TWEE MANNEN DRIE
UUR OP DE MAAN
Commentaren
Gijzeling Koole opgeheven
Luchtvervuiling wordt met
computers gemeten
Reis in juli
MetApollo-11
Zweden erkent
Noord-Vietnam
Bouwvakantie
begint 28 juli
MAO-GRIEP
VOORAL IN
NEDERLAND
Nu meer
belasting
betalen
Het Kwartet
GOUD VOOR DRIE MAANREIZIGERS
Onderzoek
fatale schot
gereed
Burgemeester op
Sardinië vermoord
Van Beinum
gaat toch weg
Compensatie voor
slagerspersoneel
Kans op mist
Mia Versluis mist
rechterbeen
Proef van grote
omvang in Twente
flink op gang
Nieuwe Leidse Courant
Vrijdag 10 januari 1969 49ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebloven
mijn hert in teghenspoet t"
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,10, p. m. 4,70, p. kw. 14,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Geruchten
President Johnson heeft gisteren de drie astronauten, die met de
Apollo-8 hun zo geslaagde „kerstvlucht" naar de maan maakten, onder
scheiden met de hoogste (gouden) onderscheiding van het bureau voor
lucht- en ruimtevaart NASA. Tijdens de plechtigheid kwam plotseling
het kleinzoontje van Johnson, Lyn Nugent, binnen om de astronauten
een hand te geven en zijn grootvader een kusje. Op de foto de maan-
reizigers (v.l.n.r.) William Anders, James Lovell en Frank Borman.
AMSTERDAM Het onderzoek
dat een rijksrechercheur heeft inge
steld naar de omstandigheden waaron
der en de wijze waarop een Larcnse
hoofdagent vorige week vrijdagnacht
een dodelijk pistoolschot afvuurde op
de vluchtende 18-jarige Hilversum
mer Rens Stroeve, is gereed.
Op grond van het resultaat van dit
onderzoek zal de officier van justitie
vermoedelijk begin volgende week he
slissen of er al of niet een strafvervol
ging tegen de hoofdagent zal worden
ingesteld. Op verzoek van de officier
stelde de procureur-generaal een
rijks-rechercheur voor dit onderzoek
ter beschikking.
De vader van de jongeman heeft in
een brief aan de officier om een justi
tiële vervolging van de hoofdagent
gevraagd waarbij hij nadrukkelijk
stelde dat dit symbolisch tegen de
agent is gericht om een onderzoek uit
te lokken. Reeds terstond na het ge
beurde is tenville van de objectiviteit
een onderzoek aan een rijksrecher
cheur opgedragen. De Larense affaire
wordt behandeld door de Amsterdam
se officier van justitie, mr. H. G. van
Everdingen.
Met vier andere Hilversumse jonge
mannen was Rens betrapt bij een in
braak in een benzinestation aan de
parallelweg naast de rijksweg in La
ren.
Cagliari De burgemeester
van Belvi, een dorp nabij Nuoro op
Jardinië, de 68-jarige Antonio Pruned-
du, is woensdagavond door onbeken
den zodanig mishandeld, dat hij enige
uren nadat hij gevonden was, in een
ziekenhuis overleed. Hij moet zijn
aangevallen, toen hij per auto
thuiskwam. Voordat hij de laatste
adem uitblies, probeerde hij nog op te
schrijven wie de aanvallers waren ge
weest, maar het schrift was niet te
ontcijferen.
Elders op het eiland, bij Calangia-
nus, was kort tevoren een landeige
naar doodgeschoten, toen onbekenden
hem trachtten te ontvoeren.
Als eerste westerse land
STOCKHOLM Zweden heeft
vandaag als eerste westelijke staat
Noord-Vielnam diplomatiek erkend.
De Zweedse minister van buiten
landse zaken. Torsten Nilsson. heeft
vorig jaar tweemaal in het parlement
gezegd dat de tijd was genaderd voor
volledige erkenning van Noord-Viet-
nam. Hij zei er toen bij dat Zweden
door een aankondiging op een onge
legen moment de vredesbesprekingen
in Parijs niet wilde verstoren.
