PUBLIEK WAS NOG NIET PRIJSBEWUST GENOEG Commentaren Uit de Haagse hof geplukt 18 1 19 Uniecollecte bracht 383.000 gulden op Mondigheid werknemers in versneld proces HTRFPHT met show LEEFBAARHEID BINNEN DE SCHAALVERGROTING De Block: Er kon nog wel wat duurder worden Crisis door revanche Afstan cisjager Prijslijst Minirijschool in de zon MOORDAANSLAG KOST 21 LEVENS 7 DONDERDAG 10 APRIL 1969 WOENSDAG 16 APRIL donderdag^ 17 april VRIJDAG ^ATERDAG N APRII ^^APRILI U I I IL.UI I I GEOPEND VAN 9 17UUR VOORDELIGE TREIN/TOEGANGBILJETTEN OP DE STATIONS VERKRIJGBAAR 99 (Vervolg van pag. 1) de regering zal welwillend staan tegenover een suggestie van de SER de 130 miljoen, die via de schorsing van de investeringsaftrek vrijkomt, te bestemmen voor com pensaties voor AOW-trekkers en andere sociaal-zwakke groepen. De regering stelde eerst voor, een een malige subsidie op melk te verle nen; er is dit jaar nog een aanpassing met drie procent mogelijk van de sociale uitkeringen aan de gestegen kosten van levensonderhoud. Mi nister Roolvink voegde hieraan toe dat het looninstrument niet vol doende is voor een herverdeling van de inkomens en dat hij daarom devoorkeur geeft aan spaarloon, vermogensaanwasdeling en winst deling. met de Groep-Harmsen erbij. Ver worpen werden compensaties voor loontrekkenden (de befaamde twee procent) en AOW-trekkers, het ver bod voor welke prijsverhogende maatregel van overheid dan ook en de motie-De Goede om de accijnsver hoging per 1 juli uit te stellen. Accijnzi Inkomens De 33-jarige Engelsman Bruce Tul- loh is van plan een nieuw record te vestigen op de 2380 mijl van Los Angeles naar New York. Hij wil deze afstand afleggen in 66 dagen. Het huidige record slaat op 73 dagen Op de foto de moedige wandelaar tijdens de training in Los Angeles. Uit de auto lachen vrouw en zoontje hem bemoedigend toe. Het punt van de inkomensverhou dingen bleek de grootste grief van oppositieleider Den Uyl. Hij bereken de dat de overige inkomens over twee jaar 2 miljard meer gestegen waren dan de looninkomens: 4.5 pro cent reële inkomensverbetering tegen elf procent stijging van de produkti- viteit. Minister Witteveen wildé dit nog afdoen met het argument dat de re gering er nu wat tegenover stelt, na melijk de schorsing van de investe ringsaftrek van 130 miljoen. Minister De Block echter trok de cijfers van Den Uyl in twijfel. Hij zei te beschikken over nieuwe gegevens die aantonen dal de verhouding in 1969 tussen deze twee groepen inko mens precies gelijk is. In totaal werden vier moties inge diend, drie door Den Uyl en één door de democraat De Goede. Ze werden alle vier verworpen. Voor de motie van wantrouwen te gen minister De Block stemden PvdA, D*66 (wees het hele kabi netsbeleid af). PSP. CPN, Boerenpar tij en Groep-Aarden. De rege ringspartijen stelden dat het prijzen- beleid kabinetsbeleid was geweest en dat het niet aanging één minister als de zondebok te zien. De andere moties gaven dezelfde stemverhouding te zien, nu echter DIRECTEUR VAN RALKUM TEVREDEN (Van een onzer redacteuren) UTRECHT De vorig jaar gehouden collecte van de Unie School en Evangelie heeft, vol gens voorlopige tellingen, 383.000 opgebracht voor de centrale kas van de unie. Dit is vijfmaal zoveel als in 1967. Daar naast wordt verwacht, dat er nog een kleine half miljoen gul den bij de locale comités en schoolbesturen is binnengeko men. Dit deelde de directeur van het bureau van de unie, de heer H. van Balkum, gisteren mee op de 90sle algemene vergadering van de unie in Utrecht. Hij zag er een duidelijke afspiegeling in van de bloei van de