r
NS verbinden 40 steden
met supersnelle treinen
Burgemeester ook advocaat
Spoorwegen willen het
van auto gaan winnen
WORDT SMRKOVSKY
VICE-YOORZITTER
rfgggj,
Omdat de bus soms lang
op zich laat wachten
als't sneeuwt.
VIERMAAL PER HER
TIJDWINST 2.» PROCENT
PROCES SIRHAN
BEGONNEN
Begrafenis
prof. Scholten
Verzet
Nieuwe injectie voor
reizen per trein in '70
ONVEILIGE
ELEKTRISCHE
DEKENS
Lonen Maastrichtse
aardewerkindustrie
zeven pet. omhoog
Vallende heistelling
doodt jongetje
DINSDAG 7 JANUARI 196»
De 71-jarige Belgische persfoto
graaf Rik Sonaj, die in Italië
bekendheid heeft gekregen als
„Mr. O.K.", is gisteren (op zijn
verjaardag) van de zeventien
meter hoge Cavourbrug in Rome
in het (ijskoude) water van de
Tiber gedoken. De fotograaf
maakte deze duik nu al voor de
vijftiende keer, steeds op zijn
verjaardag
Moord op Robert Kennedy
LOS ANGELES Vandaag is het
proces begonnen tegen Sirhan Bis ja-
ra Sirhan (24), de Jordaniër die
wordt beschuldigd van de moord op
Robert Kennedy. De rechtszitting
werd tot vandaag uitgesteld om de
drie advocaten de gelegenheid te ge
ven de verdediging van Sirhan beter
voor te bereiden.
Het begin van het eigenlijke proces
is pas aan het einde van deze maand
omdat eerst de juryleden moeten
worden benoemd. Verwacht wordt
dat het gehele proces, waarop meer
dan tweehonderd getuigen zullen
worden gehoord, tot eind maart
duurt.
(Van een onzer redacteuren)
DE BILT De staatssecretaris van
onderwijs en wetenschappen, mr. J.
H. Grosheide, heeft gistermiddag na
mens de regering een herdenkings
woord gesproken bij de begrafenis
van prof. mr. dr. L. W. G. Scholten.
I Hij sprak de dank van de regering
uit voor al het werk, dat prof. Schol
ten op velerlei terrein heeft verzet.
Zijn vele functies memorerend, zei
mr. Grosheide: Al deze functies ver
vulde prof. Scholten met zin voor vrij
heid, oog voor geschiedenis, gevoel
voor rechtvaardigheid en een warm
hart. Hij noemde hem een markante
persoonlijkheid.
Ds. R. J.. de Jong, gereformeerd pre
dikant te Utrecht, las Psalm 23, waar
na hij sprak over Romeinen 14 7 - 9
„Want niemand onzer leeft voor zich
zelf en niemand sterft voor zichzelf."
De belangstelling voor de begrafe
nis was zo groot, dat velen tijdens de
plechtigheid in de aula buiten moes
ten blijven staan.
Mr. L. W. G. Scholten uit Amster
dam, een zoon van de overledene,
sprak aan het graf een dankwoord.
Hij noemde de verscheidenheid van
de aanwezigen uit alle lagen der be
volking een bewijs van het streven
van zijn vader „Eenheid in verschei
denheid". Hij vroeg dit ideaal voort
te blijven zetten.
TNE GEBEURTENISSEN in Tsjecho-
slowakye en de geruchten die
er de ronde doen bewijzen opnieuw,
dat Tsjechen en Slowaken zich wei
geren neer te leggen by de door de
Russen bevolen „normalisatie".
Dat zy desondanks bepaalde maatre-
regelen (zoals vervanging van parle
mentsvoorzitter Smrkovsky) niet kun
nen tegenhouden, doet niet zozeer ter
zake. Van belang is, dat de geest van
verzet levend blijft.
Smrkovsky mag dan binnenkort niet
langer voorzitter van de Nationale
vergadering zijn hij blijft veel
meer dan partijleider Dubcek sym
bool van liberalisatie van de (com
munistische) samenleving.
