Studente vergast zich in navolging Jan Palach Driemaal poging tot moord op ex-vriendin Ver. Effectenhandel grijpt bij vreemd fusiebeleid in Kamercommissie Programmacommissaris neemt direct ontslag Geen moed lot zelfverbranding" ABERNATHY: Meer personen vermoordden Luther King Politie houdt muiters van schip vast OPSTAND IN LLOYD HOTEL FLMXCIEEL WEEKOVERZICHT Rode Danny niet in cel Vredesgebaar Ernstig Hier en Nu reportages uit brengt Praag 7 ZATERDAG 25 JANUARI 1969 PRAAG Aan de voor avond van de begrafenis van de student Jan Palach, die uit pro test tegen de Russische bezetters zich door zelfverbranding het leven benam, heeft de achttien jarige studente Blanka Nasjeze- lova zich, ook uit protest tegen het verlies van vrijheid, van het leven beroofd. De studente vergaste zichzelf. In een door haar achtergelaten briefje stond dat zij niet de moed had kunnen opbrengen om een eind aan haar leven te maken op dezelfde manier als Jan Palach. In Bratislawa heeft de 23-jarige automonteur Emanuel Sopko zich met benzine besprenkeld en vervol gens in brand gestoken. Het gelukte omstanders de vlammen te doven. Hij verkeert niet in levensgevaar. Het was de zevende maal dat een Tsjechoslowaak het voorbeld van Palach trachtte te volgen. Slechts bij Palach is toegegeven dat hij uit poli tieke motieven handelde. De anderen werden steeds beschreven als geeste lijk gestoorden, misdadigers of mensen met huiselijke moeilijkheden. Emanuel Sopko zou dronken zijn ge weest toen hij de daad pleegde. Zijn motief is niet bekend, volgens het Tsjechoslowaakse persbureau CTK. Défilé Tienduizenden Tsjechoslowaken defileerden gisteren tot diep in de MEMPHIS Dominee Abernathy, die ds. Martin Luther King als leider opvolgde, gelooft dat er meer dan één persoon betrokken was bij de moord op de nog alom betreurde negerlei der. Dit in tegenstelling met de me ning van de Amerikaanse justitie, die zegt dat de moord het werk van een man was. Inmiddels is de verdediging van James Earl Ray, verdacht van de moord, uitgebreid met ds. James Be vel, vroeger een der naaste medewer kers van King. Volgens hem is Ray onschuldig, maar hij wil (nog) niet zeggen waarop hij deze overtuiging baseert. Politionele actieg In verband met de tv-uitzending, waarin dr. Hueting sprak over oor logsmisdaden van Nederlandse solda ten in Indonesië begaan, kan ik be langstellende lezers verwijzen naar een bron, waarin reeds in 1960 enige informatie op dit punt werd gegeven. Ik doel op het boekje „Een bloemle zing uit de Indische letterkunde van 1935 tot heden", dat bij Querido als pocket verscheen onder de titel „Full of sound and fury". In dat hoofdstuk werd reeds het een en ander onthuld over de methoden, die militairen toepasten om Indonesi sche gevangenen te „verhoren", dwz. aan het praten te krijgen. Den Haag J- Antonlus Kerkmuren Prof. Kremer wil over kerkmuren heen verder praten (afscheidswoord in Apeldoorn). Mag ik erop wijzen dat die muren niet het ergste zijn maar dat het gaat om het niet zien van „De Deur" via welke men bij elkaar moet komen? Muren kunnen soms als be schutting dienen, maar muren om ker ken zonder „Deur" kunnen levensge vaarlijk zijn. Rhoon P. de Lange Voor Schut De kwantitatieve achterstand in het woningbestand Is nog niet altijd een kwantitatieve nood. Mensen die trou wen vinden het vaak niet zo erg eerst een tijdje m te wonen bij familie. Al dus minister Schut in het NKV-bl'ad Ruimzicht. Het is beschamend een dergelijk kortzichtig standpunt van een minister te moeten vernemen. Hij bewijst hier mee dat hij buiten de problematiek staat die duizenden jonggehuwden da gelijks bezighoudt. Als een minister van volkshuisvesting zijn beleid meent te moeten