Rouwenden zijn veel meer
alleen dan in verleden
HALVARINE
Kardinaalformulering
wetboek feitelijk te hard
OORLOGSVRAAG TE
MOEILIJK VOOR
DEPUTAATSCHAP?
Rust
stem
voor de politieke
van Wereldraad
Dr. F.
0. NOLDE MET PENSIOEN
Een woord voor vandaag
TERM „KETTERIJ" KOMT AAN
Gedachte aan dood wordt verdrongen
Huwelijk van
hulpbisschop
ontkend
Meer relikwieën
gestolen
Drs. D. Nauta
benoemd te
Salatiga
Puzzelboek
Eerste vrouw
lid geref.
synode
BEROEPÏNGSWERK
50% minder calorieën
lekker op het brood,
gezonder voor uw lijn
h
DINSDAG 25 MAART 1W
Gisteren kwamen we tot de conclusie dat Marcus 8 niet af is.
Daarin spreekt Christus alleen over het kruis dragen van de
discipelen en dat w maar een half evangelie. Er moest dus
iéts op volgen over de heerlijkheid. Dat gebeurt ook in Mar
cus 9.
Maar er is een merkwaardige tekst (Marcus 9:1) die de
overgang vormt: „Er zijn sommigen onder degenen die hier
staan, die de dood voorzeker niet zullen smaken, voordat zij
zien dat het Koninkrijk Gods gekomen is met kracht."
Christus bedoelt niet dat sommigen van de discipelen behou
den zullen worden en anderen niet. Hij zegt dat enkelen daad
werkelijkheid iets van de heiligheid zullen zien. Christus gaat
geen abstracte preek houden. Over de heerlijkheid kun je niet
filosoferen, die moet je proeven.
Wie waren de discipelen die zagen dat het Koninkrijk Gods
met kracht gekomen is? Lees het volgende vers maarMar
cus 9:1. Daar worden Petrus, Jacobus en Johannes genoemd.
Er staat bij: Jezus nam hen mee.
Centraal in Marcus 8 stond: „Neem uw kruis op en volg Mij."
Waar komen we dan terecht. Dat zien we in Marcus 9. Jezus
neemt ons mee naar de berg der verheerlijking.
We lezen vandaag: Mattheus 25 14-30.
(Van onze kerkredactie)
UTRECHTDe schorsing van de drie Utrechtse studentenpasto
res is bijzonder hard aangekomen, vooral door de term „ketterij", die
hierbij is gevallen.
De zeven studentenpredikanten in de Domstad hebben kardinaal
Alfrink een brief geschreven, waarin zg om opheldering vragen.
De kardinaal zei gisteravond voor de televisie, dat de formulering
van het kerkelgk wetboek, die hg moest gebruiken, verouderd en
feitelijk te hard is.
De studentenpredikanten willen
vooral meer weten over het feit dat
de kardinaal hun rooms-katholieke
collega's heeft geschorst op grond
van het feit dat zij „communicatio
in divinis" (gemeenschap in ambte
lijke handelingen) hebben gehad met
„ketters".
„ketters". Zo luidt immers de tekst
van canon 1258 van het kerkelijk
wetboek, waarnaar in het schor
singsbesluit wordt verwezen.
De rooms-katholieke kerk is aan
gesloten bij de Raad van Kerken.
Is dat dan geen gemeenschap met
ketters? zo vragen de studenten
predikanten.
In een uitzending van Brandpunt
voor de televisie zei kardinaal Al
frink gisteravond, dat het hem bij
zonder zou spijten als protestants
Nederland zich door zijn maatregel
nu verketterd zou achten, want dat
is niet de bedoeling geweest. De vijf
tig jaar oude formulering van het
kerkelijk wetboek zouden wij nu niet
meer zo gebruiken, zei hy.
De drie geschorste pastores en de
raad van de studentenparochie be
raden zich nog over de nu te volgen
gedragslijn. Waarschijnlijk zullen
de 4500 leden van de studentenparo
chie donderdagavond voor een dis
cussie-avond worden samengeroe
pen.
