Irak weer verscheurd
door machtsstrijd
Hoedenmakers
werken voor
van Parijs
buitenland
Pengel doet geen
concessies meer
HULP AAN BIAFRA
ALLEEN MOEILIJK
DOOR POLITIEK
DUITSLAND
KRIJGT
D'69
Egypte wil
wapenembargo
tegen Israël
Terreur in
duister
RELLEN IN PARAMARIBO
„RELATIE MET
SURINAME
VEROUDERD"
Is ontdekt werk
van Schubert
Gratificatie
regeling
bij Van Nelle
Internaten voor
schipperskinderen
in moeilijkheden
Buschauffeurs
dreigen met
staking
Incident in
de Golf van
Thailand
NIEUWE LEIDSE COURANT
7
WOENSDAG 5 FEBRUARI 196»
DüSSELDORF Een groep jonge
Westduitsers wil een nieuwe politie
ke partij stichten om te voorkomen
dat de uiterst rechtse NPD bij de
komende parlementsverkiezingen in
de herfst parlementszetels verovert.
Initiatiefnemer Axel Ridder hoopt
dat de nieuwe partij, die Democraten
'69 zal heten, eind deze maand van
de grond kan komen. D'69 zal probe
ren in het najaar één procent van
het aantal uitgebrachte stemmen op
zich te verenigen. Zij verwacht dat
de NPD daardoor onder de vijf pro
cent zal blijven, de minimumgrens
die gehaald moet worden om zetels
ln de Bondsdag te kunnen krijgen.
D'69 wil ook de huidige coalitie
van sociaal-democraten en
christen-democraten doorbreken om
de Bondsrepubliek weer een echte
oppositie te geven. Democraten '69
zal worden ontbonden zodra beide
doelen zijn bereikt.
KAIRO/TEL AVIV De
Egyptische minister van buiten
landse zaken Riad heeft op alle
landen een beroep gedaan de
wapenleveranties aan Israël te
staken „teneinde de vrede in het
Nabije Oosten te bewerkstelli
gen".
Zijn Israëlische collega Aba Eban
verwerpt de „concessies" die presi
dent Nasser maandag in Newsweek
deed. Eban vindt het een plan om
zijn land in twee etappes te likwide-
ren. Het enige nieuwe element in Nas
sers interview was de „hermilitarise
ring van de Sinaï".
Ook het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken hecht weinig
waarde aan Nassers woorden. Alleen
het feit dat de Egyptische president
over vredesvoorwaarden wil praten,
vindt men in Amerika bemoedigend.
In het land zelf blijft het onrustig,
vooral in de bezette gebieden. In Na
bloes is een algemene staking uitge
roepen.
De voorzitter van het joodse wereld
congres, dr. Nahum Goldmann, heeft
op alle hoge wereldleiders een beroep
gedaan te helpen bij het redden van
de joodse gemeenschappen in de Ara
bische staten. Ook senator Edward
Kennedy pleit voor het evacueren
van deze minderheden. Desnoods
moet Amerika ze opnemen, vindt hij.
Mao-griep eist in
VS ruim 5000 doden
WASHINGTON De Mao-griep
heeft in 122 Amerikaanse steden op
z'n minst 5250 slachtoffers gemaakt.
Verwacht wordt dat dit aantal tot
zeker 15.000 zal stijgen.
De griep veroorzaakte in Neder
land behalve een half miljoen zieken
ook een run op de koortsthermome
ters en allerhande anti-griep prepa
raten. Een Amsterdamse groothandel
verkocht vorige maand tienduizend
thermometers meer dan normaal.
(Van een onzer redacteuren)
HET in het openbaar ophangen
van Joden in Bagdad heeft
minder te maken met de anti-
Israëlische gezindheid van het
bewind van president Achmed
Hassan el Bakr dan met de ha
chelijke positie, die dit regime in
Irak zelf inneemt. Dat is de laat
ste dagen wel duidelijk gewor
den.
We signaleerden reeds het opval
lende feit, dat zelfs in Arabische lan
den kritiek is geleverd op de omstan
digheden, waaronder de terechtstel
lingen werden uitgevoerd. Deze af
keuring was op zichzelf al een aan
wijzing, dat het geen daad betrof,
waarmee de Arabische landen pro
beerden, Israël tot nieuwe vergel
dingsacties (als op het vliegveld van
Beiroet) aan te zetten.
