Strippen met z9n
allen
Kerkdiensten voor Leiden
en omgeving
Omzetstijging bij
IBM: 52 pet
Huib Goudriaan
nieuwe leidse courant
11
zaterdag 18 JANUARI 1969
LEIDEN Herv. Gemeente: Pie
terskerk vm: geen dienst (zie Vre-
deskerk), Hooglandse kerk vm 10.00:
dr. P L Schoonheim, Marekerk vm
10.30: ds A Makkenze Katwijk a/d
Rijn, Bethlehemkerk-Driftstraat vm
10.00: ds P J D van Malssen, Marana-
thakerk-Lage Morsweg vm 10.00: ds H
J van Achterberg, Bevrij-
dingskerk-Montgomerystraat vm 10.30:
ds Joh Poort, nm 7.00: ds H P
Huisman, Oegstgeest, Koningskerk-Ko-
ningsstraat vm 10.00: ds L Kievit H
Avondmaal, nm 5.00: ds L Kievit,
Dankzegging H Avondmaal, Vre-
deskerk-Burggravenlaan vm 10.30 ds
P Kloek en ds D Kronemeyer, Zuider-
kerk-Lammenschansweg vm 10.00: ds
A J Lamping en dr W v/d Zwaan.
Ver. Vrijz. Hervormden Aula As
serstraat vm 10.30; ds M J Wagenvoorde
Eglise Wallonne, Breestraat vm 10.30:
pasteur Mare Jospin; Academisch
Ziekenhuis vm 10; ds J E Brederveld.
Diaconessenhuis vm 10.30: ds H W Hem-
daal vm 10.30: dienst.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10: ds
Lamping, dr v/d Zwaan (gemeensch
dienst); 6.50 dr v/d Zwaan; Petrakerk,
10 ds Prins Den Haag; 5 ds Maaskant;
Oude Vestkerk, 10 ds v/d Berg, S as-
senheim, 5 ds Prins; Beloftekerk 10 ds
Maaskant, 5 ds Te Winkel, Sassen-
heim; Bevrijdingskerk 9 ds Ruben,
Rijswijk, 5 ds Kronemeijer; Groenho
ven 10.15 ds Ruben; De Mirt 10 de
heer Koning; Vredeskerk 10.30 ds
Kloek, ds Kronemeijer (gemeensch.
dienst).
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 17
leesdiensten.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds Carlier.
Geref. Gemeente: 10 en 5 ds Ver-
gunst, Rotterdam.
Geref. Gemeente in Ned.: 11.30 en
5.30 leesdiensten.
Evang. Luth. Gemeente: 10.15 ds
Irik. Oegstgeest.
Remonstr. Gemeente: 10.30 ds Van
Bilderbeek.
Doopsgezinde Gemeente: 10 dr Cra
mer.
Baptisten Gemeente: 10 en 5 ds Rei-
ling.
Leger des Heils: 10 heiligingsdienst,
12 zondagsschool 6.45 openlucht sa
menkomst 't Gangetje 7.30 verlossings
samenkomst.
Oud-Katholieke Kerk: 9.45 H Mis.
Adventkerk Leiden: 10 bijbelstudie
11 prediking.
Evang. Christengemeenschap: 10 en
5 evangelist Dikkes.
Evangelie Centrum, zondag 10 en
dinsdag 8 de heer Zijlstra.
Pinkstergemeente: 2 evangelist Im-
bert.
ABBENES
Herv. Gemeente: 9.30 ds Keijzer,
HA 18.30 ds Oost HA.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: Adventskerk 10 ds
Lefeber, 6.30 ds Hanemaayer,
Kruiskerk 10 ds Bogers; Opstan-
dingskerk 10 ds Hanemaayer: 5 Jeugd-
üenst, ds Semmelink, Pretoria; Nabij
1 jeugdkapel mej Burggraaf; Zaal
i^tandingskerk 10 de heer Lefeber:
Consistorie Adventskerk zaterdag 19
avondgebed: Marthastichting 10.30 ds
/eveld Amsterdam; Oudshoorn NH
Kerk 10 ds Stapert, Zutphen; 18.30
jeugddienst ds Hilverda, Hilversum:
Sionskerk 9.30 ds Koudstaal, HA 6.30
ds Koudstaal HA; Onderweg 10 ds
Huls, Gouda 6.30 ds Westra, Sassen-
heim; Aula Noord 9.30 ds Van der
Geest, Voorschoten.
