LAAT VERVOLGDE JODEN
TOE IN NEDERLAND
HALVARINE
Sinds ..Hardegarijp nog nooit
zoveel reacties gekregen
Liberia verongelukt
Politie hoopt op tip
over diefstal model
houten zeillogger
DAN MAAR BUITEN
DE KERK OM
Puzzelboek
PROF. VAN NIFTRIK LICHT STANDPUNT TOE
beroepïNgswerk
Em noord voor vandaag
Rabbijnen vragen regering
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
DRIE DODEN
Zeiiclingsvliegtuig in
50% minder calorieën
lekker op het brood,
gezonder voor uw lijn
R.k. studenten op hearing
Arrestatiegolf
houdt aan
WOENSDAG 29 JANUARI 1969
En al het volk juichteMaar velen weenden luid (Ezra
3 11 en 12).
Het is onder de teruggekeerde joden geen punt, of ze de
tempel al dan niet zullen herbouwen. Direct wordt het werk
enthousiast aangepakt. Maar als de eerste steen wordt gelegd,
zijn er nog velen, ouderen, die zich de vroegere tempel, die
door Nebukadnezar verwoest is, kunnen herinneren. Zij kun
nen hun tranen niet bedwingen om wat verloren is gegaan.
Wat is deze nieuwe tempel dan armzalig.
Het is goed. dat het verleden niet vergeten wordt. Maar het
heeft geen zin, terug te verlangen naar de goede oude tijd.
De herinnering aan het verleden mag niet verlammend wor
den voor het heden. God heeft immers een nieuw begin ge
geven met nieuwe kansen? Daarom mag en moet op deze dag
het gejuich het geween overstemmen.
De Here Jezus zegt: Niemand, die de hand aan de ploeg slaat
en ziet naar hetgeen achter hem ligt, is geschikt voor het
Koninkrijk Gods.
Wij lezen vandaag 1 Kronieken 12 16-22; 38-40.
(Van een onzer medewerkers)
AMSTERDAM Op scherpe wijze hebben gistermiddag de
rabbijnen en de administratieve autoriteiten van de drie joodse
kerkgenootschappen in ons land gereageerd op de terechtstel
ling in Irak van vijftien mensen op beschuldiging van spionage
voor Israël.
De opperrabijn van Amsterdam, tevens voorzitter van het
opperrabbinale college van Nederland, de heer A. Schuster, las
gisteren op een persconferentie in de Portugese synagoge een
verklaring voor, waarin gezegd wordt dat met ontsteltenis kennis
is genomen van de moord op een aantal joden in Bagdad. Aan
gezien de joden in Irak sinds de Zesdaagse oorlog huisarrest
hebben wordt het onmogelijk geacht, dat zij zich aan spionage
zouden hebben schuldig gemaakt.
„De barbaarse wijze waarop het
jSubllek opgezweept is als actieve
toeschouwer deel te nemen aan de
terechtstelling doet aan perioden van
de wreedste vervolgingen denken.
Wij doen een beroep op het wereld
geweten. de leiders van alle kerken
(Advertentie)
Onmiddellijke verlichting van
"Doorstraalt" verlichtend weefsels en
spieren tot in de gewrichten
DeumatUche pijnen, «pit, zenuwpijnen.
verstuikingen, stijve nek en ledematen
nieU werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Mgesal diep op de weefsels in tot aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensatle of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt" verlichtend
weefsels en spieren tot In de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats voor een durend gevoel van
verlichting en welbehagen.
Wacht niet tot de pijn uitbreekt 1 Zorgt
dat U thuis altijd een tube Algeaal bij de
hand hebt om zodra het nodig Is de pijn te
arlichten. ALGESAL bij alle apoth. en drog.
MONROVIA Twee zende
lingen en een Liberiaanse stu
dent kwamen om het leven
toen een zendingsvliegtuig van
de Wereldwijde Evangelisatie
Kruistocht (WEK) verongelukte.