Milovan Djilas, die na jarenlange ge
vangenschap Joegoslavië mocht ver
laten, schrijft de ontwikkelingen in
Tsjechoslowakye en andere Oosteuro-
pese landen toe aan ontbinding van
de communistische ideologie.
Om ook ontbinding van zijn Oosteu-
ropese rijk te voorkomen, moet Mos
kou wel militair geweld gebruiken.
Er is niets zo moeilyk als zich los te
maken uit deze „vriendschappelijke
en broederlijke omarming".
De ketterij gaat ook „thuis" door, al
dus Djilas, die meent dat de top van
de Russische creatieve intelligentsia
steeds kritischer staat tegenover het
Kremlin en zich mogelijk zal laten
gelden.
Dit laatste is van groot belang voor
Tsjechen en Slowaken en andere
Oosteuropese volken, die in vrijheid J
willen leven en wat men noemt hun
„eigen weg naar het socialisme" wil
len gaan.
Verbetering van het politieke klimaat
In Oost-Europa zal pas mogelijk zyn,
als het in Moskou gaat dooien. Het
zal een niet te stuiten proces zyn als
het eenmaal op gang is gekomen.
Intussen hoeft men in Oost-Europa
geen afwachtende houding aan te
nemen. Want het verzet in dit „rand
gebied" kan hoe weinig zichtbaar
resultaat het heeft de situatie in
Rusland zelf beïnvloeden.
De Russen kunnen met militair ge
weld hun Oosteuropese rijk in stand j
houden. Het lydelyke verzet kunnen
zy echter niet breken. Ook kunnen
zij niet voorkomen, dat het ook in
eigen land een epidemisch verschijn
sel wordt.
(Van onze verkeersredacteur)
UTRECHT Met een omvangrijk net van exprestreinen,
die veertig plaatsen in ons land supersnel verbinden, willen de
Nederlandse Spoorwegen in 1970 het reizen per trein een nieu
we injectie geven. De opbouw van het net is het belangrijkste
element van het actieprogramma „Spoorslag '70" dat de NS van
daag op tafel hebben gelegd.
Door de snelheid tot 130 in som
mige gevallen tot 140 km per uur
te verhogen en de stoptijden te ver
korten, zal men in 1970 met een ge
middelde reissnelheid van 90 km
(stops meegerekend) met deze ex
pressen kunnen sporen. Op de lange
afstand-lijnen op ieder uur, tussen de
belangrijkste stations ieder half uur
en op de Randstadlijnen zelfs vier
keer per uur.
De met deze spectaculaire dienstre
geling bereikte tijdwinst zal op de
lange afstand 10 tot 25 procent be
dragen. Ook op de korte afstand zal
veel sneller worden gereisd, zo zullen
Amsterdam en Rotterdam straks via
DEN HAAG Slapen op of onder
een elektrische deken betekent niet
altijd veilig slapen. Uit een onderzoek
van de Stichting vergelijkend waren
onderzoek van zestien soorten elek
trische dekens blijkt, dat twee dekens
bij ondeskundige behandeling gevaar
lijk kunnen zijn terwijl twee andere
dekens zonder meer onveilig zijn.
Door een onjuiste behandeling kan
de temperatuur in een elektrische de
ken te hoog worden. De kans dat
daardoor brand ontstaat is vrij klein
maar tijdens het onderzoek zijn tem
peraturen van 100 graden Celsius en
meer aangetroffen.
de rail voor het eerst minder dan een
uur van elkaar komen te liggen.
