Werelddiakonaat vraagt
zondag om zes miljoen
Prol. dr. G.Th. Rothuizen: pas op voorbegrip'
STROOM VAN GIRONUMMERS
Provinciaal jezuïeten
vraagt pastores
breuk te voorkomen
Puzzelboek
Em noord voor vandaag
ACUTE NODEN
OPBOUW WERK
STILLE NODEN
BEROEPINGSWERK
CONFERENTIE GEREE. MAATSCHAPPELIJK WERK Z.-HOLLAND
VIER EREDOCTORATEN
Jan Wits verdiensten
voor kerklied erkend
Ds. Vanderschaaf
overleden
DONDERDAG 30 JANUARI 1969
Het gaat niet aan. dat gij met ons een huis voor onze God
bouwt, want wij alleen willen voor de Here, de God van Israël
bouwen (Ezra 4:3).
De teruggekeerde joden uit Babel krijgen al gauw hulp bij de
bouw van de tempel. Het „volk des lands" wil meedoen. „Laat
ons met u bouwen, want wij zoeken uw God evengoed als gij;
Hem toch brengen ook wij offers." En dan komt bovenstaande
afwijzing, die in onze moderne oecumenische oren wel bij
zonder rauw aankomt.
Het „volk des lands", dat waren de heidenen, die door de
Assyriërs naar Palestina waren gedeporteerd, en de joden, die
aan de ballingschap hadden weten te ontsnappen. ,£ij vereer
den de Here, maar bleven ook hun goden dienen", zegt de
Bijbel van hen. Dat syncretisme, God willen dienen en de
Baal, dat hinken op twee gedachten is altijd de grootste ver
zoeking en zonde voor Israël geweest. Daarvan had God het
volk in Babel radicaal bekeerd. Juist daarom begrepen de
leiders van de pas-bekeerden zo goed, dat zij het syncretisme
geen enkele kans meer mochten geven. Wij alleenwant de
Here alleen!
In dat isolement lag hun kracht, al barsttte onmiddellijk van
alle kanten de vijandschap los. Hun getuigenis maakte indruk
en bij de inwijding van de tempel wordt er met vreugde mel
ding van gemaakt, dat sommigen zich van de onreinheid van
de heidenen des lands afgescheiden hadden en zich bij de jo
den gevoegd hadden om de Here te zoeken.
De Here alleen. Daar ligt vandaag de grens nog voor de
oecumene.
Wij lezen vandaag 1 Kronieken 13 1-14.
Op de eerste zondag van februari 1953 braken de dijken van Nederland. Tweeduizend mensen kwamen
om het leven tijdens de Ramp. zoals die overstroming nog steeds wordt genoemd. Van heinde en
ver kwam hulp, tot uit India toe. Toen de Nederlandse kerken besloten hun diakonale verantwoorde
lijkheid uit de strekken tot de verre naaste, kozen zij die zondag voor de jaarlijkse collecte voor
het werelddiakonaat. De eerste zondag van februari betekent aanstaande zondag.
HAARLEM In een kleine mod
dersloot is gistermorgen de 2-jarige
Agnes E. M. Huijzer gevallen en
verdronken. Het meisje had op straat
gespeeld en toen haar moeder met
haar boodschappen wilde doen. kon
zij het kind niet vinden. Een jongen
vond het meisje.
Overal in de wereld zijn vluch
telingen, ook in India. De kerken
leren hen onder andere weven
om een nieuwe toekomst op te
bouwen.
(Van onze kerkredactie)
UTRECHT In de meeste kerken wordt zondag aanstaande
gecollecteerd voor het Werelddiakonaat. Gehoopt wordt dat dit
jaar voor dat doel minstens zes miljoen gulden zal bijeenkomen.
De Hervormde kerk heeft anderhalf miljoen gulden nodig,
dat is vijftig procent meer dan vorig jaar.
De Gereformeerde kerken rekenen op vier miljoen gulden,
ongeveer een half miljoen meer.
De Stichting Oecumenische Hulp hoopt dat er minstens even
veel binnenkomt als vorig jaar. Toen was het 700.000 gulden,
terwijl de Wilde Ganzen van het IKOR nog eens een miljoen
op tafel legden.