verdedigen met opmerkin gen als een „poosje" inwonen is niet zo erg, dan trapt hij op veler harten. De Excellentie vertelt in hetzelfde blad, dat de woningnood hopelijk in 1974 uit de wereld is. Eerst dacht men In 1970, maar dan had de Eerste Ka mer de huurbelasting maar niet moe ten afwijzen, vindt de heer Schut. Met een dergelijke visie op één van Neder lands ergerlijkste wantoestanden, die van even weinig sprankelende als sym pathieke gedachten getuigt, is het on denkbaar dat deze minister dat heug lijke feit in 1974 als minister zal mee maken. Den Haag H. Houtman de binnenhof van de Kareluniversi- teit, waar Palach lag opgebaard, nog geopend bleef. Uit vrees voor mogelijke de monstraties werd het schema van de begrafenis gewijzigd. De grote bij eenkomst van studenten voor het ge bouw van de filosofische faculteit werd afgelast. Slechts enkelen wer den toegelaten tot de binnenhof, waar korte graftoespraken zouden worden gehouden. Olsany Palach wordt niet begraven op het Vvsehradkerkhof, zoals de studenten hadden geëist, maar op het Olsany- kerkhof. het grootste van Praag. Het Vvsehradkerkhof is de laatste rust plaats van vele beroemde Tsjechen. Alexander Dubcek, de zieke partij leider. heeft gisteren een beroep op de bevolking gcd&*an, rustig te blij ven en geen provocaties toe te staan die op een tragedie kunnen uitlopen. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM Bij de Rotterdam se rveemdellngenpolitie worden 14 zeelui uit Ke>nia en Tanzania vastge houden. De kapitein van hun schip, de 61.000 ton metende Harambee van 1 de East African National Shipping Li- j ne. beschouwt hen als muiters. De mannen zouden enige malen op drachten van hem of van andere offi cieren hebben geweigerd uit te voe ren. De 14 zeelui zullen zo spoedig mogelijk naar hun eigen land worden teruggebracht. De reder slaagde er inmiddels in nieuwe zeelui aan te trekken, die de taak van de muiters overnemen. De Harambee, die in de Schiehaven ligt, had donderdag al moeten vertrekken, maar vervolgt de reis nu in het week einde. Het is de vreemdelingenpolitie niet duidelijk wat precies de oorzaak der moeilijkheden is. In ieder geval verlie ten de 14 mannen donderdag proteste rend het schip en klopten zij aan bij een zeemanshuis. Daar haalde de politie de groep op. De bedoeling is dat zij zondag wor den gerepatrieerd. Volgens de vreem delingenpolitie staat de zeelui in hun land een proces jegens muiterij te wachten. AMSTERDAM Zeven jongelui van de rijksinrichting voor jongens, beter bekend als Lloyd hotel deze week in het nieuws door het onder zoek van de rijksrecherche naar mis standen in de inrichting en naar klachten over de directeur hebben gisternacht vernielingen in het ge bouw aangericht. Er werd met meu bilair gegooid en vele ruiten moesten het ontgelden. De politie legde een cordon om het vier verdiepingen tel lende hotel, maar er hoefde niet te worden ingegrepen, want na enige tijd trokken de jongens zich terug in hun cellen. Meubelgevechf in Amsterdam DEN HAAG Een groep van vier deskundigen komt dinsdag in de Ka mercommissie voor buitenlandse za ken om met parlementariërs van ge dachte te wisselen over de toestand in Biafra en maatregelen die de nood onder de bevolking aldaar kunnen le nigen. Het zijn vertegenwoordigers van een groep Nederlanders die maatre gelen voorstaan om de bevolking van Oost-Nigerië te helpen, en wel de heren mr. G. E. van Walsum, dr. H. J. Middelkoop, ds. J. M. Hoekstra en mr. drs. J. T. Degenkamp. avond langs de baar van J.Nalach. De kist stond op een katafalk naast het standbeeld van Johannes Huss, de Tsjechische hervormer die in 1415 op de brandstapel stierf wegens zijn strijd voor de waarheid. De