Kort na de start stortte het neer
in de buurt van het christelijk
radiostation ELWA bij Monrovia,
de hoofdstad van Liberia.
Het vliegtuig werd gevlogen door
zendingspiloot Donald G. Collins. De
inzittenden waren de Duitse ver
en regeringen stellnig te nemen tegen
deze afschuwelijke misdaad, opdat
een halt wordt toegeroepen aan dit
afschuwwekkend optreden, dat nooit
kan worden afgedaan met de leus,
dat het slechts een binnenlandse aan
gelegenheid was", aldus de verkla
ring.
De drie joodse kerkgenootschappen
hebben aan premier De Jong als mi
nister van buitenlandse zaken ad in
terim en aan de voorzitters van de
Eerste en de Tweede Kamer een tele
gram gezonden, waarin verzocht
wordt te interveniëren voor de drie
duizend joden in Irak. Aan hen wor
den de duimschroeven steeds sterker
aangehaald. De joden fungeren als
gijzelaas, die als vijanden worden
beschouwd.
Geweigerd
Rabbijn B. Drukarch van het Por
tugees Israëlitisch Kerkgenootschap
benadrukte, dat onmiddellijke emi
gratie van deze joden noodzakelijk is
en dat Nederland hierbij behulpzaam
zou kunnen zijn.
België. Frankrijk, Spanje en iltalië
nemen al vele jaren joodse vluchte
lingen op, terwijl Nederland steeds
heeft geweigerd joodse vluchtelingen
binnen te laten met de vluchtelin
genstatus. Opgemerkt werd, dat Ne
derland ook heeft geweigerd vijftig
Een tragische bijkomstigheid is dat i i°odse vluchtelingen uit Egypte bin-
het geld voor het toestel enkele nen te Iaten met de vluchtelingensta-
pleegster Hanna Schmidt en de stu
dent Edward Weah.
Ook op 17 augustus 1967 verloor
deze geloofszending een vliegtuig.
Het werd door vijandelijke groepen
uit de omgeving van het zendingssta
tion Bahn in brand gestoken.
Omdat de zending niet onmiddel
lijk geld had voor een nieuw toestel,
was tijdelijk een oud toestel in ge
bruik dat van een andere zending
was overgenomen.
Verstop je niet zomaar
maanden geleden bij elkaar was ge
bracht in Engeland. Het toestel stond
voor verzending per schip gereed,
maar is door de Britse havenstaking
nog steeds niet verzonden.
AMSTERDAM Het verkeer tus
sen Amsterdam en Haarlem is gis
teravond enige tyd gestremd ge
weest door een verkeersongeluk,
waarbi,j een dode viel. Een bestuur
ster van een personenauto reed in
Halfweg door een rood verkeerslicht
en reed daarbij de negentienjarige
kantoorbediende A. J. J. van der
Gulik uit Haarlem aan De man
werd zo zwaar gewond, dat hij op
weg naar het ziekenhuis overleed.
tus.
Dr. .J Z. Baruch, de voorzitter van
het Portugees Israëlitisch Kerkge
nootschap meende, dat Nederland als
een eerbewijs aan honderdduizend
vermoorde joden uit Nederland en
tevens ter redding van de thans ver
volgden visa voor de joden in Irak
ter beschikking moest stellen. De drie
joodse kerkgenootschappen zullen er
bij de Nederlandse regering op aan
dringen het toelatingsbeleid voor
joodse vluchtelingen uit Irak soepel
te hanteren, opdat levens gered kun
nen worden. „Laat men niet toestaan,
dat er nog meer bloedbaden worden
aangericht", zo werd gezegd.
Huizen open
Ds. J, W. van der Hoeven uit Jeru
zalem vond het erg. dat steeds weer
alleen joden voor elulers vervolgde
joden dienen op te komen, maar dat
de christelijke wereld verstek laat
gaan. De christelijke Arabieren die
nen hun huizen voor de vervolgde
joden open te stellen. De joden
beschermen wel de Arabieren in de
door hen gecontroleerde gebieden.