DEN HAAG Pater J. Her
mans, de provinciaal van de
jezuïeten in ons land, heeft een
dringend beroep gedaan op de
Amsterdamse studentenpastoors
„Laat uw oprechte verontwaar
diging over misstanden in de ene
grote kerk niet uitmonden in een
breuk, waardoor uw inzet geen
vrucht meer zou dragen."
..Ieder zich losmaken van de band
met ons allen zou lelden tot een ste
riliteit, tot een wegzinken van het
ware en goede, dat zij met anderen
ons te bieden hebben. Ik zou dit niet
alleen betreuren, maar misschien
zelfs verplicht worden hen daarin
niet langer te mogen steunen", aldus
pater Hermans. De Amsterdamse stu
dentenpastores behoren tot de orde
der jezuïeten.
Van het celibaat kan een evange
lisch appel uitgaan, tnits het
geschiedt op basis van volstrekte
vrijwilligheid. Daarom sprak pater
Hermans zich uit voor ontkoppeling
en is hij ervoor, dat de gehuwde
priester volledig in het pastoraat ge
handhaafd blijft.
„De zware last, die de bisschoppen
dragen, bestaat voor een deel hierin,
dat zij op een bepaald ogenblik bin
nen de ruimte van de kerk geroepen
kunnen zijn in alle vrijmoedigheid
het neen van de apostel Paulus te
herhalen, een neen zelfs aan het al
lerhoogste gezag.
NED HERV. KERK
Beroepen te Arnemuiden, T. Lan-
gerak te Veenendaal; te Gramsbcr-
gen. M. A. Westerbeek van Eerten,
pred. bgw. werkz. (vlootpred.) te
Doorn; te Hendrik Ido Ambacht, W.
de Bruijn te Ermelo; te Jutphaas
(toez.) E. F. Verbaas te Fijnaart.
Aangenomen naar Ede (bgw. wijk-
gem. i.w.; 2e pred. pl.; toez.), P. Land
weer te Nigtevecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Makkum, A. J. Kam-
pherbeek te Meeden (Gr.).
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Leerdam en te Rilland,
kand. L. Blok te Zeist
Ik wil openlijk verklaren, dat ik
hen in mijn functie ook hierbij steun
en naar ik meen te weten zeer vele
collega's provincialen met mij. Na
tuurlijk niet om met Rome te breken,
zoals hier en daar al te impulsief
wordt geëist, geenszins.
Maar hun opkomen met ons samen
voor waarachtigheid in de kerk, voor
het breken met soms ergerniswek
kende formalismen moet geschieden
omwille van het geloof in de steen
rots. die een heil voor de wereld kan
zijn."
Vertrouwen
Met pater Dresen geeft pater Her
mans er daarom de voorkeur aan. de
Nederlandse bisschoppen een motie
van vertrouwen te geven, die zij ten
volle verdienen. Maar hij is het met
de vier opstandige studentenpastores
eens, dat deze niet een ongelimiteer
de. vage tijdsduur mag hebben.
Aan het slot van zijn verklaring
spreekt pater Hermans de hoop uit,
dat zijn compromisvoorstel, dat hij al
met kardinaal Alfrink besproken
had, alsnog haalbaar zal blijken te
zijn: in die studentenparochies, waar
kerkbestuur en overgrote meerder
heid der gelovigen dit kan aanvaar
den, een pastor die wil trouwen te
handhaven „voorlopig alleen in de
prediking".
Dit werk is direct na de laatste
wereldoorlog ontstaan, toen de ker
ken in Europa grondig verwoest wa-
j ren en hulp nodig hadden. Zij zijn
toen vooral vanuit Amerika gesteund
I door een actie die de naam kreeg:
1 „Interkerkelijke hulpverlening". En
kele jaren later kwamen de jonge ker
ken van de voormalige zendingsvel-
den binnen het vizier en groeide dit
werk enorm.
In de beginjaren ging het vooral
om de leniging van de acute noden
I bij rampen en hongersnoden. Nog al-
tijd geven de mensen het gemakke
lijkst voor dat doel, vertelde dr. J.
van Klinken gisteren op een perscon
ferentie in Utrecht, die door de geza
menlijke kerken was belegd.
