OOK SOJOEZ 5 GELAND
Bestand binnen
twee maanden?
Directie willigt eis in na
BTW - staking (300 man)
Commentaar
Experiment groot succes
Wolynof veilig op aarde
Vandaag in ZO
Het Kwartet
Receptie voor
Dean Rusk
Loclge wijzigt standpunt
Geef in het nieuwe
jaar 'n nieuwe abon
nee op - U krijgt
dan gratis deze rook
verdrijver.
Ibon
Tot 1 apribf 25 per maand extra
Geheel terecht
Vluchteling niet
annex met moord
Vlaardingse
ENCK-fci briek
SPREUK
Nieuwe Leidse Courant
Zaterdag 18 januari 1969 49ste jaargang
Directeur: F. Diamei
Hoofdredacteur: Dr- E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
..Stantvastich ia gheblevtn
mijn hert in teghenipoet!"
vooraanstaande
prot. christeli|ke
dagbladen
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. f 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00-19.00 uur
De vier kosmonauten hebben de ontmoeting van
hun ruimteschepen donderdag gevierd met het drin
ken van bessensap. Ze xijn vanwege hun prestatie
benoemd tot ereburger van Kaloega, waar de
„grondlegger van de ruimtevaart" heeft gewoond.
Dean Rusk, Amerika's minister van
buitenlandse zaken, schijnt bij zijn
personeel, democraat of republikeins,
wel populair te zijn, want bij gele
genheid van zijn afscheid als be
windsman op 20 januari was er een
grootscheepse receptie op touw gezet,
die ook door de huidige president,
Johnson, werd bezocht.
MOSKOU Het Russische ruimtevaartuig Sojoez-5 is van
morgen veilig ge land in het vooraf bepaalde gebied in de Sow-
jetunie. ongeveer 24 uur na de Sojoez-4. Kosmonaut Wolynof, die
nog alleen in het ruimteschip zat, maakt het goed. zo deelde het
Russische persbureau Tass mee.
Met deze landing is het nieuwe
Russische ruimte-experiment
het koppelen van twee ruimte
schepen en het overstappen van
twee kosmonauten van het ene
in het andere ruimtevaartuig
tot een succesvol einde gebracht.
Dinsdag werd de Sojoez-4 gelan
ceerd met Sjalatof aan boord en
een dag later de Sojoez-5 met
drie kosmonauten. Donderdag
WASHINGTON Het is heel wel mogelijk dat binnen twee
maanden een bestand in Vietnam tot stand komt, waardoor een
begin gemaakt zou kunnen worden met het terugtrekken van
Amerikaanse troepen.
Deze mening heeft de komende
voornaamste onderhandelaar naar de
Parijse vredesbesprekingen, Henry
Cabot Lodge, naar voren gebracht
F»or de machtige .Amerikaanse Se
naatscommissie voor buitenlandse za
ken. die de voormalige ambassadeur
in Bonn en in Saigon in verband met
zijn nieuwe benoeming, aan een ver
hoor onderworpen heeft.
Volgens het commissielid senator
Sparkman, die het verhoor leidde,
zou Lodge teruggekomen zijn van
zijn vorig standpunt, volgens welke
de VS in staat zijn een militaire
rik geef op als
nieuwe abonnee:
betaalt: par kwartaal par maand
Als beloning voor mijn aktiviteit
I ontvang Ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
b M|Jn naam
Postzegel is niet nodig als u
op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant,
Antwoordno. 267, Leiden.
overwinning te behalen in Vietnam.
Senator Sparkman zei dat Lodge
gezegd had, dat als de Parijse onder
handelingen zouden leiden tot een
wapenstilstand, het dan. mogelijk zou
zij te beginnen met een eerste te
rugtrekking van ongeveer 65.000 A-
merikaanse militairen.
Duif noch havik
Lodge zei tijdens het verhoor, dat
hij noch een havik noch een duif
was, maar een realist. Hij legde er
echter de nadruk op, alleen voor
zichzelf te spreken en niet namens
het nieuwe Amerikaanse bewind, dat
met de installatie van president
Nixon morgen officieel aan de macht
komt.