Geref. Kerk: Maranathakerk 10 ds
Bakker Katwijk 6.30 ds Westerveld;
Salvatorikerk 10 ds De Jong 6.30 ds
Bakker; Adventskerk, donderdag 7.30
de heer Van Arkel, dovendienst. Goede
Herderkerk 10 ds Westerveld 6.30 ds De
Jong! Aula Morgensterschool 10.45 d«
v/d Neut. Alphen.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 9.30 en
18.30 ds Scholte.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst des
Woords 2.30 ds v/d Ent. Katwijk,
dinsdag 7.30 ds Smits, Sliedrecht.
Oud-Geref. Gemeente: 9.30 en 4
leesdienst.
Remonstrantse Gemeente: 7 dr Cra
mer. Leiden.
Leger des Heils: 10 en 7.30 samen
komst in gebouw Corn de Vla
mingstraat.
Volle Evangelie: 10 en 7 samen
komst in gebouw kindervreugd, Hugo
de Grootstr 10 samenkomst in gebouw
Rhenanialaan.
Baptisten Gemeente: 10 en 6.30 ds
Koekkoek.
Evang. Molukse Kerk: 10 ds Sitana-
la.
Prot. Moluks-Kerk: 11.30 ds Molle
Den Bosch.
TER AAR
Herv. Gemeente: 10 ds Lindenburg
18.30 ds Lindenburg.
Geref. Kerk: 9 30 en 6.30 dr Richel.
Heemstede.
AARLANDERVEEN
Herv. Gemeente: 10 ds Vossers Lei
den. 19 ds Van Doorn.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 ds Borman.
Aiohen a/d Rijn.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst des
Woords 7 ds Biesma Jr Aalsmeer.
BENTHUIZEN
Herv. Gemeente: 9.30 en 6 ds Harke-
ma Zeist.
Geref. Gemeente: 9.30 en 6 ds Ha-
rinck.
HOOGMADE
Herv. Gemeente: 10 ds Honnef, Lei-
derdorp.
HAZERSWOUDE
Herv. Gemeente: 9 ds Stehouwer,
.Alphen a/d Rijn 6.30 ds Van Roon,
Katwijk a Zee.
Geref. Kerk: 10.30 en 5 ds Boven-
berg. Leiden.
HILLEGOM
Herv. Gemeente: 10 ds Bronsgeest
HA 15 Parkwijk ds Bronsgeest HA 19
ds Boogaards.
Geref. Kerk: 10 en 5 ds Pouwels.
Chr. Geref. Kerk: 10 dienst des
Woords 3 ds Carlier Leiden.
Volle-Evangeliezending: Donderdag
8 samenkomst in gebouw Haven 50.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: Dorpskerk 10 ds
Vink Katwijk a Zee 6 ds Meljering
Voorschoten: Ontmoetingskerk 10 ds
Baas 630 ds Tigchelaar Westraan
School Narcisstraat 10.30 ds Bodaan.
Geref. Kerk: 10 ds Van Beek 5 ds
De Vries.
KATWIJK AAN ZEE
Herv. Gemeente: Nieuwe Kerk 10 ds
Boer 6 ds Vink; Oude Kerk 10 ds Van
Hunnik 6 ds Boer Ichtuskerk 10 ds
Van Roon 5 ds Hovius Pniëlkerk
ds Van den Bergh 6 ds Van Hunnik
Gr van Pr school 10 ds De Vos; Over-
duin 2 ds Van Ieperen De Hoeksteen
10 dovendienst; zeehospitium 8.30 ds
Van Beek.
Geref Kerk: Vredeskerk 10 ds Pijl
man 5 ds Van Beek; Triumfatorkerk
10 ds De Vries 5 ds Pijlman.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 9 en 7 ds
Meester Amsterdam; 10.30 en 5 ds
Breen.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 ds Van
der Ent.
Geref. Gemeente: 10 en 5
leesdiensten.
Geref. Gemeenten in Ned: geen op
gave.
DE KAAG
Herv. Gemeente: 10 ds Smit, Noord-
wij kerhout 7 geen dienst
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gemeente: 10 ds Quak 7 ge
meensch. dienst ds Makkinga en ds
Quak.
