Proces Hans van Z. (vier
moorden) duurt weken
Uit de H
Industrialisatie
los zien van
werkgelegenheid
ja graag!
Altijd weer de zuiverste, de zachtste,
OUWE NOL" WIL GEEN VERDEDIGER
VON KASSEI
VOORZITTER
BONDSDAG
Vakmanschap
is
meesterschap
Voorzieningen in
rechtzaal Utrecht
Grijsaard zou
hebben uitgelokt
5
WOENSDAG 5 FEBRUARI 1969
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Hoewel de
sprekers van de regeringsfracties
gisteren in de Tweede Kamer lof
toezwaaiden aan de regering
voor de „gedegen nota regionaal
beleid in de jaren tot 1972", was
de kritiek op verschillende on
derdelen niet mals. De anti-revo
lutionair Goudzwaard en de
KVP'er Nelissen vonden elkaar
op het punt, dat subsidies op uit
breidingen los gezien moet wor
den van de feitelijke werkgele
genheidssituatie.
Hoewel de heren Nelissen en
Goudzwaard mee konden gaan met
het besluit van de regering de secun
daire ontwikkelingskernen tijdelijk
te handhaven, stelden zij uitdrukke
lijk vast dat secundaire kernen
slechts opgeheven mogen worden
wanneer het infra-structurele beleid
is afgerond en de werkloosheid ver
dwenen. Daarbij moeten de secundai
re kernen tijdig ingelicht worden
over een eventuele opheffing. Bij in
terruptie verklaarde de socialist Oele
wel te voelen voor de opvatting van
de heer Nelissen.
Primeur
De heer Goudzwaard kwam met
een primeur in de Kamer. Hij
beschikte over cijfers die aantonen
dat er een ontwikkeling aan de gang
is ten nadele van de oudere in
dustriegebieden in Brabant en met
name Limburg.
Het provinciale aandeel in de in
dustriële werkgelegenheid (exclusief
de bouwnijverheid) gemeten in werk
zame personen, was voor Groningen,
Friesland en vooral Drente zeer be
vredigend, terwijl Overijssel en Lim
burg aan de negatieve kant van de
streep bleven. Brabant vertoonde
nauwelijks groei.
Ter toelichting: in het noorden ver
minderde de strukturele werk
loosheid met gemiddeld 3 procent in
de afgelopen 10 jaar, in Limburg ech
ter steeg de werkloosheid van -Va tot
2»/*.
De heer Goudzwaard verbond
daaraan echter niet de conclusie dat
we de gunstige gebieden nu maar
verder aan hun lot moeten overlaten.
Juist nu is er reden het Noorden
over de streep te trekken en Twente,
Brabant en Limburg niet te vergeten.
In dat verband vroeg hij zich af of
de terbeschikking gestelde 175 mil
joen uit de BTW-pot niet wat te krap
was.
Voor Zeeland achtte hij een beëin
diging van de faciliteiten door de
snelle ontwikkeling in het Sloegebied
niet uitgesloten. Dit gebied zou zich
zelfstandig kunnen ontwikkelen.
De heer Kikkert (c.h.). die in het
kader van de samenwerking tussen
de drie .onfessionele fracties, in het
bijzonder over de problemen van het
noorden sprak, zei dat het noorden
van het aardgas best eens wat voor
deel mag trekken.
Hij wees op de „misser" van Dow
Chemical in Delfzijl en de vestiging
Van Péchinay in Zeeland. De CHU'er
vroeg zich af of de bestuursorganen
Staking
TAE STAKING in Italië heeft weinig
te maken met de sociale proble
matiek. Met name over de ouder
domsvoorziening is al een akkoord
bereikt, dat slechts naar tijdschema
uitwerking behoeft.
Eerder is sprake van een prestige
slag tussen de drie vakbonden, met
de communistische als de grootste.
Als verlengstuk van de omvangrijke
communistische partij >s de bond in
geschakeld om het het kabinet-
Humor moeilijk te maken.
Men weet, dat het moeite gekost
heeft dit voornamelijk uit christen
democraten en socialisten bestaande
kabinet in elkaar te zetten. Het is
ook bekend, dat belangrijke groepe
ringen binnen deze partijen er nog
steeds niet gelukkig mee zijn.