Door de stops te bekorten en snel
optrekkend materieel in te zetten
zullen ook de reissnelheden van snel-
en stoptreinen aanzienlijk worden
verhoogd. Deze treinen zullen nauw
keurig aansluiten op de exprestrei
nen. De stoptreinen zullen uitsluitend
dienen als aanvoer- en uitwaaiertrei-
nen voor het expresnet
Lokale rol
Binnen de Randstad-agglomeraties
zullen de snelle stoptreinen evenëens
een belangrijke rol in het lokale ver
voer gaan spelen. Zo biedt „Spoorslag
'70" o.m. voor de volgende trajecten
frekwenties, die voor stadsvervoer
aantrekkelijk zijn:
Rotterdam: Hofplein - Bergweg -
Kleiweg - Wilgenpias; CS - Schie
dam - Schiedam Nieuwland - Vlaar-
dingen Oost - Vlaardingen Centraal -
Vlaardingen West; CS - Noord -
Alexander; CS - Blaak - Zuid -
Lombardijen.
Den Haag: HS - Laan van N.O.
Indië - Leidschendam/Voorburg;
Rijswijk - HS - Laan van N.O. Indië
- Mariahoeve - Voorschoten.
Uitvoering van „Spoorslag '70" zal
zo verwachten NS uitbreiding
van het rijdend personeel met 250
man noodzakelijk maken.
Extra materieel zal slechts beperkt
nodig zijn. De totale meerkosten zul
len 22 miljoen gulden bedragen, maar
deze zullen worden gecompenseerd
door de ggei in het aantal passa
giers, die de NS verwachten door de
ze verbeterde dienstregeling.
Bedrijfseconomisch is „Spoorslag
'70" daarom verantwoord:
maatschappelijk-economisch zelfs
zeer aantrekkelijk. Uitgerekend is
namelijk, dat de reistijdwinst onge
veer 23 miljoen uur per jaar zal be
dragen. Dit betekent een meetbaar
maatschappelijk voordeel van ƒ60
de Randstad wordt betrokken.
„Spoor naar '75" beoogt de bouw van
75 nieuwe stations en de aanleg van
nieuwe lijnen, waardoor straks 52
procent van de bevolking binnen
aanvaardbare afstand van een
NS-station zal wonen (thans maar 42
procent).
Een zeer belangrijk onderdeel van
het programma vindt de NS de aan
leg van de Schiphol-lijn (van Den
Haag via de luchthaven naar
Amsterdam).
Een ander belangrijk punt uit het
plan: samenwerking tussen NS en
het stadsrailvervoer. NS ramen de
investeringen, nodig voor uitbreiding
van het openbaar railvervoersnet, op
300 min. per jaar, waarvan 155
min. nodig is voor lokale railvoorzie
ningen.
Ten aanzien van de financiën van
de NS wordt in het plan opgemerkt,
dat het niet onredelijk zou zijn als de
overheid de leningen, die NS heeft
gesloten om de verliezen te dekken
(eind 1969 zullen deze 400 miljoen
belopen), overneemt.
Voorts zou er, volgens NS, een ver
goedingsregeling moeten worden ge
troffen voor verliezen, die worden
geleden met activiteiten voor het al
gemeen belang.
Gisteren is in de Noorse hoofd
stad Oslo het stoffelijk overschot
ter aarde besteld van Trygve Lie,
oud-secretaris van de Verenigde
Naties. De droeve plechtigheid
werd onder meer bijgewoond
door de Amerikaanse vice-presi
dent Hubert Humphrey en de
vice-secretaris-generaal van de
VN, dr. Ralph Bunche.
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT Interessante op
merkingen in het NS-rapport
over de dreigende vervoerschaos
min. per jaar.
Schiphol-lijn
„Spoorslag '70" is overigens nog
maar een deel van een groter
NS-plan: het programma „Spoor naar
'75".
Wil men met de eerste actie orga
nisatorisch verbeteringen aanbrengen
uitsluitend met behulp van thans ter
beschikking staande middelen, het
tweede programma beoogt een
grootsere aanpak van het railvervoer.
Een landelijke aanpak, waarbij ook
het stadsvervoer met name dat in
MAASTRICHT De lonen in de
Maastrichtse aardewerkindustrie zijn
per 1 januari met 7 procent verhoogd.
