Maan grauw, prijs Tariefsverhoging weinig uitno KOSTGANGER STAK WAFEIBAKKER DOOD DE MAAN Deetos zegevierde in microtornooi KOAG Hogere sociale uitkeringen Deelnemers nationale schaatsstrijd m «Es Vakmanschap is meesterschap Morgen weer FOKKER GAAT MET DASSAULT SAMENWERKEN C7 O J kentekenbewijzen Drie Russen jaar lang in cabine: Geen spelletjes bij lange ruimtereizen Zermatt van buitenwereld afgesloten Gebed van Borman Wegvervoer duurder Wederinvoering kredietbeperkende maatregelen 28 vrouwen en kinderen levend verbrand in India Böhm twee keer naar nederlaag Utrechtse schutter bekent schietpartij geen voetbal Brand aan boord van ArendsKerke bedwongen 9 VRIJDAG 27 DECEMBER 1968 NOORDPOOL Hier werd ISOOmdi 'Er toSf gpernicü^ 3rchuS;< Wbofcgr jLan^renus W_é-o: st of ie JRgnrów rOrebbH; '^©■T^ctiaj ?Oe*FEL 'ÏÈlBNir< Middellijn 290k DE MAAN IN 2 MINUTEN FEN KIND VAN OE AARDE? Eens heef F de maan heel dichtbij l?L°Idte ?estaan-Een theorie sreir dar de maan een uif de Stille Oceaan losgescheurd deel \an de oarde is. DE MAAN IS EEN LUK Er leeft niets, er beweegt niets (behalve war vallend ge steente). er groei t niets, eris nauwelijks waf kleur en de heme. Is er altijd zwart. EWVOGELKANERNIEÏ De maan bezirgeen-of nauwelyks- een dampknngSlechts war gassen in diepe rorskloven zijn mogelijk. De maan kenh wind noch,im/////>— waTer. Er zijn geen ■nn\\Mw«'HII"ÜP pla n fen of wolkerr."^ Er is alleen moaréén grote kale steenmassa. .^3 OVERDAG EEN OVEN. s NACHTS EEN USKAST V In de middag zijn er temperaturen foh 130 graden C boven nul, 's nachts is er een koude van ca 150 graden C. jCgNlA DAGEN ZON PER DA6 Een dog op de maan duurt ca <CJs 14 aardse dagen, zo ockfcrxjcte. ZEEËN ZONDER WATER De moanzeeén bevarren geen wa re r Her zijn vlakren mehgruis en stof, envd met gaten.Totaal besloon de zeeén bijna de helfh vh-momoppervl. DWERGEN OPAARDE.REÜ- ZEN OP DE MAAN De middellijn van de maan is ca.34ÖO km (oarde 12.800km). In verhouding tof zijn kleine omvang blijken de maanbergen enorm hoog. In gelijke verhouding zouden de bergen van de aorde meer dan 25.000 m. hoog moeren zijnde hoogste berg op oarde is echter slechte ca.8800m. DE MAAN GEEFT GEEN UOfï moor weerkaater 75% van heT zore lichh De maankraters zijn ontetoan door vulkanische werking en inslogen van meteorieten. De vul konen zijn vermoedelijk 4,5miljord jaar ge leden gedoofd. DE ONZICHTBARE KANT De achrerzijde van de maan is voor ons onzichtbaar magr is wel gefotografeerd. Het is er gel ijk als aan de voorzijde moer er zijn minder bergen Bierkenners Getekende close- up van de maan, zoals de drie astro nauten haar onge veer hebben ge zien. De route, die zij volgden, liep halverwege de bol van rechts naar links. Dat zoals Lo- vell ook zei onze bijplaneet een nogal onher bergzame err wei nig uitnodigende indruk maakt („grauw en grijs als gebrand gips") wordt bevestigd, door de gegevens, die er voor deze reis al over be kend waren. Tijdens de 14 da gen durende maandag lopen de temperaturen door het ontbreken van een atmosfeer op tot 130 graden Cel sius, terwijl ze tij dens de even lange maannacht dalen tot 150 graden on der nul. Het landschap is grillig en toont duizenden kraters, rillen en zeeën. Dit laatse dan niet letterlijk te ver staan, want water komt op de maan niet voor. De naam „zee" dateert nog uit de tijd, dat men de maan slechts met telescopen kon bekijken en daarmee ieken de uitgestrekten vlak ten inderdaad op zeeën. CKB-clubs kicamen goed mee brengen. Om half elf vertrok het jon ge echtpaar, waarna ook