Sinds 1967 onderhoudt de Zweedse
regering via haar gezant in Peking
contact met Hanoi en via haar ver
tegenwoordiger in Algiers met het
Nationale bevrijdingsfront voor Zuid-
Vietnam.
DELFT Het ontslag, dat de heer
Bart van Beinum heeft genomen, is
door de Stichtingsraad van het Ge
westelijk Orkest voor Zuid-Holland,
na ampele overwegingen aanvaard.
De heer Van Beinum heeft zich
bereid verklaard de lopende zaken te
behartigen totdat een nieuwe dirigent
is benoemd. Voor de bezetting van
de post van dirigent komt er weer
een open sollicitatie.
De stichtingsraad heeft voorts be
sloten als opvolger van mr. P. C.
Sprangers, die, zoals van de aanvang
af in het voornemen lag bij de be
ëindiging van de voorbereidingstaak,
zijn functie als secretaris heeft neer
gelegd, te benoemen mr. J. van Heest
to Delft.
DEN HAAG Het georganiseerd
overleg van werkgevers- en werkne
mersorganisaties in het slagersbedrijf
heeft de slagers geadviseerd in ver
band met de prijsstijging met ingang
van de eerste volle loonweek in ja
nuari, welke op 6 januari 1969 ingaat,
een compensatietoeslag uit te keren.
De toeslag houdt in dat mannelijk
personeel van 21 jaar en ouder een
uitkering van ƒ4,- per week krijgen;
voor mannelijk personeel beneden 21
jaar ƒ2,-, voor vrouwelijk personeel
van 21 jaar en ouder ƒ3,- en voor
vrouwelijk personeel beneden 21 jaar
1,50 per week.
Deze compensatietoeslagen zullen
bij de komende onderhandelingen
over de nieuwe cao 1969, welke op 1
mei 1969 van kracht wordt, door par
tijen worden aangemerkt als een
voorschot dat onderdeel uitmaakt van
het totale loonpakket waaromtrent
overeenstemming moet worden ver
kregen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De bouwvakantie is
voor dit jaar het Centraal orgaan
voor de bouwnijverheid vastgesteld
van 28 juli tot en met 8 augustus.
WASHINGTON De Ameri
kaanse ruimtevaarders Arm-
storng, Collins en Aldrin zullen
in juli met de Apollo-11 proberen
op de maan te landen.
Twee van hen, namelijk de burger
technicus Neil Armstrong en kolonel
Aldring, zullen de Apollo met het
maanlandingsvoertuig verlaten om
voet op de maan te zetten.
Luitenant-kolonel Colling wordt al
leengelaten in het ruimteschip, dat
dan op een afstand van 110 kilometer
om de maan blijft cirkelen.
Er moeten wel nog vele hindernis
sen worden genomen voordat het ver
treksein tussen 11 en 22 juli kan
worden gegeven. Eerst staat voor
28 februari de eerste beproeving in de
ruimte van de „Lunar Module" op het
programma. Deze proefneming, num
mer negen in de Apollo-serie, zal
worden uitgevoerd door de astronau
ten James McDivitt, David Scott en
Russell Schweckart, die het maan-
voertuig in een baan om de aarde
zullen besturen. De Apollo-10 zal dan
later op een afstand van vijftien ki
lometer om de maan gaan vliegen.
Het „uitstapje" naar de maan zal
maar kort duren omdat artsen zich
zorgen maken over de lichamelijke
conditie van de ruimtevaarders na de
langdurige gewichtsloosheid tijdens
de reis naar de maan.
Een andere onbekende factor is de
uitwerking van de zwaartekracht
van de maan, die zesmaal minder is
dan die van de aarde. Gezien deze
onzekerheden werd al besloten de
oorspronkelijk vastgestelde tijd die
de eerste bezoekers van de maan
buiten hun voertuig zouden door
brengen, te halveren. Ook het aan
tal experimenten is beperkt.
De astronauten zullen tijdens hun
verblijf van drie uur „buiten" op de
maan foto's nemen, steenmonsters
verzamelen en andere eenvoudige
proeven verrichten, zoals bodem-
schokken meten.
Al eerder
Michael Collins, Armstrong en Al
drin hebben al eerder ruimtevluch-
ten gemaakt. Armstrong had het be
vel over de vlucht van de Gemini-8
in maart 1966. samen met lucht
machtkolonel David Scott (die dus
met de Apollo-9 meegaat). De Ge-
mini-vlucht. die feilloos begon, ein
digde in een noodlanding.