Maar de jonge kerken die geholpen
worden vragen steeds meer om steun
bij opbouwprojecten. Daarbij gaat het
er om zo mogelijk de oorzaken van
steeds weer terugkerende rampen als
hongersnoden, te helpen voorkomen.
Van het geld dat het afgelopen jaar
binnenkwam, vertelde dr. Van Klin
ken, is veertig procent gebruikt voor
opbouwwerk. Daar vallen bijvoor
beeld agrarische projecten onder, de
training van vrouwen, hulp bij het
onderwijs en dergelijke. Tien a vijf
tien procent werd gebruikt voor de
leniging van acute noden en een
kwart voor trainingsfaciliteiten.
Stille noden
Een kwart van het geld werd be
steed voor lening van de zogenaam-
B(j het verlaten van het zieken
huis is ds. Ian Paisley gisteren
gearresteerd. Hier wordt hij
door twee politiemannen in bur
ger weggeleid. Paisley moet drie
maanden zitten wegens het deel
nemen aan een onwettige de
monstratie. Twee jaar geleden
heeft hij ook al eens drie maan
den opgeknapt voor hetzelfde
feit.
de „stille noden". Geen van de direc
teuren van deze organisaties voor we-
relddiakonale hulp wilde precies ver
tellen welke noden daarmee werden
bedoeld.
Er zijn in bepaalde landen van de
wereld noden, die officieel door de
regeringen niet worden erkend. Het
gaat hierbij onder andere om hulp
aan politieke vluchtenigen in be
paalde gevangenissen, of concentratie
kampen, en aan ambtsdragers en ge
meenten die onder uitzonderlijk
moeilijke en vaak vijandige omstan
digheden hun werk moeten doen.
Zou het bekend worden dat deze
mensen worden geholpen dan zouden
sommige regeringen er onmiddellijk
een eind aan maken. Dat zou in be
paalde gevallen betekenen dat duizen
den letterlijk zullen omkomen, zei dr.
Van Klinken.
Dit betekent dat een oud accent
weer het nieuwe diakonaat is binnen
gedrongen. Voor de jongste wereldoor
log verlichtte het diakonaat vaak
stille noden in de eigen gemeente. Nu
gebeurt het door nationale, diakonale
organisaties op wereldniveau. De Ge
reformeerde Kerken trokken voor dit
werk alleen al in het afgelopen jaar
bijna een miljoen gulden uit.
Structuren
Op de jaarlijkse persconferentie
klonk mog een ander nieuw accent. Al
lang is het velen duidelijk dat op
bouwwerk alleen de noden van de
wereld niet zullen wegnemen. In vele
gevallen zullen de structuren van de
samenleving veranderd moeten wor
den.
In een Zuid-Amerikaanse staat be
zitten tachtig families tachtig procent
van de grond. Dat betekent dat hulp
aan dat land uiteindelijk toch weer
terecht komt in de zakken van de
weinige rijken.
Enkele jaren geleden werd er
opeens in de kringen van hulpverle
ning en ontwikkelingshulp op aange-
j drongen, dat de hulp geïnternationali-
seerd zou worden. In jonge staten
I leefden nog sterke ressentimenten te
gen het kolonialisme.
I Ontwikkelingshulp moest vooral de
indruk vermijden dat het een nieuwe
vorm van westers paternalisme was.
Dat zou kunnen door de hulp te inter-
i nationaliseren, hetzij door de hulp te
laten geven door verschillende landen
samen, of via internationale organen.
Die gedachte is nog steeds waarde
vol, maar nu heeft men ontdekt, dat
niet alle problemen op die manier
worden opgelost. Deze geïnternatio
naliseerde hulp versterkt uiteindelijk
steeds de regimes die aan het bewind
zijn. Bepaalde noodsituaties zullen
echter alleen overwonnen kunnen
worden, als het huidige regime ver
dwijnt. of democratische beginselen
aanvaard.