Tsje choslowaken hebben vaak het lot van beide mannen met elkaar vergeleken. Het défilé zou oorspronkelijk om zes uur beëindigd worden, maar toen wachtten er nog zoveel mensen dat Half jaar vooricaardelijk FRANKFORT Een rechtbank in l Frankfort heeft gisteren de 23-jarige j Duits-Franse studentenleider Daniël j Cohn-Bendit in hoger beroep wegens verstoring van de openbare orde ver oordeeld tot zes maanden gevange nisstraf voorwaardelijk. Hij werd vrijgesproken van geweldpleging te gen ambtenaren in functie en ernsti ge huisvredebreuk. „Rode Danny" had op 22 september vorig jaar voor de Pauluskerk en op de boekenbeurs in Frankfort de monstraties geleid tegen de verlening van de Westduitse vredesprijs aan de Senegalese president en dichter Leo pold Senghor. De rechtbank bleef twee maanden onder het vonnis van september, waartegen Cohn-Bendit in beroep was gegaan. De officier had donder dag elf maanden onvoorwaardelijk geëist. Verscheidene politiemannen moesten terugkomen van hun eerder belastende verklaringen nadat een film over het incident was getoond. De rechtbankpresident geloofde dat de jongeman zich voortaan „ordelijk" zou gedragen. Volgens rechter Grabert mocht de heethoofdigheid van een jongeman geen reden vormen, boven de mini mumstraf uit te gaan. „Als oudere generatie zijn we blij dat er jonge mensen zijn die zich bezighouden met de problemen die wij in onze jeugd altijd terzijde schoven", zei hij. AMSTERDAM De effecten beurs was deze week overwe gend vast gestemd in navolging van Wallstreet, dat de komst van de nieuwe president met ver trouwen heeft begroet. Van onze internationals werd Kon. Olie door Amerika flink gekocht, ter wijl ook ons nationaal lucht vaartfonds in de buitenlandse belangstelling deelde. Op de lo kale markt waren chemische aandelen behoorlijk gevraagd. Voor de nieuwe zeven procents obligatielening Bank voor Ned. Gemeenten verwacht men een goede ontvangst. Uit het rente type, dat gekozen is, blijkt de hogere rentevoet in ons land. Eindelijk heeft het bestuur van de Vereeniging voor den Effectenhandel gereageerd op de herhaaldelijk uit gesproken wens, te interveniëren met betrekking tot het fusiebeleid, dat hier te lande soms gevolgd wordt en waarop nogal kritiek was gerezen. Te denken is aan de vreemde methode, welke in het geval Van Nievelt Gou- driaan Co is gevolgd en aan het in stukken rijten van Wilton-Feye- noord-Bronswerk, toen het op het overnemen van dit concern aan kwam. Bezwaar De Vereeniging heeft bezwaar ge maakt tegen de beveiligingsmaat regel, die het bestuur van de Ver. Machine Fabrieken getroffen heeft, in de vorm van een optie aan een „bevriende groep", die door het ko pen van een groot pakket aandelen de meerderheid in het aandelenkapi- Vice-president Ngoeyen Cao liy van Zuid-Vietnam en echtgeno te Dang Toeyet Mai zijn gisteren in de Franse hoofdstad aange komen. Vandaag wordt hei vre desoverleg voortgezet: vol goede intenties brengt Ky (op de foto) een Aziatische groet. taal zou verkrijgen en iedere „over valler" van het concern zou dwingen om eers toverleg met het bestuur te plegen. Op deze methode is aanmerking gemaakt omdat de rechten van de oude aandeelhouders, stel dat van de optie gebruik wordt gemaakt op de achtergrond komen. Eigenlijk betreft het hier een pseudoaandelenuitgifte en er zouden op kunstmatige wijze omvangrijke nieuwe stemrechten worden gecreëerd. Ongetwijfeld kan men een zekere juistheid van de bezwaren van de Vereeniging niet ontkennen, maar het bestuur van VMF heeft inmiddels al te kennen gegeven, dat de voor naamste intentie bij de optie-verle ning was het voorkomen van „een overval", dus een bod op de aandelen buiten overleg met het bestuur