Begrijpelijk proberen de communis
ten hier zoveel mogelijk profijt van
te trekken. Wellicht niet ten on
rechte, nemen zij aan dat de meeste
Italianen ontevreden zijn over de
gang van zaken in hun land.
Om nu de communistische vakbond
de wind uit de zeilen te nemen heb
ben ook de bonden van christen
democraten en socialisten (die samen
ongeveer evenveel leden hebben als
de communistische) zich achter het
besluit geschaard, een serie protest
stakingen uit te roepen.
Bovendien hebben zij getracht de
samenwerking met de communisti
sche bond zó ver uit te breiden, dat
na verloop van t(jd de vorming van
één groot vakverbond mogelijk wordt.
De communisten voelen daar echter
weinig voor.
zy zouden hun vrijheid van han
delen verliezen en vrezen, dat de in
vloed van christendemocraten en
socialisten ondermUnende acties zal
verhinderen.
Intussen wordt het kabinet-Rumor
zwaar op de proef gesteld. Het zit
tussen twee vuren, ook omdat het
geen toezeggingen kan doen die de
draagkracht van de economie te bo
ven gaan.
van het noorden voldoende souplesse
hadden getoond en of de minister
van Economische zaken wel voldoen
de had geluisterd.
Plan
Hij werd daarin bijgevallen door
de socialist Oele, die vond dat de
inspraak van de regio volstrekt on
voldoende was. Volgens hem krijgt
het beleid iets centralistisch. De ge
westen zouden zich volgens hem
moeten bundelen en mee moeten
kunnen spreken in het beleid.
Hij kwam met het plan voor de
oprichting van een Ontwikke
lingsmaatschappij voor Regionale In
dustrialisatie, een orgaan met een
deskundige staf dat bemiddelend op
zou moeten treden bij de hele proble
matiek van de regionale industria
lisatie.
Deze maatschappij zou kunnen
beschikken over industrieparken en
in overleg met provincie en gemeente
bedrijven aan kunnen trekken. De
ORI zou zelfs mee kunnen doen aan
de financiering in bepaalde bedrijven
(staatsbezit) en gekend moeten wor
den in de vestiging van bedrijven in
de Randstad.
De liberaal Joekes bleek niet zo
veel voor dit plan te voelen. Het zou
een staat in de staat worden.
De heer Kikkert wees op de nood
zaak in het Eemshavengebied een
energiecentrale te bouwen (de heer
Goudzwaard sprak zelfs van een
kerncentrale). Volgens de christelijke
partijen mag de ontwikkeling van
het Eemshavengebied beslist niet
spaak lopen op strubbelingen over de
vraag wie moet betalen.
De medische faculteit kwam ook
nog even ter sprake. De heren Oele
en Nelissen spraken zich uit voor een
spoedige vestiging in Maastricht.
BONN De fraktie van de
Christen-Demokraten in de Bondsre
publiek heeft de minister voor vluch
telingenzaken, Kai-Uwe von Hassel,
kandidaat gesteld voor het voorzit
terschap van de Bondsdag als opvol
ger van dr. Gerstenmaier.
Aangezien de CDU de grootste
fraktie vormt, is het zeker dat Von
Hassel Gerstenmaier gaat opvolgen.
Deze laatste stelde onlangs zijn funk-
tie ter beschikking naar aanleiding
van felle kritiek.
Hem werd vooral verweten, dat hij
een schadevergoeding van ruim een
kwart miljoen mark aannam, omdat
hem tijdens de tweede wereldoorlog
een hoogleraarschap was ontgaan.
Bierkenners
vragen
U weet wel
waarom*
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT De president van
de Arrondissementsrechtbank in
de Domstad, prof. mr. V. J. A.
van Dijk, noemde gisteren het ma
rathonproces tegen Hans van Z.
en „Ouwe Nol" de grootste
moordzaak, die sinds decennia
voor een gewone rechtbank in Ne
derland heeft gediend.
Uit z'n geheugen puttend, zei
de president dat er in het begin
van deze eeuw een proces is ge
voerd tegen een man, die in het
noorden van het land vier veld
wachters had doodgeschoten. In
de vorige eeuw moet er een gif
mengster voor de rechtbank in
Leiden hebben gestaan, die „nog
veel meer moorden op haar gewe
ten had".
In de zaal, waar het proces zal
worden gevoerd, heeft het minis
terie van justitie een geluidsin
stallatie geplaatst om de open
baarheid beter te kunnen dienen.