Geref. Kerk: 10 ds Makkinga 7
Herv Gemeente.
LEIDERDORP
Herv. Gemeente: 9 ds Honnef 5 ds
Oostinga Lisse; Scheppingskerk kapel
11 de heer Vink, Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk: Hoofdstraat 10.30 d;
Van Drie HA 6.30 ds Van Drie HA.
Ver. Vrijz. Hervormden: 10.30 ds
Springer Leiden.
LISSE
Herv. Gemeente: Grote Kerk 10 ds
v/d Velden 7 ds Bijlefeld Amsterdam
Helv Kapel 10 ds Oostinga.
Geref. Kerk: 10 en 5 drs Van der
Woude.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 4.30
ds Verleur.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 4.30 ds
Biesma.
Geref. Gemeente: 10 en 5 ds Suyker,
donderdag 7.30 ds Suyker.
Oud-Geref. Gemeente: 9.30 en 3
leesdiensten, donderdag 7.30 de heer
Schinkelshoek H I Ambacht.
Ned. Prot Bond: geen dienst.
LEIMUIDEN
Herv. Gemeente: 9.30 u: ds Wape
naar, 19 u ds Spoor, Alphen aan den
Rijn.
Geref. Kerk: 9.30 u ds Tiemersma,
Zwammerdam, 7 u gem Jeugddienst
in Herv Kerk, ds Spoor.
NOORDWIJK-BINNEN
Herv. Gemeente: 10 en 7 ds Keu-
ning, HA.
Geref. Kerk: 9.30 u ds Warner, HA.
5 u ds Lijesen, HA, V/d Berghe stich
ting, 11 u ds Warner.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u dr Verheus,
Amsterdam.
NOORDWIJK AAN ZEE
Herv. Gemeente: 10 u dr Jansen, De
Rank, 10 u jeugdkerk 5 u dr Jansen.
Geref. Kerk: 9 u ds Lijesen, HA,
10.30 u ds Dekker, HA, 5 u ds Warner.
Herv. Evangelisatie: 10 u ds Vroeg-
indeweij, Katwijk, 7 u ds Hovius.
Katwijk aZee.
NOORDWIJKERHOUT
Herv. Gemeente: 10 u de heer Hof-
fenaar, Voorhout, De Zilk, 7 u ds
Smits.
NOORDEN
Herv. Gemeente: 9.30 de heer Van
Scherpenzeel, Nieuwveen, 19 u ds Van
der Kooij.
Geref. Kerk: 10 en 7 u ds Vanhae-
len, Mijdrecht.
NIEUWVEEN
Herv. Gemeente: 9.30 en 18.30 u ds
Gebraad, HA.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Hei-
ner, Ter Aar.
NIEUWKOOP
Herv. Gemeente: 10 u ds v/d Kooij,
Noorden, 18.30 u ds Van Ieperen.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u ds Ha-
nenburg.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u de
heer Van Leeuwen.
Remonstrantse Gemeente: 7 u ds
Knoppers, Utrecht.
NIEUW VENNEP
Herv. Gemeente: 9.30 u ds Moerman,
Aalsmeer, HA, 19 u ds Keijzer.
Geref. Kerk: 8.30 en 11.30 en 16.30 u
ds Peddemors, HA.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 15 u ds De
Graaf.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gemeente: 9.30 u ds Lalleman.
Geref. Kerk: 9.30 u ds Averes, Lei-
muiden, 6.30 u ds Hoekstra.
OEGSTGEEST
Herv. Gemeente: Groene kerk, 10.30
u ds Verdonk. Pauluskerk, 10 u ds
Huisman, Gemeentecentrum Lijtweg,
10.30 u de heer Heijloo, zendingskapel.
10 u mej. Slotemaker de Bruine.
Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Vegter.
Volle Evangelie: vrijdag 24 januari,
de heer Jongman (8 uur), Rijnzicht-
weg 27.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: Rijnlands
lyceum, Apollolaan, 8.30 en 15 u ds
Van Raalte, Julianalaan 1, 8.30 en 19 u.
ds Van den Berg.
Ver. Vrijz. Hervormden: 10.30 prof.
dr. De Jonge. Gemeente voor Oorspr.
Christendom: geen dienst.