Eigen taak
Maar wat overheden niet kunnen,
vermogen de kerken wel. In conflictsi
tuaties heeft de kerk een geheel eigen
taak. De Nederlandse kerken helpen
ook in dergelijke situaties, vertelde
mejuffrouw H. Kohlbrugge, die het
hervormde werelddiakonaat leidt.
In Zuid-Amerika zal de Hervormde
Kerk het werk van ISAL, de organisa-
tie voor kerk en samenleving, die
door rooms-katholieken en protestan-
ten is opgezet, steunen. Deze organisa- j
tie zet studie- en trainingscentra op j
om de problemen van Latijns-Ameri- i
ka door te spreken. Er worden vooral
'wegen gezocht om de armoede te be- I
strijden.
Ook dit jaar zal de Hervormde I
Kerk weer de school voor sociale
dienst van de boeddhisten bij Saigon j
in Zuid-Vietnam steunen. Van het j
schoolwerk komt sinds het Tet-offen- i
sief weinig meer terecht, maar de stu-
denten worden nu ingeschakeld bij i
de hulp aan ruim 20.000 vluchtelin
gen.
Opnieuw zal ook weer steun wor
den verleend aan het Mississippi Del
ta Pastoraat, een Amerikaans hulp
werk voor de allerarmste negerstreek
in de Verenigde Staten. Dank zij dit I
pastoraat hebben vele negers al stem- j
recht gekregen, maar er moet nog
bijzonder veel werk verzet worden
eer dit gebied een begin zal gaan zien j
van een nieuwe toekomst. Nog steeds
wordt gestreden tegen de onwil van
vele blanken om de rechten van de
negers te erkennen.
Veel kerken
Aan de collecte werken de kerken
mee die vla de oude Oecumenische
Raad aangesloten zijn bij de Stichting j
Oecumenische Hulp. terwijl de Her
vormde Kerk en de Gereformeerde
Kerken bovendien hun eigen organisa
tie hebben.
In de Gereformeerde Kerken wordt
een nieuw nummer van Kerkjournaal
verspreid, dat via foto's en korte
tekst een indruk geeft van het werk
dat zal moeten gebeuren. Het Her
vormde Werelddiakonaat heeft een
bijzondere krant door Hervormd Ne
derland laten ontwerpen.
De Stichting Oecumenische Hulp
heeft drie van de vier pagina's van
die krant overgenomen en brengt een
eigen achterpagina. Publiceerde de
stichting vroeger alleen het eigen giro
nummer, nu staan in die krant ook al
de gironummers van de aangesloten
kerken.( Zie elders op deze pagina.)
In de meeste kerken zal zondag gecollecteerd worden voor het we
relddiakonaat. Deze collecte wordt echter niet gehouden door de Chris
telijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt)
en de Gereformeerde Gemeenten. De Doopsgezinde gemeenten zullen de
collecte naar gewoonte pas met pinksteren houden.
De collecte brengt echter maar een deel van het noodzakelijke geld
bijeen. In de Gereformeerde Kerken bijvoorbeeld komt de helft van het
totaal bedrag via giften bijeen. Daarom publiceren alle kerken ook hun
gironummers. Er kan gekozen worden uit de volgende nummers:
Stichting Oecumenische Hulp, 5261 te Utrecht; Hervormde Diakonale
Raad, 8685 te Utrecht; Gereformeerd Werelddiakonaat, 2211 te Utrecht;
Bond van Vrije Evangelische Gemeenten, 466743 te Amsterdam; Oud-
Katholieke Oecumenische Vereniging, 177264 te Utrecht; Stichting voor
Werelddiakonaat van de Remonstrantse Broederschap, 489362 te Heer-
jansdam; Evangelische Broedergemeente, 114202 te.Zeist; Diakonale Raad
Evangelisch Lutherse Kerk, 534055 te Amsterdam; Noodfonds Unie van
Baptisten Gemeenten, 9260 te Arnhem; Doopsgezinde Stichting voor Bij
zondere Noden. 357263 te Haarlem; Nederlandse Protestantenbond 9992
te Utrecht.
INVUL PUZZEL
Vul hor. in
1. medeklinker, 2. bout van een
varken, 3. tent, 4. rapport. 5. heining,
6. plaats in Friesland, 7. In voorraad
zijnde. 8. zeker. 9. schittering, 10.
nauw, 11. medeklinker.