Volgens ds. Van der Hoeven zou
een protest van de christenen in Ne
derland welkom zijn. „Zij kunnen nu
iets doen voor de hulp aan joden.
Niet alleen voor die in de Arabische
landen, maar ook voor de joden in
Rusland".
De doopsgezinde emeritus ds. F.
Kuiper deed een beroep op de kerke
lijke autoriteiten in Nederland hun
invloed aan te wenden opdat de
christenen in de Arabische landen in
verzet komen tegen de behandeling
van de joden.
De christenen in Europa hebben
begrepen dat een andere houding je
gens de joden plicht is. Maar zij heb
ben verzuimd de christenen in de
Arabische landen voor te lichten.
Voor de levende joden is het nog niet
te laat de christelijke autoriteiten op
hun plicht te wijzen", zei ds. Kuiper.
Gisteravond is er bij het monu
ment op de Dam een demonstratie
gehouden uit solidariteit met de jo
den in Irak. Van half negen tot mid
dernacht hielden leden van joodse
jeugdorganisaties een stille wacht
met kaarsen.
ERA
AMSTERDAM De eerste
hearing over het besluit van
de vier Amsterdamse studen
tenpriesters, die een ultima-
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor. Vert.
1
1
ra peling
2
2
aarden
3
3
preek
4
4
eden
5
5
Lek
6
6
in
7
7
getroost
8
12
dt
9
11
har
10
10
halo
11
9
hallo
12
8
Dallas
VLAARDINGEN Het is de heer
J. van Dorp, conservator van het
Vlaardingse visserij museum. een
raadsel waarom het scheepsmodel
van de houten zeillogger uit aljn
museum is gestolen. Volgens hem is
de diefstal kwajongenswerk en heb
ben de jeugdige onverlaten het model
meegenomen uit balorigheid, nadat
re niets van hun gading hebben kun
nen vinden.
Dan blijft nog de vraag wat ze met
het scheepje hebben gedaan. Een
schip met een hoogte van 120 cm en
een lengte van 130 cm verstop je niet
zomaar. Daarom hoopt de politie op
een tip, die na publicatie (met foto)
tot de opsporing van het scheepsmo
del kan leiden.
Het scheepje is vermoedelijk vori
ge week vrijdagnacht gestolen. De
politie heeft aanvankelijk geen
ruchtbaarheid aan de vermissing wil
len geven, omdat zij hoopte het snel
te kunnen terugvinden. Vermoedelijk
staat het bij iemand thuis, want het
te koop aanbieden van een dergelijk
oud model (1875) is een hachelijke
zaak.
De zeillogger is verzekerd. De
waarde is. zoals meestal bij
museumstukken, niet exact in geld
uit te drukken. Het model is begin
januari in bruikleen afgestaan door
het Haags gemeentemuseum voor
Onderwijs en niet door het ministerie
van onderwijs, kunsten en we
tenschappen. zoals fisteren werd be
richt.
Het model is volledig getuigd met
grootzeil, achterzeil, fok, kluiver en
gaffelopzeil, dat echter op de foto
ontbreekt. De grauw-witte zeilen zijn
voorzien van opvallend grote rifga
ten. afgewerkt met bruine ringetjes
zoals die wel voor vetergaten van
schoenen worden gebruikt. Ook de
kluiver heeft rifgaten, hetgeen onge
bruikelijk is.
Er zijn twee masten. De grote mast
Is voorzien van een steng (ongebrui
kelijk). De bezaan- of achtermast is
uit het midden en zeer ver naar het
achterschip geplaatst, aan de onder
kant mstend in een dwarsbalk Aan
de achtermast hant een rode wind
vaan
Aan dek staat o.a. een gangspil met
vier korte spaken. De luiken zijn
©ver het algemeen door het werken
van het hout kromgetrokken De
helmstok steekt boven de kajuitskap
uit (ongebruikelijk). Aan de buiten
kant van de verschansing, ter hoogte
van het middenschip, zijn aan stuur-
an bakboord geestkoppen aange
bracht.