Opmerkelijk is dat in Saigon op
een Amerikaans-Zuidvietnamese con
ferentie op topniveau ook de terug
trekking van de Amerikaanse troe
pen ter sprake is gekomen. Aan de
besprekingen namen o.m. deel de
Amerikaanse ambassadeur Elsworth
Bunker enerzijds, president Thieu,
vice-president Cao Ky en de minister
van buitenlandse zaken Tran Van
Hoeong anderzijds.
Tafelo pstellin g
Amerikaanse en Noordvitnamese
autoriteiten hebben gisteren de tafel
opstelling voor het komende grote
vredesoverleg geïnspecteerd en goed
gekeurd. Er deed zich echter een
klein technisch probleem voor door
dat de tafels toen zij bij elkaar wer
den gepast volgens de afgesproken
opstelling te lang waren geworden
voor de ruimte waarin moet worden
vergaderd. Met wederzijds goedvin
den werden de tafels diagonaal in de
zaal geplaatst.
Zweden
Zweden, dat als eerste land
Noord-Vietnam heeft erkend, schijnt
reeds een ambassadeur te hebben
aangewezen voor Hanoi. Volgens ge
zaghebbende kringen is het de 61-ja-
rige Arne Bjoernberg, een voormali
ge politieke journalist, die op .het
ogenblik ambassadeur is in Guatema
la. Zijn standplaats zal echter niet
Hanoi zijn, maar Peking, omdat hij
de diplomatieke belangen van zijn
land moet behartigen voor zowel
China als Noord-Vietnam.
Rechter wil foto's
moord op Kennedy
niet vrijgeven
NEW ORLEANS Een federale
I rechter te Washington heeft een ver-
j zoek geweigerd van de officier van
justitie in New Orleans, Jim Garri
son, foto's ter beschikking te stellen
van de lijkschouwing van de ver-
j moorde president John Kennedy.
Garrison wil niet eerder met het
proces tegen Shaw. de man die bij
j komplot om Kennedy te vermoorden
I zou zijn betrokken, beginnen. Vol
gens de officier houdt het federale
ministeri evan justitie bewijzen te
gen, die hij nodig heeft bij het pro
ces tegen Shaw.
De federale rechter eist, dat Gar
rison eerst moet bewijzen dat Kenne
dy van twee kanten is beschoten en
niet, zoals het rapport-Warren zegt,
van één kant.
werden de ruimteschepen ver
bonden tot een „ruimte-station".
Gisterochtend voerde Wolynof nog
een baancorrectie uit, waardoor hij
de Sojoez-5 dichter bij de aarde
bracht, op een hoogte die varieerde
van 201 tot 229 kilometer.
Ook was er een televisie-uitzen
ding uit het ruimteschip. De kosmo
naut vertelde het een en ander over
de apparatuur, demonstreerde de
toestand van gewichtloosheid en
toonde beelden van de aarde.
Ontmoeting
De ontmoeting van de beide ruim
teschepen hebben de kosmonauten
gevierd met het drinken van bessen
sap, zeiden Sjalatof, Jelisejef en
Chroenof gisteren op een persconfe
rentie na de landing met de Sojoez-4.
Jelisejef en Chroenof, die uit de
Sojoez-5 in de Sojoez-4 waren over
gestapt, hadden voor de comman
dant van laatstgenoemd ruimteschip
de laatste post van de basis Baika-
noer en het blad de Prawda van de
vorige dag meegebracht. Sjalatof zei
grenzeloos verheugd te zijn toen hij
het geklop op de deur" van de So-
joez-4 hoorde.
De vier kosmonauten hebben de
titel „ereburger van Kaloega" ge
kregen. In deze oude stad ten zuid
westen van Moskou heeft de „grond-
leger van de ruimtevaart", Konstan-
tin Ziolkofski (18751935), gewoond.
Lovell
Over de bedoeling van het Sow-
jet-experiment zegt sir Bernard Lo
vell van het Britse observatorium Jo-
drell Bank „dat het de Russen gaat
om een permanente ruimte-station.