Collins maakte vier maanden la
ter tijdens een vlucht met de Gemi
ni-11 een wandeling in de ruimte.
55 minuten lang nam hij foto's van
de sterren. Dat was 20 minuten kor
ter dan het plan was, omdat een de
fect was ontstaan in het systeem,
dat koolzuurgas in de ruimtepakken
moet wegwerken. Collins en gezag
voerder Young kregen tranen in de
ogen.
Operatie
Ook zou Collins oorspronkelijk
rebben deelgenomen aan de vlucht
van Apollo-8 met Kerstmis naar de
maan. Door een operatie aan de
ruggegraat was dit echter onmoge
lijk. Hij werd toen vervangen door
Lovell.
Aldrin maakte tijdens de vlucht
van de Gemini-12 ook een ruimte-
wandeling. Lovell was 'toen in
november 1966 zijn metgezel.
Armstrong wordt commandant van
de Apollo-11, Collins eerste piloot,
Aldrin bestuurder van de maancap-
sule. Tot plaatsvervangers zijn geko
zen Lovell en Anders.
HILVERSUM De Koninklijke
Haardenfabriek E. M. Jaarsma heeft
ongeveer 40 van de 500 werknemers
ontslagen, omdat de afzet van kolen-
en gashaarden nog steeds dalende is. In
overleg met de cakbonden is een be
vredigende afvloeiingsregeling ov<
eengekomen.
De muziek brengt een
soort genoegen teweeg waar
de menselijke natuur niet
buiten kan.
CONFUCIUS
Geen eindexamen zon
der controle.
(pag. 2)
Toekomst Tunesië ligt
aan de kust.
(pag. 5)
(RITA)
„Mag Tommy die pijp hebben als
o mei roken ophoudt?"
DE BILT De mist die
gisteren op uitgebreide schaal
ontstond, verplaatste zich met
zuidoostelijke wind naar het
noorden. Deze zuidoostelijke
stroming wordt nog steeds in
stand gehouden door een gebied
met hoge barometerstanden bo
ven Rusland en Skandinavië en
een lagedrukgebied dat zich uit
strekt van IJsland via de Golf
van Biskaje naar het westelijke
deel van de Middellandse Zee.
In deze lucht die met deze stro
ming naar ons land wordt ge
voerd, vriest het 's nachts een
paar graden en schommelen
overdag de temperaturen om het
vriespunt.
DE BILT Droog weer met
plaatselijk mist en enkele ver
spreide opklaringen. Zwakke tot
matige wind tussen oost ert zuid
oost. Lichte vorst tot tempera
turen om het vriespunt.
Vooruitzichten voor zondag:
zon: 10-60 procent; min. temp.:
0 tot 6 graden onder normaal;
max. temp.: 1 tot 7 graden onder
normaal; kans op een droge pe
riode van minstens 12 uur: 90
procent; kans op een geheel
droog etmaal: 80 procent.
10 januari: zon op: 08.45:
16.52; maan op: 00.39: onder:
januan laatste kwartter.
J7R is vaak beweerd, dat Israël hard
op weg is, een eigen kernwapen
te maken. Soortgelijke beweringen
werden gedaan niet betrekking tot
Egypte. Telkens leken er nieuwe aan
wijzingen te zijn.
Theoretiseh wordt Israël evenals
overigens Nederland in staat ge
acht, een kernwapen te fabriceren,
zelfs wanneer niet de gebruikelijke
proeven worden genomen.
Nog altijd is het onmogelijk uit te
maken, of Israël zover is gevorderd,
dat het tot vervaardiging kan over
gaan of zoals het Amerikaanse
NBC suggereert al een kernwapen
bezie.
In de toch al gespannen situatie in
het Nabije Oosten getuigt het ver
spreiden van geruchten van weinig
verantwoordelijkheidsgevoel. Terecht
noemt Washington dit gedoe Jame*
Bond-aehtig.
Kwalijk
DlJZONDER kwalijk is de kritiek,
die de perschef van de Frans*
president heeft geuit op de wijze,
waarop de Franse pers heeft gerea
geerd op zijn „eenhoofdige beleid".