organisatie. Van het eerste bedrag bestemd voor leniging van gemeenschappe lijke noden is o.m. 40.000 gulden geschonken aan het christelijk schip- persinternaat in Rotterdam (die daarvoor een vierde pand kon ko pen) en 43.OOO gulden aan Barti- Sportiviteit Blijkens uw verslag maandag 31 maart van de korfbalwedstrijd Bolnes Snel, waarin u Bolnes geen uitblin ker in sportiviteit noemde, is uw re dactie slecht op de hoogte. De zoge naamde erecode, dat bij het gebles seerd raken van een speler, ook zijn directe tegenstander niet meer aan het spel deelneemt, wordt niet meer toe gepast. Als voorbeeld zou ik de wedstrijd SMS Bolnes van twee weken gele den willen noemen. Toen verliet een Bolnes-speler geblesseerd het veld. De SMS-tegenstander bleef gewoon doorspelen. Bolnes verspeelde trou wens vorig jaar het kampioenschap I omdat het wél die erecode toepaste. Persoonlijk geloof ik dat deze ver- 1 ouderde opvatting door veel niet-insi- ders wordt aangegrepen om de korf balsport een „ouwe-wijvensport" te noemen. Bij voetbal zou zelfs over be lachelijkheid gesproken worden. Op merkelijk vind ik de regel in uw verslag: „nodig had Bolnes dit beslist niet". U laat nu namelijk de sportivi teit afhangen '-an de stand Slikkervee J. B. Koutstaal nzen De heer Nelissen (kath.v.) zei zijn standpunt over dé accijnzen te laten afhangen van het gesprek overheid -bedrijfsleven over de loon- en prijsspiraal. Hij nam genoegen met de toezegging tot compensaties aan AOW-trekkers. Of dat nu door spoe dige aanpassing of een aparte maat regel. van 130 miljoen gebeurt, liet hem onverschillig. De heer Den Uyl stelde voor, de vennootschapsbelasting met één punt te verhogen in plaats van de accijn zen. „Dat zou veel meer inflatoir werken", vond minister Witteveen. Minister Witteveen zei wel dat het stringente begrotingsbeleid 1970 (geen extra groei van de bestedingen) een grote rol zal spelen bij de bestrijding van de loon- en prijsspiraal. De be lastingcorrectie trouwens ook. vond hij. omdat er sprake is van een reëel stuk inkomensverbetering. De heer Goudzwaard (a.r.) kon niet nalaten nog even op te merken dat zijns inziens elke bestedingsverrui- ming. en dat is de teruggaaf van de belasting, in een tijd van inflatie een gevaarlijke methode is. Publiek meüs in Zeist, die er een duur in structie-apparaat voor kon aanschaf fen. Anderhalve ton van de op brengst is nu besteed aan buiten landse projecten op het gebied van christelijk onderwijs. BVITEISLANID Deze 90ste vergadering van de unie was de eerste onder nieuwe vlag. Voorzitter dr. Rietveld sprak daarover. „De unie is in zijn nieuwe gedaante geïntegreerd in de gehele schoolwereld," zei hij. Een van de belangrijkste doelstellingen noemde hij het uitdragen van het christelijk karakter. Ook in het buitenland, op welke projecten meer dan in het ver leden de nadruk wordt gelegd. „De kerk wordt wel eens gewaarschuwd voor een introvert bestaan; dat geldt l ook voor de scholen. Ook in de ont- wikkelingslanden hebben wij een taak". Aan de unievergadering ging voor af de laatste en 76ste algemene ver gadering van de Schoolraad voor de scholen met den bijbel, die 1 januari 1970 zijn taak zal overdragen aan een bredere besturenraad. Deze overkoepelt niet alleen het christelijk kleuter- en basisonderwijs, maar het gehele christelijk onderwijs tot en met het voorbereidend weten schappelijk onderwijs. Er werd afscheid genomen van prof. dr. G. P. van Itterzon. die 27 jaar voorzitter is geweest. Dat ge beurde in hartelijke woorden door dr. B. Rietveld. EENHEID Prof. Van Itterzon zélf noemde de oprichting van de