om. Wij kunnen constateren, dat hier veel te zeggen zou zijn voor het spreekwoord, dat „nood wet breekt". Terwijl een fusie-code hier te lande ontbreekt, moet een bestuur van een onderneming zich; als er een gevaar dreigt, kunnen verdedigen en als zo danig kunnen wij geen overwegend bezwaar tegen de handelwijze van de VMF hebben. Pover begin Het bestuur van de Vereeniging voor den Effecgenhandel heeft lange tijd met „gekruiste armen" gezeten en iets gedaan om misstappen op het gebied van fusies te voorkomen. Nu wettelijke maatregelen dreigen te worden genomen, (enquête- groep-Aarden b.v.), komt men einde lijk met iets voor de dag: ten eerste het aanbod van overname moet veer tien dagen lang geldig zijn en ten tweede, het bestuur der betrokken onderneming dient met de naam van de bieder en de motieven van het aanbod bekend te zijn. Het is niet te ontkennen, dat deze eerste stappen naar een fusie-code een pover begin zijn, die dringend om verdere aanvulling vragen. In de practijk is doorvoering van de twee gedragsregels, nu gesteld, gemakke lijk te ontduiken. Een fusie-aanbod kan b.v. ingeleid worden door een langdurige aankoop van het betrok ken fonds ter beurze, zodat een be paalde „vuist" tegenover het bestuur van de bedreigde onderneming kan worden gemaakt. Dan helpt het kennen van de naam en de motieven van de bieder niet veel. Zo zou via een buitenlands in termédiair een bod kunnen worden uitgebracht, zonder dat een lid der Vereeniging v.d. Effectenhandel erbij genoemd werd. We kunnen er nu niet dieper op ingaan, maar het zal wel duidelijk zijn, dat er meer moet gere geld worden, wil een behoorlijke fusie-code hier te lande functioneren. Intussen zijn Daalderop en Etna tot een fusie besloten en heeft Furness Cornelis Swartouw overgenomen. Mulder-Vogem biedt zich gaarne ter overname aan, daar door een ver keerd beleid enorm grote verliezen zijn geleden. Komt er geen resultaat uit de onderhandelingen, die aan de gang zijn, dan ziet het er maar son- ber voor de aandeelhouders en de werknemers uit (vorige notering 74 pet.). Teken aan wand Het aanvragen van surséance van betaling door Jaarsma Hilversum, wel geen beursfonds, maar toch al lerwegen bekend, is een teken aan de wand, hoe gevaarlijk onze moderne tijd is, als een bedrijf niet tijdig omschakelt Van de internationale aandelen ge droeg Kon. Shell zich koninklijk door van ƒ181.80 op ƒ189.60 te springen, een mooi herstel van de eerder gele den verliezen. Zoals men weet, werd dit fonds vanuit Amerika in de vori ge paar weken verkocht, naar men meent op grond van de kritieke toestand in de Arabische olie-gebie den. De recordwinst van Shell Oil. de Amerikaanse dochtermij, welke deze week gepubliceerd werd, maakte kennelijk indruk op de Amerikanen en even snel als men eerder ver kocht. werd nu via Zwitserland te ruggekocht. KLM zocht, gestuwd door goede Amerikaanse motoren, hogere regio nen op en kwam van 227 op ƒ252. Hoogovens deden het deze week ook goed, vermoedelijk op het bericht, dat de uitbreiding tot vier miljoen ton produktie-capaciteit goed vor dert Lloyd Hotel in Amsterdam, of de rijksinrichting voor jongens, moest gisteren de mobiele eenheid van de politie te hulp roepen toen een ze vental jongens vernielingen begonnen aan te richten en meubilair als projectielen gebruikte. Na enige tijd trokken de jongens zich (gekal meerd) in de cellen terug. De politie behoefde niet in te grijpen. Op de foto: politiemannen verlaten het gebouw. (Van een onzer verslaggevers) VLAARDINGEN Een 32-ja- rige Italiaanse gastarbeider heeft donderdagvond drie maal geprobeerd zijn ex-vriendin N. C. van Saus (30) te vermoorden. Het drama speelde zich af in de auto van de