Nergens wordt zo goed geluisterd
als juist op deze school
Extra beveiliging
oversteekplaatsen
Door veel oefenen
krijgen ze het
onder de knie
Uitslaande brand in
psychiatrisch
ziekenhuis
Knallen begeleidden
huwelijkssluiting
Een dag in de ehr. school voor slechthorenden en spraakgebrekkigen
aan het Vrouwenkerkhof
Einde van
commissie
tot wering
schoolverzuim
keijzer
Bonaparte
tapijt
NIEUWE LEIDSE COURANT
S
WOENSDAG 5 MAART 1969
DEN HAAG In de late namid
dag heeft een brand in de herenafde
ling van het sanatorium Loosduinen
van het psychiatrisch ziekenhuis,
stichting Rosenburg een schade aan
gericht van naar de brandweer schat,
150 duizend gulden.
De brand werd vijf minuten na
het sluiten van een therapieafdeling
op een zolder ontdekt door voorbij
gangers. toen de vlammen reeds uit
het dak sloegen. De brandweer van
de nabij gelegen fabriek van Vre-
destein zette de bedrijfsbrandweer
in voor de blussing.
De brandweer van Den Haag nam
deze taak met veel groot materieel
over. De brand bleek hardnekkig te
zijn zodat de brandweer een paar
waterkanonnen moest inzetten om
het vuur meester te worden.
Intussen was een zolder van de
therapie-afdeling, waar in hoofdzaak
een boekbinderij is ondergebracht,
uitgebrand.
Het vuur vrat zich door het dak
over een groot deel van het gebouw
tot bij de toren die ook aan het vuur
ten offer viel.
Op het moment dat de brand
uitbrak bevonden zich 43 liggende
en lopende patiënten in de heren
afdeling van het sanatorium. Zij al
len konden zonder letsel het bran
dende gebouw verlaten.
De hulpactie om de inventaris te
redden werd grootscheeps aangepakt
door het personeel en door patiënten.
horend kind wordt regelmatig voor
het toestel neergezet en moet dan
zonder hulpmiddelen naar bepaal
de tonen luisteren. Aan de reactie
van het kind kan men zien welke
tonen hij wel en welke het niet
hoort.
Mevrouw Houtzager let gespannen
op het gezicht van het jongetje.
hebben daar een handje van. Die
dat ze iets horen en dat is dan niet
zo. Vooral de grotere meisjes
hebben dtar een handje van. Die
willen dat gehoorapparaat xuel
kwijt. Maar als je op de snuitjes
letzie je het meestal wel".
De opleiding spraakgebrekkigen is
verdeeld in een kleuterklas en
twee klassen basisonderwijs. Het
eerste dat opvalt in de klas van
meneer De Hollander, de hoogste
klas van deze afdeling, is een le
vensgrote poppenkast. In dit lo
kaal ontbreken de technische hulp
middelen. Slechts door oefenen
kunnen de kinderen over hun ge
brek heenkomen.
Oefenen, dat is bijvoorbeeld met de
hele klas een verhaal verzinnen.
Het wordt een erg spannend ver
haal over een kinderlokker. Ieder
kind moet een stukje vertellen. De
één maakt het nog doller dan de
ander. Maar als een van de kinde
ren het verhaal moet navertellen,
gaat het mis. Ze moet zich zo in
spannen om zich alles precies te
herinneren dat er niet genoeg aan
dacht overblijft voor het spreken.
Verlegenheid is geen probleem. Ver
legen kinderen gaan de poppen
kast in en vertellen dan via de
poppen hun verhaal.
De slechthorende leerlingen kunnen
op de school ook nog een paar
jaar voortgezet basisonderwijs
volgen. Op het ogenblik zitten er
in de vbo klas 9 leerlingen. De
leraar is met drie tegelijk bezig.
De anderen werken ondertussen
aan talenpracticum of gaan naar
de gymnastiekles. De kinderen
zijn verzekerd van de grootst mo
gelijke aandacht van de leraar.