besturenraad een belangrijke stap naar meer eenheid in de wereld van het christelijk on derwijs. Naast het zoeken naar die eenheid zag hij overigens nóg twee belangrijke aspecten van de nieuwe raad: het christelijk karakter van het onderwijs in onze veranderende wereld en het aspect van de verarm de wereld. Over dat eerste aspect zei hij o.m.: „De nieuwe tijd stelt nieuwe vragen, maar het is een fabel, dat het kin derhart iets anders nodig zou heb ben dan het goede bericht van Jezus' komst op aarde." Over het tweede aspect:' „Het is goed, dat de unie zich bezig houdt met het probleem der arme en rijke landen. Maar we moeten die armoe niet te eenzijdig op het zuidelijk halfrond zoeken. Geestelijk zijn ook wij mét al onze welvaart enorm aan het verarmen". Aan het slot van de vergadering werd afscheid genomen van de heer E. H. Timmerman, die jarenlang uniecommissaris in algemene dienst was. Hij kreeg een cadeau onder couvert. De heer De Block vond dat het publiek niet voldoende prijsbewust was geweest en dat dit met het mislukken van de concurrentie tot de prijsspiraal geleid had. Hij zei ver trouwen te hebben in zijn eigen maatregelen, ook al had de oppositie dat vertrouwen niet. Hij legde er wel de nadruk op. dat nu nog geen abso lute prijsstabilisatie is te venvachten (voorjaarsgroenten enz.). De heer Roolvink vanmiddag al onderweg naar Australië zei dat de consumentensubsidie betrekking kan hebben op meerdere eerste le vensbehoeften. De heer Goudzwaard pleitte in eerste instantie ook voor compensatie aan de kleine zelfstandige. Hij zou zelfs aanvullende dekking willen ge ven voor een permanente compensa tie. Zijn fractie zou terug willen naar een stelsel van meer geleide loonpoli tiek als zou blijken dat de loonstij ging de produktiviteitsstijging te bo ven gaat. Hij dacht dat de prijscrisis mede was ontstaan door de revanchege dachte van het bedrijfsleven, waarin werknemers en werkgevers om beur ten strijden om een zo groot mogelijk aandeel in het nationaal inkomen. Hij meent dat de ondernemers een „voorsprong" hebben. De a.r. woordvoerder was het eens met de kritiek van de heer Nelissen op de prijsverhogende maatregelen van de overheid zelf. Hij pleitte voor het laten vallen van de benzine-ac- cijnsverhoging. De heer Nelissen dacht dat de overheid zich wel drie keer moest bedenken alvorens de he le accijnsverhoging te laten door gaan. Hij drong aan op bezuinigingen en temporisering van de over heidsbestedingen. Gemeenten Algemeen werden ook de gemeen telijke belastingheffingen en tarieven als prijsopdrijvers gezien De heer Den Uyl noemde ze in zijn motie en 1 de heer Goudzwaard wilde ze verbie den voorzover ze uitgaan boven de normale aanpassingen aan het kostenniveau. De schorsing van de investeringsaf trek was geen punt meer, hoewel men het betreurde dat de regio het gelag weer betalen moet. De heer Van der Mei (c.h.) vroeg de regering naar het tijdelijk-zijn van de prijsstop. Door op de tijde lijkheid de nadruk te leggen, kan straks een nieuwe prijzengolf ontstaan, meende hij. Ook hij pleitte voor een soepeler ontheffingsbeleid van de prijsstop en hij herinnerde aan zijn eerder voorstel een Prijs-ad- viescommissie in het leven te roepen. Alarmerend De kern van de bijdrage van de oppositie was dat de prijsstop te laat komt. De heer De Goede kon een hele serie citaten uil vroegere debat ten geven die hem nu. naar hij zei, in het gelijk stelden, Indruk maakte het citaat waarin minister Witteveen De Goedes verhaal van februari over een mogelijke prijsstijging van zeven tot acht procent alarmerend noemde. De Boer