Ook de Iraakse berichten, als zou
den Israëlische vliegtuigen aanvallen
hebben gedaan op zich in Jordanië
bevindende troepeneenheden, waren
een afleidingsmanoeuvre. Israël ont
kende ten stelligste de waarheid er
van en Irak heeft tot dusver niet het
bewijs geleverd, dat het tenminste
drie Israëlische vliegtuigen heeft
neergehaald.
Oppositie
Een medewerker van de Internati
onal Herald Tribune schrijft, dat het
ophangen van zogenaamde spionnen
een gruwelijke poging was om erach
ter te komen, hoe de bevolking zou
reageren. Verwacht wordt, dat nog
meer terechtstellingen zullen volgen,
wellicht ook die van ex-premier Ab-
del Rahman el-Bazzaz.
Een AP-correspondent meent dat
het niet lang meer zal duren, of er
breekt in Bagdad weer een revolutie
van formaat uit. Er zijn veel verha
len bekend geworden over moorden
in de nacht, folteringen en arrestaties
van tegenstanders van president El
Bakr, die alles doet om in het zadel
te kunnen blijven.
,,'s Nachts trekken gewapende ben
den krachtpatsers, zich vermommend
onder de fraaie naam van Nationale
garde, door de straten om mensen te
arresteren, van communisten tot
conservatieven, of wat daarvoor
doorgaat. Slechts bij. gerucht ver
neemt men wie al zo van het grauwe
toneel verdwijnt en men hoort vele
Jiamen mompelen van officieren van
het leger, studenten en leiders van
vakbonden. De oud-minister van bui
tenlandse zaken en de voormalige
Iraakse ambassadeur te Washington,
Nasser el Hani zou al niet meer in
leven zijn.
Speelbal
Iemand zei: „De regering heeft een
van de ergste bladzijden uit het boek
van Stalin tot voorbeeld genomen".
Maar zulke uitlatingen hoort men
niet veel. Slechts weirig burgers dur
ven in het openbaar met mensen uit
het Westen te praten. Het gevolg kan
PARAMARIBO De Suri
naamse premier Pengel wast,
wat betreft de toenemende sta
kingen in zijn land, zijn handen
in onschuld. Gisteravond ver
klaarde hij, dat hij alles heeft
gedaan om aan de eisen van de
stakers tegemoet te komen.
Beide partijen blijven dus op hun
standpunten staan en dat leidde
gisteravond tot ongeregeldheden tij
dens opnamen van de Nederlandse
televisie. Er werden ruiten van een
school ingegooid en er vielen enkele
klappen.
Er deden zich ook moeilijkheden
voor bij een stakingscentrum in Pa
ramaribo, toen onderwijzers borden
DEN HAAG De Christelijk histo
rische jongeren organisatie heeft in
een telegram aan vice-premier Bak
ker gezegd dat de ongeregeldheden in
Suriname en de hardnekkige geruch
ten over corruptie en ondemocrati
sche toestanden, weer eens de aan
dacht vestigen op de verouderde re
latie tussen Nederland, Suriname en
de Nederlandse Antillen.
In de huidige situatie kan ons land
bij ernstige moeilijkheden betrokken
raken en moreel verantwoordelijk
worden gesteld voor bepaalde wantoe
standen, aldus de CHJO. De minister
wordt gevraagd de betrekkingen met
de overzeese rijksdelen te bezien en
op een conferentie van de betrokken
partners de mogelijkheid te bespre
ken de relatie meer van deze tijd te
doen zijn.
ophingen met de namen van onder
wijzers, die niet staakten. Ze werden
verraders genoemd. Later bleek, dat
enkele onderwijzers, die op het bord
stonden vermeld, zich wel als staker
hadden opgegeven.
Buiten Paramaribo zijn ook alle
scholen gesloten. Zo kwamen in het
district Nickerie slechts 17 van de
ruim 300 onderwijzers
In 1963 was El Bakr ook aan de macht. Men ziet hem hier samen met
de Egyptische president Nasser in beter dagen.