De romp is beplankt met dunne
latjes. Het model draagt geen kente
ken of naam. Aan de onderkant is
een korte beschrijving, getypt op wit
papier met plastic kleefband vastge
plakt. Vlak daarnaast zit een klein
rechthoekig wit etiketje met het
nummer 864 gekleefd.
Het panel op de hearing van de Amsterdamse rooms- katholieke studenten. Van links naar rechts: pater Jos Vrij
burg. Adriaan Peters (student-Jezuit), P. Penning de Vries, Willemien Quant sociologeen gehuwd met
een ex-priester) en pater Huub Oosterhuis.
Professor
G. C. van Niftrik
Horizontaal: 2. vertegenwoordiger.
7. zijtak Main, 8. kant van een
stroom, 9. vettige zelfstandigheid, 10.
snoer van een hengel, 12. priem, 13.
vruchtje. 15. schoenvorm, 17. wijze,
19. afkorting van dona, 20. slede, 21.
nevens, 24. voetstap, 26. oude bena
ming voor liter, 27. bastaard-uitgang,
29. achterdeel van de hals, 30. niet
1 dezelfde. 32. diamantafval, 33. ver-
I dicht verhaal in proza. 34. Spaans
rijpaard.
Verticaal: 1 toverkunst. 2. voeg
woord. 3. oude vlaktemaat, 4. ijverig.
5. voorzetsel. 6. scherm wapen. 10. rij
zig. 11. hoofdstad van Sumatra's oost
kust. 13. adellijke titel, 14. ooievaar
(gewestelijk), 16. slulskolk, 18. vlug,
22. bijb. figuur. 23. familielid, 24. ku
bieke meter, 25. bergketen op de
grens van Europa en Azië. 28. in het
jaar onzes Heren (afk. Lat.), 30. ver-
ouderd woord voor boos, 31. bedor-
ven.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM - Prof.
dr. G. C. van Niftrik kan
zich niet herinneren, ooit
op enig onderdeel van
zijn kroniek in het tijd
schrift Kerk en Theolo
gie zoveel reacties te
hebben gekregen, als nu
met betrekking tot wat
hij schreef over de be
grafenis van Jan van
Gijs. En sedert de don
kere dagen van „Harde
garijp" is hij toch wel
wat gewend.
Dat schrijft hij in het januari-nummer van Kerk
en Theologie (een uitgave van Veenman te Wage-
ningen). Uit ziin nadere toelichting het volgende:
„Ik schiin nog eens te moeten herhalen, dat ik
hoegenaamd niets voel voor een geloof, dat met de
handen in de schoot zit te genieten van het heils
werk van Christus, en dat ik alles voel voor een
christen, die getuigt, die zich voor zijn geloof niet
schaamt en die erop uit is anderen voor Christus
te winnen. Dat zijn immers juist de dingen, die mij
in het piëtisme altijd hebben aangetrokken.
„Ze doen het dan toch maar!", zegt de dominees
vrouw van Aalten. En ik zeg het met haar! Ik zou
waarlijk wel willen, dat alle kerkse mensen door
een piëtistische ijver werden aangegrepen. Men
moet met zijn talenten woekeren. Er moet toewij
ding en ijver zijn. Daarvoor behoeft geen discussie
te zijn, want daarover zijn wij het met elkaar
volmaakt eens.
V erzoeking
Maar nu wilde ik zo graag, dat alle piëtisten f
alle piëtistenbewonderaars eens gingen inzien, dat
juist zij door een bijzondere verzoeking worden
bedreigd. Namelijk de verzoeking om een geestelij
ke élite te vormen, die zich van eigen waarde en
betekenis terdege bewust is een élite, die zich
zeer gunstig onderscheidt van de grote massa van
het gewone kerkvolk. Piëtisten worden permanent
bedreigd door de verzoeking de solidariteit met de
zondaren te verloochenen.