De directie van de Maastrichtse aarde
werkindustrie en de afdeling Maas
tricht van de bond voor werknemers
industriële bedrijven St. Willebrordus
hebben gisteravond overeenstemming
hierover bereikt.
Partijen streven verder om per 1
oktober te komen tot een maandloon
situatie voor alle werknemers. Tevens
werd overeengekomen dat per
1 januari 1970 de tweede fase van de
werktijdverkorting zal ingaan. De mi
nimumtoeslag werd gesteld op ƒ540.
Dit betekent voor de laag betaalden
128 vakantiegeld per jaar.
Daarom, daarom,
daarom: Davitamon io.
Elke dag. Allemaal.
Davitamon 10. het complete drageet je dat zorgt voor extra weerstand en ^vitamine-reserve
in de randstad betreffen uiter
aard ook de rol van de auto.
In het jaar 2000 wonen 18 mil
joen mensen in Nederland, vaak
een flink eind van hun werk. De
verkeersstromen groeien nu al met
het jaar. Hoeveel invalswegen en
parkeerplaatsen ook, het massale
verkeer tussen de grote steden kan
de auto niet meer verwerken.
De personenauto heeft voor het
tien keer zoveel ruimte nodig als
verwerken van spitsuurstromen
de rail. Zelfs in Amerika, autoland
bij uitstek, komt het openbaar ver
voer weer in ere.
Nu is de toestandmeer auto's,
minder treinreizigers; meer aard
gas, minder kolenvervoer, hogere
lonen én hogere kosten. Dus de NS
kijgen de balans niet meer in even
wicht.
In de tegenwoordige omvang
kunnen de NS bedrijfseconomisch
gezien de boel wel sluiten. Maar
om maatschappelijke redenen moe
ten ze doorgaan, ja zelfs uitbreiden
en verbeteren, anders komt er van
de ruimtelijke ordening niets te
recht.
Om die maatschappelijke func
tie waar te maken, moet het rail-
net zoveel mogelijk mensen berei
ken, en moet de dienstregeling zo
veel mogelijk mensen tevreden stel
len. De NS geven toe dat daaraan
een en ander ontbreekt. Bij de
nieuwe stedelijke uitbreidingen zijn
geen nieuwe spoorlijnen gebouwd
En omwegen zijn hinderlijker
dan ooit.
En vlug ook
Dat moet dus veranderen, en
snel ook, en vooral in de randstad,
want daar is de toestand het ergst.
Wil men de aanzwellende verkeers
stromen verwerken, dan heeft men
niets aan alléén maar een stads-
of regionaal net. Dan heeft men ze
allebei nodig, maar ze moeten als
één geheel kunnen werken.
Dat is voordeliger ook, want dan
kunnen tunnels bijv. zowel voor re
gionaal als voor lokaal openbaar
vervoer gebruikt worden.
De Randstad is ongeveer even
groot als Groot-Londen, maar door
het patroon van de gebundelde de
concentratie moeten in de rand
stad grotere bevolkingsgroepen gro
tere afstanden afleggen. De lokale
railstelsels hebben daarom een
rechtstreekse uitbreiding in de re
gio nodig, en via deze lijnen een
sneller vervoer dan waarmee Groot-
Londen met de Underground, red.)
genoegen kan nemen.
Een stad als Den Haag heeft
voorlopig voldoende aan een snel
tramsysteem of een geperfectio
neerd autobusnet. Toch is ook daar
integratie mogelijk. De passagier
wil een goed openbaar vervoer en
het is hem onverschillig, wie hem
vervoert. Daarom: een landelijke
aanpak!
De taxi wordt te weinig ge
bruikt, vindt het NS-rapport. Het
verbod om per zitplaats te verhu
ren zou kunnen worden verzaoht.
In de grote steden kan het taxi-
verbruik worden bevorderd door
gunstiger tarieven, de mogelijkheid
een taxi aan te roepen en door
bijv. ontheffing van stopverboden.