SOLIDAIR
Ook de solidariteitsstakingen voor
het onderwijzend personeel nemen
toe. Ruim 95 procent van alle hogere
en middelbare ambtenaren lieten het
gisteren afweten en hebben aange
kondigd ook de komende dagen het
werk te zullen neerleggen, als pre
mier Pengel bij zijn „halsstarrige"
houding blijft.
De federatie van leerkrachten heeft
uit Curacao een telegram ontvangen
van het onderwijzend personeel daar,
waarin zij zich solidair verklaren
met de stakers.
Als premier Pengel niet voor van
daag zijn funktie als voorzitter van
de werknemersmoederbond neerlegt,
zullen de arbeiders van de grootste
industrie in Suriname, de Aluminium
Company, eveneens het werk neer
leggen.
GRAZ De Oostenrijkse compo
nist en Schubertkenner dr. Konrad
Steckl heeft in de papieren van een
overleden organist een compositie ge
vonden, die vermoedelijk het werk is
van Franz Schubert.
De compositie, die de Grazer Fan
tasie wordt genoemd, wordt in sep
tember uitgevoerd door prof. Hans
Petermandl van de Academie voor
Muziek en Toneel.
Zij verschijnt binnenkort in druk.
De overleden organist was prof. Ru-
dolf Weiss-Osborn, organist van de
kathedfaal van Graz.
zijn: een nachtelijk bezoek van de
gevreesde „Nationale garde". On
danks de terreur is men er niet in
geslaagd de v'ammen van onrust en
afkeuring te doven. Irak is een speel
bal in de machtsstrijd tussen de di
verse stromingen van de Baath-par-
tij, de opstandige officieren en de
machtige leden van El Bakrs eigen
groep.
Nadat kolonel Abd'el Keriem
Nasrat was doodgeschoten (hij was
een „ouderwetse" en harde
Baath-aanhanger, wiens voorkeur
uitging naar de vleugel die sympa
thiseert met Syrië) heeft de regering
van dat land het regime van El Bakr
openlijk verworpen en opgeroepen
tot vorming van een Iraaks „Natio
naal front van progressieve krach
ten" om de regering omver te wer
pen. In Damascus kan men horen
vertellen dat er in Irak al een onder
grondse beweging actief is.
Strijd
Op de universiteit van Bagdad
komt het keer op keer tot heftige
debatten tussen de studenten onder
ling, die dan in veel gevallen eindi
gen in felle gevechten. Hoeveel stu
denten er al niet bij die gevechten
zijn afgemaakt door messteken of ko-
gelwonden is n:'e' te zeggen.
Een groot aantal hoge officieren,
die in december van verleden jaar
een staatsgreep op touw hadden ge
zet die op niets uitliep, is uit de
dienst verwijderd of min of meer
verbannen naar een hoek van het
land waar men verwacht dat zij niet
veel kwaad meer kunnen doen.
In het hart van het regime woedt
de strijd om de macht voornamelijk
tussen twee van El Bakrs voor
naamste medestanders: de minister
van binnenlandse zaken, generaal Sa-
leh Machdi Ammasj, en de minister
van defensie, generaal iHardan el Ta-
kriti. .Ammasj schijnt aan het langste
eind te trekken. Takriti zou reeds
„huisarrest" hebben. Veel van Takri-
ti's aanhangers in het leger zouden
als „overgeplaatst" uit Bagdad ver
dwenen zijn.
Joden
In Irak wonen 2500 joden en die
zijn in deze meedogenloze en
niets-ontziende strijd óm de macht
wellicht de meest hulpeloze burgers.
Het valt hen zwaar werk te vinden,
vergunningen om handel te drijven
worden hun vaak ontnomen en zij
mogen zonder speciale vergunning,
die uiteraard moeilijk te krijgen is,
het land niet verlaten. De meesten
leven van wat zij nog aan bezittingen
hebben en moeten stuk bij stuk alles
verkopen.
De andere machtige vijanden van
El Bakr, en van anderen voor hem,
zijn de Koerden in het Noorden van
het land. De regering heeft de Koer
den er ondanks strafexpedities en
wreedheden nooii onder kunnen krij
gen. Deze mensen, die al jaren lang
dapper vechten om een eigen staaf te
stichten, zijn rustelozer dan ooit, nu
Bagdad in zijn voegen kraakt
Alles wijst erop dat er binnen niet
al te lange rjjd weer grote verande-
ingen in Bagdad te zien zullen zijn
en dat het land de zoveelste, en naar
men kan aannemen, gewelddadige om
verwerping van het huidige „gezag"
gaat beleven. Generaal Ammasj is
volgens sommigen de beste kandidaat
om de „nieuwe man aan de top" te
worden, aldus Ass. Press.