Dwaaltocht
DEZE dwaaltocht door de
school beland ik ten slotte in de
kamer van de heer A. Schiitten,
hoofd van deze bedrijvige ge
meenschap. Hij is pas twee jaar
hoofd van de school, maar heeft
zich in die korte tijd helemaal
in het schoolleven ingewerkt. Hij
weet precies waar de problemen
liggen, hij kent zijn belhamels.
Natuurlijk weet hij er heel wat
van te vertellen.
„De kinderen worden hier alleen
geplaatst als ze gewoon onderwijs
niet kunnen volgen. Er heeft dan
ook een bijzonder uitgebreid on
derzoek plaats vóór ze hier te
recht kunnen.
Kan een kind door een gehoor- of
spraakgebrek beslist niet mee op
een gewone school, dan zal de
onderwijzer, zijn ouders naar mij
verwijzen. Ik stuur hun dan de
inschrijfformulieren toe. Naar
aanleiding van de gegevens die we
daardoor krijgen worden er ver
der inlichtingen gevraagd aan de
specialist, de huisarts, de school.
Het geval moet. volgens een spe
ciaal k.b. over dit soort onderwijs,
worden beoordeeld door een com
missie van vier: een speciale kin
derpsycholoog, iemand van de
afdeling audiologie van het Aca
demisch ziekenhuis, een school-
maatschappelijk arts en een keel-,
neus- en oorarts. Het schoolmaat-
schappelijk werk is om bijv. uit
te zoeken hoe het thuis is bij zo'n
kind.
Als het kind twee jaar op schopl
is, wordt het weer helemaal on
derzocht om te kijken of het nog
steeds op de school thuis hoort.
Is het kind voldoende bijge
schaafd, dan moeten we het af
stoten. Dat is ufy'c wel een harde
dobber voor de ouders die dan
zeggen: „Maar het gaat juist zo
goed met hem op deze school".
Verwend
1, f EN SEN DIE een probleemkindje
hebben neigen er gauw toe over
het grondig te verwennen. Wij
willen het alle dingen die een
beetje moeite vergen uit handen
nemen. Het is niet bepaald de
manier om een kind met zijn han
dicap te leren leven. Ze ivorden
op deze school echt niet ontzien
om hun gebrek. We helpen hen
met ons gespecialiseerde onder
wijs".
De techniek is onmisbaar voor de
slechthorende leerlingen. Naast de
bavo wordt gebruikt gemaakt van
een ringsysteem dat via een mag
netisch veld de geluiden over
brengt. De onderwijzer praat als
het ware in één oor. De geluiden
die buiten het magnetische veld
liggen dringen niet tot de leerlin
gen door. De school heeft een
vaste technicus in dienst die
iedere week alle kostbare appa
raten controleert.
Een christelijke school die open
staat voor slechthorende en
spraakgebrekkige kinderen van
alle gezindten uit de verre om
trek. De grote wens van de heer
Schiitten is om als hij met pen
sioen gaat al zijn leerlingen in een
nieuwe school over te dragen aan
zijn opvolger. Concrete toekomst
plannen die al zijn ingediend. Nu
maar hopen dat de ambtelijke
molens even snel gaan als verjaar
dagen, want een nieuw gebouw is
de school dubbel en dwars waard.
ChiirchiU-laanH. Rijndijk
en RijnsburgerU'Cg
LEIDEN Personeel van de Stedelijke Lichtfabrieken is bezig met
het plaatsen van transparante verkeersborden met inwendig knipper
licht nabij vier voetgangersoversteekplaatsen op de Churchill-laan, twee
op de Rünsburgerweg en een op de Hoge Ryndyk. Dit ter verhoging
van de veiligheid voor voetgangers.
De borden worden geplaatst op 5
m afstand van de voetgangersover
steekplaatsen, rechts van de rijrich
ting. Men hoopt de lichtinstallaties
aan Hoge Rijndijk en Rijnsburger-
weg binnen veertien dagen in be
drijf te hebben. Voor de Churchill-
laan zal dat enkele weken langer
duren, omdat de aansluitkabels on
der het asfalt moeten worden ge
legd.