Bij de juiste oplossing leest men
Vert 1 hetzelfde als hor. 6.
OPLOSSING
Hor.: 2. agent, 7. Saaie. 8. oever. 9.
•meer. 10. sim. 12. els. 13. bes, 15.
leest. 17. trant 19. dal. 20. ar. 21.
naast. 24. spoor, 26. kan.. 27. aat, 29.
nek. 30. ander. 32. boord, 33. roman
34. genet.
Vert: 1. magie 2. als. 3. gemet. 4
noest. 5. ter. 6. degen. 10. slank. 11.
Medan, 13. baron. 14. stork. 16. sas.
18. rap. 22. Aaron 23. tante 21 stère,
Oeral. 28. AD.. 30. arg. 31. rot
(Van een onzer verslaggeefsters)
ROTTERDAM „Het gaat niet aan. dat een
predikant in een gesprek met een homofiel zegt. ja.
ik begrijp jc. en dat in de maatschappij een andere
tactiek wordt gevolgd, zoals het onthouden van
koninklijke goedkeuring voor het COC (het cultu
reel ontspanningscentrum - red). Daarvoor is dit
probleem te netelig."
Dit zei prof. dr. G. Th. Rothuizen, hoogleraar te
Kampen gisteren in gebouw Atrium te Rotterdam
waar de Gereformeerde stichting voor maatschap
pelijk werk in Zuid-Holland, die in de classis Den
Haag en die in Rotterdam voor het eerst gezamen
lijk een conferentie hadden belegd. Ongeveer 150
maatschappelijk werksters en werkers, bestuurders
van sociale organisaties, diakenen en andere be
langstellenden waren aanwezig.
Een van de aanwezigen merkte op: Er wordt
tegenwoordig zoveel begrip gevraagd voor homofi
lie. In zijn antwoord waarschuwde prof. Rothuizen
voor de uitdrukking „begrip". Je moet ervoor op
passen mensen altijd met begrip te benaderen. Er
kan iets discriminerends Inzitten.
Bonafide
Waar Paulus voor waarschuwt is de decadentie
I Daar heeft trouwens de bonafide homofiel ook een
gloeiende hekel aan Overigens wat een mens tot
mens maakt is oneindig veel meer. Maar het belang
rijkste is, wat ben je voor God.
De hoogleraar besprak deze dingen in het kader
van het thema van deze dag „Mag het misschien"
dat sloeg op de verdraagzaamheid.
Er is veel verdraagzaamheid te vinden in de
Bijbel. Er staat bijvoorbeeld: Wie niet voor mij is,
is tegen mij. Maar er staat ook; Wie niet tegen mij
is, is voor mij. Er kan zeer veel door in de BijbeL
De pastorale tactiek reikt ver. Paulus wil Titus
niet besnijden want het is een farizeeër, maar Ti-
motheus wel. Prof. Rothuizen noemde Timotheus
een zwakke. De gemeente bestaat uit farizeeërs en
zwakken. U gaat door de wereld van uw werk heen
en u wordt bekeken. Wie zeggen dat iets niet mag?
Zijn het farizeeërs dan moet u gewoon doorgaan,
zijn het zwakken dan moet u uitkijken.
De zwakken waar u mee te maken hebt zijn
h ulpbehoevenden.
„Maar hoe weten we wie de farizeeërs en wie de
zwakken zijn" werd er uit de zaal gevraagd. Daar
wist de spreker niet direct antwoord op te geven.
De zwakke voelt zich altijd de kleuter in de klas,
die niet kan meekomen.
Examen
Wat de farizeeër typeert is, dat hij het altijd
weet. Hij is ook iemand, die niet tegen de vreugde
kan (bijvoorbeeld bij de thuiskomst van de verlo
ren zoon). Hij zakt voor het examen van de vreug
de. Maar de zwakke kan ook een zorgelijk manne
tje zijn.
De farizeeër maakt doorlopend gebruik van de
zwakke. Hij wil hem beschermen. De zwakke
maakt nooit misbruik van de farizeeër.