Gekoppeld aan dividend
ROTTERDAM De Erven de wed.
J. van Nelle NV heeft besloten voor
de ruim duizend werknemers in Rot
terdam en Meppel een gratificatie-re
geling in te voeren, die is gekoppeld
aan het dividend.
Zij zullen een half procent van hun
jaarloon ontvangen, voor elk procent
waarmee het contant uit te keren di
vidend de vijf procent te boven gaat.
(Over 1967 was het dividend twaalf
procent). De eerste uitkering gebeurt
nog dit voorjaar, over het jaarloon
I960.
De directie heeft tot deze gratifi
catie besloten om de werknemers
nauwer te kunnen betrekken bij de
bedrijfsresultaten van de onderne-
DEN HAAG „Is het waar dat
mede als gevolg van het gestegen kos-
tenpeil het merendeel van de interna
ten voor schipperskinderen in zo ern
stige moeilijkheden op financieel ter
rein verkeert, dat het werk dreigt
vast te lopen indien niet op korte
termijn het subsidie wordt opgetrok
ken?"
De socialistische Tweede-kamerle
den Laban en Masman dringen erbij
staatssecretaris Grosheide van onder
wijs en wetenschappen op aan ter
compensatie van de stijging van de
lonen en prijzen het huidige subsidie
aan de internaten van 14 per kind
per w »ek te verhogen tot 18 indien
inderdaad sorake is van financiële
moeilijkheden.
(Van onze correspondent)
HAARLEM Tijdens een nachte
lijke vergadering in Heerhugowaard
hebben ruim honderd buschauffeurs
in principe besloten in staking te zul
len gaan als de door de vakbonden
geëiste salarisverhogingen door de
werkgevers op 1 maart niet zijn inge
willigd.
In deze eisen gaat het, zoals be
kend, om rechttrekking van de
verschillen in salariëring bij de ge
meentelijke vervoersbedrijven en de
streekvervoersbedrijven. De
buschauffeurs bij het streekvervoer
verdienen aanmerkelijk minder en
dat vinden zij nu al jarenlang een
onrechtvaardige zaak.
Nog tijdens de vergadering werd
een stakingscomité gevormd.
Hearing Kamercommissie toont aan:
(Van onze parlementsredactle)
DEN HAAG Tijdens de dinsdag door de vaste Kamer-
commissie van buitenlandse zaken gehouden hearing over de
hulpverlening aan Biafra, is opnieuw gebleken dat een efficiënte
hulpactie ernstig wordt bemoeilijkt door de politieke achtergrond
van de burgeroorlog in dit land.
Zowel mevrouw drs. E. Went-
Van der Vring, van de Stichting
Oecumenische Hulp en Caritas,
als drs. H. Bootsma, die voor de
Zendingsraad en de Raad voor de
Zending van de Hervormde Kerk
sprak, betoogden dat er mo
menteel voedsel genoeg aanwe
zig is om naar Biafra te worden
verzonden maar dat voldoende
transportmiddelen ontbreken.
„Er is voldoende mankracht aan
wezig maar vliegvelden ontbreken",
aldus de heer Bootsma. De regering
zal in samenwerking met andere lan
den moeten komen tot de bouw van
een nieuw vliegveld. Naar zijn oor
deel gaat de taak, die in Nigeria ver
richt moet worden, de capaciteit van
de particuliere organisaties te boven.
Realiteit
De bouw van een nieuw vliegveld
voor voedseltransport was ook de
wens van mevrouw W. Brattin-
ga-Kooy. Zij stelde de commissie een
plan ter hand voor de bouw van een
vliegveld, binnen het rampgebied in
Biafra.
Vanuit de commissie werd er onder
meer door de heren Van Mierlo
(D'66) en Dankert (soc.) op gewezen
dat Biafra steeds dagvluchten met
voedsel heeft tegengehouden. Thans
wordt het enige vliegveld dat er is
zowel voor voedsel- als wapen
transport gebruikt, aldus de heer Van
Mierlo.