mevrouw Dikhooff naar bed ging. De ffbstganger bleef nog even be neden om een sigaret te roken. Even later hoorde de vrouw de taxichauf feur naar boven komen, zich naar de beschonken zoon begeven en daarna het huis verlaten. Toen de vrouw naar haar zoon ging kijken, vond zij hem bloedend in bed. De snel gewaarschuwde politie kon slechts de dood constateren. Twee messteken troffen de longen. Volgens de politie moet het mes vrij lang zijn geweest. De patholoog-anatoom dr. J. Zeldenrust verrichtte sectie op het slachtoffer. SCHIPHOL b Overtuigd van de noodzaak van een nauwere samen werking In de Europese vliegtuigin dustrie, hebben Fokker en de Franse vliegtuigfabriek Avions Marcel Das sault (bouwers van de Mirage) beslo ten tot vergaande samenwerking. Beide ondernemingen zullen op ba sis van hun huidige en toekomstige produktie-programma's regelmatig nagaan op welk gebied zij kunnen samehwerken. In élk afzonderlijk ge val zal daartoe een overeenkomst worden gesloten. Als eerste stap zal de Das- sault-groep nu naast Fokker deelne men in de Belgische vliegtuigin dustrie Sabca, waarvan het kapitaal zal worden verdubbeld. Fokker heeft al twee jaar aandelen in SABCA. In de SABCA-direktie zal Fokker en Dassault met elk drie man verte genwoordigd zijn en de Belgen met twee. (Vervolg van pag 1) Beide momenten brachten het con trolecentrum minutenlang in enorme spanning omdat de manoeuvres aan de achterzijde van de maan werden uitgevoerd en radiocontact daardoor onmogelijk was. Door de stuwkracht van de motor werd de snelheid op gevoerd tot 9600 km per uur, een snelheid, die voldoende was om het maansdhip uit de aantrekkingskracht van de maan te halen. Tv-beelden Tijdens de tien maanronden hebben de astronauten enkele televisie-uit zendingen verzorgd, duizenden foto's genomen en aantekeningen gemaakt MOSKOU „Als je een jaar met twee mensen moet door brengen in een ruimte van twaalf vierkante meter, zorg dan dat je geen spelletjes speelt, zelfs niet schaakt, als je geen ruzie wilt krijgen. Alle spelletjes kunnen leiden tot een gespannen sfeer." Dit menen de drie jonge Russische geleerden die voor onderzoek naar ge dragingen van de mens een jaar lang opgesloten zaten onder omstandig heden zoals die zich in de kosmische ruimte voordoen. De drie geleerden, dr. Gherman Manovtsef, de bioloog Andrei Bozhko en de technicus Boris Ulybysjef, leef den in hun cabine van gedestilleerd water uit hun eigen urine, van ge droogd voedsel en van groente die in hun eigen kastje was gekweekt. Op 5 november kwamen ze weer naar buiten. Tot de vorige week was het experiment geheimgehouden. „Geen conflicten" De drie zeggen dat zij „geen ern stige conflicten" hebben gehad. „Er waren natuurlijk ogenblikken van spanning, maar die hebben we met succes bestreden." Manovtsef zei dat ploegen, die met elkaar moeten leven en werken onder die omstandighe den, met zorg moeten worden geselec teerd. „De mannen moeten veel ge duld hebben, fijngevoelig zijn en meegaand. Degenen die worden uitgekozen, moeten elkaar goed leren kennen voordat zij aan een ruimtetocht be ginnen. Wij hebben een dergelijke perio le van aanpassing doorgemaakt en weten dat het niet altijd even ge makkelijk gaat", vertelde Manovtsef een verslaggever van de Prawda. Hit drietal was lic'.iamel t in pri ma conditie. Ze deden in hun „ruim teschip" dan ook veel gymnastiek. Ze werkten vijf dagen per week en bij toerbeurt kookten zij, wasten af en hielden zij him verbpjf schoon. In hun vrije tijd konden ze boeken le zen, de radio of televisie