Italiaan. Eerst probeerde hij haar met een mes te doden, daarna tracht- e crisis HILVERSUM De heer J. J. A. Castelijns, die nog geen jaar geleden door de KRO werd gedelegeerd naar de NTS om VARA's J. W. Rengelink op te volgen als programmacommis saris, heeft gisteren op staande voet zijn functie neergelegd. „Wegens gebrek aan ver trouwen en te kort aan steun van de omroepverenigingen", die hij in de Raad van Beheer van de NTS vertegenwoordigt. De heer Castelijns was niet bereid, verder commentaar te geven. In het Hilversumse Is het echter geen geheim, waar de moeilijkheden vandaan komen. De omroepen zijn het op diverse punten onteens met de programmering van de NTS, waaraan de heer Castelijns zijn sanctie moet I geven. Had de heer Engelink al te kampen met de actuele en linkse op zet van Monitor in vorige seizoenen, voor de heer Castelijns werd Scala de steen des aanstoots. I Dit NTS-programma, verleden jaar viermaal en sinds januari zesmaal per week verschijnend, zou in feite voldoen aan de opdracht van algeme- ne informatie en service aan de kij- kers. zulks door het verzamelen van losse rubrieken als agrarisch nieuws, BELFAST Vandaag heeft de Noordierse minister van handel, Brian Faulkner, zijn ontslag inge- i gewestelijk nieuws, wegeninformatie. diend. Dit als gevolg van het. diep gaande verschil van mening met premier O'Neill over diens optreden in verband met de beweging voor de burgerrechten. Door dit ontslag is volgens waarnemers een ernstige cri sis in Noord-Ierland ontstaan. Wel licht zullen nu vervroegde verkiezin gen nodig zijn. openbaar kunstbezit e.d. Het blijkt echter dat Scala meer en meer een zoveelste actualiteitenru briek op het scherm is geworden. Het programma steekt niet alleen de ach tergrondberichtgeving van de omroe pen, maar ook van het NTS-journaal (o.a. op politiek gebied) naar de kroon. Onder meer heeft het uur ex- 9? 99 tra reportage van het concilie Noordwijkerhout veel kwaad bloed gezet. De heer Castelijns vindt als felste tegenstanders op zijn pad de AVRO-bestuurders, zijn eigen ex-voorzitter mr. Van Doorn en VA RA's tv-secretaris J. W. Rengelink; maar ook NCRV-directeur mr. Van de Veen is in het geweer tegen zijn beleid zoals dat voornamlijk in Scala uitkomt. Eerder in het seizoen trokken de omroepen o.m. op tegen de uitzendin gen van Dubbelspion, waarmee de NTS in lange wekelijkse afleveringen concurreerde tegen het programma. De heer Castelijns (32) die geen sterke gezondheid geniet, meent zijn taak voor de NTS naar beste weten te vervullen en heeft al eerder blijk gegeven tegen de weerstand van de dan de heer Rengelink, die de contro- omroepen niet op te kunnen. Anders verse ontvluchtte door terug te keren met vervroegd pensioen te gaan. In een vergadering van het NTS-bestuur gistermiddag heeft hij niets gezegd, maar direct na de ver gadering heeft hij schriftelijk zijn onmiddellijk ontslag Ingediend. Voor dc NTS betekent dit grote moeilijkheden, ook al wat de opvol ging van de heer Castelijns betreft. Men laat hem node gaan. Uit de twaalf omroepvertegenwoordlgers in DRUIP!\ AT de Raad van Beheer zal een ieuwe programmaeommissaris moeten wor den benoemd. Er worden namen ge fluisterd, maar de omroepen moeten hun keus maken en juist deze keus stuit op grote perikelen. te hij haar te wurgen en vervol gens reed hij zijn wagen in volle vaart tegen een vangrail te plet- tr. Toen dat mislukte, probeerde hij zich later van kant te maken. Al geruime tijd bestond er tussen de gastarbeider en de dertigjarige mejuffrouw Van Saus een verhou ding. Toen zij vertelde geen prijs meer te stellen op zijn aanwezigheid ontstond een gespannen verhouding. Donderdagavond reed de man naar zijn ex-vriendin