Leiden beklaagt zich bij
kabinet en parlement
19.9529.35
39!
DeMantelspecialist
Branding-aasgier op
jacht naar rijke buit
Commentaar
De Mantelspecialist
95
Financieel in het moeras
YAINI HET DRAAIBOEK1
Politie is er niet
voor niets
Hartekreet
Wet vertoont
ernstige
gebreken
De eerste
lammeren
W. J. Loeve geen
voorzitter meer
Gebedsdiensten
kan zich ten enen male
niet permitteren dat
artikelen, een jaar gele
den gemaakt nog in
zijn collecties hangen.
Hij heeft ze er allemaal
radicaal uitgehaald en
gaat ze nu nagenoeg
cadeau geven. Let wel:
stuk voor stuk dragen
ze de naam
„De Mantelspecialist"
met ere
Mantelkostuums
en Mantels
mode 1967/68
goed en mooi
u bespaart nu
40 a 50 gulden
per stuk.
met bont
TUSSEN DIE BLADZIJDEN
nieuwe leidse courant
3
vrijdag 17 januari 196?
Dit zestal heeft de
aandacht van de rege
ring gevestigd op de
schrijnende actualiteit
van het gezegde „Lei
den in last". Burge
meester Van der Wil
ligen en de wethou
ders Sannes, Menken,
Harmsen, mevr. Den
Haan en Piena.
LEIDEN Wanneer de minis
ters van binnenlandse zaken en
van financiën hun wetsontwerp
over de verruiming van het ge
meentelijk belastinggebied zonder
meer doorzetten, dan is Leiden in
last. Oorzaken zijn o.m. de sociaal
zwakke bevolking, Leidens cen
trumfunctie en het grote sane
ringsprobleem. In deze zin schrij
ven B. en W. van Leiden namens
de gemeenteraad in een adres aan
ministerraad en Tweede Kamer.
Zonder opheffing van de ernstige
tekortkomingen van de financiële-
verhoudingswet 1960 zijn de ge
volgen voor Leiden bijzonder
ernstig, verwacht het Leidse ge
meentebestuur.
Wijzend op de toenemende exploi
tatietekorten van f 1.6 miljoen over
1966. f3,2 min over 1967, ca. f3 min
in 1968 en rond f3,8 min begroot
over 1969, pleiten B. en W. allereerst
voor een werkelijk objectieve mid
delentoedeling door het rijk.
Sociale zorg
De kritiek op de huidige financiële
verhouding tussen rijk en gemeente,
mag uit het volgende voorbeeld blij
ken. Van de kosten voor sociale zorg
ontvangen gemeenten 80 procent te
rug uit het gemeentefonds. Over
1967 varieerden de uitgaven voor dit
doel in 13 met Leiden vergelijkbare
gemeenten van f 45.82 tot f 106,63 per
inwoner. Ten laste van de gemeen
ten bleef derhalve f9,16 of f21,33 (20
pet.). De ene gemeente moet dus
aanzienlijk meer uitgeven dan de
andere. En het zijn juist de gemeen
ten met een structureel zwakke be
volkingsopbouw, waarin ook op an
dere sociale terreinen een zwaarder
beroep wordt gedaan op de gemeen
tekas. Zo moet Leiden met zijn soci
aal zwakke bevolking op zijn begro
ting van f83,7 min voor dit jaar f 1,7
min toeleggen op de rijksbijdragen
voor sociale zorg. Aan indirecte of
apparaatskosten zal ca. f 1,4 miljoen
moeten srorden opgebracht. Samen
ruiig f3,1 miljoen aan extra uitga-
uii|
venïvoor sociale zorg.
Onderivijs
Een ander sprekend voorbeeld
vormen de kosten voor onderwijs:
Leiden komt dit jaar ruim f 1 miljoen
tekort aan de uitkeringsbedragen
van het rijk. Vooral gemeenten met
een duidelijke centrumfunctie (ook)
op onderwijsgebied zijn van deze la
ge uitkeringsnormen de dupe. Zoals
Leiden, waar in 1967 van alle
vhmo-leerlingen liefst 61 procent en
28 procent van alle ulo-leerlingen
Onze ministers en Tweede Kamer
leden hebben een in een stemmige
grijsblauwe omslag gevatte harte
kreet van Leiden onder ogen ge
kregen. In sobere letters het motto:
Leiden in last?; in nog soberder
lettertjes: Een pleidooi voor herzie
ning van de Financiële-verhoudings-
wet 1960 voorafgaande aan de ver
ruiming van het eigen gemeentelijk
belastinggebied.
