichting te vragen.
Afscheid
Later op de dag nam dr. Brants
afscheid van de GJO. Hij werd be
noemd tot erelid. Tot zijn opvolger
koos de vergadering drs. D. Jol (42)
uit Amerongen, voorheen penning
meester.
Verder werden uitgewuifd mevrouw
P. de Boer-Walstra, Jac. Hoogendam,
J. P. Wattel en mevrouw E. Lever-
Wiersema. De eerste drie werden
eveneens benoemd tot erelid.
De talrijke aanwezigen genoten tij
dens het middagprogramma van het
jeugdspel Stad in kleur. Deze eerste
musical die in GJO-verband in uit
voering kwam, is geschreven door
Hans Stenfert Kroese en op muziek
gezet door Koos Bons. Meisjes en jon
gens van de Zwolse GJO-jeugdclub
speelden het. Een inzameling voor
het jeugdwerk op Midden-Java
bracht 878,38 op.
Pinksterkerk
op Naxos
(Van onze kerkredactie)
ATHENE De „Vrije Apos
tolische Pinksterkerk van Grie
kenland" mag een kerk bouwen I
op het eiland Naxos.
Eerder had het ministerie van ere
dienst de bouw van deze kerk verbo
den, omdat de pinkstermensen zich
volgens de orthodoxe metropoliet van
Naxos op het eiland schuldig maak
ten aan „proselitisme". De pinkster-
groep ging van deze uitspraak in be- j
roep bij de administratieve recht
bank. Deze vernietigde het verbod,
omdat de metropoliet zijn beschuldt-
ging niet waar kon maken.
LONDEN De anglicanen
vrezen, dat de opbrengst van de
kerkcollecten terug zal lopen
door de invoering van het deci
male stelsel in Engeland.
Op het ogenblik is de „half
crown" (waarde fl,0S) de meest
voorkomende munt in het zakje.
Men voorziet, dat dat straks de
nieuwe tien-penny munt zal zijn,
die twee dubbeltjes minder
waard is.
G<
he
he
Abrupt
TAAT er in de onderwijswereld te
veel verdeeldheid heerst, is een
oud verhaal. Maar meestal wordt er
niet bij verteld dat er een bijna roe
rende eensgezindheid ontstaat wan
neer de organisaties hun jaarverga
deringen houden. Afgelopen week was
het weer zover: minister, staatssecre
taris, departement en Kamer hebben
van verschillende kanten in stemmige,
onthutste, nijdige en sarcastische be
woordingen te horen gekregen wat er
allemaal schort aan hun beleid.
Het verpolitiekte commentaar bij
die kritiek luidt dat hoofdbesturen
zich nu eenmaal waar moeten maken
tegenover hun leden; dat organisatie-
voorzitters ook 'ns stoom moeten af
blazen enz. Maar ik kreeg in deze
paasvakantie de indruk dat men meer
ontstemd was dan anders; er werd
met vrij veel nadruk gesproken over
het volgen van een hardere lijn.
De grieven zijn doorgaans moeilijk
precies te beoordelen, maar soms zijn
ze èrg goed te begrijpen. Daar is het
geval van de uloscholen die tot voor
kort volgens de Lager-onderwijswet in
verschillende gemeenten verschillende
vergoedingen kregen. Dat zou volgens
de Mammoetwet helemaal anders
moeten worden, maar dat feest gaat
nog niet door.
Als Den Haag nu gewoon zou zeg
gen dat er geen geld voor is, dan was
het al vervelend genoeg. Maar men
heeft er iets op gevonden om de zaak
wat irritanter te maken; een departe
mentale mededeling zegt dat men geen
abrupte breuk met de vorige bekosti
gingsregeling teweeg wil brengen. Hoe
kan iemand het verzinnen het ging
er juist om die oude toestand wel
abrupt te beëindigen.
Gast
UET congres van de Nederlandse
studentenraad vormde in zover
een uitzondering op het algemene ver
gaderbeeld, dat de onderwijzers en le
raren de autoriteiten willen bestoken
met argumenten, terwijl de studenten
(deze studenten) wegvluchten voor
Veringa's bereidheid tot praten. Die
;oepelheid vinden ze maar een truc.
Men windt er geen doekjes om.
maar de minister kan zich troosten;
dat geldt niet alleen voor hem. Er was
op het NSR-congres een Pool die de
complimenten wilde overbrengen van
de vooral in het Oostblok opererende,
internationale studentenunie. DDie
praatjes kennen we nu wel, klonk er
uit de zaal. Er moest over gestem1
worden of de gast de groeten mocht
doen. Laat hem nou maar. zei de
raadsvoorzitter Middendorp; die jon
gen heeft zo'n eind gereisd....