Wat er zondag zal gebeuren weet
men nog niet. De protestantse
studentenpredikanten hebben even
overwogen om de diensten over te
nemen, maar daarvoor achten zij de
tijd nog niet rijp. Ook wordt er over
gedacht om een woorddienst te hou-
(Yan een onser redacteuren)
LUNTEREN Het zal wel
meer om technische dan om
symbolische redenen geweest
zijn we verdenken de mensen
van het Nationaal protestants
centrum voor de geestelijke
volksgezondheid niet van wrange
grapjes dat vandaag in De
Blije Werelt een heel congres
aan de rouw (de psycho-hygiëne
ervan) werd gewijd.
Hoe dan ook deze plaats
aanduiding op de rouwkaarterig
uitgevoerde convocatie deed wel
wat paradoxaal aan. Niet alzo
het congres zelf, dat zich terecht
eens een hele dag in dit belang
wekkende onderwerp verdiepte.
LIMA Het aartsbisdom Lima
heeft officieel ontkend, dat de voor
malige hulpbisschop Radavero in het
huwelijk zou zijn getreden.
Radavero, die acht jaar geleden de
bisschopswijding ontving, behoorde
op het Vaticaans concilie tot de pro
gressieve bisschoppen. Zo heeft hij
ook in Peru geijverd voor vernieu
wing van kerk en samenleving.
Waarnemers menen nu, dat de
werkelijke reden, waarom Radavero
zijn ambt heeft neergelegd, zijn te
leurstelling zou zijn over de tegen
werking. die hij van de meerderheid
van de bisschoppen in Latijns-Ame-
rika zou hebben ondervonden.
Daar staat echter tegenover, dat
zijn aartsbisschop, kardinaal Juan
Landazuri Ricketts, voor een belang
rijk deel in zijn linn dacht Onlangs
volgde deze kardinaal het voorbeeld
van enkele van zijn collega's in La-
tijns-Amerika door zijn bisschoppe
lijk paleis te verlaten en in een een
voudig huis in een volksbuurt te gaan
wonen.
ROME Er blijken donderdag be
halve de schedel van Sint Silvester
nog meer relikwieën uit Romeinse
kerken te zijn gestolen. Uit de basi
liek van Sint Crisogno wordt de
schedel van de gelijknamige heilige
vermist en uit een andere kerk een
aantal voetbeenderen van Sint Te-
resia van Avila, een Spaanse non uit
de zestiende eeuw.
De schedel van Silvester is weer
terecht. De dief, die blijkbaar berouw
had gekregen, gaf de relikwie tijdens
de biecht aan een geestelijke.
BAARN Drs. D. Nauta te Amstel
veen is benoemd tot docent aan de
Filosofische Faculteit van de Christe
lijke Universiteit te Salatiga in Indo
nesië. De universiteit heet Satya Wa-
tjana.
Drs. Nauta zal te zijner tijd dr. S.
Foosjen vervangen, die al jarenlang
■an deze uiversiteit is verbonden.
Voorlopig zal hij echter naast dr.
Foosjen werken.
Drs. en mevrouw Nauta zullen hun
opleiding aan het zendingsseminarium
te Burn ontvangen.
De eerste van de drie referenten,
die zijn licht over dit bij nader in
zien complexe gegeven liet schijnen
was de zenuwarts M. Nevejan, die
zich beperkte tot wat er psycholo
gisch bij de nabestaanden van een
geliefd iemand op gang komt: het
rouwproces.
Hij onderscheidde een aantal fasen.
De eerste, onmiddellijk volgend op
het sterven, is die van het protest
Een facet daarvan Is het huilen, dat
als het ware als een vorm van terug
roepen kan worden gezien, terwijl
ook het stille verdriet zo is gericht:
het lijkt een stilzwijgende vraag om
aandacht en een verwijt over het in
de steek gelaten zijn.
Er is vaak een zo intense toename
van reacties bij de achterblijven-
de(n), dat van een pathologische ver
werking moet worden gesproken.