aanzetten of de bandrecorder laten spelen. Soms kregen ze een overweldigend verlangen uit him cabine te stappen. Bozhko zei dat als ze dat hadden ge wild, niemand dat had belet. „Maar niemand van ons heeft dat gedaan, uit ijdelheid." ZERMATT/LONDEN Het Zwitserse wintersportcentrum Zer matt is van de buitenwereld afgeslo ten doordat de enige verbinding, de spoorlijn, wegens lawinegevaar is gesloten. Voor noodgevallen worden hefschroefvliegtuigen gebruikt. Onge veer 20 dorpen in het kanton Wallis zijn geïsoleerd, vooral in het Lötschental, waar enige w.gen door lawines zijn geblokkeerd. Het gevaar voor lawines wordt in andere delen van de zuidelijke alpen steeds groter. In Isére, zuidoost-Frankrijk, viel gisteren veel sneeuw. Hierdoor ontstond lawinegevaar voor het geïsoleerde ski-oord. Het dorp is sinds woensdag geïsoleerd. Engeland had gisteren veel te lij den van ijs en sneeuw, waardoor spoor- en wegverkeer werden ont wricht. In het westen van het land, waar overstromingen geweest zijn, kunnen verscheidene sportwedstrij den niet doorgaan. Hoewel de beelden slechter waren dan die van de Lunar Orbiter, kre gen miljoenen tv-kijkers toch een sensatie voorgeschoteld, die zijn weer ga in de geschiedenis niet kent. Over de aanblik van de maan meld de Lovell: „de maan is voornamelijk grijs, geen kleur, lijkt op gebrand gipsde zee der vruchtbaarheid komt hier niet zo goed uit als vanaf de aarde gezien, de kraters hebben alle een ronde vormsommige zien eruit alsof ze getroffen zijn door meteorieten of een soort projectie lenAnders zei een beetje teleur gesteld te zijn over de aanblik en ook Borman noemde de maan weinig uit nodigend om er te wonen of te wer ken. Een dag later zei hij dan ook met plezier te zien, dat de aarde steeds groter werd. De astronauten bleken vermoeid te zijn en waren verlangend naar het moment van de landing. Tijdens de thuisreis verzorgden zij nog enkele televisie-uitzendingen, waarin zij het inwendige van de ca bine lieten zien. Lovell deed astro- nautengymnastiek en Borman veror berde zijn kerstkalkoen, waarbij hij opmerkte te hopen, dat men op aarde een beter kerstmaal zou heb ben Een ontroerend moment was het in de Kerstnacht toen Borman, ter wijl de Apollo om de maan cirkelde, een kerstgebed uitsprak. De tekst ervan luidde: „geef ons, o God, de visie welke Uw liefde in de wereld kan zien, ondanks het menselijk fa len. Geef ons het geloof te vertrou wen in de goedheid ondanks onze onwetendheid en zwakte. Geef ons de kennis opdat wy met begrijpende harten blijven bidden en toon ons wat elk van ons kan doen om de dag van de universele vrede nader bij te brengen. Amen". Borman richtte het gebed in de eerste plaats aan de mensen van zijn kerk „maar eigenlijk aan de hele wereld". Hij is lector aan de episco paalse kerk van St. Christoffel in League City in Texas. Na het uitspreken van dit gebed lazen Lovell en Anders om beurten gedeelten uit het Bijbelboek Genesis voor. Het Russische persbureau Tass heeft van de maanreis voortdurend verslag uitgebracht. Het meldde, dat aan boord van de Apollo een paar kleine moeilijkheden waren overwonnen en dat alles goed func tioneerde: „Het ruimteschip zal te rugkeren met de tweede kosmische snelheid, te vergelijken met de snel heid, waarmee het Russische auto matische station Zond-6 terugkeer de". De verslaggever meldde voorts, dat een koerscorrectie werd ver richt, maar zei er niet bij hoe pre cies dit wel was gebeurd. In communistisch China hebben de kranten, radio en televisie nog steeds met geen