De extra te beschermen oversteek
plaatsen aan de Churchill-laan zijn
die ter hoogte van de Verdistraat, de
Vijf-Meilaan. de Valeriusstraat en
de Cornelis Schuytlaan Telderskade.
Aan de Rijnsburgerweg zijn het de
oversteekplaatsen nabij de Kager-
straat en de Lijsterstraat. Die aan
de Hoge Rijndijk ligt nabij de Goe-
jestraat.
Academische examens
LEIDEN. 4 maart Geslaagd? doet. ex.
Franse taal- en letterkunde: mej. P van
Tets (Den Haag): Groott. godgeleerdheid:
mej. B H W Boelens (Den Haag); kand.
ex. A wlsk. en nat.: mej. G M J v d
Meer (Lelden); Idem W3: de heer A P
Janssen (Lelden); Idem AI: de heren H
A Zweers (Lelden). W Kranendonk (Lei
den), E J van Dongen (Oegstgeest)idem
Ni: de heren M Blok (Oegstgeest), M A
Jansen (Lelden); idem K' de heren K
Planqué (Lelden), C D Majoor (Lelden):
Idem Fl: de heer E H K M Gemmeke
(Leiden), idem F: de heren R N M Hor
sten (Leiden). R le Poole (Leiden); idem
S4: de heer H A Fraterman (Leiden):
idem G: de heer S J H Ferrier (Oegst
geest): doet. ex. natuurkunde: de heer
H R C Tromp (Alphen a d Rijn); doet
ex. geouogie: de heren R A Trouw (Lei
den). J A Saltet (Reeuwijk). J W Buma
(Oegstgeest): doet. ex. biologie: de heer
R v d Meljden (Leiden): doet. ex. schei
kunde: de heer R J Joostensz van IJs-
seldijk (Voorburg).
Burgerlijke stand
LEIDEN Geboren: Anita, dr v A
de Jonge en T M B Speel; Andor zn v
J Kuyl en C M Varkevisser; Cornelia
Wilhelmina Antje dr v H P C Glas
bergen en C H Plokker; Bianca dr v
J Neuteboom en J Hollebeek; Arianne
Theodora Antonia dr v A Vlieland en
T A A Steenvoorden; Regina Marti
na dr v J L D Vooijs en C J Berk-
heij; Arie Marinus zn v J Massing en
M Erbrink; Gerardus Johannes zn v
H J Devilee en P A M Meulenbroek;
Aletta Maria dr v J F M Bonnet en
M C C Schouten; Arie Hendrik Jaco
bus zn v H J Ouwehand en M H
Blonk; Brigitta Cornelia Alida dr v
C P P Alkemade en B M Deen; Pieter
Jacob zn v J van Rijn en A van Rijn.
Gehuwd: H D Casteleijn en J C
Karman.
Overleden: J M Maarsen, 72 jaar,
echtgenote van C H Hazevoet; J H
Hopman, 92 jaar. man; N van der
Mee, 72 jaar, wed. van S. van der
Mee; H Mettler, 78 jaar, echtgenote
van E H Matzen; A H P Hartmann.
67 jaar, man; A A Haarhuis, 75 jaar,
wed. van N A Hillenaar.
VOORSCHOTEN Voor de amb
tenaren van de burgelijke stand te
Voorschoten verschenen gistermiddag
de 22-jarige Cornelis Klaas Faber.
journalist uit Amstelveen en de
20-jarige Annemarie Hoebink, re
ceptioniste, Voorschoten. In hun ge
volg bevonden zich familieleden en
kennissen in fleurige klederdracht.
Het bruidje is geboren in Soerabaja.
Tijdens de huwelijkssluiting werden
wierookstokjes ontstoken. Er bleven
er meer branden dan de gemeente
bode kon doven.
Het bruidspaar en gevolg kwamen
met enige old-timers naar het ge
meentehuis. In een onverslijtbare oer
degelijke M.G. werd het bruidspaar
door een vriend naar het gemeente
huis gereden. Het bruidje was ge
kleed in een kort wit jasjurkje met
capuchon, de bruidegom in een don
ker streepjespak.