Ook is er een totaal nieuwe lucht
verversingsinstallatie aangelegd,
terwijl er zes extra telefoonlijnen
zullen komen. Meer dan zestig pu-
bliciteitsvertegenwoordigers zul
len naar Utrecht komen. De pers
slokt precies de helft van de be
schikbare plaatsen op.
99
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT Een jongeman met „een innemend gezicht en
open, eerlijke ogen", en een grijsaard, die z'n grootvader had kun
nen zijn, zullen zich deze maand voor de Utrechtse arrondisse
mentsrechtbank moeten verantwoorden voor een 6erie gruwelijke
misdrijven, die gedeeltelijk in gemeen overleg werden gepleegd,
De 26-jarige Utrechter Hans
van Z. wordt er onder meer van
beschuldigd twee vrouwen en
twee mannen te hebben vér-
moord en een poging tot dood
slag op een derde vrouw te heb
ben gepleegd. Tijdens het voor
onderzoek. dat ruim een jaar
duurde, zijn door hem de nodige
bekentenissen afgelegd.
COBY VAN DER VOORT
De zaak tegen de 76-jarige A. J. P.
eveneens een Utrechter, in de on
derwereld bekend als „ouwe Nol" en
met een lang strafregister is nauw
met die van Hans van Z. verweven.
De stijfhoofdig ontkennende oude
man, die In velerlei opzicht de kwade
genius van de jongeman is geweest,
wordt er onder andere van beschul-
Mist, regen en benzinedamp heb
ben me weer verlangend gemaakt
naar de glazenwasser. Een grijze
stadsnevel plakt op de ramen. Dat is
iets waar je, opgegroeid tussen de
duinkonijnen en watersnippen, nooit
helemaal aan went.
Hoe verrassend dan ook dat ik.
wandelend bij Metropole, opeens de
geur van goede koemest in de
neusgaten kreeg.
Wat wonderlijk op zo'n gestroom
lijnd verkeersplein met zebra's en
vluchtheuvels. Maar het was on
miskenbaar.
De volle stank van akkers, klaar
om het zaad te ontvangen. De geur
van lente en het eerste groene waas
over de wilgen.
Eeuwen van heimwee rezen in me
op. Naar de dagen, dat je het eerste
Sint-Jacobskruiskruid als voor
jaarsbode zocht en van dat tijdstip
af uitkeek naar de dotterbloemen
langs de sloot en het eerste drie
kleurige viooltje in de duinen.
De tijd dat je nog wist hoe warm
een stal kon zijn en de melk, die zo
van de koe kwam, die nooit gehoord
-had van pasteuriseren en homoge
niseren. Handelingen, die hopelijk
nog de koe niet bekend zijn, want
dan kon het stomme dier wel eens
zo be cd'gd zijn, dat alle melkgeve-
rij ophield.
Maar dat terzijde.
Terug naar de koemest
Heel het kaal gegraven en toen
weer opgehoogd plantsoen langs de
Groot Hertoginnelaan riekt er naar.
In een dikke laag is het stalgoud
Meisjes
van builen
compleet met stro uitgebreid. Vloeit
over het trottoir, dat glibbert
Diep snuivend, met extra stoere
pas, stap ik erlangs op weg naar
mijn moeder.
Wanneer ik het plantsoen voorbij
ben, verbeeld ik me, dat de rijpe
landlucht me in de mantel en haren
zit Ik voel me er diep gelukkig
mee.
Achter moeders theeblad zit ik
heerlijk te gezelzen. Ik voel me jong
en kwiek. Maar duikel toch in de
grotemensenpraat, want er is nog
meer bezoek.
Een neef en nicht. Als het familie
nieuws is afgehandeld, moet een an
der onderwerp van gesprek gezocht.
Daar de neef zo Haags is als iemand
maar Haags kan zijn (hij is name
lijk een van de weinige Hagenaars
die geen import is, maar die het
levenslicht in de residentie
aanschouwde) komt natuurlijk de
modernisering van deze laan met
annexen ter tafel.
Hij prijst de aanleg, maar dan
verduistert zijn blik.