„Dat station zal ongetwijfeld worden
gebruikt voor het doen van belang
rijke astronomische en geophysisehe
waarnemingen ten dienste van
Russische geleerden die tussen de
aarde en het station heen en weer
reizen", aldus sir Bernhard.
De wetenschappelijke medewerker
van Daily Express meent dat terwijl
de Amerikanen mensen op de maan
willen neerzetten, de Russen er de
voorkeur aan geven om het vliegen
binnen de aantrekkingskracht van de
aarde geheel en al te beheersen".
„Britse autoriteiten op het gebied
van de verdediging hadden dit al
langverwacht", schrijft de medewer
ker. „Vluchten om de aarde bieden
het snelst voordelen op militair ge
bied", zo luidde zijn mening.
Ruim tes pion nen
Hij schrijft voorts dat de Russen
een door een raket voortgestuwde j
waterstofbom hebben die zo'n groot j
bereik heeft dat hij al haast de ruim-
te ingaat. De Russen zouden deze
bommen nu kunnen lanceren vanaf
satellieten in de ruimte als dit mili
tair gesproken voordeel zou kunnen
hebben.
De Daily Mail noemt de vier
Russische astronauten „voorlopers
van ruimtespionnen".
Comfortabel en absoluut veilig
zouden deze spionnen zo'n kilometer
of 150 boven een vreemd land alles
kunnen begluren waarnemen dat
er een vliegtuig opstijgt de baan van
een raket of een nieuw wapen kun- j
nen volgen, of rapporteren dat men i
ergens begint met een nieuwe raket
basis op het ogenblik dat de bulldo
zers aan het werk gaan.
De toestand van de Praagse stu
dent Jan Palach, die zich op het
XVenceslasplein heeft verbrand,
is ernstig. Zijn medestudenten
hebben gedreigd, dat er nog
meer zelfverbrandingen komen
als vlammend protest tegen de
Russische semi-dictatuur. Op de
foto rechts de plek waar Jan Pa
lach zijn protestdaad volvoerde.
TVTIE een vooraanstaande plaats In-
j neemt, op welk gebied ook. doet
wjjs zich niet al te veel gelegen te
laten liggen aan wat over hem of haar
wordt geschreven.
Dat geldt zowel gunstige als ongun
stige publikaties. Mensenlof ls be
trekkelijk, en betrekkelijk is ook al
het andere. Te veel eer. zo zou men
kunnen zeggen, in bepaalde gevallen
ook te veel eer jegens wie het ge
schreven heeft.
Niettemin zijn er grenzen, met name
ten aanzien van datgene wat men
nog over zijn kant kan laten gaan.
Die grens was naar het oordeel van
prins Bernard en prinses Irene be
reikt, ja overschreden, in hetgeen een
Duits blad. dat toch al niet kieskeurig
pleegt te zijn, ditmaal ten beste had
gegeven.
Zij hebben daarop geheel terecht
gebruik gemaakt van het recht van
iedereen, en dus van hen evenzeer,
om tegen dit kwaiyke geschrijf In
rechte op te treden.
Recht betekent óók bescherming, een
bescherming waarop een ieder aan
spraak mag doen gelden. Personen
van koninkiyken huize niet minder
dan wie ook.
Wie dan naar de stem der redeiyk-
heid niet horen wil, moet maar voe
len. Voelen In de portemonnaie, een
van de weinige zaken waarin dit soort
bladen nog gevoelig pleegt te zijn.
Het te betalen bedrag zal overigens
altijd symbolisch biyven. Waarop het
aankomt is de veroordeling zelf, die
een veroordeling is van wat niet
door dc beugel kan.
VENRAIJ De politie heeft de
I moordenaar van de 26-jarige ver-
pleegster M. uit Venraij nog niet
kunnen achterhalen. Wel is een
24-jarige verpleegde uit de psychia-
trische inrichting St. Servatius al-
I daar, die was weggelopen, gisteren
j aangehouden en gehoord.