Verlaan was het met Den Uyl eens dat minister De Block weg moest, maar alleen „omdat De Block een prijsstop had afgekondigd". Den Uyls solo van scherpe opposi tie leidde tot de conclusie: aan deze minister, die steeds in de weer is eeweest tegen de prijsstop. durven we de uitvoering van de maatregel niet toevertrouwen. „De Block moet gaan. dan kriigt minister Witteveen ook wat heter tegenspel". Het kabinetsbeleid als geheel: „niet samenhangend, zig-zag. geen spoor van een eigep visie". Bovendien dacht Den Uyl niet dat het calcula tieschema. dat de prijzen tot oktober moet terugschroeven, tot prijsdaling zal leiden. Studie Van Gorkum en Van Zuthem Het werd een demonstratie in de zon tegen het (volgens de leuzen althans) niet al te zonnige prijsbeleid, van de regering, gis termiddag op het Binnenhof, voordat de Tueede Kamer zich warm maakte over de prijzen. Gemoedelijk als altijd bek,jkt minister-president De Jong be langstellend een folder van de demonstranten. (Van onze soc.-econ. redactie) UTRECHT Het ligt in de j lijn der verwachting, dat de indi- I viduele emancipatie van de werk- 1 nemers steeds meer centraal zal komen te staan en dat deze zich in versneld tempo zal voltrek ken. Factoren, die deze versnel ling stimuleren, zijn de toegeno- men vrije tijd, de grotere wel- j vaart, de betere opleidingsmoge- lijkheden, de ruimere informatie verspreiding en de betere com- municatietechnieken. Behalve in het bedrijfsleven valt de toenemende mondigheid ook te constateren bij de leden in de kerk, de studenten bij het onderwijs de 'j soldaten in het leger en de kiezers in de politieke partijen. Voor de vakbe- 1 weging zal het vorm geven aan de individuele emancipatie van de werk nemers een geheel nieuw en omvang- I rijk arbeidsterrein betekenen. Sterk zal daarbij de aandacht vallen op de j relatie vakbeweging en onderneming. De Stichting stuurgroep soci aal-wetenschappelijk onderzoek heeft DOOR Het .mdere leven is opeens begon nen. Wollen sjaal en bontmuts zijn opzij gesmeten, niet netjes opgebor gen. riaar was geen tijd voor. Een duik diep in de kast heeft de zomersDul'en te voorschijn gehaald Maar het wonderlijkste zijn de mensen zelf Er is meer lach, meer tevredenheid. Er zijn meer vriende lijke Knikjes en meer goede woor den. Alleen maar omdat de zon schijnt. Je vogels fluiten en tsjilpen en de knoppen zich haasten blaadjes te worden. Inplaats van de gebruikelijke ren naar '.ram en bus koos ik daarom de wandeling met slinkse ommetjes via de Darkies, waar Den Haag zo rijk aan is. En onvermijdelijk kwam ik op een bankje terecht, omdat daar tegenover een forsythia geel pronkte boven een veldje blauwe scilla. Met zulke dagen is dat een ex cuus om het tempo af te breken en de tijd te vergeten. Toch knabbelde enige wroeging aan me. Moest ik nu eigenlijk niet door Je Haagse straten rennen om ergens °en verhaal op te diepen? Toen kwam met langzame pasjes een oud heertje he' bospad op. Wat stram iet hij zich op mijn bankje neer en we knikten elkaar eens toe. Met omzichtige gebaartjes plooide hij zijn das uit zijn jas. strekte de benen wat en legde zijn hoed naas' zich. „Lekker zuinig weer...," zei hij. Die •ombinatie vond ik zo gek Zuinig weer dat ik direct inhaakte: „Waarom zui nig?" Wal precies de goede reactie was want Tij wilde graag zijn verhaa' kwijt. Hij legde uit. dat hij in eer tehuis was en over een zakcentje beschikte, dat hem naast de uit gaven van een rokertje, een snoepje voor Je kleinkinderen en een ca deautje als de kinderen jarig waren, hoogstens een gulden per dag uit gaven toestond. En hij nield van gezelligheid