in de Tollensstraat 52 om de kwestie met haar door te praten. Zij reden wat rond in de auto en onder Overschie ontstond een heftige woordenwisseling. Hij stopte de wa gen. De ruzie liep hoog op, totdat hij uit zijn aktetas een groot mes haalde en haar probeerde te doden. Mejuf frouw Van Saus wist de steken af te weren. De worsteling was zo hevig dat het lemmet brak. WURGEN j De Italiaan probeerde daarna haar I te wurgen, maar ook deze poging mislukte door het hevige verzet dat hij ondervond. De Italiaan reed daar- na met vol gas de rijksweg op in de richting van Maassluis, waar hij pro beerde zichzelf en zijn ex-vriendin te pletter te rijden. Met een snelheid van meer dan honderd kilometer stuurde de man zijn wagen opzettelijk naar de rech- tervangrail. De botsing was niet he vig genoeg, waarna hij scherp naar links stuurde en de middenbeveili ging ramde. Daarna kwam de wagen zwaar beschadigd tot stilstand. De man mankeerde niets, maar de vrouw moest met rugklachten in het Holyziekenhuis worden opgenomen. De politie kreeg donderdagavond geen Juist beeld van de situatie. Het was vrijdagmorgen, toen de vader van mejuffrouw Van Saus de politie inlichte over de poging tot doodslag met mes en wurging. De vrouw had haar vader alles verteld, niet we tende dat ook het rijden tegen de vangrail met opzet was gebeurd. HILVERSUM NCRVs Hier en Nu zal zondagavond op Nederland 2 twee extra reportages uit Praag aanbieden. Als het uitgezonden team toestem ming krijgt ter plaatse te filmen kunt u om 8.35 uur een reportage zien rondom de begrafenis van Jan Palach. Hiervoor vervalt het verhaal „De zangles". Na het tweede journaal om 10.35 uur zal Hier en Nu nog terugkomen met een reportage van de Praagse televisie, waarin gesprekken worden gevoerd met een aantal ex-politieke gevangenen. Van de omroepmannen in de raad zou Piet te Nuyl (hoofd VARA tv-dienst) het meest in aanmerking komen, maar deze omroep heeft al twee vertegenwoordigers in de raad en mag geen derde benoemen. VA- RA-voorzitter J. B. Broeksz komt, als voorzitter van de Europese Radio Unie, niet in aanmerking om plaats te maken en de VARA voelt er ook niet voor, J. W. Rengelink terug te trekken. Hierdoor zou er kans bestaan, dat een door de Kroon benoemd i bestuurslid programmacommissaris /ou moeten worden (aangezien de an dere in aanmerking komende om roepvertegenwoordlgers tn de raad reeds diverse functies bij de NTS vervullen), dus iemand zonder erva ring op tv-gebied. Voorlopig echter zal de waarnemend programmacom missaris, NTS-voorzitter E. A. Schüttenhelm, de opengevallen func- I tie vervullen. De recherche stelde onmiddel'ijk een onderzoek In. Ongeveer op de zelfde tijd kreeg de politie een tip, dat een man druipnat uit de Vlaar- dingse Vaart was gekropen. Agenten van een patrouillewagen troffen de Italiaan na z'n wanhoopsdaad hele maal over z'n toeren aan en kregen van hem het relaas,fat hij gepro beerd had z'n ex-vriendin van het leven te beroven door tegen de van grail te rijden. Later gaf hij toe ook messteken te hebben toegebracht en een poging tot wurging të hebben gedaan. Nadat de drie aanslagen waren mislukt had hij door verdrinking geprobeerd zelf moord te plegen. Ook deze daad werd niet volvoerd. De Italiaan werd even eens naar het Holyziekenhuis ge bracht, waar hij met politiebewaking onder behandeling van een zenuw arts is gesteld De politie heeft nog geen gelegen heid gehad de man te verhoren in verband met de overspannen toestand waarin hij verkeerde. Zijn ex-vriendin kon na onderzoek in hel ziekenhuis naar huis terugkeren, waar zij met rugklachten nog het bed 1 moet houden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1969 | | pagina 7