„Het is waard opgemerkt te worden
en het is opgemerkt, dat de Israëli
sche invloed zich doet gelden in krin
gen, die in nauwe relatie staan tot d*
nieuwsmedia", zo luidt de beschuldi
ging.
Soortgelijke kreten, die de Frans*
bladen „insinuerend en antisemi
tisch" noemen, werden gehoord in d*
dagen toen Goebbels hard bezig was.
Hitier naar de macht te schreeuwen.
De generaal ergert zich, omdat hij
zich niet kan veroorloven, de bladen
in eigen land het zwijgen op te leg
gen. En zo maakt hij zich steeda
meer tot een bron van ergernis.
GENEVE De zogenaamde Hong
kong- of Mao-griep heeft in Europa
terrein gewonnen waarbij Nederland
voorop gaat als eerste Europese land
waar de griep een epidemisch karak
ter heeft, zo zegt de Wereldgezond
heidsorganisatie in haar weekover
zicht. Hoewel de ziekte een goedaar
dig karakter draagt, zijn er in Neder
land enkele mensen aan gestorven.
Andere landen waar de griep terrein
wint zijn Engeland. Ierland, IJsland,
West-Duitsland en Roemenië.
ROME De Italiaanse lucht-
j vaartmaatschappij Itavia heeft bij
Fokker drie vliegtuigen van het type
F-28 (Fellowship) besteld, zo is gister
avond in Rome meegedeeld. De leve
ring begint in april.
(Van onze correspondent)
DEVENTER Mia Versluis, die
na een narcose bij een operatie aan
haar voet bijna drie jaar geleden
nog steeds niet tot bewustzijn is
gekomen, mist thans ook haar rech
terbeen. Dit is haar in het zieken
huis „Ziekenzorg" te Enschedé af
gezet, omdat doorligwonden dat
noodzakelijk zouden hebben gemaakt.
Volgens de moeder van Mia is
het niet onwaarschijnlijk dat zij voor
die wonden „onvoldoende" is be
handeld.
(Van een onzer verslaggevers)
BILTHOVEN Het landelykc meetnet tegen luchtvervuiling
komt in zicht. Theoretisch zal het er volgend jaar reeds zyn. Als
eerste land ter wereld krygt Nederland dit net in geautomatiseer
de vorm. Dit miljoenenprojekt biedt daarom voordelen op finan
cieel gebied gehalve het feit dat de overheid straks het niveau
der verontreiniging beter kan bewaken. In Twente funktioneert
reeds en omvangrijk proefnet, waarmee een jaar zal worden ge-
experimenteerd.
MIDDELBURG De Vlissingse melkboer J. Koole is sinds gisteren, na
maanden van gijzeling in het Middelburgse huis van bewaring, weer op vrije
voeten.
Maar nog steeds heeft de heer Koole niet zijn handtekening gezet onder
een contract met de aannemers Vreeke en De Pagter, waarbij hij grond aan
deze Domburgers verkoopt.
Een gerechtshof oordeelde destijds dat de man moest worden gegijzeld dan
wel een dwangsom van een halve ton moest betalen. Zolang hjj zijn handteke
ning niet zet. zal hij dit bedrag moeten opbrengen. Aangezien de heer Koole
dit onmogelijk kan, is zijn faillissement aangevraagd. Het wachten is nu op
een uitspraak hierover.
Hierover werden mededelingen ge
daan tijdens een bezoek van staatsse
cretaris dr. R. J H. Kruisinga aan
het Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid in Bilthoven. waar het
centrum van het landelijk meetnet is
gevestigd. Bij deze gelegenheid toon
de de heer Kruisinga zich tevreden
over de op gang zijnde ontwikkeling.
Zeer binnenkort worden compu
ters op het meetnet aangesloten, zo
dat reeds in de experimentele periode
ervaringen met volledige automatise
ring kunnen worden opgedaan. Nu
worden de monsters uit Twente in
het RIV op niet geheel automatische
wijze onderzocht. Dit vergt veel tijd
en ook t=i naar verhouding meer
geld.