Eens wat anders dan de gezichten van alledag om zich heen. Een praatje hier en daar Daarom nam hij graag de tram of bus en toerde dan ergens heen. Naar de stad om wat door de drukke straten te slenteren en dan uitrusten in het postkantoor Dat kostte zo'n goede zestig cent aan twee enkele ritten, mits in de voor verkoop gekocht Wat een overschot van hoogstens twee Kopjes koffie per week tijdens een tucht opleverde Nu echter kon hij het wandelend af en 1e oarkbankjes zijn ook gra tis, wat hem (mits het lang genoeg duurde) zoveel uitspaarde, dat hij op de eerste de beste slechte dag on gaan potverteren in de stad. Hij glunderde terwijl hij het om- 'andig uitlegde „En weet u. op elk bankje vind je vel iemand om gezellig mee te bab belen, als ie een beetje je mensen aankijkt...." Ik heb er een extra kwartiertje voor genomen om dat waar te ma ken. I enige tijd geleden een studie-op dracht verstrekt aan dr. P. H. van Gorkum en prof. dr. H. J. van Zut hem om de verhouding vakbeweging en onderneming in Nederland na te gaan. In de studie, die thans gereed gekomen is. formuleert dr. Van Gor kum bovengenoemde conclusies met betrekking tot de positie van de werknemer in de onderneming. Tegenmacht Naar de kant van de onderneming ziet hij vooral wijziging in de econo mische orde optreden als gevolg van fusie, overname, groei. enz. De groei ende invloed van de ondernemer lokt anderzijds een streven naar verder gaande overheidsinvloed uit. voorts een ontwikkeling in de richting van de tegenmacht en een interne demo cratisering van de onderneming (ver antwoordingsplicht van de onderne- mingsleiding). In de gedachtengaug van dr. Van Gorkum zou een interne democratise ring van de onderneming de voor keur verdienen boven andere vormen van ingrijpen op het onderne- mingsgebeuren. De verantwoor dingsplicht zal dan echter duidelijk omschreven en met waarborgen om kleed moeten zijn. Dr. Van Gorkum signaleert vervol- j gens een inkomensconflict en een au- tonomieconflict. die nog wel eens on- voldoende onderscheiden worden, i Wanneer de werknemer opkomt voor I de eigen zelfstandige positie binnen 1 de onderneming (autonomie) ziet de ondernemer hierachter veelal een po ging om tot verhoging van de lonen en vergroting van het inkomen van de werknemer te geraken. Voorstellen tot structuurverander- ingen krijgen zo een vaag en verhuld beeld. Het maakt een groot verschil, zo schrijft de heer Van Gorkum of men bij de werknemerscommissaris denkt aan het inkomens- of aan het autono- mieconflict. De toenemende mondig- j heid van de werknemer en de ver- j maatschaopeliiking van de onderne ming zullen naar zijn oordeel in de j toekomst een andere benadering van j de conflicten noodzakelijk maken Huweli jk Prof. Van Zuthem duidt er op. dat de vakbeweging in niet geringe mate het gedrag van de werknemers kan beheersen. Hij vraagt zich af. of dé onderneming in de toekomst niet meer afhankelijk zal worden van de vakbeweging wanneer deze er in j slaagt voldoende greep op de werkne mers te houden o.m. door vernieu wingen in de belangenbehartiging. De heer Van Zuthem stelt daarbij vragen als: Zullen er andere vormen van overleg binnen de onderneming I moeten komen, waarin de vakbewe- ging namens de werknemers een reële invloed kan uitoefenen op het beleid van onderneming? Mogen we heil verwachten van andere vormen van toezicht op het bestuur van de j onderneming, waardoor de werkne- mers op een of andere wijze bij het 1 toezicht worden betrokken? Als het meest aannemelijke noemt j de heer Van Zuthem een moeelijke manage de ralson" (huwelijk uit