Met deze brochure is het Leidse
gemeentebestuur, evenals onlangs
met de huisvestingsnota, op een toe
te juichen wijze aan de weg gaan
timmeren, aan de „rijksweg" dan
nog wel. Niet zomaar met een paar
holle kreten, maar goed gedocu
menteerd en geargumenteerd.
Het kan niet anders, dachten wij,
of dit initiatief moet iets uitwerken.
De visie van B. en W. van Leiden
ten aanzien van de zorglijke finan
ciële positie van onze stad en de
oorzaken daarvan, klinken nu
rechtstreeks door naar de plaats
waar dit thuis hoort: de centrale
overheid.
Het Leidse gemeentebestuur heft
deze brochure uit boven het be
perkte niveau van een oratio pro
domo door het feitelijke probleem
ook in zijn algemeenheid te bena
deren, wat duidelijk blijkt uit de
slotzin van de conclusies: „Wij me
nen de belangen van de regering en
daarmee die van de Nederlandse
samenleving te dienen, wanneer wij
u adviseren het wetsontwerp tot
wijziging van de bepalingen inzake
gemeentelijke en provinciale belan
gen eerst in de openbare vergade
ring van de Tweede Kamer aan de
orde te stellen nadat de ernstige
tekortkomingen van de Financiële-
veihoudingswet 1960 zijn opgehe
ven".
Maar hoe algemeen het probleem
nk is, voor Leiden met zijn bijzon
der moeilijke structuur is de situa
tie wel heel zorglijk. Het is daar
om juist, dat het gemeentebestuur
no eens op zo gedegen wijze
na*r voien heeft gebracht.
afkomstig waren uit buurgemeenten.
Dat het kostenbesef in Leiden be
paald niet ontbreekt, blijkt uit de
exploitatie van alle scholen, die hier
wellicht als enige gemeente in
den lande gebeurt door een scho-
lendienst, waarin de kosten tot het
uiterste minimum kopden worden
teruggebracht
Belastingen
De structureel zwakke bevol
kingsopbouw komt o.m. tot uitdruk
king in het gemiddeld inkomen per
belastingplichtige. Het laatste jaar
waarover cijfers beschikbaar zijn
(1963), bedroeg dit voor Leiden f 6338
tegen f 7344 voor Zuid-Holland.
In tegenstellingdaarmee staat
Leiden met zijn eigen belastingen en
heffingen aan dc top. De gemiddelde
opbrengst in 13 vergelijkbare ge
meenten zal dit jaar f 56,57 per in
woner zijn, terwijl het in Leiden
liefst f 74,08 bedraagt. De verschillen
in inkomsten uit openbare nutsbe
drijven zijn overeenkomstig. Hieruit
volgt dat een eventuele meerop
brengst ingevolge de voorgestelde
uitbreiding van het gemeentelijk be
lastinggebied voor een groot deel
van de niet of weinig draagkrachtige
gebruikers van onroerend goed zou
moeten komen. Nog ernstiger wordt
dit, omdat de heffingen verplaatst
moeten worden naar de gebruikers
van onroerend goed ten gunste van
de eigenaren.
Straf
„Wij noemen het een volstrekt pa
radoxale situatie", aldus B. en W.,
„dat een gemeente door de structu
reel zwakke opbouw van haar bevol
king aan de ene kant wordt genood
zaakt tot zeer hoge uitgaven die
voortvloeien uit deze zwakke bevol
kingsstructuur, en aan de andere
kant wordt verplicht een dergelijke
bevolking te straffen door haar voor
diezelfde lasten extra heffingen op
te leggen om het budget in even
wicht te houden. Daar komt nog bij
dat Leiden door de afgekondigde
afschaffing van de vermakelijk
heidsbelasting nog eens ruim een
half miljoen aan inkomsten moet
derven, die voor een groot deel door
niet-ingezetenen worden ingebracht
(centrumfunctie) en straks op de ei
gen bevolking moeten worden ver
naald".
Uittocht
Een gevolg van een en ander is dat
nog meer dan nu dc inwoners die
zich dat financieel kunnen veroorlo
ven, zich na/ de buurgemeenten
gaan verplaatsen. En dat zijn nu
juist degenen die zich een offer voor
de gemeentekas zouden kunnen ver
oorloven.