Het huwelijk werd aangekondigd
als een „avantgardistische" huwe
lijkssluiting. Voor de vele toeschou
wers was het een fleurige, plechtige
gebeurtenis en de rijkspolitie behoef
de alleen maar het verkeer te rege
len, want met uitzondering van een
paar felle knallen, veroorzaakt door
enige handzamebommetjes en
brandende wierookstookjes, was er
niets dat deze ernstige belofte tussen
twee jonge mensen onderscheidde.
VOORSCHOTEN In aanwezig
heid van het voltallige college van
burgemeester en wethouders had
gisteravond in de raadzaal de com
missie tot wering van schoolverzuim
haar laatste vergadering. Met de in
voering van de Mammoetwet is deze
commissie opgeheven en worden de
werkzaamheden in het vervolg ver
richt door een gemeente-ambtenaar.
Wethouder W. J. Lestra herinnerde
aan het ontstaan van deze commissie.
De leerplichtwet van 1900 was in het
begin een omstreden zaak. Niet ieder
was van de belangrijkheid doordron
gen en wanneer ene mijnheer Schim-
melpenninck tijdens het paardrijden
in Voorschoten niet ongelukkig ten val
was gekomen en daags daarna zijn
plicht als Tweede Kamerlid had kun
nen vervullen, dan was deze Voor
schotenaar waarschijnlijk oorzaak ge
weest van een nog langer opschuiven
van deze belangrijke wet. De leer
plichtwet werd aangenomen met één
stem meer voor dan tegen. Achteraf
bleek dat de heer Schimmelpenninck
ook tegen de leerplicht was. Hoe het
zij, de heer Schimmelpenninck was
er niet. De naleving van deze wet
evenmin.
Op 21 januari 1901 werd in Voor
schoten een commissie gevormd, die
tot gisteravond heeft gefunctioneerd,
met een leerling uit de slechtho
renden-afdeling voor de spiegel.
„Slaapslap". Goed zo, maak nu
eens een zinnetje van die twee
woorden. Hij probeert het eerst
met andere woorden als hij niet
direct een zinnetje weet. „Nee,
nee, van déze woorden!" Dan
krijgt hij een idee„Als ik nooit
slaap, krijg ik slappe benen". -
Ook hier is het weer: herhalen, her
halen, herhalen. Woorden, klan
ken, letters.
Mevrouw Houtzager heeft bijna alle
leerlingen van de school onder
haar hoede. Alleen de kleuters
worden door iemand anders be
handeld. Per week krijgt iedere
leerling een beurt van een kwar
tier.- „Veel te weinig", verzucht
mevrouw Houtzager.
John krijgt deze week een extra
kwartier. Hij komt glunderend
binnen. Door een gehemeltespleet
je, dat redelijk goed is gemaakt,
heeft hij het wat moeilijk met
spreken. Na een solo op de blok
fluit (ademhalingsoefening) be
gint ook hij aan de rijtjes woorden.
Het is vooral de t waarmee hij moei
te heeft. „Zoetttt". Door veei oefe
nen krijgt hij hem wel onder de
knie. evenals hij andere moeilijke
letters de baas is geworden. „Jij
lacht teveel, jongetje, zo kan je
geen o zeggen!"
Mevrouw Houtzager zegt: „Je moet,
als het ware in het kind kruipen
om te voelen waarom hij moeite
heeft met een bepaalde letter".
IJdel
T\E TROTS en glorie van de school
is de audiometer. Ieder slecht-
hoewel het schoolverzuim de laatste
jaren zeer gering is; sinds 1950 zijn
maar 98 „gevallen" opgeroepen, waar
onder sommige twee- of driemaal.