Anders gezegd: de syllogismus practicus is theolo
gisch en geestelijk een zeer hachelijke en gevaarlij
ke zaak. Het moet een soort extraatje blijven, als
men door het zien van vruchten in zijn geloof
bevestigd en gesterkt wordt. Men wordt van de
beschouwing der vruchten en der goede werken
altijd weer teruggeworpen op het werk van
Christus als de enige en voldoende grond van onze
zaligheid.
Als men bij de vruchten blijft staan als men
met enige genoegdoening constateert, dat men waar
lijk niet met lége handen bij Jezus komt. ontstaat
een theologia gloriae. die de bekeerde met zijn volle
handen dreigt in te schuiven tussen de onbekeerden
en Christus zelf. „Wilt u ook niet worden als wij, zo
GEEN GEESTELIJKE
ELITE VORMEN
blij. zo gelukkig, zo onbezorgd, zo... met volle han
den?" Dan blijf ik zeggen, in weerwil van alle
protestbrieven: zo mag het niet!
Zonder fanfare
Johannes de Doper heeft alleen maar een stem
willen zijn, die naar Christus verwees. Hij is zonder
fanfares begraven. Hij heeft van zichzelf afgewezen
en bij zijn graf is niet getuigd van zijn volle han
den. Kortom: het was en is mij alleen en uitsluitend
te doen om de prediking van de algenoegzaamheid
van Jezus Christus, die buiten ons en zonder ons
het heil volkomen tot stand heeft gebracht. De
aandacht moet niet te veel gericht zijn op de vrome
mens. God wil wel in een zonderlinge genade van
de dienst van mensen gebruik maken, maar die
mensen moeten zich niet te veel verbeelden.
De kerkvader Augustinus en ook Calvijn hebben
zich met het probleem van de syllogismus practicus
beziggehouden. Alles wat ik in de vorige Kroniek
heb willen zeggen, is klassiek samengevat in een
paragraaf van de Institutie van Calvijn, die ik nu
ten slotte maar overschrijf. Het gaat om Institutie
III, 14, 20:
„Wij zien dan, dat in de heiligen niet aanwezig is
zulk een vertrouwen op hun werken, dat ze aan de
verdienste van die werken iets toeschrijven (want
zij beschouwen ze niet anders dan als gaven Gods.
waaruit ze zijn goedheid leren kennen, en niet
anders dan als tekenen van hun roeping, waaruit ze
hun verkiezing opmaken), of iets onttrekken aan de
onverdiende gerechtigheid, die we in Christus ver
krijgen: daar dat vertrouwen van die gerechtigheid,
afhangt en zonder haar niet bestaan kan.
Dit geeft Augustinus met weinige woorden,
maar keurig, te kennen, wanneer hij schrijft: „Ik
zeg niet tot de Heer: veracht de werken mijner
handen niet; ik heb de Heer gezocht met mijn
handen, en ben niet bedrogen; maar ik prijs de
werken mijner handen niet aan, want ik vrees,
dat. wanneer Gij ze beziet. Gij meer zonden zult
vinden dan verdiensten; dit alleen zeg ik, dit
vraag ik, dit begeer ik: veracht het werk uwer
handen niet; zie uw werk in mij, niet het mijne;
want indien Gij het mijne ziet, veroordeelt Gij
het; indien Gij het uwe ziet. kroont Gij het; want
ook de goede werken, die ik heb, zijn uit U."
Twee oorzaken geeft hij (Augustinus) aan. waar
om hij zijn werken niet aan God zou durven aanbie
den. namelijk omdat hij, als hij enige goede werken
heeft, daarin niets ziet, dat van hem is, en verder,
omdat ook dit door de veelheid der zonden bedol
ven wordt Daardoor komt het, dat de consciëntie
daaruit meer vrees en verslagenheid gevoelt dan
gerustheid. God stapelt in het leven der gelovigen
genadegiften op genadegiften, ook daarin, dat Hij
hen doet werken en hun vrucht geeft op hun wer
ken. „en Hij gaat met zijn middadigheid voort zó,
dat Hij toch wil, dat wij altijd zien op de genadige
verkiezing, die de bron en het begin is "(Institutie
III, 14, 21).