Maakt men een vliegveld uitslui
tend voor voedseltransport dan kan
het vliegveld voor wapentransport
onmiddellijk door Nigeria gebombar
deerd worden. Hierdoor zou Biafra
snel de strijd moeten opgeven.
Het feit dat alle humanitaire hulp
steeds bemoeilijkt wordt door de oor
log in Nigeria werd onderstreept
door de heer E. Udoh, een Nigeriaans
student, die in Nederland verblijft.
Hij vroeg aandacht voor de realiteit
in Nigeria. De hulpverlening zal
slechts effectief kunnen zijn zodra er
een staakt het vuren wordt afgekon
digd.
Zolang de oorlog doorgaat, blijft
alle hulp extra duur en ontoereikend.
Temeer daar Biafra geen hulp over
land wil laten aanvoeren, uit vrees
dat de Nigeriaanse troepen daar ach
teraan zullen komen, aldus de heer
Udoh.
Uithongeren
De heer Udoh zei niet te geloven
da Nigeria bewust een voedselblok-
kade toepast om Nigeria uit te hon
geren. Anders zou zij geen enkele
voedselvlucht toestaan, betoogde hij.
Ook drs. E. Wennen, die acht jaar
als arts in Nigeria heeft gewerkt
durfde niet zonder meer te stellen
dat Nigeria Biafra wil uithongeren.
De voedselschaarste heeft ten dele
andere oorzaken. Al is door de huidi
ge situatie het effect van het Nigeri
aanse optreden wel vrijwel gelijk te
stellen aan een blokkade.
De heer Wennen meende dat de
voedselhulp met name aan Biafra
drastisch moet worden uitgebreid.
Hij wees er op dat Nigeria zelf nog
steeds veel voedsel uitvoert. Vorig
jaar importeerde Nederland uit Nige
ria ongeveer 50.000 ton palmolie en
aardnoten.
Drs. Wennen deed de suggestie dat
de particuliere hulporganisaties een
poging moeten doen om deze Nigeri
aanse export naar Nederland op te
kopen. Dan is het voor Biafra beno
digde voedsel veel sneller op zijn
plaats.
Naar Biafra
De heer E. Zeeman, voorlich
tingsambtenaar van de Nigeriaanse
ambassade, zei dat men nog veel te
veel rekening houdt met allerlei Bi-
afraanse eisen inzake voedsel
transport; dag en nachtvluchten e.d.
Vrijdag zullen de Kamerleden drs.
T. Westerterp (kath. v.) en mr. C. Bos
(ch) voor een particulier bezoek naar
Biafra vertrekken.
BANGKOK/SAIGON De
spanning tussen Cambodja en
Thailand is vandaag verhoogd
door een incident in de Golf van
Thailand. Twee kanonneerboten
van beide landen schoten op el
kaar. De schepen misten overi
gens.
Thailand beschuldigt Cambodja er
van dat zijn schip vier Thaise vis
sersschepen aanhield in internatio
nale wateren. Het Cambodjaanse
schip zou het vuur hebben geopend,
toen de Thaise boot de vissers te
hulp kwam.
Relevé in shantung van Gilbert Kleine breton van Jean Paton Mexicaanse inspiratie bij Jean Een geruite zijden zakdoek ge-
Orcel. Barthet bruikte Jacques Pinturiez voor dit
kapje.
(Van onze moderedactrice)
PARIJS De moedigste
mensen zijn wel de Parijse hóe-
denontwerpers. Seizoen na sei
zoen komen ze met nieuwe col
lecties, maar nooit of te nim
mer zien zij in eigen stad daar
ook maar één model van dra
gen.
Parijs in een stad, waar de
vrouwen geen hoed dragen. Wel
sjaals, hoofddoeken, petjes,
grappige mutsen of een bandeau,
maar liefst is de Parisienne ge
dekt door lokkenpracht.
De collecties zijn dan ook bestemd
voor de buitenlandse inkopers, want
overal elders in de wereld is een
Parijse hoed nog altijd het toppunt
van chic. Vandaar dat in elke collec
tie beeldschone grote capelines wor
den getoond, de droom voor iedere
bruidsmoeder of voor de high socie
ty, die zich aan tuinfeesten wijdt.