Als niet tot automatisering zou wor
den overgegaan kost het werk alleen
al bijna vijfenhalf miljoen gulden per
jaar vanwege de inschakeling van ve
le analisten. Nu kunnen in het RIV
40 monsters per uur worden behan
deld. Na inschakeling van computers
is de capaciteit praktisch onbeperkt, j
zodat sneller kan worden gewerkt.
De proefnemingen in Twente wor- j
den uitgevoerd in en om Enschede en i
Hengelo met een net van 81 meetpun- I
ten. Met opzet een groot aantal om de 1
gegevens goed in hun samenhang te
kunnen beoordelen. Doel van de me
tingen, die 1 oktober 1968 zijn begon
nen, is na te gaan hoeveel meetpun
ten onder de gegeven klimatologische
en geografische omstandigheden no
dig zijn om het niveau der verontrei
niging met nauwkeurigheid te kun
nen vaststellen.
Op alle meetpunten worden mon
sters van de buitenlucht genomen ter
bepaling van het zwaveldioxydegehal-
te en het rookgehalte, gemiddeld over
perioden van 24 uur. Twee meteorolo
gische waarnemingsposten in de om
geving van Enschade registreren ook
windrichting, windsnelheid,
luchtdruk, temperatuur en vochtig
heid van de lucht
Desgevraagd .zei staatssecretaris
Kruisinga dat uitbreiding van het on
derzoek met bemonstering op ozon-
en stikstofdioxydegehalte tot de moge
lijkheden behoort. Met TNO wordt
reeds gesproken over de benodigde
apparatuur. Onderzoek van het ozon
gehalte is vooral van belang in het
westen van het land, waar het ver
keer. de bundeling van petrochemi
sche industrie en de nabije zee een
hoog gehalte opleveren.
Als het landelijk meetnet gaat funk-
lioncren betekent dit niet dat hel ge
hele land daaronder zal vallen. Wel
zijn in bepaalde gebieden plannen in
uitvoering of op komst voor meetnet
ten of onderzoekingen op dit gebied.
Nagegaan wordt nu hoe deze aktivitei-
ten in het landelijk net kunnen wor
den ingepast. Het gaat hier om Rijn
mond, I.lmond en Zeeland.
Voor vervolg zie pag. 2
Toon Hermans is gistermiddag
m de residentie van^de Belgische
ambassadeur in ons land gerid
derd in de kroonorde van onze
zuiderburen. Deze onderscheiding
werd hem uitgereikt door de
cultureel attaché van België, dr.
G. Vasina, in het bijzijn van
mevrouw Hermans en hun kin
deren.
In zijn dankwoord liet Toon
doorschemeren, dat hij het na
1970 mat kalmer aan wil gaan
doen. Waarschijnlijk zal hij in
dat jaar zijn laatste eenmans-
show brengen. Komend voorjaar
vertrekt hy voor een tournee
door Amerika.
Snellere inning bij
hogere inkomens
DEN IIAAG Een van de gevolgen
van de versnelde inning van de belas
tingen is. dat de werknemers met hog*
inkomens nog deze maand meer loon
belasting moeten betalen. Zij zullen bij
gelijkblijvende uitkeringen ook minder
gratificatie en minder vakantiegeld in
handen krijgen.
Op 1 januari zijn de loonbelastingta
bellen gewijzigd in verband met het
besluit van minister Witteveen om be
lastingen sneller te innen. Ze zijn nu
beter afgestemd op de tarieven van de
inkomstenbelasting.
De grens van de inkomens waarvoor
belasting en premie rechtstreeks uit de
gewone tabellen kunnen worden afge
lezen. is dan ook verhoogd van ƒ26.400
tot 39.360.
Men moet dus nu mèèr betalen, maar
later bij de aanslag voor de inkomsten
belasting minder. Dit betekent dus niet
dat de belastingdruk van de betrokke
nen zwaarder wordt; de belasting wordt
alleen eerder geïnd.
Werknemers met twee kinderen di*
bijvoorbeeld een inkomen hebben tus
sen de ƒ21.000 en ƒ30.000 per jaar. zul
len in 1969 tweemaal zoveel belasting
van hun vakantiegeld moeten afstaan
aan de fiscus als verleden jaar. Het ta
rief is namelijk verhoogd van 16.9 tot
34 procent.