RIJNSBURG
Herv. Gemeente: GK, 9.30 u ds Van
Gosliga, HA, 5 u ds Wisse Bethelkerk,
9.30 u ds Wisse, HA, 5 u ds Van
Gosliga.
Geref. Kerk: Petrakerk, 9.30 u ds
Bijleveld, 5 u ds Bosma, Maranatha
kerk, 10.15 u ds De Vries. Katwijk, 6
u ds Baayen, 8.45 u ds Baayen, 4.30 u
ds Bijleveld.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en
17.15 u ds Breen.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds De
Vries.
RIJNSATERWOUDE
Herv. Gemeente: 9.30 en 19 u ds
Leenmans.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u dienst des
Woords, 2.15 u ds. Bouw, Schevenin-
gen.
SASSEN'HEIM
Herv. Gemeente: 9 u ds Westra,
10.30 u ds Westra, 7 u ds v/d Blink,
Den Haag.
Geref. Kerk: 10 u ds Te Winkel, 5 u
ds Van den Berg.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u ds Den
Boer.
Ned. Prot. Bond: geen dienst.
VOORHOUT
Herv. Gemeente: 10 u ds Oskamp, 7
u zangdienst jongeren.
VOORSCHOTEN
Herv. Gemeente: dorpskerk, 10 u ds
Meijering, 7 u ds Baas, Katwijk Rijn,
Hulp en Heil,10 u ds Mackaay, Oegst
geest, Rijndijk 10 u de heer Van Til,
Rotterdam.
Geref. Kerk: 9, 10.30 en 5 u ds Mod
deraar.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 17 u
ds Hoekstra.
VALKENBURG
Herv. Gemeente: 10 u ds Zonneveld,
6.30 u ds Zonneveld.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u ds
Wilschut. Soestdijk.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 10 en 17 u
ds Van Raalte.
WARMOND
Herv. Gemeente: 10 u ds Snijders, 7
u ds v/d Velden, Lisse.
WADDINXVEEN
Herv. Gemeente: 9.30 if ds Van 't
Veld, 630 u ds Van Vliet, Zetten-An-
delst. Esdoornlaan, 9.30 u' ds Van It-
terzon, Gouda, 6.30 u ds v/d Heuvel,
Bethelkerk, 9.30 u ds v/d Heuvel, 5 ds
Van 't Veld, Immanuelkerk 9.30 u dr
Van Haarlem, 7 u ds Kloek.
Geref. Kerk: 9., 10.30 en 6.30 u. kan
didaat De Kok.
Chr. Afgesch. Gemeente: 9.30 en 5 u
ds Verloop.
Remonstr. Kerk: Geen dienst.
WOUBRUGGE
Herv. Gemeente: 9.30 en 630 u ds
Franken HA.
Geref. Kerk: 9.30 ds Hoekstra, Oude
en Nieuwe Wetering, 6.30 u ds Deth-
mers.
WASSENAAR
Herv. Gemeente: Dorpskerk, 10 u dr
Frederikse, 7 u ds Wiersma, Kieviet-
kerk, 9 u jeugdkerk, 10 u ds Wiersma,
Messiaskerk, 10 u ds Van Zanten,
dorpscentrum, 10 u kinderdiensten,
Deylerhuis, 10 u jeugddienst.
Geref. Kerk: 10 u ds Van de Meu-
len, 5 u bijzondere dienst. Wasse
naar-zuid 10 en 5 u ds Bech, HA.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u prof. dh
Beek, Amsterdam.
Herv. Geref. Evangelisatie: 10 u ds
Ottevanger, Oegstgeest; 6.30 u ds
Vroegindewey, Katwijk.
ZOETERMEER
Herv. Gemeente: 9 u ds Vos, Gouda,
11 u ds De Jong, 16 u ds Vroeginde-
weij, 16 u ds Vroegindeweij, Katwijk,
18.30 u dr Elfferich, Voorburg.
Geref. Kerk: 9 u en 10.30 u ds Kam
per, 17 u én 18.30 u ds Penning.
Geref. Gemeente: 10 en 1830 u
leesdiensten.
Geref. Kerk Vrijgemaakt: 9.45 en 15
u ds Van Deursen, Haarlem.
Oud-Geref. Gemeente: 14.30 u en
18.30 u leesdiensten.