woord melding ge maakt van de vlucht. Sinds 1961 is het daar al gewoon, dat Amerikaan se en Russische ruimteprestaties worden verzwegen. DEN HAAG Het tarief voor de afgifte van deel 1 van het kenteken bewijs voor motorrijtuigen (dat is het deel waarop de gegevens van het voertuig zijn vermeld en dat wordt afgegeven bij eerste registratie) zal met ingang van 1 januari 1969 wor den verhoogd van 10 gulden tot 12,50 en op 1 januari 1970 tot 15 gulden. Het tarief voor de afgifte van deel 2 van het kentekenbewijs voor mo torrijtuigen (dat is het deel waarop de tenaamstelling plaats vindt en dat wordt afgegeven bij eerste registratie en vervolgens telkenmale bij wijzi ging van de tenaamstelling) zal niet ingang van 1 januari worden ver hoogd van 3,50 gulden tot 4,50 gulden en met ingang van 1 januari 1970 tot 6,- gulden. Ook de tarieven voor de afgifte van bijzondere kentekenbescheiden zullen op eerdergenoemde data met een gelijk percentage worden ver hoogd. Een en ander is gepubliceerd in de Staatscourant van 24 december (Van onze correspondent) GOUDA De siroopwafelbakkcr J. Dikhooff (25) is op de avond van Eerste Kerstdag omstreeks half twaalf in zijn woning aan de Nobelstraat in Gouda doodgestoken door een kost ganger. de 46-jarige taxichauffeur Joop A. uit Gouda. De bakker, wiens longen ernstig werden geraakt, was vrijwel op slag dood. De dader verdween onmiddellijk pa zijn daad in zijn auto. In de loop van de Tweede Kerstdag meldde hij zich aan het politiebureau Warmoes straat in Amsterdam, waar hij is op gesloten. Hij zal naar Gouda worden overgebracht. Het slachtoffer, dat bij zijn moeder inwoonde, kwam volgens de politie regelmatig zwaar beschonken thuis. Hij gedroeg zich ook vaak zeer agressief. De 46-jarige kostganger Joop A., die taxichauffeur is, moest het dan nogal eens zwaar ontgelden. Ook in de middag van Eerste Kerstdag kwam de siroopwafelbak- ker dronken thuis en begon weer ru zie te maken. Intussen kwam een dochter van mevrouw Dikhooff, die weduwe is, met haar man op bezoek. De schoonzoon slaagde erin, de schel dende en vloekende zoon naar bed te DEN HAAG Zowel in het bin nenlandse als in het grensoverschrij dend verkeer gaan per 1 januari de door de overheid vastgestelde tarie ven omhoog. De verhogingen houden verband met kostenstijgingen sinds vorig jaar. Voor bet binnenlands vervoer is de stijging 3 tot 5% en voor het grensoverschrijdend vervoer (behal ve Beneluxvervoer) 1%%. De nieuwe omzetbelasting is buiten de gewij zigde tarieven gehouden. De wegvervoerders zijn over de verhogingen allerminst voldaan, om dat zij een deel van de kostenverho gingen zelf moeten opvangen door productiviteitsverbetering. Zij me nen, dat de mogelijkheid daartoe ontbreekt. Ongeveer zo groot als de Dode Zee op -Je aarde KRIMPEN A/D IJSSEL Het microkorfbaltornooi, dat door Koag was georganiseerd, bracht een finale tussen twee achttallen uit de KNKB. Deetos uit Dordrecht zegevierde in de slotwedstrijd met 95 over het Haagse Die Haghe. Bij deze wedstrijden 'heeft men iets van het verschil in speelsterkte tussen de achttallen uit de CKB en die uit de KNKB kunnen zien. Bij de KNKB-ploegen is de balcontrole beter verzorgd en bovendien wordt door het dameskwartet meer initia tief ontplooid, hetgeen in het meren deel van de wedstrijden doorslagge vend was. Van de CKB-achttallen heeft het Heelsumse DKOD zich nog het best geweerd. Tegen tornooiwinnaar Deetos speelde het een zeer goede wedstrijd en de puntenverdeling AMSTERDAM De Neder- landsche Bank heeft met de re