Men ontkent bijvoorbeeld de dood
door niet aanwezig te willen zijn bij
het sterven. Ook de z.g. mummifica
tie van de dode is daar een voorbeeld
van: door alles van hem of haar in
stand te houden, door dagelijks naar
het graf te gaan, door steeds gezeg
des van de overledene aan te halen.
Tenslotte is nog een pathologische
verwerking het projecteren van
schuldgevoelens: het is mijn schuld
dat hij of zij gestorven is en: ik heb
onvoldoende zorg aan hem of haar
besteed. Al deze vormen houden een
normale verwerking van het verdriet
tegen. Een ander gevoel van de
eerste fase, die van een paar dagen
tot een paar weken kan duren, is dat
alles onwerkelijk is; dat men de
overledene nog levend waant.
De tweede fase kenmerkt zich door
een telkens ondergedompeld worden
in verdriet, wanhoop en neerslachtig
heid, een zeer moeilijke en uit-
zichtsloze tijd. Een geestelijk gezond
mens is echter in staat in een half
jaar tijd verdriet om een dode te
boven te komen, hetgeen uiteraard
niet wil zeggen, dat hij die dode is
vergeten. Neen: hij kan het leven
ondanks het verscheiden, weer aan.
Met andere woorden, dat „aankun
nen" hangt ten nauwste samen met
iemands geestelijke weerbaarheid.
Geloof
Hoe speelt de levensbeschouwing
mee in het rouwproces? Op deze in-
CIRKEL-PUZZEL
Van buiten naar binnen woorden
invullen die betekenen:
1 kreupel, 2. vereniging, 3. aanteke
ning, 4. klank, 5. lijkvaas, 6. bloem 7.
vervoermiddel, 8. denkbeeld, 9. een
maal, 10. vertaler. 11. klap. 12.
kasteel, 13. salaris, 14. overal. 15. le
lieachtig gewas. 16. akelig.
Bij juiste oplossing vormen de be
ginletters een zegswijze. Elk woord
bestaat uit vier letters.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor.: 1. taart, 4. snert, 8. on, 10. ei,
12. via. 15. elite, 17. Seine, 19. nes, 20.
nap, 22. tor, 23. Assen, 24. den, 26. ter,
27. are. 29. Irene, 30. eerst, 31. ren. 33.
al. 37. ed, 38. roest. 39. Marne.
Vert.: 1. toren. 2. An, 3. Ra, 5. na. 6.
re, 7. Tiber, 9. li, 11. dis. 12. venster.
13. Asperen, 14. wit, 16. leger, 18.
noors, .21. Ase, 24. dinar. 25. net, 27.
arm, 28. etude, 32. e.k., 34. L.O, 35.
es, 36. ha, 37. en-
gewikkelde vraag trachtte dr. H. Fa-
ber een antwoord te geven. Hij stel
de, dat geloof en levensbeschouwing
In het rouwproces positieve, maar
ook negatieve factoren kunnen zijn.
Negatief is namelijk de invloed, wan
neer de mens daarbij niet de gele
genheid wordt gegeven het proces
door te maken.
Positief is de werking als de ach
tergeblevenen voluit mens kunnen
zijn en blijven, ook in hun verdriet.
En als zij roepen kunnen, zoals de
man met zijn zieke zoon die bij Jezus
komt om uit te roepen: „Heer, kom
mijn ongeloof te hulp". We zien dan,
dat Jezus die man met zijn ongeloof
aanvaardt en de jongen geneest. Er is
dan toch sprake van echt geloof, dat
op deze manier een duidelijke posi
tieve factor mag worden genoemd.
Negatief is de factor, als men de
gedachte heeft dat men flink moet
zijn, dat men niet mag huilen, dat
het een teken van ongeloof zou zijn
als men zich niet beheerst door de
trieste periode van zijn leven heen
zou werken.
In wezen is het allemaal vrij een
voudig, aldus deze spreker. De mens
wordt na een groot verdriet in een
proces betrokken dat hij zo volledig
mogelijk moet doormaken, wil hij in
staat zijn later zijn plaats weer op
een juiste manier in te nemen.