Ver. Vrijz. Hervormden: 10.30 u ds
Van der Laarse, Delft.
ZOETE RW OUDE
Herv. Gemeente: 10 u de heer Loe
rakker.
ZWAMMERDAM
Herv. Gemeente: 10 u ds Heijmans,
Boskoop, 6.30 u ds Bogers, Alphen a.d.
Rijn.
Geref. Kerk: 10 u ds Dedhmers,
Woubrugge, 6.30 u ds Tiemersma.
Remonstr. Gemeente: geen dienst.
ZEVENHOVEN
Herv. Gemeente: 9.30 u ds Reijenga.
Geref. Kerk: 9.30 u en 7 u ds Mool-
huizen, Leiden.
Brother industries
ook in Nederland
AMSTERDAM Brother industries
Ltd te Nagoya (Japan), producent van
o.m. naai-, brei- en schrijfmachines,
heeft Brother International (Nederland)
N.V. opgericht. De vennootschap heeft
ten doel de verkoop van technische
artikelen, met name naai-, brei- en
schrijfmachines in Nederland te behar
tigen. Het concern in Japan neemt 24
procent van de wereldomzet in naai
machines voor zijn rekening. De ge
consolideerde halfjaarlijkse balans in
1968 gaf een omzetcijfer aan van 200
miljoen dollar.
Het maatschappelijk kapitaal van de
vestiging in Nederland bedraagt
f 500.000.
Netto intrinsieke
waarde Unitas
ROTTERDAM De netto intrin
sieke waarde van de aandelen Unitas
bedroeg op 15 dezer f 535. Dit komt
overeen met een pro forma afgifte-
prijs van f 557. Op 16 december 1968
waren de cijfers resp. f 556 en f 579.
AMSTERDAM De omzet van
IBM Nederland N.V. over 1968 heeft
f 355,5 min bedragen. In vergelijking
met 1967, toen een omzet werd be
reikt van f 234,0 min, betekent dit
een stijging van 52 pet. De winst over
1968, na aftrek van belastingen, be
draagt f 63,5 min. Dit is 99 pet hoger
dan over 1967, toen een winst werd
geboekt van f 31,9 min.
Contante tvissplkoprxpn
Brussel 7.20''.—7.21"» Frankfort
Stockholm 69.97U—10.02"», Zürlch 83.68'/t-
83.73Vi, Milaan 57.96'/»—58.01'/». Kopenhagen
48.16'/», Oslo 50.551/»—50.60»/», Wenen
13.99'/»—14.00'/., Lissabon 12.71'/.—11.72?*.
Mark' en viatterijberichlen
KATWIJK AAN DEN RIJN. 17 Januari
Groenteveiling: waspeen A extra 83a AI
690-910, All 460—780. BI 830-1200, Bil
25062a CII 510—750,( breekpeen I 690-800.
II 210—280. boerenkool 42—60, koolraap
13—36, kroten Al 350—400. Bi 230. rode
kool 34—90, spruiten 40—13a uien 530-390,
selderie 12—13.
Aanvoer waspeen 148.000 kg.
TER AAR, 17 Januari Groentevel-
llng:wltlof AI 86—106, All 82—88, Bil 61—
83, II 52-53, afwijkend 39-6,8 stek 7—28,
spruiten A 85—95, B 56. D 68, aardappelen
16, alles per kg; sla I 13—16, II 12—14,
alles per stuk; boerenkool 19&-210 per
kist.
DICK BOS
TOM POES
KAPPIE
LUCKY LUKE
Een gevel beschilderd met
felle kleuren. Hierachter de
enige Nederlandse winkel, waar
alleen stripverhalen worden
verkocht. Het is half een
*s middags. Een jonge vrouw
komt binnen en begint ge
boeid in een stapel hoekjes te
bladeren.
Waarom doet u dat? „Ik
verzamel Heer Bommel en
Tom Poes, en die serie is zo
uitgebreid, dat je er je hele le
ven wel aan kunt wijden. Do
nald Duck verzamelde ik ook,
maar die heb ik nu compleet.
„Ik las Tom Poes al omstreeks
1950, toen ik heel klein was.
Mijn ouders kochten alle boekjes
en als ik ze had gelezen gaf ik ze
weg aan kinderen van de buurt.