Wel even het registreren waard: die
laconieke houding tegenover de
Oosteuropese representant („een toe
komstige partijbons", aldus de on
dershands gegeven toelichting).
Manipuleren
JJANDELINGEN VAN de Kamer
leest geen sterveling dat zegi
tenminste iedereen. Maar ze zijn wel
nuttig omdat in die letterbrij alles zc
netjes vastligt. Bij de behandeling var
de Onderwijsbegroting in de Eerste
Kamer had prof. Verdam het over be
perking van het aantal studenten. De
ze gedistingeerde AR-senator kan hel
mooi zeggén: het behoefte-element if
een rietstaf die de hand doorboorl
Verdam (ook oud-minister) was voor
zitter van een commissie die Vrrlng?
ideeën heeft voorgelegd om de moei
lijkheden in de medische faculteit te
verminderen. In dit debat dus wel eer
belangrijke figuur toch eens kijken
wat hij nu zei.
Hij kritiseerde het „manipuleren"
met examens. Er zijn mensen die wel
iswaar vooropstellen dat bij het exa
mineren het aantal beschikbare
plaatsen natuurlijk geen rol mag spe
len, maar die zich daar vervolgens on
deruit werken met deze redenering
het aantal studenten stijgt, maar de
staf wordt niet voldoende uitgebreid
het is dus voor de studenten moei
lijker om mee te komen de oplei
ding is hierdoor zwaarder geworden
en dus laten we minder mensen toe
Prof. Verdam: „Dat is een gedachte
die men wel eens hoort. Ik heb de
indruk, dat dit een schoolvoorbeeld
van ongewenst manipuleren is". Even
later zei hij nog dat het een verschra-
informatie aanreiken
(uit „Proces")
ling van denken zou zijn als men het!
begrip „geschiktheid" op die manier
zou interpreteren. „Ik wil ten zeerst
waarschuwen voor het manipuleref
met examens".
Maar wie zou er dan willen manipu-
'eren? Een stuk van het antwoord op
cleze vraag is te vinden in de Hande
lingen van de Tweede Kamer van no
vember 1968.In een vergadering van
de Onderwijscommissie zei minister
Veringa: „Wanneer er grotere aantal- j
len studenten komen, dan kan het no-l
dig zijn voor de grotere jaarklasseü
tot een verzwaard examen te komei
omdat bij grotere jaarklassen de stu
dent een hoger niveau van capacitei
nodig kan hebben". De minister had^
niet z'n beste moment toen hij dit
proefballonnetje opliet; hij probeerde
tussen studentenstop-ja-of-nee heen te-i
laveren.
Vijf maanden later wordt aan de
andere kant van het Binnenhof de
zaak zonder ophef afgedaan. Het neu
traliseren van de ministeriële
uitspraak tot ..een gedachte die men
wel eens hoort" is een staaltje van
subtiele politiek. Ook een rietstaf dif
de hand doorboort.
Bekende taal
jV"EDERL ANDERS worden onder
wezen en gevormd op scholen en
wentueel universiteiten. Wat daarbui
ten gebeurt (met je ouders naar de
schouwburg, vormingsinstituten. De
Tonge Onderzoekers, schriftelijk on
derwijs. kunstgrepen, bedrijfsopleidin
gen, rijlessen, Teleac. kadercursussen
en nog zo het een en ander) leent zich
slecht voor deugdelijke registratie.
Toch moet men het wel in de gaten
houden.
Gelezen in „Proces" (het maandblad
dat bij uitgeverij Nelisscn „Opvoe
ding" is opgevolgd) een artikel over de
volkshogescholen. Het opmerkelijkste
van dit artikel is dat het bij de
beschrijving van de filosofie en pro
blemen van het volkshogeschool werk
op allerlei punten letterlijk overeen
komt met wat radicale studentengroe-
oeringen betogen. Persoonlijke vrijheid
leiding mag zich niet autoritair op
stellen leiding volstaat met infor
matie aanreiken het zou zo ont-
'eend kunnen zijn aan een geschrift
over universitaire hervorming. Ook de
vraag hoe men buiten de volkshoge
school „de vrijheid zal beleven in een
omheining van autoritaire structuren
en onverbiddelijke economische syste
men".
£n verder
wordt uit Limburg gemeld dat de
mige volkshogeschool van ons land
lie duidelijk Europees gericht is
bet Europahuis in Bemelen zich in
jen groeiende belangstelling mag ver
beugen. Het is alleen jammer dat de
ictiviteiten van het Europahuis drei
gen te stagneren door een voorwaarde
die de provincie aan subsidieverlening
beeft verbonden: 30 procent van de
"ursisten moeten afkomstig zijn uit
Limburg,
Limburg heeft niets tegen Europea
nen, maar ze moeten uiteraard wel
Limburgers zijn.