Verdrongen
Drs. J. Matze, die sociologische as
pecten van het rouwproces schetste
constateerde dat, in tegenstelling met
vroeger, dood, begrafenis en rouw
volkomen privé-zaak zijn geworden,
die met een minimum aan publieke
vormgeving gepaard gaan. Er is hier
sprake van een collectieve verdrin
ging van de gedachte aan de dood.
Uiterste consequentie vormen de
Amerikaanse begrafenispraktijken,
die met allerlei middelen de dood
camoufleren door het lijk met
cosmetica een levendig en fris uiter
lijk te geven. Vrouwen worden
opgemaakt en wel, vaak en negli-
gée, in de kist, die meer van een
bed weg heeft, gelegd.
Wat zijn de oorzaken hiervan? De-
j ze spreker noemde er vier. De eerste
is de secularisatie, het geloof in een
i voortbestaan na de dood functioneert
veel minder. De tweede is de afne-
1 mende belangstelling voor decorum
j in onze dagen. Dé derde is het gewij
zigde sterftepatroon: de dood is on-
i der niet-bejaarden, d.w.z. onder 90
procent van de bevolking, afwezig.
Bovendien is een sterfbed minder
tragisch geworden. Alleen het ster-
ven op jongere leeftijd ervaren we
nog als een weggerukt worden.
De vierde factor die als oorzaak
van het versoberen van rouwgebrui-
ken moet worden gezien is dat het
sterven zich steeds meer heeft terug
getrokken uit de samenleving in de
privé-sfeer: de individualisatie van
het rouwproces.
De consequenties van een en ander j
zijn, dat het verminderde contact met
de dood ook een geringe mate van 1
voorbereid zijn veroorzaakt. Zowel 1
om zelf het rouwproces door te ma
ken, als om anderen daarbij te hel
pen.
Onzekerheid in dezen veroorzaakt
licht een vermindering aan sociale
contacten op een ogenblik, waarop de
rouwende daar juist veel behoefte
aan kan hebben.
Wat hieraan gedaan moet worden
is een vraag die niet zonder meer een
pasklaar antwoord heeft. Bij het zoe
ken naar dat antwoord dienen twee
thema's centraal te staan. Enerzijds
inzicht in datgene wat zich in het
rouwproces afspeelt. Anderzijds in
zicht in de onzekerheden die de com
municatie tussen rouwenden en deel-
nemenden kunnen bemoeilijken.
EINDHOVEN De provinciale sy
node van de gereformeerde kerken in
Brabant en Limburg zendt naar de
generale synode, een half jaar nadat
de vrouw benoembaar werd ver
klaard in de ambten van ouderling
en diaken, een vrouwelijke afgevaar
digde.
Het is mevrouw B. de
Boer-Walstra, directrice van het pro
testantse bejaardenhuis Avondzon in
Hoensbroek, en diaken van de gere
formeerde kerk te Treebeek. Me
vrouw De Boer was geen lid van de
particuliere synode, die nog geheel
uit mannen bestaat.
Met haar vaardigde de Bra
bants-Limburgse synode naar Sneek
en Lunteren af haar praeses, ds. J.
M. Bloemkolk (Eindhoven), haar
eerste scriba, ds. C. van Ommen
(Werkendam), haar tweede scriba,
ouderling C. Brandenburg (Drimme-
len) en ouderling T. Biesma (Breda).
den, waarin dan de actuele situatie
zal worden besproken.
De secretaris van de Willibrord-
vereniging, pastoor C. Roeleveld,
heeft gisteravond op een oecumeni
sche bijeenkomst in Culemborg de
Raad van Kerken haar passiviteit
in de Utrechtse kwestie verweten.
Bij het Utrechtse experiment zijn
ambtsdragers uit verschillende ker
ken betrokken. Daarom hadden de
reformatorische kerken kardinaal
Alfrink bij zijn beslissing niet alleen
mogen laten staan. Tijdig handelen
van de Raad van Kerken zou de
schorsing hebben kunnen voorko
men, zo meende pastoor Roeleveld.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Lienden: A. J. Mulder
te Nieuwer Ter Aa; te Etten-Leur
(toez.): kand. C. M. v. Endt te
Utrecht
Aangenomen naar Maassluis: E. F.