Daar heb ik nu ontzettend veel
spijt van en ik moet olie moge
lijke moeite doen de strips weer
terug te krijgen."
Leest u ze nog? ,Jk lees ze nog
steeds, maar wel anders dan
vroeger. Tom Poes vind ik van
tekst en illustratie de allerbeste
van de strips."
Lambiek
De jonge vrouw Is Madeleine Vos
(22) uit Amsterdam, studente Neder
lands. Een van de velen, gegrepen
door de strip vroeger „beeldro
man" i—, die hun koophonger kunnen
bevredigen in de stripwinkel van
Kees Kousemaker.
„Lambiek", zoals de winkel Is ge
noemd naar de stripfiguur uit Suske
en Wiske, is te vinden aan de
Amsterdamse Kerkstraat, vlakbij de
Leidsestraat..
Lambiek werd 8 november vorig
jaar geopend. Sindsdien heeft Kees
Kousemaker (26) goede zaken gedaan
met nieuwe en oude stripboeken. Hij
verkoopt niet alleen alle nieuwe
strips, maar ook antiquarische („die
dingen uit de jaren vijftig, die ner
gens meer te vinden zijn") en antieke
van voor de eerste wereldoorlog.
Liefhebbers kunnen in Lambiek
ook truien en posters met stripfigu
ren, de originele werktekeningen van
de striptekenaars, kortom alles kopen
wat met strips te maken heeft.
Grote waarde
De prijzen lopen nogal uiteen. Het
duurste boek Is een Franse encyclo
pedie over de strip: ƒ45. De duurste
strip is een antiquarische, het eerste
Tom Poesverhaal („Tom Poes en het
geheim van de blauwe aarde"): ƒ55.
Nieuwe stripboeken als Asterix
kosten 1,95, en Bruintje Beer kost
4. In totaal zijn er ongeveer 2500
oude en nieuwe stripboeken in Lam
biek te vinden.
Kees Kousemaker vindt het „ge
weldig moeilijk" oude strips in te
kopen van particulieren. „De
mensen zijn er meestal erg aan ge
hecht; niemand wil er afstand van
doen."
Maar er zijn ook mensen die oude
stripboeken of in plakboeken bijeen
gebrachte strips uit kranten op zol
der hebben liggen zonder dat ze we
ten voor hoeveel waarde ze bezitten.
„Inplaats van ze op zolder te laten
liggen, kunnen ze die boeken beter
onder verzamelaars verspreiden",
vindt Kees Kousemaker.
Jeugdsentiment
Kousemaker studeerde sociologie in
Utrecht hij is afkomstig uit Zeist
KEES KOUSEMAKER (met goeie, ouwe Tekko Taks en moderne
Pravda-strip) in zijn zaak: ...als jongetje knipte ik Tekko Taks
uit Trouw
gaf zijn studie op, en bracht enige
maanden in Amsterdam door om
winkelruimte te zoeken. „Na deze
ruimte te hebben gevonden, ben ik
met een vriend een maand lang elke
dag en avond bezig geweest met ver
bouwen."
Hoe kwam u op het idee zo'n win
kel te beginnen?
„Ik merkte dat door een
verschijnsel als „jeugdsentiment Ja
ren vijftig" en andere omstandighe
den in de samenleving er erg veel
interesse voor strips begon te
ontstaan. Ik wist ook dat er een
„Stripschap" (een vereniging, die het
centrum wil zijn van alle strip-lief
hebbers) was opgericht, en dat er
geen goeie winkel was waar je nieu
we en oude strips kon krijgen.
Als kind knipte ik de strip Tekko
Taks uit Trouw: ik haalde ouwe
kranten op en legde dan de uitge
knipte strips op stapeltjes. Maar nu
zijn er niet alleen kinderen, maar
ook zoveel volwassenen mee bezig,
zodat de strip later echt meer als een
cultuurgoed zal worden gewaar
deerd.
Kunstvorm
Er komen trouwens steeds meer
strips voor volwassenen. Strips inspi
reren ook de kunst en de kunst
wordt geïnspireerd door strips. Ik ge
loof dat goeie stripverhalen een
kunstvprm apart kunnen vormen. De
mogelijkheden zijn er in ieder geval
voor: er moet een goeie combinatie
van tekst en prent te maken zijn."
Hoe verklaart Kousemaker de ko
meetachtige opkomst van de strip
van de laatste jaren?