Zijn opsporing werd van groot be-
lang geacht in deze zaak. Er is uit de
verhoren evenwel gebleken dat hij
"iets met de moord uitstaande heeft.
1 PARIJS Georges Pompidou, de
Franse oud-premier die na dc grote
gaullistische overwinning in juli vorig
jaar werd vervangen door Couve de
Murville, heeft verklaard, dat hij kan
didaat zal zijn als er verkiezingen wor
den gehouden over de opvolging van
president De Gaulle.
VLAARDINGEN Vrijdag is
de eerste BTW-staking van het
land gehouden op het terrein
van de Eerste Nederlandsche
Coöperatieve Kunstmestfabriek.
Uit protest tegen de reeks van
prijsverhogingen, die de nieuwe
belastingmaatregel heeft veroor
zaakt, legden alle 300 arbeiders
van de dagploeg 's morgens om
negen uur het werk neer.
Hiermee zetten ze kracht bij aan
hun eis gedurende de eerste drie
maanden van dit jaar een vrgoding
toe te kennen in de kostenstijgingen,
die de BTW heeft teweeggebracht.
Op 1 april treedt namelijk de nieuwe
cao in werking.
Na langdurig intern beraad willig
de de directie de eisen van de stakers
in. Zij besloot in overleg me tonder-
nemersraad en vakbondbestuurders
aan het gehele cao-personeel,
INTERIEUR VERZORGING
MEUBEL TOONKAMER5
ir-nop 'JN56UPG
Bijzondere aandacht vandaag voor enige be
langwekkende artikelen in ZO. Exclusief voor
onze bladen belicht prof. dr. W. Albeda de eco
nomische toestand van ons land onder de kop
Donkere wolken over 1969?
Een ander exclusief artikel is dat van dr. J. D.
Douglas, hoofdredacteur van het Britse algemeen-
christelijke weekblad „The Christian". Hij geeft
een scherpe en objectieve analyse van situatie en
achtergronden, die zijn samengevat in de titel van
zijn verhaal:
Discriminatie voert N.-Ierland naar bittere godsdienstoorlog
Actualiteiten in ZO zijn voorts:
Duik in 't onbekende. Langste zonderling. We gaan meer
zweven. Johnson legde basis. Buitenlander trouwen vergt aan
passing. Chaplin toch Amerika binnen. En verder een groot aan
tal verstrooiingsartikelen en hobbyrubrieken.
(Van een onzer verslaggevers)
bestaande uit ongeveer 600 man, een
kostentoeslag van 25 per maand te
geven tot 1 april „Het was de minst
catastrofale oplossing", aldus de di
rectie.
Men heeft het zakelijk belang wil
len laten prevaleren en het bestaan
van de kunstmestfabriek niet op het
spel willen zetten door een langduri
ge staking. Onmiddellijk na het be
reiken van het akoord gingen de ar
beiders weer aan het werk, hoewel
het nog enige tijd onrustig bleef op
de fabriek.
EMOTIONEEL
Het enige positieve punt dat de di
rectie in deze staking ziet is, dat de
oorzaak niet binnen maar buiten het
bedrijf ligt. Men meent dat de hele
kwestie rond de BTW, die tot hogere
prijzen leidde dan was voorgesteld,
een dusdanig emotioneel karakter
heeft gekregen dat gevolgen eigenlijk
nit konden uitblijven.
Reeds in november vorig jaar heb
ben de diverse vakbonden (de Agle-
mene Bedrijfsgroepen Centrale, de
Christelijke Bedrijfsgroepen Centrale
en St. Willibrordus) bedrijven ge
vraagd met ingang van 1 januari een
extra bedrag an ƒ25 uit te keren,
totdat de cao met ingang van april
zou worden vernieuwd.
De Algemene Werkgeversvere
niging besloot echter het verzoek af
te wijzen. D e bonden reageerden
hierop met een brif dat zij deze
zaak tot 1 april zouden laten rusten.