presentatieve organisaties van het handelswezen en het landbouwkre dietwezen overleg gepleegd over we derinvoering van kredietbeperkende maatregelen zulks in verband met het gevaar van een hernieuwd optre den van conjuncturele spanningen en de weinig bevredigende ontwikkeling van de lopende rekenig van de be talingsbalans. Het overleg heeft geleid tot over eenstemming over een begrenzing van de uitbreiding van de korte kre dieten aan de private sector in de periode januari-april 1969 tot een be drag gelijk aan 6% van de gemid delde stand der kredieten in de maanden september t/m december 1968. Voorts heeft de Nederlandsche Bank de handelsbanken en de land- bouwkredietbanken verzocht de groei van de lange binnenlandse activa niet groter te doen zijn dan de aan was der lange passiva. MADRAS Bij gevechten met communisten in een dorp in het Tan- jore-district in de Indische staat Ma dras zijn woensdagavond 28 vrouwen en kinderen in hun huizen levend verbrand. De gevechten begonnen nadat een landeigenaar enige arbei ders uit een nabijgelegen dorp had gehaald om zijn rijst te laten oogsten. De plaatselijke communistische ar beiders, die opgewekt hadden tot het eisen van hoger loon, vielen de vreemde arbeiders aan en doodden er een. Ongeveer 200 niet-communistische arbeiders gingen daarna op wraak uit en staken enige hutten van de com munisten in brand waarin de 28 slachtoffers waren gevlucht. In' het district hebben zich al meer inciden ten voorgedaan naar aanleiding van de oogstlonen. (55), was verdiend. In de poule A eindigde het met een gelijk aantal punten als Deetos maar de doelcij- fers van het Dordtse achttal waren veel beter: 22—11 voor Deetos, tegen 12—9 voor DKOD. In deze groep speelden ook Koag en Ons Eibernest, dat niet op zijn sterkst uitkwam. Het kwam slechts eenmaal tot een over winning, tegen Koag 103. Voorsprong In poule B was die Haghe, toen het aan zijn laatste wedstrijd, tegen PKC begon, reeds zeker van een fi naleplaats. Aanvankelijk kwam Die Haghe tot een voorsprong, maar in de slotfase knabbelde PKC iets van zijn achterstand af en vlak voor tijxl kwamen de ploegen naast elkaar: 6—6. Door met 95 van Die Haghe te winnen, werd Deetos tornooi-win- naar. Uitslagen: A: KoagDKOD 24, DeetosOns Eibernest 83, Ons Eiber nest—Koag 103, DKODDeetos 55 Koag—Deetos 3—9, Ons Eibernest— DKOD 2—3, B: Die Haghe—Archipel 6—1. PKC—Excelsior 1—1, Archipel— PKC 8—4, Excelsior—Die Haghe 2—8, ExcelsiorArchipel 56, PKCDie Haghe 6—6; finale: Deetos—Die Haghe 9^—5. NIEMEYERTORNOOI GRONINGEN Dinsdag zijn In Gronin gen de partijen voor de tweede ronde van het Nlemever-schaaktornooi gespeeld. De uitslagen luiden: Ghi7davu (Roem) Lom bard (Zwi) '/i. Schaufelberger (Zwi) Vaganian (Rusl) Vujacic (Zsl) Befion (Sp) */i. Turunen (Fin) Teir- llnck (Belg) 1—0, Ligterink (Ned) Juhn-q (Odl) 1—0. Pokojovzyk (Pol) Atanas- (Bulg) 1—0. Fedder (Den) Payrhuber ,st) Moles (Ierl) Webb (Eng) Het tornooi ls donderdag voortgezet met de partijen voor de derde ronde. De i uitslagen lulden: Payrhuber (Oost) Tu- runen (Finl) 0—1. Atanassov (Bul) Fed der (Den) I—0. Webb (Gbr) Maeder (Wdl) Vaganian (Rus) Ligterink I (Ned) 1—0. Lombard (Zwi) Moles (Ier) 1—0, Andersson (Zwc) Schaufelberger (Zwi) 1—0. Juhnke (Wdl) Ribll (Hong) 0—1. Bellon (Spa) Ghizdavu Roem) 0—1. Böhm (Ned) - Vujacic (Zsl) 0—1, Telr- pnt. 9/13, Ghizdavu. Ligterink, Payrhuber. Schaufelberger. Vujacic 1.5 pnt. 14/16, Fed der. Moles, Telrllnck 1 pnt. 17/19 Bellon. Böhm.