Vernaas te Fijnaart, die bedankte voor
Geldermalsen.
Bedankt voor Utrecht: J. A. Poel
man te Terneuzen; voor Scherpenzeel
(Gld.): G. C. Post te Giessendam-
Neder-Hardinxveld; voor Sommels-
dijk: G. v. Estrik te Genemuiden.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Almkerk: C, Kamper
te Garijp.
Aangenomen naar Alphen a.d. Rijn
noord (2e pred.pl.): J. Vos te Lich
tenvoorde, die bedankte voor Delfzijl
(vac. E. Nawijn); naar Rheden: G.
W. Rijksen te Hillegersberg-Ter-
bregge.
Bedankt voor Waddinxveen: J.
Kroeze te Echten (Fr.); voor Bad
hoevedorp (vac. W. Blanken): B. E.
Span te Zwaagwesteinde, die bedank
te voor Emmen-Angelslo (2e pred.pl.)
en voorlopig geen beroepen in over
weging kan nemen.
Benoemd tot godsdienstleraar aan
het reformatorisch college Blaucapel
te Utrecht: K. A. Firet te Utrecht
west
GEREF. KERKEN (vrügem.)
Beroepen te Bunschoten-Spaken
burg (vac. R. Timmerman)W. Triem-
stra te Vrouwenpolder; te Leeuwan-
den-Huizum: kand. D. Grutter te
Enschede.
Beroepbaar verklaard door de clas
sis Kampen, die niet werd aanvaard
door de laatste partic. synode van
Overijssel: kand. P. Dekker, School
straat 2, Kampen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Enschede-west: H. v.
d. Schaaf te Dordrecht-zuid; voor
Deventer: A. W. Drechsler te Den
Haag-zuid.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Veen: J. v. Haaren
te Amersfoort; voor Leerdam: A. W.
Verhoef te Barneveld.
ERA
(Van een medewerker)
EINDHOVEN Het rapport
over het oorlogsvraagstuk, dat
op last van de vorige gerefor
meerde synode uiterlijk 31 de
cember aan de kerkeraden moest
zijn toegezonden, is eerst half
maart gearriveerd. Het rapport,
samengesteld door een deputaat-
schap van twaalf mensen, had
reeds op de vorige synode '67/'68
ingediend moeten zijn. Deputaten
gaven toen echter te kennen dat
het vraagstuk veel ingewikkel
der is dan zij aanvankelijk reeds
hadden gedacht.
Van het rapport, dat nu uit de bus
is gekomen, maar nog niet gepubli-
ROME De Italiaanse minister 1
van onderwijs Fiorentino Sullo heeft
zijn ontslag ingediend. In een brief
aan president Rumor klaagde hij I
over gebrek aan samenwerking van
bepaalde groepen in zijn partij, de j
christen-democraten.
(Van onze kerkredactie)
GENÈVE Dr. O. Frederik
Nolde is op 69-jarige leeftijd
met pensioen gegaan. Meer dan
twintig jaar lang leidde hg een
van de moeilijkste afdelingen
van de Wereldraad van Kerken.
Hij moest in de wereld van de
politiek de stem van de kerk
zijn.
Deze Amerikaan, die ondanks
vele onoplosbare problemen zijn
goede humeur nooit verloor,
wordt opgevolgd door de in
Estland geboren Zuidamerikaan
Leopoldo Juan Niilus, die
precies dertig jaar jonger is dan
zgn voorganger.
Nolde heeft de Wereldraad van
Kerken een politieke stem gegeven,
toen velen in die raad nog meenden
dat de kerk zich niet met politiek
moet bemoeien. Reeds als luthers
predikant verdedigde hij de over
tuiging dat de kerk op alle terrei
nen van het leven de boodschap
van verzoening moet doen horen.