Maxitaxi
Nieuwe vormen tussen taxi en
bus: de minibus (vaste tijden,
vaste routes in het interlokaal ver
voer, waar een bus te weinig men
sen zou meekrijgen)' en een m a-
xitaxi (vaste route bijv. tus
sen buitenwijk en centrum of sta
tion, stoppen op verzoek, een
heidstarief hoger dan de bus).
Individuele wagonladingen wil
len de NS afstoten. Op afstand be
stuurde locomotieven kunnen de
rangeerkosten drukken. De expres-
treinen willen de NS ontlasten van
post, bagage en expresgoed. De ba
gageafdelingen zullen vervallen.
Op het hoofdnet komt direct
radiocontact tussen verkeersleiding
en machinist <per mobilofoon). Rei
zigers kunnen dan via de treinom-
roep ook alvast iets over onver
wachte vertragingen horen. Na 1980
gaan computers de snelheid van de
treinen regelen en aanpassen. Op
de Schiphollijn zal dan met 160 km
uer uur worden gereden.
Ironing Hoessein van Jordanië
heeft zijn reis naar Londen, waar
hij een arts zal raadplegen, gis
teren in Beiroet onderbroken
voor een kort bezoek aan dc Li
banese president Charles Helou
(rechts op de foto). Zij bespra
ken uiteraard de kritieke toe
stand in het nabije Oosten.
GRONINGEN Op een terrein
achter het academisch ziekenhuis in
Groningen is gistermiddag de 10-ja
rige René Knol onder een vallende
heistelling terechtgekomen en overle
den.
René was met een paar andere kin
deren aan het spelen, toen de heistel
ling viel. Een paar mensen, die dit
zagen, waarschuwden de kinderen,
die zich uit de voeten konden maken.
René Knol probeerde echter nog zijn
fietsje te pakken, waardoor hij niet
op tijd meer weg kon komen.
BOCHOLTZ De 63-jarige burgemeester van Bocholtz, mr. J. Bardoul,
wordt advocaat. Hij heeft zich al laten inschrijven bij de Maastrichtse
rechtbank. Mr. Bardoul, die vorig jaar zijn meesterstitel behaalde, wil in
de twee jaar, die hem scheiden van zijn pensionering, alvast wat praktijk
opdoen in de advocatuur.
Het provinciaal bestuur van Limburg heeft daar geen bezwaar tegen,
als de burgemeester zich maar niet procureur stelt. Om de partijdigheid
te vermijden heeft mr. Bardoul aangekondigd, dat hij geen enkele inwoner
van Bocholtz rechtskundige bijstand zal verlenen, zolang hij nog burge
meester is.
Hij realiseert zich tevens, dat hij zich als advocaat moet beperken,
tenminste, zolang hij nog burgemeester van het Zuidlimburgse plaatsje is.
Hoe dieper men in een vraagstuk
duikt des te meer vragen komen er.
De laatste maanden heb ik in vele
toonaarden door vrouwen horen
klagen, dat ze onmogelijk iets kon
den vinden om een deel van hun
dag op nuttige wijze door te komen.
In hun moderne flatjes zijn ze nu
eenmaal al met een paar uur uitge-
poetst. De k'nderen en manlief zijn
het grootste deel van de dag weg of
de kinderen zijn al „de deur uit".
Ze zouden best een baantje willen
hebben. Niet te moeilijk, niet te
waar geen andere beloning tegenover
ambitie om „carrière" te maken.
Het werk in verenigingen lokt
haar niet want dat is maar moeite
waar geen andere bloning tegenover
staat dan misschien wat verdrijving
van verveling.
Neen, ze willen graag ook geld
zien. Niet altijd omdat ze het zo
nodig hebben, maar omdat ze het
leuk vinden zo'n eigen zakcentje.
Het bedrijfsleven is echter lang
niet altijd op zulke werknemers in
gesteld. De part-time baantjes lig
gen beslist niet opgeschept.