* Juhnke 0.5 pnt. 20. Pokojovzyk 0 pnt ROTTERDAM De overvloedige neerslag van de laatste dagen heeft het onmogelijk gemaakt het voetbalpro gramma af te werken. Hoewel de KNVB vanmorgen geen definitief be sluit had genomen, lijdt het geen twij fel dat het inhaalprogramma in zijn geheel wordt afgelast. Uiteraard wordt er ook niet gevoetbald in de afdelingen. DEN HAAG De bijstandsuitkerin gen ingevolge de rijksgroepsregeling werkloze werknemers en de tijdelijke rijksgroepsregeling mindervaliden wor den per 1 januari verhoogd. De verho ging houdt verband met de wijziging van het wettelijk minimumloon, de sociale verzekeringspremie en de loon belasting, alsmede met de te verwach ten huurverhoging. UTRECHT De 24-jarige B, zon der beroep en zonder vaste woon- of verblijfplaats, die de Utrechtse poli tie sinds 19 december j.l. in verzeker de bewaring heeft gesteld omdat hij wordt verdacht van poging tot doodslag, heeft gisteren een bekente nis afgelegd. Hij verklaarde zich schuldig aan I het afvuren van enkele kogels op de woning van de Utrechtse Mej. A. de Jong in de Zwammerdamstraat en bij de woning van zijn ex-echtgenote in de Brouwerstraat. Thans is komen vast te staan dat B. zowel mej. De Jong als zijn ex-vrouw op woensdagmorgen 18 de cember in hun woning heeft bezocht. Hij heeft toen beiden mishandeld. In de nacht van woensdag op donderdag loste hij zeker zes schoten met een vuurwapen in de nabijheid van de woningen van de twee vrouwen. Mej. De Jong werd daarbij licht gewond. B. die bijzonder zwijgzaam is, ver klaarde tegenover de politie dat hij niet de bedoeling heeft gehad mej. De Jong dood te schieten. De motie ven, waarom hij zo te keer is gegaan, kon en wilde hij niet zeggen. Over het vuurwapen, waarmee B. heeft geschoten, tast de politie nog in het duister. Hij zegt, dat hij niet meer weet waar het wapen is gebleven en ook beweert hij niets van de her komst en de makelij af te weten. BARCELONA Na bijna 24 uur blussen is de brandweer van Barcelo na er in geslaagd een felle brand aan boord van het Nederlandse schip Arendskerke, dat in de haven van de Spaanse stad ligt te bedwingen. Het schip maakt zware slagzij omdat en kele ruimen vol water zijn gepompt. De bijna 12 000 ton metende Arendskerke van de Verenigde Scheen vaar» Mii vervoerde kopra. Het schip was maandag uit Zuid- Afrika in Barcelona aangekomen. Dinsdag ontstond de brand waarschijnlijk als gevolg van broei. De bemanning van het schip is geen enkel moment in gevaar geweest. AMSTERDAM De volgende rij ders en rijdsters zullen op 11 en 12 januari te Heerenveen deelnemen aan de Nederlandse schaatskampi oenschappen: Dames: Stien Kaiser. Carry Geys- sen, Ans Schut. Wil Burgmeyer, Elly van den Brom Rieneke Demming, Truus Dijkstra Akke Falkena, Bep Geyssen, Tannie Goorman Atje Keu len-Deelstra, Trinntje Rep, Marja Taris, Sietske Veenstra. Truus Veld hof. Marie Willeïns, Elly Vermeulen, Nel Visser. Berta Schutte en Dcztie Schilstra. Heren: Kees Verkerk. Ard Schenk, Peter Nottet, Jan Bols Karei te Win kel, Arie Eriks Jorrit Jorritsma, Ronnie Nooitgedagt Ernst Beets, Henk Beltman. Wim Beukers, Jappie van Dijk. Co Gilling, Arie Hekman, Hans van Helden Harm Kuipers, Piet Meijer Piel de Rijke Eddy Ver- heyen. Piet Vink Henk Waanders. Bart van Os. Tinus Roozendaal, Ab Krook. Epnie Bleeker en Wim Bor- gers. Buiten de nationale kampi oenschappen om zal er op beide da gen een 500 meter voor de sprin tersklasse rijn In de sprintersklasse zullen uitkomen Frits Bartling. Jan Bazen. Jan de Vries en Marten Hoekstra.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1968 | | pagina 9