Het gemiddelde inkomen per gezin
in de randgemeenten lag in 1963 al
op f 8648 en in Leiden op f 6330, een
verschil van 36 procent. De ten laste
van de gemeenten blijvende uitga
ven voor sociale zorg lagen in 1967
voor de randgemeenten op f11,11
per inwoner en in Leiden op f 18,98
ofwel een verschil van 71 procent
Sanering
Leiden, met op Amsterdam na de
grootste oude binnenstad van ons
land, kampt bovendien met een ont
zaglijk groot saneringsprobleem. Die
sanering gaat in de komende jaren
de Leidse begroting voor een aantal
miljoenen guldens belasten, ondanks
de rijksbijdrage van 80 procent in de
aankoopkosten van saneringspanden.
Om de schrijnende woningnood en
de sanering fundamenteel te kunnen
aanpakken is het noodzakelijk het
bouwplan Merenwijk (6000 wonin
gen voor 20.000 mensen) te verwe-
ZOETERWOUDE Gister
middag ontdekten bewoners
van de Vrouwenweg in het wei
land aan de overzijde van de
Vrouwenvaart tussen daar
grazende schapen twee pas ge
boren lammeren. Zij zijn van de
expediteur L. Onderwater en
werden naar een beschutte
plaats overgebracht.
Ch ina-filmavond
LEIDEN Dank zij medewer
king van het Leids Academisch
Kunstcentrum de overeenkomst
hiervoor is deze maand ingegaan
kan de stichting Leidse Sinee-
klup voortaan van de filmzaal van
het academiegebouw aan het Ra
penburg gebruik maken. Gister
avond hadden de eerste twee
voorstellingen plaats.
Vertoond werd de kleurenfilm
„China nu" van de Britse cineast
Felix Greene. In deze film geeft
Greene (die hiervoor ruim 24.000 km
door China reisde) een registratie
van het leven op het land en in de
steden van het hedendaagse China.
Hij interviewde er vele mensen voor.
De film laat ook zien hoe Mao-tse-
Tung, die leider was van de guerilla's
tegen het leger van Chiang-kai-Shek,
door middel van een revolutie aan
de macht kwam.
Vooraf werd een Amerikaanse
„anti-Mao"-filmpje gedraaid: Red
China, bedoeld als voorlichting voor
het Amerikaanse volk.
Na de twee voorstellingen had
gisteravond op de zolder van het
V.V.S.L.-gebouw onder leiding van
de sinoloog prof. Zürcher een dis
cussie plaats over beide films.
zenlijken. Dat zal binnen 6 jaar
moeten worden voltooid. Voor rente
en afschrijving van „bovenwijkse"
voorzieningen moet jaarlijks ca. f 1,5
min afgezien van de exploitatie
lasten op de gemeentebegroting
terechtkomen. Ook de onvermijde
lijk zeer hoge grondkosten, als ge
volg van de slechte structuur van de
grond, moeten wellicht gedeeltelijk
uit het jaarlijkse budget; worden
bestreden.
Het Leidse gemeentebestuur con
cludeert dat de componenten van de
uitkeringen uit het gemeentefonds
volstrekt aanvechtbaar zijn en dat
de financiële- verhoudingswet 1960
eerst van haar ernstige tekortkomin
gen moet worden gezuiverd, voordat
het onderhavige wetsontwerp mag
worden doorgezet. Anders is Leiden
nog veel erger in last
LEIDEN De voorzitter van de
afdeling Leiden van de Ned. Chr.
Bond van Overheidspersoneel, de
heer W. J. Loeve, zal binneiYkort
om gezondheidsredenen deze functie
neerleggen.
ACADEMISCHE EXAMENS
I.EIDEN', 16 januari Hand. ex. Engelse
taal- en letterkunde? de heer R van Oort-
merssen (Den Haag), mej. P M v d
Kreeke (Wassenaar)kand. ex. culturele
antropologie: mevr. D A Arnoldus-Schrö-
der (Leiden).
Ingezonden
De kerken van Christus in Leiden
nodigen u uit voor het bijwonen van
drie oecumenische samenkomsten,
die in het kader van de gebeds
week voor de eenlheid van de Chris
tenen zullen worden gehouden op:
maandag 20 januari, woensdag 22
januari en vrijdag 24 januari, tel
kens om half acht in de Antonius-
kerk van Leiden zuid-west, bij de
kruising Vijf Meilaan en Churchdll-
laan. De Wereldraad van Kerken in
Genève en het Centrum van Chris
telijke Eenheid in Lyon hebben voor
deze samenkomsten liturgieën sa
mengesteld, waarin geestelijken en
leken van de nog verdeelde kerk
van Christus voorgaan. In elk van
deze diensten zullen steeds weer an
dere kerken worden vertegenwoor
digd.