verstandelijke overwee'nwen). Belde nartners zouden moeten begrijpen hoezeer zij van elkaar afhankelijk zijn en hoezeer zH »"-»ür beïnvloe den. Hier gaan samen het functione ren van de belangenbehartiging, het hewer'-deiii-en van de emancipatie van de werknemer, het realiseren van de produktie en het leveren van diensten. Al dore factoren hebben el kaar nodig, aldus prof. Van Zuthem. Jongeren, die hun ongeduld niet kunnen bedwingen om achter het stuur te zitten, kunnen in Am sterdam terecht, waar een auto firma. in samenwerking met de verkeerspolitie op het terrein van het Olympisch stadion een echte autorijschool heeft geïn stalleerd voor cursisten en cursistjes tot achttien jaar. Na een korte theoretische les volgt dan onder het toeziend oog van een agent het onderricht achter het stuur van de echte auto. De vader-autobezitters moeten na dit „lessen" wel extra op hun wagen passen. Dichterbij j^E Russische mededeling dat geen bezwaar bestaat tegen deelne ming van Amerika aan een Euro pese veilighèidsconferentie brengt de mogelijkheid van een gesprek dich terbij. Zij is van belang, omdat vandaag en morgen de ministers van de Navo- landen te Washington vergaderen en daar ook het probleem van de Euro pese veiligheid uitvoerig behandelen. Het spreekt vanzelf, dat er geen sprake kan zijn van onderhandelin gen tussen de Navo en het Warschau pact en dat niet alleen omdat het hier onvergelijkbare grootheden be treft. Gesprekken als deze moeten gevoerd worden door vertegenwoordigers van de afzonderlijke landen. Zij moeten ook terdege voorbereid zijn, willen zij niet in een oeverloos debat ont aarden. De Navolanden moeten voor dit soort besprekingen niet terugschrik ken. Optimisme y/IN velen heeft zich een voorzich tig optimisme meester gemaakt wat betreft de kansen op een niet al te ver verwijderde vredesregeling voor Vietnam. De rooskleurige berichten zijn echter niet op feiten gebaseerd: zij vinden hun grond in wat politieke en diplo matieke kringen te Washington voor mogelijk houden. Of zij gelijk krijgen hangt af van een aantal factoren, die de Amerikaanse regering niet in de hand heeft en die een belemmering kunnen vormen voor een politieke regeling. Eén van die factoren is de hardnek kige ontkenning van Hanoi, dat zich in Zuid-Vietnam Noordvietnamese troepen bevinden. In zulk een geval is onderhandelen wel bijzonder moei lijk. Belangrijker is dan ook, dat de Ame rikanen terwijl de Parijse bespre kingen niet vlotten ernst maken met het overdragen van militaire verantwoordelijkheid aan de Zuid- vietnamezen. Deze ontwikkeling was al lang gele den onontkoombaar. Zij kan de ba sis leggen voor een volkomen nieu we situatie, waarin de Vietnamczen meer de noodzaak zullen voelen met een compromis genoegen te nemen. Scholier (16) bekent aanranding kleuter ASSEN Een 16-jarige scholier uit Buinen heeft gisteren tegenover de politie bekend een driejarig meisje in het Paardebos te Borger te hebben aangerand. De jongen. O. V„ hekende ook schuldig te zijn aan diefstallen van damesondergoed van waslijnen. ISTANBOEL Een poging om de koerdenleider Molla Moestafa Bar- zani bij zijn hoofdkwartier in Noord Irak te vermoorden is gisteren mis lukt na een hevig gevecht, waarbij 21 mensen werden gedood. De in Mos kou opgeleide koerdenleider zou van uit een hinderlaag zijn overvallen door een groep volgelingen van Dje- lal Talahani. die enige tijd zeieden door mannen van Barzani werd ze- dood De aanvallers openden mortier vuur op de jeep van Barzani. waarna een hevig gevecht van vijf uur volgde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 7