Prof. Rothuizen tekende ook het verschil aan tus
sen pastoraat en maatschappij. Op hetzelfde terrein
waar de kerk vergeving schenkt legt de rechter
gevangenisstraf op. „Maar u zit als kerkelijke
instelling midden in die mixture. Aan de ene kant
zit u er lelijk tussen er) aan de andere kant heer
lijk".
Het allerbelangrijkste, zowel wat de pastorale als
de maatschappelijke kant betreft, is vergeving,
eindigde de spreker zijn rede. Ik weet niets moei-
lijkers en beledigenders dan vragen om vergeving
en het krijgen. Maar niets maakt het leven zo
houdbaar en geeft de toekomst zo'n kans.
's Middags werd op de conferentie het levensver
haal „Wat vindt u van mij" ten tonele gevoerd dooi
de heer S. Landheer. Een diaken, een predikant en
een maatschappelijk werker bekeken het ieder van
uit hun eigen hoek.
GRONINGEN De senaat
van de rijksuniversiteit te Gro
ningen heeft vier eredoctoraten
toegekend ter gelegenheid van
het 355-jarig bestaan van de uni
versiteit, dat in juni zal worden
herdacht.
Aan ds. Jan Wit uit Ede is. zoals
wij reeds meldden, een eredoctoraat
in de godgeleerdheid toegekend. De
Belg prof. dr. R. Dekkers ontvangt
een eredoctoraat -in de rechtsgeleerd
heid. De Pool prof dr. J. Bialostocki
krijgt een eredoctoraat in de letteren
en prof.- P de Wolff uit Heemstede in
de economische wetenschappen.
Ten aanzjen van ds. Wit (54)
overwoog de senaat, dat hij niet al
leen de theologische studie met ere
heeft volbracht, maar ook sindsdien
bij voortduring heeft blijk gegeven
van een grote wetenschappelijke be
langstelling. met name voor het moei
lijke en weinig verkende grensgebied
tussen theologie en filosofie enerzijds
en van theologie en literatuur bene
vens muziek anderzijds, terwijl hij
voorts grote verdiensten heeft verwor
ven voor het Nederlandse protestant
se kerklied door zijn medewerking
aan de nieuwe vertaling der psalmen
en bewerking der liederen.
Hoewel ds. Wit ook als dichter hier
aan actief heeft meegewerkt, is zijn
medewerking aan dit project niet uit
sluitend van literaire aard geweest.
maar is hij onder andere door rijn
bijzondere beheersing van het He
breeuws een belangrijke centrale fi
guur geweest bij de theologische ach
tergronden van deze zaak. aldus do
senaat.
Prof. De Wolf (57). hoogleraar aan
de universiteit van Amsterdam en lid
van de SER. heeft zich naar het oor
deel van de Groningse senaat uitste
kende verdiensten verworven op het
gebied van de wiskundige economie,
en de econometrie alsmede op dat
van de toepassing ervan bij het for
muleren van economisch-politieke ad
viezen.
De eredoctoraten zullen 27 juni wor
den verleend.
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Vannacht is in hel
Joannes de Deoziekenhuis overleden
ds. P. Vanderschaaf, emeritus-predi
kant van de Reformed Churches van
Nieuw-Zeeland en daarvoor predi
kant van de Gereformeerde Kerken
in ons land. Hij zou maandag 58 jaar
zijn geworden.
Ds. Vanderschaaf werd in 1941
predikant bij de gereformeerde kerk
van Oldemarkt (Ov.). In 1946 ging
hij naar Epe. Van 1948 tot eind 1950
was hij legerpredikant. Nadien stond
hij tot 1956 in Vlissingen.
Vervolgens emigreerde hij naar
Australië (Perth), waarvan hij later
overging naar Nieuw-Zeeland
(Christchurch). Daar is hij onder
meer synodepraeses geweest.
Vorig jaar kwam ds. Vanderschaaf
naar ons land om deel te nemen aan
de Gereformeerde Oecumenische
Synode en om tevens opgenomen te
worden wegens een ernstige ziekte
aan zijn kpel. Zijn toestand verer
gerde echter zodanig, dat hy niet
meer aan de GOS heeft kunnen deel
nemen.