„Alleen", zo zegt hij, „zal ik
straks toch niet weer langs dat
plantsoen eaan. Wat een verschrik
king. die stankDat ze daar nou
toch geen kunstmest voor gebruikt
hehben
Mijn moeder, de nicht en ik kij
ken elkaar aan. we doen de mond
open maar sluiten die promDt zon
der een woord. We weten ons
opeens verbonden tegen die domme
man. die stedelingWij meisjes
van buiten
digd de laatste tot moord en geweld
dadige beroving te hebben aangezet.
UNIEK
Het proces tegen beiden, dat uniek
is in de criminele geschiedenis van
ons land, begint op dinsdag, 11 febru
ari. In de eerste week zal Hans van
Z. aan de tand worden gevoeld, in de
tweede week „Ouwe Nol".
De president van de rechtbank, mr.
D. van Zeben, heeft uitwijkmogelijk
heden naar de laatste week van fe
bruari, als de acht zittingsdagen, die
hij voorlopig gereserveerd heeft, on
voldoende voor de totale behandeling
en afronding blijken te zijn.
De reeks van moorden c.q. doodsla
gen, waarvan de officier van justitie,
mr. A. Somerwil, Hans van Z. be
ticht. betreffen de Rotterdamse lera
res Elly Hagers-Segov (23 juli 1964),
zijn Amsterdamse ex-minnares Coby
van der Voort (29 april 1967), de
Utrechtse handelaar in feestartikelen
J. A. Donse (31 mei 1967) en de
Heeswijkse landbouwer R. J. de
Bruin (12 augustus 1967).
De dagvaarding vermeldt ook de
roofoverval op de Utrechtse weduwe
E. Woortmeijer-Nikkel (13 december
1967), die verdachte noodlottig werd.
De vrouw overleefde enkele fikse
klappen op 't hoofd met dezelfde met
lood gevulde pijp. waarmee de ande
re slachtoffers van het leven werden
beroofd. Hierdoor was ze in staat de
politie een vrij nauwkeurig signale
ment te geven van haar overvaller,
die nog dezelfde avond kon worden
gearresteerd. De buit: ongeveer
twaalfduizend gulden, was nog in
zijn bezit.
Tegelijk met Hans verdween ook
„Ouwe Nol" achter slot en grendel.
Hij zou de moord on Donse en De
Bruin, alsook de roofoverval op me
vrouw Woortmeijer, hebben uitgelokt
en er zelfs medeplichtig aan zijn ge
weest.
KROONGETUIGE
De kroongetuige in het proces zal
mevrouw Woortmeijer zijn. In totaal
zijn door de officier van justitie 25
getuigen gedagvaard en de nodige
getuige-deskundigen.
Hans van Z. was het vorig jaar
niet alleen voer voor kranten, maar
ook voor psychiaters en psychologen.
Sinds meer dan een half jaar ver
blijft hij in de psychiatrische obser
vatiekliniek van het gevangeniswe
zen in Utrecht. „Ouwe Nol" zit op
gesloten in het Huis van Bewaring te
Zwolle.
Volgens de dagvaarding begon de
criminele loopbaan van Hans van Z.
op 23 juli 1964 in Rotterdam. In een
woning aan de IJsclubdwarsstraat
vermoordde hij met z'n loden pijp en
een broodzaag de 26-jarige geschei
den lerares Elly Hagers-Segov.
Pas in mei vorig jaar legde van Z.
in deze tot dan toe onopgeloste zaak
een bekentenis (zijn vierde) af,
waarop hij later echter terugkwam.
Voor de rechtbank zal moeten blij
ken hoe hij daar thans over denkt.
De moord op de 37-jarige Coby
van der Voort moet op of omstreeks
29 april 1967 zijn gepleegd. Het slacht
offer, dat op beestachtige wijze
werd afgeslacht, werd op 3 mei daar
aanvolgend in haar etagewoning aan
de Amsterdamse Prinsengracht ge
vonden.
Coby van der Voort was de
ex-minnares van Hans van Z. Ze
wist teveel van diens doen en laten
af. terwijl er ook de nodige spannin
gen waren. Verdachte hield er niet
alleen de nodige homosexuele relaties
op na. maar ook nog een 42-iarige
Engelse vriendin, met wie hij in
Utrecht samenwoonde.