Willen wij het gebod van de een
heid ernstig nemen, dan kunnen we
nu uiting geven aan onze spijt over
de verdeeldheid, ons verlangen naar
de eenheid en onze vreugde over
wat reeds samen kan.
Geeft u getuigenis van erkenning
en waardering van en voor elkaar
door deze samenkomst bij te wonen.
U bent van harte welkom.
LEIDEN Ter gelegenheid van
het feit dat hij 50 jaar geleden te
Leiden promoveerde, ontving prof.
mr. R. P. Clevinga gisteren ten
huize van mr. E. A. Zorab, oud-
vice-president van het Gerechtshof
te Den Haag, uit handen van prof.
dr. W. H. Nagel een jubileumbul.
Propagandist van goede mantelmode
Ook nu zelfs, mag u gerust de hoogste eisen stellen
aan kwaliteiten afwerking.
DEN HAAG
ROTTERDAM
LEIDEN
HAARLEM
AMERSFOORT
BREOA
Lelden: Haarlemmerstraat 163
Maandag in Kleine Bnreht
Politiek café
jongerengroepen
LEIDEN Op maandagavond 20
januari, 8 uur, organiseren de poli
tieke jongerengroepen Arjos, CHJO
en KVPJG een politiek café in de
Kleine Burcht, Nieuwe Rijn 19. Het
onderwerp van deze avond zal zijn:
„Oorlog en Vrede". Het AR Kamer
lid mr. dr. N. G. Geelkerken en
studentenpastooor J. A. A. van Well
zijn bereid gevonden het onder
werp in te leiden.
Hoewel de landelijke besturen
van de jongerenorganisaties nog
niet de weg naar een gezamenlijk
optrekken konden vinden, zullen de
plaatselijke jongerengroepen de
seniorenbesturen blijven aansporen
tot uitvoering van het rapport van
de achttien, voor zover dit op de
plaatselijke situatie in Leiden van
toepassing is.
[*\W»WftA*AW>WMWtfUUMWMMAA««MlAAAA»MAAAAAAAA<AAAAAAAA«AAA«A««»««A«AA««A«.AA.A...........,..........n..Vnnnf[fir||W|fLrJ
STUDIO Regisseur Joseph
Loscy heeft voor zijn negen
tiende film het scenario laten
schrijven door de Amerikaanse
toneelschrijver Tennessee Wil
liams. Voor de hoofdrollen con
tracteerde hij het echtpaar Eliza
beth Taylor - Richard Burton.
Elizabeth speelt de rijke despote
Flora Goforth en Richard de
klaploper-kunstenaar Chris Flan
ders, die als een aasgier op haar
geld afkomt.
Flanders is de „engel des doods".
De engel die stervende rijke dame
tjes opzoekt om „binnen" te raken.
Flora Goforth is zijn zoveelste
slachtoffer.
Flora lijdt aan een ongeneeslijke
ziekte, waarvan vreselijke woe
de-uitbarstingen het gevolg zijn. De
komst van de „engel des doods"
brengt haar volkomen tot waanzin.
De ziekte vreet zich voort in haar
lichaam en zij sterft in de armen
van haar „minnaar" die haar heeft
afgewezen.
Liz Taylor geeft voortreffelijk
gestalte aan de vrouw die balan
ceert op de grens tussen leven en
dood. Richard Burton is een excel-,
lente bedrieger die profiteert van
haar onevenwichtig karakter.
In prachtig uitgebalanceerde beel
den roept Losey een ondefinieerbare
spanning op. Ragfijn zien wij het
eiland met zijn futuristische
bouwsels (de typische villa e.a.) te
midden van de ruige rotsbodem.
De titel „Branding" wil het
stukslaan van de golven op de
rotsen symboliseren en het be
angstigende ritme in een film die
naar een ongeloofwaardige climax
leidt.
(De Burtons in Tennessee Willi-
ams-sfeer)
Sjors en Sjimmie op
het pirateneiland
CAMERA (alleen woensdag- en
zondagmiddag 2.30 uur) „Sjors en
Sjimmie op het pirateneiland" Is
een kinderfilm uit de bekende
reeks. Vrijwel alle kinderen vinden
het prachtig. Een voordeel is, dat
Nederlands wordt gesproken.