Na enige tijd docent geweest te
zijn aan een luthers seminarium,
aanvaardde hij in 1946 de leiding
van de nieuwe commissie voor in
ternationale zaken. De nieuwe com
missie werd in het leven geroepen
door de Internationale Zen
dingsraad en het voorbereidend co
mité van de Wereldraad, die pas in
1948 officieel in het leven werd ge
roepen.
Er was waarschijnlijk geen predi
kant ter wereld die beter geschikt
was voor deze taak. want Nolde had
reeds In 1945 als adviseur aan de
wieg van de Verenigde Naties
gestaan. In de jaren die volgden
bewees hij door zijn bezonken en
evenwichtig oordeel de juiste man
te zijn.
Dubbele taak
Hij kreeg van meet af aan een
dubbele taak. Hij moest de stem
zijn van de kerken in de wereld
Frederick Nolde
van de internationale politiek. En
hij moest de kerkelijke afgevaar
digden voorlichten als politieke on
derwerpen tijdens internationale
conferenties besproken werden. Po
litieke leiders moest hij de totale
eis van het evangelie duidelijk ma
ken; kerkelijke leiders moest hij le
ren om niet meer te zeggen dan op
een gegeven moment verantwoord
was.
Oorspronkelijk had Nolde binnen
de Wereldraad van Kerken een an
der probleem. Velen meenden dal
de kerk zich niet mét politiek
mocht bemoeien. De kerk had een
geestelijke taak. Die gedachte leeft
nog sterk, vooral in meer
„piëtistische" kringen, die weinig
invloed hebben ondergaan van het
calvinisme. Steeds weer moest Nol
de verdedigen dat de kerk ook een
profetische taak heeft op het poli
tiek podium van de wereldgeschie
denis.
De laatste jaren moest hij inter
nationale conferenties vaak afrem
men. Dan gingen er stemmen op die
radicaal en ongenuanceerd bepaalde
uitspraken wilden doordrijven. Het
gevolg was dat de man die eerst
meer de „progressieve" vleugel in
de Wereldraad scheen te vertegen
woordigen. later meer vereenzelvigd
werd met de „conservatieve". In
wezen was Nolde nauwelijks veran
derd.
Ontwapening
Eén onderwerp had in het bijzon
der zijn belangstelling: de ontwape
ning. Steeds weer bereidde hij
uitspraken voor die aan assemblees
en andere internationale kerkelijke
vergaderingen werden voorgelegd.
Belangrijker dan algemene oproe
pen voor vrede In het algemeen,
vond hij oproepen van de kerk om
langzaam maar zeker de wapens
weg te leggen.
Nolde was nimmer een pacifist.
Maar hij zag heel scherp de geva
ren van een voortgaande bewape
ning. Hij was realist genoeg om niet
op eenzijdige ontwapening of on
controleerbare ontwapening aan te
dringen, maar zocht een weg waar
op de landen van de wereld werke
lijk een stap naar de vrede zouden
kunnen doen.
Hoewel Amerikaan, liet hij zich
nimmer in de ban brengen van een
overdreven angst voor het commu
nisme. alsof dat het enige gevaar
was dat de vrije wereld hedreigde.
Reeds heel vroeg waarschuwde hij
dat rassendiscriminatie, sociaal on
recht en wereldhonger op heel an
dere wijze de wereldvrede in ge
vaar brachten.
Nolde heeft de pensioengerech
tigde leeftijd al vier jaar achter
zich. Hij bleef omdat geen als hij
deze taak kon vervullen. Maar ein
delijk is er een opvolger. De 39-ja-
rige Leopoldo J. Niilus, een Argen
tijn die tijdens de Tweede Wereld
oorlog met zijn ouders van Estland
naar Buenos Aires verhuisde.
Opnieuw heeft de Wereldraad
een lutheraan benoemd. Ken
nelijk is in de praktijk de ty
pisch lutherse „tweerijkenleer"
niet zo bepalend voor het den
ken van lutheranen dat zij
daardoor ongeschikt worden
om als „brug" tussen de twee
rijken van kerk en wereld te
functioneren.
la
ceerd, meende zaterdag op een verga
dering de tweede scriba van de parti
culiere synode van Noord-Brabant en
Limburg, ouderling C. Brandenburg
uit Drimmelen: „In dat rapport staal nv
niets. Het blijkt zo'n verschrikkelijk ,er
moeilijk vraagstuk dat zij er niet uitJ
komen".