„Ik heb haar afgemaakt, omdat ze
teveel van me wist", bekende Hans
van Z. eind 1967 tegenover de
Utrechtse politie. Op 31 mei 1967
pleegde de toen 25-jarige zijn derde
moord. Hij bracht de 80-jarige al
leenwonende Utrechtse feestartike
lenwinkelier J. A. Donse met z'n lo
den pijp om teneinde aldus zijn
bekentenis in het bezit te komen
van diens spaargeld, dat 20.000 gul
den zou hebben bedragen. Van de
buit. die hij naar „Ouwe Nol" had ge
bracht. kreeg hij 4500 gulden in han
den die hij in korte tijd in café's
stuksloeg.
TIPGEVER
Op de dag van de moord op Donse
stond reeds vast dat de 47-iarige al
leenwonende landbouwer Reljer de
Bruin uit Heeswijk bij Amersfoort
het volgende slachtoffer zou zijn. Dit
heeft Hans van Z. althans tegenover
de hem verhorende politie verklaard,
terwijl hij tevens zei dat „Ouwe Nol"
de tipgever was. Met de laatste zou
hij de boerderij van De Bruin toen al
in ogenschouw hebben genomen.
Op 12 augustus werd de landbou
wer op z'n erf neergeslagen ook
met die fatale loden pijp bewuste
loos naar z'n huis gesleept en met
messteken afgemaakt. De bult zou
ƒ2800 hebben bedragen.
Diende Van Z. zich bij Reijer de
Bruin als een journalist aan, die een
agrarische reportage kwam maken, bij
mevrouw Woortmeijer, die in de
Utrechtse Haverstraat woont, deed
hij zich voor als belastingambtenaar,
die dé financiële zaken kwam regelen
in verband met de recente dood van
haar man.
Toen de niets vermoedende vrouw
zich bukte om een uenslnenhoekie uit
haar tas te halen, sloeg de lo-
den-pijp-maniak opnieuw. Toen
hij haar woning met haar spaargeld
verliet ongeveer 12.000 gulden, die
hij met „Ouwe Nol" zou delen liet
hij de ongelukkige voor dood achter.
Een week voor deze mislukte roof
overval vernam Hans van Z. bij de
Utrechtse politierechter zijn laatste
vonnis (een maand gevaneen'sstraf)
wegens het vervaardigen en versprei
den van pornografische foto's Hij
had zo'n 2500 naaktfoto's verkocht en
daar ongeveer 4.000 gulden mee ver
diend.
Op die zelfde dag was ook „Ouwe
Nol" In het gerechtsgebouw aanwe
zig. Hij kreeg toen vier maanden we-
ELLY HAGERS
gens heling van een partij horloges.
Bij de strafmaat hield de rechtbank
rekening met de gevorderde leeftijd
van de „koning der krakers", die de
helft van z'n leven in de cel heeft
doorgebracht
Nijdig beet hij de rechtbankpresi
dent toen toe: „Je kunt me beter
ophanden! Wat heb ik aan al die
komedie!"
MEER MOORDEN
In politiekringen vraagt men zich
thans af of Hans van Z. inderdaad
schoon schip heeft gemaakt Er zijn
velen, die menen dat hij meer moor
den op z'n eeweten heeft. Zijn naam
is herhaaldelijk in verband gebracht
met andere onopgeloste moordzaken
zoals die op de Britse filmregisseur
Claude Ber^elev (Amsterdam, sep
tember 1965) de Japanner Yutaka
Kamerta (Am<-tprd^msp koffermoord,
augustus 1965), de alleenwonende
Goos van Piggelen (Eist, april 1967),
de homofie' Albert Sauman /Amster
dam. 28 augustus 1967). en de mole
naar Allard Boks (Olst, november
1967).
Het bleef tot nog toe bij vermoe
dens. Nadat Hans van Z. een toer
had gemaakt langs verschillende po
litiekorpsen en over diverse zaken
aan de tand was gevoeld, kon er geen
enkel stuk belastend bewijs worden
gevonden.
Het proces kan echter nog voor de
nodige verrassingen zorgen. Er kun
nen niet alleen nieuwe moorden wor
den bekend, maar er kunnen ook be
kentenissen worden ingetrokken.
Tijdens de politieverhoren
heeft Hans van Z. zich niet alleen
ontpopt als een sluwe en intelli
gente, maar ook als een onbere
kenbare knaap.
In Oosterbeek heeft de parochie
raad van de Sint Bernulphus-paro-
chie met vrijwel algemene stemmen
besloten, dat kanelaan B. J. ter Steeg
na zijn huweliik mag aanblijven als
„dekenaal assistent".