Verbazing
En wat de gelijkenis van de talenten betreft, die
ons stellig aandrijft uit onszelf en uit onze mogelijk
heden te halen wat er in dienst van de Heer in zit
wy zullen by de exegese van die gelijkenis niet
mogen verwaarlozen, dat Matth. 25: 3146 onmid
dellijk op die gelijkenis volgt: namelijk de verba
zing der verkorenen, dat zij dit en dat voor en aan
de Heer gedaan hadden door hun goede werken.
j tum hebben gesteld inzake de
opheffing van het celibaat is
gisteravond gehouden. De aan
wezigen in het Ignatiuscollege
in de hoofdstad waren in
hoofdzaak leden van de studen
tenparochie.
Velen van hen wilden, dat de ver
loofde studentenpriester Jos Vrijburg
kan blijven preken, maar ook de
eucharistieviering zal blijven voor- I
gaan. Kan dit niet in kerkelijk ver-;
band, dan maar er buitenom.
1 maart
Ook gaven zij als hun mening te
kennen dat als de kwestie-Vrijburg
niet voor 1 maart bevredigend is
geregeld de diensten zouden moeten
worden opgeschort. De meeste stu
denten geloofden niet, dat de kerke
lijke hiërarchie weieens zou kunnen
ingrijpen
Een voorstel werd gedaan tot een
opiniepeiling in heel rooms-katho-
liek Nederland, waarin niet alleen
het celibaat aan de orde komt, maar
ook de gezagskwestie.
De heer Smits, lid van de subde-
kanale raad van Amsterdam-Zuid.
gooide olie op de golven door te
zeggen, dat iedere dreigende breuk
in dit stadium van vernieuwing en
verwarring funest is.
„Het is niet juist", zei hij, „om
deze Nederlandse kerkprovincie, die
als eerste in de wereld democratise
ring van de inderdaad autoritaire
kerk ter hand heeft genomen, bin
nen twee jaar te laten merken, waar
democratisering op uit komt: af
scheuring en afsplitsing".
Breekpunt
Hij zou willen, dat beide partijen
in het conflict de dialoog op het
breekpunt hervatten. Bij het breek
punt was de situatie zo dat erover
gepraat zou worden, dat Jos Vrijburg
niet zou voorgaan in de eucharistie
viering, maar wel in de prediking.
Van studentenzijde werd echter de
suggestie gedaan als een buitenker
kelijke oppositie op te treden omdat
men in verder overleg geen heil ziet.
Enkele studenten wilden de datum,
die de studentenpriesters hebben ge
steld, 1 maart, tot het eind van het
academisch jaar verleggen.
Het is de bedoeling, dat twee van
deze hearings zullen volgen.
MADRID De arrestatiegolf
houdt in geheel Spanje aan. In alle
steden patrouilleert de politie, op
zoek naar ontevredenen en studenten
activisten. De politie heeft het voor
al gemunt op langharigen en dragers
van baarden.
In de pers. die onder strenge
censuur staat, zijn over de arrestaties
geen berichten verschenen, evenmin
als over de situatie aan de universi
teiten of over politieke vraagstukken
in verband met de noodtoestand.
De politie in Saragossa zou de uni
versiteit zijn binnengedrongen om
250 studenten, die zich hadden in
gesloten, te verdrijven.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Amersfoort (vac. A. C.
Smit):' E. H. Kalkman te Maassluis.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Schoonebeek: P. Visser
te Tilburg.
GEREF. KERKEN (vrygem.)
Beroepen te Hoek (Z.): kan. D. T.
Vreugdenhil te Zwolle.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Ameidc: M. S. Roos
te Elburg.
Bedankt voor Deventer: J. Weste
rink te Kerkwerve-Haamstede.