De heer Brandenburg bracht di
rapport ter sprake omdat de synode
zich afvroeg, wat er moet gebeuren
nu de recrutendagen niet blijken te
functioneren. De provinciale recru-
tendag werd in 1968 door slechts 24
jongens bezocht (16 uit de classii
Almkerk).
De deputaat-samenroeper voor
geestelijke verzorging van militaire,
ds. Th. Vollenhoven uit Eindhovei
rapporteerde aan de provinciale
node, dat veel jongelui door dit sool
dagen niet worden bereikt. De vooi
lichting via allerlei communicatiemi
dia is dusdanig toegenomen, dat m«
zich afvraagt of het zin heeft door
gaan met nog eens voorlichten.
Het vraagstuk van de militaireK
dienst is volop in discussie, ook cm
de kerken, o.m. tijdens de
desweek. Ds. Vollenhoven steldt
voor, deze zaak over te laten aan de D
kerkeraden en classes en geen pro-
vinciale initiatieven meer te nemea k
Dat vond de synode toch wel
meerderheid erg ingrijpend. Inder
daad, zo zei ds. A. T. Besselaar (Eind
hoven), is er minder vraag naar voor
lichting zoals die aanvankelijk op i
crutendagen werd gegeven: hoe moet
ik me als christen in dienst gedra
gen?. Wel echter leeft de vraag: moet
ik wel in dienst? Maar ouderling D.
Altena (Oosterhout), die bij het
luchtmachtselectiecentrum werkt,
vond dat er helemaal geen problemen
meer zijn. In de afgelopen jaren is de
motivatie tot de militaire dienst in
grijpend gewijzigd."
„Je komt geen jongens meer tegen,
die niet weten waarom zij in dienst
gaan en hoe ze eventueel moeten
weigeren. Hij vond een recuretendag
een „archaische zaak". Ouders, predi
kanten, ouderlingen en leraren zijn
capabel genoeg, om de gewenste
voorlichting te geven.
Anderen wisten dat niet zo zeker.
Ds. D. O. Veenendaal (Genderen)
vond dat ouderling Altena zich ver
keek op „zijn" jongens: die hebben al
gekozen. Het is de vraag, of de ker
ken niet iets moeten voordat het kri
tieke punt is gepasseerd en de keus
is gedaan. Ds. Besselaar had de in
druk, dat er voor die keus een
lossale pastorale moeite" bestaat. De
jongens voelen zich juist dan in de
steek gelaten door het kerkelijk
ambt. Hij en anderen vonden dat de
vier classicale deputaten geestelijke
verzorging naast hun taak tot opspo
ring van aspirant-krijgsmachtpredi
kanten van de kerkprovincie de op
dracht moet en krijgen tot bezinning
en informatie over het probleem van
de dienstplicht.
Verdeeld
Zoals gezegd: ouderling Branden
burg vond dit een onmogelijke op
dracht: als die knappe koppen van
het generaal oorlogsdeputaatschap
hier niet uitkomen, zouden wij
dan wèl uitkomen? De meningen in
de kerken zijn zo verdeeld, dat
elkaar niet kunnen naderen.
De synode besloot tenslotte tot het
formuleren van een nieuwe opdracht
voor deputaten: „de kerken in Bra
bant en Limburg voor te lichten en
op hun verzoek te adviseren bij de
pastorale begeleiding van hen die i
aanmerking komen voor militaire
dienstneming" (dat is dus een ver
vroeging vergeleken met de oude si
tuatie, die zich richtte op dienstplich
tigen die binnenkort een oproep zul
len krijgen); 2. de kerken te advise
ren om contact te houden met hen
die in dienst zijn of gaan: 3. ter uit
voering van het bovegenoemde bij
eenkomsten te beleggen met hen die
hierbij betrokken zijn."