In de eerste jaren werd het school
verzuim tegengegaan door een kop
peling aan de armenwet: kinderen
niet naar school, dan ook geen ar
mengeld. De commissieleden hebben
eerst hun werkzaamheden gratis ver
richt, in 1922 kregen zij een honore
ring van I per vergadering, in 1950
werd dat verhoogd tot f 1,75, 1965
tot f 12 en in 1968 tot f 20 per ver
gadering.
Hel feestelijke afscheid had een
schaduw. De voorzitter van de com
missie, de heer C. Fortanier, is eind
vorig jaar overleden, evenals het lid
de heer J. Reedijk. Waarnemend
voorzitter D .van Oosten was er ver
heugd over dat de werkzaamheden
verricht gaan worden door de ge
meente; dat maakt alles veel eenvou
diger.
(Van onze verslaggeefster)
LEIDEN Acht ondeugende snuitjes kijken gespannen naar de
juf, die plaatjes van een boerderij laat zien. Zij reageren pas op mijn
binnenkomst als de kleuterleidster niet meer tegen hen praat maar
tegen mij. Na een paar minuten onrustig gedraai gaat de les weer
gewoon verder: Dit is een boerderij. Arie, wie woont er in de boer
derij? „Koe, boehoe!".
Acht kleuters die in een kring om de juffrouw heen zitten. Af en
toe schuiven ze ongeduldig op de stoeltjes heen en weer. Ze weten
dat ze er niet af kunnen omdat ze vast zitten aan de draden die ervoor
zorgen dat ze kunnen horen wat de juffrouw vertelt.
Dit is de laagste klas van de school
voor slechthorenden en spraakge
brekkigen. Een klein klasje van
in totaal twaalf slechthorende
kleuters. Het zijn kinderen waar
de kleuterleidster geweldig inten
sief mee bezig is. Op het hoofd
hebben ze allen een bavo (balans
volume). Via dat apparaat kun
nen ze horen wat de juffrouw zegt
door haar microfoon, maar even
eens wat hun klasgenootjes zeg
gen, want op ieder tafeltje staat
ook een microfoon.
De kleuterleidster is voortdurend in
de weer. Repeteren van woorden,
duidelijk uitspreken, zó dat de
kinderen goed kunnen zien wat je
zegt. Laten herhalen, zelf laten
verzinnen. Plaatjes laten zien,
woordjes laten zien. Geen moment
dwaalt haar aandacht af. Dat is
ook onmogelijk. Na een dag wer
ken is ze wel moe, maar voor geen
goud van de wereld zou ze terug
willen naar het gewone kleuter
onderwijs.
„Je voelt dat je hier nodig bent".
Muziek
de woordenles komt een doosje
muziekinstrumenten voor de
dag. Om de beurt mogen de kleu
ters erop spelen om het zingen
te begeleiden. Dan moet de bavo
even af. „Leo, kom eens bij me
staan en luister goed. Welk in
strument is dit? Niet kijken hoor!"
Het kind is hulpeloos zonder z'n
gehoorapparaat. Hij raadt. Alle
kinderen krijgen een beurt. Som
migen raden goed, sommigen hóren
welk instrument het is.
De Christelijke school voor slecht
horenden en spraakgebrekkigen is
een oud gebouw in een oude buurt,
het Vrouwenkerkhof. Maar, zoals
het hoofd van de school zegt:
„Van binnen klopt een jong hart",
dat is ongetwijfeld waar. Sinds
augustus is de hele school in dit
gebouw gevestigd, daarvoor waren
de verschillende klassen verspreid
over de stad.
Waarschijnlijk wordt op geen enkele
school zo goed geluisterd als juist
op deze school. De techniek helpt
de kinderen daarbij, maar boven
al zijn het de leerkrachten die hun
leerlingen het gespecialiseerde
onderwijs geven dat zij nodig heb
ben
Logopedie
TyE VROUW die de kinderen indi
vidueel helpt om hun spraak en
gehoor bij tè schaven is mevrouw
E. Hautzager-Schilpzand, logope
diste. In een kleine kamer zit zij
Vorstelijk, dat
Bonapartetapijt
onder ie voeten
Vorstelijk? Keijzeriijk!
~&tkalon,