Behalve in één sector. Die van de
„verzorgende" beroepen. Niet ieder
een kan halsoverkop verpleegster
worden, maar die verzorgende be
roepen houden heel wat meer moge
lijkheden in.
Misschien zou de betiteling „hulp
vaardige handen" beter zijn. Want
die worden gevraagd. Vooral in de
bejaardencentra en ook om bejaar
den thuis het leven wat gemakke
lijker te maken
Het is geen werk dat de glamour
geeft waar menig thuiszittende
vrouw van droomt als ze zich „in
het arbeidsproces" denkt. Het heeft
meer een inhoud gelijk aan dat.
waarin ze zich in eigen huishouden
al zolang getraind heeft. En er rap
pe handen en een praktische geest
door veroverd heeft.
Toch is er in Den Haag in
verscheiden wijken keer op keer
een actie ondernomen om hulp in
bejaardenhuizen en voor bejaarden
thuis te krijgen zonder veel resul
taat.
De Haagse vrouwen zijn beslist
niet minder hulpvaardig dan de
vrouwen waar ook.
Het probleem zal dus ook elders
wel spelen.
Hoe komt dat nou?
Lijkt het werk voor een bui
tenstaander onaantrekkelijk? Saai
misschien omdat „bejaard" iets van
teruggetrokkenheid, hulpeloosheid
suggereert?
Wil de vrouw juist heel iets an
ders dan weer huishoudelijk werk?
Het zijn vragen die wel weer
nieuwe zullen opwerpen, maar dat
hindert niet. Het gaat er om, dat er
over gedacht en gepraat wordt dat
is de enige kans er veel mensen
voor te interesseren. Wie weet
(laatste vraag) of er dan ook hulp
uit te voorschijn komt!
Dat die hulp hard nodig is, dat is
geen vraag.
SMRKOVSKY
PRAAG Het Tsjechoslowaakse bureau
van de communistische partij heeft gisteren
heslist dat de voorzitter van het nieuwe
federale parlement een Slowaak dient te
zijn, maar het stelde voor Josef Smrkovsky,
favoriet van de progressieve Tsjechoslowa-
ken, tot vice-voorzitter te benoemen. Het
bureau stelde voorts voor Smrkovsky te
benoemen tot voorzitter van één van de
tvVee gelijkwaardige huizen van de volks
vertegenwoordiging, de Volkskamer.
Smrkovsky was voorzitter van het oude
parlement.
Het besluit van het Tsjechische bureau van de communistische partij
wordt door waarnemers gezien als een poging om de talloze aanhangers van
Smrkovsky, die dreigen met stakingen als Smrkovsky uit zijn functie wordt
gezet, tevreden te stellen.
Campagnes gaan door
De campagnes ten gunste van de parlementsvoorzitter gaan evenwel
gewoon door, ondanks de oproep van Smrkovsky zelf de adhesiebetuigingen
te beëindigen.
Zo hebben gisteren op regionale partijbijeenkomsten in Praag, Brno en in
West-Bohemen progressieve leiders opnieuw aangedrongen op het aanblijven
van Smrkovsky.
De nationaliteit van de politicus is niet even belangrijk als zijn houding ten
opzichte van de vervulling van de na-januari politiek (de democratisering),
aldus het Westboheemse partijcomité. De andere comités uitten zich in gelijke
woorden. Smrkovsky is een Tsjech en komt krachtens de nieuwe bepalingen
niet in aanmerking voor de functie van parlementsvoorzitter in het nieuwe
federale parlement. Deze functie is weggelegd voor een Slowaak.
Fabrieken bezet?
In Praag circuleerden gisteren berichten dat Russische militaire eenheden
grote fabrieken in en bij de stad zouden hebben bezet uit vrees voor
moeilijkheden rond de toekomst van de progressieve Smrkovsky. Een
Tsjchoslowaakse regeringswoordvoerder sprak deze berichten echter tegen
en zei dat zij niet op waarheid waren gebaseerd.