Men had rekening gehouden met ge
middelde prijsverhoging door de
BTW van 1,3 procent
Omdat dit percentage hoge rbleek
te liggen, werd in een vergadering
van de ondernemersraad van de
ENCK-Deltachemie donderdag het
verzoek gedaan gedurende de over
gangsperiode (januari tot april) een
loonsverhoging van vier procent toe
te kennen. De directie ging hieorp
niet in en verwees naar het overleg
met de vakbonden.
VERZOEK
Zij proberde duidelijk le maken,
dal eventuele stakingen catastrofaal
voor de kunstmestfabriek zouden
kunnen zijn wegens produktieverlies.
Bovendien vroeg zij begrip en deed
het verzoek de onrust bij de werkne
mers te verminderen. De dreiging
van staking zat toen al in de lucht.
Iedereen was de volgende morgen
gewoon aan liet werk gegaan, maar
op een van de afdelingen werd het
plan opgevat toch tot staking over te
gaan. Het aktiegroepje maande colle
ga's van andere afdelingen ook het
werk neer te lggen en om negen uur
lag het gehlee bedrijf plat.
D vakbondsbestuurders probeer
den de stakers te overreden weer aan
het werk te gaan, echter zonder
resultaat. De heer IH. Penninkhof.
hoofdbestuurder van de ABC uit
Amsterdam, verklaarde begrip te
hebben voor de situatie, hoewel men
de staking contractueel afkeurde. Om
erger te voorkomen heeft echter de
vakbond in deze bemiddld
Het resultaat was. dat niet de vier
procent loonsverhoging maar de eer
der door de vakbonden gevraagde
kostenvergoeding van 25 per
maand tot 1 april werd toegewezen.
De directie vond de wilde staking
een trieste affaire omdat men altijd
heeft geprobeerd in goed overleg tot
een akkoord ie koran. Dit is, kenne
lijk ook bij de vakbonden, uit de
hand gelopen.
Omdat de ondernemingsraad niet is
geslaagd de staking, ondanks hel
dringende beroep van de directie, te
voorkomen, zal maandag een extra
vergadering worden gehouden. Dan
zal worden gesproken over het nul
van een dergelijk Instituut, dat ge
faald zou hebben.
De extra uitgave door de toegeken
de vergoeding zal bij de ENCK niet
leiden tot bezu'mgingen. „We kunnen
niet meer bezuin.gen. Duidelijk is dat
wat we met doze kwestie veel gld
kwijt zijn geraakt en dat is niet meer
te vergoeden. D boeren zaaien nu
eenmaal en als ze kunstmest nodig
hebben en wij kunnen het niet leve
ren, dan bestellen z het bij een an
der", aldus de directie.
De mensen zijn zo dom, dat
een herhaalde gewelddaad
hun ten slotte een recht toe
schijnt.
HELVETIUS
EVANGELIE BRACHT
VERDEELDHEID
pagina 2
De barometer geeft de hele
week bij ons een lage stand te
zien. Dit als gevolg van een grote
depressie-aktiviteit. De storm
achtige zuidwestenwind neemt
zondag af. Wel blijft er vrij
zachte lucht aangevoerd van 5
tot 7 graden. Er zijn dit weekein
de afwisselend opklaringen en
enkele buien te verwachten,
maar het koude winterweer blijft
de eerste dagen op een grote
afstand.
Vooruitzichten voor zondag en
maandag: nu en dan neerslag en
over het algemeen weinig veran
dering in temperatuur.
Weersvooruitzichten voor
maandag: zon: minder dan 30
procent, min.temp.: 0 tot 5 gra
den boven normaal, max.temp.:
omstreeks normaal, kans op een
droge periode van minstens 12
uur: 60 procent, kans op een ge
heel droog etmaal: 40 procent.
DE BILT Af en toe zon en I
slechts hier en daar een bui. Tot
matig afnemende zuidwesterltjke f
wind. Iets minder zacht. 1
18 Januari: ron op: 08.39; onder:
17.08; maan op: 09.28: onder 17.09.
Nieuwe maan.
19 «anuart: zon op: 08.38: onder:
17.08: maan op: 10.10: onder 20.14 2S
Januari eerste kwartier.