„De mensen worden eerlijker en
vrijer en schamen zich er niet meer
voor strips te lezen. Verder hebben
sommigen een trauma, omdat ze als
kind geen „beeldromans" mochten le
zen: een stuk jeugdsentiment, waar
om ze nu strips gaan kopen. Vroeger
werd gezegd dat kinderen lui werden
van stripverhalen lezen; maar nu be
gint de schoolradio al met een serie
over de strip."
Oude helden
De grootste groep verzamelaars -
waar Kousemaker een belangrijke
klandizie van heeft bestaat uit
mensen van 18 tot 35 jaar. Ze kopen
in de eerste plaats Tom Poes, Fokkie
Flink en Eric de Noorman, series die
ze graag compleet willen hebben.
Grote interesse is er verder voor
Kapitein Rob en nieuwe strips als
Bruintje Beer, Asterix en Lucky Lu
ke. Andere goed verkochte titels:
Suske en Wiske, Batman, Superman,
Gordon en Valiant.
Veel kopers worden geïnspireerd
door jeugdherinneringen een trau
ma, zegt Kousemaker! uit de Jaren
vijftig, met striphelden als de nobele
•trijder Eric de Noorman, de weinig
woorden gebruikende wreker van het
onrecht detective Dick Bos (die stie
kem onder schoolbanken moest wor
den gelezen) en stoere zeeman Kapi
tein Rob.
Hoogtepunten
De geschiedenis van de kran-
te-strip in Nederland begint met Bul
letje en Bonestaak (1921) van A. M.
de Jong en G. van Raemdonck ln Het
Volk. In en na de oorlog bereikt te
kenaar Alfred Mazure een hoogte
punt met Dick Bos (1941).
Mazure dringt tot de internationale
markt door met zijn Jane en zijn
Sam Stone-serie ln de Engelse pers.
Maar Dick Bos is zijn eigenlijke cre
atie. Tijdens en vlak na de oorlog
bezorgt deze eerste echte Neder
landse beeldroman-held de opvoeder?
heel wat grijze haren. Hij wordt als
een smaak-bedervende plaag
beschouwd.
Niet te overtreffen is natuurlijk
Marten Toonder met zijn legenda
risch geworden Tom Poes. die in 1938
werd geboren. De omstreeks 1950 in
Nederland populair wordende Tom
Poes wordt zo gretig gelezen, dat de
uitdrukking „als je begrijpt wat ik
bedoel" van Nederlands enige echte
heer (om met Godfried Bomans te
spreken) Ollie B. Bommel een staan
de uitdrukking wordt
In Toonders studio komen ook tot
leven Panda (1946), Kapple (1946), Ol
ie Kapoen. Holle Pinkel, Koning Hol
lewijn (1954) en tal van andere strip
figuren.
Tahoe doorbroken
Pas in de jaren zestig begint de
strip de grote massa te bereiken.
Wellicht onder invloed van de tele
visie die Immers dagelijks beeld
verhalen brengt wordt het taboe
van de strip doorbroken.
In het najaar van 1967 richt H. P.
Frankfurther te Amsterdam, met ge
lijkgezinden, zelfs een „Stripschap"
op. Doel is propaganda voor de strip
te maken en een goede documentatie
op te bouwen.
Directe aanleiding voor de oprich
ting: het bijna weggooien van de
laatste resten van Eric de Noorman.
In zakken liggen de laatste 10.000
boekjes op de papiergroothandel te
wachten. Deze weinig eervolle onder
gang kan gelukkig worden voorko
men en Frankfurther bespoedigt de
oprichting van zijn Slripschap.
MADELEINE VOS:
Tom Poes de allerbeste
ERIC DE NOORMAN
Een jaar later 8 november
1968 gaat de eerste, echte Ne
derlandse stripwinkel open:
Lambiek, afsluiting van een ont
wikkeling?
Zonder blikken of blozen ko
pen daar nu al weer enkele
maanden grote mannen en
vrouwen beeldverhalen („Het
staat zo gek als een volwassen
vent in de boekhandel naar Do
nald Duck vraagt").
Misschien, misschien dat zo'n
vraag nog hier en daar als gek
wordt ervaren. Maar het kan
nu echt niet lang meer duren:
het strippen met z'n allen.