Verder middelmatig grote relevé's.
die het voorhoofd en een lok haar
vrij laten; enkele cloches iets schuin
boven de ooglijn te dragen, zoals in
de jaren twintig de filmsterren
plachten te doen. Dikwijls zijn ze
van zijde en als het ware om het
hoofd gegooid met de punt boven
Enorme capeline van Marc Olivier
het rechteroog en een op de schou
der afhangende slip.
Veel hoeden van stro, van het
kostbare sisal af tot het soepele riet,
waarvan tuinmanshoeden gevloch
ten worden. Nooit grof stro, maar
wel gehaakt touw, soms ook is van
het dunne touw een netje geknoopt,
dat als materiaal dient. Verder za
gen we een hoed gemaakt van.... Ja
pans behangselpapier! Weinig vilt,
maar veel zijde, bedrukt met kleine
motiefjes.
De pasteltinten overheersen, wat
overeenstemt met de algemene mo
dekleuren voor deze zomer. En voor
alle tailleurs en broekpakjes in don
kerblauw met wit natuurlijk don
kerblauwe hoeden met wit gegar
neerd. Verder alle tinten bruin van
chocoladekleurig tot caramel en bei
ge toe. Opvallend was dat er geen
'.warte hoeden waren.
De garnering bestaat vrijwel
uitsluitend uit kralen of plastic
versieringen.
Intussen werken de couturiers
niet erg mee om de Parijse vrouw
weer onder een hoedje te vangen.
Alleen Dior liet grote witte hoeden
zien, maar in de andere huizen
droegen de mannequins stijve petjes
of alleen maar een dunne lange zij
den sjaal om het hoofd gewikkeld!
Ikor (3)
Wat een teleurstelling, die uitzen
ding van het Ikor met ds. Jan Wit,
I Een zéér begaafd man, door velen be
wonderd. Maar waarom kwamen uit
zijn mond zulke smerige zinnen als in
het gedicht over de blinde? Was dat
alles wat ds. Jan Wit ons te zeggen
had? Wel een verschil met de
psalmen, waarvan de dichter auteur
I was.
I Schiedam M. Valkenburg-Gerritse
Ikor (4)
Op de voorpagina van onze krant
I prijkte met grote letters dat aan ds.
I Jan Wit het eredoctoraat theologie is
toegekend. Ik geloof niet dat hij deze
I erkenning gekregen zou hebben als de
ze personen zijn uitzending zouden
hebben gezien van zondagavond 24 ja
nuari jl.
1 Rotterdam A. J. Kastart-Dorsman
Ikor (5)
Waar moet het heen met de kerk,
met de jeugd en met een omroep, die
zoiets uitzendt? Ik ben diep geschokt.
Scheveningen D. Roeleveld
Ikor (6)
Het is bijzonder jammer dat ds. Jan
Wit de kans kreeg zijn vieze, grove
taal over heel Nederland uit te stor
ten. Dat noemt zich predikant. Ik vind
hem eerder God-loos.
Katwijk a/d Rijn H. Maat-Onderwater
ikor (7)
Jammer, dat deze blinde predikant
zich in deze „schuttingtaai" moest ui
ten. Is het menselijk lichaam alleen
maar mooi als het over sex gaat? Is er
anders niets te ontdekken?
Scheveningen Tj. Maas-Zwart
Ikor (8)
Uit de kritiek op ds. Jan Wit blijkt,
dat er nog heel wat conservatieve men
sen zijn, die jaren achter lopen en als
het ware stil zijn blijven staan. Heeft
de heer J. van Santen er nooit over
nagedacht dat mensen als ds. Jan Wit
in deze tijd horen? Zij brengen pro
gressiviteit in de kerk.
Alphen a/d Rijn W. v. d. Heiden
Ikor (slot)
Wanneer leren christenen nou ein
delijk eens afwijkende opvattingen
van andere christenen naast zich te
verdragen. De ingezonden stukken,
waarin regelmatig mede-christenen
worden aangevallen (nu ds. Jan Wit
weer), zijn voor mij stuk voor stuk
pogingen om in het openbaar uiting te
geven aan dankbaarheid, dat „IK niet
zo ben als die zondaar ginds"..,
Den Haag J. Broek