De pi stol er o van
Ave Maria
REX „De pistolero van Ave
Maria" is een doorsnee wildwestver-
haal over een dappere man, die af
rekent met een hele streek terrori
serende bende. Zijn beloning is een
lang en gelukkig leven met het een tamelijk luchtig gevalletje ge-
meisje van wie hij houdt. worden.
(Het bekende wildwest-recept). (Luchtig speurwerk)
Mondo Freudo
LIDO In het genre van de se-
mi-documentaire door Mondo Cane
in het leven geroepen heeft regisseur
R. L. Frost een filmpje gemaakt
over allerlei seksuele genoegens en
rariteiten in V.S., Japan, Mexico,
Duitsland en Engeland, alles onder
de titel „Mondo Freödo".
De documentaire is wat in de ver
drukking gekomen. Telkens komt
naar voren, dat men om een lekker
werkje te krijgen zo het een en
ander in scène heeft gezet.
(Commercieel seksfilmpje)
Lady in cement
TRIANON In „Lady in
cement" is Frank Sinatra gebom
bardeerd tot speurder. Hij ontdekt
bij het duiken in zee op de bodem
het stoffelijk overschot van een
meisje, dat daar is vastgecement.
Het ziet er allemaal heel luguber
uit, maar dank zij de fijne humor
die als een gouden draadje door
de film loopt, is het al met al toch
Rej
vrises
CAMERA (alleen vrijdag- en za
terdagavond 11.30 uur) „Les dia-
boliques". Befaamde film van Clou
zot met in de hoofdrollen Simone
Signoret en Véra Clouzot.
CAMERA (alleen woensdagavond
7 en 9-15 uur voor leden van K. en
O.) „De man die verdwijnen
moest". Vakkundig opgewekte span
ning door Alfred Hitchcock.
Prolongaties
LUXOR „De groene baretten".
Tweede week. Zeer eenzijdig beeld
van de Vietnam-oorlog.
CAMERA „Un idiot a Paris".
Tweede week. Kostelijke humor
met Jean Lefebre als zonderling.
REX (alleen vrijdag- en zaterdag
avond 11.30 uur) „Dracula".
Tweede week. Traditionele griezel
film.
55
DEN HAAG De 26-jarige
bestuurder van een vrachtauto met
aanhanger uit Delft, was een lastige.
Hij wilde op de Damlaan in
Leidschendam met alle geweld links
van de weg gaan staan, omdat hij
daar bij een bakker een lading meel
moest lossen. Zijn verkeersmanoeuvres
waren zodanig, dat hij het verkeer
stremde en daardoor kwam er een
politieman aan te pas die de chauffeur
sommeerde door te rijden naar een
wat verderop gelegen plein, teneinde
daar te keren en op die manier nor
maal voor de bakkerij te komen.
Aan die sommatie gaf de chauffeur
geen gehoor integendeel, hij „rukte
op" naar het linker weggedeelte. Ver
volgens vroeg de politie het rijbewijs
van de Delftenaar doch hij weigerde
dat de politieman terhand te stellen.
„Een lastige klant", zo constateerde
de officier van justitie bij de Haagse
politierechter voor wie de chauffeur
zich moest verantwoorden, doch hij
liet er verstek gaan. De politieman
deed verslag van zijn ervaringen, die
niet zo prettig waren. Verdachte was
later nog op het politiebureau
verschenen, doch had geen ongelijk
willen erkennen.
Maar collega's van verdachte uit
Delft hadden geïnformeerd, of dat
procesverbaal wel door moest gaan.
omdat zij gezamenlijk voor de boete
zouden moeten opdraaien.
„Dat is dan wel jammer voor hen",
gaf de officier te kennen. „Het gaat
niet aan, dat iedere chauffeur maar
doet hetgeen hem goeddunkt, de poli
tie is er niet voor niets".
En daarom luidde de eis f300 boete
waarvan echter f200 voorwaardelijk
voor het niet opvolgen van het poli-
tiebevel en nog f 50 moele voor het
niet afgeven van zijn rijbewijs.
De politierechter veroordeelde con
form de eis van de Officier.
Goud- en zilvermarkt
AMSTERDAM. 16 januari Goud
prijs Amsterdam 14.00 uur per kg 4920
—5070. zilverprijs idem 233—247.50
vrijblijvend.
Informatiekoerscn goud inkoop/ver
koop: Jijr.goud f 4920—5070; vorige no
tering: f 49505100, zilvern o lering
f 233—245,50: vorige f 235247,50.
